HIT::
srebrna konfesja nad grobem św. Jana
Nepomucena! HIT::
najstarszy wizerunek Jana N! HIT::
Nepomuk nr 1 na Moście Karola!
Znaczna część prezentowanej tu kolekcji Janów
Praskich sfotografowana została w dniach 7-9 sierpnia 2006, podczas
podróży szlakiem Braci Asam, której Praga była znaczącym etapem.
Zobacz trasę i opis całej podróży >>
Inne zdjęcia nadesłali MS, KO i MZ oraz inni
Zarażeni Wirusem Nepomuckim.
HIT::
Od S.Ł. dostałem fragment filmu "Zamknij się i
zastrzel mnie" ("Shut Up and Shoot Me", "Sklapni a zastřel mě",
2005) w reżyserii i według scenariusza Steena Agro. Jest to
brytyjsko-czeska czarna komedia gdzie trup ściele się gęsto, a
jednym z narzędzi zbrodni jest ... latający Nepomuk z Pragi.
Oto ten fragment (>>)
Święty
Jan Nepomucen jest patronem Pragi i całego imperium
austriackiego (>>).
Pomysł na taki patronat pojawił się po bitwie pod Białą Góra koło
Pragi w roku 1620, a cesarzowa Maria Teresa wierzyła ponoć, że właśnie Janowi
zawdzięcza zachowanie tronu czeskiego. Tak więc skromny kanonik
awansował do rangi obrońcy cesarskiego porządku w opanowanych przez
Habsburgów krajach. W Pradze jego wizerunków nie brakuje!
Karlův Most, Hradčany (w tym katedra), Loreta, Pohořelec, Strahov,
Malá Strana
(w tym Kampa i Prádlo), Staré Město, Nové Město (część)
Praha 1: Karlův Most - Nepomuk Wzorcowy i sąsiednie (4 + 1)
Jeśli mowa o Pradze to przede wszystkim wspomnieć trzeba ojca wszystkich
Nepomuków - figurę na Moście Karola z 1683 roku.
Związana jest ona z historią barona Gotfryda Mateusza Wunschwitza, który
miał być stracony z powodu zabicia pawia w paryskim parku w Luwrze, lecz na
skutek modłów do Jana z Nepomuka został uwolniony. W podzięce ufundował
brązową figurę odlaną przez Wolfganga Hieronima Heroldta z Norymbergii
według szkiców modelu Mathiasa Rauchmullera (1645–86) z Wiednia i
drewnianego modelu Jana Brokoffa (Brokofa, 1652–1718), który z kolei znajduje się w
kościele pod wezwaniem Jana N. na Skalce (zobacz niżej, kopia, oryginał w Muzeum Miasta
Pragi). Na cokole, zaprojektowanym przez
Jeana Baptiste Mathleya, wyrzeźbiono płaskorzeźby ze scenami Spowiedzi
Królowej i Zrzucenia oraz umieszczono napis
fundacyjny poniżej podany w oryginale i po polsku:
DIVO IOANNI
NEPOMUCENO
ANNO MCCCLXXXIII
EX HOC PONTE
DEIECTO
EREXIT
MATHIAS LB
DE WUNSCHWITZ
ANNO MDCLXXXIII
ŚWIĘTY JAN
NEPOMUCEN
W ROKU 1383
Z TEGO MOSTU
ZRZUCONY
WZNIÓSŁ
MACIEJ BARON
Z WUNSCHWITZ
W ROKU 1683
Jeszcze w latach 20. XX wieku cokół ozdabiało pięć wielkich gwiazd
umocowanych do niego na wygiętych pałąkach. Na każdym z pięciu ramion każdej
gwiazdy była mała gwiazdka. Usytuowanie figury Jana na moście miało znaczące konsekwencje
w setkach przyszłych realizacji - zobacz stronę
Janów Mostowych (>>).
Zobaczcie też głowę Nepomuka #1 i fragment reliefu ze sceną topienia oraz
artykuł Wojciecha Misko z
Gazety Wyborczej na temat Jana nr 1
Rzeźbę dopełniają dwa elementy - tablica z
metalowym gwiaździstym krzyżem wmurowana w trotuar w miejscu, skąd Jana zrzucono
do Wełtawy, oraz brązowa płaskorzeźba na balustradzie tuż nad wspomnianą
tabliczką. Jest to punkt szczególny dla wszystkich miłośników
Nepomuków, tu trzeba przyjść! Inni, zwykli turyści, którym nie dane było
Wtajemniczenie, zabobonnie dotykają figurki Jana wpadającego do rzeki na
płaskorzeźbie na cokole mając nadzieje na spełnienie życzenia. To również
dodaje magii idei nepomuckiej
Muzeum Miasta Pragi: znajduje się tu oryginał
drewnianego modelu figury Nepomuka nr 1 autorstwa Jana Brokoffa (Brokofa),
zabrany z kościoła pod wezwaniem Jana N. na Skalce, gdzie umieszczono kopię (zobacz wyżej)
-
nieopodal Mostu Karola była niegdyś na Wełtawie
wysepka, a na niej kaplica pod wezwaniem Jana N. Zniosła ją powódź w
roku 1784
Piękne zdjęcie pobrane ze strony
www.photosight.ru/photo.php?photoid=236159
bez wiedzy autora - nie udało się nawiązać z nim kontaktu. Mam nadzieję, że wybaczy i nie będzie miał nic przeciwko.
Fotka przedstawia srebrną figurę JN z jego konfesji w katedrze Św. Wita w Pradze.
Ciało Jana, ubrane w strój jak z jednej z jego figur, zamknięte jest w
szklanej trumnie.
Zdjęcie otwartej trumny do zobaczenia w pracy habilitacyjnej Ryszarda
Mączyńskiego "Nowożytne polskie konfesje" (Uniwersytet Toruński, 2003).
Opisane niżej obiekty (łącznie z Nepomukiem nr 1,
zobacz wyżej) w większości zlokalizowane są wzdłuż Drogi Królewskiej –
historycznej trasy, którą poczynając od roku 1435 przejeżdżali przyszli
czescy królowie w drodze na koronację. W roku 1729 szła nią również procesja
na uroczystości związane z kanonizacją Jana Nepomucena. Droga zaczynała się
przy Pałacu Królewskim na Starym Mieście koło Bramy Prochowej. Następnie
biegła ul. Celetną (Celetná), przez Rynek Staromiejski (Staroměstské nám.)
koło ratusza staromiejskiego, dalej przez Mały Rynek (Malé nám.), ul. Karola
(Karlova) koło Klementinum, przez pl. Krzyżowców (Křižovnické nám.), pod
Staromiejską Wieżą Mostową, po Moście Karola, pod Małostrańską Wieżą
Mostową, następnie ul. Mostową (Mostecká) na Rynek Małostrański (Malostranské
nám.), ulicami Nerudy (Nerudova) oraz Do Zamku (Ke Hradu) i przez Rynek
Hradczański (Hradčanské nám.) na Zamek do katedry św. Wita. Jej obecny
przebieg się ustalił w XVII wieku, wcześniej biegła przez ul. Przekop (Úvoz)
i Pogorzelec (Pohořelec), ponieważ nie istniała jeszcze ulica Do Zamku (Ke
Hradu).
Praha 1: Hradčany, katedra sv. Vita (16
+ 1)
Praha-Hradčany-katedra sv.
Vita (Praha 1, obec i kraj: hlavní město Praha,
): w katedrze sv. Vita jest
przede wszystkim konfesja z masywnego srebra zawierająca grób naszego ulubionego świętego zaprojektowany
i wykonany w latach 1733-36 roku
przez Austriaka Jana Fischera von Erlach w formie srebrnego sarkofagu, z
dwóch ton kruszcu. Autorem modelu był Antonio Corradini z
Wenecji i Wiednia, a
wykonawcą wiedeński złotnik Johann Joseph Würth.
Obiekt ten jest trzecim z kolei na tym miejscu. Pierwszy powstał około 1679,
drugi w latach
1719–1721, a ich autorzy są nieznani. Zanim wybrano ostateczny projekt i zrealizowano go,
przedstawiono
kilka innych propozycji. Jednym z nich był konfesja w wizji Antona Johanna Mansfelta z roku 1729, której szkic zachował się w formie ryciny
(jako osobny obiekt nepomucki opisano go w rozdziale
Nepomuków
Ulotnych >>). Z sarkofagiem wiążą
się liczne legendy, o których szerzej w
rozdziale poświęconym cudom Janowym (>>).
Jest to potężna struktura rzeźbiarska, która zastąpiła
konstrukcję typu Castrum Gloriæ otoczoną
balustradą, której przestąpienie sprowadzało nieszczęście, a na
której wisiała tablica z roku 1530 świadcząca o dziejących się
tu cudach: Jan półklęczy na
sarkofagu trzymając oburącz krucyfiks. Anioły dzierżą atrybuty
Jana, a całość wieńczy purpurowy baldachim podtrzymywany przez
putta, niegdyś własność cesarzowej Marii Teresy. Na balustradzie
siedzące alegorie Milczenia, Mądrości, Siły i Sprawiedliwości
(1746, projekt Jan Antonin Quittaner, wykonanie J. i W.
Seitzowie, choć inne źródło podaje F.I.Platzera) oraz cztery wazy. Ze sklepienia zwiesza się złota korona, a z niej z kolei
srebrne lampy. Wiąże się z nimi legenda, jakoby była wśród nich
jeszcze jedna, złota. Złotnik, który ja wykonał popadł w biedę i
prosił Jana N. o pomoc. Ten ukazał się zagrożonemu więzieniem
złotnikowi i pozwolił mu zabrać złota lampę z grobu. Ten
wzbraniał się, ale lampa sama obniżyła się tak, aby mógł ją
wziąć w ręce. Wziął zatem, a na jej miejsce w cudowny sposób
pojawiła się nowa. Wykonał z niej precjoza, sprzedał je i
spłacił wierzycieli. Potem wzbogacił się i oddał lampę jeszcze
piękniejszą. A wtedy lampa "tymczasowa" zniknęła. Wewnątrz srebrnego sarkofagu zamknięta jest szklana trumna z ciałem
Świętego, jest też relikwia języka. Nastrój jest podniosły mimo
turystycznego tłumu kłębiącego się wokół. Każdy zarażony wirusem
nepomuckim po prostu musi tam być, choćby raz w życiu
Praha-Hradčany-katedra sv.
Vita (Praha 1, obec i kraj: hlavní město Praha,
): w krypcie pod tumbą Jana N., gdzie
przez 300 lat spoczywały zwłoki świętego, są malowidła ścienne
przedstawiające świętego jak i wydarzenia które miały miejsce
tuż po jego śmierci
Praha-Hradčany-katedra
sv. Vita (Praha 1, obec i kraj: hlavní město Praha,
): pozłacany Jan N. na filarze transeptu katedry sv. Vita,
dzieło Frantiska Preissa z 1669 roku
Praha-Hradčany-katedra
sv. Vita (Praha 1, obec i kraj: hlavní město Praha,
): Jan N. na srebrnym antepedium jednego z bocznych
ołtarzy katedry sv. Vita
Praha-Hradčany-katedra
sv. Vita (Praha 1, obec i kraj: hlavní město Praha,
): w kaplicy św. Krzyża w katedrze sv. Vita
barokowe antepedium z popiersiem Jana N.
Praha-Hradčany-katedra
sv. Vita (Praha 1, obec i kraj: hlavní město Praha,
): w kaplicy św. Krzyża w katedrze sv. Vita
dwie sceny z życia Jana N.: Topienie i Gloryfikacja,
wykonane przez Odoarda Vicinellego z Rzymu, namalowane z okazji
kanonizacji JN (1729)
Praha-Hradčany-katedra
sv. Vita (Praha 1, obec i kraj: hlavní město Praha,
): naprzeciw kaplicy Wallensteinów w
katedrze sv. Vita, między arkadami chóru, płaskorzeźba
przedstawiająca dewastowanie nagrobka św. Jana N. (zobacz wyżej)
przez kalwinistów w roku 1619, za czasów Zimowego Króla.
Wykonana w pierwszej połowie XVII wieku przez Kaspara Bechtelera
Praha-Hradčany-katedra
sv. Vita (Praha 1, obec i kraj: hlavní město Praha,
): kamienna figura leżącego Jana N. na zewnętrznej ścianie katedry sv. Vita.
Jest niejako odpowiedzią w kamieniu na konfesję grobową Jana N.
z wnętrza katedry. Jest to przepiękna grupa rzeźbiarska
zaprojektowana i wykonana przez Franza Ignaza Platzera w 1763
roku (zobacz też niżej jego figury JN w Vinoře i z Národní
galerie w Praze), zawiera na sarkofagowym postumencie pełnoplastyczne
wyobrażenie ciała męczennika podtrzymywanego przez anioła i
putto; drugie putto trzyma krucyfiks. Z pewnością jedno z moich
ulubionych przedstawień nepomuckich i absolutnie obowiązkowy
przystanek dla wszystkich zainteresowanych tematyką JN. Na podstawie
chronostych (>>) (1763):
DIVO IOANNI NEPOMVCENO ELABORATA ET SACRATA
W skarbcu katedry sv. Vita zachowały się
bogate wota dowodzące atencji Polaków dla Jana N. (nad: H.Jakóbczak; źródło: R.
Mączyński "In honorem Sancti Ioannis Nepomuceni",
zobacz artykuł >>) Są to:
Praha-Hradčany-katedra
sv. Vita (Praha 1, obec i kraj: hlavní město Praha,
): srebrny kielich z pateną z roku 1718, a więc sprzed
beatyfikacji (1721) i zezwolenia Rzymu na kult w
Rzeczpospolitej (1723), fundacji Franciszka Mikołaja Dyzmy
Zaleskiego, opata klasztoru cystersów w Oliwie (Pomorze >>) .
Praca powstała w warsztacie złotnika praskiego Michala
Josefa Koksela (1690-1747), o czym świadczy jego punca. Na
kielichu znajduje się wizerunek Jana N., inskrypcja z datą
powstania, intencją i wskazaniem osoby fundatora uzupełniona
o jego herb Godziemba
Praha-Hradčany-katedra
sv. Vita (Praha 1, obec i kraj: hlavní město Praha,
): inny srebrny kielich z pateną z roku 1735,
znowu fundacji Franciszka Mikołaja Dyzmy Zaleskiego, opata
klasztoru cystersów w Oliwie (Pomorze >>). Praca powstała w
Gdańsku (Pomorze >>)
(znak złotniczy nieczytelny). Na kielichu znajduje się wizerunek
Jana N., inskrypcja z datą powstania, intencją i wskazaniem
osoby fundatora uzupełniona o jego herb Godziemba
Praha-Hradčany-katedra sv. Vita (Praha 1, obec i kraj: hlavní město Praha, ): imponujący, wykonany z 14 karatowego złota, kielich z pateną
zwany "polskim" z roku 1747. Jego stopa o wykroju
sześciobocznym, zbliżonym do okręgu, u podstawy obwiedziona
jest profilowaniem, wyżej zaś rozczłonkowana antytetycznie
zestawionymi wolutami na trzy pola, w których osadzono
emaliowane apliki z przedstawieniami św. św. Kazimierza i
Stanisława Kostki oraz kartusza z herbem. Trzon trójboczny,
ujęty został na narożach wolutami, a wazonowy modus
ozdobiony motywem winnego grona. Czaszę osadzono w
koszyczku, który analogicznie jak stopa podzielony jest
wolutami na trzy pola dekorowane malowanymi płytkami z
wyobrażeniami św. św. Wacława, Wojciecha i Jana Nepomucena.
Dzieło wzbogacają szlachetne kamienie - granaty (66 sztuk) i
diamenty (138 sztuk) sadzone między wolutami oraz wokół
aplik. Kielich jest donacją ostatniej woli królowej polskiej
Katarzyny z Opalińskich (1680-1747), żony króla Stanisława
Leszczyńskiego. Fundacja zdecydowana została w Lunéville we Francji (>>),
bo w roku 1708, trzy lata po koronacji, para królewska
zmuszona została do wyjazdu z Polski. Na jednej z
emaliowanych aplikacji znajduje się pięciopolowy herb z
Pogonią Litwy, Orłem Polski (nieprawidłowo czarnym!) i
Łodzią Opalińskich pod koroną królewską. Błąd w kolorystyce
oraz usytuowanie św. Stanisława Kostki (zamiast św.
Stanisława Biskupa?) wśród innych patronów Rzeczypospolitej
pozwala sugerować jako twórcę kielicha złotnika z
niemieckiego kręgu kulturowego, być może Kašpara
Gschwandtnera (Caspar Schwandtner, 1708-1765), choć emaliowane aplikacje zdają
się być pochodzenia bawarskiego. Program ideowy wyrażony w
doborze świętych podkreślał bliskość nacji polskiej i
czeskiej, zgodnie z koncepcjami słowianofilskimi z czasu
walk o tron Rzeczypospolitej - mamy tu więc do czynienia z
próbą określenia Jana Nepomucena jako patrona narodu
słowiańskiego, w opozycji do dławiących jego wolność nacji
niemieckich (Saksonia, Prusy, Austria) (zobacz też obraz z
Czemiernik >>)
W katedrze sv. Vita jest
najstarszy, jeszcze
średniowieczny wizerunek Jana N., płaskorzeźbiony w drewnie. Jest to dowód na
lokalny kult Praskiego Kanonika na wieki przed oficjalna
beatyfikacją i kanonizacją
W katedrze sv. Vita znajdują się wykonane
z drewna dębowego historyczne odrzwia do Wohlmuthowej
Kruchty, czyli wejścia do północnego transeptu kościoła.
Znane są jako Bechtelerovy dveře, dzieło rzeźbiarza Kašpara
Bechtelera (skrzydła prawe i lewe) i są to zdobione płaskorzeźbionymi panelami
z podobiznami czeskich świętych patronów. Jeden
z tych na prawym skrzydle to wizerunek ukazanego z profilu Jana N. w stroju
kanonika, z księgą w ręku. Podpis głosi "S.IOHAN.D.BEICH/TIGER".
Poniżej scena Topienia z sylwetą Mostu Karola. W górnym rogu
data 1630, a więc całe stulecie
przed beatyfikacją i kanonizacją JN (nie dotyczy to
środkowej części, wykonanej w roku 1929)
W katedrze sv. Vita jest też
kaplica pod wezwaniem Jana N. (sv. Erharda a Otýlie, Vlasimská,
sv. Vojtěcha), usytuowana
naprzeciwko nagrobka Jana, oddzielona od nawy kratą z 1731 roku.
Co ciekawe, nie ma tu wizerunków Jana N. z wyjątkiem witraża
(opisany osobno, zobacz niżej), a jedynym motywem nepomuckim
jest wielka i piękna złocona gwiazda umieszczona na w/w kracie.
Takie gwiazdy-latarnie są przy wszystkich kaplicach, jednak
tylko tu zastosowano motyw biretu kanonickiego. Miejsce to łączy
z Janem fakt, że jako wikariusz generalny biskupstwa
sprawował on opiekę nad tą kaplicą.
W kaplicy Jana N. (sv. Erharda a Otýlie,
Vlasimská, sv. Vojtěcha, zobacz wyżej) w
katedrze sv. Vita,
po prawej stronie ołtarza głównego, naprzeciwko konfesji Jana N.,
znajduje się witraż ze św. Janem
Nepomucenem (o Szklanych
Nepomukach - na osobnej stronie >>). Twórcą był Karel
Vladislav Zap (1812-1871) w roku 1868, zmiany w 1870 roku.
Widać tu sylwetkę Jana N. w aureoli, z krzyżem i palmą,
Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny i św. St. Jana
Nepomucena i króla Wacława IV, w prawym polu św. Jan
Nepomucena-Jałmużnika, Spowiedź Królowej. Napisy łacińskie
identyfikują postaci. Projekt
pochodzi z roku 1868 roku i jest dziełem Josefa Krannera
(1801-1871)
W kaplicy Schwarzenbergów w
katedrze sv. Vita
znajduje się niewielkich rozmiarów witraż ze św. Janem
Nepomucenem (o Szklanych
Nepomukach - na osobnej stronie >>). Jego tematem jest historia relikwii św. Jana, a
wykonał go w latach 1930-31 Karel Svolinsky (nad: I.M.) (uwaga:
zweryfikować, czy obiekt nie jest tożsamy z witrażami z
kaplicy Jana N. / sv. Erharda a Otýlie / Vlasimská, zobacz
wyżej)
Przed głównym wejściem do katedry św.
Wita wybudowano, z okazji uroczystości kanonizacji
Jana N. w roku 1729, okazałą konstrukcję, coś w rodzaju
bramy triumfalnej zaprojektowanej przez Jana Ezechiela Vodnaňskeho (1673-1758). Zachowało się przedstawienie tej bramy w
postaci ryciny, którą jako osobny obiekt nepomucki opisano go w rozdziale
"Strachov" poniżej oraz na stronie Nepomuków
Ulotnych >>).
Praha 1: Hradčany (27)
inne Jany z dawnego miasta Hradčany:
terenu Pražského Hradu, Lorety, Pohořelca i Strahova
Kościół pod wezwaniem Jana N., dziś
garnizonowy (zobacz też niżej). Świątynię projektował w
latach 20. XVIII wieku Kilian Ignaz Dietzehofer i jest to pierwszy
kościół pod tym wezwaniem, który gotowy już na uroczystość kanonizacji.
W oknie wieży, nad portalem, na
cokole umieszczono okazałą kamienną figurę Jana
N. U stóp Jana aniołki - jeden z nim ma palec przy ustach.
Jan stoi w silnym kontrapoście, na głowie ma biret, a wokół
niej pięciogwiaździstą złotą aureolę. w lewej ręce ma złotą
palmę, w prawej wznosi wysoko złoty krzyż. W kluczu portalu
kartusz z podwójnym krzyżem nepomuckim o ramionach
zakończonych gwiazdami, taki sam jak na szczycie wieży. Na
gzymsie dwie postaci kobiece, liczne chmurki, woluty, wazy i
dekoracje roślinne. Prace
przy fasadzie zostały zakończone przed kanonizacją w roku
1729.
Autorem dekoracji fasady kościoła jest górnołużycki rzeźbiarz Matěj Václav Jäckel (1655-1738),
twórca głównego
ołtarza w tym kościele (1705,
zobacz wyżej >>), rzeźb z Mostu Karola, a także
podwójnego ołtarza nepomuckiego z Dobřan w kościele św. Víta
(zobacz >>), ołtarza JN w praskim kościele św. Voršily na Novym Měste (1710),
figury JN w miejscowości Sedlec u Kutné Hory (1705-13, zobacz >>),
a także współtwórca głównego ołtarza z figurą JN w kościele klasztornym
w Broumovie (zobacz >>).
Kościół jest niestety zamknięty na głucho i nigdy nie udaje
się do niego wejść - nawet wywieszone przy wejściu daty i
godziny nabożeństw nie są przestrzegane. Zamknięte nawet w
dzień Jana N., 16 maja!
Wewnątrz kościoła pod wezwaniem Jana N. (zobacz wyżej), na ośmiobocznym sklepieniu freski ze scenami z życia
świętego, w tym w prezbiterium Gloryfikacja św. Jana Nepomucena, na którym aniołowie niosą relikwiarz z
jego językiem, autorstwa Vaclava Vavrinca Reinera (1689-1743) z Pragi
Wewnątrz kościoła pod wezwaniem Jana N. (zobacz
wyżej) jest główny ołtarz nepomucki z roku 1705 autorstwa rzeźbiarza Matěja Václava Jäckela (1655-1738).
Ołtarz ten został zresztą przeniesiony - pierwotnie był w kościele św.
Wojciecha na Starym Mieście.
Matěj Václav Jäckel to twórca dekoracji fasady
tego kościoła (przed
1729, zobacz wyżej >>), rzeźb z Mostu Karola, a także
podwójnego ołtarza nepomuckiego z Dobřan w kościele św. Víta
(zobacz >>), ołtarza JN w praskim kościele św. Voršily na Novym Měste (1710),
figury JN w miejscowości Sedlec u Kutné Hory (1705-13,
zobacz >>), a także współtwórca głównego ołtarza z figurą JN w kościele klasztornym
w Broumovie (zobacz >>)
Na wzgórzu zamkowym, na wschód od
prezbiterium katedry stoi romański kościół sv. Jiřeho. Po
prawej stronie fasady znajduje się kaplica poświęcona Janowi
N. (zobacz też niżej) zaopatrzona w portal zwieńczony barokową kamienną figurą Jana
Nepomucena z początku XVIII wieku. Rzeźba stoi na tle okna, na
niewielkim cokoliku. Stojący w kontrapoście Jan ma aureolę
ze złotymi gwiazdami i piękny gest rąk wskazujący na
krucyfiks trzymany przez aniołka po prawej stronie. Lewy
aniołek trzyma palmę i ma palec przy ustach, a za nim
znajduje się kula ziemska
W tej samej kaplicy przy kościele sv. Jiřeho
(zobacz wyżej), w dolnej części ołtarza bocznego kaplicy św. J.N.
znajduje się bardzo oryginalny, rzadki wizerunek Jana N. - w pozycji
leżącej. Zmarły leży, trzyma krzyż, głowę ma ułożoną na poduszce, wokół
głowy ma aureolę z gwiazd. Anioły niosą mu wieniec i palmową gałązkę
(nad: I.M.)
W tej samej kaplicy przy kościele sv. Jiřeho
(zobacz wyżej), w jej ołtarzu głównym, jest barokowy obraz przedstawiający modlącego się,
klęczącego nad księgą św. Jana N. Nad nim widzimy anioła z gałązką
palmową i wieńcem (nad: I.M.). Ciekawym elementem jest porzucony na
posadzce pastorał biskupi (odrzucenie godności przez Jana? przypomnienie
biskupa praskiego, jego protektora?) a także astrolabium kuliste
(znaczenie tego elementu ciągle jest dla nas niejasne, porównaj np.
opisy obrazów z Mazowsza (>>) i
Podlasia (>>), a także figury z
Kielc (>>)
W tej samej kaplicy przy kościele sv. Jiřeho
(zobacz wyżej) znajduje się zespół baokowych fresków
nepomuckich. Jego głównym elementem jest plafon z tłumem
postaci, w tym najważniejszą - Jana N. spoczywającego na
chmurkach. Są tu anioły duże i małe, w tym jeden z palcem
przy ustach, jest postać trzymająca relikwiarz z Językiem. W
latarni aniołki z palmą męczeńską i wieńcem. Ciekawy jest
abstrakcyjny krajobraz na dole kompozycji - jakieś trawy i
drzewo miotane wichurą. W narożach cztery sceny z życia Jana
przedstawione w technice czerwonego sgrafitti (nad: I.M.)
Na Placu Hradczańskim
stoi
charakterystyczna kolumna maryjna - barokowa okazała grupa rzeźbiarska autorstwa Ferdinanda
Maximiliana Brokoffa (>>) z lat 1725-36, której głównym elementem jest
smukła
kolumna z figurą MB na szczycie. Jan N. był jedną z postaci towarzyszących,
przedstawiony na honorowym miejscu w pozycji siedzącej (rzadkość!), w aureoli,
bez nakrycia głowy, adorujący krucyfiks podtrzymywany przez
aniołka.
Ta rzeźba jest prawdopodobnie autorstwa Františka Ignáca
Weissa (1650-1756) lub innego twórcy tego pokolenia. Cały
zespół był w złym stanie technicznym, a figura Jana N.
dotknięta była
zaawansowaną korozją kamienia i miała liczne ubytki. Całość
poddano remontowi w roku 2014, jednak w odróżnieniu od
sąsiadów rzeźba Jana N. nie wróciła na swe miejsce. Nie
wiemy, czy stan ten jest tymczasowy czy stały - na razie ta
piękna rzeźba znajduje się prawdopodobnie (tak jak główna
figura MB) w Lapidárium Národního muzea, czyli Lapidarium
Muzeum Narodowego (zobacz niżej). Być może in loco zostanie
umieszczona kopia? (uwaga: wpis pozostawiam na tym miejscu do czasu wyjaśnienia
sprawy)
Fasadę narożnego domu pod numerem 65/6 zdobi fresk nepomucki w rokokowej stiukowej oprawie -
stojąca postać Jana N. na tle Mostu Karola, trzymająca
przed sobą w wyciągniętej do przodu dłoni krucyfiks.
Krucyfiks trzyma też unoszący się obok świętego aniołek,
który dodatkowo trzyma paluszek przy ustach. Przed Janem, na
stoliku, położona ludzka czaszka. Z tyłu, w tle widzimy most
z przepływającą pod nim rzeką, a na moście ustawiona figura
Nepomucena (uzup: J.B. z Kłodzka)
W budynku przy północnej pierzei placu, w
podziemiach gdzie znajdowały się dawniej stajnie biskupie,
jest dziś restauracja "U sv.
Jana Nepomuckeho". Zaopatrzono ją w blaszany szyld z wizerunkiem Jana
N. w gwiaździstej aureoli. Motywy nepomuckie znajdują się też na innych
szyldach a nawet na torebeczkach z cukrem. Odwiedziłem ją 16 maja 2019 (nad: M.R.)
W restauracji "U sv.
Jana Nepomuckeho" (zobacz wyżej), we wnęce ściany na szczycie
schodów prowadzących do piwnicy ustawiono dużą drewnianą
polichromowaną figurę Jana N. w aureoli. Rzeźba jest raczej
statyczna, z niewielkimi uszkodzeniami - odpryskami gipsu i
malatury
W Národní galerie jest - najprawdopodobniej w Schwarzenberským
paláce - wspaniały obraz Karla Franza Palko "Ciało św. Jana Nepomucena w
nurcie Wełtawy", olej na blasze, 1755-1760 (uwaga 1: prezentowana
fotografia może przedstawiać inny obraz nepomucki ze zbiorów Narodní
Galerie. Pochodzi ona z wywieszonego na murze klasztornym w Žďárze nad
Sázavou plakatu wystawy "Barokní umění ze sbírek Národní galerie w Praze"
prezentowanej w tamtejszym zamku Kinských)
(uwaga 2: z całą pewnością w zbiorach
muzeum jest całe mnóstwo innych wizerunków JN, w tym opisana poniżej
figura autorstwa F.I. Platzera)
W Národní galerie jest model figury Jana
N. z lat 1735–1740 autorstwa Josefa Winterhaldera Starszego
(1702-69, zobacz też jego obiekty na moście w Náměšť nad
Oslavou oraz w klasztorze Hradisko w Ołomuńcu i w
Olomoucu-Chválkovicach oraz muzeum w Opawie) (uwaga: nie
jest pewne, w której z siedzib NG znajduje się ten obiekt)
W Národní galerie znajduje się barokowa
figura Jana N. pochodząca z dekoracji klasztoru norbertańskiego w Teplé,
z w lat 50. XVIII wieku. Jest to dzieło Franza Ignaza Platzera
(1717-87), twórcy m.in. figury JN przy zewnętrznej ścianie katedry
praskiej czy figury JN z Vinořa (zobacz wyżej). Jest to biało-złota
figura ujęta w silnym kontrapoście, z lewą nogą opartą na fali (lub
grzbiecie ryby), adorująca krucyfiks trzymany na prawym ramieniu. W
lewym ręku zamknięta księga, a na niej biret (uwaga: nie jest pewne, w
której z siedzib NG eksponowany jest ten obiekt - Klasztor św. Jerzego?
Pałac Schwarzenbergów? zakładam roboczo ten ostatni wariant)
W jednym z ogródków kawiarnianych
założonych przy koronie murów obronnych Hradčan jest współczesna rzeźba Jana N.
ustawiona na cokole, pod daszkiem z pleksi. Krucyfiks jest
wyrzeźbiony w korpusie figury (nad: M.S.)
Na środku środku ulicy będącej głównym
placykiem dawnego przedmieścia Hradczan - Pogorzelca - stoi
kamienna barokowa figura Jana N. z aniołami. Jeden z nich
trzyma palec przy ustach, drugi dzierży Palladium z
wizerunkiem MB Staroboleslavskiej. Typowy, pięknie oddany
strój, brak aureoli i palmy, ale ta ostatnia być może
pierwotnie tkwiła w lewej dłoni. Jest za to ryba (rzadkość -
podwójny symbol wody i milczenia!) u stóp Jana, stuła na
jego szyi i wystający poza plintę bu ze ściętym noskiem. Na
cokole wykuto sześcioramienną gwiazdę i wypełniono ją
napisami, których odcyfrowanie sprawia trudności nawet
fachowcom - jest to swego rodzaju szyfr, z którego umiemy
wyłowić jedynie pojedyncze słowa, ale kolejność ich czytania
i znaczenie liczbowe wyróżnionych liter jest już zagadką:
"eCCe - gLorIaM - sIspreCor - sILenCI(D?)o - Me De La - :sanCte
- Ioannes - preDICantI - MartIr - steLLIæ" . Nieudolna
próba odczytania: "Tajemnica pokazuje (aby) głosić chwałę
gwiazd. Oto męczennik milczenia. Oto cena chwały. Kimkolwiek
jesteś proś szczerze świętego Jana o uzdrowienie. I.I. ten
pomnik stworzył i odnowił". Czy odwrócone "CI"
należy czytać jako "D"? Poniżej i powyżej gwiazdy
chronostychowane napisy (>>)"CLaM DICIt / sIC Data MerCes / gLorIæ" oraz "I.I. In
HM (hoc monumento) fieri curavit / renovirt...", z
których każdy daje rok 1752. W sumie rok ten zaszyfrowany
jest aż pięciokrotnie! Autorem rzeźby był najprawdopodobniej
Jan Antonín Quitainer (1709–65, syn i uczeń Ondřeje Filipa
Quitainera) z Maléj Strány, autor ołtarzy w kościele Jana N.
na Skalce (zobacz niżej) - ale wspomina się też o T.
Hochhausie. Znalazłem też informację, że obiekt został
przeniesiony na obecne miejsce w roku 1846 z Rynku
Hradczańskiego (Hradčanské náměstí)
Przy wschodniej fasadzie
kościoła zwanego Loretą stoi okazały kamienny barokowy Jan
N. z aniołami. Brakuje jednego z nich, ale dwa inne przyczepiono
do ściany świątyni nad ozdobioną poziomą promienistą aureolą w kształcie
koła ze szprychami głową
świętego. Jan trzyma biret w ręce. Na cokole wykuto pięć gwiazd (nad: M.S.)
Na ścianie krużganku Lorety jest
drewniany ołtarzyk z obrazem Jana N. za szkłem, w drewnianej
ramie. Przyczepiona koło niego tabliczka informacyjna
przypomina życiorys Jana i przytacza jedną z modlitw
nepomuckich. Zilustrowano ją reprodukcją ryciny nepomuckiej
z 1700 roku
Na ścianie krużganku Lorety zawieszono
półokrągły obraz z MB ze Starej Boleslavi adorowanej przez
Jana N. i św. Wacława. W środku namalowano świątynię w
Starej Boleslavi
Przy północnej ścianie kościoła klasztornego premostratensów
(basilika Nanebevzetí Panny Marie) ustawiono kamienną barokową figurę
Jana N. adorującego w przyklęku MB z Dzieciątkiem. Jan trzyma lilię, a
Maria wkłada mu na rękę pierścień (uwaga: ze względu na unikalną
ikonografię upewnić się co do identyfikacji JN. Ponadto na szczycie
fasady ustawiono dwie figury o cechach nepomuckich, ale
zapewne przedstawiają one innych świętych kanoników)
Wewnątrz kościoła klasztornego premostratensów
(basilika Nanebevzetí Panny Marie), przy jednym z filarów lewej nawy,
ustawiono zwieńczony wyrzeźbionym Językiem ołtarz
Jana N. Głównym jego elementem jest barokowy obraz przedstawiający Jana
N. adorującego MB ze Starej Boleslavi, której wizerunek unosi aniołek.
Jan ma gołą głowę, a na szyi, na błękitnej wstędze, order (krzyż
maltański?). W tle majaczy Most Karola. Autorem jest jeden z trójki
malarzy: J.K. Liška, M.L. Willmann, a najpewniej K.F. Palko
Wewnątrz kościoła klasztornego premostratensów
(basilika Nanebevzetí Panny Marie) jedna ze złotych w ołtarzu głównym,
po jego jej stronie, zdaje się mieć cechy nepomuckie. Postać
w birecie, odziana w szaty kapłańskie i z nieco rozwianą
peleryną, trzyma coś w ramionach - zapewne krucyfiks
W bibliotece klasztoru premostratensów
przechowywana jest rycina autorstwa Antona Birckhardta
(1677-1748) przedstawiająca okazałą
konstrukcję, coś w rodzaju bramy triumfalnej, ustawionej przed głównym wejściem do katedry św.
Wita z okazji uroczystości kanonizacji
Jana N. w roku 1729. Sama brama, zaprojektowana przez Jana Ezechiela Vodnaňskeho (1673-1758) oczywiście już nie istnieje
(zobacz stronę Nepomuków
Ulotnych >>)
Praha 1: Malá Strana, w tym Kampa i Prádlo (14)
Praha (Praha1, Malá Strana,
):
u wylotu Mostu Karola, na placu Dražického náměstí
76/12, w półokrągłej wnęce nad wejściem do starej oberży - dziś
hotelu i restauracji "U Tří pstrosů" (U trzech strusi), zobaczyć można kamiennego niewielkiego Nepomuka. Fotografowałem
go w dzień i w nocy, a głębokie cienie pozwoliły uzyskać fajną głębię.
Jest to kamienna, pełnoplastyczna rzeźba stojącej w kontrapoście postaci
Św. Jana Nepomucena. Święty trzyma pochylony na prawe ramię krucyfiks,
który adoruje wzrokiem. Wokół głowy, na której biret otok z pięciu
złotych gwiazd. Stan rzeźby dobry (uzup.: J.B. z Kłodzka)
Praha (Praha1, Malá Strana,
):
u zachodniego wylotu Mostu Karola, przy ulicy U lužického
semináře 78/5, w umieszczonej na zewnątrz,
po prawej stronie od wejścia, gablocie sklepu Truhlar
Marionety, znajduje się makieta przedstawiająca Most Karola i
strażników. Na dole gabloty znajduje się korbka, tuż przy
łacińskim opisie. Kiedy nią odpowiednio długo będziemy kręcić,
to w bramie wschodniej wieży mostu pojawi sie Nepomuk i między
uzbrojonymi żołnierzami wskoczy do rzeki… Komentarz odkrywcy
tego obiektu nepomuckiego: "Czeskie poczucie humoru i dystans
do samych siebie nie przestanie mnie zadziwiać, mimo, że kraj i
jego mieszkańców dość dobrze poznałem… a przynajmniej tak
myślałem" (nad: M.O.)
Praha (Praha 1, Malá Strana, obec i kraj: hlavní město Praha): w ogrodzie klasztoru
karmelitanek bosych pomiędzy ulicami Mostecka/Letenska (dziś park)
stoi kamienna figura Jana N. autorstwa Ignaza
Frantiska Platzera (1749). Ciekawy jest motyw ryby, na której
stoi Jan (symbol milczenia?)
Praha (Praha 1,
Malá Strana, obec
i kraj: hlavní město Praha, ): Malostranské náměstí
- Jan N. u podnóża kolumny morowej Św. Trójcy z 1715 roku.
Figury rzeźbili O. Mayer, F. Geiger, a w roku 1772 uzupełniał je
I. F. Platzer - nie wiem, który z nich wyrzeźbił Jana N.
Praha (Praha 1, Malá Strana, obec
i kraj: hlavní město Praha,
): kamienna figura klęczącego Jana N. na szczycie domu
stojącego przy ulicy Nerudovej nr 206/4, z widokiem na Malostranské náměstí
Praha (Praha 1, Malá Strana, obec
i kraj: hlavní město Praha,
)): kamienne popiersie Jana N. na szczycie
facjatki domu
stojącego przy ulicy Nerudovej
Praha (Praha 1, Malá Strana, obec
i kraj: hlavní město Praha,
): kamienny zwornik bramy wjazdowej kamienicy
przy ulicy Nerudovej nr 213/18 ozdobiono płaskorzeźbą Jana N.,
klęczącego i zaopatrzonego w gwiazdy
Praha (Praha 1, Malá Strana, obec
i kraj: hlavní město Praha,
): fasadę kamienicy
przy ulicy Nerudovej nr 235-236/41-43 (dawniej 106) płaskorzeźbą
raka, a nad nią widnieje fresk z zatartym wizerunkiem klęczącego Jana N.
Wzdłuż gzymsu pierwszego piętra biegnie chronostychowany (>>)
napis oznajmiający rok 1726: ISTÖ(?) ANNO
CANONIZATVS
DIVI IOANNI NEPOMVCENVS
Praha (Praha 1, Malá Strana, obec
i kraj: hlavní město Praha,
): schodząc z Hradčan, u szczytu ulicy Nerudovej, przy
Radnickich Schodach, nie można nie zauważyć okazałego kamiennego Jana N.
flankowanego przez dwa anioły na cokole. Rzeźba stoi przy narożniku
budynku. Jest to dzieło Ferdinanda
Maximiliana Brokoffa (>>) lub
Michała
Jana Józefa Brokoffa (>>) z roku 1709
Praha-Prádlo (Praha 1, Malá Strana, obec
i kraj: hlavní město Praha, ): przy
zewnętrznej południowej ścianie
kościoła sv. Jana Křtitele na Prádle stoi kamienny
barokowy Jan N. autorstwa Michała
Jana Józefa Brokoffa (>>), z roku 1715
Praha (Praha 1, Malá Strana, obec i kraj: hlavní město Praha, ): przy ulicy
Letenskiej, w kościele św.
Tomasza ołtarz Jana N. z anonimowym obrazem z połowy XVII wieku
Wewnątrz kościoła sv.
Josefa znajduje się ołtarz boczny z drewnianą polichromowaną
figurą Jana N. Jana przedstawiono w nico dziwnej tańczącej
pozie, w aureoli i pod baldachimem, którego draperię podtrzymują dwa
aniołki. Poniżej kolejne dwa aniołki dzierżą krzyż i palmę (nad: M.G.)
Figura Jana N. flankująca ołtarz główny w kościele sv. Kajetána, zwanego też kościołem Panny
Marii Nieustającej Pomocy (kostel Panny Marie Matky ustavičné
pomoci). Na sklepieniu prezbiterium umieszczono pięć złotych
gwiazd nepomuckich
W podwórzu kamienicy, we pomalowanej na niebiesko
wnęce na wysokości pierwszego piętra ustawiono polichromowaną figurę
Jana N. z palmą, krzyżem i aureolą (nad: M.Muryn)
Na rogu ulic Karlovej
(części Drogi Królewskiej wiodącej do Mostu Karola) i Seminářskiej
fasada jednego z domów, zwanego Domem Pod Złotą Studnią (Dům U Zlaté
studny), ozdobiona jest sztukateryjnymi reliefami Jana Oldřicha Mayera z
1713 roku. Znajdują się one na wysokości aż trzech pięter. Pośrodku, pod
połączonym oknem na drugim piętrze, znajduje się pozłacana ośmioramienna
gwiazda z pozłacanym Palladium Ziemi Czeskiej, czyli Matki Boska
Staroboleslavska z Dzieciątkiem Jezus. Nad gwiazdą para aniołów unosi
koronę, pod gwiazdą po bokach koronowane czeskie lwy. Maryję i Jezusa
adorują Święty Wacław (po lewej stronie), a święty Jan Nepomucen (po
prawej stronie), który w tym czasie jeszcze nie był ogłoszony świętym.
Po bokach okien na pierwszym piętrze znajdują się patroni przeciwko
morowi (św. Sebastian, po lewej, św. Roch po prawej) i jezuiccy patroni
na trzecim piętrze (św. Ignacy po lewej stronie i św. Franciszek Ksawery
po prawej). Nad oknem na trzecim piętrze znajduje się płaskorzeźba
patronki od zarazy świętej Rozalii (uwaga: w pewnym źródle znalazłem
datę 1701) (uzup: J.B. z Kłodzka)
Na frontowej elewacji kościoła św. Gawła (kostel Sv.
Havla) znajduje się osiem kamiennych posągów świętych, których autorem
jest rzeźbiarz Matěj Václav Jäckel, a pochodzą one z okresu przed 1727
roku (niektóre zostały zastąpione kopiami w 1968 roku). Św. Jan Nepomucen
w postawie stojącej, trzyma przy prawym boku, prawą ręką krucyfiks, ku
któremu się pochyla, i który adoruje wzrokiem. Jan odziany w szaty
kanonika, z biretem na głowie, nad którym aureola w typie promienistym
(czeskim). Obok Św. Jana Nepomucena stoi Św. Marek Ewangelista, który
trzyma księgę, i któremu towarzyszy lew. Należy nadmienić, że to właśnie
w tym kościele od jesieni 1380 do 26 sierpnia 1390 roku proboszczem
(plebanem) był Jan Nepomucen (nad: Falbanka, uzup: J.B. z Kłodzka)
W tym samym kościele Sv. Havla
(zobacz wyżej) jest wysmukła drewniana figura Jana N. z krzyżem
i palmą, polichromowana,
umieszczona nad misą z wodą święconą po lewej stronie przy
wejściu do kościoła (nad: K.T.)
W tym samym kościele Sv. Havla
(zobacz wyżej) znajduje się ołtarz poświęcony Janowi N. z bardzo
wczesnym obrazem na płótnie z roku 1691 autorstwa Jakuba Jaroslavskeho
(uwaga: informację należy sprawdzić, co jest trudno, bo kościół jest
najczęściej zamknięty) (nad: J.B. z Kłodzka)
W tym samym kościele Sv. Havla (zobacz wyżej),
nad wejściem i opisaną powyżej figurą JN znajduje się witraż z przedstawieniem Jana N.
w birecie, trzymającego krucyfiks i zaopatrzonego w kartusz z napisem "SANCTVS
IOANNES NEPOMVCENO" (o Szklanych
Nepomukach - na osobnej stronie >>) (nad:
dzidek1960)
Przy staromiejskim rynku znajduje się barokowy Palác Kinských w którym mieści się Galeria Narodowa.
Na jego frontowej ścianie, w osi bram i wkomponowane w naczółki okien pierwszego piętra znajdują
się ujęte w rocaille'owe kartusze płaskorzeźby. Jedna z nich przedstawia popiersie
Jana N., druga to MB z Dzieciątkiem. Jan ma przymknięte oczy, trzyma
krucyfiks i zamknięta księgę, w której palcem zaznaczył sobie przerwaną
lekturę. Nad głową ma pięć gwiazd rozmieszczonych na tle promienistej
aureoli. Krzyż, gwiazdy i promienie stanowiące
ich tło są złocone, rocaille zaś pomalowano na rdzawoczerwono. Wyraz
twarzy spokojny, rozmodlony, oczy przymknięte. Włosy długie, zaczesane
do tyłu, opadają na ramiona, na twarzy zarost w postaci bródki. Na
ramiona zarzucona futrzana, związana pod szyją, peleryna. Pod szyją
prosty kołnierzyk. Sama płaskorzeźba pozbawiona polichromii, krucyfiks,
księga, gwiazdy i tło złote w kolorze, rocaille'owe zdobienia w kolorze
ceglanym. Nad kartuszem gierowany gzyms. Pałac został zbudowany w
latach 1755–1765 na miejscu trzech domów z wczesnośredniowiecznymi
fundamentami i być może z tego okresu pochodzi płaskorzeźba (nad:
dzidek1960, uzup: J.B. z Kłodzka)
Praha (Praha 1, Staré Město, obec
i kraj: hlavní město Praha,
): na elewacji budynku przy Staroměstské náměstí 550/18, nad
wejściem do restauracji Kamenný stul znajduje się fresk
przedstawiający Św. Jana Nepomucena rozdającego datki ubogim.
Święty w lewej dłoni trzyma tacę pełną złotych monet. Jedną z
nich wręcza dwóm, wpół odzianym żebrakom, którzy wdzięcznie
dziękują mu wzrokiem. U góry unosi się anioł, trzymający wieniec
z gałązek laurowych. Wokół głowy Jana, na której biret, aureola
z pięciu złotych gwiazd. Fresk ujęty w sztukatorsko zdobioną
ramę. Poniżej, w osobnym obramowaniu, główki dwóch,
uskrzydlonych putt. Stan dobry, choć fresk niewyraźny, wyblakły
(nad: J.B. z Kłodzka)
Praha (Praha 1, Staré Město, obec
i kraj: hlavní město Praha,
): popiersie Jana N. umieszczono w
fasadzie nad wejściem do kościoła sv. Mikulasa przy Staroměstské náměstí
Praha (Praha 1, Staré Město, obec
i kraj: hlavní město Praha): w
kościele sv. Mikulasa przy Staroměstské náměstí jest ołtarz boczny Św. Jan Nepomucen dający
jałmużnę Ignaca Raaba
Praha (Praha 1, Staré Město, obec
i kraj: hlavní město Praha,
):
przy placu Mariánské náměstí, przy skrzyżowaniu ulic Husova i
Linhartská znajduje się kamienna figura przedstawiająca piękną,
nagą, siedząca kobietę-nimfę wylewającą "kamienną" wodę z
dużego dzbana. Na tle wody widać pięć gwiazd, które jakby z niej
wypływają - atrybut Św. Jana Nepomucena. Z mniejszego dzbanuszka
wycieka ''żywa" woda, którą być może można pić, a więc poidełko.
Stan dobry (nad: J.B. z Kłodzka)
Praha: kościół
Najświętszej Trójcy - jest tu rzeźba Św. Jana Nepomucena
autorstwa Michała
Jana Józefa Brokoffa (>>), syna Jana - twórcy
wzorca Nepomuka
Praha (Praha 1, Staré Město, obec
i kraj: hlavní město Praha): kościół NMP przed Týnem,
ul. Týnská - wewnątrz, przy kolumnie prawego ołtarza bocznego
znajduje się złocona, drewniana figura Jana N. z palmą i
czerwonym krzyżem w ręku (nad: K.T.)
Praha (Praha 1, Staré Město, obec
i kraj: hlavní město Praha): w kościele klasztoru
franciszkanów św. Jakuba przy ulicy Malej Stupartskej jest
bogaty ołtarz Jana N. autorstwa Petra Kecka, z 1726 roku
Praha (Praha 1, Staré Město, obec
i kraj: hlavní město Praha,
):
na elewacji budynku przy ulicy Králodvorská 9, na wysokości
pierwszego piętra, pomiędzy oknami, na przyściennej konsoli,
ustawiona jest kamienna figura stojącej postaci Św. Jana
Nepomucena. Święty, ubrany w strój kanonika, trzyma na lewym
ramieniu krucyfiks, który adoruje wzrokiem, a w prawej dłoni
biret. Wokół głowy otok z pięciu złotych gwiazd. Szaty
ukształtowane w fałdy. 2 czerwca 2004 roku w sprawie spadających
części rzeźby interweniowała straż pożarna, a konserwator
zabytków wykonał dokumentację fotograficzną. Na jednym ze zdjęć
dokumentujących akcję widać brak prawej dłoni, w której Jan
trzyma biret, a która spadła na chodnik. Dziś figura z powrotem
jest skompletowana. Stan dobry (nad: J.B. z Kłodzka)
Praha: przy kościele Marii Śnieżnej kamienny Nepomuk na
cokole z czerwonego piaskowca (nad: K.O.)
Praha (Praha 1, Staré Město, obec
i kraj: hlavní město Praha): w kościele św. Idziego znaleźć można ołtarz
boczny św. Jana Nepomucena z jego obrazem, wykonany przez J. A.
Quittainera w roku1740. Jan N. był kanonikiem tego kościoła w
latach 1387–1388
Praha (Praha 1, Staré Město, obec
i kraj: hlavní město Praha, ul. Široká 1083/24): kościół sv. Ducha: przy
bocznej ścianie kościoła ustawiono kamienną
rzeźbę Jana N., a towarzyszy mu klęcząca postać żebraka. Jan
występuje tu w roli jałmużnika. Bardzo nietypowe przedstawienie!
Praha (Praha 1, Staré Město, obec
i kraj: hlavní město Praha,
): przed frontem kościoła sv. Josefa, w licu muru oddzielającego go od náměstí Republiki,
znajduje się kapliczka konchowa z barokową kamienną figurą Jana
N. Na cokole chronostych (>>) (1732):
Wewnątrz kościoła sv.
Josefa, po prawej stronie nawy, znajduje się ołtarz boczny z drewnianą polichromowaną
figurą Jana N. w aureoli i z krzyżem. Poniżej dwa anioły dzierżą
liście palmy
Przy placyku Týn jeden z domów,
zwany domem Pod Czarnym Niedźwiedziem, ozdobiony jest wnęką z
kamienną figurą Jana N. Aureola z gwiazdami, kontrapost, krzyż
na lewym ramieniu
Na dziedzińcu kamienicy "Pod Czerwonym Lisem" (dům U
Červené lišky) znajduje się piękna barokowa kapliczka wnękowa przytulona
do zachodniej ściany. Wnęka obramowana jest dekoracją stiukową z
girlandami obfitości, draperiami, muszlą, wazonem a nawet dwoma
bazyliszkami. Pod półokrągłym łukiem jest kartusz z wyblakłym malowidłem
(popiersie fundatora?). W dolnej części wnęki trzyczęściowy cokół z
gzymsem, płycinami i delikatnymi wolutami. Na środkowej części ustawiono
barokową figurę Jana N. w rozwianych szatach i rozpostartą peleryną,
befką, krzyżem w ramionach, w birecie, bez aureoli
W kościele Najświętszego Zbawiciela (Nejsvětějšího
Salvátora) jeden z ołtarzy poświęcony jest Janowi N., a jego głównym
elementem jest obraz gołogłowego klęczącego Jana N. autorstwa Josefa
Vojtěcha Hellicha. Na szczycie, pod koroną, Język
Promienisty.
Uwaga: jeden z konfesjonałów w lewej nawie ozdobiony jest figurą podobną
do Jana N. Jest to jedyna z figur na konfesjonałach, która jest
wielobarwna. Aby to zweryfikować należy wejść do środka za dnia, kiedy
nie jest tam kompletnie ciemno :)
W przedsionku kościoła św. Franciszka z Asyżu
usytuowanego koło Mostu Karola, we wnęce po prawej stronie, umieszczono
kamienna barokową figurę Jana N. w aureoli
Przy kościele pw. Trójcy Przenajświętszej (Kostel
Nejsvětější Trojice) stoi kamienny barokowy posąg Jana N. z aniołami
w arkadzie zamkniętej modernistyczną kratą przypominającą
pajęczynę (nad: M.S.) (uwaga: odszukać zdjęcia w archiwum)
Przed świątynią bardzo piękny kamienny barokowy Jan
N. autorstwa Ignaza Frantiska Platzera w latach 1746-47, w towarzystwie dwóch
aniołów dzierżących monstrancję (rzadkość!) i palladium
staroboleslavskie. Złocony napis na obłym bogatym cokole
wskazuje na rok 1747 jako datę powstania rzeźby. Boczne postaci
stoją na postumentach, które z głównym cokołem połączono
wolutowymi ścianami-ekranami zdobionymi motywami kwiatów i
owoców. Dawniej obiekt stanowił część fontanny, której koncepcję
opracował Kilián Ignác Dientzenhofer,
jednak z powodu dużego ruchu ulicznego zlikwidowano ją w końcu
XIX wieku
Wewnątrz kościoła pod wezwaniem św. Urszuli (sv. Voršily) jest
obraz z klęczącym Janem N. adorującym krzyż. Jest to główny
element ołtarza Jana N. z roku 1710 autorstwa rzeźbiarza Matěja
Václava Jäckela (1655-1738). Wykonał on również m.in. dekorację
fasady i ołtarz główny w kościele JN na Hradczanach (zobacz
wyżej >>), rzeźb z Mostu Karola, a także podwójnego ołtarza
nepomuckiego z Dobřan w kościele św. Víta
(zobacz >>), figurę JN
w miejscowości Sedlec u Kutné Hory (1705-13,
zobacz >>), był także współtwórcą głównego ołtarza z figurą
JN w kościele klasztornym w Broumovie
(zobacz >>)
Przed głównym wejściem kościoła śśw. Henryka i Kunegundy
(Svatý Jindřich a svatá Kunhuta),
po lewej stronie i przy ścianie budowli znajduje się figura
Jana N. z pracowni Michała Jana
Józefa Brokoffa (>>) z początku XVIII wieku.
Chronostych (>>)na cokole
daje rok 1709 i głosi:
GLORIOSO
FAMÆ PATRONO
PRAGENSI
CANONICO
SANCTO
IOANNI
ECCLESIASTICA
PIETAS
PONIT
DIE XIII JULY
Wewnątrz kościoła śśw. Henryka i Kunegundy
(Svatý Jindřich a svatá Kunhuta),
w lewej nawie przy ścianie, za amboną stoi konfesjonał z płaskorzeźbionym
popiersiem
Jana N. na drzwiczkach. Góra zwieńczona dwoma aniołkami i
krzyżem (uwaga: zobacz niżej)
Wewnątrz kościoła śśw. Henryka i Kunegundy
(Svatý Jindřich a svatá Kunhuta),
w prawej nawie przy ścianie stoi konfesjonał z płaskorzeźbionym
popiersiem
Jana N. na drzwiczkach. Wygląda nieomal identycznie jak
konfesjonał z lewej nawy, stąd pewna wątpliwość, czy jest to również Jan
N. Góra również zwieńczona dwoma aniołkami i krzyżem (uwaga: zobacz wyżej,
do wyjaśnienia)
Wewnątrz kościoła śśw. Henryka i Kunegundy
(Svatý Jindřich a svatá Kunhuta),
w kaplicy po prawej stronie, na wsporniku na ścianie
ustawiono polichromowaną figurę
Jana N. z palmą w rękach
Wewnątrz kościoła śśw. Henryka i Kunegundy
(Svatý Jindřich a svatá Kunhuta),
w kaplicy po lewej stronie, na gzymsie ustawiono barokową polichromowaną figurę
Jana N. z wysoko wzniesionym krzyżem w ręku
Wewnątrz kościoła św.
Wojciecha, na ołtarzu po prawej stronie wejścia, stoi drewniane
złocone popiersie Jana N. Aureola z pięcioma gwiazdami, krzyż na prawym
plama na lewym barku, biret, ładny profilowany cokolik ozdobiony
girlandą. Zapewne
XVIII wiek
Do kupienia jest zakładka do książek "św. Jan
Nepomucen". Na awersie przedstawienie witraża ze św. Janem Nepomucenem z
kościoła św. Ludmiły w Pradze (zobacz wyżej). Na rewersie modlitwa do św. Jana
Nepomucena i krótki życiorys świętego. Cena zakładki 5.00 Kč (obiekt do
nabycia nie tylko w tym miejscu, lokalizacja jest symboliczna) (nad: J.B. z Kłodzka)
Kościół Jana Nepomucena na Skalce jest jednym z
ważniejszych miejsc nepomuckich Pragi, Czech. Pierwotnie (1691) stała tu
drewniana kaplica Jana N. wybudowana przez Kristiána Floriána Högera. W
roku 1706, przed beatyfikacją i założono tu Bratrstvo pod ochranou
Panny Marie ku cti Jana Nepomuckého, a więc pierwowzór późniejszych
Bractw Nepomuckich. Należało do niego 1100 członków, w tym 500 księży,
300 kobiet i 300 mężczyzn - świeckich, a między nimi cesarzowa Maria
Ludwika Hiszpańska. W 1709 roku drewniana kaplica została zastąpiona
przez murowany budynek wystawiony przez Pavla Ignáca Bayera. Dzisiejszy
kościół zaprojektował słynny Kilian Ignaz Dietzehofer, a budowano
go w latach z lat 1730-39. Szczyt fasady, pomiędzy dwoma wieżami,
wieńczy okazała dekoracja rzeźbiarska. Na wysokim obelisku zwieńczonym
Językiem Promienistym umieszczono płaskorzeźbę - popiersie Jana N. w
otoku z liści palmowych. Ołtarze, z wyjątkiem głównego (zobacz niżej) są
dziełem Jana Antonína Quitainera (1709–65), autora figury Jana N. na
Pohořelcu (Hradčany, zobacz wyżej)
Kościół Jana Nepomucena na Skalce (zobacz wyżej)
zdobi plafon
z freskiem "Apoteoza Jana N." Pochodzi z roku 1738 i jest
dziełem Františka Antonína Müllera. Jan unosi się do nieba wśród tłumów
aniołów. Jeden z fragmentów dzieła zawiera autoportret malarza przy
sztaludze, na której widoczny jest niewykończony jeszcze portret Jana N.
Dziełu przypatruje się szlachcic przy szabli - fundator? architekt? - i
jego świta. W pendentywach między oknami umieszczono wykonane w technice
en grisaille sceny z życia i legendy Jana
W kościele Jana Nepomucena na Skalce (zobacz wyżej)
ołtarz główny, który wyszedł z pracowni Františka Ignácego Platzera
(1717-87), twórcy pięknego kamiennego epitafium Jana N. przy zewnętrznej
ścianie katedry św. Wita (zobacz wyżej). W dwóch złoconych panelach o
formie rocaille umieszczono sceny z życia Jana N. - Topienie, Spowiedź
Królowej, Jan napominający niewiastę (?), Uratowanie Tonącej za
wstawiennictwem Jana N. z wyobrażeniem koła młyńskiego. Ołtarz zwieńczony jest Językiem Promienistym.
Na podstawie motyw gwiazd nepomuckich. Figurę Jana N. z
tego ołtarza opisano poniżej
W kościele Jana Nepomucena na Skalce (zobacz wyżej) w ołtarzu głównym w roku 1819 umieszczono
jeden z najważniejszych obiektów nepomuckich, starszy niż sama budowla.
W tego powodu zasługuje on na osobny wpis, niezależnie od opisanego
powyżej ołtarza. Jest to pozłacany drewniany
model Jana nr 1 - brązowej rzeźby Jana N. z Mostu Karola, autorstwa Jana Brokoffa, z roku 1682.
Jest to ponoć kopia, oryginał w Muzeum Miasta Pragi (co jednak nie
jest jasne - może w muzeum znajduje się inny model wykonany przez Brokoffa?)
W kościele Jana Nepomucena na Skalce (zobacz wyżej),
na południowym filarze znajduje się bogato zdobiona ambona, również z
pracowni Františka Ignácego Platzera (1717-87). Na jej szczycie
umieszczono złotą stojącą figurę Jana N. w aureoli, patrzącego na
aniołka dzierżącego palmę. Na ściankach w rocaillowych obramowaniach złocone sceny z
legendy nepomuckiej - Język Promienisty, Na balustradzie schodów
znajdziemy: ponownie Uratowanie Tonącej za wstawiennictwem Jana N.,
znowu z kołem młyńskim, Spowiedź Królowej, Zrzucenie z Mostu. Na
zaplecku - Jan Jałmużnik
W kościele Jana Nepomucena na Skalce (zobacz wyżej)
lewy ołtarz boczny wieńczy figura Jana N. w aureoli w
scenie Apoteozy. Jest to bardzo piękna biało złota rzeźba klęczącego na
chmurze Jana ujętego w bardzo barokowej tańczącej pozie, w towarzystwie
aniołków dzierżącym biret i krucyfiks, na tle złotych promieni
W kościele Jana Nepomucena na Skalce (zobacz wyżej)
supraport nad zachodnim wejściem do świątyni, pod wielkim oknem ozdobiony jest płaskorzeźbą
z czerwonawego kamienia przedstawiającą aniołki z atrybutami nepomuckimi.
Imponujące są też schody wiodące do kościoła od tej strony
Od strony zachodniej do kościoła Jana Nepomucena na Skalce
(zobacz wyżej), a dokładniej na schody prowadzące do świątyni, wiedzie bramka ozdobiona płaskorzeźbioną
figurką Jana
N. z pełnoplastyczną aureolą
Od strony Placu Karola do kościoła Jana Nepomucena na Skalce
(zobacz wyżej) wiedzie brama przebita w murze terenu kościelnego. Nad nią
umieszczono wykonaną z czerwonego kamienia płaskorzeźbę z wizerunkiem
Jana N. Jan stoi z krucyfiksem w ręku, a przed nim na stole leży biret,
palma i zamknięta księga. Nad głową pełnoplastyczna aureola. Opaskę
otworu bramnego okala napis AEDES IOAÑIS S. NEPOMUCENI
Tuż przy kościele Jana Nepomucena na Skalce
(zobacz wyżej) ulokował się hotel mający w nazwie Jana
N. "U sv. Jana". Jego pisaną secesyjną czcionką reklamę, czy też raczej drogowskaz wiodący do wejścia,
umieszczono na ścianie oporowej kościoła, przy schodach
W kościele św. Ignacego Loyoli, na konfesjonale po
prawej stronie wejścia, ustawiono wyrzeźbione w drewna popiersie Jana N.
Ładne gest rąk z lewa na piersi i drugą, pustą, być może niegdyś
trzymająca palmę. Biret, befka, przymknięte oczy (nad: M.Muryn)
W ogrodach, kilkadziesiąt metrów na wschód od
katedry, stoi kamienna figura Jana N. z XIX wieku. Cokół, naśladujący
układem ten z Mostu Karola, opatrzony łacińską inskrypcją z datą MDCCCVC,
czyli 1895, oraz nazwiskiem fundatora - kanonika Nicola Karlacha. Całość
otoczona metalowym płotkiem (uwaga: odszukać zdjęcia w archiwach
wyjazdów)
Jedna z kaplic katedry wyszehradzkiej śśw. Piotra i
Pawła nosi wezwanie Jana N. Zdobi ją neogotycki ołtarz ze scenami z
życia Jana (Kaznodzieja, Spowiednik, Jałmużnik, Rozmowa z Królem) autorstwa Josefa Mathausera i Gustava Mikscha. Część środkowa
to szafa z licznymi relikwiami - zapewne są wśród nich również relikwie (>>) janowe. Skrzydła boczne malowane we wspomniane sceny przez Mathausera
W tej samej kaplicy Jana N. w katedrze śśw. Piotra i
Pawła (zobacz wyżej) zawieszono barokowy obraz przedstawiający Jana jako
kanonika wyszehradzkiego malowany przez Karla Škrétę młodszego w latach
90. XVII wieku (!)
W kaplicy Świętych Patronów w katedrze śśw. Piotra i
Pawła (zobacz wyżej) znajduje się ołtarz, w którym umieszczono - wśród
innych czeskich świętych - polichromowaną figurę klęczącego Jana N.
Neogotycki ołtarz wykonał w roku 1910 J. Kastner
W jednej z kaplic w katedrze śśw. Piotra i Pawła
(zobacz wyżej) urządzono ekspozycję dzieł sztuki sakralnej. W jej ramach
prezentowany jest obraz-płaskorzeźba przedstawiająca adorującego
krucyfiks Jana N. w otoczeniu aniołów. Z prawej strony widać również
królową
W jednej z kaplic w katedrze śśw. Piotra i Pawła
(zobacz wyżej) urządzono ekspozycję dzieł sztuki sakralnej. W jej ramach
prezentowany jest srebrny medal z Janem N. w ażurowej ramce z pięcioma gwiazdami,
wykonany po roku 1867 przez Karela Grohmanna w praskiej firmie jego
ojca, Jindřicha Grohmanna
W jednej z kaplic w katedrze śśw. Piotra i Pawła
(zobacz wyżej) urządzono ekspozycję dzieł sztuki sakralnej. W jej ramach
prezentowany jest medal konfesyjny z Janem N. wykonany w Czechach po kanonizacji w
roku 1729 z papier mâché i piór
W jednej z kaplic w katedrze śśw. Piotra i Pawła
(zobacz wyżej) urządzono ekspozycję dzieł sztuki sakralnej. W jej ramach
prezentowany jest kielich dziekana Vojtěcha Ruffera. Na jego podstawie
umieszczono błękitną plakietę z emalii z wyobrażeniem Jana N. i świętego
biskupa, zapewne Wojciecha. XIX wiek. Wykonał go w roku 1866 ze złoconego srebra, emalii i granatów Jindřich Grohmann
(syn) z Pragi
W jednej z kaplic w katedrze śśw. Piotra i Pawła
(zobacz wyżej) urządzono ekspozycję dzieł sztuki sakralnej. W jej ramach
prezentowany jest kielich. Na jego podstawie
umieszczono błękitną plakietę z emalii z namalowanym popiersiem Jana N. z palcem
przy ustach. Wykonał go dla Akademii Chrześcijańskiej w roku 1898 ze złoconego srebra, emalii i granatów Jindřich
Grünfeld
W jednej z kaplic w katedrze śśw. Piotra i Pawła
(zobacz wyżej) urządzono ekspozycję dzieł sztuki sakralnej. W jej ramach
prezentowana jest promienista monstrancja z niewielką srebrną figurką
klęczącego Jana N. Sama monstrancja pochodzi z lat 1810-12, natomiast
płaskorzeźbiona figurka z roku 1720
W jednej z kaplic w katedrze śśw. Piotra i Pawła
(zobacz wyżej) urządzono ekspozycję dzieł sztuki sakralnej. W jej ramach
prezentowany jest relikwiarz pektoralny Jana N. Co ciekawe, wizerunek na
relikwiarzyku przedstawia Franciszka Ksawerego udzielającego chrztu
małemu czarnemu chłopcu. Gwasz na papierze, miedź, szkło, papier mâché.
Wyrób praski, po 1729
W jednej z kaplic w katedrze śśw. Piotra i Pawła
(zobacz wyżej) urządzono ekspozycję dzieł sztuki sakralnej. W jej ramach
prezentowany jest kielich (krucyfiks? monstrancja? - nie zanotowałem).
Na jego podstawie umieszczono plakietę z emalii szarobłękitnym
popiersiem Jana N. Niestety obiekt jest odwrócony tak, że akurat ta
plakietka jest zasłonięta
Kaplica Jana Nepomucena z wieku XVIII (po roku 1720),
barokowa. Wybudowana na skrzyżowaniu dróg, na planie sześcioramiennej
gwiazdy. Dawniej autorstwo projektu błędnie
przypisywane Janowi Błażejowi Santiniemu-Anhelovi.
Prawdziwym twórcą
kaplicy jest zapewne jego naśladowca J. Vogler.
Kaplica jest sklepiona, z małą centralną wieżyczką
Kościół Jana Nepomucena postawiony w roku jego
kanonizacji (1729). Legenda głosi, że stoi on na szlaku pielgrzymki Jana
N. do obrazu Panny Marii Zbraslavskiej, jako że tędy wiodła stara na Zbraslav
(nad: J.D.)
Barokowa piaskowcowa figura Jana N. z XVIII wieku
ustawiona na murze posesji,
restaurowana w 2008. Duży krzyż na ramieniu, palma o gałęziach
połączonych z korpusem postaci, kontrapost, palma w
dłoni, aureola z pięcioma dużymi gwiazdami (nad: H.Jakóbczak)
Barokowa piaskowcowa figura Jana N. w narożniku
kamienicy, w niszy. W dolnej części podstawy czy też postumentu jest wkomponowany
nepomucki język i pięć gwiazd (nad: Dzidek1960)
Barokowy Jan N. przy kościele klasztornym
benedyktynów pw. św. Małgorzaty. Okazały,
kamienny, w aureoli, z krzyżem, w kontrapoście, wyrzeźbiony w roku 1740. U stóp Jana stoi aniołek
trzymający medal z Palladium - wizerunkiem MB ze Starej Boleslavii. Dawniej obiekt
był bardziej rozbudowany, w nieznanym mi momencie (może przy
przeniesieniu z traktu z klasztoru na przeciwległe wzgórze na obecne miejsce na dziedzińcu,
na zachód od kościoła?) utracił figury aniołów. Autorem rzeźby
jest Karel Josef Hiernle (Carl Joseph Hiernle, 1693-1748), praski rzeźbiarz, uczeń
Ferdinanda Maxmiliána Brokoffa, twórca figur JN sprzed klasztoru w Broumovie (1723), sprzed
kościoła na Žebráku (1727, przeniesiony z Václavského náměstí w
Pradze) i
tej w ramach kolumny morowej w Kladnie (1741) oraz figury spod chóru w
kościele w Legnickim Polu (zobacz >>)
W bazylice św. Małgorzaty przy klasztorze
benedyktynów (zobacz wyżej), w lewym
ołtarzu bocznym św. Wojciecha znajduje się obiekt nepomucki - zapewne
relikwiarz w formie feretronu, z ramą wypełnioną ozdobami misternie
utkanymi ze srebrnych i złotych nici oraz z
malowanym wizerunkiem Jana N. na środku (nad: M.Muryn)
W klasztorze benedyktynów (zobacz wyżej), w jednej z
sal klasztornych wisi obraz z Janem N. z towarzystwie aniołów z
atrybutami (palma i wieniec laurowy, palec przy ustach i róża). Na
meblu, o który Jan opiera prawa dłoń z krzyżem, widać biret i otwartą
Księgę (nad: M.Muryn)
W Kostele Panny Marie Vítězné, czyli w kościele NMP
Zwycięskiej benedyktynek na Białej Górze, jest barokowy obraz z Janem N. Jan klęczy
przy ołtarzu z krzyżem w ręku, nad nim unoszą się aniołki z palmą, w tle
scena Topienia. Na ołtarzu czaszka i krzyżyk na łańcuszku, na szyi Jana
medalion z MB (nad: M.Muryn)
W narożnikach muru klasztoru benedyktynek na Białej Górze
(zobacz wyżej), są cztery identyczne kaplice flankujące całe założenie.
Północno-wschodnia różni się od trzech pozostałych
wezwaniem - jest poświęcona Janowi N. Ma piękny baniasty dach i
zwieńczona jest podwójnym krzyżem. Niestety nigdy nie udało mi się wejść
do środka, klasztor jest najczęściej zamknięty
W krużganku dziedzińca klasztornego Kostele Panny Marie Vítězné
(zobacz wyżej) benedyktynek na Białej Górze, nad konfesjonałem
umieszczono barokowy obraz z Janem N. Klęczący przy klęczniku Jan
przedstawiony jest w tłumie aniołów, z krzyżem w ręku. Widoczne lilie
niewinności, lew odwagi, klucze, otwarta Księga (a nawet dwie). W tle
scena Topienia (nad: M.Muryn)
W Lapidárium Národního muzea, czyli Lapidarium Muzeum
Narodowego, przechowywana jest kamienna
rzeźba Jana N. w birecie, z krzyżem na lewym ramieniu.
Uwaga: być może jest tu również figura siedzącego Jana N. ze Słupa Maryjnego z Hradčanského námestí
(zobacz wyżej), jednak nie wiadomo, czy wróci na swe oryginalne miejsce,
czy jest tu na stałe
W Lapidárium Národního muzea, czyli Lapidarium Muzeum
Narodowego, przechowywana jest polichromowana barokowa piaskowcowa
rzeźba klęczącego Jana N.-Jałmużnika.
Uwaga: niewykluczone, że w
zbiorach Lapidárium są również inne Nepomuki
Praha 8
(gminy: Praha 8)
(Březiněves, Ďáblice, Dolní Chabry ...)
Praha 9 (2)
(gminy: Praha 9, 14, 18, 19, 20, 21)
(Běchovice, Čakovice,
Dolní Počernice, Horní Počernice, Kbely,
Letňany, Klánovice, Koloděje, Satalice, Újezd nad Lesy, Vinoř ...)
W tej miejscowości na wschód od Pragi, dawniej
niezależnej, a dziś włączonej do stolicy, przed kościołem Podwyższenia Krzyża Św. stoi piękny barokowy posąg Jana N. o kosmatym płaszczu i
bogatym cokole ozdobionym dwoma aniołkami. Jest to dzieło Franza Ignaza Platzera
(1717-87), twórcy m.in. figury JN przy zewnętrznej ścianie katedry
praskiej (zobacz wyżej) i figury JN z Národní galerie w Praze (zobacz
niżej)
Gdzieś przy drodze do Starej Boleslavii, na wschodnich peryferiach
Pragi, przed Čtenicami (Praha
9, obec i kraj: hlavní město
Praha): przy murze kościelnym stoi Nepomuk bez czapki,
w aureolii (uwaga: zlokalizować)
W tej miejscowości na południowy wschód od Pragi,
dawniej niezależnej, a dziś włączonej do stolicy, na skwerku koło cieku
wodnego stoi kamienna
rzeźba Jana N. z około 1730 roku. Autorem jest górnołużycki rzeźbiarz M.V. Jäckel.
Jana przedstawiono w postawie stojącej w mocnym kontrapoście, z krzyżem
ramionach, w aureoli. Pod stopami kłębowisko chmur i główek anielskich.
Jana flankują dwa aniołki, jeden trzyma otwartą księgę, drugi róg
obfitości z wysypującymi sie monetami (rzadkość!). Cokół o trójbocznym
przekroju, z wolutami, z płaskorzeźbioną sceną Spowiedzi wykonaną z
białego kamienia na froncie, pałąkiem latarni i nieco zatartym napisem w
kartuszu.
Matěj Václav Jäckel (1655-1738) to twórca rzeźb z Mostu Karola, a także
podwójnego ołtarza nepomuckiego z Dobřan w kościele św. Víta
(zobacz >>), głównego
ołtarza (1705,
zobacz wyżej >>) i rzeźb na fasadzie w kościoła JN na Hradčanach (przed
1729, zobacz wyżej >>), ołtarza JN w praskim kościele św. Voršily na Novym Měste (1710),
figury JN w miejscowości Sedlec u Kutné Hory (1705-13, zobacz >>),
a także współtwórca głównego ołtarza z figurą JN w kościele klasztornym
w Broumovie (zobacz >>)