NEPOMUKI DOLNEGO ŚLĄSKA
dawnych Księstw
Wrocławskiego,
Świdnicko-Jaworskiego, Ziębickiego, Namysłowskiego,
Oleśnickiego,
Wołowskiego, Legnickiego, Brzeskiego, Oławskiego
oraz
NEPOMUKI ŁUŻYCKIE
|
> GŁÓWNA STRONA
NEPOMUKÓW
>> STRONA JANÓW WROCŁAWSKICH
>> STRONA JANÓW HR. KŁODZKIEGO
>> STRONA JANÓW X. GŁOGOWSKIEGO
i ŻAGAŃSKIEGO
>> STRONA NEPOMUKÓW X. NYSKIEGO
>>> strona Jana Głogowskiego Nowego
>>> strona Jana
Cieplickiego
>>> strona
Janów Gorzanowskich
>>> strona
fresków w zamku Sarny
|
Strona Janów Dolnośląskich rozrosła się ponad
miarę i potrzebne były rozwiązania radykalne. W ten sposób powstały
wydzielone z niej podstrony Janów Miasta Wrocławia, Janów Hrabstwa
Kłodzkiego i Janów Księstw Głogowskiego Żagańskiego oraz Księstwa
Nyskiego. Osobno ujęto Nepomuki
Gorzanowskie, Jana Cieplickiego oraz Jana Głogowskiego Nowego.
Pozostałe okazy - tutaj. Zapraszam!
Po uznaniu Jana Nepomucena patronem Habsburgów
i ich imperium skromny kanonik awansował do rangi obrońcy cesarskiego porządku w
opanowanych przez Habsburgów krajach, włączając
terytoria zamorskie (>>).
Być może to właśnie jest jednym z powodów, że figury JN tak licznie
rozpleniły się na Śląsku? Mogła to być swoista manifestacja
przywiązania mieszkańców Dolnego i
Górnego Śląska (>>) i
Hrabstwa Kłodzkiego (>>) do
Domu Austriackiego w
obliczu pruskiej aneksji w roku 1740
|
THURI Frantisek Xaver -
Cantata honorem sancti Joani Nepomuceni (1959)
- recitativo e aria |
|
News:
zobacz artykuł ks. prof. J. Patera "Patron sławy ludzkiej" nt. Janów
Dolnośląskich
Księstwa śląskie
w wiekach XVI-XVIII:
Mapa Śląska z 1905 roku:
|
To najciekawszy nepomucki region
w Polsce. Jest tu ich najwięcej i to są najczęściej wysokiej klasy barokowe
rzeźby. Nic dziwnego - tędy kult św. Jana migrował z Czech na północ.
Klasztory w Krzeszowie, Henrykowie, Lubiążu, Kamieńcu i
Trzebnicy, za sprawą szczególnego kultu
cystersów do Jana N, powiększają kolekcję o piękne okazy.
Tutaj, w Wierzbnie, w dawnym
Księstwie Świdnickim, znajdziecie prawdopodobnie
najstarszą figurę
Nepomuka w Polsce datowaną na 1701 rok.
Należy spodziewać się znacznego
rozrostu tej właśnie części nepomuckiego serwisu w miarę wrzucania w
skaner kolejnych zdjęć.
Urząd Gminy w Kamiennej Górze (woj. dolnośląskie) wydał publikację
pt: "Kult św. Jana Nepomucena na pograniczu polsko-czeskim w
fotografii, historii i legendzie" w języku polskim, czeskim i
niemieckim. Oprócz tekstu publikację wzbogacają 133 zdjęcia
Nepomuków z terenów polskich i czeskich (nad: nolibab)
Oddział PTTK Ziemi Wałbrzyskiej zorganizował i
prowadzi inicjatywę "Regionalna Międzynarodowa Odznaka Turystyczna
SZLAKAMI św. JANA NEPOMUCENA". Włącz się -
pobierz regulamin! |
KATALOG
532 + 32 obiektów
+ osobno Nepomuki Miasta Wrocławia, zobacz (>>)
+ osobno Nepomuki X.Głogowskiego, zobacz (>>)
+ osobno Nepomuki X.Nyskiego, zobacz (>>)
+ osobno Nepomuki H.Kłodzkiego, zobacz (>>)
Księstwo Wrocławskie (bez stolicy
Księstwa)
(Ducatus Wroclaviensis)
(56 + 5)
zobacz na mapie Google >> ALFABETYCZNIE
|
|
POWIATY: |
|
|
|
|
|
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
Najważniejsza część
dawnego X.Śląskiego od 1335 należała do królów Czech, aż do przejęcia w latach
1740-1742 terytorium Śląska przez Królestwo Prus. Wielokrotnie wydzielano z
niego mniejsze terytoria. Księstwo obejmowało ziemię wrocławską, średzką i
namysłowską ale ta ostatnia z czasem stała się osobnym księstwem.
|
|
|
Kamionna |
pow. Wrocław |
gm. Kąty Wrocławskie |
|
|
|
Fundatorem tej kamiennej rzeźby ustawionej na wydatnym cokole była rodzina von Kalckreuth,
będąca wtedy właścicielem wsi. Pochodzi ona z pierwszej połowy XVIII
wieku (1740 rok?) a prawdopodobnie wykonał ją wrocławski rzeźbiarz, Johann Albrecht Siegwitz. Jemu też przypisuje się
autorstwo rzeźby Nepomucena we Wrocławiu na placu Katedralnym
(>>).
W cokole wnęka na latarnię umarłych. Poniżej niej na kartuszu
jest scena zrzucenia świętego z Mostu Karola do Wełtawy (nad: J.G.). Pomnik został odrestaurowany w 2003 roku
przez konserwatora Jolantę Marosik dzięki staraniom Ewy
Grochowskiej-Sachs i prof. Rudolfa Lenza z funduszy rządu
niemieckiego, a opis tego zdarzenia znajdziemy na stronie
Uniwersytetu w Marburgu poświęconej Kamionnie. Jan
Nepomucen był w bardzo złym stanie. Ostrzelany w czasie wojny,
niszczony przez deszcze, z uszkodzeniami twarzy, pozbawiony rąk.
Łacińska inskrypcja w tłumaczeniu Ewy Grochowskiej-Sachs, wyryta na
monumencie brzmi: "Co często nieżyczliwość, nienawiść i zazdrość wymyśli nagannego,
a oprócz tego trucizna złych języków wyrządzi złośliwą szkodę naszej
godności - odwróć przez swe wstawiennictwo. Spraw, aby ich złośliwe
poczynania nie miały Twojego błogosławieństwa. (...) Kto złośliwości
zmyśla, przez nieprzyzwoite plotkarstwo poniża godność bliźniego.
Spraw przez swoje wstawiennictwo i uwolnij nas od grzechu oraz
występku, ponieważ życie w grzechu jest największym wstydem przed
Bogiem."
W Dzień Świętego 16.05 we wsi odbywa się msza polowa i majówka
(uwaga: sprawdzić przynależność Kamionnej do X.Wrocławskiego
vs X.Świdnickiego) |
|
|
|
|
Małkowice |
pow. Wrocław |
gm. Kąty Wrocławskie |
|
|
|
Kamienny Jan N.
przy kościele Św. Trójcy z 1730 roku fundowany przez rodzinę von Oberg, która miała tu swój majątek.
Piękny pomnik w otoczeniu drzew. Na cokole wykuta scena topienia. Na tablicy można odczytać napis:
"Święty Jan Nepomucen, męczennik i szczególny patron w różnych
potrzebach, szczególnie w utraconej lub stojącej w
niebezpieczeństwie utraty czci, który przez swoje sakramentalne
milczenie ust otworzył całemu światu nieśmiertelną chwałę Benedykta
XIII. Namiestnik Chrystusa w dniu 19 marca 1729 r. ogłosił go
świętym. Sprawiedliwy mąż będzie milczał aż do swego czasu. Eccl 20.
Wychwalajcie Pana w jego świętych Ps.150, który w nich jest cudowny
Ps. 67 v 36".
Z drugiej strony cokołu jest data: ANNO 1730 Den 9 MAY. W
lecie 2016 figura była w renowacji prowadzonej ze środków
Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz budżetu
Gminy Kąty Wrocławskie (całkowita wartość projektu: 31385,91 zł,
wnioskowana kwota dofinansowania: 15000,00 zł, przyznano
dofinansowanie w wysokości 10000,00 zł. Teren, gdzie była
umieszczona figura, zabezpieczono taśmą i drewnianymi paletami)
(nad: M.H., uzupełnienie J.G. i J.B. z Kłodzka)
|
|
|
|
|
Wojtkowice |
pow. Wrocław |
gm. Kąty Wrocławskie |
nr 30 |
|
|
Kościół filialny Św. Jana Nepomucena,
wzmiankowany w 1353 roku, obecny gotycko-renesansowy,
wzniesiony około roku 1569 roku, remontowany w XVIII wieku,
restaurowany w 1896 roku. Orientowany, murowany,
jednonawowy, z wieżą od zachodu, z kwadratowym prezbiterium.
Zachowała się chrzcielnica z 1572 roku i barokowe
wyposażenie z początków XVIII wieku (zobacz tez niżej)
|
|
|
|
|
Jaszkotle |
pow. Wrocław |
gm. Kąty Wrocławskie |
|
|
|
W kancelarii parafialnej plebani kościoła
pw. Wniebowstąpienia Pana Jezusa (zobacz wyżej) znajduje się
obraz Jana N. z około 1730 roku. Namalowano go na owalnej
drewnianej płytce (nad: S.Zobniów) |
|
|
|
|
Strzegomce |
pow. Wrocław? |
gm. Sobótka? |
|
|
|
Jest tu figura Jana N., mocno
zniszczona, brak lewego ramienia. Na cokole
chronostych >> (nad: M.H.)
(uwaga: nie mogę namierzyć tej
miejscowości, może chodzi o Strzegomkę pod Strzegomiem lub o
Strzegomiany (gm. Sobótka, pow. Wrocław)?) |
|
|
|
|
Glinica |
pow. Wrocław |
gm. Jordanów Śląski |
|
|
|
W kościele śś. Antoniego Padewskiego i Macieja znajduje się barokowa figura św. Jana Nepomucena z około 1720 roku (nad: arkadoo) |
|
|
|
|
Maniów Wielki |
pow. Wrocław |
gm. Mietków |
ul. Sobocka |
|
|
W dawnym parku pałacowym, na niskim kopcu
ziemnym, na zachód od ruin dworu, w sąsiedztwie polany
pełniącej obecnie wiejskiego boiska sportowego,
stoi druga (zobacz wyżej), skromniejsza figura Nepomucena,
piaskowcowa, zapewne z końca wieku XVIII. Wysokość około 150
cm. Bywa datowana też na 1752 rok,
co wynika z przypisania jej tego samego twórcy, ale opinia
ta nie wydaje się w udowodniona (KZSwP). Posadowiona na
niskim cokole zwieńczonym koroną (widoczny teraz tylko jej
fragment, część być może jest w ziemi), który z kolei
ustawiono na ceglanej podstawie. Postać świętego
przedstawiona w tradycyjnej pozie z lekko tylko zaznaczonym
kontrapoście i rzadko spotykaną odkrytą głową. Odziany w
szaty kapłańskie - sutanna, komża i peleryna. U stóp figury
św. Jana Nepomucena kartusz z apoteozą języka w glorii
("język na chmurkach") jako symbolu milczenia,
przedstawionej za pomocą płaskorzeźbionych warstwowych chmur
- prawdopodobnie wykuty inną ręką niż sama figura. Z lewej
strony głowy widoczny fragment odłamanej i dziś już
zaginionej metalowej aureoli. Widoczne resztki zniszczonej
metalowej barierki, późniejszej niż figura (nad: J.G., uzup: S.Zobniów,
M.M.).
Jan jest polichromowany tyleż bogato co niefachowo |
|
|
|
|
-
Bielany Wrocławskie |
pow. Wrocław |
gm. Kobierzyce |
ul. Wrocławska 30 |
|
|
W kościele św. Andrzeja, zgodnie ze
spisem w Wikipedii, znajdować się ma
barokowa figura Jana N. z roku 1730. Niestety wizja lokalna
I.K. w sierpniu 2018 wykazała, że nie ma tam takiego
obiektu, a proboszcz nigdy o niej nie słyszał. Pozostawiam
wpis z "-" raczej na wszelki wypadek, a nie z nadzieją na
potwierdzenie istnienia rzeźby (nad: I.K.) |
|
|
|
|
Środa Śląska |
pow. Środa Śląska |
gm. Środa Śląska |
ul. Kolejowa 2 |
|
|
Kamienna barokowa figura Jan N. w centrum miasta, przy ścianie dzwonnicy
kościoła św. Andrzeja. Na postumencie
płaskorzeźby przedstawiające sceny topienia, spowiedzi
królowej i relikwię świętego języka. Jan ma bardzo
sympatyczny uśmiech, może z powodu braku wąsów - ma tylko
brodę (nad: M.H.) Grzegorz Borowski na stronie
www.sroda.wfp.pl (>>) pisze, że poświęcono go uroczyście 16 maja 1729 roku. Jego
fundatorem był proboszcz parafii Św. Andrzeja. To on w swoim
testamencie z 12 sierpnia 1728 r. zapisał 160,48 talarów w gotówce z
przeznaczeniem na zapłatę za figurę św. Jana Nepomucena. Wykonawcami
testamentu byli: proboszcz z miejscowości Święte – Krzysztof Scholz,
proboszcz ze Szczepanowa – Jan Mathes oraz kupiec i radny miejski, a
wcześniej dzwonnik kościelny – Caspar Anton Sagner. Przeznaczyli oni
dodatkowo na ten cel 71,45 talarów uzyskanych ze sprzedaży
zachowanego na plebani wina. Natomiast całkowity koszt pomnika
wyniósł ostatecznie 290,48 talarów. Niewyjaśnioną kwestią jest
autorstwo pomnika. Zbigniew Aleksy przypuszcza, że mógł to być
świdnicki rzeźbiarz – Tobiasz Stahlmayer. To jemu właśnie proboszcz
Pachur zlecał większość prac w kościele odbudowywanym ostatecznie po
pożarze, który miał miejsce w 1634 roku. Dziełem świdnickiego artysty
jest między innymi zachowany do dziś ołtarz główny, a także ołtarze
boczne w prezbiterium kościoła św. Andrzeja. Z dużym
prawdopodobieństwem można więc uznać, że to jemu właśnie po śmierci
proboszcza zlecono wykonanie pomnika. Odnawiano go tylko raz w 1883
roku (R. Orlich). Opis obiektu wg Agnieszki Drobnej: rzeźba świętego
ustawiona jest na bardzo rozbudowanym, trzyczęściowym cokole. Część
pierwsza, stanowiąca jednocześnie podstawę, to trzy stopnie (swego
rodzaju schody) w kształcie połowy sześcioboku. Na nich ustawiona
jest część druga – kilka obrobionych, dużych bloków kamiennych,
które dopiero są podstawą właściwego cokołu. W jego dolnej części
znajduje się łaciński napis informujący, że figurę polecił ustawić
po swojej śmierci (1928 roku) proboszcz parafii p.w. Św. Andrzeja – Joannus Petrus Aloysius Pachur. Z kolei pod napisem – płaskorzeźba
przedstawiająca wrzucenie św. Jana Nepomucena do Wełtawy. Po bokach
tej części cokołu znajdują się dwie kolejne płaskorzeźby: z lewej
strony – spowiadającego się człowieka, z prawej natomiast –
monstrancję. Górną i zarazem ostatnią część postumentu stanowi
prostopadłościan z motywem gwiazdy. Obiekt pięknie wyremontowany w
początkach roku 2020 lub w końcu 2019 |
|
|
|
|
Święte |
pow. Środa Śląska |
gm. Środa Śląska |
|
|
|
W kościele św. Marcina, na konsoli zawieszonej na
filarze łuku tęczowego, ustawiono drewnianą polichromowana
barokową figurę Jana N. (nad: K.B.) |
|
|
|
|
Ciechów |
pow. Środa Śląska |
gm. Środa Śląska |
ul. Lipowa / Jaworowa |
|
|
Jan N. w centrum wioski, przy skrzyżowaniu, opodal
kościoła. Kamienny, polichromowany, z 1726 roku, remontowany w 1994.
Jest wybitnej urody, i do niedawna miał bardzo ciekawą minę! W 2013 r.
figura św. Jana Nepomucena została zabrana do renowacji. Wg informacji
księdza proboszcza zapadło postanowienie, że po renowacji figura ustawiona
ma być w innym miejscu
ponieważ w dotychczasowej lokalizacji, przy ruchliwym i wąskim
skrzyżowaniu, narażona była na uszkodzenia. Po przeprowadzonym remoncie
pomnik z figurą św. Jana Nepomucena ustawiono wiosną 2014 roku około 100 m
na zachód od poprzedniego miejsca, przy rozwidleniu ulic Jaworowej i
Lipowej (dawniej przy skrzyżowaniu Średzkiej i Jaworowej). Wyraz twarzy Jana zmienił się radykalnie, bo poprzednio był skutkiem
poważnego uszkodzenia dolnej części twarzy (nad: M.H.). Na odwrocie cokołu nieczytelny napis, być może późniejszy, na
froncie natomiast
chronostych (>>)
fundacyjny
HONORI DIVI NEPOMVCENI HOC
PIE. EREXIT JHCDC 1726 |
|
|
|
|
|
Wilkszyn |
pow. Środa Śląska |
gm. Miękinia |
ul. Główna |
|
|
Wewnątrz kościoła św. Wawrzyńca znajduje
się ołtarz nepomucki, a w nim olejny obraz Jana N.
z początku XVIII wieku (?) |
|
|
|
|
-
Lutynia |
pow. Środa Śląska |
gm. Miękinia |
ul. Kościelna |
|
|
Drewniany (?) barokowy Jan N. o wysokości
około 150 cm cm stała w ostrołukowej niszy w zewnętrznej
wschodniej ścianie kościoła, za prezbiterium. Figura ta została
skradziona (>>) około roku 2010 (nad: M.H., uzup: S.Zobniów) |
|
|
|
-
Gałów (gm. Miękinia, pow. Środa Śląska): kamienny barokowy Jan
N. przed kościołem
w geście adoracji niewielkiego krucyfiksu (nad: M.H.). Jan ma gołą
głowę i wzrok wzniesiony do góry. Kontrapost, ładne szczegóły szat,
zdobiony cokół
-
Mrozów (gm. Miękinia, pow. Środa Śląska): Jan
xxx N. usytuowany
nieopodal kościoła, niedawno (16 listopad 2005) odsłonięty po remoncie.
Jan ma nowy
granitowy postument, uporządkowano skwer, a cała figura jest podświetlana. Renowacja
przeprowadzona przez Marka Delimata trwała
kilkanaście miesięcy (nad: M.H.), a przeprowadzono ją z inicjatywy
mieszkańca Mrozowa Zbigniewa Rybarczyka i dzięki staraniom prof.
Rudolfa Lenza z Philipps-Universitaet w Marburgu, który przyczynił
się do odrestaurowania dwóch innych figur św. Jana Nepomucena - w
Kamionnej (gm. Kąty Wrocławskie) oraz na Osobowicach we Wrocławiu.
Jest to kamienny barokowy Jan z 1740 roku, z bardzo
ciekawie rozwiązanym cokołem - prócz przedstawień trzech scen
związanych ze śmiercią świętego zastosowano przezrocze w kształcie
gwiazdy. Figura była niegdyś polichromowana (szczątkowe zabarwienie
szat, hostia pokryta srebrną folią). Na płycie
cokołowej znajdowały się dwa putta z przodu figury (zaginione).
Dawny pomnik stał w otoczeniu dwóch kasztanowców. (uwaga: istnieje niewielka szansa, że w powyższym opisie
połączono dwa obiekty z Mrozowa - ten drugi miałby niegdyś mieć
putta i kasztanowce. Należy sprawdzić!)
-
Błonie (gm.
Miękinia, pow. Środa Śląska): naiwne płaskorzeźbione przedstawienie
Jana N. na cokole krzyża przydrożnego. Biret i krzyż pomalowane rudą
farbą, całość pobielona
|
|
|
|
|
Malczyce |
pow. Środa Śląska |
gm. Malczyce |
|
|
|
Kamienny barokowy Jan N. przed kościołem
parafialnym p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, pod daszkiem (>>), z 15 maja
1723 roku. Uszkodzony nos, na cokole piękne herby (nad: M.H.) |
|
|
|
|
Chomiąża |
pow. Środa Śląska |
gm. Malczyce |
|
|
|
W kościele św. Michała
Archanioła jest drewniana polichromowana
(biel i złoto) figura Jana N. z wieku XVIII, ustawiona na
przyściennym wsporniku
[uwaga: dawniej przy kościele stała, a
właściwie leżała zniszczona niewielka kamienna figura Jana
N. We wrześniu 2016 z inicjatywy S.Zobniowa roku ostała
przeniesiona do Muzeum Diecezjalnego we
Wrocławiu (>>), gdzie po renowacji ma zasilić
ekspozycję] |
|
|
|
|
Świdnica |
pow: Świdnica |
gm: Świdnica |
Rynek 44 |
|
|
W narożach kamienic na rynku stoją posągi
autorstwa pochodzącego z Frankonii rzeźbiarza Georga Leonarda Webera
(1665 lub 1670 - po 1732), tworzącego na przełomie
XVII i XVIII wieku. Oprócz Jana Nepomucena - figura z roku
1718 - jest też Florian
(>>). Na cokole
figury Jana - chronostych (>>):
"StatVa
DIVo IoannI
/ NepoMVCeno saCrata",
dający rok 1718. Święty w postawie stojącej, odziany w szaty
kanonika: buty ze ściętymi noskami, sutannę spiętą
podwojonymi guziczkami, komżę wykończoną dołem i przy
rękawach koronką, futrzaną pelerynę z chwostami, biret na
głowie. Jan trzyma złożone w modlitwie ręce oparte o
zamkniętą księgę, która wsparta na udzie lewej wysuniętej do
przodu nogi. Jan mocno obraca głowę w prawo, w kierunku
krucyfiksu, który trzyma unoszący się za jego plecami
aniołek. Rzeźba wyjątkowo efektowna, pięknie opracowana faktura szat
(koronki!), księgi, sympatyczny aniołek trzyma krucyfiks z aureolą
prawie siedząc na plecach Jana.
Całość umieszczona w półokrągłej wnęce. W lutym 2013 duży fotogram
tej figury zawisł w Galerii Świdnickiej, oczywiście w celach
komercyjnych (uzup: J.B. z Kłodzka) |
|
|
|
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica, ): w
portalu zachodnim bazyliki św. Stanisława i św. Wacława znajduje się
kamienna rzeźba Jana N. z 1727 roku. Na
obramionym wolutami postumencie płaskorzeźby ze scenami Topienia oraz
Spowiedzi Królowej
(z tyłu, trudno dostępna). Jan ma pięciogwiaździstą aureolę,
krucyfiks i zamkniętą księgę na znak dochowanej tajemnicy
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica, ): Jan N. wewnątrz
kościoła p.w. św. Stanisława i św. Wacława, stojący na konsoli przy
ścianie
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica, ): w kościele
p.w. św. Stanisława i św. Wacława jest ciekawy ołtarz nepomucki z
początku XVIII wieku,
zaopatrzony w rzeźbiony wizerunek Jana N. na wpół zatopiony w
płaszczyźnie ołtarza. Jan N. w pozycji klęczącej (!), w aureoli, wokół
głowy chmurki z gwiazdami a na dole kompozycji Most Karola i złota
figurka JN wpadającego do Wełtawy. Całość biała ze złotymi
elementami (gwiazdy, aureola, krzyż, rąbek szaty, brzeg rzeki,
zobacz też poniżej). W bocznym ołtarzu jest ponadto figura nepomukopodobna, lecz
choć znane są i takie wizerunki JN, to jednak muszle na szacie wskazują, że jest to
raczej inny święty pielgrzym (uwaga: sprawdzić!)
-
¿
Świdnica (gm. i pow. Świdnica, ): w podziemiach
kościoła śś. Stanisława i Wacława eksponowany jest kolejny Nepomuk.
Biały, ze złotymi elementami ubioru i aureolą. Rozłożone ręce
trzymały niegdyś krucyfiks. Jest on identyczny z tym, którego widać
na zdjęcie przedstawiającym Jana na konsoli przy ścianie kościoła
śśw. Stanisława i Wacława (zobacz wyżej). Pojawia się więc pytanie,
czy jest to ta sama rzeźba, czy też jej kopia (a może oryginał kopii
dziś prezentowanej w kościele? uwaga: sprawdzić na miejscu)
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica): kamienny
barokowy Jan N. umieszczony przy wejściu do budynku klasztoru
Urszulanek (dziś należącego do parafii św. Józefa), na fasadzie
ogrodowej, w podwórzu. Jan w birecie, z krucyfiksem, sutanna zaopatrzona w długi
rząd guzików. XVIII wiek
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica): kamienny
polichromowany
barokowy Jan N. umieszczony w półokrągłej wnęce na dziedzińcu
wewnętrznym klasztoru
Urszulanek (dziś należącego do parafii św. Józefa), Jan w birecie,
z metalową aureola i palmą, z uszkodzonymi rękami. XVIII wiek
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica): statyczny Jan
N. w aureoli wewnątrz
kościoła p.w. św. Józefa przy ul. Kotlarskiej, stojący na konsoli przy
ścianie
|
|
|
|
Lutomia Dolna |
pow: Świdnica |
gm: Świdnica |
|
|
|
W pomieszczeniu po prawej stronie w
tutejszym kościele Przemienienia Pańskiego zobaczyć można
drewnianego barokowego Jana N. w aureoli, z palcem przy
ustach. Obiekt polichromowany, w kontrapoście, dobrej klasy |
|
|
|
Grodziszcze |
pow: Świdnica |
gm: Świdnica |
|
|
|
W kościele św. Anny, w neogotyckim
ołtarzu bocznym, jest obraz Jana N. w aureoli, z mostem w
tle (nad: Arkadoo) |
|
|
|
-
Dobromierz (gm. Dobromierz, pow. Świdnica, ):
od 11 czerwca 2010 bardzo ładny gołogłowy barokowy XVIII-wieczny Jan N.
stoi na rynku - placu Wolności. 5,5 m wysokości, cokół z wolutami i
tablicami fundacyjnymi. Do wiosny roku 2010 stał on w okolicach
dobromierskiej przychodni zdrowia, przy drodze do Strzegomia,
zaniedbany, z utrąconą prawą ręką, bez aureoli. Dzięki wsparciu
finansowemu Konsulatowi Niemiec możliwa była kompleksowa renowacja
pomnika
-
Bronów (gm. Dobromierz, pow. Świdnica):
barokowy XVIII-wieczny Jan N. ustawiony przy polnej drodze wiodącej do
zrujnowanego
pałacu. Zapewne fundacja właścicieli majątku. Bogato zdobiona
(cokół, putta, tablica fundacyjna z
chronostychem (>>), tarcza herbowa).
Figura została uszkodzona podczas próby kradzieży. Ustawiono ją
ponownie na cokole, lecz utrącona głowa i ręka czekają schowane na
renowację
|
|
|
|
-
Strzelce Świdnickie (gm. Marcinowice, pow. Świdnica): w kościele
Wszystkich Świętych znaleźć można drewnianą polichromowana figurę Jana N.
w aureoli o dziewięciu (!) gwiazdach (nad: J.K.)
-
Mysłaków (gm.
Marcinowice, pow. Świdnica, ): w kościele,
przy prawym filarze,
na przyściennym wsporniku ustawiono klasyczną figurę Jana N. z krzyżem i
palmą (nad: J.Z.)
-
Szczepanów
(gm. Marcinowice, pow. Świdnica, ):
obok kościoła MB Różańcowej piękny kamienny barokowy polichromowany Jan
N. z połowy
XVIII wieku. Aureola, spłaszczony
cokół z wolutami i herbami, w ręku biret (nad: M.H.)
-
Szczepanów
(gm. Marcinowice, pow. Świdnica, ): w tym samym kościele MB
Różańcowej, w przepięknym ołtarzu głównym jedna z biało-złotych
figur to Jan N. XVIII wiek (nad: J.K.)
-
Gogołów (gm.
Marcinowice, pow. Świdnica, ): w kościele św. Marcina, w renesansowym ołtarzu bocznym wtórnie
umieszczono obraz przedstawiający Jana N. adorującego krzyż trzymany
przez anioła siedzącego na chmurce. W tle praski Most Karola ze sceną
Topienia, a u stóp Jana aniołek z Księgą
-
Wiry (gm.
Marcinowice, pow. Świdnica, ): w kościele, z lewej strony ołtarza,
na przyściennym wsporniku ustawiono klasyczną figurę Jana N. z krzyżem i
palmą (nad: J.Z.)
-
Wiry (gm.
Marcinowice, pow. Świdnica, ): w kościele, w bocznej kaplicy,
znaleźć można drewnianą polichromowaną rzeźbę Jana N. w aureoli, z
dużym krzyżem i małą palmą w rękach (nad: arkadoo)
-
Śmiałowice (gm. Marcinowice, pow. Świdnica,
):
drewniana polichromowana barokowa figura Jana N. na przyściennym
wsporniku w kościele św. Wawrzyńca. Cechą charakterystyczna jest
aureola z 10 (!, chyba) gwiazdami (nad: Arkadoo)
|
|
|
|
Wierzbna |
pow: Świdnica |
gm: Żarów |
|
|
|
W tej miejscowości, będącej dawną posiadłością
cystersów
(>>),
na skwerze w pobliżu wejścia na teren kościoła oraz wejścia
do remontowanego Pałacu Opata, jest figura Nepomuka ustawiona na wysokiej kolumnie, na cokole której
widnieje zatarty chronostych (>>),
ponoć z datą
1701. Gdyby takie odczytanie daty potwierdziłoby się, to byłaby to
prawdopodobnie najstarsza, lub jedna z najstarszych figur
Jana N. w dzisiejszej Polsce (nad: A. Sheer,
Świdnica). Inne źródło wskazuje jednak na rok 1789, a samodzielne
próby odczytania uszkodzonego napisu dają jeszcze inny
rezultat). Jan ma widoczne uszkodzenia - a raczej ślady
nieprawidłowego usuwania uszkodzenia - w okolicach szyi i głowy. W
przekrzywionej aureoli
były cztery gwiazdy, teraz pozostała jedna. Bardzo mocny,
wręcz nienaturalny kontrapost (lewa noga); aby osiągnąć taki
kontrapost, twórca usadowił Jana na chmurce z główkami putt.
Ubiór typowy dla kanonika składający się z: sutanny
bezguzikowej (talary), komży - rokiety obszytej koronką i
futrzanej peleryny (almucja); na głowie biret, na nogach
trzewiki. Krucyfiks trzymany jest lewą dłonią (przez
chustę?) przy ciele i podtrzymywany (nietypowo - bo z góry)
prawą dłonią (uzup: RJF) |
|
|
|
Zastruże |
pow: Świdnica |
gm: Żarów |
|
|
|
Na środku kamiennego mostu przerzuconego
nad Strzegomką, a wiodącego do Krukowa, stała niegdyś
barokowa, również kamienna figura Jana N. Wieś należała do
cystersów z Krzeszowa i most, a co za tym idzie również
figura, został ufundowany przez opata Petrusa II Keylicha w
roku 1794. Posąg stał na cokole opatrzonym inskrypcją "IOANNIS NEPOMVCENI / CVLTVI / DE VOVEBAT / PERVS A CRVSSENVS".
Most nazywano oczywiście Johannisbrücke. Uległ on
zniszczeniu podczas powodzi w roku 1928. Nie jest jasne, czy
po naprawie i przebudowie dalej stała na nim figura, na
pocztówce z lat 30. nie jest już widoczna. Most został
zniszczony w roku 1945 i odbudowany w nieco innym kształcie,
już bez Nepomuka (nad: G.S.) |
|
|
|
-
Buków (gm.
Żarów, pow. Świdnica,
): kamienny posąg Jana N. przed kościołem.
Pomalowana na biel i brąz figura w aureoli stoi na biało-zielonym
cokole z zakratowaną wnęka na światło umarłych. Kontrapost,
krucyfiks, piękna barokowa rzeźba (nad: arkadoo)
|
|
|
|
Jaroszów |
pow: Świdnica |
gm: Strzegom |
|
|
|
W kościele polichromowana typowa figura
Jana N. z palmą w jednej i krzyżem w drugiej ręce (nad:
Z.R.) |
|
|
|
|
Piekary |
pow. Środa Śląska |
gm. Udanin |
|
|
|
Kamienna figura św. Jana Nepomucena z
połowy XVIII wieku, ustawiona przy zewnętrznej ścianie
prezbiterium (od strony południowo-wschodniej) kościoła
parafialnego św. Jana Chrzciciela. Figura świętego w
tradycyjnych szatach kapłana, w sutannie, komży, krótkiej
pelerynie kanonika, z głową z kręconymi lokami zwieńczoną
aureolą z pięcioma gwiazdami, jednak bez biretu. Święty
przedstawiony w lekkim kontrapoście, adorujący trzymany na
prawym ramieniu krzyż, pod którym widoczna palma męczeństwa,
ustawiony jest na ozdobnym cokole z rocaille'owym kartuszem
bez napisów. Figura chroniona jest metalowym daszkiem (>>) przytwierdzonym do ściany
prezbiterium (nad: M.H., uzup.: S.Zobniów) |
|
|
|
|
Piekary |
pow. Środa Śląska |
gm. Udanin |
|
|
|
Wewnątrz kościoła
parafialnego św. Jana Chrzciciela, na ścianie przymocowano
klęczącą figurę Jana N. z biretem w ręku. Figura świętego w
tradycyjnych szatach kapłana, w sutannie, komży, pelerynie
kanonika. Druga dłoń pusta, być może niegdyś trzymała krzyż (nad: S.Zobniów) |
|
|
|
|
Gościsław |
pow. Środa Śląska |
gm. Udanin |
|
|
|
W murze kościelnym
przy kościele śśw. Szymona i Judy Tadeusza otwarta wnękowa kapliczka
z II połowy XVIII wieku, w kształcie konchy, faliście zwieńczona gzymsem i chroniona
dachówką, z dwoma pilastrami po bokach. W niej barokowa (?) kamienna polichromowana figura Jana N. o
wyjątkowo dużych i spracowanych dłoniach, na cokole, w
czapce i z krzyżem. Stoi na prostym cokole z gzymsem. Strój
tradycyjny - czarna sutanna, 11 guzików (3 uszkodzone),
biała komża z koronką, brązowa peleryna z kołnierzem;
widoczny kołnierzyk; czarny biret na głowie; noski butów
mocno ścięte. Krzyż trzyma oburącz oparty na prawej ręce.
Głowa zwrócona w stronę krzyża. Kontrapost. Polichromia
wtórna, kiepskiej jakości, święty wygląda jakby był
karykaturalnie umalowany - Jan Gościsławski jest rudy! |
|
|
|
Konary |
powiat:
Środa Śląska |
gm:
Udanin |
nr 26a |
|
|
W kościele Podwyższenia Krzyża Świętego
jest ołtarz Jana N. z I połowy XVIII wieku, a w nim figura
Jana N. z drewna polichromowanego, z tego samego czasu
(uwaga: upewnić się, opis przeniesiony po błędnym
przypisaniu do Konar w pow. Strzelin gm. Przeworno) |
|
|
|
|
Kostomłoty |
pow. Środa Śląska |
gm. Kostomłoty |
|
|
|
Barokowa kamienna figura Jana N. z roku
1729 stoi na
czworobocznym postumencie, bez tablic inskrypcyjnych,
kartuszy, czy napisów. Na cokole ze spływami wolutowymi umieszczono jeszcze
zwężającą się podstawę ozdobiona chmurkami, a na niej figurę
Jana N. z biretem na głowie, w typowym ujęciu barokowym, w
kontrapoście, w ubiorze kapłana z sutanną, komżą, z
narzuconą na plecy pelerynką, adorującego trzymany na prawym
ramieniu krzyż. Stoi ona przy murze, obok wejścia na cmentarz
przy kościele parafialnym Podwyższenia Krzyża Świętego (nad: J.G.) (uzup: S.Zobniów) |
|
|
|
|
Osiek |
pow. Środa Śląska |
gm. Kostomłoty |
nr 32 |
|
|
Po
lewej stronie bocznej drogi wiodącej do Bogdanowa stoi kamienna, masywna, polichromowana figura
Jana Nepomucena z lat 50./60. XIX wieku autorstwa Franza Thamma z Lądka Zdroju (na podstawie biografii Franza Thamma
w Schlesische Biographieen. Kłodzko 1902, s. 133–158;
inne źródło:
prawdopodobnie z końca XVIII wieku). Strój
tradycyjny (czarna sutanna, 11 guzików, biała komża, brązowa
peleryna z kołnierzem i frędzlami; widoczny kołnierzyk,
noski butów ścięte; czarny biret na głowie; czerwona stuła z
krzyżami na końcach). Oburącz, przy lewym ramieniu, trzyma
krzyż skierowany w lewą stronę. Dodatkowo, w prawej dłoni,
zieloną palmę opartą o prawą rękę. Lekki kontrapost. Wzrok
skierowany na krzyż. Stoi na wysokim, prostopadłościennym,
pobielonym cokole, na froncie którego ozdobna płycina z
całkowicie zatartą, zamalowaną i obecnie nieczytelną
inskrypcja. Całość ogrodzona metalowym płotkiem.
Napisów brak. Polichromia wtórna, bardzo kolorowa - figura
oraz cokół są często malowane (uzup: G.S., S.Zobniów) |
|
|
|
|
Świdnica Polska |
pow. Środa Śląska |
gm. Kostomłoty |
DW 346 |
|
|
Kamienna figura Jana N. usytuowana przed
ogrodzeniem kościoła Św. Jadwigi, przy skrzyżowaniu dróg do
Środy, Kątów i Szymanowic. Data powstania – 1722 rok, autor
– nieznany, materiał – piaskowiec, wymiary – 350 x 80 x 77 cm.
Czworoboczny baniasty zdobiony motywami roślinnymi cokół, opisany jest z
każdej strony inskrypcjami w języku niemieckim głoszącymi chwałę świętego. Na przedniej
tablicy widnieje napis, w tłumaczeniu: "Chwała Janowi z Nepomuka,
który życie oddał Wełtawie w 1383 za co otrzymał koronę
męczeńską". Postać świętego przedstawiona jest w przyklęku na
prawym kolanie. W lewej ręce trzyma krucyfiks, a wzrok ma skierowany
w górę. Brak nakrycia głowy, natomiast utraconą aureolę przywrócono
w trakcie renowacji ostatnim czasie. U dołu dwa putta.
Cokół bardzo ozdobny, opisany z czterech stron gotykiem na polach
rzeźbionych motywami roślinnymi. Bardzo piękny obiekt (nad: B.L, informacje na
podstawie opisu usytuowanego obok rzeźby) |
|
|
|
|
Piotrowice |
pow. Środa Śląska |
gm. Kostomłoty |
|
|
|
W kościele filialnym św. Katarzyny, na
szczycie daszku nad amboną, znajduje się rzeźba Jana N. Jan
przedstawiony jest z odkrytą głową, aureola bez gwiazd,
gałązką palmową w jednej dłoni i krucyfiksem w drugiej (nad: DarkMoon) |
|
|
|
Świerzawa |
powiat: Złotoryja |
gmina: Świerzawa |
ul. Złotoryjska 6 |
|
|
Drewniana, polichromowana figura Jana
N. o wysokości 170 cm z XVIII wieku ustawiona przy
ścianie prezbiterium kościoła Wniebowzięcia Najświętszej
Marii Panny (zobacz wyżej), na kamiennym wsporniku
ozdobionym ornamentem akantowym, wolutowym oraz szyszką (nad: S.Zobniów, 258) |
|
|
|
|
Rząśnik |
powiat: Złotoryja |
gmina: Świerzawa |
|
|
|
Drewniana, polichromowana figura Jana N.
ustawiona na postumencie przy filarze tęczowym w kościele
Świętej Trójcy. Figura o wysokości 104 cm, powstała
prawdopodobnie w lokalnym śląskim warsztacie w połowie XVIII
wieku. Kontrapost, nieautentyczny krzyż i palma w dłoniach,
biret na głowie (nad: S.Zobniów, 258) |
|
|
|
|
Nowy Kościół |
powiat: Złotoryja |
gmina: Świerzawa |
|
|
|
Drewniana, polichromowana figura Jana N.
o wysokości 97 cm, ustawiona na przyściennej konsoli w
kościele Matki Bożej Różańcowej. Posiada cechy stylu
barokowego z III ćwierci XVIII wieku. Powstała zapewne w
jednym ze śląskich warsztatów, jednak nie są znane szczegóły
jej genezy ani nazwisko fundatora (nad: S.Zobniów, 258) |
|
|
|
|
Sokołowiec |
powiat: Złotoryja |
gmina: Świerzawa |
|
|
|
Przy plebanii kamienny barokowy Jan N. z krzyżem i
palmą w prawym ręku i w aureoli |
|
|
|
|
Sokołowiec |
powiat: Złotoryja |
gmina: Świerzawa |
|
|
|
W kościele parafialnym p.w. św. Jadwigi
na przyściennej konsoli ustawiono drewnianą, polichromowaną
figurę św. Jana Nepomucena o wysokości 162 cm. Na konsoli
ozdobionej ornamentem małżowinowym i akantowym widnieje
inskrypcja "St. Johannes Nepomuck" (nad: S.Zobniów, 258) |
|
|
|
|
Dzierżoniów (Drobniszów,
Rychonek, Rychbach) |
pow: Dzierżoniów |
gm: Dzierżoniów |
Rynek |
|
|
Przy rynku, w pobliżu
dawnej gospody "Pod Czerwonym Jeleniem", stoi
kamienny Jan N. z 1733 roku, ufundowany przez tutejszego
rzeźnika, protestanta (!) Siegfrieda, a postawiony przez
rzeźbiarza Krzysztofa Hampela. Fundacja to wynik wyroku
sądowego w sprawie o bluźnierstwo. Rzeźnik w tejże gospodzie
rozpowiadał historyjkę, którą zasłyszał we Wrocławiu, a
która dotyczyła wielkiego pomnika JN na Ostrowie Tumskim we
Wrocławiu (J.G.Urbański, 1732, zobacz >>).
Otóż pewien wartownik-dezerter zawiesił ponoć na figurze
Jana swoją broń, której chciał się pozbyć, czyniąc z
kanonika żołnierza. Luteranie z żartu się śmiali, ale
katolicy złożyli pozew. Na dzierżoniowskim Rynku
pomnik stał do 1911 roku. Po sporach, jakie prowadzili
katolicy z protestantami (dążącymi do wystawienia w Rynku
posągu religijnego reformatora Marcina Lutra), został
przeniesiony w sąsiedztwo kościółka św. Trójcy. W
październiku 2002 roku powrócił na Rynek – około 30 metrów
na południe od miejsca pierwotnego wystawienia. Na cokole chronostychowane (>>) inskrypcje
nawiązujące do historii fundacji:
LIngua
stI JoannIs
nepoMV
CenI pIe DILIgentes
ste ho
norat & protegIt In..noran
tes hostes eIVs Inhonorat
testante præsentI
|
"Język św. Jana Nepomucena chwali i
chroni tych, którzy go pobożnie wysławiają, lecz gardzi
wrogami, którzy go na wzgardę wystawiają, o czym świadczy
niniejsza statua" (tłum. za whermaszewski.wordpress.com) oraz sceny z
życia Jana (nad: J.W., uzup: I.K.) |
|
|
|
Dzierżoniów
(Drobniszów,
Rychonek, Rychbach) |
pow: Dzierżoniów |
gm: Dzierżoniów |
ul. Świdnicka 30 |
|
|
Drewniana polichromowana rzeźba Jana N. w
palmą w prawej dłoni eksponowana jest w Izbie Regionalnej
przy ulicy Świdnickiej 30 (nad: U.B.) |
|
|
|
Kiełczyn |
pow: Dzierżoniów |
gm: Dzierżoniów |
|
|
|
W kościele ołtarz główny flankuje po
lewej stronie drewniana biała rzeźba Jana N. z krzyżem w
rękach (nad: J.Z.) |
|
|
|
Piława Dolna |
pow: Dzierżoniów |
gm: Dzierżoniów |
ul. Główna 89 |
|
|
W kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej na ścianie zawieszono
prostokątny obraz przedstawiający Jana N. w towarzystwie
aniołków, które unoszą nad nim okrąg pięciu gwiazd i palmę
męczeńską (nad: U.B.) |
|
|
|
-/¿
Sieniawka |
pow: Dzierżoniów |
gm: Łagiewniki |
|
|
|
Według źródeł we wsi jest też druga
kapliczka z figurą Jana N. Czeka na odnalezienie i
sfotografowanie (nad: M.H.).
Raz nie udało się jej znaleźć powodu zasp śniegu, innym razem (U.B.)
naszą wiedzę wzbogaciła jedynie informacja o zniszczonej figurze
jakiegoś świętego z kapliczki, w której rezyduje dziś
szablonowa figura NMP. Była w niej jeszcze jedna figura - być może
drugiego Jana N. o którym wspominają źródła - ale rozpadła się i
nie wiadomo nawet czy zachowały się jej szczątki. Być może mowa o
tym samym obiekcie, a być może nie (uwaga: należy kontynuować
poszukiwania) |
|
|
|
Pieszyce |
pow: Dzierżoniów |
gm: Pieszyce |
ul. Kościelna 11 |
|
|
Drewniana polichromowana figura Jana N.
ustawiona na wsporniku na ścianie po prawej stronie ołtarza
w kościele św. Jakuba Apostoła przy ulicy Kościelnej. Rzeźba
ma barokowy kontrapost, elegancki gest rąk wskazuje, że
niegdyś tkwił w nich krzyż, ma pięciogwiaździstą aureolę, a
podstawę tworzy stylizowana srebrna chmura (nad: M.Muryn) |
|
|
|
Pieszyce |
pow: Dzierżoniów |
gm: Pieszyce |
ul. Kościelna 11 |
|
|
Drewniana polichromowana figura Jana N.
we wnęce ściany po prawej stronie ołtarza w tym samym
kościele św. Jakuba Apostoła przy ulicy Kościelnej
(zobacz wyżej). Figura trzyma na ramieniu duży krzyż, do
którego skłania głowę, a otacza ją krzywa pięciogwiaździsta aureola. Złoty sznur, niebieska befka i odwrocie
peleryny. Po obu stronach inne figury (nad: M.Muryn) |
|
|
|
Rościszów |
pow: Dzierżoniów |
gm: Pieszyce |
|
|
|
W kościele św. Bartłomieja, po lewej
stronie ołtarza głównego, stoi figura Jana N., drewniana i
polichromowana. XVIII wiek (nad: U.B.) |
|
|
|
Piskorzów |
pow: Dzierżoniów |
gm: Pieszyce |
nr 42a |
|
|
W tej miejscowości (znów samodzielnej, po
okresie administracyjnego połączenia z Pieszycami) jest
murowany kościół pod wezwaniem
św. Jana Nepomucena. Wybudowany w wieku XVI, przebudowywany
w latach 1730 i 1921 (zobacz listę kościołów pod wezwaniem
JN >> ) |
|
|
|
Piskorzów |
pow: Dzierżoniów |
gm: Pieszyce |
nr 42a |
|
|
W kościele św. Jana Nepomucena (zobacz
wyżej) jest figura Jana N. na ścianie po lewej stronie
ołtarza. Jest to drewniana polichromowana barokowa rzeźba o
szerokim geście, dziś już bez krzyża w rękach, zaopatrzona w
misternie wygięty zdobiony pulpit, na którym umieszczono
Księgę. Biret, aureola z pięcioma gwiazdami (nad: M.Muryn). Najprawdopodobniej starsza od kościoła -
wtedy jej pochodzenie należy określić jako nieznane |
|
|
|
Wałbrzych-Stary Zdrój |
pow: Wałbrzych |
gm: Wałbrzych |
ul. 11 Listopada |
|
|
Kamienny Jan N., usytuowany przy
wewnętrznej drodze do kościoła św. Barbary, na tzw. Starym
Zdroju (Altwasser). W cokole
wnęka na światło. Jan stoi na tarczy herbowej, w prawej ręce trzyma
drewniany (!) krzyż, a w lewej palmę. Figura ta uprzednio stała na
moście
(>>) nad Pełcznicą zwanym niegdyś Johannisbrücke przy
ulicy 11 Listopada (niegdyś drewnianym, a od 1932 roku murowanym), przeniesiona w czasach komunistycznych.
Ufundował ją w roku 1751, wraz z mostem
(>>), właściciel uzdrowiska Stary Zdrój Franz Josef von Mutius z Głogowa, kanclerz biskupa Filipa Gotarda
von Schaffgotscha. Tłumaczenie napisu fundacyjnego z łaciny brzmi (za dolny.slask.pl): "Świętemu Janowi Nepomucenowi, wyśmienitemu
czcigodnemu patronowi sporządzono ten pomnik na jego cześć (okręg
Altwasser, 1751). Podpis: Królewski Radca Sądowy, Franz Joseph von
Mutius". Niestety aktualny (2020) stan obiektu
jest zły. Pomalowano go farbą olejną (!) przez co napis stał
się nieczytelny, a po roku 2015 Jan stracił swój krucyfiks. Renowacja jest konieczna i pilna, ale
utrudnia ją nieuregulowana kwestia własności figury (nad: BJL., uzup. Casey, HEJM,
P.K.) |
|
|
|
-
Wałbrzych |
pow: Wałbrzych |
gm: Wałbrzych |
Pl. Kościelny |
|
|
W kościele MB Bolesnej był barokowy obraz
Jana N., niestety
skradziony (>>) w nocy z 1 na 2 czerwca 2006 roku. W kartuszu w
górnej część zdobionej ramy znajdował się napis "St. /
Johannes v. Nep. / bitte fur uns". Jana przedstawiono w
pozycji klęczącej na chmurce, adorującego MB z Dzieciątkiem.
Na lewym ramieniu krzyż, w prawej wyciągniętej ręce Język.
Wokół aniołki z wieńcem laurowym, zamkniętą księgą, palcem
na ustach oraz główki anielskie. Kompozycję dopełniają:
scena Spowiedzi w lewym dolnym rogu oraz Gołębica na górze.
W czerwcu 2019 portal walbrzych.naszemiasto.pl odświeżył
temat w nadziei na jakieś informacje od czytelników (uzup:
J.Z.) |
|
|
|
-
Boguszów |
pow: Wałbrzych |
gm: Czarny Bór |
nr 42 |
|
|
Przy posesji nr 42, która niestety nie
przetrwała, stoi piękny krzyż na cokole o cechach
charakterystycznych dla baroku wzorowany zapewne na pracach
szkoły krzeszowskiej. Zachowana została anatomia ciała
Ukrzyżowanego i przepełnionej bólem Matki Boskiej i św.
Jana, stojących na szczycie postumentu. Na obszernej
płaszczyźnie frontowej cokołu ukazano w płaskorzeźby św.
Franciszka Serafickiego i św. Jana Nepomucena klęczącego na
moście. Z zatartego napisu można jedynie odczytać, że krzyż
został poświęcony 13 października 1810 roku. Obiekt polichromowany,
odnowiono go w roku 1976, a w 2000 postawiono nowy płotek |
|
|
|
Jawor |
pow: Jawor |
gm: Jawor |
ul. Św. Marcina |
|
|
W tym samym kościele św. Marcina (zobacz
wyżej) na konfesjonale ustawiono białą figurę Jana N. ze
złotym krzyżem w ręku. Podpis w obramowanym laurem otoku nie
daje powodów do wątpliwości: "DIVI
IOANNI NEPOMUCENI". Natomiast inna biała figura na nad innym
konfesjonałem ustawionym przy ołtarzu nepomuckim to Jan Sarkander |
|
|
|
-
Jawor |
pow: Jawor |
gm: Jawor |
ul. A.Mickieiwcza |
|
|
Na tutejszym
moście (>>) stał okazały barokowy posąg
Jana Nepomucena autorstwa znanego śląskiego rzeźbiarza Jerzego
Leonarda Webera, wykonany w 1711 roku. Wygląd figury jest
znany - na jej wzór stworzony został przez tego samego artystę
Nepomuk Cieplicki
(>>).
Jaworski Jan zniszczony został w nieznanej mi, lecz
zamierzchłej przeszłości |
|
|
|
-
Mściwojów (gm. Mściwojów, pow. Jawor, ): na fasadzie
tutejszego kościoła umieszczono kamiennego Jana N. Obok piękny
okaz Floriana (>>), niestety bez głowy
(zdaje się, że głowę już doprawiono)
-
-/¿
Mściwojów (gm. Mściwojów, pow. Jawor, ):
wewnątrz kościoła NMP była drewniana polichromowana rzeźba JN z
XVIII wieku. Uwaga: wizja lokalna przeprowadzona w maju 2009
przez JJK wykazała, że figura ta przeniesiona najprawdopodobniej
do innego kościoła - być może do pobliskich
Mierczyc (gm. Wądroże Wielkie, pow. Jawor)
-
Mściwojów (gm. Mściwojów, pow. Jawor, ):
wewnątrz tegoż kościoła NMP jest również obraz "Sceny z życia
św. Jana Nepomucena", olejny na płótnie, z wieku XVIII,
namalowany przez Bernarda Krausego, śląskiego malarza z Ząbkowic
(1743-1803), nazywanego "małym Willmanem" ze względu na częste
kopiowanie obrazów mistrza (zobacz też jego obraz z Opawicy, X. Opolskie >>)
-
Mściwojów (gm. Mściwojów, pow. Jawor, ):
kolejnym Nepomukiem w tym samym kościele NMP jest współczesny
(1997) witraż ze sceną zrzucenia Jana N. z mostu (zobacz stronę Szklanych Nepomuków
>>) (nad: JJK)
-
Bolków (gm. Bolków, pow. Jawor, ):
przy kościele barokowa
rzeźba z 1724 roku na okazałym cokole zaopatrzona w aureolę, na
której zachowała się tylko jedna gwiazda. Inskrypcja zdradza osobę
fundatora: "Anno 1724 Johannes Joseph Strickeflus" (nad: W.K.).
Odnowiona
|
|
|
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Jana Matejki 28 |
Muzeum Karkonoskie posiada aż pięć figur Jana N. oraz imponującą kolekcję
obrazów na szkle, zbieraną od czasów przedwojennych, a uzupełnianą po
1974 roku. Rdzeń kolekcji stanowią zbiory E. Wiesego, dyrektora
wrocławskiego Schlesisches Museum der bildenden Künste (Śląskiego Muzeum
Sztuk Pięknych), który w latach 1933-45 mieszkał w Jeleniej Górze. Jego
kolekcja liczyła około 1300 obrazów na szkle (źródło tej i poniższych
informacji: muzeumkarkonoskie.pl). Wśród nich są następujące
28 nepomucenalia
(zobacz stronę Szklanych Nepomuków
>>):
|
|
|
|
Jan N. siedzący (w konfesjonale?), z
palcem przy ustach, 3. ćwierć XIX wieku; Dolny Śląsk; wym.
szkła 28,6 × 18,8 cm; nr inw. MJG Et 53; poch.: ze zbiorów
E. Wiesego; rama: prosta mahoniowa; stan zachowania: drobne
ubytki warstwy malarskiej na zewnętrznym tle |
|
Jan N. spowiadający Królową. 1. poł. XIX
w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 28,3 × 18,2 cm; nr inw. MJG Et
87; rama: prosta mahoniowa; stan zachowania: drobne ubytki
warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu |
|
Jan N. spowiadający Królową - typ z podwójną arkadą. 2. poł. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 28,8 ×18,6 cm; nr inw. MJG Et 97; rama: profilowana brązowa, wzdłuż wewnętrznej krawędzi żółta; stan zachowania: potłuczony, ubytek szkła w dolnym lewym rogu, od strony lica zabezpieczony dodatkową szybą |
|
Jan N. spowiadający Królową - typ z podwójną
arkadą. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 29 ×18,5 cm; nr inw.
MJG Et 213; rama: profilowana ciemnobrązowa; stan zachowania: drobne
ubytki warstwy malarskiej w tle, rama uszkodzona |
|
Jan N. spowiadający Królową - typ z podwójną arkadą. Koniec XIX w.;
Dolny Śląsk; wym. szkła 28,5 × 18 cm; nr inw. MJG Et 320; rama:
prosta brązowa, uszkodzona; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej w tle, brak dolnej części ramy |
|
Jan N. spowiadający Królową, w górnej części
niesymetryczne czerwone draperie, czarne tło. 2. poł.
XIX w.; pogranicze śląsko-morawskie; wym. szkła 31,5 ×
21 cm; nr inw. MJG Et 863; poch.: ze zbiorów E. Wiesego;
rama: profilowana czarna; stan zachowania: w górnej
partii wielokrotnie pęknięty, klejony, na całej
powierzchni obrazu duże ubytki warstwy malarskiej |
|
Jan N. (popiersie) adorujący krucyfiks przytulony do policzka. 1. poł. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. szkła
39,4 × 26,5 cm; nr inw. MJG Et 13; rama: brązowa, nowa; stan
zachowania: prawie całkowicie złuszczona farba na nimbie, drobne
ubytki warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu |
|
Jan N. (popiersie) adorujący krucyfiks przytulony do policzka. 1. poł. XIX
w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 34 × 22,4 cm; nr inw. MJG Et 109; rama:
profilowana czarna; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej na całej powierzchni obrazu, warstwa malarska wykazuje
tendencję do złuszczania |
|
Jan N. adorujący krucyfiks. Pocz. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. 29 ×18 cm; nr
inw. MJG Et 138; rama: profilowana czarna; stan zachowania:
potłuczony, bardzo duże ubytki warstwy malarskiej na całej
powierzchni obrazu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu, z dwoma
kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 28,5
×18,3 cm; nr inw. MJG Et 570; rama: prosta czerwona; stan
zachowania: ubytki warstwy malarskiej w partii napisu, na sutannie,
na balustradzie i wzdłuż górnej krawędzi obrazu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 18,2 cm; nr inw. MJG Et 574; rama:
prosta brązowa; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej przy krawędziach obrazu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny
Śląsk; wym. szkła 27,5 × 17,6 cm; nr inw. MJG Et 575;
rama: prosta mahoniowa; stan zachowania: przebarwienia
warstwy malarskiej w tle, drobne ubytki warstwy
malarskiej na całej powierzchni obrazu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny
Śląsk; wym. szkła 28 × 18,2 cm; nr inw. MJG Et 582;
rama: prosta mahoniowa; stan zachowania: drobne ubytki
warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, podtyp z promieniem
świetlistym. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk; wym.
szkła 28 × 18 cm; nr inw. MJG Et 731; rama: prosta
mahoniowa; stan zachowania: warstwa malarska wykazuje
tendencję do odspajania od podłoża, drobne ubytki
warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, podtyp z promieniem
świetlistym. 3. ćw. XIX.; Dolny Śląsk; wym. szkła 28 ×
18 cm; nr inw. MJG Et 732; rama: prosta brązowa; stan
zachowania: drobne ubytki warstwy malarskiej na całej
powierzchni obrazu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 17,5 cm; nr inw. MJG Et 733; rama:
prosta mahoniowa; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej w górnej partii tła |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, podtyp z promieniem
świetlistym. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 28,5
× 18,5 cm; nr inw. MJG Et 734; rama: profilowana czarna,
przy wewnętrznych krawędziach brązowa; stan zachowania:
ubytki warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 18 cm; nr inw. MJG Et 735; rama: prosta
mahoniowa, wzdłuż wewnętrznych krawędzi złota; stan
zachowania: drobne ubytki warstwy malarskiej w tle i w
partii napisu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 18 cm; nr inw. MJG Et 736; rama: prosta
mahoniowa; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej w partii napisu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, podtyp z promieniem
świetlistym, niebieskie tło. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28,3 × 18,3 cm; nr inw. MJG Et 737; rama:
profilowana czarna, mocno starta; stan zachowania:
potłuczony, mały ubytek szkła w górnym prawym rogu,
drobne ubytki warstwy malarskiej w tle |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, zielone tło. 3. ćw. XIX w.;
Dolny Śląsk; wym. szkła 28,5 × 18 cm; nr inw. MJG Et
738; rama: prosta mahoniowa; stan zachowania: ubytki
warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu, trwałe
przebarwienia warstwy malarskiej w tle |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, podtyp z promieniem
świetlistym, zielone tło. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 18 cm; nr inw. MJG Et 739; rama:
profilowana czerwona; stan zachowania: drobne ubytki
warstwy malarskiej w dolnej partii obrazu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 18 cm; nr inw. MJG Et 898; rama: prosta
brązowa; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej na całej powierzchni obrazu, większe
przetarcia wzdłuż górnej krawędzi obrazu |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, posadowiony
na trzykwiatowym ornamencie, podtyp z promieniem
świetlistym. 3. ćw. XIX w.; wym. szkła 27,5 × 18,5 cm;
nr inw. MJG Et 997; rama: profilowana czerwono-brązowa;
stan zachowania: drobne ubytki warstwy malarskiej na
całej powierzchni obrazu |
|
Monochromatyczne popiersie Jana N. - typ z
krzyżem na lewym ramieniu, w owalu, w narożach
jednakowe ornamenty kwiatowe. 2. poł. XIX w.; Cheb (niem.
Eger); wym. szkła 24,7 × 17,8 cm, wym. passepartout 17,7
×13,6 cm; nr inw. MJG Et 1053; rama: prosta brązowa;
stan zachowania: dobry |
|
Popiersie Jana N. z krzyżem na prawym ramieniu, w ramie z ornamentem kwiatowym. 1. poł. XIX w.;
Dolny Śląsk; wym. szkła 19,5 × 13 cm; nr inw. MJG ET 740; rama:
profilowana czarna; stan zachowania: warstwa lustrzana uległa
częściowemu rozkładowi, ubytki w dolnej partii tła, rama
przemalowywana, farba silnie łuszcząca się |
|
Jan N. - typ z krzyżem na lewym ramieniu, na tle mostu w ramie z ornamentem kwiatowym. Koniec XIX w.;
Dolny Śląsk; wym. szkła 36 × 27,8 cm; nr inw. MJG Et 181; rama:
prosta mahoniowa; stan zachowania: warstwa lustrzana uległa
częściowemu rozkładowi, duże ubytki warstwy lustrzanej przy górnej
krawędzi obrazu, napis słabo czytelny |
|
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
w obramowaniu zdobionym ornamentem kwiatowym, podtyp z
promieniem świetlistym, szare tło. 3. ćw. XIX w.; Dolny
Śląsk; wym. szkła 35 × 26,6 cm; nr inw. MJG Et 2259;
poch.: dar, Jelenia Góra, 1977 r.; rama: profilowana
ciemnobrązowa, nowa; stan zachowania: ubytki szkła i
warstwy malarskiej i lustrzanej, konserwacja 1978-81,
nowa rama |
|
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Boczna |
|
|
W tym samym
Muzeum Karkonoskim prezentowana jest drewniana
polichromowana figurka Jana N. z XIX wieku. Wysoki biret,
utrącone dłonie, zatarta twarz i inne szczegóły, brak
atrybutów. Ustawiona na obłym cokoliku (nad: S.Ł.) |
|
|
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Boczna |
|
|
W tym samym
Muzeum Karkonoskim prezentowana jest drewniana
polichromowana figura Jana N. z XIX wieku, w birecie, z
pustymi dłońmi. Obiekty niezłej klasy, elegancki łagodny
kontrapost (nad: S.Ł.) |
|
|
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Boczna |
|
|
W tym samym
Muzeum Karkonoskim prezentowana jest drewniana
polichromowana figurka Jana N. z XIX wieku. Ustawiono ją na
cokoliku ozdobionym kwiatkiem (Sub Rosa?) (nad: S.Ł.) |
|
|
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Boczna |
|
|
W tym samym
Muzeum Karkonoskim prezentowana jest drewniana
figurka Jana N. z XIX wieku. Widoczne resztki polichromii,
szczątkowa aureola - zachował się niepełny druciany okrąg
pozbawiony gwiazd. Prostopadłościenny cokolik (nad: S.Ł.) |
|
|
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Boczna |
|
|
W tym samym
Muzeum Karkonoskim prezentowana jest drewniana
polichromowana figurka Jana N. z XIX wieku. Kontrapost,
krzyżyk maltański na piersi, brak krucyfiksu, profilowany
cokolik (nad: S.Ł.) |
|
|
|
|
Jelenia Góra-Cieplice-Zdrój |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. P.Ściegiennego / Marysieński Sobieskiej |
|
|
Figura św. Jana Nepomucena przy moście (>>) na rzece
Kamiennej, ufundowana przez hr. Jana Schaffgotscha, a wykonana w
1712 roku przez znanego śląskiego rzeźbiarza Jerzego Leonarda Webera.
Ten rzeźbiarz ze Świdnicy wykonał tę figurę, na wzór własnej
wcześniejszej rzeźby, ustawionej na moście w Jaworze. Figura ta
dowodzi znacznej samodzielności mistrza, który nie poszedł tu za
powszechnie przyjętym schematem świętego ustalonym przez Jana Brokoffa - rzeźbiarza praskiego, reprezentowanym przez brązowy posąg
na moście Karola w Pradze.
Zobacz artykuł opisujący całą historię
powstania rzeźby >>. Na cokole bardzo ciekawy podwójny
chronostych. Na froncie cokołu płaskorzeźbiony herb
fundatorów, rodziny Schaffgottchów, otoczony inskrypcją:
"DIVo IoannI nepoMVCeno saCrata"
("Świętemu Janowi Nepomucenowi poświęcona"). Po bokach znajdują się herby
dwóch kolejnych żon fundatora, zaś z tyłu wykuto dalszy ciąg
upamiętniającej jego ród inskrypcji: "II / eX / Man Dato / pIetatIs / sChaff /
gotsChLanae" ("Zgodnie z polecenia pobożności Schafgotschów" [dosłownie:
“scharfgotschańskiej”]). Zastosowanie z tyłu cokołu napisu
rozpoczynającego się od II podkreśla, że jest to kontynuacja
inskrypcji z przodu, czyli druga część tego napisu. Oba napisy zawierają w chronostychach
(>>) datę
wystawienia pomnika: 1713. Cokół został odnowiony i upiększony nowymi
napisami przez hr. Rafała Gurowskiego w roku 1758
(zobacz artykuł >>) (uzup: S.Zobniów)
DIVo
IoannI nepoMVCeno
saCrata
|
II
eX
Man Dato
pIetatIs
sChaff
gotsChLanae
|
|
|
|
|
Jelenia Góra-Cieplice-Zdrój |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Cieplicka 9 |
|
|
W zwieńczeniu ołtarza w pocysterskim
kościele św. Jana Chrzciciela znajduje się drewniana
polichromowana rzeźba Jana N., barokowa tak jak cały ołtarz |
|
|
|
Jelenia Góra-Sobieszów |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Cieplicka 221 |
|
|
W prezbiterium kościoła
Najświętszego Serca Pana Jezusa znajduje się obraz Jana N.
pochodzący z ołtarza bocznego w sąsiednim kościele św.
Marcina dającego nazwę parafii. Ma wymiary 145 x 87 cm i
przedstawia świętego ubranego w sutannę i komżę, na
ramionach ma zarzuconą krótką, futrzaną pelerynę, spod niej
wystaje stuła. W prawej ręce trzyma krzyż, w lewej liść
palmy. Głowę świętego otacza nimb z pięciu gwiazd. W tle, za
mgłą widać wieloprzęsłowy most i widok Pragi (nad:
H.Jakóbczak) |
|
|
|
-
Łomnica
(gm. Mysłakowice, pow. Jelenia Góra,
): tutejszy kamienny barokowy Nepomuk
stoi na wysokim baniastym cokole przed Bramą Basztową, na
placyku przed kościołem. Ładna sylwetka i
szaty, na szyi krzyż maltański, w ręku palma, brak drugiej.
Piaskowcowa, barokowa z połowy XVIII wieku, prawie naturalnej
wielkości. Po obu stronach świętego były putta, z których jedno
trzymało tarczę z herbem fundatora - niestety zostały
skradzione (>>) w 2009 roku i pozostały po nich tylko
pręty. Na wybrzuszonym cokole cztery
płaskorzeźby przedstawiające sceny Spowiedzi, Rozmowy, Topienia oraz
Biczowania (JN lub Chrystusa). Obiekt bardzo zniszczony, brak gwiazd w aureoli (skradzione na złom)
-
Łomnica
(gm. Mysłakowice, pow. Jelenia Góra,
):
w kościele, na przyściennym wsporniku ustawiono drewnianą
polichromowana figurę Jana N. trzymającego palmę w prawej ręce
|
|
|
|
-
Podgórzyn
(gm. Podgórzyn, pow. Jelenia Góra): w tutejszym kościele św. Trójcy,
u zbiegu ul. Ewangelickiej i Kościelnej, prezentuje
się polichromowana figura Jana N. z krzyżem w ręce, ustawiona we
wnęce ściennej i zwieńczona językiem umieszczonym na chmurkach i
otoczonym promieniami (nad: J.P.)
-
Podgórzyn
(gm. Podgórzyn, pow. Jelenia Góra): u zbiegu ul. Ewangelickiej i
Kościelnej, przed kościołem św. Trójcy
barokowy kamienny Nepomuk na ładnym baniastym cokole z herbem. Jest
też Florian (>>)
|
|
|
|
-
Kowary (gm. Kowary, pow.
Jelenia Góra,
): naprzeciw kościoła
franciszkanów kamienny most
(>>)
na Jedlicy z rzeźbą św. Jana Nepomucena z 1725 roku, co
głosi data wyryta wraz z łacińską inskrypcją w kartuszu na
półowalnym cokole. Jan, trzymający palec na ustach, stoi na
chmurkach symbolizujących świat pozaziemski, z których wyłaniają się
dwa putta. Po obu stronach figury umieszczono dwa metalowe stojaki
na latarnie o podstawach ozdobionych otoczoną gwiazdami aureolą z
literami "SIv" oraz "N". Jan utracił swoją gwiaździstą
aureolę. J.G. z Łańcuta (>>) przesłał mi zdjęcie nabytego przez
siebie obrazu R. Matterna z lat 1918-20, na którym udało mu się
rozpoznać właśnie Jana Kowarskiego. J.Z. przesłał zdjęcia Jana po
remoncie w 2008 roku - odzyskał on aureolę i
dosztukowano też ułamany koniec krzyża.
Figurę także oczyszczono, ale to akurat kwestia gustu, czy wygląda
lepiej niż poprzednio. Arkadoo przesłał fotkę z niemieckich archiwów
sprzed 1939 roku, a ja posiadam odbitkę XIX-wiecznej grafiki
przedstawiającej te figurę
-
Kowary (gm. Kowary, pow. Jelenia Góra,
): drugi tutejszy Jan
N. rezyduje w
kościele Franciszkanów, z krzyżem i gałązką palmową w dłoniach. Jest
polichromowany (nad: J.G.)
-
Kowary (gm. Kowary, pow. Jelenia Góra,
): trzeci tutejszy Jan
N. również rezyduje w
parafialnym kościele Franciszkanów, również ma krzyż i gałązkę palmową w dłoniach.
Szaty w całości pozłocono. Jego poza jest natomiast swobodniejsza,
zaliczyłbym go do rodzaju "Janów Tańczących". Źródła
datują go na rok 1744 (nad: J.P.)
-
Kowary (gm. Kowary, pow. Jelenia Góra,
):
w tym samym kościele Franciszkanów, w ołtarzu poświęconym Janowi N.
zobaczyć można obraz nepomucki, olejny na płótnie, z roku 1751
|
|
|
|
-
Kamienna Góra (gm. i pow. Kamienna Góra, ): barokowy piaskowcowy Jan
N. na ładnym cokole, przy ścianie kościoła św. Piotra i Pawła, fundacji
Franciszka Wincklera z 23 czerwca 1723
roku. Ustawiony w kontrapoście Jan trzyma palec przy ustach i
przytula krucyfiks. Pierwotnie Jan stał na balustradzie mostu
(>>) nad fosą przy Bramie Górnej (rejon obecnego Placu
Grunwaldzkiego). Postać Jana ma 182 cm i stoi na 100 centymetrowym
postumencie, na którym widnieje napis z nazwiskiem fundatora:
Kajetanus Franciskus Winkler; Anno 1723 D 13 Juni
-
Kamienna Góra (gm. i pow. Kamienna Góra): w tutejszym Muzeum
Tkactwa Dolnośląskiego na rynku - Placu Wolności 11 - przechowuje się drewnianą polichromowaną figurę Jana N. o wysokości 41
cm, pochodzącą z
Krzeszówka. Jan trzyma krucyfiks i palec na ustach, a nad nim zbudowano -
zupełnie bez sensu - rodzaj kapliczki zbitej z dwóch deszczułek.
Jest to kościelna figura, która za nic nie pasuje do takiej
pseudoludowej scenerii
-
Kamienna Góra (gm. i pow. Kamienna Góra): w tutejszym Muzeum
Tkactwa Dolnośląskiego na rynku - Placu Wolności 11 - przechowuje się malowanego na szkle Jana N
stojącego na tle przęseł mostu, nad nim girlanda kwiatów, pod nim
podpis "S. Johannes" (nr. kat. 63)
(zobacz stronę Szklanych Nepomuków
>>)
-
Kamienna Góra (gm. i pow. Kamienna Góra): w tutejszym Muzeum
Tkactwa Dolnośląskiego na rynku - Placu Wolności 11 - przechowuje
się niewielką drewnianą polichromowaną figurę Jana N. bez czapki, z
pionowym krzyżem w ręku (nad: JJK)
-
Kamienna Góra (gm. i pow. Kamienna Góra): w tutejszym Muzeum
Tkactwa Dolnośląskiego na rynku - Placu Wolności 11 - przechowuje
się dużą barokową drewnianą figurę Jana N. z resztami polichromii,
pochodzącą zapewne z ołtarza któregoś z kościołów, na co wskazuje
wycięcie w plecach (nad: JJK)
-
Kochanów (gm. i pow. Kamienna Góra, ): w miejscowości znanej z
dużej ilości rzeźb przydrożnych nie mogło zabraknąć Jana N. Jest to
bardzo barokowy, wygięty w patetycznym geście kamienny Jan na cokole
z wolutami . Piaskowiec, polichromowany. Jan utracił krucyfiks i
teraz sprawia wrażenie tańczącego. Na przedzie postumentu, wśród
barokowych ornamentów, znajduje się napis: "S.Johannes Bitte fur
uns Bei Gott.1754", czyli "Święty Janie proś za nami u
Boga.1754"
-
Olszyny (gm. i pow. Kamienna Góra): przy drodze za płotem
prywatnej posesji p. Stochwy nr 81, przy ładnej kapliczce, na
skrzyżowaniu szlaku turystycznego do Głazów Krasnoludków stoi
XVIII-wieczna barokowa figura Jana
N. o wysokości 140 cm, w przekrzywionej aureoli pozbawionej już gwiazd. Cokół
(170 cm) z kanerulami,
palec na ustach, piaskowiec. Niedaleko jest mały mostek lub przepust
drogowy
-
Gorzeszów (gm. i pow. Kamienna Góra, ):
na terenie prywatnej posesji nr 109 (w głębi, niewidoczna z drogi),
na cokole ozdobionym
czterema wydatnymi wolutami stoi barokowy kamienny Jan N. w pięciogwiaździstej aureoli. Polichromowany, a farba złuszczona z
połowy twarzy robi nieco straszne wrażenie. Właścicielka posesji
mówi, że kilka lat temu kupiła dom z Nepomucenem na podwórku.
Szczęściara :)
-
Jawiszów (gm. i pow. Kamienna Góra): obok nowego mostu drogowego
jest tutaj stary most
(>>)
na młynówce pochodzący z końca XVIII w. Jednoprzęsłowy,
przesklepiony kolebką. Stała na nim, na prostej balustradzie, figura
św. Jana Nepomucena wyposażona w stułę (rzadkość!). Podczas
oberwania chmury 13.08.1985 roku woda zerwała część mostu wraz z
balustradą i figurą. Po trzech latach, wiosną 1988 roku, robotnicy
regulujący rzekę wydobyli z niej uszkodzoną rzeźbę i złożyli ją na
brzegu. Jan ma poważne uszkodzenia twarzy i rąk, a ułamany krucyfiks
wygląda jakby Jan trzymał go pod peleryną. We wrześniu 1985 członkowie Bractwa Krzyżowców doprowadzili
do jej ustawienia w sąsiedztwie mostu, w kępie starych drzew. Miejmy
nadzieję, że po naprawieniu mostu rzeźba wróci na swoje pierwotne
miejsce
-
Jawiszów (gm. i pow. Kamienna Góra): we wnęce pomalowanego na
biało (dawnej: seledynowo, poprzednio: cytrynowo) cokołu krzyża przydrożnego jest płaskorzeźbiony wizerunek
Jana N. podpisany Johannes. Krzyż stoi na posesji nr 26 i
został postawiony w 1870 roku przez Benedykta Scholza. Janowi
towarzyszą Matka Boska Bolesna i św. Katarzyna. Na przedzie napis:
"Du rufes mir zu folgen Dir, Im Leben und im Sterben.Herr, alle
Zeit bin ich bereit, Lass mir Dein Reich mich erben", czyl;i w
tłumaczeniu: "Ty wołasz mnie, abym Ci ulżył w życiu i śmierci. W
każdym czasie jestem przygotowany, pozwól mi osiągnąć Twoje
królestwo". Z tyłu: "Errichtet zur Ehre Jessu von den
Tischlermeister Johann und Katharina Benker. Uutsbesitzer Katharina
Benker geborene Hoffmann von Lindenau geb. 2.2.1822 gest.
10.10.1869. Herr lass sie ruhen im Frieden Amen", czyli "Ku
chwale Jezusa ufundowana przez majstra stolarskiego Jana i Katarzynę Benker. Właścicielka dóbr
Katarzyna Benker z domu Hoffmann z Lipienicy ur.2.2.1822 zmarła
10.10.1869.Panie daj jej wieczny odpoczynek. Amen"
-
Krzeszów (gm. i pow. Kamienna Góra): oprócz wielkiego
opactwa
cystersów
(>>) jest
tutaj również kamienny zadbany Jan N. ustawiony na balustradzie nad
środkowym filarem XVIII-wiecznego murowanego mostu (>>) na rzece Zadrnej, na ulicy
Św. Jana Nepomucena (!). Barokowy święty trzyma
księgę oraz krucyfiks, a na rozkosznie wypukłym cokole umieszczono płaskorzeźbę ze sceną
Topienia. Postać ma 175 cm wysokości. Napisy: trzy litery wskazują
na fundatora, ewentualnie wykonawcę, dalej data 1736, z której
wynika, że figura została postawiona 7 lat po kanonizacji.
Zamieszczono również podpis: HL.J.N.
-
Krzeszów (gm. i pow. Kamienna Góra): na posesji nr 169, z
przeciwnej stront tamy zabezpieczającej dopływ wody od strony
piaskowni, ustawiono żelazny krzyż na postumencie o wysokości 260
cm, na którym widnieje emblemat IHS, a poniżej postać
najprawdopodobniej Jana N. Jeszcze niżej - postać Baranka. Można
odczytać część napisu na postumencie: "Errichtet von dem Bauergutsbesitzer Anton Hirmert
1858", czyli: "Ufundowany
przez właściciela dóbr ziemskich Antona Hirmerta 1885" (nad: JJK)
-
Krzeszów (gm. i pow. Kamienna Góra): po południowej stronie nawy
kościoła
cystersów
(>>),
pierwszej od wejścia jest kaplica św. Jana Nepomucena. Kaplica
dekorowana jest freskami o tematyce nepomuckiej. Na sklepieniu postać patrona w niebie z towarzyszącym mu aniołem z kluczem –
symbolem tajemnicy spowiedzi, na ścianie przedstawione jest
zrzucenie świętego z Mostu Karola w Pradze do Wełtawy (nad: BJL - kompilacja kilku źródeł
>>)
-
Krzeszów (gm. i pow. Kamienna Góra): barokowa, bardzo efektowna
rzeźba Jana N. nad stallami zakonnymi opactwa. Dzieło powstało w
warsztacie Antoniego Dorazila
w latach 1730-1735 (nad: J.W.), według częściowego projektu F.M. Brokoffa
|
|
|
|
Krzeszów |
pow: Kamienna Góra |
gm: Kamienna Góra |
Plac Jana Pawła II 1 |
|
|
W magazynie klasztoru
cystersów
(>>) przechowywany jest obiekt będący najprawdopodobniej
relikwiarzem (>>) nepomuckim. Jest to oprawiona w ramę z
rocaille'owym obramowaniem na dole (reszta utrącona?)
kompozycja z naszytych na czerwonym i srebrnym
materiale koronek, perełek, kamieni, złotych i kolorowych
kwiatków. W jej centrum wyobrażenie Języka z
charakterystycznym pęknięciem i żyłkami, w otoku z promieni.
Brak podpisu potwierdzającego związek obiektu z JN (chyba,
że karteczka ukryła się pod perłami u podstawy języka),
jednak motyw Języka na to wskazuje. W narożnikach medaliony
(kość słoniowa?) i karteczki z imionami innych świętych,
których relikwie prawdopodobnie zawiera relikwiarz (śśw.
Klemens, Urszula, X, Y). Obiekt ten, razem z drugim
bliźniaczym mającym w centrum Serce Jezusa, stanowiły być
może część nastawy ołtarzowej bazyliki krzeszowskiej.
Trzecia ćwierć XVIII wieku. Obiekt w trakcie konserwacji (nad: A.W.) |
|
|
|
Czadrów |
pow: Kamienna Góra |
gm: Kamienna Góra |
nr 10 |
|
|
Kamienny późnobarokowy Jan N. adorujący krucyfiks trzymany prawie poziomo w
obu rękach. Szczególny wyraz twarzy Jana z ciężkimi powiekami ma w sobie coś
niepokojącego. Ładny cokół, dawniej ze śladami niebieskiej farby, z tarczą.
Datuje się go na 1867 rok. Postać ma wysokość 153 cm a cały pomnik
320 cm. Obiekt stał na
skarpie rzeki Zadrnej, pod dużym klonem, koło wjazdu do fermy kur i
narażony na skutki ruchu ciężkich pojazdów groził
przewróceniem, mimo prowizorycznej naprawy wykonanej przez
mieszkańców w roku 1984. W 2017 podjęto decyzję o jego
gruntowej renowacji i przeniesieniu w bezpieczniejsze
miejsce, przy rozstajach dróg, nieopodal mostu, w kierunku
Dolnośląskiego Centrum Rehabilitacji. Renowację
przeprowadziło Stowarzyszenie Brama Czadrowska, a
poświęcenie miało miejsce 26 listopada 2017 roku. Cały
projekt dokumentuje ta strona (>>), korzystająca zresztą z
naszego serwisu |
|
|
|
-
Lubawka (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): na rynku okazały barokowy Jan
N.
ustawiony w narożu ratusza, chroniony bardzo ciekawym daszkiem (>>) w kształcie gwiazdy (!).
Barokowy postument ma wysokość 250 cm. Z boku umieszczono napis:
"Den 25 septemb. Anno 1727", czyli "Dnia 25 września 1727" –
jest to zapewne data poświęcenia figury
-
Lubawka (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): w półokrągłej
wnęce nad bocznym wejściem do kościoła parafialnego Wniebowzięcia
NMP umieszczono
ładną niewielką polichromowaną figurę Jana N. w aureoli, barokową
-
Lubawka (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ):
wewnątrz tego samego kościoła parafialnego Wniebowzięcia NMP (zobacz
wyżej), we wnęce przy wejściu bocznym w prawej nawie, nad potężnymi
drzwiami jest dosyć oryginalny obraz, przedstawiający wyłowienie
Jana Nepomucena z Wełtawy (druga ćwierć XVIII wieku). W tle
pierwszoplanowej sceny widać Most Karola oraz unikalny widok Pragi z
około 1650 roku. Jan ma aureolę z gwiazd (nad: I.M.)
-
Okrzeszyn (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): na rzeczce Szkło,
na jednym z mostków (>>)
stoi figura Jana N. z 1726 roku (chronostych >>). Niestety została ona
strącona do wody podczas dziecięcych zabaw zimą 1987/88. Nie był to
zresztą pierwszy taki wypadek, poprzednio stało się to na początku
lat osiemdziesiątych, a jeszcze wcześniej obiekt został zniszczony w
czasie inwazji wojsk bloku wschodniego na Czechosłowację. W 1994 roku rzeźbę wydobyto z potoku i
ustawiono na jej miejscu, lecz niestety nie udało się odnaleźć głowy
- Jan jest zdekapitowany. Uszkodzona jest również prawa ręka i
krucyfiks. To co zostało wskazuje na wysoką klasę rzeźby widoczną
choćby w potraktowaniu szat i chmurkowej podstawy oraz zgrabnego
wolutowego cokołu. Na cokole znajduje się napis: "Sit Tibi Deus Atque laus in beato Joanne Nepomuceno" czyli w
tłumaczeniu: "Niech Tobie będzie chwała Boże w Świętym Janie
Nepomucenie"
-
Okrzeszyn (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): w zachodniej części kościoła Narodzenia NMP, na zwieńczeniu konfesjonału, jest figura Jana Nepomucena umieszczona jako patron tajemnicy spowiedzi. Pochodzi z lat 20. XVIII wieku i wykonana została przez anonimowego rzeźbiarza nazwanego Mistrzem Figur ze Starych Bogaczowic
-
Błażejów (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): przy domu nr 177 jest
tu przydrożny kamienny Nepomuk, pomalowany na jaskrawe barwy. Barok,
i i to niezły. Brak oryginalnego krucyfiksu, zamiast tego pod lewą
pachę Jana wetknięto prosty krzyżyk. Figura z XVIII wieku ma
wysokość 150 cm, a postument 200 cm. W 1992 roku pomnikowi groziło
przewrócenie, ale mieszkańcy postawili go do pionu i umocnili
cementem. Na cokole były napisy, ale po II wojnie światowej uległy
zniszczeniu
-
Błażejów (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): w szczycie domu
nr 125 niedaleko Jana kamiennego, w oszklonej kapliczce zobaczyć można
drewnianego Jana N.
-
Błażkowa (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): niewielki kamienny Nepomuk we
wnęce bramy domu nr 3. Barokowy, polichromowany, z krucyfiksem, o
obfitych i rozwianych szatach. Malowniczy obiekt, do tego
niezłej klasy artystycznej
-
Niedamirów (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): na cokole krzyża,
na osobnym wsporniku, umieszczono wtórnie kamienną rzeźbę Jana N.
utrzymaną w manierze nieco uproszczonego baroku. Figura jest świeżo
oczyszczona "do żywego" i trudno stwierdzić jej wiek. Widoczne
uszkodzenia - brak palców daje wrażenie, że Jan skubie w zamyśleniu
brodę a nie trzyma palec przy ustach - wskazują, że rzeźba nie jest
nowa . Pod rzeźbą wstawiennicza modlitwa w języku niemieckim o
uwolnienie od wpływu szatana. W dalszej części napis fundacyjny:
"Errichtet zur Ehre Gottes von Stellenbesitzer n Hubner und seiner
Ehefrau Bertha geb. Gaspar im Jahre 1886" czyli "Ufundowane
na chwałę Bożą przez właściciela gruntu Jana Hubnera i jego żonę
Bertę z domu Gaspar w 1886 roku"
-
Miszkowice (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): w kościele
Wszystkich Świętych na szczycie konfesjonału umieszczono - być może
wtórnie - drewnianą
figurę Jana N. Jest nieco niezdarna, w stylu barokowo-ludowym,
polichromowana. W prawym ręku trzyma palmę, którą być może powinna
tkwić w lewej dłoni, brak natomiast krzyża (nad: JJK)
-
Miszkowice (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ):
w kościele Wszystkich Świętych w lewym ołtarzu bocznym umieszczono obraz Jana N.
przestawiający scenę adoracji krzyża przy ołtarzu z otwartą Księgą.
W tle - Most Karola. W dole obrazu aniołek z palmą i palcem przy
ustach. Całość nieco cukierkowa, być może na skutek renowacji (nad: JJK)
-
Miszkowice (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ):
w kościele Wszystkich Świętych w ołtarzu głównym umieszczono obraz Jana N.
Jest to bogate barokowe malowidło z tłumem postaci, wśród których
widać JN na chmurce (nad: JJK)
-
Miszkowice
(gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): na budynku
Straży Pożarnej
umieszczono oszklona kapliczkę, a w niej maleńką uroczą drewnianą i
polichromowaną figurkę Jana N. (nad: J.P.)
-
Chełmsko Śląskie (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): barokowa
drewniana polichromowana figura Jana N. na konsoli z aniołkiem w kościele
św. Rodziny, XVIII wiek
-
Chełmsko Śląskie (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): w tym samym kościele św. Rodziny
jest poświęcony Janowi N. barokowy ołtarz z obrazem "Św. Jan rozdający jałmużnę" -
kolejna kopia obrazu Brandla z Krzeszowa - namalowany przez Johanna
Franza Hoffmanna, który z kolei jest autorem fresków nepomuckich w
zamku Sarny (zobacz osobną
stronę >>). W źródłach ołtarz datuje się na rok 1713, a obraz
na około 1700. To "około" robi wielka różnicę, ale tak wczesne
datowanie należy raczej odrzucić (zobacz rozważania na ten temat
przy wpisie dotyczącym Krzeszowa, Wojciechowa i Legnicy). Tak czy
inaczej obraz ten jest szacownym zabytkiem nepomuckim. Ponadto
znalazłem informację o konserwacji modelu ołtarza św. Jana Nepomucena z tego kościoła w roku 2005 (4000 zł) (uwaga: należy sprawdzić czy chodzi o model wspomnianej figury, czy o zupełnie inny obiekt)
-
Chełmsko Śląskie (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): w tym samym
kościele św. Rodziny, na plebanii znajduje się ołtarzyk w którego
centrum umieszczona jest płaskorzeźba z Janem Nepomucenem klęczącym?
(stojącym?) na chmurze, w otoczeniu aniołków. Pod chmurą pokonani
żołnierze. W tle namalowany Most Karola (nad: I.M.)
|
|
|
Niwnice |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Lwówek Śląski |
|
|
|
W kościele biała figura Jana N. |
|
|
|
Lubomierz |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Lubomierz |
ul. Nowa (d. Majowa) / W.Kowalskiego |
|
|
Na tzw. Górnym Rynku, przed domem nr 7, stoi
kamienny barokowy Jan N. Umieszczono go na prostopadłościennym
cokole zwieńczonym gzymsem, która z kolei stoi na
sześciostopniowej kamiennej podstawie tworzącej schody. Święty z
biretem na głowie przyozdobioną aureolą z gwiazdami, w typowym
ubiorze kapłana, w sutannie, komży obramowanej u dołu koronką,
gronostajowej pelerynie adoruje trzymany na lewym ramieniu
krucyfiks spod którego wyłania sie palma męczeństwa a
jednocześnie w wymownym geście prawą dłoń przykładając do
piersi. Figura stoi na chmurkach, niejako unoszona w glorii
chwały. Z przodu cokołu dawniej przymocowany był wysięgnik lampy
oświetlającej figurę. Barokowa XVIII-wieczna figura była w
nienajlepszym stanie: zostały jej tylko trzy z pięciu gwiazd
aureoli, a cokół był uszkodzony. W lecie 2010 zakończono
renowację rzeźby, jednak niezrozumiały i zadziwiający jest fakt
przyozdobienia głowy Jana po przeprowadzonej renowacji roku aż
sześcioma gwiazdami (nad: J.G., uzup: S.Zobniów, I.K.) (uwaga:
ten obiekt w źródłach nazywany jest czasem Nepomucynem, a czasem
nawet św. Maternusem) |
|
|
|
Pławna Dolna |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Lubomierz |
|
|
|
W kościele parafialnym pw. św. Tekli przy
wnęce okiennej, po lewej stronie ołtarza, na drewnianej konsoli
ustawiono drewnianą, polichromowaną figurę Jana N. z XVIII
wieku. Święty w charakterystycznych szatach kapłana i birecie
patrzy na trzymany w lewej ręce krucyfiks (nad: S.Zobniów) |
|
|
|
Wojciechów |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Lubomierz |
|
|
|
W kościele św. Bartłomieja (zobacz też niżej) w prawym ołtarzu bocznym wisi obraz
"Jan Nepomucen Jałmużnik", kopia legnickiego obrazu Brandla
(zobacz wyżej). Wszystkie trzy ołtarze stanowiące oprawy obrazów
nie są dziełem snycerskim, lecz iluzjonistycznymi freskami
autorstwa Johanna Franza Hoffmanna, który z kolei jest autorem
fresków nepomuckich w zamku Sarny
(zobacz osobną stronę >>). Również sam stworzony według
Brandla obraz "Jan Jałmużnik" jest dziełem Hoffmana. Ponadto
działało tu ponoć Bractwo Nepomuckie
(>>) (nad: G.Z.) |
|
|
|
Wojciechów |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Lubomierz |
|
|
|
W kościele św. Bartłomieja (zobacz wyżej), koło ołtarza z
obrazem Jana N., jest też barokowy złocony relikwiarz z
widocznymi za szybką
relikwiami (>>) opisanymi na wstążkach. Żaden z
widocznych napisów nie zawiera imienia Jana N. (może takowe jest
na odwrociu?), lecz w centralnym miejscu umieszczono
przypominającą kameę płaskorzeźbę z wizerunkiem Jana N. (uwaga:
należy upewnić się co do zawartości relikwiarza) (nad: JJK) |
|
|
|
Milęcice |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Lubomierz |
|
|
|
Jest tu kamienna barokowa figura Jana N.
Została ona nawet odsłonięta przez mieszkańców poprzez wycięcie
zarośli ja otaczających. Niestety, w kwietniu 2005 roku w akcie
wandalizmu bądź
kradzieży (>>) rzeźbę pozbawiono głowy! Uszkodzono też
krucyfiks oraz lewą rękę Jana N. Czy ma to związek z dekapitacją
figur w Popielówku (zobacz wyżej) w tym samym czasie? Pewnie
nigdy się nie dowiemy |
|
|
|
Chmieleń |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Lubomierz |
|
|
|
Przy głównej drodze, prowadzącej do Gryfowa, stoi kamienna
kolumna z figurą Św. Jana Nepomucena. Święty przedstawiony w
postawie stojącej w delikatnym kontrapoście, trzyma w ramionach
krucyfiks. Ubrany tradycyjnie w sutannę, komżę i pelerynę, na
głowie biret. Na twarzy zarost: broda i wąsy. Głowa lekko
uniesiona ku górze i przechylona na prawe ramię, wzrok nabożnie
skierowany ku niebu. Kolumna okrągła w przekroju, ustawiona na
prostopadłościennej bazie i zwieńczona dorycką głowicą, na
której ustawiona rzeźba. Całość otoczona niewielkim kamiennym
kręgiem. Stan rzeźby fatalny: utrącone obie dłonie i górna część
krucyfiksu, odłamany nos, widoczne uzupełnienia zaprawą
cementową (nad: J.B. z Kłodzka) |
|
|
|
-
Przecznica |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Mirsk |
|
|
|
Była tu niegdyś założona przez von Schaffgotscha około 1769 roku kopalnia "Jan
Nepomucen", niestety zamknięta niedługo po otwarciu. Nazwę
tłumaczy zarażenie von Schaffgotschów wirusem nepomuckim (zobacz
poniżej Świeradów i Gryfów oraz
Cieplice >>) |
|
|
|
-
Marczów |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Wleń |
|
|
|
Kamienna figura Jana N. z Księgą w ręku,
krucyfiksem i palmą w drugim. Niezłej klasy barok, mocny
kontrapost, głęboko cięte szaty. Figuruje w spisie obiektów
skradzionych (>>) OODZ (PC00983), zakładam więc, że jej już
nie ma swoim miejscu |
|
|
|
Wolbromów |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Gryfów Śląski |
|
|
|
Kościół filialny p.w. Jana Nepomucena,
murowany z XVI wieku, przebudowany w XVIII wieku (wtedy zapewne
nastąpiła zmiana wezwania na nepomuckie), odbudowany w 1972
roku. Wewnątrz zapewne co najmniej jeden wizerunek JNN |
|
|
|
Bolesławiec |
pow: Bolesławiec |
gm: Bolesławiec |
ul. Kościelna 1a |
|
|
Przed kościołem WNMP (zobacz wyżej),
na balustradzie schodów stoi na obłym cokole kamienna
barokowa figura Jana N. z 1723 roku. Jan ma chmurki pod
stopami i ciekawy kratkowy wzór rąbka sutanny. Sympatyczny
uśmiech brodatej twarzy uzupełnia aureola w
kształcie promienistej gwiazdy leżącej na birecie - być może
ta kompozycja jest wtórna. Rzeźba została w to miejsce
przeniesiona w związku z burzeniem bram miejskich w roku
1867, pierwotnie stała na
moście (>>)
przy Dolnej Bramie. Autorem jest warsztat Jerzego (Georga) Leonarda Webera ze
Świdnicy, na zamówienie burmistrza Bolesławca, Sebastiana
Józefa Wolfgeila. Jest to jedna z sześciu figur mających
zdobić Górną i Dolną bramę miasta. W 1867 roku z mostu przy
Dolnej Bramie przeniesiono dwie figury św. Józefa i św. Jana
Nepomucena ustawiając je na dolnych częściach balustrad
schodów (od strony zachodniej), Jana umieszczając po prawej
stronie, w dolnej części. Święty z biretem na głowie
przyozdobionej aureolą promienistą, w typowym ubiorze
kapłana w sutannie, komży z koronka, pelerynie kanonika z
narzuconym na ramiona mantolecie z kapturem adoruje trzymany
na prawym ramieniu krucyfiks, stabilizując jego położenie
lewą ręką w której jednocześnie trzyma palmę męczeństwa.
Figura przedstawiona w kontrapoście, ustawiona została na
chmurkach w glorii chwały. W okresie późniejszym (po
przeniesieniu figury z mostu przy Dolnej Bramie) na
podstawce balustrady, powyżej reliefu herbu fundatora, na
której ustawiono figurę, zrobiono wprowadzający w błąd ryt
daty Anno 1725, zamiast 1723 (uzup: S.Zobniów) |
|
|
|
Bolesławiec |
pow: Bolesławiec |
gm: Bolesławiec |
ul. Kościelna 1a |
|
|
W kościele NMP (zobacz wyżej), w
ołtarzu bocznym, zobaczyć można kamienną barokową figurę Jana N.
z lat 1723-24 |
|
|
|
Bolesławiec |
pow: Bolesławiec |
gm: Bolesławiec |
ul. Kościelna 1a |
|
|
W tym samym
kościele NMP (zobacz wyżej), w ołtarzu bocznym poświęconym Janowi N. zobaczyć
można jego rzeźbiony wizerunek |
|
|
|
Żeliszów |
pow: Bolesławiec |
gm: Bolesławiec |
|
|
|
Znajduje się tutaj kościół filialny pod
wezwaniem Jana N. (zobacz inne takie obiekty >>).
Wewnątrz ołtarz z barokowym obrazem o bardzo bogatym i
nietypowym programie, przedstawiającym
Apoteozę Jana N. Prócz Jana z odkrytą głową klęczącego na chmurze,
w ubiorze kapłana (w sutannie, komży i pelerynie
kanonika), są tu duże żeńskie
postaci - jedna z otwartą księgą i
zapaloną pochodnią (rzadkość!), ubrany w coś w rodzaju
hełmu, podtrzymujący prawą rękę świętego, druga w wianku
na głowie i zbroi (?), trzecia z palcem przy ustach i
zakneblowanymi ustami (jedyny znany mi taki motyw!),
czwarta, u stóp Jana, wznosi ku niemu szkatułkę z
akcesoriami kapłańskimi (brewiarz, różaniec itp.), które
wyglądają jak kosztowności (rzadkość!).
Mały aniołek podtrzymuje krucyfiks i białe kwiaty
(lilie?), obok leży palma, a w tle scena Topienia z
Mostem Karola, z widoczną na wodzie aureolą z gwiazd
(uzup: S.Zobniów) |
|
|
|
Nowogrodziec |
pow: Bolesławiec |
gm: Nowogrodziec |
Rynek |
|
|
Kamienny Jan N. z puttami na balustradzie, obok
ratusza. XVIII wiek, barok |
|
|
|
|
Radostów Średni |
pow. Lubań |
gm. Lubań |
nr 59 |
|
|
Przed bramką wiodącą na teren kościoła stoi barokowa figura Jana N.
Kamienna, w jej piedestale tablica upamiętniająca tragiczną śmierć
właściciela Uniegoszczy Henryka von Nostitza, zabitego przez żołnierzy
chorwackich w 1643 roku. Pierwotnie tablica stała w miejscu
popełnienia zbrodni, na polu pod Uniegoszczem |
|
|
|
|
Świeradów Zdrój |
pow. Lubań |
gm. Świeradów-Zdrój |
ul. Kościelna |
|
|
Integralną część obecnego kościoła św. Józefa
Oblubieńca NMP stanowi kaplica pod
wezwaniem św. Jana Nepomucena, powstała już w roku 1785, poświęcona
rok później. Późniejsza część kościoła jest neogotycka i powstała
jako prywatna świątynia rodziny Schaffgotschów, właścicieli
Świeradowa, w 1899 roku. Niestety, według wizji lokalnej JJK nie ma
tam żadnego wizerunku JN, a informacja o witrażu nepomuckim w
przewodnikach i na tablicach informacyjnych jest błędna (nad: R.K.,
JJK, sieć). To kolejny dowód na zarażenie von Schaffgotschów wirusem
nepomuckim (zobacz powyżej Gryfów i Przecznica oraz
Cieplice >>) |
|
|
|
|
-
Świeradów-Zdrój-Czerniawa-Zdrój
(Schwarzbach) |
pow. Lubań |
gm. Świeradów-Zdrój |
|
|
|
W tej niegdyś samodzielnej wsi, dziś części
Świeradowa, w latach 1785-87 działała kopalnia kobaltu "Jan
Nepomucen". Działała ona tak krótko, bo wydobycie okazało się
nieopłacalne. Możliwe, że kaplica JN przy kościele św. Józefa
(zobacz wyżej) została ufundowana właśnie w
związku z powstaniem kopalni (nad: M.Z.) |
|
Granice Księstwa Ziębickiego (Ducatus
Monsterbergensis, Herzogtum Münsterberg),
które w dużej mierze przypominają granice powiatu ząbkowickiego,
skrystalizowały się w połowie XVIII wieku. Granica zachodnia
przechodziła grzbietami Gór Sowich, Bardzkich i Złotych, przez które
księstwo graniczyło z Hrabstwem Kłodzkim. Granica
południowo-wschodnia z Księstwem Nyskim - księstwem biskupów
wrocławskich - przebiegała od szczytu Jawornika Wielkiego w Górach
Złotych aż po miejscowość Szklary w pobliżu Ziębic. Fragment tej
granicy w pobliżu Ziębic stanowiła granica św. Jana. Od wschodu i
północnego wschodu księstwo ziębickie graniczyło przez Wzgórza
Strzelińskie i Dolinę Oławy z Księstwem Legnicko-Brzeskim.
Najbardziej płynną była granica północno-zachodnia i północna na
Nizinie Śląskiej z Księstwem Świdnickim.
Cesarz Maksymilian II Habsburg przyrzekł stanom, że księstwo
ziębickie z Ziębicami i Ząbkowicami Śl. na zawsze pozostanie przy
koronie czeskiej i nie będzie przedmiotem zastawu ani sprzedaży. Od
1570 roku księstwem w imieniu cesarza administrował starosta
krajowy. W 1654 roku Ferdynand III Habsburg za zasługi dla dworu
habsburskiego w wojnie trzydziestoletniej nadał księstwo ziębickie w
dziedziczne posiadanie księciu Johannowi Weikhardowi von
Auerspergowi. Auerspergowie rządzili w księstwie aż do 1791 roku. Po
wojnach śląskich Księstwo zostało włączone do Prus. W 1742 roku
Fryderyk II w nowej prowincji dokonał zmian w administracji, dzieląc
dotychczasowe księstwo na dwa powiaty - ziębicki i ząbkowicki. Po
podziale księstwo przestało istnieć jako jednostka administracji
państwowej, jednak nazwę stosowano aż do 1815 roku.
uwaga: na mapie z roku 1747 miejscowość Kobyla
Głowa i jej najbliższe okolice stanowi enklawę X.Wrocławskiego, z
którym połączona jest wąskim, biegnącym na północ korytarzem. Jest
to jakby bańka wewnątrz X.Ziębickiego. Inne mapy tego nie
potwierdzają
uwaga: Goleniów Śląski, po zakupie wsi przez biskupa wrocławskiego
roku 1416, stanowił enklawę w X.Ziębickim i formalnie należał do
Nyskiego (>>) |
|
Powiat Ząbkowice Śląskie (część
należąca do X.Ziębickiego, 99 + 5)
zobacz na mapie Google (>>)
|
|
|
|
Granice powiatu
ząbkowickiego są w dużej mierze tożsame z granicami Księstwa Ziębickiego
Zobacz pozostałą część powiatu należącą do
X.Nyskiego (>>) |
|
Gmina Ziębice powiatu
Ząbkowice Śląskie
(część w X.Ziębickim, 22 + 1)
zobacz na mapie Google (>>)
|
|
|
|
Zobacz pozostałą część powiatu należącą do
X.Nyskiego (>>)
Uwaga: upewnić się co do przynależności
miejscowości Nowolesie (pow. i gm. Strzelin, 2 obiekty nepomuckie) do
X.Brzeskiego (>>) vs X.Ziębickie |
|
|
|
|
| |
|
|
Ziębice |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ziębice |
ul. Wałowa / Kolejowa |
|
|
Kamienna barokowa figura Jana N. stoi
przy narożniku muru kościoła
św. Piotra i Pawła, przy skrzyżowaniu. U stóp chmurki z aniołkami, kontrapost, wystający
czubek buta, blaszana aureola z pięcioma gwiazdami, cokół z wolutami. XVIII
wiek. Strój tradycyjny (sutanna, 15-16 guzików, komża,
peleryna z kapturem, biret na głowie; noski butów ścięte;
widoczny kołnierzyk). Krzyż leżący na liściu palmy trzymany
oburącz przy lewym ramieniu. Trójkondygnacyjny cokół. Górna
część, spękana i zniszczona, ze śladami napisu w płycinie
(nieczytelny). Na części środkowej, w ozdobnym kartuszu,
pozostałość sceny zrzucenia z mostu, zniszczona (uzup: G.S.) |
|
|
|
Biernacice |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ziębice |
DW 395, nr 4c |
|
|
Figura św. Jana Nepomucena z XVIII wieku ustawiona
przy niskiej balustradzie mostku (>>) nad potokiem (dopływ
do Biernackiego Rowu) przy wjeździe do dawnego majątku, w północnej
części wsi, po wschodniej stronie drogi. Święty w typowym barokowym
stroju kapłana z biretem na głowie, sutannie, komży i pelerynie kanonika
adoruje trzymany na lewym ramieniu krucyfiks, pod którym widoczna jest
palma męczeńska, opierając lewą rękę z zamkniętą na kłódkę książką na
prawym kolanie. Książka symbolizuje uczonego kanonika, doktora i
wykładowcę na Uniwersytecie w Pradze, natomiast zamknięta kłódka ma
podwójną symbolikę - zachowania tajemnicy spowiedzi i uwięzienia JN.
Figura ustawiona została nam niskim cokole z reliefem muszli
nawiązującej do symboliki pielgrzyma i funkcji patronackiej JN dla ludzi
w trakcie odbywanych podróży. Figura jak i cokół cyklicznie malowany
białą farbą olejną (!), co spowodowało zatarcie już wielu ciekawych
szczegółów rzeźbiarskich (uzup: S.Zobniów) |
|
|
|
Wadochowice
(d.Jaksice) |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ziębice |
DK 395, nr 27 |
|
|
Od strony wschodniej drogi, między przystankiem PKS a
kościołem św. Wawrzyńca, ustawiono pomnik z figurą Jana N. z 1781 roku.
Święty z odkrytą głową zwieńczoną aureolą z gwiazdami, w tradycyjnym
ubiorze kapłana, w sutannie, komży i pelerynie kanonika adoruje trzymany
na prawym ramieniu krucyfiks spod którego wyłania się palma męczeństwa.
Św. Jan Nepomucen trzyma w lewej ręce biret, stojąc w lekkim
kontrapoście na smukłym trzyczęściowym cokole. Górna część cokołu ze
spływami wolutowymi przyozdobiona dwoma reliefami puttów oraz apoteozą
języka unoszonej na chmurach w promienistej glorii. Środkowy wydłużony
cylindryczny cokół przyozdobiony został w dolnej części dwoma spływami
wolutowymi z płaskorzeźbami muszli pomiędzy którymi wydatny kartusz
herbowy fundatora. Dolny (trzeci) cokół przyozdobiony został reliefem
główek dwu puttów. Środkowa część wydłużona część cokołu zawiera
podwójnie
chronostychowaną
(>>) siedmiowierszową inskrypcję fundacyjną zapisaną w minuskule łacińskiej.
Niestety, górna część tego napisu w wyniku erozji granitu odpadła i nie
ma możliwości odtworzenia pełnej jego treści. Pomimo utraconej górnej
części zapisu istnieje możliwość ustalenia prawdopodobnej treści tej
inskrypcji, która mogła znaczyć: "W podzięce dla świętego J.
Nepomucena, patrona pobożnych i prawych wyznawców wiary, tę statuę
wystawił Antoni Schiller". Inskrypcja na tym cokole zawiera podwójny
chronogram co umożliwia jednoznaczne określenie daty fundacji na rok -
1781. Ten pomnik z figurą JN ustawiony na smukłym cylindrycznym cokole,
niczym na kolumnie, flankowany był dwoma prostopadłościennymi cokołami
na których zapewne dawniej były rzeźby towarzyszące (prawdopodobnie
aniołów) (uzup. i tłum: S.Zobniów)
StrV...(...C...X...)....
gratVs LaVD..........
NepoMVCenI
PatronI
sVI
fIe
LIs
StatVaM
PIVs
et probVs
AntonIVs
SChILLer |
|
|
|
|
Niedźwiednik |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ziębice |
DK 385, nr 99 |
|
|
Barokowa figura świętego Jana
Nepomucena z 1743 roku autorstwa Ludwiga Adreasa Jaschke ustawiona we wschodniej części wsi,
po prawej stronie drogi do Ziębic, w sąsiedztwie mostku nad
bezimiennym potokiem, lewobrzeżnego dopływu Oławy. Na
masywnym prostopadłościennym cokole (prawdopodobnie
murowanym) ustawiono mniejszy cokół ozdobiony spływami
wolutowymi na którym z kolei na podstawce ustawiono barokową
figurę. Święty z biretem na głowie przyozdobionej aureolą z
pięciu gwiazdami ubrany w typowym stroju kapłana, w
sutannie, komży z koronką, gronostajowej pelerynie kanonika,
adoruje trzymany na prawym ramieniu krucyfiks, przykładając
jednocześnie prawą dłoń do piersi. Postać świętego
przedstawiona została w wydatnym kontrapoście ze znacznym
przechyleniem postaci i lekkim skrętem sugerującym wpływ
śląskiej maniery barokowej w typowym figura serpentinata.
Na płycinie z przodu cokołu inskrypcja w majuskule
łacińskiej będąca prawdziwą zagadką. Według odczytania i
tłumaczenia S.Zobniowa potwierdza ona fundację tej figury przez cztery
rodziny w roku 1743, bowiem posiada zapis o
treściach: "HANG / SZ / MOLEM PIETAS
SACRAS TRUXh HONORI / ADAMI / EXULUM ORPHANORUM AMATO ABENTI
/ FIDELI / AC CONSULIO VIDUARUM ADVOCATO / MALE / RUMORE ET
FAMA PERICLITANUM / FELICI PATRONO / SANCTO IOANNI
NEPOMUCENO". Napis nawiązuje do kabalistycznego
zapisu daty 1743 Inskrypcja ta zawiera cztery zdania
(umieszczone w czterech rzędach, jednak, ze względu na brak
miejsca, z przeniesieniem ostatnich wyrazów poniżej), mogące
oznaczać: "Rozmiar wielkości wyznaczony świętością
patriotyzmu i honoru. Sierocy wygnańcy wielbią Cię. Rzecznik
wspomagania dla wdów. Plotka niebezpieczeństwem w przekazach
grupowych". Zakończenie inskrypcji zawiera treść: "Szczęśliwy
mający (za) patrona Świętego Jana Nepomucena". Pomiędzy
wierszami wyryto około 23 grup cyfr i liter, wśród których
czterokrotnie powtarza się data 1743, co potwierdza datę
fundacji obiektu. Natomiast według późniejszej interpretacji
A. Kowalczewskiej i M.Zalewskiego (kapliczki.org.pl) napis
nawiązuje do kabalistycznego zapisu daty 1743. Wskazówką są
tu niewielkie liczby umieszczone pod każdym ze słów
inskrypcji, z wyjątkiem imienia świętego. Inskrypcja
odczytana być może jako "HANC / MOLEM PIETAS
SACRA STRUXIT HONORI / ADAMI / EXULUM ORPHANORUM AMATO AGENTI
/ FIDELI / AC CONSULTO VIDUARUM ADVOCATO / MALE RUMORE ET
FAMA PERICULANIIUM / FELICI PATRONO / SANCTO IOANNI
NEPOMUCENO", co w wolnym tłumaczeniu dwójki badaczy
brzmi "Ten pomnik wzniesiono z wielkiej pobożności przez
wzgląd na Adama wygnańca umiłowanemu i wiernemu
wspomożycielowi sierot i wdów, Obrońcy przed pomówieniem i
złą sławą, świętemu patronowi Janowi Nepomucenowi".
Biorąc pod uwagę cztery pierwsze rzędy liter i przypisując
im wartość liczbową otrzymujemy w każdym wierszu sumę 1743.
Liczy te to kabalistyczne wartości liter określane są według
następującego klucza:
A |
B |
C |
D |
E |
F |
G |
H |
I |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
K |
L |
M |
N |
O |
P |
Q |
R |
S |
10 |
20 |
30 |
40 |
50 |
60 |
70 |
80 |
90 |
T |
V |
X |
Y |
Z |
|
100 |
200 |
300 |
400 |
500 |
Tak więc inskrypcja jest poczwórnym
chronostychem
(>>) w zapisie kabalistycznym, a każdy wiersz daje wynik
1743! Napis został w części odnowiony. Jana pomalowano dosyć
jaskrawo - jest rudy, choć jeszcze w 2007 kolory były mocno wyblakłe.
Jest tu też Florian (>>)
(uzup.i tłum.: S.Zobniów, A. Kowalczewska i M.Zalewski) |
|
|
-
Głęboka (gm. Ziębice, pow. Ząbkowice Śląskie): barokowa kamienna
figura JN na baniastym cokole. Inskrypcja głosi, że powstała w roku
1721:
ANNO 1721 16 Mai
-
Czerńczyce (gm. Ziębice, pow. Ząbkowice Śląskie, ): figura Jana N. z
czerwonego piaskowca, nad rzeczką
niedaleko kościoła. Na bardzo eleganckim profilowanym cokole
wyryto inicjały, zapewne fundatora i rok 1807. Prócz ładnych
płaskorzeźbionych scen Topienia i Spowiedzi Królowej są dwie,
znacznie rzadsze: klęcząca postać z rękoma w pozie oranta, w tle
kościół, a na niebie chmury z oddanymi kreskami piorunami oraz
druga, przedstawiająca zapewne Jana-Pielgrzyma zmierzającego do
widocznego po lewej stronie kościoła w Starej Boleslavi. Tu zastanawiają
poziome falujące linie - czyżby przedstawiały wiatr?
-
Czerńczyce (gm. Ziębice, pow. Ząbkowice Śląskie, ): figura Jana N. w oszklonej
wnęce budynku bramnego kościoła
-
Osina Wielka (gm. Ziębice, pow. Ząbkowice Śląskie): jest tu
kamienny barokowy Nepomuk w pobliżu kościoła parafialnego, stojący
na masywnym cokole, opleciony wierzbowymi witkami. Jan ma gołą
głowę, a czapkę dzierży w lewej ręce (nad: D. Kołodziej)
-
Stary Henryków (gm. Ziębice, pow. Ząbkowice Śląskie,
): we wnęce
elewacji kościoła Św. Marcina w Starym Henrykowie znajduje się
kamienna, polichromowana rzeźba Św. Jana Nepomucena, ustawiona na
niewielkiej konsoli. Święty stoi w kontrapoście. Kiedyś trzymał w
ramionach krucyfiks, który adorował wzrokiem. Dziś obie dłonie i
krucyfiks niestety utrącone. Jan ubrany w sutannę spiętą guzikami;
komżę ze złotą koronką; mantolet podszyty czerwonym płótnem i biret.
Całość pokryta zniszczoną polichromią. Na konsoli, w roślinnym
kartuszu modlitwa, prośba: H. / Johannes / bitt fur uns. Stan rzeźby
niedostateczny, konieczna natychmiastowa renowacja (nad: J.B. z Kłodzka)
-
Henryków (gm. Ziębice, pow. Ząbkowice Śląskie): K. Kalinowski w książce
"Rzeźba barokowa na Śląsku" pisze: "Na specjalną uwagę zasługuje
przedstawienie w kościele klasztornym w Henrykowie. Nie jest to
właściwie retabulum ołtarzowe, lecz rodzaj konfesji związanej z
relikwiami (>>) św. Jana
Nepomucena, umieszczonej ponad drzwiami do kaplicy Loretańskiej
(lata dwudzieste XVIII wieku) Święty klęczy, ale nie trzyma żadnych
atrybutów. Gestykulacja sugeruje zachwyt i ekstazę, wzrok skierowany
jest ku aniołowi unoszącemu krucyfiks; drugi anioł, z gestem
nakazującym milczenie, wskazuje na otoczony glorią język świętego
(motyw apokryficzny legendy, mówiący o wyrwaniu świętemu języka
podczas tortur, symbolizujący zarazem dochowanie tajemnicy
spowiedzi). Putta u stóp świętego demonstrują atrybuty: serce
gorejące - symbol wiary, palmę męczeńską, biret - symbolizujący stan
kapłański i zamkniętą księgę stanowiącą aluzję do nauczycielskiej
funkcji świętego. Motyw zachowania tajemnicy spowiedzi został tutaj
rozpisany na wiele głosów i wzbogacony atrybutami,
charakteryzującymi zalety duchowe męczennika" (nad: J.W.).
Dodam, że obiekt wykonano z marmuru w roku 1732, a prócz Apoteozy
odnaleźć można sceny Topienia i Spowiedzi
-
Henryków (gm. Ziębice, pow. Ząbkowice Śląskie): w zakrystii kościoła
klasztornego
cystersów
(>>) niewielka figura Jana N., drewniana i polichromowana,
barokowa. Jan ma metaliczne szaty i biret, palmę daleko odsuniętej
od korpusu lewej ręce i nieoryginalny krzyż. Wygięty jest w
kontrapoście. Dawniej stał w towarzystwie IHS na marmurowym lavabo,
później na barokowej komodzie
-
-
Henryków (gm. Ziębice, pow. Ząbkowice Śląskie): na jednym z dopływów
Oławy, na południe od Ogrodu Klasztornego, wznosił się "Święty
Most (>>)" (nie jest to
most oznaczony tą nazwą na niektórych powojennych mapach) ozdobiony
figurami Jana N. oraz św. Wawrzyńca ustawionymi nad środkowym
filarem. Wybudowano go za czasów przedostatniego opata klasztoru
cystersów
(>>) Markusa w latach
1779-81. Całość wyglądała bardzo okazale, cokoły były bogato
ornamentowane i opatrzone kartuszami z herbami "Mors" i "Żuraw" i
łacińskimi napisami fundacyjnymi (1780). Po wojnie obiekt został
zmodernizowany, co oznaczało jego totalne zniszczenie. Przez nowy
most poprowadzono drogę Strzelin-Ziębice
|
|
|
|
Henryków |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ziębice |
DK 395 |
|
|
Obok kościoła św.
Andrzeja, na północ od opactwa
cystersów
(>>), ustawiono barokowy monument z figurą św. Jana
Nepomucena z 1731 roku na pięcioczłonowym cokole. Figura
świętego Jana Nepomucena z głową zwieńczoną aureolą z
pięcioma gwiazdami przedstawiona w typowym ubiorze kapłana w
sutannie, komży i pelerynie kanonika. Święty trzyma nisko w
prawej ręce biret, przykładając lewą rękę do piersi. Figura
świętego zobrazowana w lekkim kontrapoście ustawiona została
na pięcioczęściowym cokole z których cztery przyozdobione
zostały spływami wolutowymi. Na drugim (od góry) cokole z
przodu relief z główkami trzech putt. Cokół ten flankowany
jest dwoma postaciami aniołów trzymających atrybuty
świętego. Po lewej stronie anioł trzyma w prawej ręce klucze
(symbol uwięzienia) opierając prawą rękę na zamkniętej
książce. Anioł po prawej stronie przykłada palec lewej ręki
do ust, opierając prawą rękę na zamkniętej kłódce. Z przodu
na trzecim cokole widoczna płaskorzeźba ze sceną Spowiedzi
Królowej. Strój
Jana tradycyjny (sutanna, 9-12 guzików, komża, peleryna z
frędzlami, widać długie wypustki kołnierzyka; buty ze
ściętymi noskami). Minimalny
kontrapost. . Figury aniołów dość
mocno uszkodzone - prawy trzyma palec na ustach, a w drugiej
ręce kłódkę, lewy - klucz i zamkniętą księgę. Po bokach
figury, przy ogrodzeniu także dwie uszkodzone figury
aniołów. Dolna część cokołu z czterema wolutami oraz długą
łacińską inskrypcją, stanowiącą zapewne skomplikowany
chronostych. Najwyższa kondygnacja: główki putt. Na czwartym cokole, również
zdobionego spływami wolutowymi na jego przedniej stronie
umieszczono inskrypcję fundacyjną, stanowiącą jeden z
najbardziej rozbudowanych pośród znanych nam
chronostychów
(>>), o treści:
DEVOTÆ
ACENIXÆ
VENERATIONI
S. IOANNIS
NEPOMVCENI
͓
TRIVR
BIS
PRAGENE CANONICI,
CANONICI IVRIS
DOCTORIS,
ECCLESIASTIS
ET CONFESSARII
REGII,
PRACEL LENTIS
AGRI
APOSTOLICI OPERARII
͓
EXIMIÆ
VERÆ
QVE
SACERDOTII
NOSTRI
PVPILLA
͓
S. POENITENTIÆ
SIGILLI
CVSTODIS
STRENVI
INOPORTVNITATE
NVTANTIS
FAMÆ PATRONI
͓
PAVPERIS
AT QVE
VIDVA PROTECTORISTER
MVNIFICI
͓
PRO CAVSA
SERVATI
INTEGRE CONFESSIONIS
SIGILLI
ENECTI
ETOC CISI MARTYRIS
TER INVICTI
͓
CVIVS LINGVA
IA
MCCC ET VLTRA
ANIS
IN
CORRVPTA
PRO NOBIS APPELLET
͓
D. D. D.
G. A. H. &L. Z. |
co w poszczególnych zdaniach,
oddzielanych gwiazdkami zastępującymi kropki, oznacza: "Dla pobożnej czci św. Jana Nepomucena. Szanowany praski
kanonik, profesor prawa kanonicznego, królewski spowiednik i
obiektywny przedstawiciel apostolski. Wzorzec wspaniałego
kapłana. Nieodżałowany święty, aktywny obrońca dobrej sławy.
Szczodry obrońca osób słabych i wdów. Za zdecydowane
zachowanie tajemnicy spowiedzi został wielokrotnie umęczony.
Przez swoja postawę (język) wzywa nas od 1300 roku abyśmy
przeciwstawiali się zgorszeniu". Na uwagę zasługują
chronogramy zawarte w tych siedmiu zdaniach, w których
każdorazowo powielona została data fundacji - 1731 (data ta
jest powtórzona siedmiokrotnie!!!). Przy wyrazie MARTYRIS
w
szóstym zdaniu, celowo uwypuklono literę Y odczytywaną jako
II, dla uzyskania właściwej daty 1731. W dolnej części
inskrypcji widoczne inicjały fundatorów - "G.A.H & A.Z".
Pomnik otoczony został kamienną balustradą dodatkowo
flankowaną dwoma murowanymi słupami na których ustawiono
ozdobne wazony oraz rzeźbionymi figurami aniołów, niestety
bardzo już zniszczonych (uzup: G.S.,
uzup. i tłum: S.Zobniów) |
|
|
|
Henryków |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ziębice |
Pl. Cystersów |
|
|
Przed kościołem
cystersów
(>>), na dziedzińcu klasztornym barokowy Jan N. z biretem w ręku.
Ustawiono go na wysokim, dwukondygnacyjnym cokole z podstawą schodkową.
Strój tradycyjny (sutanna, 12-13 guzików, komża z koronką, peleryna z
frędzlami i kapturem, buty raczej ze szpicem). Biret trzyma nisko w
lewej ręce, prawą podtrzymuje krzyż leżący na palmie. Włosy długie,
kręcone; głowa zwrócona ku krzyżowi. Kontrapost. Na froncie cokołu
apoteoza języka otoczona wicią roślinną związaną na dole kokardą. Po
bokach w ozdobnych wieńcach zakończonych zwisami, główki króla i
królowej (Wacław i Zofia?). Dolna część cokołu bardzo zniszczona, widać
tam jeszcze zarys herbu. Obok dwa słupy (puste cokoły?) z
herbami opackimi - być może (lecz nie na pewno) dotyczą one
fundatorów figury (uzup: G.S.) |
|
|
|
Wigańcice |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ziębice |
|
|
|
Pobielana kamienna figura Jana N. na prostym, wtórnym postumencie z
łacińską inskrypcją z 1910 roku (data przenosin na obecne miejsce) . do
niedawna była obrośnięta powojem i prawie niewidoczna. Figura jest
dobrej klasy, wygląda na połowę XVIII w., niestety warstwy farby
ukrywają szczegóły.
Święty, stojący w pięknym kontrapoście (prawa noga) przedstawiony jest w
typowym stroju kanonika, składającym się z sutanny z widocznymi 16
guzikami zgrupowanymi w pary, komży - rokiety obszytej koronką oraz
futrzanej peleryny z kapturem - almucji. Na głowie biret, na nogach
trzewiki
ze ściętymi czubkami.
Po aureoli pozostały tylko: krótki odcinek z jednej strony i otwór z
drugiej strony. Gałązki palmy nie ma.
Duży krucyfiks wsparty jest na prawym ramieniu i trzymany obiema dłońmi.
Widać ślady utrącenia jego górnej część, a dolna część razem z lewą
dłonią wygląda na tymczasowo dorobioną - być może z gipsu. Figura stoi
przy utwardzonej drodze od kościoła do budynku plebanii, w cieniu
ogromnej lipy, 100 metrów od drogi nr 385, na początku przydrożnego
kamiennego muru. Do niedawna była obrośnięta powojem i prawie
niewidoczna (nad: RJF) |
|
|
|
Ząbkowice Śląskie |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ząbkowice Śląskie |
ul. Głowackiego |
|
|
Przy polnej drodze do Jaworka, za
przepustem na potoku Zatoka (przy niebieskim i żółtym szlaku), stoi
nieduża, kamienna, polichromowana figura Jana Nepomucena ogrodzona
metalowym płotkiem. Figurka jest uszkodzona: brak głowy oraz dłoni; z
krzyża i palmy pozostały tylko fragment. Strój tradycyjny (brązowa
sutanna, 6 guzików, biała komża, brązowa peleryna z kapturem; buty ze
ściętymi noskami). Pozostałość krzyża i palmy trzyma przy piersi, w
kierunku lewego ramienia (prawdopodobnie trzymał je oburącz).
Kontrapost. Stoi na białym, dwuczęściowym cokole, zdobionym dookoła
ładnymi arabeskami. Polichromia wtórna (uzup: G.S.) |
|
|
|
Ząbkowice Śląskie
- Sadlno |
pow. Ząbkowice Śl. |
gm. Ząbkowice Śl. |
ul. Kamieniecka 9 |
|
|
Obok budynku sąsiadującego z kościołem św. Jadwigi
(zobacz niżej) była
niegdyś cała grupa barokowych kamiennych rzeźb
otaczających kamienną kolumnę, na której umieszczono figurę Jana N.
Obiekty te stopniowo znikały: najpierw pozbawiono je głów, w roku 1995
były już tylko dwie rzeźby, a do XXI wieku nie dotrwało nic i nie ma
nawet śladów po cokołach. Pozostała tylko zdekapitowana figura Jana N.
Strój tradycyjny (sutanna, komża, peleryna z frędzlami, na której leżą
długie wypustki kołnierzyka). Prawą ręką przy prawym ramieniu trzyma
krzyż (górna część uszkodzona). Lewa lekko wyciągnięta do przodu,
trzymała palmę (?). Kolumna stoi na niewielkim, prostopadłościennym
cokole z napisami i chronostychami
(>>) na trzech bokach potwierdzającymi potrójnie (!) rok 1715. W tłumaczeniu: "Św. Janie Nepomucenie
nieustannie módl (wstawiaj) się za nami" (przód), "Wierny lud Tobie ofiarowuje, wysłuchaj naszych próśb/modlitw"
lub też według S.Zobniowa "Usłysz kierowane do Ciebie modlitwy
wiernych" (lewa strona), "Bądź nam pomocnym w
niebezpieczeństwach" (prawa strona, tłum: S.Zobniów)
(uzup. i tłum. napisów: G.S., S.Zobniów)
S.
IOHANNES
NEPOMVCE
NE
IVGITER
PRO NOBIS
INTER CE
DE |
IN
LÆSA
FAMA
PERICLITAN
TIBVS
ADIVTOR
ESTO |
DE
VOTÆ
TIBI
PLIEBIS
FIDELES
AVDI
PRECES |
|
|
|
|
Ząbkowice Śląskie
- Sadlno |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ząbkowice Śląskie |
ul. Kamieniecka 9 |
|
|
W ołtarzu bocznym św. Wita w kościele pw. św. Jadwigi (zobacz wyżej) znajduje się
polichromowana, drewniana figura św. Jana Nepomucena. Jan
przedstawiony jest w postawie stojącej, w kontrapoście. W prawej
dłoni trzyma przed sobą krucyfiks, na który patrzy z namaszczeniem.
Lewa dłoń odsunięta od tułowia, uszkodzona, być może kiedyś trzymała
biret. Święty ubrany w czarną sutannę spiętą podwójnymi guzikami.
Sutanna dołem wykończona złotą oblamówką. Spod sutanny wystaje prawy
trzewik. Komża biała, wykończona dołem i przy rękawach złotą
koronką. Na ramionach brązowawa, futrzana peleryna, zawiązana pod
szyją długim złotym sznurem. Długie włosy, wąsy i broda koloru
rudawego. Karnacja skóry naturalna. Pod szyją biała stójka. Całość w
dobrym stanie, jedynie lewa dłoń bez palców |
|
|
|
Braszowice |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ząbkowice Śląskie |
|
|
|
J. E. Koie, autor znanego opisu Śląska z roku 1830 pisze, że tutejsza figura Jana N. i jej towarzysz - św. Antoni -
wykonane w 1736 roku (widniejący na cokole rok 1785 pojawił się tam
na skutek nieudolnej renowacji) pierwotnie stały w Kłodzku (H. Kłodzkie >>), gdzie zdobiły most
prowadzący do bramy Ząbkowickiej. Dziś stoi przed wejściem na teren
kościoła parafialnego pw. św. Wawrzyńca. Jest to piękna barokowa
piaskowcowa figura na wolutowym cokole z tarczą herbową i chronostychami
(>>) fundacyjnymi. Święty przedstawiony w grupie
figuralnej, unoszony jest na chmurach przez anioły w glorii
chwały. Św. Jan Nepomucen z odkrytą głową zwieńczoną aureolą
z pięcioma gwiazdami, w typowym ubiorze kapłana wspiera się
na dwu podtrzymujących go aniołach, stojąc jednocześnie w
wyrazistym kontrapoście na chmurach z których wyłaniają się
główki puttów, w tym jeden trzymający biret. Kompozycja
rzeźbiarska w typowym ujęciu rokokowym, uwzględniającym
wpływy śląskiej maniery barokowej. Ta grupa figuralna
ustawiona jest na cokole ozdobionym spływami wolutowymi,
reliefami i inskrypcjami. Całość natomiast otoczona jest
kamienną ozdobną balustradą. Na cokole z przodu widoczny
dwuczęściowy kartusz, w górnej z herbem, natomiast poniżej w
dolnej części zawierający inskrypcję fundacyjną w majuskule
łacińskiej, z datą fundacji 1736 rok o treści: "STATVVA
HAC / ERECTA EST SVMpLIBVS / FRANCISCI CAROLI GVTTNER /
EIVSQVE CONYQIS REGINA / ANNO 1736". Co oznacza:
"Pomnik został tutaj ustawiony staraniem księcia Franciszka
Karola Guttnera
w roku 1736".
Kartusz objęty został dwoma okazałymi wolutami, W górnej
części cokołu metalowy wysięgnik na latarnię.
Tylna strona cokołu zawiera trzy kolumnowe płyciny z
napisami zawierającymi
chronostychy
(>>) (przy czym zastosowano odczyt liter U oraz V jako
cyfr 5) o treściach w tłumaczeniu: "Przestrzeń dobrze
wypełniona dla odbiorców przy pomocy mistrza odwołującego
się do Twojego serca, które jest bogactwem wszystkiego"
(podwójny chronostych
(>>) ukazuje datę fundacji - 1736); "Powstało z ze
zgromadzenia przyłęckiego kamienia, piasku i cementu z
podatków miejscowej ludności"; "Książę Mariańskiego
Przyłęku nakazał wystawić z dobrego serca tę statuę z piaski
i innych materiałów dla spełnienia ślubowania" (w
chronostychu tego zdania dwukrotnie ukazano datę fundacji -
1736)
(nad: J.P., uzup. i tłum: S.Zobniów)
INSTRUX
ERE PIE
MAGISA UXILIA
PDO
CLIENTES
TE OMNE COR
UF SUPPLEX
DIVE SALU
TET AVE |
FRANCENBERG
LAPIDES DICAT
ET CONVENTUS
ARENAM
CALCEM
DIVERSUS
CONTRIBUENDO
CLIENS |
DUX
MARIANUS
FRANCENBERG
EX VELLERE
AREN &
HANC
STATUAM
STRUXIT QVO
BONA CORDA
VOVENT |
|
|
|
|
-
Olbrachcice Wielkie (gm. i pow. Ząbkowice Śląskie): w zachodniej
części miejscowości, przy drodze do Stoszowic, kamienny barokowy Jan
N. na sporym cokole ozdobionym małą muszlą pątniczą, wolutami i
kartuszem, na podstawie (zapadniętej) sceny z życia JN. Pochodzi on
z początków XVIII wieku. Ciekawym elementem tegoż Jana jest cokół, a
w szczególności jego dolna partia, gdzie umieszczono trzy
płaskorzeźby: spowiedź, modlitwa Jana do Matki Boskiej z
dzieciątkiem ukazującej się w glorii nad świątynią (rzadkość) oraz
wrzucenie do Wełtawy
-
-
Olbrachcice Wielkie (gm. i pow. Ząbkowice Śląskie):
skradziony (>>) Jan N.,
stał w półkolistej wnęce kapliczki przydrożnej. Był to jeden z
piękniejszych obiektów w Polsce
-
Olbrachcice Wielkie (gm. i pow. Ząbkowice Śląskie): w tutejszym
kościele, na przyściennej konsoli, stoi drewniany polichromowany
barokowy Jan N., pozbawiony krzyża, z oczyma wzniesionymi w górę
(nad: D. Kołodziej)
-
Pawłowice (gm. i pow. Ząbkowice Śląskie): przy przejeździe przez
rzeczkę Budzówkę stoi ładny kamienny Nepomuk, pomalowany na biel i
czerń. Na cokoliku data 1848. Stał on niegdyś na nieistniejącym dziś
mostku, z którego został strącony przez ciągnik. Na obecnym miejscu
ustawiony po zamianie mostka na bród
-
Pawłowice (gm. i pow. Ząbkowice Śląskie): trwałość kultu Jana N.
najlepiej obrazuje historia, która miała tu miejsce w latach
dwudziestych XX wieku. Plagą wsi były częste gradobicia, którym
zapobiegło dopiero ustawienie figury Jana N. w ogrodzie domu nr 3.
Ta zasłyszana historia trochę kłóci się z wiekiem tego Nepomuka,
którego datować trzeba na pierwszą połowę XVIII wieku chyba, że
rzeźba została przeniesiona z innego miejsca. Jest ona w moim
ulubionym typie Janów Tańczących, z wdzięcznym kontrapostem i
pogodnym wyrazem twarzy. Biret w ręku, metalowa aureola, dwa putta i
muszla pielgrzymia na cokole zaopatrzonym w aniołki, który sam w
sobie jest ciekawy: wykuto na nim język i gwiazdę
-
Sieroszów (gm. i pow. Ząbkowice Śląskie): jeden z
najpiękniejszych Nepomuków jakie widziałem. Stoi przy ruinie
barokowego pałacu biskupiego. Kamienny, barokowy, na zgrabnym cokole, wygięty w
wyjątkowo wdzięcznym kontrapoście
-
Sieroszów (gm. i pow. Ząbkowice Śląskie): w tej miejscowości
jest jeszcze jeden Nepomuk w dolnej, wschodniej części wsi, od
strony Czerńczyc, w pobliżu rzeczki. Na cokole inicjały AIS oraz
data 1724 (nad: D. Kołodziej)
|
|
|
|
Bobolice |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ząbkowice Śląskie |
nr 39 |
|
|
W tutejszym kościele Matki Bożej Bobolickiej na przyściennej konsoli jest
ładny barokowy drewniany polichromowany Nepomuk bez czapki, z krzyżem i
palmą w jednej ręce. Święty z odkrytą głową przyozdobioną aureolą
(dawniej widoczne były tylko ślady po pięciu gwiazdach, ale po remoncie
pomiędzy 2006 a 2011 rokiem nimb uzupełniono pięcioma złoconymi
okrągłymi (!) gwiazdami) w typowym z okresu baroku
ubiorze kapłana w sutannie, komży przyozdobionej koronką, w
gronostajowej pelerynie kanonika, pod szyją kołnierzyk z dwoma
wypustkami (befka), adoruje trzymany na lewym ramieniu
krucyfiks z widoczną palmą męczeństwa. Jan przedstawiony w wyrazistym
kontrapoście w charakterystycznym układzie figura
serpentinata podkreślanym patetycznym odchyleniem otwartej i
odsuniętej od tułowia prawej ręki
przydeptuje prawą stopą ustawioną na prostopadłościennej płycie zamkniętą książkę symbolu uczonego doktora
kanonika. Twarz pociągła, czoło wysokie, na twarzy broda. Rzeźba
ustawiona na przyściennej konsoli, na frontowej ścianie której kartusz z
inskrypcją: "St. / Johannes Nep. / Ora pro nobis". Stan rzeźby
bardzo dobry (uzup: S.Zobniów, J.B. z Kłodzka) |
|
|
|
Bobolice |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ząbkowice Śląskie |
nr 39 |
|
|
Jeden z ołtarzy w tutejszym kościele Matki Bożej
Bobolickiej (zobacz wyżej) poświęcony jest Janowi N. W centrum ołtarza
znajduje się jego złota w kolorze figura, otoczona wieńcem chmurek i
aniołków. Święty w postawie stojącej trzyma w lewej dłoni zielony liść
palmy męczeństwa, prawa uniesiona przed siebie dłoń pusta,
prawdopodobnie kiedyś umieszczony w niej był krucyfiks, biret na głowie,
typowy ubiór kapłana, trzyma w lewej ręce palmę męczeństwa. Całość zdobiona rocaille'ami
i symbolami języka. Retabulum
ołtarzowe i jego wypełnienie jednoznacznie wskazuje na okres barokuz
około 1750 roku z realizacją rzeźb puttów, postaci,
zdobnictwa rocaille. Po bokach figury znajdują się dwie płaskorzeźbione
sceny z życia świętego: "Spowiedź królowej Zofii" i "Przesłuchanie przez
króla Wacława IV". Trzecia scena "Wrzucenie św. Jana Nepomucena do
Wełtawy" umieszczona została w antepedium ołtarza. Oprócz figury św.
Jana Nepomucena w ołtarzu umieszczono rzeźby: św. Anny, św. Józefa, św.
Franciszka z Asyżu i św. Barbary, całość wieńczą postacie aniołów. Stan
ołtarza dobry (uzup: S.Zobniów, J.B. z Kłodzka) |
|
|
|
Stolec |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ząbkowice Śląskie |
|
|
|
Na wzgórzu parkowym kamienny neogotycki kościół p.w.
św. Jana Nepomucena wybudowany w latach 1909-11 jako świątynia prywatna
przez posiadacza tutejszego pałacu hrabiego Feliksa Chamaré-Harbuvala, jako że stary kościół
należał do protestantów. Budowla założona na planie krzyża
łacińskiego, odtwarza wiernie plan i zdobnictwo trójprzęsłowej hali
z transeptem, czyli nawą poprzeczną. Przy prezbiterium, w którego
ścianę wmurowano kamień węgielny z datami budowy, znajduje się
oszklona loża właścicieli kościoła. Niezwykłym i tajemniczym
zabytkiem jest znajdujący się w południowym ramieniu transeptu
nagrobek, pochodzący z początków XX wieku, przedstawiający śpiące
dziecko. Na piersiach dziecka widać dużego owada (pszczoła?), który
kąsa dziecko. Według, krążącej wśród mieszkańców Stolca opowieści,
jest to nagrobek dziecka właściciela wsi, hrabiego Chamaré, które we
śnie użądliła pszczoła (posądza się obrostkę murówkę z pobliskiej
Góry Wapiennej), co spowodowało śmierć uczulonego na jad dziecka.
Stan zabytku dobry, w lecie 2011 położono nową dachówkę.
Kościół był obrabowany we wrześniu 2005. Warszawiacy, którzy chcą
zobaczyć fragmenty pałacu mogli udać się w tym celu na targ staroci na Kole,
gdzie regularnie w każdy weekend oferowane były elementy jego
kamieniarki - jeden z mieszkańców przez lata traktował zabytek jak kamieniołom |
|
|
|
Zwrócona |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ząbkowice Śląskie |
nr 3 |
|
|
W południowej części wsi, przy mostku, w ogrodzie przylegającym do posesji, ustawiono kamienną rzeźbę Jana N.
z roku 1849, wykonaną w manierze barokowej, w aureoli i z krzyżem. Z jednej
ręki wystaje jakiś drut, być może była na nim osadzona palma. Święty z
biretem na głowie, przyozdobionej aureolą z pięcioma gwiazdami, ubrany w
tradycyjny strój kapłański w sutannie, komży przyozdobionej koronką, w
gronostajowej pelerynie kanonika adoruje trzymany na prawym ramieniu
krucyfiks. Figura przedstawiona została w lekkim kontrapoście i
ustawiona na prostopadłościennym cokole z płycinami, aktualnie niemal w
całości zarośnięta bluszczem. Z przodu cokołu na płycinie inskrypcja w
języku niemieckim: "HEILIGER JOHANNES / VON NEPOMUCK / BITTE BEI GOTT
FŰR UNS! / ERBAUT VON / AMAND SCHNEIDER / 1849". Co oznacza:
"Święty Janie Nepomucenie / módl się u Boga za nami ! / Wystawił / Amand
Schneider / w 1849 roku" (uzup: S.Zobniów) |
|
|
|
Zwrócona |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ząbkowice Śląskie |
|
|
|
W kościele św. Apostołów Piotra i Pawła znajduje się,
na drzwiczkach konfesjonału, płaskorzeźba sceny spowiedzi Królowej Zofii
przed Janem N. (nad: S.Zobniów) |
|
Gmina Kamieniec Ząbkowicki powiatu
Ząbkowice Śląskie
(część w X.Ziębickim, 14)
zobacz na mapie Google (>>)
|
|
|
|
Zobacz pozostałą część powiatu należącą do
X.Nyskiego (>>)
Uwaga: Goleniów
Śląski, po zakupie wsi przez biskupa
wrocławskiego roku 1416, stanowił enklawę w X.Ziębickim i formalnie należał do
Nyskiego (>>) |
|
|
|
|
| |
|
|
Kamieniec Ząbkowicki |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Kamieniec Ząbkowicki |
Pl. Kościelny 3 |
|
|
Od roku 2004 w lapidarium Muzeum Regionalnego, przy ścianie kościoła, stoi pusty cokół ponepomucki
z roku 1726. Stał na nim
niegdyś kamienny Jan N., który dzisiaj w smutnym stanie rezyduje w
kościele poewangelickim (zobacz niżej). Cała kompozycja znajdowała
się
dawniej w południowo-wschodniej części wsi
Goleniów Śląski (>>) (który stanowił enklawę w X.Ziębickim po
zakupie wsi przez biskupa wrocławskiego), po
północnej stronie skrzyżowania starej drogi z Byczenia do Niedźwiednika
z drogą do stacji PKP w Kamieńcu Ząbkowickim (na wprost wiaduktu
kolejowego), gdzieś w
okolicy granicy Księstw Ziębickiego i Nyskiego (>>).
Na rozczłonkowanej podstawie wznosił się trójstopniowy cokół, w
środkowej części ujęty wolutami (u dołu mniejszymi i u góry mniejszymi)
i ozdobiony napisami (z przodu - 14 wierszy) i z tyłu 15 wierszy. W
górnej części cokołu widoczne były dwa kartusze herbowe. Na początku lat
2000 figura została rozbita i skradziono górną część cokołu z herbami. Cokół złożono
nieprawidłowo, na starszej fotografii widać wyraźnie, że na jego
froncie były tarcze herbowe, a widoczny teraz z przodu napis
fundacyjny znajdował się zapewne na odwr"JN-Dolny Śląsk-X.Ziębickie-Kamieniec Ząbkowicki: kamienna barokowa figura Jana N. sprzed klasztoru, w parze z Florianem, 1704 (2014-06-19)"ociu. Na postumencie wciąż
stoją buty Jana, został też pofalowany brzeg sutanny. Na rogach -
główki aniołków. Dolna część cokołu zaopatrzona w małe (góra) i duże
(dół) woluty oraz kamienny stopień. Na cokole widoczny jest jeszcze
z przodu napis w majuskule łacińskiej o treści: IN HONOREM / S.
IOANNIS NEPOMOCENI / ERIGI FECIT IOANNES CH- / RISTOPHORVS GOTTWALD /
DVCATVVM SCHWEIDNICENSIS / ET JAVROVIENSIS OFFICY / REGY ADVOCATVS
IVRATVS / SCABINATVS ET IVDICY / PVPILLARIS NOTARIVS SCH- / WIDNICENSIS
CHARISSIMA / DAIVS CONIVX IOANNA / REGINA ELEONORA GO- /TTWALDIN NATA /
EMBICHIN Ao 1726, Co oznacza: Ku czci św. Jana Nepomucena wznieść
kazał Ioannes Christophorus Gottwald, adwoka, ławnik i sędzia sądu
księstwa świdnickiego i jaworskiego, świdnicki notariusz publiczny wraz
z oddaną mu żoną Joanną Reginą Eleonorą Gottwaldin z domu Embichin w
roku 1726. Z tyłu cokołu umieszczona została inskrypcja modlitewna
(uwaga: wpis ten stanowi osobną pozycję jedynie ze względu na inne
miejsce przechowywania dwóch części pomnika, co może się w przyszłości
zmienić) (nad: J.W.,
uzup: S.Zobniów) |
|
|
|
Kamieniec Ząbkowicki |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Kamieniec Ząbkowicki |
ul. Zamkowa |
|
|
W kościele poewangelickim
(tzw. Czerwonym Kościele),
w przedsionku, umieszczono nieco zniszczoną kamienną figurę Jana N.
Cała kompozycja znajdowała się
dawniej w południowo-wschodniej części wsi
Goleniów Śląski (>>) (który stanowił enklawę w X.Ziębickim po
zakupie wsi przez biskupa wrocławskiego), po
północnej stronie skrzyżowania starej drogi z Byczenia do
Niedźwiednika z drogą do stacji PKP w Kamieńcu Ząbkowickim (na
wprost wiaduktu kolejowego), gdzieś w
okolicy granicy Księstw Ziębickiego i Nyskiego (>>).
Święty z biretem na głowie przyozdobionej aureolą z pięcioma gwiazdami w
typowym barokowym ubiorze kapłana adorując trzymany na prawym ramieniu
krucyfiks a jednocześnie przykładając palec lewej dłoni do ust na znak
zachowania tajemnicy spowiedzi. Jego cokół, nieprawidłowo
złożony, stoi przed kościołem poewangelickim przy Placu Kościelnym
(zobacz wyżej). Jan ma uszkodzoną aureolę, na prawym ramieniu
krucyfiks umieszczony na palmie, a dolna część wraz butami wciąż
tkwi na cokole. Figura znalazła się tu, w celu zabezpieczenia przed
dalszą dewastacją, w efekcie rozbicia pomnika i kradzieży górnej
części cokołu w roku 2000 (uwaga: wpis ten stanowi osobną pozycję
jedynie ze względu na inne miejsce przechowywania dwóch części pomnika,
co może się w przyszłości zmienić) (nad: J.W.,
uzup: S.Zobniów) |
|
|
|
Kamieniec Ząbkowicki |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Kamieniec Ząbkowicki |
ul. Zamkowa |
|
|
W kościele poewangelickim (Czerwonym Kościele, zobacz wyżej), w transepcie
umieszczono współczesny model ołtarza świętych patronów Śląska. Między nimi znalazł
się również Jana N. Jest to własność prywatna, projekt Pracowni Artystycznej Jarosława Radomskiego z Kłodzka-Mariańskiej Doliny (zobacz >>). Ołtarz ma formy
gotyckie, figurki umieszczono w maswerkowanych arkadach. Jan jest
polichromowany, ma pięciogwiaździstą aureolę, biret, krucyfiks i
niebieski mantolet. W wimperdze nad Janem namalowano sylwetkę kościoła z
postacią kobiecą (uzup: M.Muryn, U.B. - co ciekawe w krótkim czasie
miejsce to odwiedziło i nadesłało relację, oprócz mnie, jeszcze troje
nepomukofilów) (uwaga: w przeciwległym transepcie umieszczono wystawę
fotograficzna stowarzyszania "Drogi Baroku", a wśród nich zdjęcie
barokowego obrazu nepomuckiego) |
|
|
|
Topola |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Kamieniec Ząbkowicki |
|
|
|
W kościele św. Bartłomieja, przy jednym z filarów,
ustawiono drewnianą polichromowaną figurę Jana N., którego wyróżnia
aureola w typie "czeskim" (nad: J.B.) |
|
|
|
Topola |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Kamieniec Ząbkowicki |
|
|
|
W kościele św. Bartłomieja (zobacz wyżej) jest obraz
z wizerunkiem Jana N. (nad: J.S.) |
|
|
|
Sosnowa |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Kamieniec Ząbkowicki |
|
|
|
W kościele filialnym pod wezwaniem Świętego Maternusa, który pochodzi z połowy XVIII
wieku i należy do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kamieńcu
Ząbkowickim, znajduje się ołtarz boczny, któremu patronuje Św. Jan
Nepomucen. W centralnym miejscu nastawy ołtarzowej znajduje się olejny
obraz na płótnie przedstawiający klęczącego przed Najświętszą Maryją
Panną z Dzieciątkiem Jezus Św. Jana Nepomucena. Święty ofiaruje Maryi i
Dzieciątku leżący na tacy swój język. Po bokach ołtarza dwie,
niewielkich rozmiarów, polichromowane figury, z których jedna
przedstawia stojącą w kontrapoście postać Św. Jana Nepomucena z
trzymanym w dłoniach krzyżem. W szczycie nastawy Święty Język w
promienistej glorii i otoku chmur z pięcioma gwiazdami. Poniżej kartusz
z pustym polem, w którym kiedyś mogła znajdować się jakaś inskrypcja.
Ołtarz flankowany dwoma kolumnami na głowicach których dwa aniołki, z
których jeden trzyma trójkątną, zamkniętą
kłódkę - symbol uwięzienia Jana, ale i zachowania tajemnicy spowiedzi w
obliczu śmierci w torturach.
Sam kościół został (wg słów Pani, która się opiekuje tą świątynią)
opisany przez jej córkę w pracy magisterskiej, na jednej z opolskich
uczelni.
Stan obiektu bardzo dobry (nad: J.B. z Kłodzka) |
|
|
|
Śrem |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Kamieniec Ząbkowicki |
|
|
|
W górnej części dwustopniowego cokołu
kolumny NMP z XVIII wieku, ozdobionej spływami wolutowymi a
z przodu medalionem, z tyłu widoczna jest płaskorzeźba
postaci św. Jana Nepomucena. Święty z biretem na głowie, w
typowym dla baroku stroju kapłana, adoruje trzymany na
prawym ramieniu krucyfiks, pod którym widoczna jest palma
męczeństwa. Kolumna NMP (Madonna Immaculata) z XVIII wieku
ustawiona w północno-wschodniej części wsi, po lewej stronie
drogi do Topoli, na osi bramy wiodącej do kościoła. Figura Immaculaty ustawiona na dwustopniowym cokole, na nim kolumna
z głowicą koryncką z puttami, a wyżej na chmurkach z
wyłaniającymi się główkami puttów figura NMP. W dolnej
części cokołu widoczne reliefy. Z przodu:
piekło lub dusze w czyśćcu cierpiące, z prawej dwie postacie
żeńskie (po lewej z kielichem, po prawej z lilią), z lewej
św. Joachim i św. Anna (podpisane), a z tyłu dwoje świętych
- Wawrzyniec (z lewej) i Florian (z prawej). Kolumna
otoczona metalowym parkanem. Kolumna ta wykonana została
przez Antoniego Jörga (uzup: S.Zobniów) |
|
|
|
-
Ożary (gm. Kamieniec Ząbkowicki, pow. Ząbkowice Śląskie, ):
kamienna, grubo ciosana figura Jana N. stoi na murze cmentarnym
otaczającym kościół parafialny św. Katarzyny. Datowany, wg napisu na
postumencie, na 1790 rok. Na cokole promienisty język (uzup: S.S.)
-
Ożary (gm. Kamieniec Ząbkowicki, pow. Ząbkowice Śląskie, ):
kościele pw. św. Katarzyny, na granicy nawy głównej i transeptu,
naprzeciwko ambony, po prawej stronie znajduje się drewniana,
polichromowana rzeźba Św. Jana Nepomucena, ustawiona na złoconej
konsoli, zdobionej płaskorzeźbą uskrzydlonego anioła. Święty
przestawiony w postawie stojącej, trzyma w prawej dłoni zielony liść
palmy. W prawej trzymał prawdopodobnie kiedyś krucyfiks, który
adorował wzrokiem. Przez ramiona, pod peleryną przewieszona złota
stuła. Stan rzeźby bardzo dobry (uzup: J.B. z Kłodzka)
|
|
|
|
-
Złoty Stok (gm. Złoty Stok, pow. Ząbkowice Śląskie, ): przy kościele
p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny znajduje się piękna barokowa figura Jana N. z 1783 roku autorstwa H. Feitha.
Klęczy on z gołą głową na kłębowisku aniołków i chmurek,
pośród których widać zamkniętą Księgę, palmę i czapkę. Być może
twarz Jana poddana została renowacji, wygląda jakoś inaczej. Napisy na
cokole głoszą (po polsku!). Czy zostały one dopisane już po wojnie,
czy też żyła tu większa grupa Polaków, związana np. z tutejszymi
kopalniami złota?
Św. Janie Nepomucenie opiekuj się miastem
Opiekunie honoru i sławy módl się za nami
S. Janie Nepomucenie tyś patron sławy ludzkiej
|
-
Złoty Stok (gm. Złoty Stok, pow. Ząbkowice Śląskie, ): w kościele
parafialnym p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, w
neogotyckim ołtarzu bocznym znajduje się pełnoplastyczna, drewniana,
polichromowana rzeźba Św. Jana Nepomucena. Święty w postawie
stojącej, trzyma przed sobą w prawej dłoni krucyfiks, który adoruje
wzrokiem. W lewej dłoni trzyma zielony liść palmy. Ubrany w sutannę,
komżę, futrzany mantolet. Przez ramiona przewieszona stuła, a na
piersi zawieszony krzyż. Na głowie, wokół której trzy (!) gwiazdy,
czarny biret. Całość statyczna, szaty ukształtowane w spokojne
fałdy. Stan bardzo dobry (nad: J.B. z Kłodzka)
-
Mąkolno (gm. Złoty Stok, pow. Ząbkowice Śląskie, ): we wnęce
frontowej ściany starego młyna, który teraz jest zupełnie opuszczony
i zaniedbany, za potokiem i domem nr 99 znajduje się kamienna,
bielona rzeźba Św. Jana Nepomucena klęczącego na obłoku, z którego
wynurzają się główki dwóch putt. Święty trzyma przy piersi wysoki,
pochylony na lewe ramię krucyfiks, który adoruje wzrokiem oraz liść
palmy. Stan rzeźby zły, zwłaszcza u podstawy wyraźne widoczne
zwietrzenie kamienia (uzup: J.B. z Kłodzka)
-
Mąkolno (gm. Złoty Stok, pow. Ząbkowice Śląskie): przy drodze do
Chwalisława, w sporej odległości od skrzyżowania w centrum wsi,
zanotowałem istnienie figury Jana N. (uwaga: należy sprawdzić)
-
Mąkolno (gm. Złoty Stok, pow. Ząbkowice Śląskie, ):
w odrestaurowanym kościele filialnym p.w. Św. Marii Magdaleny, po
prawej stronie przed prezbiterium znajduje się boczny ołtarz Św.
Jana Nepomucena. W nastawie ołtarzowej centralne miejsce zajmuje
olejny obraz na płótnie, przedstawiający Św. Jana Nepomucena
stojącego przed unoszącym się na chmurach aniołem, dźwigającym Krzyż
z przybitym Ciałem Chrystusa. Jan szeroko otwartymi oczyma wpatruje
się w martwą i umęczoną twarz Jezusa. Lewą dłoń oparł na zamkniętej
księdze, położonej na stole nakrytym czerwonym suknem. Prawa dłoń
otwarta nieco wysunięta przed siebie, jakby w geście zapytania. U
stóp Świętego dwa uskrzydlone putta z księgą otwartą na stronach z
łacińskim napisem: Confessionis (Spowiedź). W tle widoczny fragment
mostu oraz kolumna częściowo zakryta udrapowaną kotarą. W szczycie
ołtarza promienista gloria Języka Św. Jana Nepomucena, flankowana
kiedyś przez dwa putta, z których ocalał jeden - trzymający liść
palmowy. Stan ołtarza dobry, brakuje niektórych elementów. Jest tu
też Florian (nad: J.B. z Kłodzka)
|
|
|
|
Chwalisław |
pow. Złoty Stok |
gm. Kamieniec Ząbkowicki |
nr 54 |
|
|
W tej miejscowości na samej granicy Hrabstwa Kłodzkiego (>>) jest kamienny
piaskowcowy Jan
N. z 1728 roku, otoczony bogatym ogrodzeniem z dwoma słupami,
które podtrzymują chroniący go daszek. Święty przedstawiony w
postawie stojącej w wyraźnym kontrapoście, lewa noga
wyprostowana, prawa ugięta w kolanie, tułów lekko
przechylony w prawą stronę. Jan ubrany w szaty wyższego
zwierzchnika kościelnego doby baroku, kanonika. Sutanna
spięta drobnymi guziczkami, spod sutanny wystają ścięte
noski dwóch trzewików. Na sutannę założona komża sięgająca
kolan. Na plecy zarzucona futrzana peleryna. Pod szyją
wysoki, stójkowy kołnierzyk spięty guziczkami. Święty przy
prawym boku, na prawym przedramieniu trzyma położony
krucyfiks, pod którym liść palmy męczeństwa. W lewej dłoni
trzyma biret, który dotyka piersi. Wokół głowy nimb tylko z
czterema gwiazdami, gdyż piąta odpadła. Figura ustawiona na
postumencie flankowanym wolutowymi spływami. W górnej części
postumentu, po bokach dwa metalowe uchwyty na latarnie
zmarłych. Na frontowej ścianie postumentu kartusz z glorią
Języka świętego, poniżej pole z inskrypcją i datą roczną
1728. Całość zadaszona wygiętym po okręgu metalowym
daszkiem. Od strony frontowej pomnika metalowe, ozdobne
ogrodzenie (uzup: J.B. z Kłodzka)
|
|
|
|
Bardo Śląskie |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Bardo Śląskie |
ul .Główna / Pl. Wolności |
|
|
W tutejszej bazylice Nawiedzenia NMP,
na ścianie nawy, jest wysokiej klasy drewniana polichromowana figura Jana N., w
parze z Florianem (>>), a obie barokowe. Rzeźby te pochodzą mniej więcej
z roku 1750 i są autorstwa znanego rzeźbiarza śląskiego Henryka Hartmanna |
|
|
|
Bardo Śląskie |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Bardo Śląskie |
ul .Kolejowa |
|
|
25 maja 2019 roku na moście nad Nysą Kłodzką stanęła odtworzona kamienna
figura Jana N. Po 74 latach zastąpiła ona utraconą barokową rzeźbę z
1709 roku (zobacz niżej) zniszczoną w roku 1945 na skutek wysadzenia
mostu przez wycofujących się Niemców. W roku 2014 ze strony
Dolnośląskiego Oddziału Związku Mostowców RP (Leszek Budych) i
burmistrza Barda (Krzystof Żegański) pojawiła się inicjatywa odtworzenia
zniszczonych figur. W dniu 18 maja tego roku położono kamień węgielny na
dawnym miejscu, w lecie 2016 ogłoszono zbiórkę na odbudowę tej figury.
Odsłonięcie odbyło się z rocznym opóźnieniem. Nowy Jan wykonany jest z
kamienia przez Beatę Małecką z ASP we Wrocławiu. Cokół i prace
inżynieryjne wykonała PBW Inżynieria. Postać Jana ukazano w
kontrapoście, z krzyżem na prawym ramieniu. Ubiór tradycyjny, z rozwianą
komżą i futrzaną peleryną, biret, bez aureoli. Jedyne zastrzeżenie to
wykończenie dolnej części rzeźby, a raczej niewykończenie - guziki
sutanny urywają się po 10., a poniżej zamiast stóp mamy bezkształtny
wór. Jan jest żółtawy, nieco patyny na pewno dobrze mu zrobi za kilka
lat (uzup: M.O., I.K., S.Zobniów, RJF) |
|
|
|
Bardo Śląskie |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Bardo Śląskie |
|
|
|
Na początku Drogi Krzyżowej prowadzącej na Kalwarię (Góra Bardzka), po
prawej stronie za potokiem, u podnóża stromego wzniesienia znajduje się
Kolumna maryjna autorstwa Andreasa Ludwiga Jaschke. Pochodzi ona z 1733
roku, ten rok uwieczniony jest na tylnej ścianie postumentu. Fundatorem
kolumny był Georg Anton Klose, miejscowy bogaty gospodarz z Haag
(obecnie prawobrzeżna część Barda). Kolumna zwieńczona jest ozdobną
głowicą, na której stoi rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem Jezus.
Ściany postumentu zdobią płaskorzeźby przedstawiające świętych. Jedna z
płaskorzeźb, z tyłu postumentu przedstawia stojącą postać Św. Jana
Nepomucena. Święty trzyma w ramionach pokaźnych rozmiarów krucyfiks, ku
któremu zwrócił głowę i który adoruje wzrokiem. U podstawy krucyfiksu
trzyma jeszcze gałązkę palmową, atrybut mówiący o tym, że Jan zginął
śmiercią męczeńską. Ponad płytką niszą, w której umiejscowiona
płaskorzeźba inskrypcja: S. IOANNES VON (N?). Stan całego obiektu
niepokojąco zły, wymagający natychmiastowej interwencji
konserwatorskiej. Kolumna niebezpiecznie pochyla się, a poszczególne jej
elementy zaczynają się "rozchodzić" (nad: J.B. z Kłodzka) |
|
|
|
Bardo Śląskie |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Bardo Śląskie |
Kolejowa 3 |
|
|
Lokalna
pracownia rzeźbiarska "Jandana" wystawiła przed swą siedzibą
drewniana pseudoludową figurkę Jana N. umieszczoną w pniu drzewa.
Figurka ma wysokość około 30~40 cm i przedstawia stojącą postać
Świętego, trzymającego przy piersiach krucyfiks, zwrócony Ciałem
martwego Chrystusa do oglądającego. Jan ubrany w czarną sutannę,
białą komżę, wykończoną dołem ząbkowo, brązową pelerynę, czarny
biret z pomponem i płatkami, przez ramiona pod peleryną przewieszona
czerwona stuła, charakteryzująca Jana jako spowiednika. Długie
włosy, broda i wąsy koloru stalowego. Brwi i rzęsy czarne. Twarz
spokojna, wzrok skierowany na patrzących. Janowi eksponowanemu przed
pracownią przed rokiem 2016 dodano dwa aniołki. Cena przystępna. Okresowo
ilość takich Nepomuków może być większa, następuje również ich
rotacja i relokacja
(nad: J.S., J.B. z Kłodzka) |
|
|
|
Bardo Śląskie |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Bardo Śląskie |
Kolejowa 3 |
|
|
Pracowni rzeźbiarska "Jandana" (zobacz wyżej) wytworzyła
również (2012-13) inną drewnianą malowaną pseudoludową figurę Jana N.,
wolnostojącą. Okresowo ilość takich Nepomuków może być większa,
następuje również ich rotacja i relokacja
(nad: S.Zobniów) |
|
|
|
Bardo Śląskie |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Bardo Śląskie |
Kolejowa 3 |
|
|
Pracowni rzeźbiarska "Jandana" (zobacz wyżej) wytworzyła
również (2016) inną drewnianą malowaną pseudoludową figurę Jana N.,
wolnostojącą. Okresowo ilość takich Nepomuków może być większa,
następuje również ich rotacja i relokacja
(nad: S.Zobniów) |
|
|
Bardo Śląskie:
Muzeum Sztuki Sakralnej |
|
|
[gm. Bardo Śląskie, pow. Ząbkowice Śląskie]: w Muzeum
Sztuki Sakralnej prowadzonym przez redemptorystów w budynku przy
kościele, przy Placu Wolności 5, znajduje się co najmniej sześć
drewnianych figur Jana N., wszystkie z drugiej połowy XVIII wieku. Do
tego minimum dwa obrazy nepomuckie, z końca XVIII i początku XIX wieku |
|
|
|
Bardo Śląskie |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Bardo Śląskie |
Pl. Wolności 5 |
|
|
W Kaplicy Wotywnej przy Muzeum Sztuki Sakralnej zgromadzono ponad 50
obrazów wotywnych, pochodzących z XVII - XIX wieku. Jednym z nich
jest obraz następująco opisany na drewnianej tabliczce zamocowanej do
ramy: "334 Obraz wotywny nieznanej fundacji, olej na płótnie - 1804". W
dolnej części tego obrazu widzimy kobietę klęczącą ze złożonymi w
modlitwie dłońmi. Ponad nią na obłoku, na drewnianym tronie siedzi Matka
Boża z Dzieciątkiem Jezus. Przed Maryją klęczą dwie postacie, po lewej
św.
Maria Magdalena (z atrybutami jej przypisanymi: czaszka ludzka, krzyż,
naczynie zawierające olejek), a po prawej Jan N. Święty klęczy z rozłożonymi ramionami, trzyma w lewej dłoni krzyżyk,
przed Janem na obłoku położony biret. Wokół jego głowy aureola z pięciu
gwiazd. Jan ubrany w szaty kanonika doby baroku. W lewym dolnym rogu
obrazu kartusz z inskrypcją: "EX VOTO / M H". A więc obraz jest darem
dziękczynnym kobiety o inicjałach M.H. złożonym za spełnienie próśb
zanoszonych do Matki Bożej Bardzkiej za wstawiennictwem Św. Marii
Magdaleny (być może patronka klęczącej niewiasty, na co wskazywałaby
literka M w inicjale) i Św. Jana Nepomucena. W tle na szczycie gór widać
Górską Kaplicę Matki Bożej Płaczącej (w której do czasów obecnych
znajduje się figura Św. Jana Nepomucena). Stan tego ponad dwustoletniego
obrazu dobry, choć z pewnością przydałyby się drobne zabiegi
konserwatorskie (nad: J.B. z Kłodzka) |
|
|
|
Bardo Śląskie |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Bardo Śląskie |
Pl. Wolności 5 |
|
|
Drewniany Jan N. z tutejszego Muzeum Sztuki Sakralnej
redemptorystów. Statyczny, polichromowany, z utrąconymi dłońmi, komża o
rurkowatych fałdach. Zawieszony na ścianie |
|
|
|
Bardo Śląskie |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Bardo Śląskie |
Pl. Wolności 5 |
|
|
Drewniany Jan N. z XVIII wieku z tutejszego Muzeum Sztuki Sakralnej
redemptorystów. Barok. Mocno zniszczony, utracił ręce a nawet jeden
bark. Podpis głosi: "8 –
św. Jan Nepomucen, drewno lipowe, poł XVIII w." |
|
|
|
|
Bardo Śląskie |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Bardo Śląskie |
Pl. Wolności 5 |
|
|
Magistrat Barda 5 czerwca 1921 roku wypuścił tzw. notgeld, czyli tymczasowy banknot o
wartości 50 fenigów, z wizerunkiem Jana N. trzymającego palec na ustach,
krucyfiks i księgę, wyposażonego w pięć gwiazd (nad: Justyna K.) |
|
|
|
Bardo Śląskie-Bardzka Góra
(Kalwaria) |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Bardo Śląskie |
|
|
|
Na szczycie wzniesienia zwanego Bardzką Górą lub Kalwarią, na południowy wschód od
centrum Barda, jest górska
kaplica NMP (kaplica Sanktuarium Matki Bożej Płaczącej) wzniesiona przez cystersów (>>).
W niej znajduje się barokowa drewniana, polichromowana figura św. Jana
Nepomucena, ustawiona na dużej przyściennej konsoli. Święty
przedstawiony w postawie stojącej w kontrapoście, ciężar ciała spoczywa
na prawej wyprostowanej nodze, lewa ugięta w kolanie. W prawej,
uniesionej do góry dłoni trzyma krucyfiks, na który spogląda z
uwielbieniem. W lewej, opuszczonej wzdłuż boku ręce trzyma biret. Jan
ubrany jest w szaty kanonika: spiętą guzikami sutannę, komżę oraz
zarzuconą na plecy i związaną pod szyją pelerynę. Włosy długie, kręcone,
opadające na ramiona, na twarzy zarost. Kaplicę można nawiedzić w
okresie letnim, od pierwszej niedzieli maja do ostatniej września, kiedy
to o godz. 11.00 odprawiane są tu msze święte.
Stan rzeźby dobry (nad: K.B., uzup: J.B. z Kłodzka) |
|
|
|
-
Przyłęk (gm. Bardo Śląskie, pow. Ząbkowice Śląskie): kamienny Jan w stylu
ludowo-barokowym przy moście na Młynówce. Polichromia -
niezbyt fachowa (nad: J.W.)
-
Przyłęk (gm. Bardo Śląskie, pow. Ząbkowice Śląskie): przy głównej drodze
miejscowości kamienny pobielony Jan N. wygięty w
barokowej pozie. Aureola, krucyfiks, muszla na cokole, wieszaki na
światło (nad: J.W.)
-
Przyłęk (gm. Bardo Śląskie, pow. Ząbkowice Śląskie): Jan N. w kościele, utrzymany w
brązowych tonacjach, na srebrnych chmurach . Drewniany,
barokowy, osłonięty rodzajem rzeźbionego baldachimu zwieńczonego
krzyżem
|
|
|
|
Ciepłowody |
pow. Ząbkowice Śląskie |
gm. Ciepłowody |
|
|
|
W kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi
Panny, we wnęce podokiennej, w ścianie, po prawej stronie nawy znajduje
się, ustawiona na wolutowej konsoli, drewniana, polichromowana rzeźba
Św. Jana Nepomucena. Święty przedstawiony w postawie stojącej w
kontrapoście, ciężar ciała spoczywa na lewej nodze. Jan trzyma przed
sobą, na wysokości piersi, pochylony na lewe ramię, krucyfiks z martwym
Ciałem Chrystusa. Ubrany jest w strój kanonika: czarną sutannę, białą
komżę- wykończoną dołem i przy rękawach srebrną tasiemką i koronką, na
ramiona narzucony, podszyty czerwonym suknem i związany złotym sznurem
futrzany mantolet, pod szyją biały, wykrochmalony kołnierzyk. Szaty
ukształtowane w pionowe fałdy. Na głowie czarny biret z pałatkami, spod
niego opadają na szyję falujące, długie włosy. Na twarzy zarost: broda i
wąsy. Karnacja skóry naturalna. Oczy otwarte, święty zamyślonym wzrokiem
spogląda przed siebie, na wiernych w kościele. Rzeźbę i wnętrze kościoła
zobaczyliśmy dzięki bardzo miłej pani, która mieszka niedaleko i
opiekuje się świątynią, którą nam bez problemów otworzyła. Poinformowała
nas, że rzeźba prawdopodobnie pochodzi z kościoła z innej, pobliskiej
miejscowości. Stan rzeźby dobry (nad: J.B. z
Kłodzka) |
|
Księstwo
Namysłowskie
(Ducatum Namislaviensis, Herzogtum Namslau)
(20)
zobacz na mapie Google >> ALFABETYCZNIE
|
|
POWIATY: |
|
|
|
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
W latach 1294-1309 Namysłów wchodził w skład Księstwa
Głogowskiego. W 1313 powstało niezależne Księstwo Namysłowskie
wydzielone z ziem księstwa oleśnickiego. W latach 1323-1341 w
składzie księstwa brzesko-legnickiego jako lenno czeskie.
Sporadycznie było zastawem księcia cieszyńskiego i króla Polski. W
1348 roku sprzedane królowi czeskiemu i niemieckiemu Karolowi IV za
3000 kop groszy praskich |
|
|
-
Namysłów
(gm. i pow. Namysłów, ):
zwieńczeniu bramki wiodącej do kościoła farnego
św. Piotra i Pawła rzeźby kamienne św. Jana Nepomucena z 1730 roku i jako bonus dwa aniołki
-
Namysłów
(gm. i pow. Namysłów, ):
okazała kamienna
figura Jana N., późnobarokowa z roku 1730.
Fundowana przez Andrzeja Wachsmanna, rajcę miejskiego, ustawiona
pierwotnie w sąsiedztwie ratusza na rynku, w 1939 roku przeniesiona
w obręb ogrodzenia kościoła śśw. Piotra i Pawła. Na zdobionym spływami cokole
inskrypcja, scena Topienia,
a powyżej przeźrocze na światło umarłych
-
Namysłów
(gm. i pow. Namysłów, ):
we wnętrzu kościoła farnego św. Piotra i Pawła, nad konfesjonałem, wisi obraz "Spowiedź
św. Jana Nepomucena", z 1756 roku, w ramie rokokowej
-
Namysłów
(gm. i pow. Namysłów, ):
we wnętrzu kościoła farnego św. Piotra i Pawła znajduje się rzeźba
Jana Nepomucena z roku 1714
-
Namysłów
(gm. i pow. Namysłów, ):
we wnętrzu kościoła farnego św. Piotra i Pawła znajduje się rzeźba
Jana Nepomucena, barokowa, z około połowy wieku XVIII, pochodząca z
kościoła franciszkanów
-
Namysłów
(gm. i pow. Namysłów,
): rondzie przy ul.
Oławskiej stoi murowana kapliczka, a w niej drewniana polichromowana
figura Jana N. (nad: K.B.)
-
Michalice (gm. i pow. Namysłów, ): w drewnianym kościele
św. Michała, przy balustradzie chóru znajduje się drewniana
polichromowana rzeźba Jana N. z nieco odwiniętymi czerwonymi połami mozzetty
-
Michalice (gm. i pow. Namysłów, ): w drewnianym kościele św.
Michała, na zdobionym wsporniku zamocowanym do słupa jest druga figura
Jana N., w kontrapoście, z krzyżem w rękach i w birecie
-
Woskowice Małe (gm. i pow. Namysłów, ): drewniana polichromowana figura Jana N.
z krzyżem wzniesionym w lewym ręku stoi w drewnianym kościele św. Wawrzyńca,
niedaleko ambony
-
Bukowa Śląska (gm. i pow. Namysłów, ): w pobliżu dworu, na terenie
dawnego dziedzińca folwarcznego znajduje się barokowa kamienna figura Jana N.
w złotej aureoli z roku 1784, ufundowana przez Maksymiliana Józefa von Franckenberg
(1694-1760), tajnego radcę dworu i starostę wrocławskiego oraz jego żonę Antoninę (uwaga:
nie zgadzają się data śmierci dziedzica i rok fundacji, być może
fundację zrealizowała żona? Inne źródło podaje von Strachwitzów,
właścicieli wsi w końcu XVIII wieku. Nieco zatarty herb to być może
głowy dzika i wstęgi z rombami Strachwitzów, ale w centralnej tarczy
są trzy prostokąty Franckenbergów). Na
cokole o ozdobnym wykroju, ujętym po bokach wolutami, znajduje się płaskorzeźbiona scena
Zrzucenia, nad nią promienisty Język. Jest też
chronostych
(>>) i kartusze z inskrypcjami. Jest to piękna i bogato
rozbudowana kompozycja z flankującymi puttami, otoczona misternym
kamienny ogrodzeniem na rogach którego umieszczono kolejne putta
podtrzymujących kartusze z inskrypcjami i płaskorzeźbami, a części środkowej kolejne sceny z życia Jana
-
Bukowa Śląska (gm. i pow. Namysłów): w kościele filialnym św.
Jakuba jest ambona z około 1730 roku, z malowaną sceną Spowiedzi na
parapecie i płaskorzeźbą Topienia Jana N. na baldachimie oraz rzeźbami
aniołków
-
Bukowa Śląska (gm. i pow. Namysłów): w tym samym kościele św.
Jakuba jest konfesjonał rzeźbą Jana N. z I połowy XVIII wieku w
zwieńczeniu (uwaga: sprawdzić czy nie jest to obiekt tożsamy z
poniższym)
-
Bukowa Śląska (gm. i pow. Namysłów): drewnianą polichromowaną
figurę Jana N. ustawiono na balkoniku loży po lewej stronie
prezbiterium w tym samym kościele św. Jakuba (zobacz wyżej)
|
|
|
|
-
Rychtal
(gm. Rychtal, pow. Kępno,
):
w ogrodzeniu kościoła barokowa figura świętego Jana Nepomucena (nad: J.D.)
-
Wielki Buczek
(gm. Rychtal, pow. Kępno,
):
w tej miejscowości na granicy Wielkopolski i Opolszczyzny jest filialny kościół drewniany pod wezwaniem św.
Jana Nepomucena fundacji kanonika wrocławskiego J.M. Strachowitza z 1802 roku
(data na wschodniej ścianie), konstrukcji zrębowej, orientowanej,
jednonawowy. Wewnątrz ołtarz główny z początku wieku XIX, w nim obraz
św. Jana Nepomucena. Nr w rejestrze zabytków: kl.III-885/22/61
-
Wielki Buczek
(gm. Rychtal, pow. Kępno,
):
przy głównej drodze wsi jest murowana kapliczka o dwóch kolumienkach i
dwuspadowym daszku. Wewnątrz drewniana polichromowana figura Jana N. z
palcem na ustach i poziomym krzyżem w rękach
-
Krzyżowniki
(gm. Rychtal, pow. Kępno,
):
przy kościele, w murowanej kapliczce przydrożnej o dwuspadowym daszku drewniana
polichromowana rzeźba św. Jana Nepomucena z
XVIII wieku. Fioletowy mantolet, krzyż w wzniesionym ręku, palec przy
ustach (nad: J.D.)
-
Krzyżowniki
(gm. Rychtal, pow. Kępno,
):
w parafialnym kościele NMP, w ołtarzu bocznym, zobaczyć można obraz Jana N. z
II połowy XVIII wieku. W zwieńczeniu ołtarza - scena Męczeństwa
-
Proszów
(gm. Rychtal, pow. Kępno, dziś woj. wielkopolskie,
):
przed kościołem zgrabna murowana i bielona kapliczka domkowa z
czterospadowym daszkiem, z drewnianą rzeźbą św. Jana
Nepomucena w oszklonej wnęce (nad: J.D.)
-
Skoroszów (gm. Rychtal, pow.
Kępno, ): przy moście na rzece Studnica jest
murowana z białej cegły kapliczka z daszkiem z kamieni. Wewnątrz, w
oszklonej wnęce,
drewniana polichromowana ludowa figura Jana N. w kwiatach
|
|
Księstwo Oleśnickie
(Ducatus Olsnensis,
Herzogtum Oels)
wraz z Wolnymi Państwami Stanowymi Sycowskim, Goszczyńskim,
Żmigrodzkim i Milickim
(42 + 2)
zobacz na mapie Google >> ALFABETYCZNIE
|
|
WOLNE PAŃSTWA
STANOWE: |
|
|
|
|
POWIATY: |
|
|
|
|
MIEJSCOWOŚCI:
|
|
|
|
|
Od roku 1329 Księstwo Oleśnickie
było lennem królestwa czeskiego. Stan ten uległ zmianie dopiero 1742
roku w wyniku wojen śląskich, kiedy księstwo weszło w skład Prus.
Wtedy w jego skład oprócz stołecznej
Oleśnicy wchodziły także Milicz, Bierutów, Syców i Kąty
Wrocławskie. Państwem żmigrodzkim władały kolejno rody Kurzbachów,
Schaffgotschów i Hatzfeldtów. Państwem milickim rządził ród
Kurzbachów, a od 1590 Maltzanów. W późniejszym okresie z państwa
milickiego wydzielono wolne państwa stanowe w Sułowie, Cieszkowie i
Nowym Zamku – Wierzchowicach. W 1489 roku wydzielono państwo
sycowskie dla rodu von Haugwitz. Później rządzili w nim von
Maltzanowie, von Braunowie von Dohna-Schlobitten, von Biron-Kurland. |
|
|
Zawidowice |
pow: Oleśnica |
gm: Bierutów |
nr 31 |
|
|
W murowanej kapliczce nakrytej dwuspadowym daszkiem
z frontonem w osobliwym zygzakowatym kształcie,
przyozdobionym krzyżem, znajduje się drewniana, polichromowana
figurka Jana N. z XIX wieku (?). Kapliczka znajduje
się po południowej stronie drogi głównej przy skrzyżowaniu z drogą do
Solnik Wielkich, w bliskiej odległości i na zachód od kościoła, na
terenie prywatnej posesji. Święty z biretem na głowie, w
typowym ubiorze kapłana, w sutannie, komży, pelerynie
kanonika i przewieszoną przez ramię stułą przyciska lewą
ręką do piersi palmę męczeństwa odchylając jednocześnie w
bok prawą rękę, w której dawniej najprawdopodobniej miał
krzyż. Kapliczka od przodu zamykana jest metalową kratą
(uzup: S.Zobniów) |
|
|
|
Bralin |
pow: Kępno |
gm: Bralin |
ul. Kościelna |
|
|
W tym samym kościele św. Anny (zobacz
wyżej) figura Jana Nepomucena z XVIII wieku (uwaga:
sprawdzić na miejscu) |
|
|
Mnichowice |
pow: Kępno |
gm: Bralin |
ul. Namysłowska |
|
|
W kościele św. Katarzyny rzeźba
Jana N. z przełomu XVIII/XIX wieku (nad: J.D.) |
|
|
Drożki |
pow: Kępno |
gm: Rychtal |
|
|
|
Jest tu drewniany kościół parafialny p.w.
św. Jana Nepomucena z 1843 roku. Wewnątrz, w ołtarzu
głównym, obraz św. Jana Nepomucena z XIX wieku. Numer w
rejestrze zabytków: 676/A |
|
|
Konradów |
pow. Ostrów Wielkopolski |
gm. Sośnie |
|
|
|
Kamienny Jan N. na dużym cokole, na tle odrapanej
ceglanej ściany domu (nad: A.P.) |
|
|
|
Trzebnica |
pow: Trzebnica |
gm: Trzebnica |
skwer Jana Pawła II |
|
|
Piękna kamienna barokowa kolumna
zwieńczona figurą Jana N., z krzyżem w ręku i z pięciogwiaździstą aureolą stoi na przed wejściem do
kościoła opactwa
cysterek (>>) pod wezwaniem św. Bartłomieja. Święty z
biretem na głowie przyozdobionej aureolą z pięcioma
gwiazdami, w typowym ubiorze kałana z okresu baroku,
przyciska palmę męczeństwa lewą ręką do piersi, jednocześnie
wznosi trzymany w prawej ręce w górę krucyfiks, co określane
jest mianem "misjonarsko-jezuickiego" lub
"kontrreformacyjno-apologetycznego", wskazując zarazem na
wyraźne zapożyczenie ze współczesnej w XVIII wieku
ikonografii św. Franciszka Ksawerego przedstawianego w
takiej pozie jako misjonarza Indii. Figura w lekkim
kontrapoście stoi na bogato rzeźbionym kapitelu głowicy
korynckiej wysokiej kolumny. Kolumna z kolei ustawiona
została na zdobionym spływami wolutowymi cokole na obrzeżach
którego posadowiono dwa putta, jedno z rogiem obfitości i
drugie z książkami, symbolami uczonego kapłana i zachowania
tajemnicy spowiedzi. Na cokole
chronostych (>>) -
inskrypcja fundacyjna Zofii Korycińskiej, opatki trzebnickiej, z
roku 1738 (uzup: S.Zobniów):
EX PIETATE
DIVO IOANNI NEPOMVCENO
EREXIT
SOPHIA ABBAT*
TREBNICENSIS |
|
|
|
|
Trzebnica |
pow: Trzebnica |
gm: Trzebnica |
skwer Jana Pawła II |
|
|
W kościele klasztornym
cysterek (>>), w ołtarzu św. Jana Nepomucena (zobacz
wyżej), górny obraz w kartuszu typu tondo przedstawia
klęczącego św. Jana Nepomucena, przedstawiający wynoszenie
JN do nieba. Ten obraz (tondo) zasługuje na szczególną uwagę
gdyż jest to unikatowe przedstawienie wynoszonego, przez
anioła, do nieba „małego Janka” z kijem pielgrzyma z którym
chodził z rodzicami w pielgrzymkach do Matki Bożej w Starej
Boleslavi. Umiejscowienie dwu tych obrazów w jednym ołtarzu
poświęconym św. Janowi Nepomucenowi oraz ukazanie peleryny i
kija pielgrzyma wskazują na powiązania z jedną i tą samą
postacią św. Jana Nepomucena. W okresie młodości Jan N. był
bardzo chorowitym dzieckiem. Rodzice często odbywali z nim
pielgrzymki do sanktuarium Matki Bożej w Starej Boleslavi z
prośbą o uzdrowienie. Fakt odzyskania zdrowia potraktowali
jako cud i to wpłynęło na ich decyzję skierowania go na
drogę kapłaństwa. Ten górny obraz z tej nastawy ołtarzowej
jednoznacznie nawiązuje do tej właśnie tematyki.
Prawdopodobnie połowa XVIII wieku (nad: S.Zobniów) |
|
|
|
Trzebnica |
pow: Trzebnica |
gm: Trzebnica |
skwer Jana Pawła II |
|
|
W kościele klasztornym
cysterek (>>), za kruchtą wejściową i po lewej stronie
przed wejściem do północnej nawy bocznej, na ścianie pod
prospektem organowym, po lewej stronie dawnego wejścia na
wieżę północną, wisi obraz przedstawiający Apoteozę św. Jana
Nepomucena. Święty z biretem na głowie przyozdobionej
aureolą z pięcioma gwiazdami, w typowym dla okresu baroku
ubiorze kapłana, w sutannie, komży ozdobionej koronką,
gronostajowej pelerynie kanonika, adoruje trzymany na lewym
ramieniu krucyfiks, odchylając w dół prawą rękę, za którą
widać scenę jego zrzucenia z mostu Karola do Wełtawy. Jan
lewą nogę opiera na kuli ziemskiej. Po prawej stronie
postaci widoczna otwarta księga - symbol uczonego kapłana,
doktora i wykładowcę na uniwersytecie praskim. Putto u góry
obrazu podaje JN wieniec laurowy, natomiast putta u dołu
ukazują atrybuty związane z postacią JN. Putto po lewej
stronie podaje JN lewą ręką palmę męczeństwa, trzymając
jednocześnie w prawej ręce klucze - symbol jego uwięzienia.
Natomiast putto po prawej stronie przykłada palec prawej
ręki do ust - symbol zachowania tajemnicy spowiedzi.
Prawdopodobnie początek wieku XVIII (uzup: S.Zobniów)
(uwaga: należy wykluczyć definitywnie doniesienia co do
kolejnej figury Jana N. ołtarzu głównym w tym kościele) |
|
|
|
Cerekwica |
pow: Trzebnica |
gm: Trzebnica |
ul. Spacerowa 9 |
|
|
Na zwieńczeniu murowanej otwartej
kapliczki wstawionej w murze otaczającym teren cmentarza
przy kościele parafialnym pw. św. Wawrzyńca, na prawo od
bramki wejściowej, widoczna jest figura św. Jana Nepomucena.
Święty z biretem na głowie przyozdobionej aureolą z pięcioma
gwiazdami, w typowym ubiorze kapłana z okresu baroku, w
sutannie, komży z koronką, i narzuconym na ramiona
mantolecie, adoruje trzymany na lewym ramieniu krucyfiks.
Figura przedstawiona w lekkim kontrapoście i z mocną,
oczywiście współczesną, polichromią (czerwona peleryna,
czarna sutanna i biret, biała komża) (nad: S.Zobniów) |
|
|
|
Szewce |
pow: Trzebnica |
gm: Wisznia Mała |
|
|
|
W kościele św. Anny jest rzeźba św. Jana
Nepomucena (nad: arkadoo) (uwaga: Jan ma nieco
nietypową szatę, należy upewnić się co do jego identyfikacji) |
|
|
|
¿
Ozorowice |
pow: Trzebnica |
gm: Wisznia Mała |
|
|
|
Tutejszy kościół św. Jana Chrzciciela
nosił ponoć poprzednio wezwanie św. Jana Nepomucena. (uwaga:
informację tę znalazłem tylko w jednym źródle, wymaga
sprawdzenia. Należy sprawdzić wnętrze kościoła na
okoliczność występowania wizerunków JN) |
|
|
|
Bychowo |
pow: Trzebnica |
gm: Żmigród |
|
|
|
Kościół filialny Św. Jana Nepomucena,
wzmiankowany w 1400 r. Pierwotny wzniesiony w XV w., obecny,
barokowy, z 1726 roku, dzieło K. Hacknera, dostawiony do
starszej wieży zachodniej. Orientowany, jednonawowy, z trójbocznie
zakończonym prezbiterium, o wnętrzu nakrytym sklepieniem kolebkowym
z lunetami. Wyposażenie wnętrza - barokowe - współczesne budowie
kościoła. W ołtarzu głównym obraz św. Jana Nepomucena,
olejny na płótnie z pierwszej ćwierci wieku XVIII |
|
|
|
Powidzko |
pow: Trzebnica |
gm: Żmigród |
|
|
|
We wnęce muru otaczającego teren kościoła
pw. św. Jana Chrzciciela (zobacz wyżej), od strony
wschodniej ustawiona została, w odgrodzonej metalowym
płotkiem, barokowa figura św. Jana Nepomucena z 1865 roku.
Święty z biretem na głowie przyozdobionej aureolą z pięcioma
gwiazdami, w typowym dla okresu baroku ubiorze kapłana, w
sutannie, komży z koronką, narzuconym na ramiona mantoletem
adoruje trzymany na lewym ramieniu krucyfiks, pod którym
widoczna jest palma męczeństwa. Figura przedstawiona w
lekkim kontrapoście, przy jednoczesnym znacznym przechyleniu
głowy w kierunku krucyfiksu i układem skrętnym szat stanowi
wizerunek układu w typie figura serpentinata. Figura
stojąca na chmurkach w asyście dwu aniołków w typowej glorii
chwały, ustawiona została na falowym gzymsie zwieńczającym
trzystopniowy cokół. Górny cokół ozdobiony spływami
wolutowymi zawiera na przedniej stronie kartusz z
płaskorzeźbioną sceną zrzucenia JN z mostu Karola do
Wełtawy, poniżej którego ryt daty fundacji figury -
MDCCCLXV (1865). Druga, niższa część cokołu zawiera
skromniejszy kartusz z napisem S. / JOHANNES / ORA PRO
NOBIS, czyli: Święty Janie, módl się za nami.
Trzeci, najniżej położony cokół prostopadłościenny wmurowany
został w mur otaczający teren kościoła i osłonięty od przodu
metalowym ozdobnym ogrodzeniem. W górnej części ozdobnego
cokołu widoczny w całości wysięgnik z latarnią oświetlającą
figurę
(nad S.Zobniów) |
|
Milickie Wolne
Państwo Stanowe
zobacz na mapie Google (>>)
|
|
|
|
W późniejszym okresie z państwa milickiego
wydzielono wolne państwa stanowe w Sułowie, Cieszkowie i Nowym Zamku
– Wierzchowicach |
|
|
|
|
| |
|
|
Cieszków |
pow: Milicz |
gm: Cieszków |
ul. gen. W. Sikorskiego |
|
|
W kościele Wniebowzięcia Najświętszej
Marii Panny, fundowanym w roku 1753 przez Katarzynę
Sapieżynę primo voto Sapieha, secundo voto Żywny von Lilienhoff,
znajduje się obraz Jana N. Kościół jest mauzeleu8m księżnej
i jej dzieci, stąd obrazy przedstawiają świętych patronów
poszczególnych członków rodu: śśw. Jan Nepomucen, Katarzyna,
Jadwiga, Tadeusz Juda |
|
Księstwo
Wołowskie
(Ducatus Wolaviensis, Herzogtum Wohlau)
(21 + 1)
zobacz na mapie Google >> ALFABETYCZNIE
|
|
POWIATY: |
|
|
|
|
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
Wiki:
Było ono na początku częścią większego księstwa wrocławskiego. Po
rozdrobnieniu Śląska w 1248 zostało połączone z księstwem
głogowskim. Następnie na przeciąg aż 159 lat (1312 - 1471) z
Księstwem Oleśnickim. W latach 1471-1504 księstwo wołowskie
stanowiło odrębne księstwo. W tym czasie w Wołowie ostatnie lata
życia pod opieką swoich zięciów (ok. 1497-1504) spędził Jan II
Szalony (1435-1504) - książę żagańsko-głogowski. Tutaj też zmarł 22
września 1504. W 1504 Wołów został przejęty przez księstwo ziębickie
aby w 1517 zostać sprzedany bogatej rodzinie Thurzo, która zaledwie
6 lat później odsprzedała Wołów książętom legnickim. W latach 1653 -
1664 Wołów ponownie uniezależnił się od sąsiadów.
Po śmierci Chrystiana, (1618-1672) księcia wołowskiego (1664-72),
który odziedziczył księstwo legnicko-brzeskie po swoich starszych
braciach, jego żona Ludwika Anhalcka (1631-1680) otrzymała Wołów i
Oławę jako oprawę wdowią i została regentką w imieniu małoletniego
syna Jerzego Wilhelma (ur. w 1660). Jerzy Wilhelm, ostatni w prostej
linii śląski Piast zmarł w r. 1675 i księstwa Wołów, Brzeg i Legnica
zostały przejęte jako lenna przez Habsburgów, z pominięciem jego
siostry Karoliny (1652 - 1707), ostatniej Piastówny oraz stryja
Augusta hrabiego legnickiego (1627-1679), potomka związku
morganatycznego. |
|
|
Wołów |
pow. Wołów |
gm. Wołów |
|
|
|
Drewniana figura Jana N. w prawym ołtarzu na filarze
łuku tęczowego kościoła parafialnego św. Wawrzyńca |
|
|
|
Stobno |
pow. Wołów |
gm. Wołów |
|
|
|
Kamienna figura Jana N. przy kościele św. Mikołaja. Z
chronostychu (>>) wynika, iż
powstał on w 1731 roku, ponoć jako wypełnienie przyrzeczenia
mieszkańców zdesperowanych nieustającymi ulewami powodującymi powódź.
SIC
HONORABITVR
QVEM REX
ET PIA
LINGVA
FIDELITER
HONORAT:
...
... |
Święty przedstawiony w postawie stojącej w kontrapoście, prawa noga
wyprostowana, i na niej spoczywa ciężar ciała, lewa noga ugięta w
kolanie. W ramionach, przy piersi Święty trzyma pochylony na prawy bark
krucyfiks z ukrzyżowanym Ciałem Jezusa. Pod krucyfiksem rozłożyste
liście palmy męczeństwa. Jan ubrany w strój dostojnika kościelnego. Na
głowie biret, z którego wystaje metalowy sztyft, do którego mogła być
dawniej przymocowana rozłożysta aureola typu czeskiego. Spod biretu na
szyję opadają długie, falujące włosy. Na twarzy zarost: broda. Wyraz
twarzy Jana spokojny, wzrok skierowany przed siebie. Na ramionach
zarzucona i związana pod szyją grubym sznurem futrzana peleryna (almucja),
pod którą komża wykończona dołem koronką, której fragment wywinięty ku
górze. Pod komżą spięta potrójnymi (rzadkość) guzikami sutanna, spod
której wystają ścięte noski dwóch trzewików. Szaty ukształtowane w
spokojne, ukośne fałdy. Rzeźba ustawiona na gzymsie prostopadłościennego
postumentu podwyższonego bazą. Na frontowej ścianie postumentu
inskrypcja w łacinie z "wszytym" chronostychem z datą roczną 1731.
Boczne ściany postumentu zdobione reliefami o wzorze wstęgowo-roślinnym.
Stan pomnika dobry (nad: M.H., uzup: J.B. z Kłodzka). Mnie szczególnie ujęły
eleganckie guziki sutanny zgrupowane po trzy |
|
|
|
Stobno |
pow. Wołów |
gm. Wołów |
|
|
|
W murowanej kapliczce domkowej mieszczącej piękną
figurę Piety, we wnęce profilowanego szczytu umieszczono drewnianą
polichromowana figurę Jana N., dziś już bez aureoli i krzyża (nad: Arkadoo) |
|
|
|
Wińsko |
pow. Wołów |
gm. Wińsko |
|
|
|
Medalik zapewne sprzed 1721 roku z
archeologicznego znaleziska powierzchniowego, na polu w pobliżu
miejscowości Wińsko. Medalik wykonany jest ze stopu o dużej
zawartości miedzi, średnica około 20 mm. Posiada tylko szczątkowe
pozostałości uszka. Na awersie MB. Na rewersie wizerunek Jana N. z
napisem: "IOHANES NEPOMUC R" (nad: Pietrosul) |
|
|
|
Głębowice |
pow. Wołów |
gm. Wińsko |
|
|
|
Koło kościoła, na kolumnie ustawionej na cokole stoi kamienna figura
Jana N. z XVIII wieku. Na nim herb
fundatorów - czarne dwugłowe orły i trzy gwiazdy. Obok inicjały LHFYG.
Badanie podjęte przez P.K. pozwoliło ustalić, że chodzi o Johanna
Adama de Garnier, który zmarł 11 listopada 1680 roku w Głębowicach.
Był to śląski arystokrata, fundator m.in. tutejszego klasztoru
karmelitów, w którym został pochowany. Figurę postawiono zapewne z
jego funduszy lub dla jego upamiętnienia, kilkadziesiąt lat po jego
śmierci. Na cokole są również płaskorzeźbione sceny Spowiedzi Królowej, Topienia
oraz świętego Wacława. Lata 1803, 1851, 1966 to daty renowacji (nad: K.K.,
uzup: P.K.) |
|
|
|
Głębowice |
pow. Wołów |
gm. Wińsko |
|
|
|
W kościele pokarmelickim znajduje się obraz Jana
N. adorującego krucyfiks. Przed nim czaszka i kwiaty lilii, w roku
główki anielskie (uwaga: upewnić się, zdobyć lepsze zdjęcie) (nad:
U.B.) |
|
W innej konfiguracji część Księstwa Legnicko-Brzeskiego, Księstwa Brzeskiego
lub Księstwa Legnicko-Wołowsko-Brzeskiego. Powstało w roku 1311 roku
po podziale księstwa legnickiego. Zhołdowane przez Czechy, często
dzielone na mniejsze jednostki i ponownie łączone z sąsiednimi
ziemiami. |
|
|
|
Legnica |
powiat: Legnica |
gmina: Legnica |
ul. Nowa / Zamkowa |
|
|
Koło nieistniejącego mostu nad dawną
fosą, na placu zamkowym, w pobliżu portalu bramy wjazdowej,
na lekko profilowanym cokole stoi wykonana z syntetycznych
materiałów wierna kopia kamiennej barokowej figury Jana N.
wykonana około 2010 roku. Jan ma wysoka czapkę, rozwiane
szaty, krzyż i palmę na prawym ramieniu. Oryginał po
renowacji trafił do lapidarium przy Muzeum Miedzi (zobacz
niżej). Poprzednia lokalizacja rzeźby to prawdopodobnie most
na Kaczawie, zwany Nepomuk Brücke,
choć nie jest jasne, czy poprzednik dzisiejszego mostu to
jej pierwotne miejsce, czy też Jan trafił tam z innej
lokalizacji (jednak sprzed zamku?), już na XIX-wieczny most |
|
|
|
|
Legnica |
powiat: Legnica |
gmina: Legnica |
ul. Wrocławska |
|
|
Jeden z legnickich
mostów na rzece Kaczawie, ten niedaleko kościoła Jacka Odrowąża, nosi miano
Mostu Nepomucena. W obecnej formie wybudowano go - prawdopodobnie na
miejscu starszego - w roku 1881 i
nazywano "Nepomuk Brücke" lub "Katzbachbrücke". Według
G. Humeńczuka dawnej na tym moście
stała rzeźba Jana N., która została
przeniesiona i ustawiona obok wejścia do zamku (obecnie
przeniesiona do lapidarium przy Muzeum Miedzi i zastąpiona
kopią, zobacz wyżej). Nie jest jasne, czy poprzednik
dzisiejszego mostu to jej pierwotne miejsce, czy też Jan
trafił tam z innej lokalizacji (jednak sprzed zamku?) już na
XIX-wieczny most. Dziś na
moście stoi nepomukopodobna
(>>) kopia figury św. Franciszka Ksawerego (oryginalna rzeźba
została zdewastowana przez wandali w marcu 2004, po
konserwacji przeniesiona do lapidarium Muzeum Miedzi, obok
figury Jana N.) |
|
|
|
|
¿
Legnica (Lignica) |
powiat: Legnica |
gmina: Legnica |
|
|
|
Według "Słownika geograficznego Królestwa
Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom V) kościół
farny nosił wezwanie św. Jana Nepomucena. Czy chodzi o
dzisiejszy kościół ewangelicki p.w. Marii Panny? Raczej nie,
bo Słownik wymienia go ciut później pod jego znanym
wezwaniem. Interesujące jest także, że wzmianka ta jest w
czasie przeszłym, tak jakby kościół ten nie istniał już w
momencie jej tworzenia |
|
|
|
|
Złotoryja |
powiat: Złotoryja |
gmina: Złotoryja |
ul. Klasztorna 18 |
|
|
Przed kościołem św. Jadwigi z 1212 roku
znajduje się od 1840 roku, przeniesiona tu sprzed
południowej ściany starego ratusza,
figura św. Jana Nepomucena, ufundowana w 1732 roku przez
burmistrza Jana Leopolda Feige (1723-41, zm. 1765, jego grób
znajduje się zapewne w podziemiach kościoła), oczywiście z
budżetu miasta. Twórcą rzeźby był niejaki Scholz, a na
pierwotnym miejscu w rynku ustawiono ją 30 sierpnia 1733
roku. Święty przedstawiony jest w birecie, szatach
kapłańskich i z krzyżem ułożonym na palmie na prawym ramieniu. Prawa
ręka podtrzymuje krzyż i jednocześnie palcem przy ustach
nakazuje milczenie. Brak polichromii i aureoli, choć ta
ostatnia była jeszcze w latach 80. Wysokość figury to 150
cm, trójczłonowego cokołu 250 cm. Po lewej stronie cokołu widzimy scenę
spowiedzi królowej Zofii, po prawej rozmowę Nepomucena z królem
Wacławem IV (scena sądu), od frontu strącenie świętego z mostu
Karola w Pradze. U podnóża cokołu wyrzeźbiony został herb Złotoryi -
orzeł - w jego XVIII-wiecznej wersji.
Inskrypcja łacińska (od frontu i po lewej u dołu: "Eximia est
Virtus praestare Silentia Rebus: At centra ori...is est
Culpa tac...cla...") wyjaśnia, ze pomnik i
ustawiczne modlitwy z nim związane są oznakami szacunku dla
świętego oraz pochwały "męstwa zachowania milczenia w
prawdzie". Napis w tekście łacińskim z przodu jest chronostychem
(>>)
A.M.D.G.
INSIGNI
HONORIES PROTECTORI
DIVO
JOANNI NEPOMVCENO
EA
VOTA PERPETVA
SVNTO |
i daje - po zsumowaniu cyfr - liczbę 1732, czyli rok fundacji.
W tłumaczeniu Sylwii Dudek-Kokot i Romana Gorzkowskiego:
"Na większą chwałę bożą / Znakomitemu obrońcy czci /
świętemu / Janowi Nepomucenowi / niech będą te wieczne dary". Po prawej u dołu znajdujemy imię i nazwisko oraz funkcję fundatora:
"Consulo Johan. Leopold: Feige Icto", czyli
"Johann Leopold Feige, biegły w prawie konsul [burmistrz]".
Na tylnej ścianie cokołu widnieje napis na pamiątkę renowacji figury w 1840 roku
przez parafię św. Jadwigi, której przekazano obiekt: "Renovatum
durch milde Beiträge hiesige
katolischen Stadt Gemeinde den 16 Mai 1840"
(nad: BJL, uzup: 258) (uwaga: informacja o drugim
tutejszym Nepomuku raczej się nie potwierdza) |
|
|
|
|
¿
Leszczyna |
powiat: Złotoryja |
gmina: Złotoryja |
|
|
|
Potwierdzona w niepewnym
źródle informacja o Nepomuku (uwaga: zweryfikować!) |
|
|
W innej konfiguracji część Księstwa Legnicko-Brzeskiego, Księstwa Brzeskiego
lub Księstwa Legnicko-Wołowsko-Brzeskiego. Powstało w roku 1311 roku
po podziale księstwa legnickiego. Zhołdowane przez Czechy, często
dzielone na mniejsze jednostki i ponownie łączone z sąsiednimi
ziemiami. |
|
|
|
-
Brzeg
(gm. i pow. Brzeg, dziś woj. opolskie, ):
na Placu Zamkowym barokowy pomnik Św. Trójcy, jak można odczytać z
chronostychu (>>)
pochodzi z 1731 r. Ufundowany przez Johanna Christopha Melchera z
Prudnika, a rzeźbił najprawdopodobniej Karol Schlein z Nysy. W skład
pomnika wchodzą różne figury, w tym św. Jan Nepomucen naturalnych
rozmiarów, z czapką w ręku i poziomej promienistej aureoli w typie
czeskim (nad: M.H.)
-
Brzeg
(gm. i pow. Brzeg, dziś woj. opolskie, ):
kamienne barokowe figury z 1722 roku ustawione w tym miejscu, tj.
przed fasadą kościoła św. Krzyża, w 1755 roku. Po lewej św. Tadeusz
Juda, po prawej św. Jan Nepomucen w aureoli. Na cokole pod
Nepomukiem dwa obszerne
chronostychy (>>):
Psalm 148
LAVDATE
EVM IN EXCELSIS
SIT LAVS DEO PATRI
DEO FILIO
DEO OVE
SPIRITVI SACTO |
VNI ATQVE TRINO DEO HONOR
HONORI
HONORIS PROTECTORI
SANC(S)TO IOANNI NEPOMVCENO
FAMAE PERICLITANTIS ET INREBVS
ADVERSIS
SINGVLARI PATRONO
HAEC STAVA
ERECTA EST AB
INDIGNISSIMO SERVO
FR: IOS: FAVERSKY |
z datami 1722 (a dokładnie 2x1722=3444) i 1755
(nad: M.H.). Niektóre opracowania wspominają, iż wcześniej Jan stał
przy moście na Odrze
-
Brzeg
(gm. i pow. Brzeg, dziś woj. opolskie, ):
drewniany polichromowany (biel i złoto) barokowy Jan N. z ołtarza
bocznego kościoła Św. Krzyża, z połowy XVIII wieku (nad: S.Ł.)
-
Brzeg
(gm. i pow. Brzeg, dziś woj. opolskie, ):
drewniany barokowy Jan N. z wnętrza kościoła Św. Jadwigi, czyli
kaplicy zamkowej. Ładny kontrapost, polichromia z przewagą złota i
czerni (nad: S.Ł.)
-
Brzeg
(gm. i pow. Brzeg, dziś woj. opolskie, ):
w kaplicy nepomuckiej w kościele Św. Krzyża, na suficie i
obramieniach okien, są piękne barokowe freski z przedstawieniami
scen z życia Jana N. Główna scena, na sklepieniu, to "Święty Jan
Nepomucen adorujący krzyż" (nad: S.Ł.)
-
-/¿
Brzeg (gm. i pow. Brzeg, ):
we wnęce fasady nieistniejącej narożnej kamienicy w rynku, od ulicy
Staromiejskiej, była niegdyś niewielka figurka Jana N. Kamienica
pochodziła z roku 1725, więc prawdopodobnie Jan N. był w tym samym
wieku. Istnieją przekazy, że - zapewne od tej właśnie figury - cały
południowo-zachodni narożnik rynku nazywano imieniem Jana N.! Całą
pierzeję zniszczyli Rosjanie juz po zdobyciu miasta w roku 1945, a
skoro kamienica już nie istnieje, to zapewne figura również
przepadła (uwaga: sprawdzić!)
-
-
Brzeg (gm. i pow. Brzeg, ):
przy moście na Odrze stał niegdyś barokowy Nepomuk. Strącony do wody
w roku 1945, nieodnaleziony do dziś
-
Brzeg (gm. i pow. Brzeg): w Brzegu mieszka i pracuje Jan Mrózek
- rzeźbiarz tworzący również współczesne figury Jana Nepomucena.
Oznacza to, że w jego pracowni zawsze jest pewnie jakaś liczba
Nepomuków
|
|
|
|
-
Łosiów (gm. Lewin Brzeski, pow. Brzeg, dziś woj. opolskie,
):
barokowy kamienny polichromowany Jan N. z 25.01.1709 ufundowany
przez Leopolda Fryderyka von Jauera (nad: ElaG). Aureola, kontrapost
i bardzo dziwny nietypowy sposób dzierżenia krzyża. Do tego wąsy
łączące się bokobrodami, lecz bez brody - choć to akurat może być
efekt wtórnego malowania rzeźby. Obiekt niedawno znowu odmalowany
"na gładko", nieco razi amatorszczyzną roboty
-
Łosiów (gm. Lewin Brzeski, pow. Brzeg, dziś woj. opolskie,
):
w kościele parafialnym św. Jana Chrzciciela, w ołtarzu głównym z
początku wieku XVIII, jest rzeźba św. Jana Nepomucena, wśród
aniołków i obłoków
-
Łosiów (gm. Lewin Brzeski, pow. Brzeg, dziś woj. opolskie,
):
w tym samym kościele św. Jana Chrzciciela, w antepedium ołtarza w
kaplicy, znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca martwego Jana
Nepomucena (rzadkość!)
|
|
|
|
-
Czepielowice (gm. Lubsza, pow. Brzeg,
):
w narożniku ogrodzenia kościoła Najświętszego Imienia Maryi
umieszczono współczesną ceglaną kapliczkę, a w niej szablonową
polichromowaną figurę Jana N. z długim krzyżem, wyrób jednego z
warsztatów sztuki dewocyjnej (nad: U.B.)
|
|
|
|
Zielenice |
powiat: Strzelin |
gm: Borów |
|
|
|
W kościele św.
Jana Nepomucena (zobacz wyżej) znajduje się współczesny witraż ufundowany jako
"Dar Marii Świrskiej z synem Marianem". Na witrażu Jan, w szatach
kanonika, przedstawiony w postawie stojącej. W lewej dłoni świętego
krucyfiks z liściem palmy. Wskazujący palec prawej dłoni przytknięty do
ust. Na głowie biret. Wokół głowy aureola. Nad głowa Liście i kiście
winogron, a pod stopami liście i żołędzie dębu (zobacz osobną stronę
Szklanych Nepomuków >>) (nad: J.B. z Kłodzka) |
|
|
|
Karnków |
powiat: Strzelin |
gm: Przeworno |
nr 80 |
|
|
W kościele na przyściennym wsporniku po
prawej stornie ołtarza głównego ustawiono polichromowaną
figurę Jana N. (uwaga: upewnić się co do przynależności wsi
do X.Brzeskiego vs X.Nyskiego) |
|
Powiat Kluczbork (12 + 1)
zobacz na mapie Google (>>)
|
|
|
|
Region Kluczborka, dziś kojarzony z Górnym
Śląskiem i należący do woj. opolskiego, historycznie związany jest z X.Brzeskim na Dolnym Śląsku.
Jego przyłączenie do Górnego Śląska
datuje się dopiero na rok 1818.
Zobacz Nepomuki X.Opolskiego >> |
|
|
|
|
| |
|
|
-
Byczyna (gm. Wołczyn, pow. Kluczbork): w parafialnym kościele
Św. Trójcy, o ołtarzu głównym, jest drewniana rzeźba JN z wieku
XVIII
-
Byczyna (gm. Wołczyn, pow. Kluczbork): w tym samym kościele Św.
Trójcy (zobacz wyżej) jest też rokokowy ołtarz boczny z obrazem Jana N. z
wieku XVIII
-
Byczyna (gm. Wołczyn, pow. Kluczbork): w tym samym kościele Św.
Trójcy (zobacz wyżej) jest też klasycystyczny konfesjonał z
umieszczonym w szczycie (wtórnie?) rokokowym posążkiem Jana N.
-
Wierzchy (gm. Wołczyn, pow. Kluczbork): przy drodze na Zawiść
stoi kapliczka
przydrożna z I połowy XIX wieku, murowana i otynkowana. W obu kondygnacjach
znajdują się półkoliście zamknięte wnęki. Wewnątrz dolnej,
oszklonej, stoi barokowo-ludowa
rzeźba św. Jana Nepomucena, drewniana i polichromowana, o bardzo
tanecznej pozie. W bocznej płycinie górnego piętra wyrobiony w tynku
motyw gwiazdy otoczonej mniejszymi gwiazdkami
|
|
|
|
|
Lasowice Wielkie |
powiat: Kluczbork |
gmina: Lasowice Wielkie |
nr 74 |
|
|
Polichromowana drewniana rzeźba Jana N. w
prezbiterium w kościele Wszystkich Świętych (nad: Pietrosul) |
|
|
|
|
Wędrynia |
powiat: Kluczbork |
gmina: Lasowice Wielkie |
|
|
|
Polichromowana drewniana rzeźba Jana N. w
prezbiterium w kościele Wszystkich Świętych (nad: Pietrosul) |
|
|
|
|
Chocianowice |
powiat: Kluczbork |
gmina: Lasowice Wielkie |
|
|
|
Współczesna polichromowana pseudoludowa drewniana
rzeźba Jana N. w starszej kapliczce |
|
|
|
|
Chocianowice |
powiat: Kluczbork |
gmina: Lasowice Wielkie |
nr 105 |
|
|
Kilkadziesiąt metrów od kościołów, po przeciwnej
stronie ulicy, stoi murowana kapliczka wnękowa, a w niej drewniana
polichromowana rzeźba Jana N. |
|
|
|
|
Karłowice |
pow: Opole |
gm: Popielów |
ul. Kościelna |
|
|
Przy kościele Michała Archanioła, na
wtórnym okrągłym cokole, stoi kamienna barokowa figura Jana
N. w kontrapoście, z krzyżem, aureolą i palmą. Odnowiona w
ostatnich latach.
Uwaga: zachowało się stare zdjęcie kamiennej polichromowanej
rzeźby z Karłowic Miała bardzo baniasty postument, na którym
stał profilowany cokolik, a na nim rzeźba w kontrapoście,
polichromowana, w aureoli z czterema gwiazdami. Na
lewym ramieniu oparty krucyfiks. Układ jest taki sam jak
figury sprzed kościoła, jednak jest też możliwe, że zdjęcie
przedstawia nieistniejący (?) obiekt sprzed zamku. Jakość
zdjęcia nie pozwala na definitywne rozstrzygnięcia, a
szkoda, bo to wyjaśniłoby również kwestię Jana sprzed zamku
- nowy czy stary wyremontowany (należy
wyjaśnić) |
|
|
|
-/¿
Karłowice |
pow: Opole |
gm: Popielów |
ul. Młyńska |
|
|
Nieistniejąca kamienna XIX-wieczna figura Jana N.
stojąca niegdyś przy moście zamkowym. Jej losy nie są nam
znane (nad: StSz)
(uwaga 1: istnieje możliwość, że stara
fotografia zamieszczona przy opisie rzeźby sprzed kościoła dotyczy
jednak tej figury, zobacz wyżej. należy sprawdzić)
(uwaga 2: nie jest wykluczone, że rzeźba ta przetrwała i po
gruntownym remoncie - tak gruntownym, że zatarto całą patynę
- została znów ustawiona na tym miejscu - zobacz niżej.
wtedy tę pozycję należało by usunąć) |
|
|
|
|
Tyniec
nad Ślęzą |
pow. Wrocław |
gm.
Kobierzyce |
|
|
|
Obok kościoła św. Michała, przy murze
cmentarza przykościelnego i rozwidleniu dróg do Tyńczyka i
do kościoła stoi piękna figura Jana N. z
1733 roku fundowana przez hrabiego Jana Józefa von Götzen,
komtura tynieckiej komandorii joannitów. Rzeźba jest
najprawdopodobniej autorstwa
Johana Georga Urbansky'ego (A.Więcek). Figura świętego przedstawiona
na obłokach, adorującego trzymany na prawym ramieniu krzyż,
ustawiona została na trzystopniowym cokole ozdobionym
wolutami i ogrodzonym ozdobną, ażurową balustradą z
piaskowca. Z przodu u stóp świętego główki trzech putt a po
bokach pełno postaciowe dwa putta. Putto po lewej stronie
(obecnie zaginione, być może
skradzione (>>)
trzymało w jednej dłoni zwierciadło, drugą rękę wspierając
na globusie. Drugie putto, stojące po prawej stronie figury,
trzyma w prawej ręce klucze w geście jakby starało się
uderzyć węża wijącego się u jego stóp. Takie statyczne i
dynamiczne przedstawienia atrybutów świętego nawiązują
alegorycznie do postaci świętego Jana Nepomucena. Lustro
symbolizuje doskonałość, odbicie wszystkich cnót godnych
naśladowania dzięki którym wiara zwycięża na ziemi (globus).
W drugim przypadku klucze, stanowiące symbol tajemnicy
spowiedzi, w powiązaniu z dynamicznym ruchem symbolizują
walkę ze złem (węże) uwalniając człowieka od grzechu.
Poniżej putt, w górnej części cokołu łamanego gzymsem
koronującym i stanowiącym podstawę dla figury świętego,
przepruta na wylot zakratowana nisza z prześwitem
przeznaczona na latarnię umarłych, poniżej której z kolei
kartusz z reliefem ze sceną zrzucenia JN z Mostu Karola do
Wełtawy oraz kartusz z płaskorzeźbą herbu fundatora. Trójelementowy
cokół z wolutami otoczony jest piękną balustradą. Prawy
aniołek utracił ręce. Najwyższa jakość, jak to u Urbansky'ego!
Chronostych (>>) w
tłumaczeniu brzmi "Ku czci świętego Jana Nepo(mucena)
wystawił sługa wytrwały Johann Joseph hrabia von Götzen",
a w oryginale:
honorI
SanCtI
IoannIs
Nepo:
erIgIt
SerVVs perpetVVs
Ioanhes IosephVs
CoMes
De Götzen |
|
|
|
|
|
Tyniec
nad Ślęzą |
pow. Wrocław |
gm.
Kobierzyce |
|
|
|
W kościele św. Michała, na wsporniku zawieszonym ścianie
ustawiono drewnianą polichromowaną figurę Jana N. Wysmukła
postać stoi na chmurce, a w rękach trzyma poziomo
nieoryginalny krzyż (nad: P.K.) |
|
|
|
|
Tyniec
nad Ślęzą |
pow. Wrocław |
gm.
Kobierzyce |
|
|
|
W kościele św. Michała, w północnym ołtarzu bocznym
pochodzącym z roku 1761, znajduje się biało-złota rzeźba Jana N.,
dziś już bez krucyfiksu. Taneczny gest, na szyi medalion -
zapewne z MB ze Starej Boleslavi - pod pachą (!) zamknięta
księga. Obok -
Franciszek Ksawery |
|
|
|
-
Oława (gm. i pow. Oława, ):
kamienna figura Nepomucena na rynku, przed ratuszem. Robi wrażenie
nieco przyciężkiej i przyciśniętej do ziemi ciężarem krucyfiksu.
Poddana renowacji w roku 2007 (nad: M.H.)
-
Oława (gm. i pow. Oława, ):
tutejszy Jan N. sprzed kościoła Św. Rocha otrzymał "gustowny"
lastrykowy cokół (najniższy segment). A, według A. Sheera, jest to
jeden z najstarszych Janów w Polsce, datowany na 1706 rok. Bardzo
ładna barokowa rzeźba w klasycznym kontrapoście, z uduchowionym
wyrazem twarzy, pięknie rozwianymi szatami i zdobionym baniastym
cokołem na którym umieszczono płaskorzeźbę ze sceną topienia. W
medalionie
chronostych (>>):
ConfIDens
non erVbesCaM
… GDE F.F. |
-
Owczary
(gm. i pow. Oława,
):
szablonowa figura Jana N. ze sztucznego kamienia, koniec XIX lub
początek XX wieku. Tuż obok przykręcono antenę telewizji
satelitarnej, stąd Jan został zmuszony do patronowania Canal+ (nad:
Arkadoo)
-
Oleśnica Mała
(gm. i pow. Oława, ):
barokowa kamienna polichromowana figura św. Jana Nepomucena przed
wjazdem na dziedziniec pałacowy. Być może pochodzi z okresu
przebudowy kościoła, czyli z 1706 roku. W cokole wnęka, nad nią
metalowe ramię od latarni umarłych, nad głową przekrzywiona aureola
(nad: M.H.)
-
Niemil
(gm. i pow. Oława, ):
w tutejszym w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa, na konsoli
przyściennej z napisem:
jest drewniana polichromowana barokowa figura Jana N. pozbawiona krzyża
|
|
|
|
Minkowice Oławskie |
powiat: Oława |
gm: Jelcz-Laskowice |
ul. Kościelna |
|
|
Stoi tutaj, w otoczeniu starych lip, szachulcowy
kościół pod wezwaniem św. Jana Nepomucena z roku 1716, obecnie nieczynny
ze względu na bardzo zły stan konstrukcji. Szkielet wykonany z belek
drewnianych, a przestrzenie między nimi wypełnione cegłą i otynkowane.
Konstrukcja ustawiona na ceglanej podmurówce. Nawa założona na rzucie
prostokąta i zamknięta wielobocznym prezbiterium, węższym od szerokości
nawy, do prezbiterium przylega dobudowana zakrystia. Nawa nakryta dachem
dwuspadowym. Od frontu wieża na planie kwadratu, zwieńczona cebulastym
hełmem pokrytym blachą. Kościół remontowany w 1961 roku i latach
1970-2013; 75. 26 września 2014 roku decyzją Rady Miejskiej w
Jelczu-Laskowicach na mocy Uchwały nr LI.358.2014 przyznano dotację
Parafii Rzymskokatolickiej p.w. Św. Jana Nepomucena w Minkowicach
Oławskich na dofinansowanie zadania p.n. "Projekt remontu zabytkowego
kościoła Św. Jana Nepomucena w Minkowicach Oławskich". Kwota
dofinansowania to 24600 zł, wydaje się, że jest to kropla w morzu
potrzeb. Stan obiektu tragiczny, konieczne natychmiastowe działania
reanimacyjne. Niegdyś znajdowała się tu
figura JN, dziś - po burzliwych przejściach - w kościele śśw. Piotra
i Pawła (zobacz niżej) (uzup: J.B. z Kłodzka) |
|
|
|
Wierzbno |
powiat: Oława |
gm: Domanice |
|
|
|
W kościele drewniana polichromowana figura Jana N. na
wsporniku przyściennym (nad: K.B.) |
|
|
^ |
Łużyce Górne (Lusatia Superior)
|
|
|
Ruszów |
powiat: Zgorzelec |
gm: Węgliniec |
|
|
|
Kamienna figura Jana N. na takimż cokole (uwaga:
informacja do potwierdzenia!) |
|
Inne Nepomuki Dolnośląskie (8) |
|
|
|
|
|
-
Brzeg
(gm. i pow. Brzeg, dziś woj. opolskie): mieszka tu i pracuje Jan
Mrózek - rzeźbiarz tworzący również współczesne figury Jana
Nepomucena. Oznacza to, że w jego pracowni zawsze jest pewnie jakaś
liczba Nepomuków
-
W
warszawskim Muzeum Etnograficznym jest dolnośląski obraz
malowany temperą na lustrze (obiekt nr 7439). Znalazłem go w
książce A. Jackowskiego "Obrazy ludowe", której poświęcam osobną
stronę >> Nieznanego pochodzenia dolnośląski Jan z
warszawskiego bazaru na Kole nabyty przez A.J. z Sadyby-
Nieznanego pochodzenia dolnośląski Jan z
warszawskiego bazaru na Kole
-
Inny dolnośląski Jan z warszawskiego bazaru na
Kole, kupiony do znajomej kolekcji
-
Lipnica (???): w pewnej radiostacji usłyszałem informację o
posągu JN z Lipnicy na Dolnym Śląsku zamalowanym przez
graficiarza-satanistę i o karze, która go nie ominęła. Problem w
tym, że w żadnej z dwóch dolnośląskich Lipnic nie ma figury
Nepomucena! Fakt taki prawdopodobnie miał miejsce na Dolnym Śląsku,
lecz dziennikarz pomylił nazwę miejscowości. Zobacz:
Wiadomości Nepomuckie
>>
-
Śląski Jan wystawiony na aukcji Allegro w
listopadzie 2005. Pochodzi zapewne z kościoła. Według opisu
sprzedającego: koniec XVIII w, drewno lipowe (?), malowane wysokość
130 cm, naprawiana jedna dłoń, nie wielkie odpryski farby i
minimalne ubytki drewna
-
Wałbrzych (gm. i pow. Wałbrzych): odznaka nepomucka Brata
Wirtualnego J.W., sprokurowana dla dla niego przez kolegów z
wałbrzyskiego PTTK za zaliczenie odpowiedniej liczby Janów (fot:
J.W.)
-
Obraz nepomucki wystawiony na aukcji Allegro w
listopadzie 2005. Sprzedający jest z Wrocławia, więc zaliczam go do
Janów Dolnośląskich. Według opisu pochodzący z przełomu XVIII i XIX
wieku, olej na płótnie o wymiarach 62x74 cm
|
|