NEPOMUKI DOLNEGO ŚLĄSKA
dawnych Księstw
Wrocławskiego,
Świdnicko-Jaworskiego, Ziębickiego, Namysłowskiego,
Oleśnickiego,
Wołowskiego, Legnickiego, Brzeskiego, Oławskiego
oraz
NEPOMUKI ŁUŻYCKIE

|
> GŁÓWNA STRONA
NEPOMUKÓW
>> STRONA JANÓW WROCŁAWSKICH
>> STRONA JANÓW HR. KŁODZKIEGO
>> STRONA JANÓW X. GŁOGOWSKIEGO
i ŻAGAŃSKIEGO
>> STRONA NEPOMUKÓW X. NYSKIEGO
>>> strona Jana Głogowskiego Nowego
>>> strona Jana
Cieplickiego
>>> strona
Janów Gorzanowskich
>>> strona
fresków w zamku Sarny
|
Strona Janów Dolnośląskich rozrosła się ponad
miarę i potrzebne były rozwiązania radykalne. W ten sposób powstały
wydzielone z niej podstrony Janów Miasta Wrocławia, Janów Hrabstwa
Kłodzkiego i Janów Księstw Głogowskiego Żagańskiego oraz Księstwa
Nyskiego. Osobno ujęto Nepomuki
Gorzanowskie, Jana Cieplickiego oraz Jana Głogowskiego Nowego.
Pozostałe okazy - tutaj. Zapraszam!
Po uznaniu Jana Nepomucena patronem Habsburgów
i ich imperium skromny kanonik awansował do rangi obrońcy cesarskiego porządku w
opanowanych przez Habsburgów krajach, włączając
terytoria zamorskie (>>).
Być może to właśnie jest jednym z powodów, że figury JN tak licznie
rozpleniły się na Śląsku? Mogła to być swoista manifestacja
przywiązania mieszkańców Dolnego i
Górnego Śląska (>>) i
Hrabstwa Kłodzkiego (>>) do
Domu Austriackiego w
obliczu pruskiej aneksji w roku 1740
|
THURI Frantisek Xaver -
Cantata honorem sancti Joani Nepomuceni (1959)
- recitativo e aria |

|
News:
zobacz artykuł ks. prof. J. Patera "Patron sławy ludzkiej" nt. Janów
Dolnośląskich
Księstwa śląskie
w wiekach XVI-XVIII:

Mapa Śląska z 1905 roku:
 |
To najciekawszy nepomucki region
w Polsce. Jest tu ich najwięcej i to są najczęściej wysokiej klasy barokowe
rzeźby. Nic dziwnego - tędy kult św. Jana migrował z Czech na północ.
Klasztory w Krzeszowie, Henrykowie, Lubiążu, Kamieńcu i
Trzebnicy, za sprawą szczególnego kultu
cystersów do Jana N, powiększają kolekcję o piękne okazy.
Tutaj, w Wierzbnie, w dawnym
Księstwie Świdnickim, znajdziecie prawdopodobnie
najstarszą figurę
Nepomuka w Polsce datowaną na 1701 rok.
Należy spodziewać się znacznego
rozrostu tej właśnie części nepomuckiego serwisu w miarę wrzucania w
skaner kolejnych zdjęć.
Urząd Gminy w Kamiennej Górze (woj. dolnośląskie) wydał publikację
pt: "Kult św. Jana Nepomucena na pograniczu polsko-czeskim w
fotografii, historii i legendzie" w języku polskim, czeskim i
niemieckim. Oprócz tekstu publikację wzbogacają 133 zdjęcia
Nepomuków z terenów polskich i czeskich (nad: nolibab)
Oddział PTTK Ziemi Wałbrzyskiej zorganizował i
prowadzi inicjatywę "Regionalna Międzynarodowa Odznaka Turystyczna
SZLAKAMI św. JANA NEPOMUCENA". Włącz się -
pobierz regulamin! |
KATALOG
532 + 32 obiektów
+ osobno Nepomuki Miasta Wrocławia, zobacz (>>)
+ osobno Nepomuki X.Głogowskiego, zobacz (>>)
+ osobno Nepomuki X.Nyskiego, zobacz (>>)
+ osobno Nepomuki H.Kłodzkiego, zobacz (>>)
Księstwo Wrocławskie (bez stolicy
Księstwa)
(Ducatus Wroclaviensis)
(56 + 5)

zobacz na mapie Google >> ALFABETYCZNIE
|
|
POWIATY: |
|
|
|
|
|
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
Najważniejsza część
dawnego X.Śląskiego od 1335 należała do królów Czech, aż do przejęcia w latach
1740-1742 terytorium Śląska przez Królestwo Prus. Wielokrotnie wydzielano z
niego mniejsze terytoria. Księstwo obejmowało ziemię wrocławską, średzką i
namysłowską ale ta ostatnia z czasem stała się osobnym księstwem.
|
 |
|
Kamionna |
pow. Wrocław |
gm. Kąty Wrocławskie |
|
|
 |
Fundatorem tej kamiennej rzeźby ustawionej na wydatnym cokole była rodzina von Kalckreuth,
będąca wtedy właścicielem wsi. Pochodzi ona z pierwszej połowy XVIII
wieku (1740 rok?) a prawdopodobnie wykonał ją wrocławski rzeźbiarz, Johann Albrecht Siegwitz. Jemu też przypisuje się
autorstwo rzeźby Nepomucena we Wrocławiu na placu Katedralnym
(>>).
W cokole wnęka na latarnię umarłych. Poniżej niej na kartuszu
jest scena zrzucenia świętego z Mostu Karola do Wełtawy (nad: J.G.). Pomnik został odrestaurowany w 2003 roku
przez konserwatora Jolantę Marosik dzięki staraniom Ewy
Grochowskiej-Sachs i prof. Rudolfa Lenza z funduszy rządu
niemieckiego, a opis tego zdarzenia znajdziemy na stronie
Uniwersytetu w Marburgu poświęconej Kamionnie. Jan
Nepomucen był w bardzo złym stanie. Ostrzelany w czasie wojny,
niszczony przez deszcze, z uszkodzeniami twarzy, pozbawiony rąk.
Łacińska inskrypcja w tłumaczeniu Ewy Grochowskiej-Sachs, wyryta na
monumencie brzmi: "Co często nieżyczliwość, nienawiść i zazdrość wymyśli nagannego,
a oprócz tego trucizna złych języków wyrządzi złośliwą szkodę naszej
godności - odwróć przez swe wstawiennictwo. Spraw, aby ich złośliwe
poczynania nie miały Twojego błogosławieństwa. (...) Kto złośliwości
zmyśla, przez nieprzyzwoite plotkarstwo poniża godność bliźniego.
Spraw przez swoje wstawiennictwo i uwolnij nas od grzechu oraz
występku, ponieważ życie w grzechu jest największym wstydem przed
Bogiem."
W Dzień Świętego 16.05 we wsi odbywa się msza polowa i majówka
(uwaga: sprawdzić przynależność Kamionnej do X.Wrocławskiego
vs X.Świdnickiego) |
 |
|
 |
|
Małkowice |
pow. Wrocław |
gm. Kąty Wrocławskie |
|
|
 |
Kamienny Jan N.
przy kościele Św. Trójcy z 1730 roku fundowany przez rodzinę von Oberg, która miała tu swój majątek.
Piękny pomnik w otoczeniu drzew. Na cokole wykuta scena topienia. Na tablicy można odczytać napis:
"Święty Jan Nepomucen, męczennik i szczególny patron w różnych
potrzebach, szczególnie w utraconej lub stojącej w
niebezpieczeństwie utraty czci, który przez swoje sakramentalne
milczenie ust otworzył całemu światu nieśmiertelną chwałę Benedykta
XIII. Namiestnik Chrystusa w dniu 19 marca 1729 r. ogłosił go
świętym. Sprawiedliwy mąż będzie milczał aż do swego czasu. Eccl 20.
Wychwalajcie Pana w jego świętych Ps.150, który w nich jest cudowny
Ps. 67 v 36".
Z drugiej strony cokołu jest data: ANNO 1730 Den 9 MAY. W
lecie 2016 figura była w renowacji prowadzonej ze środków
Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz budżetu
Gminy Kąty Wrocławskie (całkowita wartość projektu: 31385,91 zł,
wnioskowana kwota dofinansowania: 15000,00 zł, przyznano
dofinansowanie w wysokości 10000,00 zł. Teren, gdzie była
umieszczona figura, zabezpieczono taśmą i drewnianymi paletami)
(nad: M.H., uzupełnienie J.G. i J.B. z Kłodzka)
|
     |
|
 |
|
Wojtkowice |
pow. Wrocław |
gm. Kąty Wrocławskie |
nr 30 |
|
 |
Kościół filialny Św. Jana Nepomucena,
wzmiankowany w 1353 roku, obecny gotycko-renesansowy,
wzniesiony około roku 1569 roku, remontowany w XVIII wieku,
restaurowany w 1896 roku. Orientowany, murowany,
jednonawowy, z wieżą od zachodu, z kwadratowym prezbiterium.
Zachowała się chrzcielnica z 1572 roku i barokowe
wyposażenie z początków XVIII wieku (zobacz tez niżej)
|
|
|
 |
|
Jaszkotle |
pow. Wrocław |
gm. Kąty Wrocławskie |
|
|
 |
W kancelarii parafialnej plebani kościoła
pw. Wniebowstąpienia Pana Jezusa (zobacz wyżej) znajduje się
obraz Jana N. z około 1730 roku. Namalowano go na owalnej
drewnianej płytce (nad: S.Zobniów) |
|
|
|
|
Strzegomce |
pow. Wrocław? |
gm. Sobótka? |
|
|
|
Jest tu figura Jana N., mocno
zniszczona, brak lewego ramienia. Na cokole
chronostych >> (nad: M.H.)
(uwaga: nie mogę namierzyć tej
miejscowości, może chodzi o Strzegomkę pod Strzegomiem lub o
Strzegomiany (gm. Sobótka, pow. Wrocław)?) |
|
|
 |
|
Glinica |
pow. Wrocław |
gm. Jordanów Śląski |
|
|
 |
W kościele śś. Antoniego Padewskiego i Macieja znajduje się barokowa figura św. Jana Nepomucena z około 1720 roku (nad: arkadoo) |
|
|
 |
|
Maniów Wielki |
pow. Wrocław |
gm. Mietków |
ul. Sobocka |
|
 |
W dawnym parku pałacowym, na niskim kopcu
ziemnym, na zachód od ruin dworu, w sąsiedztwie polany
pełniącej obecnie wiejskiego boiska sportowego,
stoi druga (zobacz wyżej), skromniejsza figura Nepomucena,
piaskowcowa, zapewne z końca wieku XVIII. Wysokość około 150
cm. Bywa datowana też na 1752 rok,
co wynika z przypisania jej tego samego twórcy, ale opinia
ta nie wydaje się w udowodniona (KZSwP). Posadowiona na
niskim cokole zwieńczonym koroną (widoczny teraz tylko jej
fragment, część być może jest w ziemi), który z kolei
ustawiono na ceglanej podstawie. Postać świętego
przedstawiona w tradycyjnej pozie z lekko tylko zaznaczonym
kontrapoście i rzadko spotykaną odkrytą głową. Odziany w
szaty kapłańskie - sutanna, komża i peleryna. U stóp figury
św. Jana Nepomucena kartusz z apoteozą języka w glorii
("język na chmurkach") jako symbolu milczenia,
przedstawionej za pomocą płaskorzeźbionych warstwowych chmur
- prawdopodobnie wykuty inną ręką niż sama figura. Z lewej
strony głowy widoczny fragment odłamanej i dziś już
zaginionej metalowej aureoli. Widoczne resztki zniszczonej
metalowej barierki, późniejszej niż figura (nad: J.G., uzup: S.Zobniów,
M.M.).
Jan jest polichromowany tyleż bogato co niefachowo |
      |
|
 |
|
-
Bielany Wrocławskie |
pow. Wrocław |
gm. Kobierzyce |
ul. Wrocławska 30 |
|
|
W kościele św. Andrzeja, zgodnie ze
spisem w Wikipedii, znajdować się ma
barokowa figura Jana N. z roku 1730. Niestety wizja lokalna
I.K. w sierpniu 2018 wykazała, że nie ma tam takiego
obiektu, a proboszcz nigdy o niej nie słyszał. Pozostawiam
wpis z "-" raczej na wszelki wypadek, a nie z nadzieją na
potwierdzenie istnienia rzeźby (nad: I.K.) |
|
|
 |
|
Środa Śląska |
pow. Środa Śląska |
gm. Środa Śląska |
ul. Kolejowa 2 |
|
 |
Kamienna barokowa figura Jan N. w centrum miasta, przy ścianie dzwonnicy
kościoła św. Andrzeja. Na postumencie
płaskorzeźby przedstawiające sceny topienia, spowiedzi
królowej i relikwię świętego języka. Jan ma bardzo
sympatyczny uśmiech, może z powodu braku wąsów - ma tylko
brodę (nad: M.H.) Grzegorz Borowski na stronie
www.sroda.wfp.pl (>>) pisze, że poświęcono go uroczyście 16 maja 1729 roku. Jego
fundatorem był proboszcz parafii Św. Andrzeja. To on w swoim
testamencie z 12 sierpnia 1728 r. zapisał 160,48 talarów w gotówce z
przeznaczeniem na zapłatę za figurę św. Jana Nepomucena. Wykonawcami
testamentu byli: proboszcz z miejscowości Święte – Krzysztof Scholz,
proboszcz ze Szczepanowa – Jan Mathes oraz kupiec i radny miejski, a
wcześniej dzwonnik kościelny – Caspar Anton Sagner. Przeznaczyli oni
dodatkowo na ten cel 71,45 talarów uzyskanych ze sprzedaży
zachowanego na plebani wina. Natomiast całkowity koszt pomnika
wyniósł ostatecznie 290,48 talarów. Niewyjaśnioną kwestią jest
autorstwo pomnika. Zbigniew Aleksy przypuszcza, że mógł to być
świdnicki rzeźbiarz – Tobiasz Stahlmayer. To jemu właśnie proboszcz
Pachur zlecał większość prac w kościele odbudowywanym ostatecznie po
pożarze, który miał miejsce w 1634 roku. Dziełem świdnickiego artysty
jest między innymi zachowany do dziś ołtarz główny, a także ołtarze
boczne w prezbiterium kościoła św. Andrzeja. Z dużym
prawdopodobieństwem można więc uznać, że to jemu właśnie po śmierci
proboszcza zlecono wykonanie pomnika. Odnawiano go tylko raz w 1883
roku (R. Orlich). Opis obiektu wg Agnieszki Drobnej: rzeźba świętego
ustawiona jest na bardzo rozbudowanym, trzyczęściowym cokole. Część
pierwsza, stanowiąca jednocześnie podstawę, to trzy stopnie (swego
rodzaju schody) w kształcie połowy sześcioboku. Na nich ustawiona
jest część druga – kilka obrobionych, dużych bloków kamiennych,
które dopiero są podstawą właściwego cokołu. W jego dolnej części
znajduje się łaciński napis informujący, że figurę polecił ustawić
po swojej śmierci (1928 roku) proboszcz parafii p.w. Św. Andrzeja – Joannus Petrus Aloysius Pachur. Z kolei pod napisem – płaskorzeźba
przedstawiająca wrzucenie św. Jana Nepomucena do Wełtawy. Po bokach
tej części cokołu znajdują się dwie kolejne płaskorzeźby: z lewej
strony – spowiadającego się człowieka, z prawej natomiast –
monstrancję. Górną i zarazem ostatnią część postumentu stanowi
prostopadłościan z motywem gwiazdy. Obiekt pięknie wyremontowany w
początkach roku 2020 lub w końcu 2019 |
        
          |
|
 |
|
Święte |
pow. Środa Śląska |
gm. Środa Śląska |
|
|
 |
W kościele św. Marcina, na konsoli zawieszonej na
filarze łuku tęczowego, ustawiono drewnianą polichromowana
barokową figurę Jana N. (nad: K.B.) |
|
|
 |
|
Ciechów |
pow. Środa Śląska |
gm. Środa Śląska |
ul. Lipowa / Jaworowa |
|
 |
Jan N. w centrum wioski, przy skrzyżowaniu, opodal
kościoła. Kamienny, polichromowany, z 1726 roku, remontowany w 1994.
Jest wybitnej urody, i do niedawna miał bardzo ciekawą minę! W 2013 r.
figura św. Jana Nepomucena została zabrana do renowacji. Wg informacji
księdza proboszcza zapadło postanowienie, że po renowacji figura ustawiona
ma być w innym miejscu
ponieważ w dotychczasowej lokalizacji, przy ruchliwym i wąskim
skrzyżowaniu, narażona była na uszkodzenia. Po przeprowadzonym remoncie
pomnik z figurą św. Jana Nepomucena ustawiono wiosną 2014 roku około 100 m
na zachód od poprzedniego miejsca, przy rozwidleniu ulic Jaworowej i
Lipowej (dawniej przy skrzyżowaniu Średzkiej i Jaworowej). Wyraz twarzy Jana zmienił się radykalnie, bo poprzednio był skutkiem
poważnego uszkodzenia dolnej części twarzy (nad: M.H.). Na odwrocie cokołu nieczytelny napis, być może późniejszy, na
froncie natomiast
chronostych (>>)
fundacyjny
HONORI DIVI NEPOMVCENI HOC
PIE. EREXIT JHCDC 1726 |
|
   
         |
|
 |
|
Wilkszyn |
pow. Środa Śląska |
gm. Miękinia |
ul. Główna |
|
 |
Wewnątrz kościoła św. Wawrzyńca znajduje
się ołtarz nepomucki, a w nim olejny obraz Jana N.
z początku XVIII wieku (?) |
|
|
 |
|
-
Lutynia |
pow. Środa Śląska |
gm. Miękinia |
ul. Kościelna |
|
|
Drewniany (?) barokowy Jan N. o wysokości
około 150 cm cm stała w ostrołukowej niszy w zewnętrznej
wschodniej ścianie kościoła, za prezbiterium. Figura ta została
skradziona (>>) około roku 2010 (nad: M.H., uzup: S.Zobniów) |
|
|

 
 
 |
-
Gałów (gm. Miękinia, pow. Środa Śląska): kamienny barokowy Jan
N. przed kościołem
w geście adoracji niewielkiego krucyfiksu (nad: M.H.). Jan ma gołą
głowę i wzrok wzniesiony do góry. Kontrapost, ładne szczegóły szat,
zdobiony cokół
-
Mrozów (gm. Miękinia, pow. Środa Śląska): Jan
xxx N. usytuowany
nieopodal kościoła, niedawno (16 listopad 2005) odsłonięty po remoncie.
Jan ma nowy
granitowy postument, uporządkowano skwer, a cała figura jest podświetlana. Renowacja
przeprowadzona przez Marka Delimata trwała
kilkanaście miesięcy (nad: M.H.), a przeprowadzono ją z inicjatywy
mieszkańca Mrozowa Zbigniewa Rybarczyka i dzięki staraniom prof.
Rudolfa Lenza z Philipps-Universitaet w Marburgu, który przyczynił
się do odrestaurowania dwóch innych figur św. Jana Nepomucena - w
Kamionnej (gm. Kąty Wrocławskie) oraz na Osobowicach we Wrocławiu.
Jest to kamienny barokowy Jan z 1740 roku, z bardzo
ciekawie rozwiązanym cokołem - prócz przedstawień trzech scen
związanych ze śmiercią świętego zastosowano przezrocze w kształcie
gwiazdy. Figura była niegdyś polichromowana (szczątkowe zabarwienie
szat, hostia pokryta srebrną folią). Na płycie
cokołowej znajdowały się dwa putta z przodu figury (zaginione).
Dawny pomnik stał w otoczeniu dwóch kasztanowców. (uwaga: istnieje niewielka szansa, że w powyższym opisie
połączono dwa obiekty z Mrozowa - ten drugi miałby niegdyś mieć
putta i kasztanowce. Należy sprawdzić!)
-
Błonie (gm.
Miękinia, pow. Środa Śląska): naiwne płaskorzeźbione przedstawienie
Jana N. na cokole krzyża przydrożnego. Biret i krzyż pomalowane rudą
farbą, całość pobielona
|
 
 
 
  |
|
|
|
Malczyce |
pow. Środa Śląska |
gm. Malczyce |
|
|
 |
Kamienny barokowy Jan N. przed kościołem
parafialnym p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, pod daszkiem (>>), z 15 maja
1723 roku. Uszkodzony nos, na cokole piękne herby (nad: M.H.) |
|
|
 |
|
Chomiąża |
pow. Środa Śląska |
gm. Malczyce |
|
|
 |
W kościele św. Michała
Archanioła jest drewniana polichromowana
(biel i złoto) figura Jana N. z wieku XVIII, ustawiona na
przyściennym wsporniku
[uwaga: dawniej przy kościele stała, a
właściwie leżała zniszczona niewielka kamienna figura Jana
N. We wrześniu 2016 z inicjatywy S.Zobniowa roku ostała
przeniesiona do Muzeum Diecezjalnego we
Wrocławiu (>>), gdzie po renowacji ma zasilić
ekspozycję] |
 |
 |
 |
|
Świdnica |
pow: Świdnica |
gm: Świdnica |
Rynek 44 |
|

|
W narożach kamienic na rynku stoją posągi
autorstwa pochodzącego z Frankonii rzeźbiarza Georga Leonarda Webera
(1665 lub 1670 - po 1732), tworzącego na przełomie
XVII i XVIII wieku. Oprócz Jana Nepomucena - figura z roku
1718 - jest też Florian
(>>). Na cokole
figury Jana - chronostych (>>):
"StatVa
DIVo IoannI
/ NepoMVCeno saCrata",
dający rok 1718. Święty w postawie stojącej, odziany w szaty
kanonika: buty ze ściętymi noskami, sutannę spiętą
podwojonymi guziczkami, komżę wykończoną dołem i przy
rękawach koronką, futrzaną pelerynę z chwostami, biret na
głowie. Jan trzyma złożone w modlitwie ręce oparte o
zamkniętą księgę, która wsparta na udzie lewej wysuniętej do
przodu nogi. Jan mocno obraca głowę w prawo, w kierunku
krucyfiksu, który trzyma unoszący się za jego plecami
aniołek. Rzeźba wyjątkowo efektowna, pięknie opracowana faktura szat
(koronki!), księgi, sympatyczny aniołek trzyma krucyfiks z aureolą
prawie siedząc na plecach Jana.
Całość umieszczona w półokrągłej wnęce. W lutym 2013 duży fotogram
tej figury zawisł w Galerii Świdnickiej, oczywiście w celach
komercyjnych (uzup: J.B. z Kłodzka) |
         |
|

 
 

  |
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica, ): w
portalu zachodnim bazyliki św. Stanisława i św. Wacława znajduje się
kamienna rzeźba Jana N. z 1727 roku. Na
obramionym wolutami postumencie płaskorzeźby ze scenami Topienia oraz
Spowiedzi Królowej
(z tyłu, trudno dostępna). Jan ma pięciogwiaździstą aureolę,
krucyfiks i zamkniętą księgę na znak dochowanej tajemnicy
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica, ): Jan N. wewnątrz
kościoła p.w. św. Stanisława i św. Wacława, stojący na konsoli przy
ścianie
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica, ): w kościele
p.w. św. Stanisława i św. Wacława jest ciekawy ołtarz nepomucki z
początku XVIII wieku,
zaopatrzony w rzeźbiony wizerunek Jana N. na wpół zatopiony w
płaszczyźnie ołtarza. Jan N. w pozycji klęczącej (!), w aureoli, wokół
głowy chmurki z gwiazdami a na dole kompozycji Most Karola i złota
figurka JN wpadającego do Wełtawy. Całość biała ze złotymi
elementami (gwiazdy, aureola, krzyż, rąbek szaty, brzeg rzeki,
zobacz też poniżej). W bocznym ołtarzu jest ponadto figura nepomukopodobna, lecz
choć znane są i takie wizerunki JN, to jednak muszle na szacie wskazują, że jest to
raczej inny święty pielgrzym (uwaga: sprawdzić!)
-
¿
Świdnica (gm. i pow. Świdnica, ): w podziemiach
kościoła śś. Stanisława i Wacława eksponowany jest kolejny Nepomuk.
Biały, ze złotymi elementami ubioru i aureolą. Rozłożone ręce
trzymały niegdyś krucyfiks. Jest on identyczny z tym, którego widać
na zdjęcie przedstawiającym Jana na konsoli przy ścianie kościoła
śśw. Stanisława i Wacława (zobacz wyżej). Pojawia się więc pytanie,
czy jest to ta sama rzeźba, czy też jej kopia (a może oryginał kopii
dziś prezentowanej w kościele? uwaga: sprawdzić na miejscu)
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica): kamienny
barokowy Jan N. umieszczony przy wejściu do budynku klasztoru
Urszulanek (dziś należącego do parafii św. Józefa), na fasadzie
ogrodowej, w podwórzu. Jan w birecie, z krucyfiksem, sutanna zaopatrzona w długi
rząd guzików. XVIII wiek
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica): kamienny
polichromowany
barokowy Jan N. umieszczony w półokrągłej wnęce na dziedzińcu
wewnętrznym klasztoru
Urszulanek (dziś należącego do parafii św. Józefa), Jan w birecie,
z metalową aureola i palmą, z uszkodzonymi rękami. XVIII wiek
-
Świdnica (gm. i pow. Świdnica): statyczny Jan
N. w aureoli wewnątrz
kościoła p.w. św. Józefa przy ul. Kotlarskiej, stojący na konsoli przy
ścianie
|




 |
 |
|
Lutomia Dolna |
pow: Świdnica |
gm: Świdnica |
|
|
 |
W pomieszczeniu po prawej stronie w
tutejszym kościele Przemienienia Pańskiego zobaczyć można
drewnianego barokowego Jana N. w aureoli, z palcem przy
ustach. Obiekt polichromowany, w kontrapoście, dobrej klasy |
|
 |
|
Grodziszcze |
pow: Świdnica |
gm: Świdnica |
|
|
 |
W kościele św. Anny, w neogotyckim
ołtarzu bocznym, jest obraz Jana N. w aureoli, z mostem w
tle (nad: Arkadoo) |
|
|
 
 
 
 
 
  |
-
Dobromierz (gm. Dobromierz, pow. Świdnica, ):
od 11 czerwca 2010 bardzo ładny gołogłowy barokowy XVIII-wieczny Jan N.
stoi na rynku - placu Wolności. 5,5 m wysokości, cokół z wolutami i
tablicami fundacyjnymi. Do wiosny roku 2010 stał on w okolicach
dobromierskiej przychodni zdrowia, przy drodze do Strzegomia,
zaniedbany, z utrąconą prawą ręką, bez aureoli. Dzięki wsparciu
finansowemu Konsulatowi Niemiec możliwa była kompleksowa renowacja
pomnika
-
Bronów (gm. Dobromierz, pow. Świdnica):
barokowy XVIII-wieczny Jan N. ustawiony przy polnej drodze wiodącej do
zrujnowanego
pałacu. Zapewne fundacja właścicieli majątku. Bogato zdobiona
(cokół, putta, tablica fundacyjna z
chronostychem (>>), tarcza herbowa).
Figura została uszkodzona podczas próby kradzieży. Ustawiono ją
ponownie na cokole, lecz utrącona głowa i ręka czekają schowane na
renowację
|
 
 
 
 
 
  |
|
 
 
 
 

  |
-
Strzelce Świdnickie (gm. Marcinowice, pow. Świdnica): w kościele
Wszystkich Świętych znaleźć można drewnianą polichromowana figurę Jana N.
w aureoli o dziewięciu (!) gwiazdach (nad: J.K.)
-
Mysłaków (gm.
Marcinowice, pow. Świdnica, ): w kościele,
przy prawym filarze,
na przyściennym wsporniku ustawiono klasyczną figurę Jana N. z krzyżem i
palmą (nad: J.Z.)
-
Szczepanów
(gm. Marcinowice, pow. Świdnica, ):
obok kościoła MB Różańcowej piękny kamienny barokowy polichromowany Jan
N. z połowy
XVIII wieku. Aureola, spłaszczony
cokół z wolutami i herbami, w ręku biret (nad: M.H.)
-
Szczepanów
(gm. Marcinowice, pow. Świdnica, ): w tym samym kościele MB
Różańcowej, w przepięknym ołtarzu głównym jedna z biało-złotych
figur to Jan N. XVIII wiek (nad: J.K.)
-
Gogołów (gm.
Marcinowice, pow. Świdnica, ): w kościele św. Marcina, w renesansowym ołtarzu bocznym wtórnie
umieszczono obraz przedstawiający Jana N. adorującego krzyż trzymany
przez anioła siedzącego na chmurce. W tle praski Most Karola ze sceną
Topienia, a u stóp Jana aniołek z Księgą
-
Wiry (gm.
Marcinowice, pow. Świdnica, ): w kościele, z lewej strony ołtarza,
na przyściennym wsporniku ustawiono klasyczną figurę Jana N. z krzyżem i
palmą (nad: J.Z.)
-
Wiry (gm.
Marcinowice, pow. Świdnica, ): w kościele, w bocznej kaplicy,
znaleźć można drewnianą polichromowaną rzeźbę Jana N. w aureoli, z
dużym krzyżem i małą palmą w rękach (nad: arkadoo)
-
Śmiałowice (gm. Marcinowice, pow. Świdnica,
):
drewniana polichromowana barokowa figura Jana N. na przyściennym
wsporniku w kościele św. Wawrzyńca. Cechą charakterystyczna jest
aureola z 10 (!, chyba) gwiazdami (nad: Arkadoo)
|




 |
 |
|
Wierzbna |
pow: Świdnica |
gm: Żarów |
|
|
 |
W tej miejscowości, będącej dawną posiadłością
cystersów
(>>),
na skwerze w pobliżu wejścia na teren kościoła oraz wejścia
do remontowanego Pałacu Opata, jest figura Nepomuka ustawiona na wysokiej kolumnie, na cokole której
widnieje zatarty chronostych (>>),
ponoć z datą
1701. Gdyby takie odczytanie daty potwierdziłoby się, to byłaby to
prawdopodobnie najstarsza, lub jedna z najstarszych figur
Jana N. w dzisiejszej Polsce (nad: A. Sheer,
Świdnica). Inne źródło wskazuje jednak na rok 1789, a samodzielne
próby odczytania uszkodzonego napisu dają jeszcze inny
rezultat). Jan ma widoczne uszkodzenia - a raczej ślady
nieprawidłowego usuwania uszkodzenia - w okolicach szyi i głowy. W
przekrzywionej aureoli
były cztery gwiazdy, teraz pozostała jedna. Bardzo mocny,
wręcz nienaturalny kontrapost (lewa noga); aby osiągnąć taki
kontrapost, twórca usadowił Jana na chmurce z główkami putt.
Ubiór typowy dla kanonika składający się z: sutanny
bezguzikowej (talary), komży - rokiety obszytej koronką i
futrzanej peleryny (almucja); na głowie biret, na nogach
trzewiki. Krucyfiks trzymany jest lewą dłonią (przez
chustę?) przy ciele i podtrzymywany (nietypowo - bo z góry)
prawą dłonią (uzup: RJF) |
      
           |
 |
|
Zastruże |
pow: Świdnica |
gm: Żarów |
|
|
 |
Na środku kamiennego mostu przerzuconego
nad Strzegomką, a wiodącego do Krukowa, stała niegdyś
barokowa, również kamienna figura Jana N. Wieś należała do
cystersów z Krzeszowa i most, a co za tym idzie również
figura, został ufundowany przez opata Petrusa II Keylicha w
roku 1794. Posąg stał na cokole opatrzonym inskrypcją "IOANNIS NEPOMVCENI / CVLTVI / DE VOVEBAT / PERVS A CRVSSENVS".
Most nazywano oczywiście Johannisbrücke. Uległ on
zniszczeniu podczas powodzi w roku 1928. Nie jest jasne, czy
po naprawie i przebudowie dalej stała na nim figura, na
pocztówce z lat 30. nie jest już widoczna. Most został
zniszczony w roku 1945 i odbudowany w nieco innym kształcie,
już bez Nepomuka (nad: G.S.) |
|
|

  |
-
Buków (gm.
Żarów, pow. Świdnica,
): kamienny posąg Jana N. przed kościołem.
Pomalowana na biel i brąz figura w aureoli stoi na biało-zielonym
cokole z zakratowaną wnęka na światło umarłych. Kontrapost,
krucyfiks, piękna barokowa rzeźba (nad: arkadoo)
|

 |
 |
|
Jaroszów |
pow: Świdnica |
gm: Strzegom |
|
|
 |
W kościele polichromowana typowa figura
Jana N. z palmą w jednej i krzyżem w drugiej ręce (nad:
Z.R.) |
|
|
 |
|
Piekary |
pow. Środa Śląska |
gm. Udanin |
|
|
 |
Kamienna figura św. Jana Nepomucena z
połowy XVIII wieku, ustawiona przy zewnętrznej ścianie
prezbiterium (od strony południowo-wschodniej) kościoła
parafialnego św. Jana Chrzciciela. Figura świętego w
tradycyjnych szatach kapłana, w sutannie, komży, krótkiej
pelerynie kanonika, z głową z kręconymi lokami zwieńczoną
aureolą z pięcioma gwiazdami, jednak bez biretu. Święty
przedstawiony w lekkim kontrapoście, adorujący trzymany na
prawym ramieniu krzyż, pod którym widoczna palma męczeństwa,
ustawiony jest na ozdobnym cokole z rocaille'owym kartuszem
bez napisów. Figura chroniona jest metalowym daszkiem (>>) przytwierdzonym do ściany
prezbiterium (nad: M.H., uzup.: S.Zobniów) |
   |
|
 |
|
Piekary |
pow. Środa Śląska |
gm. Udanin |
|
|
 |
Wewnątrz kościoła
parafialnego św. Jana Chrzciciela, na ścianie przymocowano
klęczącą figurę Jana N. z biretem w ręku. Figura świętego w
tradycyjnych szatach kapłana, w sutannie, komży, pelerynie
kanonika. Druga dłoń pusta, być może niegdyś trzymała krzyż (nad: S.Zobniów) |
|
|
 |
|
Gościsław |
pow. Środa Śląska |
gm. Udanin |
|
|
 |
W murze kościelnym
przy kościele śśw. Szymona i Judy Tadeusza otwarta wnękowa kapliczka
z II połowy XVIII wieku, w kształcie konchy, faliście zwieńczona gzymsem i chroniona
dachówką, z dwoma pilastrami po bokach. W niej barokowa (?) kamienna polichromowana figura Jana N. o
wyjątkowo dużych i spracowanych dłoniach, na cokole, w
czapce i z krzyżem. Stoi na prostym cokole z gzymsem. Strój
tradycyjny - czarna sutanna, 11 guzików (3 uszkodzone),
biała komża z koronką, brązowa peleryna z kołnierzem;
widoczny kołnierzyk; czarny biret na głowie; noski butów
mocno ścięte. Krzyż trzyma oburącz oparty na prawej ręce.
Głowa zwrócona w stronę krzyża. Kontrapost. Polichromia
wtórna, kiepskiej jakości, święty wygląda jakby był
karykaturalnie umalowany - Jan Gościsławski jest rudy! |
   |
 |
|
Konary |
powiat:
Środa Śląska |
gm:
Udanin |
nr 26a |
|
|
W kościele Podwyższenia Krzyża Świętego
jest ołtarz Jana N. z I połowy XVIII wieku, a w nim figura
Jana N. z drewna polichromowanego, z tego samego czasu
(uwaga: upewnić się, opis przeniesiony po błędnym
przypisaniu do Konar w pow. Strzelin gm. Przeworno) |
|
|
 |
|
Kostomłoty |
pow. Środa Śląska |
gm. Kostomłoty |
|
|
 |
Barokowa kamienna figura Jana N. z roku
1729 stoi na
czworobocznym postumencie, bez tablic inskrypcyjnych,
kartuszy, czy napisów. Na cokole ze spływami wolutowymi umieszczono jeszcze
zwężającą się podstawę ozdobiona chmurkami, a na niej figurę
Jana N. z biretem na głowie, w typowym ujęciu barokowym, w
kontrapoście, w ubiorze kapłana z sutanną, komżą, z
narzuconą na plecy pelerynką, adorującego trzymany na prawym
ramieniu krzyż. Stoi ona przy murze, obok wejścia na cmentarz
przy kościele parafialnym Podwyższenia Krzyża Świętego (nad: J.G.) (uzup: S.Zobniów) |
      |
|
 |
|
Osiek |
pow. Środa Śląska |
gm. Kostomłoty |
nr 32 |
|
 |
Po
lewej stronie bocznej drogi wiodącej do Bogdanowa stoi kamienna, masywna, polichromowana figura
Jana Nepomucena z lat 50./60. XIX wieku autorstwa Franza Thamma z Lądka Zdroju (na podstawie biografii Franza Thamma
w Schlesische Biographieen. Kłodzko 1902, s. 133–158;
inne źródło:
prawdopodobnie z końca XVIII wieku). Strój
tradycyjny (czarna sutanna, 11 guzików, biała komża, brązowa
peleryna z kołnierzem i frędzlami; widoczny kołnierzyk,
noski butów ścięte; czarny biret na głowie; czerwona stuła z
krzyżami na końcach). Oburącz, przy lewym ramieniu, trzyma
krzyż skierowany w lewą stronę. Dodatkowo, w prawej dłoni,
zieloną palmę opartą o prawą rękę. Lekki kontrapost. Wzrok
skierowany na krzyż. Stoi na wysokim, prostopadłościennym,
pobielonym cokole, na froncie którego ozdobna płycina z
całkowicie zatartą, zamalowaną i obecnie nieczytelną
inskrypcja. Całość ogrodzona metalowym płotkiem.
Napisów brak. Polichromia wtórna, bardzo kolorowa - figura
oraz cokół są często malowane (uzup: G.S., S.Zobniów) |
      |
|
 |
|
Świdnica Polska |
pow. Środa Śląska |
gm. Kostomłoty |
DW 346 |
|
 |
Kamienna figura Jana N. usytuowana przed
ogrodzeniem kościoła Św. Jadwigi, przy skrzyżowaniu dróg do
Środy, Kątów i Szymanowic. Data powstania – 1722 rok, autor
– nieznany, materiał – piaskowiec, wymiary – 350 x 80 x 77 cm.
Czworoboczny baniasty zdobiony motywami roślinnymi cokół, opisany jest z
każdej strony inskrypcjami w języku niemieckim głoszącymi chwałę świętego. Na przedniej
tablicy widnieje napis, w tłumaczeniu: "Chwała Janowi z Nepomuka,
który życie oddał Wełtawie w 1383 za co otrzymał koronę
męczeńską". Postać świętego przedstawiona jest w przyklęku na
prawym kolanie. W lewej ręce trzyma krucyfiks, a wzrok ma skierowany
w górę. Brak nakrycia głowy, natomiast utraconą aureolę przywrócono
w trakcie renowacji ostatnim czasie. U dołu dwa putta.
Cokół bardzo ozdobny, opisany z czterech stron gotykiem na polach
rzeźbionych motywami roślinnymi. Bardzo piękny obiekt (nad: B.L, informacje na
podstawie opisu usytuowanego obok rzeźby) |
    
 
|
|
|
|
Piotrowice |
pow. Środa Śląska |
gm. Kostomłoty |
|
|
 |
W kościele filialnym św. Katarzyny, na
szczycie daszku nad amboną, znajduje się rzeźba Jana N. Jan
przedstawiony jest z odkrytą głową, aureola bez gwiazd,
gałązką palmową w jednej dłoni i krucyfiksem w drugiej (nad: DarkMoon) |
 |
 |
|
Świerzawa |
powiat: Złotoryja |
gmina: Świerzawa |
ul. Złotoryjska 6 |
|
 |
Drewniana, polichromowana figura Jana
N. o wysokości 170 cm z XVIII wieku ustawiona przy
ścianie prezbiterium kościoła Wniebowzięcia Najświętszej
Marii Panny (zobacz wyżej), na kamiennym wsporniku
ozdobionym ornamentem akantowym, wolutowym oraz szyszką (nad: S.Zobniów, 258) |
|
|
 |
|
Rząśnik |
powiat: Złotoryja |
gmina: Świerzawa |
|
|
 |
Drewniana, polichromowana figura Jana N.
ustawiona na postumencie przy filarze tęczowym w kościele
Świętej Trójcy. Figura o wysokości 104 cm, powstała
prawdopodobnie w lokalnym śląskim warsztacie w połowie XVIII
wieku. Kontrapost, nieautentyczny krzyż i palma w dłoniach,
biret na głowie (nad: S.Zobniów, 258) |
|
|
 |
|
Nowy Kościół |
powiat: Złotoryja |
gmina: Świerzawa |
|
|
 |
Drewniana, polichromowana figura Jana N.
o wysokości 97 cm, ustawiona na przyściennej konsoli w
kościele Matki Bożej Różańcowej. Posiada cechy stylu
barokowego z III ćwierci XVIII wieku. Powstała zapewne w
jednym ze śląskich warsztatów, jednak nie są znane szczegóły
jej genezy ani nazwisko fundatora (nad: S.Zobniów, 258) |
|
|
 |
|
Sokołowiec |
powiat: Złotoryja |
gmina: Świerzawa |
|
|
 |
Przy plebanii kamienny barokowy Jan N. z krzyżem i
palmą w prawym ręku i w aureoli |
|
|
 |
|
Sokołowiec |
powiat: Złotoryja |
gmina: Świerzawa |
|
|
 |
W kościele parafialnym p.w. św. Jadwigi
na przyściennej konsoli ustawiono drewnianą, polichromowaną
figurę św. Jana Nepomucena o wysokości 162 cm. Na konsoli
ozdobionej ornamentem małżowinowym i akantowym widnieje
inskrypcja "St. Johannes Nepomuck" (nad: S.Zobniów, 258) |
|
|
 |
|
Dzierżoniów (Drobniszów,
Rychonek, Rychbach) |
pow: Dzierżoniów |
gm: Dzierżoniów |
Rynek |
|
 |
Przy rynku, w pobliżu
dawnej gospody "Pod Czerwonym Jeleniem", stoi
kamienny Jan N. z 1733 roku, ufundowany przez tutejszego
rzeźnika, protestanta (!) Siegfrieda, a postawiony przez
rzeźbiarza Krzysztofa Hampela. Fundacja to wynik wyroku
sądowego w sprawie o bluźnierstwo. Rzeźnik w tejże gospodzie
rozpowiadał historyjkę, którą zasłyszał we Wrocławiu, a
która dotyczyła wielkiego pomnika JN na Ostrowie Tumskim we
Wrocławiu (J.G.Urbański, 1732, zobacz >>).
Otóż pewien wartownik-dezerter zawiesił ponoć na figurze
Jana swoją broń, której chciał się pozbyć, czyniąc z
kanonika żołnierza. Luteranie z żartu się śmiali, ale
katolicy złożyli pozew. Na dzierżoniowskim Rynku
pomnik stał do 1911 roku. Po sporach, jakie prowadzili
katolicy z protestantami (dążącymi do wystawienia w Rynku
posągu religijnego reformatora Marcina Lutra), został
przeniesiony w sąsiedztwo kościółka św. Trójcy. W
październiku 2002 roku powrócił na Rynek – około 30 metrów
na południe od miejsca pierwotnego wystawienia. Na cokole chronostychowane (>>) inskrypcje
nawiązujące do historii fundacji:
LIngua
stI JoannIs
nepoMV
CenI pIe DILIgentes
ste ho
norat & protegIt In..noran
tes hostes eIVs Inhonorat
testante præsentI
|
"Język św. Jana Nepomucena chwali i
chroni tych, którzy go pobożnie wysławiają, lecz gardzi
wrogami, którzy go na wzgardę wystawiają, o czym świadczy
niniejsza statua" (tłum. za whermaszewski.wordpress.com) oraz sceny z
życia Jana (nad: J.W., uzup: I.K.) |
       |
 |
|
Dzierżoniów
(Drobniszów,
Rychonek, Rychbach) |
pow: Dzierżoniów |
gm: Dzierżoniów |
ul. Świdnicka 30 |
|
 |
Drewniana polichromowana rzeźba Jana N. w
palmą w prawej dłoni eksponowana jest w Izbie Regionalnej
przy ulicy Świdnickiej 30 (nad: U.B.) |
|
 |
|
Kiełczyn |
pow: Dzierżoniów |
gm: Dzierżoniów |
|
|
 |
W kościele ołtarz główny flankuje po
lewej stronie drewniana biała rzeźba Jana N. z krzyżem w
rękach (nad: J.Z.) |
|
 |
|
Piława Dolna |
pow: Dzierżoniów |
gm: Dzierżoniów |
ul. Główna 89 |
|
 |
W kościele św. Katarzyny Aleksandryjskiej na ścianie zawieszono
prostokątny obraz przedstawiający Jana N. w towarzystwie
aniołków, które unoszą nad nim okrąg pięciu gwiazd i palmę
męczeńską (nad: U.B.) |
|
|
|
-/¿
Sieniawka |
pow: Dzierżoniów |
gm: Łagiewniki |
|
|
 |
Według źródeł we wsi jest też druga
kapliczka z figurą Jana N. Czeka na odnalezienie i
sfotografowanie (nad: M.H.).
Raz nie udało się jej znaleźć powodu zasp śniegu, innym razem (U.B.)
naszą wiedzę wzbogaciła jedynie informacja o zniszczonej figurze
jakiegoś świętego z kapliczki, w której rezyduje dziś
szablonowa figura NMP. Była w niej jeszcze jedna figura - być może
drugiego Jana N. o którym wspominają źródła - ale rozpadła się i
nie wiadomo nawet czy zachowały się jej szczątki. Być może mowa o
tym samym obiekcie, a być może nie (uwaga: należy kontynuować
poszukiwania) |
|
 |
|
Pieszyce |
pow: Dzierżoniów |
gm: Pieszyce |
ul. Kościelna 11 |
|
 |
Drewniana polichromowana figura Jana N.
ustawiona na wsporniku na ścianie po prawej stronie ołtarza
w kościele św. Jakuba Apostoła przy ulicy Kościelnej. Rzeźba
ma barokowy kontrapost, elegancki gest rąk wskazuje, że
niegdyś tkwił w nich krzyż, ma pięciogwiaździstą aureolę, a
podstawę tworzy stylizowana srebrna chmura (nad: M.Muryn) |
|
 |
|
Pieszyce |
pow: Dzierżoniów |
gm: Pieszyce |
ul. Kościelna 11 |
|
 |
Drewniana polichromowana figura Jana N.
we wnęce ściany po prawej stronie ołtarza w tym samym
kościele św. Jakuba Apostoła przy ulicy Kościelnej
(zobacz wyżej). Figura trzyma na ramieniu duży krzyż, do
którego skłania głowę, a otacza ją krzywa pięciogwiaździsta aureola. Złoty sznur, niebieska befka i odwrocie
peleryny. Po obu stronach inne figury (nad: M.Muryn) |
|
 |
|
Rościszów |
pow: Dzierżoniów |
gm: Pieszyce |
|
|
 |
W kościele św. Bartłomieja, po lewej
stronie ołtarza głównego, stoi figura Jana N., drewniana i
polichromowana. XVIII wiek (nad: U.B.) |
|
 |
|
Piskorzów |
pow: Dzierżoniów |
gm: Pieszyce |
nr 42a |
|
 |
W tej miejscowości (znów samodzielnej, po
okresie administracyjnego połączenia z Pieszycami) jest
murowany kościół pod wezwaniem
św. Jana Nepomucena. Wybudowany w wieku XVI, przebudowywany
w latach 1730 i 1921 (zobacz listę kościołów pod wezwaniem
JN >> ) |
|
 |
|
Piskorzów |
pow: Dzierżoniów |
gm: Pieszyce |
nr 42a |
|
 |
W kościele św. Jana Nepomucena (zobacz
wyżej) jest figura Jana N. na ścianie po lewej stronie
ołtarza. Jest to drewniana polichromowana barokowa rzeźba o
szerokim geście, dziś już bez krzyża w rękach, zaopatrzona w
misternie wygięty zdobiony pulpit, na którym umieszczono
Księgę. Biret, aureola z pięcioma gwiazdami (nad: M.Muryn). Najprawdopodobniej starsza od kościoła -
wtedy jej pochodzenie należy określić jako nieznane |
|
 |
|
Wałbrzych-Stary Zdrój |
pow: Wałbrzych |
gm: Wałbrzych |
ul. 11 Listopada |
|
 |
Kamienny Jan N., usytuowany przy
wewnętrznej drodze do kościoła św. Barbary, na tzw. Starym
Zdroju (Altwasser). W cokole
wnęka na światło. Jan stoi na tarczy herbowej, w prawej ręce trzyma
drewniany (!) krzyż, a w lewej palmę. Figura ta uprzednio stała na
moście
(>>) nad Pełcznicą zwanym niegdyś Johannisbrücke przy
ulicy 11 Listopada (niegdyś drewnianym, a od 1932 roku murowanym), przeniesiona w czasach komunistycznych.
Ufundował ją w roku 1751, wraz z mostem
(>>), właściciel uzdrowiska Stary Zdrój Franz Josef von Mutius z Głogowa, kanclerz biskupa Filipa Gotarda
von Schaffgotscha. Tłumaczenie napisu fundacyjnego z łaciny brzmi (za dolny.slask.pl): "Świętemu Janowi Nepomucenowi, wyśmienitemu
czcigodnemu patronowi sporządzono ten pomnik na jego cześć (okręg
Altwasser, 1751). Podpis: Królewski Radca Sądowy, Franz Joseph von
Mutius". Niestety aktualny (2020) stan obiektu
jest zły. Pomalowano go farbą olejną (!) przez co napis stał
się nieczytelny, a po roku 2015 Jan stracił swój krucyfiks. Renowacja jest konieczna i pilna, ale
utrudnia ją nieuregulowana kwestia własności figury (nad: BJL., uzup. Casey, HEJM,
P.K.) |
   
      |
 |
|
-
Wałbrzych |
pow: Wałbrzych |
gm: Wałbrzych |
Pl. Kościelny |
|
 |
W kościele MB Bolesnej był barokowy obraz
Jana N., niestety
skradziony (>>) w nocy z 1 na 2 czerwca 2006 roku. W kartuszu w
górnej część zdobionej ramy znajdował się napis "St. /
Johannes v. Nep. / bitte fur uns". Jana przedstawiono w
pozycji klęczącej na chmurce, adorującego MB z Dzieciątkiem.
Na lewym ramieniu krzyż, w prawej wyciągniętej ręce Język.
Wokół aniołki z wieńcem laurowym, zamkniętą księgą, palcem
na ustach oraz główki anielskie. Kompozycję dopełniają:
scena Spowiedzi w lewym dolnym rogu oraz Gołębica na górze.
W czerwcu 2019 portal walbrzych.naszemiasto.pl odświeżył
temat w nadziei na jakieś informacje od czytelników (uzup:
J.Z.) |
|
 |
|
-
Boguszów |
pow: Wałbrzych |
gm: Czarny Bór |
nr 42 |
|
 |
Przy posesji nr 42, która niestety nie
przetrwała, stoi piękny krzyż na cokole o cechach
charakterystycznych dla baroku wzorowany zapewne na pracach
szkoły krzeszowskiej. Zachowana została anatomia ciała
Ukrzyżowanego i przepełnionej bólem Matki Boskiej i św.
Jana, stojących na szczycie postumentu. Na obszernej
płaszczyźnie frontowej cokołu ukazano w płaskorzeźby św.
Franciszka Serafickiego i św. Jana Nepomucena klęczącego na
moście. Z zatartego napisu można jedynie odczytać, że krzyż
został poświęcony 13 października 1810 roku. Obiekt polichromowany,
odnowiono go w roku 1976, a w 2000 postawiono nowy płotek |
|
 |
|
Jawor |
pow: Jawor |
gm: Jawor |
ul. Św. Marcina |
|
 |
W tym samym kościele św. Marcina (zobacz
wyżej) na konfesjonale ustawiono białą figurę Jana N. ze
złotym krzyżem w ręku. Podpis w obramowanym laurem otoku nie
daje powodów do wątpliwości: "DIVI
IOANNI NEPOMUCENI". Natomiast inna biała figura na nad innym
konfesjonałem ustawionym przy ołtarzu nepomuckim to Jan Sarkander |
|
 |
|
-
Jawor |
pow: Jawor |
gm: Jawor |
ul. A.Mickieiwcza |
|
|
Na tutejszym
moście (>>) stał okazały barokowy posąg
Jana Nepomucena autorstwa znanego śląskiego rzeźbiarza Jerzego
Leonarda Webera, wykonany w 1711 roku. Wygląd figury jest
znany - na jej wzór stworzony został przez tego samego artystę
Nepomuk Cieplicki
(>>).
Jaworski Jan zniszczony został w nieznanej mi, lecz
zamierzchłej przeszłości |
|
|
 
 
 
  |
-
Mściwojów (gm. Mściwojów, pow. Jawor, ): na fasadzie
tutejszego kościoła umieszczono kamiennego Jana N. Obok piękny
okaz Floriana (>>), niestety bez głowy
(zdaje się, że głowę już doprawiono)
-
-/¿
Mściwojów (gm. Mściwojów, pow. Jawor, ):
wewnątrz kościoła NMP była drewniana polichromowana rzeźba JN z
XVIII wieku. Uwaga: wizja lokalna przeprowadzona w maju 2009
przez JJK wykazała, że figura ta przeniesiona najprawdopodobniej
do innego kościoła - być może do pobliskich
Mierczyc (gm. Wądroże Wielkie, pow. Jawor)
-
Mściwojów (gm. Mściwojów, pow. Jawor, ):
wewnątrz tegoż kościoła NMP jest również obraz "Sceny z życia
św. Jana Nepomucena", olejny na płótnie, z wieku XVIII,
namalowany przez Bernarda Krausego, śląskiego malarza z Ząbkowic
(1743-1803), nazywanego "małym Willmanem" ze względu na częste
kopiowanie obrazów mistrza (zobacz też jego obraz z Opawicy, X. Opolskie >>)
-
Mściwojów (gm. Mściwojów, pow. Jawor, ):
kolejnym Nepomukiem w tym samym kościele NMP jest współczesny
(1997) witraż ze sceną zrzucenia Jana N. z mostu (zobacz stronę Szklanych Nepomuków
>>) (nad: JJK)
-
Bolków (gm. Bolków, pow. Jawor, ):
przy kościele barokowa
rzeźba z 1724 roku na okazałym cokole zaopatrzona w aureolę, na
której zachowała się tylko jedna gwiazda. Inskrypcja zdradza osobę
fundatora: "Anno 1724 Johannes Joseph Strickeflus" (nad: W.K.).
Odnowiona
|




 |
 |
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Jana Matejki 28 |
Muzeum Karkonoskie posiada aż pięć figur Jana N. oraz imponującą kolekcję
obrazów na szkle, zbieraną od czasów przedwojennych, a uzupełnianą po
1974 roku. Rdzeń kolekcji stanowią zbiory E. Wiesego, dyrektora
wrocławskiego Schlesisches Museum der bildenden Künste (Śląskiego Muzeum
Sztuk Pięknych), który w latach 1933-45 mieszkał w Jeleniej Górze. Jego
kolekcja liczyła około 1300 obrazów na szkle (źródło tej i poniższych
informacji: muzeumkarkonoskie.pl). Wśród nich są następujące
28 nepomucenalia
(zobacz stronę Szklanych Nepomuków
>>):
|
|
|
 |
Jan N. siedzący (w konfesjonale?), z
palcem przy ustach, 3. ćwierć XIX wieku; Dolny Śląsk; wym.
szkła 28,6 × 18,8 cm; nr inw. MJG Et 53; poch.: ze zbiorów
E. Wiesego; rama: prosta mahoniowa; stan zachowania: drobne
ubytki warstwy malarskiej na zewnętrznym tle |
 |
Jan N. spowiadający Królową. 1. poł. XIX
w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 28,3 × 18,2 cm; nr inw. MJG Et
87; rama: prosta mahoniowa; stan zachowania: drobne ubytki
warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu |
 |
Jan N. spowiadający Królową - typ z podwójną arkadą. 2. poł. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 28,8 ×18,6 cm; nr inw. MJG Et 97; rama: profilowana brązowa, wzdłuż wewnętrznej krawędzi żółta; stan zachowania: potłuczony, ubytek szkła w dolnym lewym rogu, od strony lica zabezpieczony dodatkową szybą |
 |
Jan N. spowiadający Królową - typ z podwójną
arkadą. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 29 ×18,5 cm; nr inw.
MJG Et 213; rama: profilowana ciemnobrązowa; stan zachowania: drobne
ubytki warstwy malarskiej w tle, rama uszkodzona |
 |
Jan N. spowiadający Królową - typ z podwójną arkadą. Koniec XIX w.;
Dolny Śląsk; wym. szkła 28,5 × 18 cm; nr inw. MJG Et 320; rama:
prosta brązowa, uszkodzona; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej w tle, brak dolnej części ramy |
 |
Jan N. spowiadający Królową, w górnej części
niesymetryczne czerwone draperie, czarne tło. 2. poł.
XIX w.; pogranicze śląsko-morawskie; wym. szkła 31,5 ×
21 cm; nr inw. MJG Et 863; poch.: ze zbiorów E. Wiesego;
rama: profilowana czarna; stan zachowania: w górnej
partii wielokrotnie pęknięty, klejony, na całej
powierzchni obrazu duże ubytki warstwy malarskiej |
 |
Jan N. (popiersie) adorujący krucyfiks przytulony do policzka. 1. poł. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. szkła
39,4 × 26,5 cm; nr inw. MJG Et 13; rama: brązowa, nowa; stan
zachowania: prawie całkowicie złuszczona farba na nimbie, drobne
ubytki warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu |
 |
Jan N. (popiersie) adorujący krucyfiks przytulony do policzka. 1. poł. XIX
w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 34 × 22,4 cm; nr inw. MJG Et 109; rama:
profilowana czarna; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej na całej powierzchni obrazu, warstwa malarska wykazuje
tendencję do złuszczania |
 |
Jan N. adorujący krucyfiks. Pocz. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. 29 ×18 cm; nr
inw. MJG Et 138; rama: profilowana czarna; stan zachowania:
potłuczony, bardzo duże ubytki warstwy malarskiej na całej
powierzchni obrazu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu, z dwoma
kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 28,5
×18,3 cm; nr inw. MJG Et 570; rama: prosta czerwona; stan
zachowania: ubytki warstwy malarskiej w partii napisu, na sutannie,
na balustradzie i wzdłuż górnej krawędzi obrazu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 18,2 cm; nr inw. MJG Et 574; rama:
prosta brązowa; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej przy krawędziach obrazu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny
Śląsk; wym. szkła 27,5 × 17,6 cm; nr inw. MJG Et 575;
rama: prosta mahoniowa; stan zachowania: przebarwienia
warstwy malarskiej w tle, drobne ubytki warstwy
malarskiej na całej powierzchni obrazu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny
Śląsk; wym. szkła 28 × 18,2 cm; nr inw. MJG Et 582;
rama: prosta mahoniowa; stan zachowania: drobne ubytki
warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, podtyp z promieniem
świetlistym. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk; wym.
szkła 28 × 18 cm; nr inw. MJG Et 731; rama: prosta
mahoniowa; stan zachowania: warstwa malarska wykazuje
tendencję do odspajania od podłoża, drobne ubytki
warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, podtyp z promieniem
świetlistym. 3. ćw. XIX.; Dolny Śląsk; wym. szkła 28 ×
18 cm; nr inw. MJG Et 732; rama: prosta brązowa; stan
zachowania: drobne ubytki warstwy malarskiej na całej
powierzchni obrazu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 17,5 cm; nr inw. MJG Et 733; rama:
prosta mahoniowa; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej w górnej partii tła |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, podtyp z promieniem
świetlistym. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk; wym. szkła 28,5
× 18,5 cm; nr inw. MJG Et 734; rama: profilowana czarna,
przy wewnętrznych krawędziach brązowa; stan zachowania:
ubytki warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 18 cm; nr inw. MJG Et 735; rama: prosta
mahoniowa, wzdłuż wewnętrznych krawędzi złota; stan
zachowania: drobne ubytki warstwy malarskiej w tle i w
partii napisu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 18 cm; nr inw. MJG Et 736; rama: prosta
mahoniowa; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej w partii napisu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, podtyp z promieniem
świetlistym, niebieskie tło. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28,3 × 18,3 cm; nr inw. MJG Et 737; rama:
profilowana czarna, mocno starta; stan zachowania:
potłuczony, mały ubytek szkła w górnym prawym rogu,
drobne ubytki warstwy malarskiej w tle |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, zielone tło. 3. ćw. XIX w.;
Dolny Śląsk; wym. szkła 28,5 × 18 cm; nr inw. MJG Et
738; rama: prosta mahoniowa; stan zachowania: ubytki
warstwy malarskiej na całej powierzchni obrazu, trwałe
przebarwienia warstwy malarskiej w tle |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy, podtyp z promieniem
świetlistym, zielone tło. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 18 cm; nr inw. MJG Et 739; rama:
profilowana czerwona; stan zachowania: drobne ubytki
warstwy malarskiej w dolnej partii obrazu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
z dwoma kwiatami koło głowy. 3. ćw. XIX w.; Dolny Śląsk;
wym. szkła 28 × 18 cm; nr inw. MJG Et 898; rama: prosta
brązowa; stan zachowania: drobne ubytki warstwy
malarskiej na całej powierzchni obrazu, większe
przetarcia wzdłuż górnej krawędzi obrazu |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, posadowiony
na trzykwiatowym ornamencie, podtyp z promieniem
świetlistym. 3. ćw. XIX w.; wym. szkła 27,5 × 18,5 cm;
nr inw. MJG Et 997; rama: profilowana czerwono-brązowa;
stan zachowania: drobne ubytki warstwy malarskiej na
całej powierzchni obrazu |
 |
Monochromatyczne popiersie Jana N. - typ z
krzyżem na lewym ramieniu, w owalu, w narożach
jednakowe ornamenty kwiatowe. 2. poł. XIX w.; Cheb (niem.
Eger); wym. szkła 24,7 × 17,8 cm, wym. passepartout 17,7
×13,6 cm; nr inw. MJG Et 1053; rama: prosta brązowa;
stan zachowania: dobry |
 |
Popiersie Jana N. z krzyżem na prawym ramieniu, w ramie z ornamentem kwiatowym. 1. poł. XIX w.;
Dolny Śląsk; wym. szkła 19,5 × 13 cm; nr inw. MJG ET 740; rama:
profilowana czarna; stan zachowania: warstwa lustrzana uległa
częściowemu rozkładowi, ubytki w dolnej partii tła, rama
przemalowywana, farba silnie łuszcząca się |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na lewym ramieniu, na tle mostu w ramie z ornamentem kwiatowym. Koniec XIX w.;
Dolny Śląsk; wym. szkła 36 × 27,8 cm; nr inw. MJG Et 181; rama:
prosta mahoniowa; stan zachowania: warstwa lustrzana uległa
częściowemu rozkładowi, duże ubytki warstwy lustrzanej przy górnej
krawędzi obrazu, napis słabo czytelny |
 |
Jan N. - typ z krzyżem na prawym ramieniu, na tle mostu,
w obramowaniu zdobionym ornamentem kwiatowym, podtyp z
promieniem świetlistym, szare tło. 3. ćw. XIX w.; Dolny
Śląsk; wym. szkła 35 × 26,6 cm; nr inw. MJG Et 2259;
poch.: dar, Jelenia Góra, 1977 r.; rama: profilowana
ciemnobrązowa, nowa; stan zachowania: ubytki szkła i
warstwy malarskiej i lustrzanej, konserwacja 1978-81,
nowa rama |
 |
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Boczna |
|
 |
W tym samym
Muzeum Karkonoskim prezentowana jest drewniana
polichromowana figurka Jana N. z XIX wieku. Wysoki biret,
utrącone dłonie, zatarta twarz i inne szczegóły, brak
atrybutów. Ustawiona na obłym cokoliku (nad: S.Ł.) |
|
 |
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Boczna |
|
 |
W tym samym
Muzeum Karkonoskim prezentowana jest drewniana
polichromowana figura Jana N. z XIX wieku, w birecie, z
pustymi dłońmi. Obiekty niezłej klasy, elegancki łagodny
kontrapost (nad: S.Ł.) |
|
 |
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Boczna |
|
 |
W tym samym
Muzeum Karkonoskim prezentowana jest drewniana
polichromowana figurka Jana N. z XIX wieku. Ustawiono ją na
cokoliku ozdobionym kwiatkiem (Sub Rosa?) (nad: S.Ł.) |
|
 |
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Boczna |
|
 |
W tym samym
Muzeum Karkonoskim prezentowana jest drewniana
figurka Jana N. z XIX wieku. Widoczne resztki polichromii,
szczątkowa aureola - zachował się niepełny druciany okrąg
pozbawiony gwiazd. Prostopadłościenny cokolik (nad: S.Ł.) |
|
 |
|
Jelenia Góra |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Boczna |
|
 |
W tym samym
Muzeum Karkonoskim prezentowana jest drewniana
polichromowana figurka Jana N. z XIX wieku. Kontrapost,
krzyżyk maltański na piersi, brak krucyfiksu, profilowany
cokolik (nad: S.Ł.) |
|
|
 |
|
Jelenia Góra-Cieplice-Zdrój |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. P.Ściegiennego / Marysieński Sobieskiej |
|
 |
Figura św. Jana Nepomucena przy moście (>>) na rzece
Kamiennej, ufundowana przez hr. Jana Schaffgotscha, a wykonana w
1712 roku przez znanego śląskiego rzeźbiarza Jerzego Leonarda Webera.
Ten rzeźbiarz ze Świdnicy wykonał tę figurę, na wzór własnej
wcześniejszej rzeźby, ustawionej na moście w Jaworze. Figura ta
dowodzi znacznej samodzielności mistrza, który nie poszedł tu za
powszechnie przyjętym schematem świętego ustalonym przez Jana Brokoffa - rzeźbiarza praskiego, reprezentowanym przez brązowy posąg
na moście Karola w Pradze.
Zobacz artykuł opisujący całą historię
powstania rzeźby >>. Na cokole bardzo ciekawy podwójny
chronostych. Na froncie cokołu płaskorzeźbiony herb
fundatorów, rodziny Schaffgottchów, otoczony inskrypcją:
"DIVo IoannI nepoMVCeno saCrata"
("Świętemu Janowi Nepomucenowi poświęcona"). Po bokach znajdują się herby
dwóch kolejnych żon fundatora, zaś z tyłu wykuto dalszy ciąg
upamiętniającej jego ród inskrypcji: "II / eX / Man Dato / pIetatIs / sChaff /
gotsChLanae" ("Zgodnie z polecenia pobożności Schafgotschów" [dosłownie:
“scharfgotschańskiej”]). Zastosowanie z tyłu cokołu napisu
rozpoczynającego się od II podkreśla, że jest to kontynuacja
inskrypcji z przodu, czyli druga część tego napisu. Oba napisy zawierają w chronostychach
(>>) datę
wystawienia pomnika: 1713. Cokół został odnowiony i upiększony nowymi
napisami przez hr. Rafała Gurowskiego w roku 1758
(zobacz artykuł >>) (uzup: S.Zobniów)
DIVo
IoannI nepoMVCeno
saCrata
|
II
eX
Man Dato
pIetatIs
sChaff
gotsChLanae
|
|
       
         |
 |
|
Jelenia Góra-Cieplice-Zdrój |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Cieplicka 9 |
|
 |
W zwieńczeniu ołtarza w pocysterskim
kościele św. Jana Chrzciciela znajduje się drewniana
polichromowana rzeźba Jana N., barokowa tak jak cały ołtarz |
|
 |
|
Jelenia Góra-Sobieszów |
pow: Jelenia Góra |
gm: Jelenia Góra |
ul. Cieplicka 221 |
|
 |
W prezbiterium kościoła
Najświętszego Serca Pana Jezusa znajduje się obraz Jana N.
pochodzący z ołtarza bocznego w sąsiednim kościele św.
Marcina dającego nazwę parafii. Ma wymiary 145 x 87 cm i
przedstawia świętego ubranego w sutannę i komżę, na
ramionach ma zarzuconą krótką, futrzaną pelerynę, spod niej
wystaje stuła. W prawej ręce trzyma krzyż, w lewej liść
palmy. Głowę świętego otacza nimb z pięciu gwiazd. W tle, za
mgłą widać wieloprzęsłowy most i widok Pragi (nad:
H.Jakóbczak) |
|
|

 |
-
Łomnica
(gm. Mysłakowice, pow. Jelenia Góra,
): tutejszy kamienny barokowy Nepomuk
stoi na wysokim baniastym cokole przed Bramą Basztową, na
placyku przed kościołem. Ładna sylwetka i
szaty, na szyi krzyż maltański, w ręku palma, brak drugiej.
Piaskowcowa, barokowa z połowy XVIII wieku, prawie naturalnej
wielkości. Po obu stronach świętego były putta, z których jedno
trzymało tarczę z herbem fundatora - niestety zostały
skradzione (>>) w 2009 roku i pozostały po nich tylko
pręty. Na wybrzuszonym cokole cztery
płaskorzeźby przedstawiające sceny Spowiedzi, Rozmowy, Topienia oraz
Biczowania (JN lub Chrystusa). Obiekt bardzo zniszczony, brak gwiazd w aureoli (skradzione na złom)
-
Łomnica
(gm. Mysłakowice, pow. Jelenia Góra,
):
w kościele, na przyściennym wsporniku ustawiono drewnianą
polichromowana figurę Jana N. trzymającego palmę w prawej ręce
|

 
  |
|
 |
-
Podgórzyn
(gm. Podgórzyn, pow. Jelenia Góra): w tutejszym kościele św. Trójcy,
u zbiegu ul. Ewangelickiej i Kościelnej, prezentuje
się polichromowana figura Jana N. z krzyżem w ręce, ustawiona we
wnęce ściennej i zwieńczona językiem umieszczonym na chmurkach i
otoczonym promieniami (nad: J.P.)
-
Podgórzyn
(gm. Podgórzyn, pow. Jelenia Góra): u zbiegu ul. Ewangelickiej i
Kościelnej, przed kościołem św. Trójcy
barokowy kamienny Nepomuk na ładnym baniastym cokole z herbem. Jest
też Florian (>>)
|
 |
|

 
 
 
  |
-
Kowary (gm. Kowary, pow.
Jelenia Góra,
): naprzeciw kościoła
franciszkanów kamienny most
(>>)
na Jedlicy z rzeźbą św. Jana Nepomucena z 1725 roku, co
głosi data wyryta wraz z łacińską inskrypcją w kartuszu na
półowalnym cokole. Jan, trzymający palec na ustach, stoi na
chmurkach symbolizujących świat pozaziemski, z których wyłaniają się
dwa putta. Po obu stronach figury umieszczono dwa metalowe stojaki
na latarnie o podstawach ozdobionych otoczoną gwiazdami aureolą z
literami "SIv" oraz "N". Jan utracił swoją gwiaździstą
aureolę. J.G. z Łańcuta (>>) przesłał mi zdjęcie nabytego przez
siebie obrazu R. Matterna z lat 1918-20, na którym udało mu się
rozpoznać właśnie Jana Kowarskiego. J.Z. przesłał zdjęcia Jana po
remoncie w 2008 roku - odzyskał on aureolę i
dosztukowano też ułamany koniec krzyża.
Figurę także oczyszczono, ale to akurat kwestia gustu, czy wygląda
lepiej niż poprzednio. Arkadoo przesłał fotkę z niemieckich archiwów
sprzed 1939 roku, a ja posiadam odbitkę XIX-wiecznej grafiki
przedstawiającej te figurę
-
Kowary (gm. Kowary, pow. Jelenia Góra,
): drugi tutejszy Jan
N. rezyduje w
kościele Franciszkanów, z krzyżem i gałązką palmową w dłoniach. Jest
polichromowany (nad: J.G.)
-
Kowary (gm. Kowary, pow. Jelenia Góra,
): trzeci tutejszy Jan
N. również rezyduje w
parafialnym kościele Franciszkanów, również ma krzyż i gałązkę palmową w dłoniach.
Szaty w całości pozłocono. Jego poza jest natomiast swobodniejsza,
zaliczyłbym go do rodzaju "Janów Tańczących". Źródła
datują go na rok 1744 (nad: J.P.)
-
Kowary (gm. Kowary, pow. Jelenia Góra,
):
w tym samym kościele Franciszkanów, w ołtarzu poświęconym Janowi N.
zobaczyć można obraz nepomucki, olejny na płótnie, z roku 1751
|
 
 
 
  |
|

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  |
-
Kamienna Góra (gm. i pow. Kamienna Góra, ): barokowy piaskowcowy Jan
N. na ładnym cokole, przy ścianie kościoła św. Piotra i Pawła, fundacji
Franciszka Wincklera z 23 czerwca 1723
roku. Ustawiony w kontrapoście Jan trzyma palec przy ustach i
przytula krucyfiks. Pierwotnie Jan stał na balustradzie mostu
(>>) nad fosą przy Bramie Górnej (rejon obecnego Placu
Grunwaldzkiego). Postać Jana ma 182 cm i stoi na 100 centymetrowym
postumencie, na którym widnieje napis z nazwiskiem fundatora:
Kajetanus Franciskus Winkler; Anno 1723 D 13 Juni
-
Kamienna Góra (gm. i pow. Kamienna Góra): w tutejszym Muzeum
Tkactwa Dolnośląskiego na rynku - Placu Wolności 11 - przechowuje się drewnianą polichromowaną figurę Jana N. o wysokości 41
cm, pochodzącą z
Krzeszówka. Jan trzyma krucyfiks i palec na ustach, a nad nim zbudowano -
zupełnie bez sensu - rodzaj kapliczki zbitej z dwóch deszczułek.
Jest to kościelna figura, która za nic nie pasuje do takiej
pseudoludowej scenerii
-
Kamienna Góra (gm. i pow. Kamienna Góra): w tutejszym Muzeum
Tkactwa Dolnośląskiego na rynku - Placu Wolności 11 - przechowuje się malowanego na szkle Jana N
stojącego na tle przęseł mostu, nad nim girlanda kwiatów, pod nim
podpis "S. Johannes" (nr. kat. 63)
(zobacz stronę Szklanych Nepomuków
>>)
-
Kamienna Góra (gm. i pow. Kamienna Góra): w tutejszym Muzeum
Tkactwa Dolnośląskiego na rynku - Placu Wolności 11 - przechowuje
się niewielką drewnianą polichromowaną figurę Jana N. bez czapki, z
pionowym krzyżem w ręku (nad: JJK)
-
Kamienna Góra (gm. i pow. Kamienna Góra): w tutejszym Muzeum
Tkactwa Dolnośląskiego na rynku - Placu Wolności 11 - przechowuje
się dużą barokową drewnianą figurę Jana N. z resztami polichromii,
pochodzącą zapewne z ołtarza któregoś z kościołów, na co wskazuje
wycięcie w plecach (nad: JJK)
-
Kochanów (gm. i pow. Kamienna Góra, ): w miejscowości znanej z
dużej ilości rzeźb przydrożnych nie mogło zabraknąć Jana N. Jest to
bardzo barokowy, wygięty w patetycznym geście kamienny Jan na cokole
z wolutami . Piaskowiec, polichromowany. Jan utracił krucyfiks i
teraz sprawia wrażenie tańczącego. Na przedzie postumentu, wśród
barokowych ornamentów, znajduje się napis: "S.Johannes Bitte fur
uns Bei Gott.1754", czyli "Święty Janie proś za nami u
Boga.1754"
-
Olszyny (gm. i pow. Kamienna Góra): przy drodze za płotem
prywatnej posesji p. Stochwy nr 81, przy ładnej kapliczce, na
skrzyżowaniu szlaku turystycznego do Głazów Krasnoludków stoi
XVIII-wieczna barokowa figura Jana
N. o wysokości 140 cm, w przekrzywionej aureoli pozbawionej już gwiazd. Cokół
(170 cm) z kanerulami,
palec na ustach, piaskowiec. Niedaleko jest mały mostek lub przepust
drogowy
-
Gorzeszów (gm. i pow. Kamienna Góra, ):
na terenie prywatnej posesji nr 109 (w głębi, niewidoczna z drogi),
na cokole ozdobionym
czterema wydatnymi wolutami stoi barokowy kamienny Jan N. w pięciogwiaździstej aureoli. Polichromowany, a farba złuszczona z
połowy twarzy robi nieco straszne wrażenie. Właścicielka posesji
mówi, że kilka lat temu kupiła dom z Nepomucenem na podwórku.
Szczęściara :)
-
Jawiszów (gm. i pow. Kamienna Góra): obok nowego mostu drogowego
jest tutaj stary most
(>>)
na młynówce pochodzący z końca XVIII w. Jednoprzęsłowy,
przesklepiony kolebką. Stała na nim, na prostej balustradzie, figura
św. Jana Nepomucena wyposażona w stułę (rzadkość!). Podczas
oberwania chmury 13.08.1985 roku woda zerwała część mostu wraz z
balustradą i figurą. Po trzech latach, wiosną 1988 roku, robotnicy
regulujący rzekę wydobyli z niej uszkodzoną rzeźbę i złożyli ją na
brzegu. Jan ma poważne uszkodzenia twarzy i rąk, a ułamany krucyfiks
wygląda jakby Jan trzymał go pod peleryną. We wrześniu 1985 członkowie Bractwa Krzyżowców doprowadzili
do jej ustawienia w sąsiedztwie mostu, w kępie starych drzew. Miejmy
nadzieję, że po naprawieniu mostu rzeźba wróci na swoje pierwotne
miejsce
-
Jawiszów (gm. i pow. Kamienna Góra): we wnęce pomalowanego na
biało (dawnej: seledynowo, poprzednio: cytrynowo) cokołu krzyża przydrożnego jest płaskorzeźbiony wizerunek
Jana N. podpisany Johannes. Krzyż stoi na posesji nr 26 i
został postawiony w 1870 roku przez Benedykta Scholza. Janowi
towarzyszą Matka Boska Bolesna i św. Katarzyna. Na przedzie napis:
"Du rufes mir zu folgen Dir, Im Leben und im Sterben.Herr, alle
Zeit bin ich bereit, Lass mir Dein Reich mich erben", czyl;i w
tłumaczeniu: "Ty wołasz mnie, abym Ci ulżył w życiu i śmierci. W
każdym czasie jestem przygotowany, pozwól mi osiągnąć Twoje
królestwo". Z tyłu: "Errichtet zur Ehre Jessu von den
Tischlermeister Johann und Katharina Benker. Uutsbesitzer Katharina
Benker geborene Hoffmann von Lindenau geb. 2.2.1822 gest.
10.10.1869. Herr lass sie ruhen im Frieden Amen", czyli "Ku
chwale Jezusa ufundowana przez majstra stolarskiego Jana i Katarzynę Benker. Właścicielka dóbr
Katarzyna Benker z domu Hoffmann z Lipienicy ur.2.2.1822 zmarła
10.10.1869.Panie daj jej wieczny odpoczynek. Amen"
-
Krzeszów (gm. i pow. Kamienna Góra): oprócz wielkiego
opactwa
cystersów
(>>) jest
tutaj również kamienny zadbany Jan N. ustawiony na balustradzie nad
środkowym filarem XVIII-wiecznego murowanego mostu (>>) na rzece Zadrnej, na ulicy
Św. Jana Nepomucena (!). Barokowy święty trzyma
księgę oraz krucyfiks, a na rozkosznie wypukłym cokole umieszczono płaskorzeźbę ze sceną
Topienia. Postać ma 175 cm wysokości. Napisy: trzy litery wskazują
na fundatora, ewentualnie wykonawcę, dalej data 1736, z której
wynika, że figura została postawiona 7 lat po kanonizacji.
Zamieszczono również podpis: HL.J.N.
-
Krzeszów (gm. i pow. Kamienna Góra): na posesji nr 169, z
przeciwnej stront tamy zabezpieczającej dopływ wody od strony
piaskowni, ustawiono żelazny krzyż na postumencie o wysokości 260
cm, na którym widnieje emblemat IHS, a poniżej postać
najprawdopodobniej Jana N. Jeszcze niżej - postać Baranka. Można
odczytać część napisu na postumencie: "Errichtet von dem Bauergutsbesitzer Anton Hirmert
1858", czyli: "Ufundowany
przez właściciela dóbr ziemskich Antona Hirmerta 1885" (nad: JJK)
-
Krzeszów (gm. i pow. Kamienna Góra): po południowej stronie nawy
kościoła
cystersów
(>>),
pierwszej od wejścia jest kaplica św. Jana Nepomucena. Kaplica
dekorowana jest freskami o tematyce nepomuckiej. Na sklepieniu postać patrona w niebie z towarzyszącym mu aniołem z kluczem –
symbolem tajemnicy spowiedzi, na ścianie przedstawione jest
zrzucenie świętego z Mostu Karola w Pradze do Wełtawy (nad: BJL - kompilacja kilku źródeł
>>)
-
Krzeszów (gm. i pow. Kamienna Góra): barokowa, bardzo efektowna
rzeźba Jana N. nad stallami zakonnymi opactwa. Dzieło powstało w
warsztacie Antoniego Dorazila
w latach 1730-1735 (nad: J.W.), według częściowego projektu F.M. Brokoffa
|












 |
 |
|
Krzeszów |
pow: Kamienna Góra |
gm: Kamienna Góra |
Plac Jana Pawła II 1 |
|
 |
W magazynie klasztoru
cystersów
(>>) przechowywany jest obiekt będący najprawdopodobniej
relikwiarzem (>>) nepomuckim. Jest to oprawiona w ramę z
rocaille'owym obramowaniem na dole (reszta utrącona?)
kompozycja z naszytych na czerwonym i srebrnym
materiale koronek, perełek, kamieni, złotych i kolorowych
kwiatków. W jej centrum wyobrażenie Języka z
charakterystycznym pęknięciem i żyłkami, w otoku z promieni.
Brak podpisu potwierdzającego związek obiektu z JN (chyba,
że karteczka ukryła się pod perłami u podstawy języka),
jednak motyw Języka na to wskazuje. W narożnikach medaliony
(kość słoniowa?) i karteczki z imionami innych świętych,
których relikwie prawdopodobnie zawiera relikwiarz (śśw.
Klemens, Urszula, X, Y). Obiekt ten, razem z drugim
bliźniaczym mającym w centrum Serce Jezusa, stanowiły być
może część nastawy ołtarzowej bazyliki krzeszowskiej.
Trzecia ćwierć XVIII wieku. Obiekt w trakcie konserwacji (nad: A.W.) |
 |
 |
|
Czadrów |
pow: Kamienna Góra |
gm: Kamienna Góra |
nr 10 |
|
 |
Kamienny późnobarokowy Jan N. adorujący krucyfiks trzymany prawie poziomo w
obu rękach. Szczególny wyraz twarzy Jana z ciężkimi powiekami ma w sobie coś
niepokojącego. Ładny cokół, dawniej ze śladami niebieskiej farby, z tarczą.
Datuje się go na 1867 rok. Postać ma wysokość 153 cm a cały pomnik
320 cm. Obiekt stał na
skarpie rzeki Zadrnej, pod dużym klonem, koło wjazdu do fermy kur i
narażony na skutki ruchu ciężkich pojazdów groził
przewróceniem, mimo prowizorycznej naprawy wykonanej przez
mieszkańców w roku 1984. W 2017 podjęto decyzję o jego
gruntowej renowacji i przeniesieniu w bezpieczniejsze
miejsce, przy rozstajach dróg, nieopodal mostu, w kierunku
Dolnośląskiego Centrum Rehabilitacji. Renowację
przeprowadziło Stowarzyszenie Brama Czadrowska, a
poświęcenie miało miejsce 26 listopada 2017 roku. Cały
projekt dokumentuje ta strona (>>), korzystająca zresztą z
naszego serwisu |
       |
|
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 |
-
Lubawka (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): na rynku okazały barokowy Jan
N.
ustawiony w narożu ratusza, chroniony bardzo ciekawym daszkiem (>>) w kształcie gwiazdy (!).
Barokowy postument ma wysokość 250 cm. Z boku umieszczono napis:
"Den 25 septemb. Anno 1727", czyli "Dnia 25 września 1727" –
jest to zapewne data poświęcenia figury
-
Lubawka (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): w półokrągłej
wnęce nad bocznym wejściem do kościoła parafialnego Wniebowzięcia
NMP umieszczono
ładną niewielką polichromowaną figurę Jana N. w aureoli, barokową
-
Lubawka (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ):
wewnątrz tego samego kościoła parafialnego Wniebowzięcia NMP (zobacz
wyżej), we wnęce przy wejściu bocznym w prawej nawie, nad potężnymi
drzwiami jest dosyć oryginalny obraz, przedstawiający wyłowienie
Jana Nepomucena z Wełtawy (druga ćwierć XVIII wieku). W tle
pierwszoplanowej sceny widać Most Karola oraz unikalny widok Pragi z
około 1650 roku. Jan ma aureolę z gwiazd (nad: I.M.)
-
Okrzeszyn (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): na rzeczce Szkło,
na jednym z mostków (>>)
stoi figura Jana N. z 1726 roku (chronostych >>). Niestety została ona
strącona do wody podczas dziecięcych zabaw zimą 1987/88. Nie był to
zresztą pierwszy taki wypadek, poprzednio stało się to na początku
lat osiemdziesiątych, a jeszcze wcześniej obiekt został zniszczony w
czasie inwazji wojsk bloku wschodniego na Czechosłowację. W 1994 roku rzeźbę wydobyto z potoku i
ustawiono na jej miejscu, lecz niestety nie udało się odnaleźć głowy
- Jan jest zdekapitowany. Uszkodzona jest również prawa ręka i
krucyfiks. To co zostało wskazuje na wysoką klasę rzeźby widoczną
choćby w potraktowaniu szat i chmurkowej podstawy oraz zgrabnego
wolutowego cokołu. Na cokole znajduje się napis: "Sit Tibi Deus Atque laus in beato Joanne Nepomuceno" czyli w
tłumaczeniu: "Niech Tobie będzie chwała Boże w Świętym Janie
Nepomucenie"
-
Okrzeszyn (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): w zachodniej części kościoła Narodzenia NMP, na zwieńczeniu konfesjonału, jest figura Jana Nepomucena umieszczona jako patron tajemnicy spowiedzi. Pochodzi z lat 20. XVIII wieku i wykonana została przez anonimowego rzeźbiarza nazwanego Mistrzem Figur ze Starych Bogaczowic
-
Błażejów (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): przy domu nr 177 jest
tu przydrożny kamienny Nepomuk, pomalowany na jaskrawe barwy. Barok,
i i to niezły. Brak oryginalnego krucyfiksu, zamiast tego pod lewą
pachę Jana wetknięto prosty krzyżyk. Figura z XVIII wieku ma
wysokość 150 cm, a postument 200 cm. W 1992 roku pomnikowi groziło
przewrócenie, ale mieszkańcy postawili go do pionu i umocnili
cementem. Na cokole były napisy, ale po II wojnie światowej uległy
zniszczeniu
-
Błażejów (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): w szczycie domu
nr 125 niedaleko Jana kamiennego, w oszklonej kapliczce zobaczyć można
drewnianego Jana N.
-
Błażkowa (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): niewielki kamienny Nepomuk we
wnęce bramy domu nr 3. Barokowy, polichromowany, z krucyfiksem, o
obfitych i rozwianych szatach. Malowniczy obiekt, do tego
niezłej klasy artystycznej
-
Niedamirów (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra): na cokole krzyża,
na osobnym wsporniku, umieszczono wtórnie kamienną rzeźbę Jana N.
utrzymaną w manierze nieco uproszczonego baroku. Figura jest świeżo
oczyszczona "do żywego" i trudno stwierdzić jej wiek. Widoczne
uszkodzenia - brak palców daje wrażenie, że Jan skubie w zamyśleniu
brodę a nie trzyma palec przy ustach - wskazują, że rzeźba nie jest
nowa . Pod rzeźbą wstawiennicza modlitwa w języku niemieckim o
uwolnienie od wpływu szatana. W dalszej części napis fundacyjny:
"Errichtet zur Ehre Gottes von Stellenbesitzer n Hubner und seiner
Ehefrau Bertha geb. Gaspar im Jahre 1886" czyli "Ufundowane
na chwałę Bożą przez właściciela gruntu Jana Hubnera i jego żonę
Bertę z domu Gaspar w 1886 roku"
-
Miszkowice (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): w kościele
Wszystkich Świętych na szczycie konfesjonału umieszczono - być może
wtórnie - drewnianą
figurę Jana N. Jest nieco niezdarna, w stylu barokowo-ludowym,
polichromowana. W prawym ręku trzyma palmę, którą być może powinna
tkwić w lewej dłoni, brak natomiast krzyża (nad: JJK)
-
Miszkowice (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ):
w kościele Wszystkich Świętych w lewym ołtarzu bocznym umieszczono obraz Jana N.
przestawiający scenę adoracji krzyża przy ołtarzu z otwartą Księgą.
W tle - Most Karola. W dole obrazu aniołek z palmą i palcem przy
ustach. Całość nieco cukierkowa, być może na skutek renowacji (nad: JJK)
-
Miszkowice (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ):
w kościele Wszystkich Świętych w ołtarzu głównym umieszczono obraz Jana N.
Jest to bogate barokowe malowidło z tłumem postaci, wśród których
widać JN na chmurce (nad: JJK)
-
Miszkowice
(gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): na budynku
Straży Pożarnej
umieszczono oszklona kapliczkę, a w niej maleńką uroczą drewnianą i
polichromowaną figurkę Jana N. (nad: J.P.)
-
Chełmsko Śląskie (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): barokowa
drewniana polichromowana figura Jana N. na konsoli z aniołkiem w kościele
św. Rodziny, XVIII wiek
-
Chełmsko Śląskie (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): w tym samym kościele św. Rodziny
jest poświęcony Janowi N. barokowy ołtarz z obrazem "Św. Jan rozdający jałmużnę" -
kolejna kopia obrazu Brandla z Krzeszowa - namalowany przez Johanna
Franza Hoffmanna, który z kolei jest autorem fresków nepomuckich w
zamku Sarny (zobacz osobną
stronę >>). W źródłach ołtarz datuje się na rok 1713, a obraz
na około 1700. To "około" robi wielka różnicę, ale tak wczesne
datowanie należy raczej odrzucić (zobacz rozważania na ten temat
przy wpisie dotyczącym Krzeszowa, Wojciechowa i Legnicy). Tak czy
inaczej obraz ten jest szacownym zabytkiem nepomuckim. Ponadto
znalazłem informację o konserwacji modelu ołtarza św. Jana Nepomucena z tego kościoła w roku 2005 (4000 zł) (uwaga: należy sprawdzić czy chodzi o model wspomnianej figury, czy o zupełnie inny obiekt)
-
Chełmsko Śląskie (gm. Lubawka, pow. Kamienna Góra, ): w tym samym
kościele św. Rodziny, na plebanii znajduje się ołtarzyk w którego
centrum umieszczona jest płaskorzeźba z Janem Nepomucenem klęczącym?
(stojącym?) na chmurze, w otoczeniu aniołków. Pod chmurą pokonani
żołnierze. W tle namalowany Most Karola (nad: I.M.)
|
 |
|
Niwnice |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Lwówek Śląski |
|
|
|
W kościele biała figura Jana N. |
|
 |
|
Lubomierz |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Lubomierz |
ul. Nowa (d. Majowa) / W.Kowalskiego |
|
 |
Na tzw. Górnym Rynku, przed domem nr 7, stoi
kamienny barokowy Jan N. Umieszczono go na prostopadłościennym
cokole zwieńczonym gzymsem, która z kolei stoi na
sześciostopniowej kamiennej podstawie tworzącej schody. Święty z
biretem na głowie przyozdobioną aureolą z gwiazdami, w typowym
ubiorze kapłana, w sutannie, komży obramowanej u dołu koronką,
gronostajowej pelerynie adoruje trzymany na lewym ramieniu
krucyfiks spod którego wyłania sie palma męczeństwa a
jednocześnie w wymownym geście prawą dłoń przykładając do
piersi. Figura stoi na chmurkach, niejako unoszona w glorii
chwały. Z przodu cokołu dawniej przymocowany był wysięgnik lampy
oświetlającej figurę. Barokowa XVIII-wieczna figura była w
nienajlepszym stanie: zostały jej tylko trzy z pięciu gwiazd
aureoli, a cokół był uszkodzony. W lecie 2010 zakończono
renowację rzeźby, jednak niezrozumiały i zadziwiający jest fakt
przyozdobienia głowy Jana po przeprowadzonej renowacji roku aż
sześcioma gwiazdami (nad: J.G., uzup: S.Zobniów, I.K.) (uwaga:
ten obiekt w źródłach nazywany jest czasem Nepomucynem, a czasem
nawet św. Maternusem) |
          
           |
 |
|
Lubomierz |
pow: Lwówek Śląski |
gm: Lubomierz |
Pl. Kościelny |
|
|
 |
Strop kaplicy świętego Jana Nepomucena w
kościele parafialnym pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny | |