Jan Nepomucen był jednym z
patronów imperium austriackiego. Cesarz Austrii Ferdynand II
wierzył, że zawdzięcza Janowi zwycięstwo pod Białą Górą na czeskimi
protestantami, a Maria Teresa, że właśnie Janowi zawdzięcza zachowanie tronu
czeskiego. Tak więc skromny kanonik awansował do rangi obrońcy
cesarskiego porządku w opanowanych przez Habsburgów krajach,
włączając
terytoria zamorskie (>>).
To właśnie jest jednym z powodów, że figury JN tak licznie
rozpleniły się w krajach habsburskich. Na
Śląsku (>>) i w
Hrabstwie Kłodzkim (>>)
była to swoista manifestacja przywiązania mieszkańców
do domu austriackiego w obliczu pruskiej aneksji w roku 1740).
We Włoszech najlepsi
artyści zaangażowani byli w tworzenie wizerunków św. Jana. Zachowały
się obrazy Carlo Maratty, Sebastiano Concy, Giuseppe Marii Crespiego
(poniżej). Giovanni Battista Tiepolo namalował obraz JN dla bractwa
nepomuceńskiego przy weneckim kościele San Polo. Na bazie legendy
powstawały też utwory literackie takie jak barokowa powieść jezuity
Galuzziego czy łaciński epos "Nepomuceneis". W Rzymie, na
długo przed kanonizacją, ośrodkiem kultu stał się kościół S. Lorenzo
w Lucina, później też zarządzany przez Irlandczyków kościół św.
Izydora. Do tej pory znajduje się tam Pontificio Collegio
Nepomuceno, gdzie uczą się studenci teologii z Czech.
Nie mam ambicji wpisania
tu WSZYSTKICH obiektów nepomuckich z tych krajów - zresztą byłoby to
zadanie prawie niewykonalne. Lecz nie mogę sobie odmówić
umieszczania tu fotek i informacji o Nepomukach, które znalazłem,
lub które dostarczyli inni.
Poniżej niewielki na razie zbiór Nepomuków
Austriackich, choć w przypadku Wiednia jest on w miarę
kompletny, ponieważ wykorzystałem listę obiektów nepomuckich w tym mieście z
niemieckojęzycznej Wikipedii założoną przez GuntheraZ,
uzupełnioną przez wpisy własne i członków Bractwa. Wynik podwyższa nam
kolekcja z Muzeum Katedralnego w Salzburgu (1360 obiektów). Tak jak w przypadku Czech - nie mam ambicji
skompletowania listy wszystkich Janów z tego kraju, natomiast
nie odmawiam sobie wykonania fotki lub włączenia nadesłanego
obiektu do katalogu
Bezirk:
Innere Stadt (I dzielnica Wiednia, centrum)
-/¿ Wiedeń (Bezirk: Innere Stadt,
):
kamienna figura katedrze
Św. Szczepana była kilkakrotnie zgłaszana do katalogu
nepomuckiego. Jednak jej identyfikacja rodzi poważne
wątpliwości, które podzielam po ostatniej wizycie w Wiedniu:
święty nie ma brody (!), nie ma peleryny tylko kardynalski
kołnierz z guzikami (nad: J.P., uzup: P.K.)
Wiedeń (Bezirk: Innere Stadt,
):
przy katedrze znajduje się kaplica międzyfilarowa z lat
1723-28, ołtarz Jana N. to dzieło Martina Johanna
Schmida (1718-1801) z 1772 roku (zobacz też obraz z Kirche am
Hof, poniżej)
Wiedeń (Bezirk: Innere Stadt,
):
w muzeum diecezjalnym w katedrze znajduje się obraz Topienia
Jana N. w Wełtawie proweniencji czeskiej, nieznanego autora
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
w kościele augustianów (Augustinerkirche), w prezbiterium,
po lewej stronie, za amboną wisi olejny obraz na płótnie w
pięknie snycersko zdobionej złotej ramie. Na obrazie
przedstawienie Św. Jana Nepomucena leżącego na marach na
łożu, czy katafalku przykrytym czerwonym suknem. Pod głową,
na której biret, czerwona poduszka. Święty, ubrany w strój
kapłański, trzyma w skrzyżowanych na piersiach dłoniach
niewielki krucyfiks- krzyż śmierci. Nad Janem unoszą się dwa
uskrzydlone aniołki, z których jeden trzyma wieniec laurowy,
a drugi liść palmy. Stan obrazu bardzo dobry (nad: J.B. z
Kłodzka). Malował Franz Greippel w roku 1784
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
przy Platz Am Hof, w Kirche am Hof, czyli kościele
Dziewięciu Chórów Anielskich, po prawej stronie pod chórem
muzycznym jest statua Jana N. z lat 20.
XVIII wieku, polichromowana, w aureoli. U stóp aniołek z
biretem i palcem przy ustach
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
przy Platz Am Hof, w Kirche am Hof, czyli kościele
Dziewięciu Chórów Anielskich, w kaplicy św. Franciszka
Xawerego, znajduje się obraz z Janem N. autorstwa Martina Johanna
Schmida (1718-1801) (zobacz też obraz z Muzeum Diecezjalnego
w katedrze, powyżej)
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
przy Platz Am Hof, w Kirche am Hof, czyli kościele
Dziewięciu Chórów Anielskich, w ołtarzu kaplicy św. Ignacego
jest figura Jana N. z połowy XVIII wieku
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
w kościele św. Anny przy Annagasse, w ołtarzu bocznym, jest
obraz ze sceną Tortur Jana N.
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
relikwiarz (>>)
Jana Nepomucena znajduje się w zbiorach muzealnych pałacu Hofburg. Ma formę
popiersia, w oszklonym owalnym okienku widać fragment kości
(nad: J. Grenda)
Latający Jan N. w kościele św. Piotra (Peterskirche)
w niesamowitym ołtarzu bocznym mu poświęconym (Johannes von Nepomuk -
Altar) usytuowanym po prawej
stronie, przed prezbiterium. Ołtarz prawdopodobnie wykonał włoski
rzeźbiarz Lorenzo Mattielli (Matielli, Mattiely, Matthielli, Mathielli;
1688–1748, czynny głównie w Wiedniu i Dreźnie; jego Topienie Jana N.
jest w klasztorze norbertanów na Grodzisku (Klášter Hradisko)
w Ołomuńcu, zobacz >>)
w 1729 roku z okazji kanonizacji Jana Nepomucena. Wykonany w drewnie i
pozłocony, przedstawia męczeńską scenę z ostatnich chwil życia
Nepomucena, a mianowicie jego zrzucenie z Mostu Karola w Pradze do
Wełtawy i uważany jest za jedno z najwspanialszych rzeźbiarskich
przedstawień męki tego świętego. Na moście dwóch półnagich drabów spycha
Jana Nepomucena do Wełtawy, w uniesionej ręce jednego z nich drewniana
pałka, którą zamierza się na Jana. Ciało męczennika wychylone poza
płaszczyznę mostu, w prawej jego dłoni krucyfiks, na który Nepomucen
patrzy i adoruje wzrokiem. Przed Janem, nad powierzchnią wody lecący
aniołek trzyma liść palmy męczeństwa. Z boku na moście stoi oprawca Jana
król Wacław wydający rozkaz zrzucenia Jana w nurt rzeki. Z tyłu grupa
osób. Na tle wylewającej się spod mostu wody pięć srebrnych gwiazd. Nad
całą sceną, na obłoku unosi się Matka Boża ze Starej Boleslavi i
towarzyszące jej aniołki. Matka Boża patrzy w dół na rozgrywającą się
scenę. Stan ołtarza bardzo dobry (nad: TRojek, uzup: J.B. z Kłodzka)
W kościele pw. Św. Michała (Die Michaelerkirche) po
prawej stronie łuku tęczowego, na granicy nawy głównej i prezbiterium
widnieje postać Św. Jana Nepomucena klęczącego na chmurach. Święty
trzyma przed sobą krucyfiks z ciałem ukrzyżowanego Jezusa, które adoruje
wzrokiem. Jan w szatach kanonika kapituły praskiej doby baroku, z
biretem na głowie. Wokół głowy nimb z pięciu złoconych gwiazd.
Polichromia rzeźby postaci Jana biała ze złotymi dodatkami, chmura w
kolorze srebra. Stan ogólny bardzo dobry (nad: J.P., uzup: J.B. z Kłodzka)
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
polichromowana figura Jana N. na dziedzińcu domu przy Bauernmarkt
nr 1, bardzo nietypowa, co wynika być może z jej wieku -
stoi tu już od roku 1694, a więc jest powstała zanim
ustabilizowały się podstawowe typy ikonografii JN. Jan ma
krzyż w ramionach, pod stopami smoka (!), a nad głową
siedmiogwiaździsta aureolę (!)
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
przy Dr.-Ignz-Seipel-Platz, w kaplicy św. Ignacego w
uniwersyteckim kościele jezuitów, jest malowidło Jana N. w
predelli ołtarza
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
w kościele franciszkanów na ścianie barokowa stiukowa
kompozycja płaskorzeźbą martwego Jana N. utopionego w
Wełtawie pod Mostem Karola. Ciekawie przedstawiona spadająca
woda z pływającym biretem i pięcioma gwiazdami. Całość,
bardzo złota, zwieńczona tłumem aniołów i Okiem Opatrzności
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
przy Postgasse, w kościele dominikanów ołtarz
boczny jest poświęcony Janowi N. Jest w nim obraz z Janem N. w
towarzystwie anioła
fikającego nogami, reprezentujący połączenie scen Pojmania i
Apoteozy W predelli Adoracja MB ze Starej Boleslavi, a w
podstawach flankujących kolumn płaskorzeźby nepomuckie
(Spowiedź Królowej, Pielgrzym). Ponieważ figury do tego
ołtarza tworzył , to jest podejrzenie, że również
płaskorzeźby są jego autorstwa (zobacz również figurę z
Peterkirche powyżej) (nad: TRojek)
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
Wiedeń: przy Neuer Markt, w kościele kapucynów, w kaplicy
bocznej, znajduje się figura martwego Jana N. (nad: TRojek)
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
): przy Minoritenplatz, we włoskim kościele
minorytów, na lewej ścianie nawy, znajduje się ołtarz z
obrazem Apoteozy Jana N. z roku 1737 namalowany przez
Bartolomeo Altomonte (zobacz też obraz innego Altomonte -
Martino - w innym kościele minorytów w Wiedniu, w dzielnicy
Josefstadt). Pierwotnie obraz znajdował się w
Kirche des Schwarzspanierklosters
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
): przy Minoritenplatz, we włoskim kościele
minorytów, w kaplicy św. Antoniego, jest owalny obraz Jana
N.
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
przy Salvatorgasse, w kościele Maria am Gestade, przy
filarze złocona figura Jana N. z palcem przy ustach
Wiedeń
(Bezirk: Innere Stadt,
):
przy Schönlaterngasse, w kaplicy św. Bernarda w
Heiligenkreuzerhof, znajduje się obraz Jana N. i Franciszka
Xawerego
Handlarz sztuki Wilnitsky na swą siedzibę
przy Schulerstrasse 7. Na jego stronie internetowej znalazłem
kilka obiektów nepomuckich z Czech i Austrii, tutaj notuję tylko
te proweniencji austriackiej
Wiedeń (Bezirk:
Favoriten,
): antykwariat Wilnitsky, Schulerstrasse 7: obraz Franza Karla
Palko (1724-1767)-z około 1750 roku (144,0x117,0 cm),
pochodzący z rozwiązanego opactwa w Dolnej Austrii
Wiedeń (Bezirk:
Favoriten,
): antykwariat Wilnitsky, Schulerstrasse 7: obraz
nepomucki wiedeńczyka Adama Brennera (1800-1891, ucznia Ferdinanda Georga Waldmüllera)
w manierze nazareńczyków z około 1830 roku. 34,0x19,5 cm
Wiedeń (Bezirk:
Favoriten,
): antykwariat Wilnitsky, Schulerstrasse 7: obraz
nepomucki nieznanego malarza ze szkoły austriackiej z
wczesnych lat XIX wieku.:11,0x9,0 cm
Bezirk: Leopoldstadt (II dzielnica)
Język Nepomucki w pięciogwiaździstej aureoli
jest częścią herbu wiedeńskiej dzielnicy Leopoldstadt (II)
Wiedeń (Bezirk: Leopoldstadt,
): przy Praterstrasse jest kościół
pod wezwaniem Jana N., stojący na miejscu kamiennej
kapliczki nepomuckiej z 1736 roku, którą trzeba było
zlikwidować w związku z poszerzaniem Prateru. Poświęcony
został 17 marca 1782 roku. Gruntownie przebudowany w
1844 według planów profesora Karla Rösnera. W 1945 roku
został mocno uszkodzony, odbudowano go w 1951. Na fasadzie,
nad wejściem, wypisano imię Jana N. Zdobią go
freski z lat 1841-44 autorstwa Leopolda Kupelwiesera
przedstawiające wniebowzięcie św. Jana. Uczęszczał do niego
pewien Polak. Po latach, już jako zamożny biznesman, to
wspomnienie było impulsem zostania głównym sponsorem nowego
posągu Jana Nepomucena w
Głogowie (>>)
Wiedeń (Bezirk: Leopoldstadt,
):
przy Obere Donaustraße, w Wilhelm-Kienzl-Park, stoi okazała
kaplica Jana N., zwana czasem Schanzelkapelle od pobliskiego
targu warzywnego Schanzel. Jest to kolejna budowla na
miejscu pierwszej drewnianej kaplicy z 1729 roku postawionej
według rysunków Johanna Lucasa von Hildebrandta. Drugą
kaplicę zbudowano w roku 1741 pod groźbą inwazji wojsk
francusko-bawarskich, na brzegu kanału służącego do
spławiania drewna do Dunaju. Od 1744 roku kaplica pełniła
rolę komory celnej. W związku z budową Mostu Stefana i drogi
do niego prowadzącej, kaplicę przeniesiono odbudowując ją
pod kierunkiem Karla Thalhammera i Josefa Kohla w
latach1884-86. W roku 1908 kaplicę przeniesiono o 130
metrów, ponieważ nie pasował stylem do pobliskich zabudowań
łaźni cesarskich (Josef Pürzl i Gustav Schwager). Uszkodzona
w czasie wojny, odbudowana, restaurowana w 1987 roku. Każda
z tych przebudów i przenosin zostawiała na obiekcie swe
piętno. Kaplica ma kopulasty dach z piękną latarnią
zakończoną krzyżem i gwiazdą herrnucką, wejście flankowane
jest podwójnymi kolumnami, kute kraty w oknach. Wewnątrz
oczywiście figura Jana N.
Wiedeń (Bezirk: Leopoldstadt,
):
w kościele karmelitów przy Karmelitergasse jest złocona
figura Jana N., stojąca na przyściennym wsporniku. Krzyż w
ręku, aureola, biret, u stóp aniołek z kluczem
Wiedeń (Bezirk: Leopoldstadt,
):
w oszklonej wnęce w ścianie oficyny domu przy
Pazmanitengasse 5, nad drzwiami do garażu rezyduje niewielka
drewniana polichromowana figurka Jana N. z aniołkiem nad
głową
Wiedeń (Bezirk: Leopoldstadt,
):
w kościele bonifratrów św. Jana Chrzciciela (Johann der
Täufer) przy Taborstraße
16 jest kaplica Jana N. z
ołtarzem autorstwa Johanna Cymbala i freskami nepomuckimi
(Przesłuchanie, Zrzucenie, na suficie - Apoteoza)
Wiedeń (Bezirk: Leopoldstadt,
):
na dziedzińcu klasztoru bonifratrów przy Taborstraße 16
kamienna figura Jana N. umieszczona jest na zewnętrznej
ścianie budynku, zabezpieczona blaszanym daszkiem
Wiedeń (Bezirk: Brigittenau/Leopoldstadt,
): na
granicy 2 i 20 dzielnicy Wiednia, koło dawnej komory
celnej, przy skrzyżowaniu Taborstrasse i Nordwestbahnstrasse stoi
ceglana kapliczka z baniastym hełmem, z kamienną barokową
figurą Jana N. wewnątrz. Nad wejściem girlandy, główki
anielskie i ornamenty
oraz napis-chronostych (>>):
TABORINVS AVGVSTO .ITHO
CEXOMINE
DECOR
dający datę 1728. kamienna figura wewnątrz to rozbudowana
kompozycja z Janem o rozwianych szatach klęczącym na
chmurkach, z krzyżem w ręku i dwoma aniołkami u ramion.
Jeden z nich wskazuje na usta Jana, drugi trzyma otwartą
Księgę. Na wolutowym cokole drugi chronostych (>>):
DEO / VIRGINEÆ QVE / EIVS
INTACTÆ / PARENTI ET /
DIVO IOANNI
/ HÆC AD ARAS
(1728)
Bezirk: Landstraße (III dzielnica)
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
kamienna figura Jana N. przy Apostelgasse, przy kościele
świętych Piotra i Pawła. Oryginalnie figura umieszczona była
w niszy ściany kościoła, przeniesiona na obecne miejsce
około roku 1970. Jest to duża barokowa rzeźba gołogłowego
Jana na obłokach, z aniołkami trzymającymi palec przy ustach
i biret. Na wolutowym cokole scena Topienia i chronostych (>>):
DIVO NEPOMVCENO
TVTEI ARI
SVO / INSTRVXIT
SVPPLEX
(1754)
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
w należącym do kompleksu Arsenału kościele Maria vom Siege
im Arsenal, w głównym ołtarzu, jest figura Jana N. wykonana
przez rzeźbiarza Franza Melnitzky'ego (1822-76)
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
przy Landstraßer Hauptstraße, w kościele św. Rocha, w prawej nawie jest ołtarz z dużym
obrazem Jana N. Kompozycja jest wysoce nietypowa, bo ukazuje
Jana klęczącego pod krzyżem, a nad nim unosi się Bóg Ojciec
z kula ziemską i tłumem aniołków. Za krzyżem widoczny Most
Karola. Obraz pochodzi z lat 1728-29 i wyszedł ze szkoły
Petera Strudla. Ołtarz wieńczy płaskorzeźbiony Język Promienisty
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
przy Landstraßer Hauptstraße 4a, w oszklonej kaplicy w
wirydarzu (a może wewnątrz?) szpitala-klasztoru Sióstr św.
Elżbiety stoi drewniana (?) figura Jana N. wykonana w połowie
XVIII wieku (1741). Jan prezentuje się w towarzystwie dwóch
aniołów, z których jeden trzyma kłódkę. Sam Jan trzyma krzyż
i palmę
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
przy Landstraßer Hauptstraße 4a, na dziedzińcu
szpitala-klasztoru Sióstr św. Elżbiety stoi statyczna
kamienna figura Jana N., zarośnięta pnączami
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
przy Rennweg 4, w niszy zewnętrznej ściany Pałacu Schwarzenbergów
eksponowana jest
smukła kamienna barokowa figura Jana N., odgrodzona
metalowym płotkiem. Jan trzyma w rękach krzyż i palmę
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
przy Rennweg, w dolnym pałacu Belvedere, w pawilonie
wejściowym do ogrodów, stoi figura św. Jana Nepomucena
wykonana w roku 1724 przez Johanna Jacoba Schoya (1686-1732, wykonał
też grupę rzeźbiarską Jana N. w kościele Zentralfriedhofskirche w Graz, poniżej).
Została ona przeniesiona z kaplicy przydrożnej w Tobelbad w
Styrii. Jest to imponująca kamienna plątanina splątanych
aniołów, chmur i szat. Jan ma przymknięte oczy i składa ręce
w geście modlitwy. Jeden z aniołów ukazuje mu krzyż, inny
trzyma zamkniętą Księgę i ma palec przy ustach, największy
trzyma nad głową Jana wieniec i palcem wskazuje niebo. U
kolan Jana biret z podpisem rzeźbiarza. Na cokole zatarty
napis, być może z
chronostychem (>>)
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
przy Rennweg 10, na jednym z filarów kościoła salezjanek jest
barokowa drewniana i polichromowana figura Jana N. pod
baldachimem, z połowy XVIII wieku. U stóp Jana chmurki i
aniołki
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
): przy Rennweg
10, na górnym poziomie
oratorium kościoła salezjanek jest ołtarz św. Jana
Nepomucena z lat 1730-40
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
): przy Rennweg
10, w ogrodzie klasztornym salezjanek jest kamienna figura
św. Jana Nepomucena
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
przy Rennweg 91, w kościele Narodzenia NMP przy sierocińcu (Pfarrkirche
Mariä Geburt, Waisenhauses am Rennweg) jest figura Jana N. z
końca XVIII wieku przedstawiająca Jana w łańcuchach (?)
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
w narodowym czeskim kościele Najświętszego Zbawiciela (Kirche zum
Allerheiligsten Erlöser) przy Rennweg 63 jest fresk
przedstawiający czeskich świętych, w tym Jana N. Dzieło
Josefa Magerle z roku 1948
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
w narodowym czeskim kościele Najświętszego Zbawiciela (zobacz
wyżej) przy Rennweg 63, w kaplicy maryjnej, jest kopia
wizerunku Jana N. ze Starej Boleslavii
Wiedeń (Bezirk:
Landstraße,
):
w narodowym czeskim kościele Najświętszego Zbawiciela (zobacz
wyżej) przy Rennweg 63, w zakrystii, jest drewniana figura
Jana N.
Bezirk: Wieden (IV dzielnica)
Wiedeń (Bezirk:
Wieden,
):
u zbiegu Favoritenstraße i Wiedner Hauptstraße, w zakrystii
kościoła paulinów jest malowidło z Janem N.
Bezirk: Margareten (V dzielnica)
Wiedeń (Bezirk
Margareten,
):
na dziedzińcu budynku szpitala franciszkanek Hartmannspital przy Hartmanngasse 7-11 jest figura Jana N. z piaskowca
Wiedeń (Bezirk
Margareten,
):
na dziedzińcu budynku przy Margaretenstraße 45 jest kamienna
figura Jana N.
Wiedeń (Bezirk
Margareten,
):
przy Schönbrunner Straße, w kościele św. Józefa (St. Josef
zu Margareten) stanowiącym część szpitala Sonnenhofu, a dziś
parafialnym, po prawej stronie ołtarza, jest figura Jana N.
Wiedeń (Bezirk
Margareten,
):
przy Schönbrunner Straße, przed wejściem do kościoła św. Józefa (St. Josef
zu Margareten) stanowiącym część szpitala Sonnenhofu, a dziś
parafialnym, stoi smukła kamienna figura Jana N. z puttem
wznoszącym krzyż u stóp
Wiedeń (Bezirk
Margareten,
):
przy Schönbrunner Straße 54, w Bezirksmuseum Margareten
(Muzeum Okręgowe) eksponowana jest polichromowana figura
Jana N. w aureoli, z krzyżem, pochodząca z Krongasse w tej
samej dzielnicy
Wiedeń (Bezirk
Margareten,
):
w Bruno-Kreisky-Park przy Schönbrunner Straße jest kaplica
zwana Hundsturmer Kapelle, Linienwallkapelle, lub po prostu
Hl. Johannes Nepomuk Kapelle. Jest to jedna z 18 kaplic
wybudowanych w latach 1740-60 na linii wałów obronnych. W
tym przypadku zapewne obecność fosy w wodą sprowokowała
takie wezwanie kaplicy. Wewnątrz, przymocowana do ściany
ciekawa stiukowa (?) kompozycja nepomucka. Biały Jan N.
klęczy na chmurce i wznosi oczy i rękę do krzyża trzymanego
przez anioła, wokół latają inne aniołki i główki anielskie
Wiedeń (Bezirk
Margareten,
): naprzeciwko domu nr 18 przy Rechte
Wienzeile jest kaplica Jana N. związana z pobliskim targiem
Naschmarkt i zwana Naschmarktkapelle. Na ścianach
płaskorzeźby ze scenami Spowiedzi i Topienia Jana N., około
roku 1817
Wiedeń (Bezirk
Margareten,
):
w parku Ernst-Arnold, naprzeciwko domu nr 58 przy
Rechte Wienzeile, niedaleko rzeki Wienfluss i mostu
Pilgrambrücke stoi kamienna barokowa figura Jana N., poprzednio
usytuowana na dziedzińcu domu przy Hofmuhlgasse 6, po
drugiej stronie rzeki (VI, Mariahilf). Jan
klęczy na chmurkach, w rękach trzymany prawie poziomo krzyż.
Restaurowana w roku 2010
Bezirk: Mariahilf (VI dzielnica)
Wiedeń (Bezirk
Margareten,
):
przy Mariahilfer Straße, w kościele Mariahilfer Kirche jest
kaplica Jana N. ozdobiona ładnym ołtarzem, w którym
umieszczono duży obraz Apoteoza Jana N. Jest Jan na chmurach
z gwiazdami wokół głowy, osiem aniołów, dwa (!) klucze,
krzyż, palma, Księga, palce przy ustach i bijący z góry
blask, w którym skąpana jest scena
Wiedeń (Bezirk
Margareten,
):
w tym samym kościele Mariahilfer Kirche (zobacz wyżej), w
zakrystii, jest drewniana figura Jana N.
Wiedeń (Bezirk
Margareten,
):
na fasadzie tego samego kościoła Mariahilfer Kirche (zobacz
wyżej), w niszy po lewej stronie stoi kamienna barokowa
figura Jana N. z krzyżem w ręku i wzniesioną drugą dłonią
W niszy ściany przy wejściu do kościoła św Józefa (St. Josef ob der Laimgrube) zwanego
Laimgrubenkirche, stoi kamienna figura Jana N. z roku
1723, jak głosi data na tarczy herbowej na cokole. Stała ona
przy już przy wejściu do starego rozebranego w celu
udrożnienia drogi kościoła przy Mariahilfer Strasse - nowy
jest jego kopią z roku 1907 i zachował jego wyposażenie
W kościele św Józefa (St. Josef ob der Laimgrube,
zobacz wyżej) jest kaplica św. Jana
Nepomucena, a w niej ołtarz z dużym, pełnym aniołów i
chmurek obrazem Apoteozy Jana N.
Drewniana polichromowana statua Jana N. o wysokości
około 30 cm znajduje się na wsporniku na ścianie w kaplicy św. Jana
Nepomucena w tym samym kościele św
Józefa (St. Josef ob der Laimgrube, zobacz wyżej). Ma w rękach wtórny krzyżyk, zapewne zbyt mały
w porównaniu do oryginalnego. Pochodzi ponoć, jak głosi
podpis, z około roku 1700
Bezirk: Neubau (VII dzielnica)
Wiedeń (Bezirk
Neubau,
):
na Messeplatz koło Mariahilfe Strasse stoi statyczna kamienna figura Jana N.
z roku 1862, na cokole o neogotyckich zdobieniach. Rzeźbił
Anton Dominik Fernkorn
Wiedeń (Bezirk
Neubau,
):
przy St. Ulrichsplatz, na balustradzie schodów kościoła
św. Ulryka, stoi kamienna figura Jana N. z krzyżem, palma i
biretem w rękach. II połowa XVIII wieku, dzieło Franza
Seengena
Wiedeń (Bezirk
Neubau,
):
przy St. Ulrichsplatz, wewnątrz kościoła św. Ulryka, jest
obraz figurą Jana N. autorstwa Franza Xavera Palko z około
1750 roku
W bogato obramowanej wnęce fasady domu przy Neustiftgasse 27 stoi kamienna
figura gołogłowego Jana N. Figura ta zagrała w serialu
telewizyjnym "Akwarium, czyli samotność szpiega" produkcji
polsko-niemiecko-ukraińskiej z 1995 roku w reżyserii Antoniego Krauzego
i z jego scenariuszem, nakręconym na podstawie powieści Wiktora
Suworowa, pojawiając się w odcinku czwartym pt. "Zdrada" w jednej ze
scen, która toczy się w Wiedniu (uzup: J.B. z Kłodzka)
Bezirk: Josefstadt (VIII dzielnica)
Wiedeń (Bezirk
Josefstadt,
):
przy Alser Straße,
w kościele Alserkirche należącym do minorytów (trynitarzy), w prawej kaplicy jest ołtarz z obrazem Martino Altomonte z około 1723 roku
przedstawiającym adorację krzyża przez klęczącego na chmurze
Jana. Kształt obrazu jest bardzo barokowy i wieloboczny
(zobacz też obraz innego Altomonte - Bartolomeo - w innym
kościele minorytów w centrum Wiednia)
Wiedeń (Bezirk
Josefstadt,
):
przy Alser Straße,
w tym samym kościele Alserkirche należącym do minorytów
(zobacz wyżej), jest też biała figura Jana N. w złotej
aureoli, stojąca na przyściennym wsporniku po prawej stronie
ołtarza
Wiedeń (Bezirk
Josefstadt,
):
przy Alser Straße 17, przy wejściu do klasztoru minorytów Alserkirche (zobacz wyżej)
znajduje się kamienna figura Jana N. z pierwszej połowy
XVIII wieku, chroniona wygiętym blaszanym daszkiem
Wiedeń (Bezirk
Josefstadt,
):
na terenie klasztoru pijarów przy Jodok-Fink-Platz, przy południowej ścianie
kościoła stoi kamienna figura Jana N. z 1773 roku. Kamienne
obramowanie niszy pochodzi z III ćwierci XIX wieku. Aż do
roku 1864 rzeźba stała na skraju obwarowań miejskich (Josefstädter
Glacis)
Wiedeń (Bezirk
Josefstadt,
):
wewnątrz kościoła Maria Treu pijarów przy Jodok-Fink-Platz
(zobacz wyżej) jest ołtarz nepomucki z barokowym obrazem
Apoteozy Jana N.
Wiedeń (Bezirk
Josefstadt,
):
przy Laudongasse 15-19, w zbiorach Österreichischen Museums für Volkskunde, czyli
Austriackiego Muzeum Sztuki Ludowej, jest wydrążony z pnia
drzewa figuralny ul przedstawiający Jana N. Pochodzi on z
roku 1830 ze wsi Hájemství (Hegerbusch,
okres: Trutnov, kraj: Hradec Králové) koło miasta
Dvůr Králové nad Labem w Czechach
Wiedeń (Bezirk
Josefstadt,
):
do fasady neoromańskiego kościoła parafialnego
Altlerchenfelder przy Lerchenfelder Straße 111 doczepiono
kapliczkę, w której znajduje się figura Jana N. Jest to
zapewne odlew ze sztucznego kamienia, XIX wiek
Wiedeń (Bezirk
Josefstadt,
):
w niszy ściennej na klatce schodowej domu przy Lenaugasse 2 znajduje się
figura Jana N.
Wiedeń (Bezirk
Josefstadt,
):
na klatce schodowej domu przy Schlösselgasse 24 znajduje się
figura Jana N.
Bezirk: Alsergrund (IX dzielnica)
Wiedeń (Bezirk:
Alsergrund,
):
przy Alser Straße, na dziedzińcu nr 4 starego szpitala
okręgowego (Allgemeinen Krankenhauses) stoi kamienna
barokowa figura Jana N. z biretem w lewym ręku. W prawej
zapewne był niegdyś krucyfiks, dziś jest pusta. Prosty profilowany
cokół z resztką latarni
Wiedeń (Bezirk:
Alsergrund,
):
przy Boltzmanngasse, w kościele seminaryjnym Santa Maria de
Mercede, w niszy ściennej jest figura Jana N.
Wiedeń (Bezirk:
Alsergrund,
):
przy Lustkandlgasse, w neoromańskim kościele Canisiuskirche,
jest boczny ołtarz z obrazem Jana N.
Wiedeń (Bezirk:
Alsergrund,
):
przy Marktgasse, w kościele parafialnym Lichtentaler,
jest ołtarz z obrazem Jana N., a w predelli reliefy ze
scenami Topienia i Spowiedzi
Wiedeń (Bezirk:
Alsergrund,
):
przy Servitengasse, w kościele serwitów (Servitenkirche),
pod lewą wieżą jest kaplica z ołtarzem Jana N. z wykonaną w
stiuku kompozycją Apoteozy Jana N. Klęczącego na chmurach
Jana otaczają główki anielskie, anioły i aniołki, z których
jeden trzyma otwartą Księgę z biretem na wierzchu, a inny
nurkuje z palmą w dłoni. Pod ołtarzem umieszczono
naturalnych rozmiarów figurę martwego Jana N. Obok stiukowe
sceny Spowiedzi (unikalna kompozycja), Topienia, Uwięzienia.
Jest to fundacja Giovanniego Battisty Bussiego (1656-1726)
dyplomaty watykańskiego i kardynała. Jan Nepomucen jest
patronem austriackiej prowincji serwitów, stąd obfitość jego
wizerunków w ich kościele (zobacz niżej)
Wiedeń (Bezirk:
Alsergrund,
):
przy Servitengasse, w kościele serwitów, których patronem
austriackiej prowincji jest Jan N. (zobacz wyżej) jest
duża polichromowana figura Jana N. z pierwszej połowy XVIII wieku,
ustawiona na przyściennym wsporniku, pod baldachimem. Jan
trzyma krzyż w pozycji poziomej (być może nieoryginalny), a
dwa aniołki podtrzymują jego aureolę
Wiedeń (Bezirk:
Alsergrund,
):
przy Servitengasse, w kościele serwitów, których patronem
austriackiej prowincji jest Jan N. (zobacz wyżej), w kaplicy
św. Pelegryna znajduje się obraz z Janem N.
Wiedeń (Bezirk:
Alsergrund,
):
przy Servitengasse, na dziedzińcu klasztoru serwitów,
których patronem austriackiej prowincji jest Jan N. (zobacz
wyżej), znajduje się kamienna figura Jana N. z 1712 roku, o
ładnym skręcie ciała. Pomnik
dawniej znajdował się na skwerze przed bramą w północnej
fasadzie kościoła
Wiedeń (Bezirk:
Alsergrund,
):
przy Sobieskiplatz kamienna figura Jana N. zabezpieczona
metalowym daszkiem, z trzeciej ćwierci XVIII wieku. Obok, w
narożniku domu, figura Floriana
Wiedeń (Bezirk:
Alsergrund,
):
przy Währinger Gürtel Bogen 115 stoi duża murowana kaplica
Jana N. z roku 1895 wybudowana według planów secesyjnego i
artdecowego architekta Otto Wagnera (1841-1918) na planie
krzyża greckiego z kopułą, o formach neorenesansowych.
Wewnątrz ołtarzyk z obrazem Jana N.
Wiedeń (Bezirk:
Alsergrund,
):
przy Rossauer Brücke, przy kanale Dunaju stoi kamienna figura Jana N. na
prostopadłościennym cokole, z wzniesionym dużym krzyżem
Bezirk: Favoriten (X dzielnica)
Bezirk: Simmering (XI dzielnica)
Wiedeń ((Bezirk: Simmering,
):
kamienna pobielona figura Jana N. pod daszkiem przy ścianie
kościoła św. Piotra i Pawła przy Münnichplatz (nad:
M. Muryn)
Wiedeń (Bezirk:
Simmering,
):
na wsporniku na lewej ścianie wewnątrz kościoła św. Piotra i Pawła przy Münnichplatz stoi drewniana polichromowana figura Jana N. z krzyżem w ręku
Bezirk:
Meidling (XII dzielnica)
Wiedeń (Bezirk:
Meidling,
):
Wiedeń: przy ulicy Schonbrunner Strasse 259 jest apteka "Zum
heilige Johann von Nepomuk" założona w roku 1810
Bezirk: Währing (XVIII dzielnica)
Wiedeń (Bezirk:
Währing,
):
przy Salierigasse 42 jest kaplica Jana N. z
1905 roku
Bezirk:
Döbling (XIX dzielnica)
Wiedeń (Bezirk:
Döbling,
):
kamienna figura Jana N. z połowy XVIII wieku przy Heiligenstädterstraße 181,
na rogu Sickenburggasse,
niedaleko Dunaju, umieszczona we wnęce w ściętym narożniku
budynku. Na cokole napisy chronostychy (>>):
"ANNO / INSTANTI
/ DECIMA
OCTOBRIS
/ POSV. /
IT / N"
dający datę 1710 oraz "MAGGNO
/ ERRIS /
CONFESSORI / ET
IN / AS IS
/ ADVOCATO"
dający datę 1709
Wiedeń (Bezirk:
Döbling,
):
w oszklonej wnęce między oknami domu przy Himmelstraße
znajduje się polichromowana gołogłowa figura Jana N. z
trzeciej ćwierci XVIII wieku
Wiedeń (Bezirk:
Döbling,
):
w dawnej wsi Grinzing, przy Himmelstraße przydrożna kapliczka arkadowa ze spiczastym daszkiem
zwieńczonym kolczastą gwiazdą, wewnątrz na cokole ozdobionym
puttem z palcem przy ustach stoi kamienna figura Jana N., w
aureoli z krzyżem wzniesionym w lewej ręce. Połowa XVIII
wieku
Wiedeń (Bezirk:
Döbling,
): w dawnej wsi
Josefsdorf, na wzgórzu Kahlenberg kamienny Jan N. z połowy XVIII wieku stoi w
niszy ściany zewnętrznej kościoła św. Józefa, sprzed którego Jan
Sobieski wyruszał na odsiecz miasta (nad: TRojek). W dniu,
kiedy fotografował go J.K. (2006.10.20) JN miał już krzyż w
dłoni
Wiedeń (Bezirk:
Döbling,
):
w dawnej wsi Josefsdorf, na wzgórzu Kahlenberg przy ścieżce, około 200
metrów poniżej i na południe od kościoła św. Józefa, stoi kamienna biała
figura Jana N. Na cokole rozbudowany chronostych (>>)
w języku niemieckim: "DERDEIN SAVL / GESEZ
TAVFSNEV / TREV DESSELBEN / BSCHIITZERSEY I
IAVONHISO SIND /
IST RVCK / O
IOANN VOM /
NEPOMVCK".
Data z cokołu wskazuje na rok 1724, ale opis w źródłach mówi
o roku 1750 jako momencie powstania rzeźby (nad: M.Muryn)
Wiedeń (Bezirk:
Döbling,
): w
kościele św. Józefa na wzgórzu Kahlenberg, w ołtarzu bocznym
znajduje się płaskorzeźbiony medalion z wizerunkiem Jana N.
Wiedeń (Bezirk:
Döbling,
): wewnątrz
przedsionka w kościele św. Józefa na wzgórzu Kahlenberg
znajduje się nisza z figurą Jana N.
Na placu przed kościołem Heiligenstadter Kirche kamienna barokowa
polichromowana
figura Jana N. z biretem w ręku, z krzyżem, w aureoli. Cokół
profilowany, z gzymsem. III ćwierć XVIII wieku (nad: Teściowa)
Przy zewnętrznej zachodniej ścianie kościoła św. Michała w Heiligenstadt stoi kamienna barokowa
figura Jana N. z krzyżem i palmą wzniesionymi wysoko w lewej ręce, bez aureoli
i biretu. Ładnie oddane szaty, na szyi mały równoramienny krzyżyk. Cokół
profilowany, z gzymsem, wolutami i uszakami. Na nim płaskorzeźbiona
scena Topienia. Pierwotnym miejscem posągu był most nad Grinzingbach.
Pochodzi z pierwszej ćwierci XVIII wieku (nad: D.K.)
Bezirk:
Brigittenau (XX dzielnica)
Język Nepomucki w pięciogwiaździstej aureoli
jest częścią herbu wiedeńskiej dzielnicy Brigittenau (XX)
Wiedeń (Bezirk:
Brigittenau,
): Wiedeń (Bezirk: Brigittenau): figura Jana N.
na dziedzińcu domu przy Nordwestbahnstraße 45 stoi od roku
1872. Dawniej, przed regulacją rzeki, ulokowana była nad Dunajem (uwaga: należy
sprawdzić)
Bezirk:
Floridsdorf (XXI dzielnica)
Wiedeń (Bezirk:
Floridsdorf,
): na Leopoldauer Platz stoi posąg Jana N. z
połowy XVIII wieku. Ustawiono ją w pochodzącej z drugiej
połowy XVII wieku kamiennej fontannie lub kwietniku, bogato
rzeźbionej
Wiedeń (Bezirk:
Floridsdorf,
): figura Jana N. w ogrodzie domu przy Fillenbaumgasse 27. Pochodzi sprzed
1887 roku, przeniesiona sprzed frontu domu ze względu na
budowę drogi
Na podłużnym placu stoi biała kapliczka z dwoma
toskańskimi kolumnami od frontu, o dwuspadowym daszku. Postawiona
została w roku 1778 i umieszczono w niej starszą figurę Jana N. z roku
1735. Dziś na jej miejscu kopia - jest to biała kamienna figura Jana N. z
krucyfiksem, aureolą o pięciu złotych gwiazdach, ustawiona na
profilowanym cokole. Oryginał w pobliskim muzeum dzielnicowym (zobacz niżej) (nad: D.K.)
W muzeum dzielnicy Donaustadt (Bezirksmuseum
Donaustadt) znajduje się oryginał białej barokowej figury Jana N. z
pobliskiej kapliczki (zobacz wyżej). Rzeźba pochodzi z roku 1735 (nad: D.K.)
W muzeum dzielnicowym biała kamienna figura Jana N. z
krucyfiksem, 3/4 postaci. Pierwotnie statua stała na Erlaaer Straße w
niszy w ścianie domu. Swe miejsce straciła na skutek prac budowlanych.
Zagubiona i odnaleziona, jest stałym depozytem w Bezirksmuseum Liesing (nad: I.A., fb)
Bezirk: Sankt Pölten-Land (formalnie poza powiatem)
Domplatz
W katedrze pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP (Mariä
Himmelfahrt, zobacz wyżej) jeden z ołtarzy bocznych prócz głównego
obrazu zdobi mały owalny obrazek Jana N. (nad: U.B.)
Na moście Traisenbrücke znajduje się kamienna rzeźba
przedstawiająca stojącą w kontrapoście postać Św. Jana Nepomucena.
Rzeźba pochodzi z I połowy XVIII-go wieku. Święty trzyma w dłoniach w
"uchwycie gitarowym" krucyfiks, pod którym liść palmy męczeństwa. Wokół
głowy zniszczony nimb, niestety tylko z trzema gwiazdami. Stan ogólny
rzeźby dobry (nad: J.B. z Kłodzka)
Na prostopadłościennym cokole stoi tu kamienna
barokowa figura Jana N. w aureoli o dużych złoconych gwiazdach (nad: M.O.)
Schwechat (Bezirk: Wien-Umgebung, Land: Niederösterreich,
):
przy ulicy Wienerstraße, w parku koło mostu na rzece Schwechat,
kamienna barokowa figura Jana N. z herbem
duchownego-fundatora (nad:
M. Muryn)
Schwechat (Bezirk: Wien-Umgebung, Land: Niederösterreich,
):
biała kamienna figura Jana N. przy bocznej ścianie kościoła na ul. Hauptplatz (nad:
M. Muryn)
Wiener Neustadt (Bezirk: Wiener
Neustadt-Land, Land: Niederösterreich): w tej miejscowości
50 km na południe od Wiednia jest Neuklosterkirche, w którym
zapewne jest malowidło nepomuckie. Wnioskuję to na podstawie
wiedzy o przechowywaniu w Sankt Petersburgu
(Rosja >>) w
Ermitażu, obrazu nepomuckiego o wymiarach 63 × 37cm,
namalowanego olejno na płótnie przez Paula Trogera w roku
1748 jako szkic do tego malowidła (uwaga: sprawdzić na
miejscu).
Wiener Neustadt (Bezirk: Wiener
Neustadt-Land, Land: Niederösterreich): jest tu również kaplica Johannes-von-Nepomuk-Kapelle, figura Jana N. jako część
Mariensäule, czyli kolumny maryjnej na rynku, oraz
Nepomukplatz
Breitenfurt bei Wien (Bezirk: Mödling,
Land: Niederösterreich): statua Jana N. autorstwa
Giovanniego Giulianiego w kapliczce znajdującej się w alei
zamkowej (nad: J.D.)
Breitenfurt bei Wien (Bezirk: Mödling,
Land: Niederösterreich): jest tu również kościół św. Jana
Nepomucena, wybudowany w latach 1714-1731 przez Gregora
Kirchnera (nad: J.D.)
Breitenfurt bei Wien (Bezirk: Mödling,
Land: Niederösterreich): w w/w kościele ołtarz zwieńczony
jest obrazem przypisywanym Danielowi Gran i pokazującym
świętego Jana Nepomucena rozdzielającego jałmużnę (nad:
J.D.)
Breitenfurt bei Wien (Bezirk: Mödling,
Land: Niederösterreich): w w/w kościele na podniebiu kopuły
znajduje się fresk przypisywanym Danielowi Gran i
pokazującym apoteozę świętego Jana Nepomucena (nad: J.D.)
Koło kanału Roßschwemme stoi kamienna
barokowa figura Jana N. z krzyżem i palmą w prawej ręce. II połowa XVIII
wieku. Zapewne od tej figury zielony placyk za jej plecami nosi nazwę
Johannesplatz (nad: St.M.)
W fasadę parterowego domu wbudowano dużą kapliczkę
konchową, a w niej ustawiono kamienną barokową figurę Jana N. Dawniej
było wolnostojący obiekt zbudowany na cieku wodnym, ale w związku z
rozwojem miasta wkomponowano go w pierzeję ulicy. Szczyt kapliczki zdobi
stylizowany Język na tle muszli i pięć dużych gwiazd. Jan stoi na chmurze, z krzyżem w rękach. Trójkątna
balustrada, za figurą okno domu. Około połowy XVIII wieku
Przed wieżą zegarową
i przed zamkiem Hardegg (Burg Hardegg) stoi barokowy pomnik z piaskowca
św. Jana Nepomucena z 1724 roku. Święty w szatach kanonika, w postawie
stojącej, trzyma przy lewym boku krucyfiks, pod którym położony liść
palmy. Prawa dłoń dotyka piersi w okolicach serca. Głowa obrócona w
prawą stronę i uniesiona do góry, wzrok skierowany ku niebu. Na
frontowej ścianie kamiennej kostki, na której umieszczona rzeźba, wyryta
data roczna 1724, dokumentująca moment fundacji i wystawienia pomnika.
Na frontowej ścianie postumentu wyryta, niestety nieczytelna,
inskrypcja. Całość w dobrym stanie (nad: J.B. z Kłodzka)
Przed kościołem Świętych Piotra i Pawła znajduje się kamienna rzeźba
stojącej postaci Św. Jana Nepomucena, która umieszczona jest na
postumencie. Święty przy prawym boku trzyma krucyfiks, który adoruje
wzrokiem (nad: J.B. z Kłodzka)
Großstelzendorf (Bezirk: Hollabrunn,
Land: Niederösterreich): figura Jana N. pod zębatym daszkiem
Retz (Bezirk: Hollabrunn, Land:
Niederösterreich): na rondzie stoi kamienny Jan N. z 1798
roku (nad: W.K.)
Obermarkersdorf (Gemeine: Schrattenthal,
Bezirk: Hollabrunn, Land: Niederösterreich): w tej
miejscowości przy granicy z Czechami W.K. dostrzegł pięknego
Jana N. bez czapki, ale za to z aniołkiem (nad: W.K.)
Jetzelsdorf (Gemeine: Haugsdorf, Bezirk:
Hollabrunn, Land: Niederösterreich): tuż za granicą z
Czechami, kaplica nepomucka po lewej stronie drogi
Kamienny barokowy Jan N. z roku 1736 stoi na głównym
placu miasta.
Wykonał go rzeźbiarz Peter Widerin (1684-1760) na zlecenie opata
Bertholda Dietmayra, ówczesnego opata opactwa benedyktynów w Melku.
Święty przedstawiony w postawie stojąco-kroczącej w kontrapoście, lewa,
zgięta w kolanie noga wysunięta do przodu. Jan w prawej, uniesionej
przed sobą do góry dłoni trzyma krucyfiks, ku któremu zwraca głowę, i
który adoruje wzrokiem. W lewej opuszczonej wzdłuż ciała i nieco
odsuniętej od tułowia dłoni trzyma zdjęty z głowy biret. Święty odziany
w szaty kanonika. Sutanna spięta guzikami, spod niej wystają trzewiki z
mocno ściętymi noskami. Komża ukształtowana w poruszone fałdy, sięga
kolan, dołem wykończona szerokim pasem koronki. Na plecy zarzucona
futrzana, związana pod szyją peleryna z kapturem. Pod szyją wysoki,
stójkowy kołnierzyk. Wokół głowy nimb z pięcioma gwiazdami. Na twarzy
zarost: broda i wąsy, falujące włosy opadają na szyję. Rzeźba świętego
ustawiona na rozbudowanym postumencie. W górnej części postumentu, na
gzymsie dwa siedzące aniołki, które prezentują atrybuty przypisane
Nepomucenowi: zamkniętą księgę i paluszek na ustach oraz liść palmy
męczeństwa. na bocznych ścianach postumentu reliefy ze scenami z życia i
męczeństwa Nepomucena: Pielgrzymka, Spowiedź królowej, Tortury,
Zrzucenie z mostu, Odnalezienie zwłok, Jan na marach, Wstęp do nieba (nad: E.T.,
uzup: J.Ku., J.B. z Kłodzka) (uwaga: pierwotne doniesienie E.T. mówiło o figurze przy
moście - być może jest to inna figura, należy zbadać)
Ładny kamienny barokowy Jan N. ze złotym krzyżem i
palmą (uwaga: jest niewielkie ryzyko, że chodzi o inną miejscowość o tej
nazwie we wschodniej Austrii)
Waidhofen an der Thaya-Land-Nonndorf (Bezirk:
Waidhofen an der Thaya, Land: Niederösterreich):
figura Jana N.
Chorbrunnen (Land: Niederösterreich):
figura Jana N.
Groß-Siegharts (Bezirk:
Waidhofen an der Thaya, Land: Niederösterreich): kamienna
figura Jana N. o nietypowym układzie - Jan trzyma złożone na
piersi ręce w geście modlitwy, a anioł trzymający krzyż
unosi się nad jego prawym ramieniem. U stóp dwa inne z
atrybutami (Język i palec przy ustach)
Kamienny barokowy Jan N. z aniołkami trzymającymi
atrybuty ustawiony przy wejściu do Institut der Englischen Fräulein.
Dzieło Andreasa Krimmera z roku 1724 (nad: Bajarka)
W kościele pijarek św. Stefana (Frauen-Piaristen-kirche) prawa
kaplica (pw. Jana N.?) przy chórze flankowana jest przez figury św. Antoniego i Jana N.
Jan trzyma spory krzyż i stoi na przyściennym wsporniku, w malowanej muszlowej
niszy. Połowa XVIII wieku (nad: U.B.)
W kościele pijarek św. Stefana (Frauen-Piaristen-kirche, zobacz
wyżej) wejście do prawej kaplicy przy chórze ozdobione jest freskiem z
wizerunkiem leżącego Jana N. Nad postacią bujny baldachim podtrzymywany
przez anioły (nad: U.B.)
Fasada jednego z domów przy placu ozdobiona jest
bujną stiukową dekoracją, w tym płaskorzeźbioną postacią Jana N. Jana
przedstawiono w półprzyklęku na chmurce, w aureoli, natomiast nad
drzwiami otok z mniejszą sceną, być może przedstawiającą Jana Pielgrzyma
(?), z otwartymi drzwiami (dlaczego?). Do tego putta, główki anielskie i
dwie postaci kobiece - jedna z otwartą księga, druga z dziwnym
obeliskiem (?) na ramieniu. Pochodzi z roku
1745, a wykonał ją Lepold Perger (nad: U.B.)
Kamienny barokowy Jan N. usytuowany w płytkiej niszy na rogu budynku
nad rzeką Krems (Grosse Krems), w pobliżu mostu. Goła głowa, duży krzyż,
wygląd nieco ascetyczny, chroniony metalowym
półokrągłym daszkiem. Pochodzi z I połowy XVIII wieku (nad: U.B.)
W kościele farnym św. Wita jest ołtarz Jana N. z
połowy XVIII wieku, w antepedium którego umieszczono za szkłem figurę
martwego Jana N. Głównym elementem jest obraz P. Polli z 1744 roku
przedstawiający Jana na Moście Karola Całość uzupełniają malowidła
przedstawiające wizję Jana Nepomucena, malowane przez Martina Johanna
Schmidta
Wśród figur
wchodzących w skład zespołu Kolumny Św. Trójcy jest również kamienna figura Jana N. z
roku 1738. Bez aureoli, krzyż z palmą na lewym ramieniu, biret
Koło mostu na potoku Mauternbach, uchodzącego niedaleko stąd
do Dunaju, stoi niedawno odrestaurowana kapliczka z drewnianą figurą Jana N.
z XVIII wieku (nad: E.T.) (uwaga: w mieście jest pięć innych JN, które
wymagają zinwentaryzowania)
Nad Dunajem stoi barokowa wieża klasztoru
augustianów (Stift Dürnstein). W jej niszy umieszczono kamienną figurę Jana N. w
gwiaździstej aureoli, podpisaną u podstawy. Krzyż z prawym
ramieniu, lewa dłoń odgięta na zewnątrz. U stóp dwa aniołki (nad: J.Ku.)
Przed parafialnym kościołem św. Stefana stoi kamienna
barokowa figura Jana N. w aureoli, ujęta w pozie klęczącej, na
chmurkach, w towarzystwie aniołka z palmą na ustach. Drugi aniołek
podtrzymuje krzyż. Cokół wolutowany, o ciekawych zdobieniach - aniołki i
główki anielskie (nad: U.B.)
W kościele św. Stefana (zobacz wyżej) znajduje się barokowy ołtarz Jana N.
z obrazem przedstawiającym jego Apoteozę. Aniołki i
główki anielskie, krzyż z palmą i otwarta księga (nad: U.B.)
Kościół minorytów od przebudowy w 1739 roku nosi
wezwanie św. Jana Nepomucena. Ołtarz główny zdobi wielkie malowidło przedstawiające
Apoteozę Jana N. odorującego NMP. Dużo chmur i aniołów, krucyfiks i
biret (nad: U.B.)
Kościół minorytów pod wezwaniem św. Jana Nepomucena
(zobacz wyżej) zdobią barokowe freski. Na sklepieniu przęseł nawy
głównej usytuowano sceny z życia Jana N.: Topienie, Kazanie, Pielgrzymkę (nad: U.B.)
Stalle w zakrystii kościoła minorytów pod wezwaniem św. Jana Nepomucena
(zobacz wyżej) zdobią ujęte w rocaille'owe ramy obrazy, z których
najważniejszym jest wizerunek Jana N. (nad: U.B.)
Kamienna polichromowana figura Jana N. na skwerze
przy drodze. Obok - uliczka o nepomuckiej nazwie Johannesgasse. Krzyż na prawym ramieniu, biret, ciekawe zawinięcie szaty.
Na cokole herb fundatora (nad: U.B.)
Kamienna barokowa półklęcząca na chmurce figura Jana N.
przy kościele św. Stefana ufundowana w roku 1740. Została przeniesiona w
to miejsce z miejscowości Poybach w 1990 roku. Święty przedstawiony w
pozycji klęczącej na lewym kolanie na obłoku, trzyma w dłoniach
pochylony na lewe ramię i adorowany wzrokiem krucyfiks. Wokół głowy, na
której nie ma biretu, pięciogwiazdkowy nimb. Rzeźba umieszczona na
profilowanym postumencie z latarnią, na frontowej ścianie którego
kartusz z datą roczną 1740. Całość za metalowym płotkiem. Stan dobry (nad: U.B.,
uzup: J.B. z Kłodzka)
Przy parkingu, przy skrzyżowaniu barokowa kamienna
rzeźba stojącej w kontrapoście postaci Jana N. Na postumencie data
roczna 1742 i inicjały. Święty w szatach kanonika trzyma w dłoniach
krucyfiks, pod którym liść palmy męczeństwa, na głowie biret, a wokół
niej gwiazdy (nad: M.Muryn, uzup: J.B. z Kłodzka)
W murowanej kapliczce znajduje się kamienna
rzeźba Jana N. klęczącego na chmurce. Jan jest polichromowany, w aureoli
bez gwiazd, z prawą ręką przyciśniętą do piersi. Lewa pusta, być może
trzymała krzyż. Fundacja rodziny Fassler, styl raczej ludowy (nad: Pietrosul)
Kamienna figura barokowa Jana N. na rozstajach. Krzyż
pomaga dźwigać aniołek, drugi podtrzymuje dużą gwiazdę z okrągłym
otworem na światło. Cokół wolutowany, z łacińskim chronostychem (>>)
"DIVo ...". 1737 rok (nad: U.B.)
Kamienna rzeźba Jana N. datowana na około 1730 rok,
nieznanego autora. Święty klęczy na prawym kolanie przed krucyfiksem
trzymanym przed nim przez aniołka. W lewej opuszczonej wzdłuż ciała
dłoni Jan trzyma liść palmy męczeństwa. Prawa dłoń dotyka piersi w
okolicach serca. Wokół głowy, na której biret, nimb z pięcioma
gwiazdami. Nepomucen ubrany w szaty kanonika, uwagę zwraca bardzo
szeroka koronka, którą obszyta jest komża. Rzeźba umieszczona na niskim,
wklęsłym postumencie, do którego zamocowana latarnia na światło
umarłych. Całość odgrodzona metalową siatką. Miejsce zadbane. Stan dobry (nad:
J.B. z Kłodzka)
Barokowa kamienna figura Jana N. w grupie świętych na kolumnie Trójcy
Świętej. Jan jest raczej nietypowy, ze swym wysokim biretem i cienkim
krzyżykiem. 1713 rok. Na cokole bardzo ozdobny napis z chronostychem (>>) (nad: J.Ku.)
Kamienna figura Jana N. stoi w zamku rodziny Esterházy, w niszy ściennej w przedsionku, przy wejściu do
kaplicy zamkowej. Kaplica jest z XVII wieku, wiek JN nie jest znany.
Posąg ustawiono na cokoliku w kształcie mostu. Nad głową Jana rocaille,
wokół - aureola (nad: J.Ku.)
Biała kamienna figura Jana N. ustawiona na skraju trzcinowiska, nad
jeziorem Nezyderskim (Neusiedler See). Obiekt pochodzi, według daty na
cokole, z 1853 roku, lecz
widoczna jest estetyka baroku. Poniżej inne daty, zapewne kolejnych
renowacji. W aureoli tylko trzy gwiazdy (nad: J.Ku.)
W bazylice, przy wejściu do prezbiterium, po prawej stronie, drewniana
polichromowana figura Jana N. z XVIII wieku. Biret, w rękach duży cienki
krzyż (nad: J.Ku.)
Gattendorf
(Bezirk: Neusiedl am See, Land: Burgenland,
):
niedaleko mostu stoi na cokole kamienny barokowy posąg Jana
N. Złocony krucyfiks i palma, ładna koronka komży
Frauenkirchen
(Bezirk: Neusiedl am See, Land: Burgenland,
):
Jan N. na obrazie dewocyjnym w klasztorze, razem z NMP,
Florianem, Sebastianem, Rochem i Rozalią
Frauenkirchen
(Bezirk: Neusiedl am See, Land: Burgenland,
):
wewnątrz kościoła klasztornego, w kaplice lewej nawy, na
przyściennym wsporniku stoi barokowa drewniana
polichromowana figura Jana N. z krzyżem i palmą, w birecie
ale bez aureoli
Frauenkirchen
(Bezirk: Neusiedl am See, Land: Burgenland,
):
Jan N. na obrazie dewocyjnym w klasztorze, razem z NMP,
Florianem, Sebastianem, Rochem i Rozalią
Frauenkirchen
(Bezirk: Neusiedl am See, Land: Burgenland,
):
Jan N. na obrazie w klasztorze, z widokiem miasta i
klasztoru
TYROL (Tirol, 37)
Jan z Nepomuka to ponoć jeden z
patronów Tyrolu
W katedrze pw. św. Jakuba (Dom zu St. Jakob) pierwszy z ołtarzy bocznych
po wejściu z prawej strony zawiera spory obraz przedstawiający apoteozę
św. Jana Nepomucena. Atrybutami świętego są palma i krzyż trzymane przez z aniołki. Aureola JN pozbawiona jest gwiazd, które jednak (5)
przedstawione są powyżej samej postaci (nad: M.O.)
W dzielnicy Wilten, w bazylice również zwanej Wilten (Unsere Lieben Frau unter den vier
Säulen) znajduje się ołtarz z pomocniczym obrazem Jana N. Jest to
popiersie Jana adorującego krzyż. U dołu aniołek (nad: U.B.)
W tej miejscowości położonej 20 kilometrów za
Innsbruckiem w kierunku Lichtensteinu, na cmentarzu przy kościele stoi
bielona kapliczka z figurą Jana N. (nad: K.K)
Współczesna figura Jana N. stoi przy kładce
pieszo-rowerowej przez rzekę Inn, przy wylocie z tunelu. Obok znajduje
sie tablica z roku 2009, co może wskazywać na datę postawienia rzeźby (nad: M.O.)
Polichromowana barokowa figura Jana N. ustawiona na
wsporniku na elewacji Fischlechnerhaus. Duży krzyż, aureola z pięcioma gwiazdami,
biret trzymany w ręce, aniołek (nad:
Pietrosul)
W kościele św. Andrzeja, przy filarze, stoi złocona
rzeźba Jana N. w promienisto-gwiaździstej aureoli. Nad Janem unosi się
aniołek. Napis pod konsolą: "Heilliger Johannes von / Nepomuk /
Bitt für uns." (nad:
Pietrosul)
Barokowa kaplica Jana N. z początku XVIII wieku.
Napis na tablicy fundacyjnej: "JOHANNES-NEPOMUK / KAPELLE / Frühes
18. Jhdt. / Deckengemälde vom / Simon Benedikt Faistenberger / 1727".
Razem z wystrojem i wyposażeniem (zobacz poniżej) kaplica stanowi bardzo
cenny punkt na mapie obiektów nepomuckich w Austrii i nie tylko (nad:
Pietrosul)
Wewnątrz kaplicy św. Jana Nepomucena (zobacz wyżej),
na sklepieniu i nad otworami okiennymi, oglądać można namalowany w 1727
roku przez Simona Benedikta Faistenbergera wspaniały fresk z glorią Jana N. i
scenami nepomuckimi. Jest tam oczywiście zwieńczona aureola postać Jana,
Bóg Ojciec i MB, jest całe mnóstwo aniołów, jest scena Spowiedzi
Królowej i Rozmowy z Królem. Obiekt dużej klasy artystycznej (nad:
Pietrosul)
Wewnątrz kaplicy św. Jana Nepomucena (zobacz wyżej),
w ołtarzu, umieszczono piekną barokową polichromowaną figurę Jana N. w
aureoli, w birecie, z krzyżem i palmą. Napis nad rzeźbą, umieszczony w
owalnym obramowaniu: "Durch Seine
Fürbitte heiliger / Johannes v. Nepomuk / bewahr uns vor Wasser / gefahr."
(nad:
Pietrosul)
Jeden z konfesjonałów (pierwszy od wejścia, po
prawej) w kościele Wniebowzięcia Panny
Marii (Dekanatspfarrkirche Maria Himmelfahrt) wyposażony jest w obraz z
przedstawieniem Św. Jana Nepomucena na modlitwie przed krucyfiksem. Jan
ma pobożnie złożone dłonie, a wzrok skierowany ku górze. Po bokach dwa
mniejsze kartusze obrazy, na których widzimy atrybuty świętego: Święty Język oraz
pięć gwiazd na tle wzburzonego nurtu rzeki. Jest to obraz olejny na
drewnie z około 1730 roku. Wymiary obrazów: 40x40 i 18x26 cm (nad:
J.B. z Kłodzka, uzup: Pietrosul)
Jeden z ołtarzy bocznych w kościele Wniebowzięcia
Panny Marii (Dekanatspfarrkirche Maria Himmelfahrt) dedykowany jest Św.
Janowi Nepomucenowi. Ołtarz ufundowany został, według inskrypcji
umieszczonej w kartuszu nad obrazem, w 1740 roku: "In / hon:S:S
Patronorum / Fundatoris / 1740". Fundatorem był dziekan Johann
Martin Riester (1690-1765). Na obrazie autorstwa Jacoba (Giacomo)
Zanusiego (1679-1742), malarza dworskiego arcybiskupa salzburskiego, Jan
Nepomucen klęczy na klęczniku, patrzy w prawą stronę w kierunku
trzymanego w prawej dłoni krucyfiksu. Lewa dłoń położona na piersi. Za
Janem stoi uskrzydlony anioł trzymający palec przy swoich ustach, a
przed Janem klucz, symboliczne przedstawienie dochowania tajemnicy
spowiedzi. W górnej części obrazu uskrzydlone putta z liściem palmy
męczeństwa. Olej na płótnie, 260x125 cm. Sygnatura: "Jac.
Zanusi, Pinsse in Salisburgo AN. 1740". Na ołtarzu ustawiona
ozdobna, przeszklona skrzynka relikwiarzowa, jednak wewnątrz raczej brak
relikwii (>>)
Św. Jana Nepomucena (nad: J.B. z Kłodzka, uzup: Pietrosul)
Barokowa, piaskowcowa rzeźba Jana N. z 1718 (1717?) roku
przy moście przez Fieberbrunner Ache, fundowana przez biskupa Chiemsee
Antona Adolpha von Wagensberg - na cokole widnieją jego herby. Jest to
prawdopodobnie najstarsza istniejąca kamienna figura św. Jana Nepomucena
w Tyrolu. Wysokość niemal 180 cm. Autorem jest być może salzburski
rzeźbiarz Joseph Anton Pfaffinger (1684-1758) (nad: J.B. z Kłodzka,
uzup: Pietrosul)
Na fasadzie Bauernhaus Schwarzinger znajduje się
malowany wizerunek Jana N. na chmurze z drugiej połowy XVIII wieku.
Wysokość około 120 cm. Obok św. Józef, a wyżej Koronacja MB (nad: Pietrosul)
Na ścianie okazałego domu, przy mostku na strumieniu
Hoehenbach, znajduje się zniszczone malowidło. Atrybuty i położenie domu
wskazują na Jana N., choć wizerunek nie ma głowy (nad: M.O.)
W tej miejscowości leżącej nad rzeką Lech oraz
potokiem Namloser Bach jeden z bocznych ołtarzy kościoła św. Sebastiana
zaopatrzony jest w złoto-srebrne figury św. Wawrzyńca oraz Jana N.
Krzyż, biret, rokieta (nad: M.O.)
W kościele św. Sebastiana
znajduje się malowidło z wizerunkiem Jana N.
zaopatrzonego w aureolę i księgę. Towarzyszący aniołek trzyma krzyż,
palmę i chorągiew z biretem i Językiem (nad: M.O.)
Na placyku przy informacji turystycznej, na moście na
Salvesenbach, stoi figura Jana N. zabezpieczona blaszanym zdobionym daszkiem. Jest to
drewniana polichromowana rzeźba o wysokości 145 cm z połowy XVIII wieku (nad: U.B.,
uzup: Pietrosul)
Za południową granicą tej miejscowości, na moście
na Pillerbach, jest zakratowana i oszklona kapliczka z figurką Jana N. o
wysokości 70 cm, z drugiej połowy XIX wieku (nad: U.B., uzup: Pietrosul)
Murowana biała barokowa kaplica Jana N. z cebulowym
hełmem na wieżyczce, o sklepieniu zdobionym gwiazdkami, pochodząca z roku 1835. Wewnątrz starszy, późnobarokowy
obraz autorstwa malarza Martina Randolfa z Imst z roku
1776 przedstawiający Jana N. klęczącego w geście adoracji Krzyża, w
aniołami i główkami anielskimi w górnej części. Całość uzupełnia
struktura architektoniczna i czerwona draperia. Olej na płótnie, wymiary 2 x 1,35 m, na
dole obrazu po prawej słabo czytelny podpis: "Ma.[rtin] Randolf.
Infenit[?]" (uzup: Pietrosul)
Polichromowana drewniana figura Jana N. (135 cm) w kapliczce przy drodze i moście
na rzece Ötztaler Ache. Aureola, w lewej dłoni palma, w prawej krzyż.
Aureola o dziesięciu (!) złotych gwiazdach. Jan przedstawiony w
kontrapoście, przy czym prawa stopa oparta jest, nieco dziwacznie, o
element architektoniczny zbliżony do woluty. Rzeźba pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku i jest autorstwa Josefa Antona Renna z Imst. Napis po lewej: "Zum Dank um Schutz / geweiht am
11.11.1976". Napis po prawej: "Man denkt an die Kata- / strophenjahre
17.7.1678 / 1.6.1845 . 1846 . 1847 . 1848 / 4.10.1868 . 24.08.1987".
Nad wejściem: "Heiliger Nepomuk" (nad: U.B.,
uzup: Pietrosul)
Na rozstajach, koło przystanku, po zachodniej stronie
szosy, stoi murowana biała kapliczka zwana Santerkapelle z obrazem
nepomuckim (1,25 x 0,75 m) z 1932 roku wewnątrz. Obraz przedstawia Jana
nr 1 z Mostu Karola w Pradze na tle tegoż mostu i Hradczan. Na dole obrazu napis:
"Am 16. Mai 1383 wurde Johann v. Nepomuk von / der Prager Brücke in die
Moldau gestürzt / Und im Jahre 1683 an selber Stelle dieses / Denkmal
gestellt.". Wejście zabezpieczone drewnianym płotkiem (uzup: Pietrosul)
W dolinie potoku Fischbach, na końcu wsi, stoi
przydrożna murowana kapliczka Jana N. z drugiej połowy XIX wieku, z
dwuspadowym daszkiem i trójłukowym otworem. Wewnątrz starsza
polichromowana drewniana
figura Jana N. z połowy XVIII wieku, o wysokości 140 cm. Bezgwiezdna
aureola, szeroko rozpostarta peleryna, mały, wtóy krzyżyk w lewej ręce,
birek, kontrapost. Napis po lewej:
"Restouriert im Jahre / 1984 v. F.Mathoy - Längenfeld". Napis po
prawej: "Um Beichtsiegels streng Gebot, / erlittest du den Wassertod.
/ O Nepomuk, vor Flutgefahr, vor / Gissen, Muren uns bewahr!"
(uzup: Pietrosul)
W kościele Św. Ducha znajduje się bardzo barwna
rzeźba Jana N. Jak przystało na ‚wodnego’ świętego - znajduje się w
kaplicy chrzcielnej tego nowoczesnego kościoła (nad: M.O.)
Prutz (Bezirk:
Landeck, Land: Tirol): przy końcu miejscowości, przy
Mühlgasse, w zakratowanej kapliczce przy moście przez
Faggenbach, figura Jana N. z pierwszej połowy XVIII wieku
autorstwa Andreasa Kölle (nad: Pietrosul)
Prutz (Bezirk:
Landeck, Land: Tirol): przy Obergasse, naprzeciw wylotu
Kugelgasse, stoi kapliczka z barokową rzeźbą Jana N. w
zdobionej konchowej niszy (nad: Pietrosul)
Prutz (Bezirk:
Landeck, Land: Tirol): na rogu Obergasse i
Kaunertalerstrasse, przy studni, stoi współczesna drewniana
figura Jana N. zabezpieczona blaszanym daszkiem. Niezbyt
kanoniczne ujęcie tematu (nad: Pietrosul)
Prutz (Bezirk:
Landeck, Land: Tirol): w kościele Maria Himmelfahrt przy
Winkelmoosweg, na północnej ścianie nawy, przy chórze, jest
obraz z wizerunkiem Jana N. W tle most i scena
Topienia (nad: Pietrosul)
Kufstein (Bezirk: Kufstein, Land:
Tirol): nowa figura Jana N. z 2003 roku tuż przy niemieckiej
granicy,
na moście (>>) przez Inn (droga E 45 z Monachium do
Innsbrucku, ufundowana przez tutejszy klub rotariański (nad:
M.C.)
Erl (Bezirk: Kufstein, Land: Tirol): piękna barokowa (1751) kamienna i polichromowana
figura Jana N. w tej miejscowości, trochę na północ od
Kufsteinu, blisko rzeki Inn, przy drewnianym moście będącym
dawnym przejściem granicznym (nad: M.C.)
Mayerhofen (Land: Tirol): w małej
kapliczce w centrum miejscowości znajduje się drewniana
figura Jana N., trudno fotografowalna z powodu szyby i kraty
(nad: M.S.)
SALZBURG (1379)
w tym 1360 w kolekcji Muzeum
Katedralnego
W Muzeum Katedralnym (Dommuseum zu Salzburg) znajduje się kolekcja ks. dr Norberta Möllera,
obecnie (2019) w stanie inwentaryzacji i przygotowywania. Została ona
przekazana przez tego historyka sztuki i kolekcjonera obrazów, rzeźby,
grafiki i rzemiosła w październiku 2017 roku. Zbiór liczący 1360 (!)
Nepomuków gromadzony był przez dziesięciolecia. Niektóre z
obiektów zostały pokazane na wystawie czasowej, a całość ma być
udostępniona publiczności w 2021 roku, z okazji 300. rocznicy
beatyfikacji Jana Nepomucena (nad: Pietrosul)
We wnęce ściany w barokowym kościele
uniwersyteckim (Kollegienkirche, die Unbefleckte Empfängnis
Mariä) jest złocona figura Jana N. w
promienisto-gwiaździstej aureoli, z krzyżem i palmą. Jest to
drewniana, polichromowana na kolor złota rzeźba. Święty w postawie
stojącej w kontrapoście, w pozie misjonarskiej, z uniesionym wysoko w
prawej dłoni krucyfiksem, który adoruje wzrokiem. W lewej dłoni zielony
liść palmy męczeństwa. Nad głową, na której biret, promienista, w typie
"czeskim" aureola z pięcioma gwiazdami. Figura ustawiona w niszy
zwieńczonej konchą. Na podstawie figury kartusz z inskrypcją. Stan
ogólny rzeźby dobry (nad: J.K.,
uzup: J.B. z Kłodzka)
W kościele franciszkanów (Franziskanerkirche)
znajduje się olejny obraz namalowany na płótnie i oprawiony w
prostokątną ramę. Na obrazie przedstawiono klęczącego z rozwartymi
ramionami przed krzyżem św. Jana Nepomucena. Obok krzyża anioł, a
poniżej dwa, siedzące na stopniach putta. W tle, za Janem, scena
Topienia (nad: J.K., uzup: J.B. z Kłodzka)
W małej, przeszklonej, nakrytej metalowym daszkiem
niszy, umieszczonej nad drzwiami prowadzącymi do budynku znajduje się
polichromowana figurka przedstawiająca Jana N. Święty w postawie
stojącej, trzyma krucyfiks i liść palmy męczeństwa, na szyi zawieszony
krzyżyk, na głowie biret (nad: J.K., uzup: J.B. z Kłodzka)
Na moście Nepomuk-Brücke pod którym przepływa potok o nazwie Glan stoi kamienna,
piaskowcowa, pełnoplastyczna rzeźba Św. Jana Nepomucena, jej autorem
jest barokowy rzeźbiarz Josef Anton Pfaffinger (1684-1758). Rzeźba
powstała około 1780 roku, a w roku 1875, za namową właściciela
pobliskiej gospody, niejakiego Benedikta Trautmanna, została przeniesiona
ze starego mostu Karolinenbrücke (Nonntaler Brücke) w obecne miejsce na
Nepomuk-Brücke. Święty przedstawiony w postawie stojącej, w silnie
zaakcentowanym kontrapoście, ciało mocno przechylone w lewą stronę. Spod
sutanny wysunięte ścięte noski solidnych trzewików. Komża wykończona
dołem ładną koronką. Peleryna futrzana, spięta "kwiatową" broszką. Wokół
głowy nimb z pięciu gwiazd. Na lewym przedramieniu krucyfiks. W prawej
dłoni biret. Po południowej stronie cokołu osadzona prostokątna
marmurowa tablica: "Nepomuk / Brücke / verbreitert / im Jahre / 1960"
("Most / Nepomuka / poszerzony / w roku / 1960"). Na barokowej
bazie figury napis: "Heiliger Joannes / Nepomucene / Bitte vor uns!"
("Święty Janie / Nepomucenie / Proś za nami!"), na stronie
wschodniej: „Renovirt 1849 von Joseph und Thekla Reiner" ("Odnowiony
1849 przez Józefa i Theklę Reiner") a na zachodniej: "Gewidmet von
Benedikt und Maria Trautmann im Jahre 1875 der Gemeinde..." ("Ofiarowany
przez Benedykta i Marię Trautmann w 1875 roku wspólnocie...").
Stan ogólny rzeźby dobry, choć powierzchnia kamienia pokryta czarną
patyną (nad: J.B. z Kłodzka)
Na południowym brzegu stawu Leopoldskroner (Der Leopoldskroner Weiher)
ustawiony jest pomnik przedstawiający Św. Jana Nepomucena. Został on
wykonany w 1736 roku przez Josefa Antona Pfaffingera z marmuru
Untersberg (Untersberger Marmor), a zleceniodawcą był książę arcybiskup
Leopold Anton Eleutherius barona von Firmian (Fürsterzbischof Leopold
Anton Eleutherius Freiherr von Firmian). Kamienna rzeźba stojącego w
kontrapoście Św. Jana Nepomucena ma wysokość 2,5 metra. Święty trzyma na
lewym ramieniu krucyfiks i liść palmy męczeństwa, prawa dłoń dotyka
piersi. Głowa, wokół której wieniec z pięciu gwiazd, wzniesiona do góry,
wzrok skierowany ku niebu, usta otwarte. Jan odziany w szaty kanonika
doby baroku, spod sutanny wystają dwa trzewiki z mocno ściętymi noskami.
Figura ustawiona na ciekawie ukształtowanym postumencie, na ścianie
którego umieszczony płaskorzeźbiony kartusz z herbem fundatora. W górnej
części postumentu prześwit w kształcie sześcioramiennej gwiazdy.
Postument ustawiony na ośmiokątnej, kamiennej płyci i otoczony tralkową
balustradą. Na przełomie 2015 i 2016 roku pomnik odrestaurowano,
oczyszczono i uzupełniono ubytki. Koszt renowacji wyniósł 50.000 euro.
Dziś Jan pięknie się prezentuje na tle Alp i pobliskiego stawu. Stan
ogólny bardzo dobry. Miejsce zadbane (nad: J.B. z Kłodzka)
Na jednej ze ścian muzeum Volkskunde Museum, które znajduje się w
Monatsschlössl Hellbrunn zawieszone są Święte obrazy namalowana na
szkle (zobacz stronę Szklanych Nepomuków >>). Na jednym z obrazów namalowane popiersie Św. Jana Nepomucena
adorującego wzrokiem trzymany przed sobą krucyfiks. Wokół głowy świętego
pięć gwiazd. Postać namalowana w okrągłym polu, pod którym podpis: "S:
JOHAN: N:". Obraz w prostokątnej drewnianej ramce. Stan dobry (nad: J.B. z Kłodzka)
W kościele Wniebowzięcia Maryi i Św. Michała Archanioła na przyściennej
konsoli drewniana, polichromowana, barokowa rzeźba Św. Jana Nepomucena.
Święty w postawie stojącej w kontrapoście. Prawa noga wyprostowana, lewa
ugięta w kolanie i wysunięta do przodu, tułów obrócony lekko w lewo a
głowa w prawo. Jan odziany w szaty kanonika: sutanna, komża, peleryna,
biret. Wokół głowy okrągły nimb bez gwiazd. Na twarzy zarost, włosy
długie. Na frontowej stronie konsoli, na której ustawiona rzeźba,
kartusz z imieniem świętego: "Johannes" (nad: J.B. z Kłodzka)
W kościele Wniebowzięcia Maryi i Św. Michała Archanioła (zobacz wyżej)
znajduje się barokowy, boczny ołtarz Św. Jana Nepomucena. W nastawie
ołtarzowej duży, olejny obraz na płótnie. Na obrazie święty w
towarzystwie aniołów, z których jeden ukazuje Janowi wers w otwartej
księdze. Dwa kolejne trzymają monstrancję ponad Nepomucenem (nad: J.B. z Kłodzka)
W kościele pielgrzymkowym Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (Unserer
Lieben Frau Himmelfahrt) znajduje się na przyściennej konsoli drewniana,
polichromowana, barokowa rzeźba św. Jana Nepomucena, któremu towarzyszą
dwa aniołki. Święty w postawie stojąco-klęczącej (lewym kolanem klęczy
na srebrnym obłoku) adoruje wzrokiem krucyfiks trzymany przed nim przez
unoszącego się aniołka. Drugi aniołek stojący obok Jana trzyma uniesiony
liść palmy męczeństwa i aureolę z pięciu gwiaz. Drugą aureolę
promienistą (typu czeskiego) święty posiada nad głową. A więc ten Jan ma
dwie aureole (!). Prawa dłoń Nepomucena położona na piersi, a w lewej
uniesionej trzyma biret. Na frontowej ścianie konsoli płaskorzeźbiona
scena zrzucenia świętego z Mostu Karola do Wełtawy (nad: J.B. z Kłodzka)
Na brzegu jeziora Wolfgangsee, nieopodal domu Mozarthaus, w którym urodziła
się matka Wolfganga Amadeusa Mozarta, i w którym mieszkała jego starsza
siostra Anna Maria zwana "Nannerl" znajduje się malowane na
grubej blasze przedstawienie stojącej postaci św. Jana Nepomucena.
Święty trzyma wskazujący palec prawej dłoni przytknięty do zamkniętych
ust (symboliczne przedstawienie dochowania tajemnicy spowiedzi). Przy
lewym boku trzyma krucyfiks, pod którym położony zielony liść palmy
męczeństwa. Wokół głowy świętego, na której biret, nimb z pięcioma
złotymi gwiazdami (nad: J.B. z Kłodzka)
W kościele św. Egidiusza (Kirche Hl. Ägydius) znajduje się drewniana,
polichromowana i zawieszona na ścianie rzeźba przedstawiająca siedzącego
(rzadkość!) na obłoku Św. Jana Nepomucena. Święty przy prawym boku
trzyma wysoki krucyfiks z Ciałem Ukrzyżowanego Jezusa, a w lewej dłoni
trzyma zielony liść palmy. Odziany w szaty kanonika, na głowie biret.
Pod rzeźbą kartusz z inskrypcją w języku niemieckim, wyrażającą prośbę
do świętego: "S. JOHANES NEPOMUCENUS. / EIN SONDER BARER PATRON UND
BESCHUTZER / VOR SCHANDT UND SPOTT. BITTE JEZT UND / ALLEZEIT FUR UNS
SONDERLICH IN DER / LEZTEN STERBSTUND AMEN" (nad: J.B. z Kłodzka)
Przy moście przez górską rzeczkę Urslaua znajduje się murowana, barokowa
kaplica Św. Jana Nepomucena. Kaplica została zbudowana w latach
1765–1768 przez założone wówczas "Bractwo Nepomuckie" ('Nepomuk
Bruderschaft', zobacz więcej >>). Uważa się, że drewniana,
polichromowana rzeźba św. Jana Nepomucena powstała w rodzinnym
warsztacie rzeźbiarzy Daniela i Josefa Mayera. Święty w postawie
stojącej w kontrapoście, trzyma przed sobą krucyfiks, który adoruje
wzrokiem. Wokół głowy świętego, to ciekawostka, nie pięć, ale aż
jedenaście gwiazd (!). Na piersi zawieszony złoty medalion. Sama kaplica
murowana i otynkowana. Dach dwuspadowy, wsparty na dwóch profilowanych
słupkach z kamienia naturalnego z ozdobnymi kapitelami, pokryty jest
blachą cynkową. Pośrodku wpuszczonego frontonu znajduje się wykonana ze
stiuku promienista gloria języka świętego z pięcioma gwiazdkami w
kolorze złotożółtym. Otwór niszy jest zamknięty szkłem i kutą kratą,
tzw. "Salzburger Gitter" (nad: J.B. z Kłodzka)
Druga kapliczka Jana N. w tej miejscowości jest domkowa, z dwuspadowym
daszkiem i otwartym otworem. Mieści drewnianą polichromowaną figurę Jana
N. w dużej promienistej aureoli. Restaurowana w roku 2011 (nad: J.B. z Kłodzka)
W ołtarzu bocznym dużych rozmiarów olejny obraz na płótnie. Na obrazie
przedstawiony św. Jan Nepomucen z krucyfiksem trzymanym w lewej dłoni,
przed Janem położona na stoliku otwarta księga i kwiaty lilii, a u jego
stóp aniołek z paluszkiem na ustach. Nad świętym kolejny aniołek trzyma
wieniec laurowy i zielony liść palmy męczeństwa. Wokół głowy świętego
pięć drobnych gwiazdek (nad: J.B. z Kłodzka)
U zbiegu ulic jest drewniana polichromowana figura Jana N. naturalnej
wielkości w przeszklonej kapliczce, opodal mostu na Kapruner Ache.
Napis wotywny głosi szwabachą: "Heiliger Johannes v.
Nepomuk / Schütze uns vor Hochwasser"
(nad: Pietrosul)
Kapliczka Św. Jana Nepomucena umieszczona na elewacji budynku. Święty w
postawie stojącej w kontrapoście z krucyfiksem trzymanym w lewej dłoni,
ku niemu kieruje wzrok, w prawej dłoni liść palmy męczeństwa. Na szyi,
na szerokiej szarfie zawieszony równoramienny krzyż. Tło stanowi ciekawe
malowidło z panoramą Pragi i jej mostu. Stan ogólny
dostateczny (nad: J.B. z Kłodzka)
W zabytkowej, udostępnionej do zwiedzania kopalnia soli Salzwelten
Hallein można zobaczyć obraz czy reprodukcję z mostem, na którym
ustawiona figura św. Jana Nepomucena. Przy figurze grupa muzyków. Pod
mostem przepływa łódź wyładowana słupami soli. Na brzegu zgromadzona
grupa gapiów (nad: J.B. z Kłodzka)
W kościele pielgrzymkowym Maria Dürrnberg, na przyściennej konsoli
znajduje się drewniana, polichromowana, barokowa rzeźba przedstawiająca
Św. Jana Nepomucena. Święty Jan przedstawiony w pozycji klęczącej na obu
kolanach, co jest niezmiernie rzadkim ikonograficznym wyobrażeniem tego
świętego (!). Przed sobą w prawej dłoni trzyma krucyfiks, który adoruje
wzrokiem, do lewej dłoni, niefachowo, doczepiony zielony liść palmy
męczeństwa. Przed kolanami Jana położony czarny biret. Wokół głowy nimb
z pięcioma gwiazdami. Na frontowej ścianie postumentu w ozdobnym
kartuszu chronostych (>>). Trzy pierwsze wersy chronostychu ujawniają datę
roczną 1720, kolejne trzy również pozwalają odczytać rok 1720: "DEO
/ SanCto qVe
IoannI NepoMVCeno
honorIs / SerVatorI
erIgebat / In
DebItae aCsIne
sIne InVIoLabILIs
Venera: / tIonIs
teseraM. / CI...
et Pa... indigns... / I.F.H." (nad: J.B. z Kłodzka)
Bludenz (Bezirk: Bludenz, Vorarlberg): u
zbiegu Werdenbergerstrasse i Rathausgasse stoi miejska
studnia z figurą Nepomuka z 1735 roku, autorstwa Johanna
Ladnera (nad: Pietrosul)
Domkowa, murowana i otynkowana kapliczka (Johanniskapelle), wewnątrz której znajduje się
ładna, barokowa figura Św. Jana Nepomucena wykonana z drewna i
polichromowana. Święty w postawie stojącej trzyma w dłoniach krucyfiks,
który adoruje wzrokiem. Na głowie biret, a wokół głowy nimb z pięciu
gwiazd. Pod figurą biały obrus z wyhaftowaną prośbą do świętego: "Heiliger
Johannes bitte fur uns". Stan kapliczki i figury dobry (nad: J.B.
z Kłodzka)
W bazylice św. Michała (Basilika St. Michael), w ołtarzu bocznym Św.
Antoniego, który wykonał w 1742 roku rzeźbiarz pochodzący z Tyrolu Franz
Anton Koch (1700-1756), a obraz ołtarzowy namalował w 1741 Jakob Zanusi,
znajduje się polichromowana, drewniana rzeźba przedstawiająca Św. Jana
Nepomucena. Święty w postawie stojącej w kontrapoście trzyma uniesiony
przed sobą w prawej dłoni krucyfiks z ukrzyżowanym Ciałem Jezusa, które
adoruje pobożnym wzrokiem. W lewej dłoni trzyma zielony liść palmy
męczeństwa. Jan odziany zwyczajowo w szaty kanonika kapituły praskiej
doby baroku. Sutanna w kolorze złota, spięta podwojonymi guzikami,
których widać osiem (4x2). Spod sutanny wystają ścięte noski czarnych
trzewików. Komża biała, wykończona dołem i przy rękawach złotą koronką.
Futrzana peleryna długa, wierzchnia strona w kolorze złota, związana pod
szyją złotym sznurem z chwostami. Pod szyją podwojony krawat - befka. Na
głowie wysoki, czarny biret. Nad głową promienista gloria, do promieni
której przymocowanych pięć pięcioramiennych gwiazd. Wyraz twarzy
spokojny, uduchowiony, na twarzy zarost: broda i wąsik, policzki różowe,
usta lekko otwarte, oczy otwarte. Szaty ukształtowane w pionowe fałdy.
Po drugiej stronie ołtarza ustawiona rzeźba Św. Franciszka Ksawerego.
Sam kościół klasztorny w 2005 roku został podniesiony przez papieża Jana
Pawła II do godności bazyliki mniejszej. Stan ołtarza i rzeźb dobry (nad: J.B.
z Kłodzka)
Bleiburg (Bezirk: Völkermarkt, Land: Kärnten,
):
na rynku kolumna morowa MNP, a w składzie tej grupy rzeźbiarskiej
kamienna figura św. Jana Nepomucena. Uszkodzona głowa Chrystusa
na krucyfiksie
Bleiburg (Bezirk: Völkermarkt, Land: Kärnten,
):
przy Bahnhofstraße 9 drewniana polichromowana wysmukła figura św.
Jana Nepomucena. Goła głowa, krzyż, palma
Bleiburg (Bezirk: Völkermarkt, Land: Kärnten,
):
na moście, chroniona szklaną klatką i wygiętym daszkiem z
frędzlami, stoi drewniana polichromowana figura św.
Jana Nepomucena. Biret, aureola krzyż, palma
Bleiburg (Bezirk: Völkermarkt, Land: Kärnten,
):
na rozstaju dróg w przysiółku Pestkreuz jest niewielka murowana
kapliczka zwieńczona wysokim daszkiem, a jedną z jej wnęk
zajmuje współczesne malowidło ze św.
Janem Nepomucenem i św. Florianem. Widać też most
W kościele św. Hermagorasa i Fortunata, w prawym
bocznym ołtarzu umiejscowionym na prawo od głównego wejścia, znajduje się
barokowy obraz z Janem
N. klęczącym na obłoku. Obok aniołek z biretem i palcem przy ustach,
główka drugiego w lewym górnym rogu. Pięć gwiazd dookoła głowy,
krucyfiks, palma, otwarta Księga (nad: P.N.)
W tym samym kościele św. Hermagorasa i Fortunata
(zobacz wyżej), na przyściennym wsporniku umieszczono drewnianą
polichromowaną figurę Jana
N. w birecie, z krzyżem i palmą (nad: P.N.)
Grupa rzeźbiarska św. Jana Nepomucena w kościele Zentralfriedhofskirche wykonana przez
Johanna Jacoba Schoya (1686-1732) (zobacz też figurę w pałacu
Belvedere w Wiedniu jego autorstwa, powyżej). Grupa została
zapewne przeniesiona z nieznanego mi miejsca, bo sam kościół pochodzi z
lat 1886-95
Nad wejściem do barokowej gospody "Zum Blauen
Stern", czyli "Pod błękitną gwiazdą" umieszczono piękną rzeźbę
"Apoteoza św. Jana Nepomucena". Leżącą figurę Jana unoszą
anioły (nad: H.Jakóbczak) (uwaga: odszukać w archiwum zdjęcia z
VI.2015)
W fasadzie kościoła farnego Najświętszej Krwi
Chrystusa (Kirche zum Heiligen Blut, Grazer Stadtpfarrkirche) jest
wnęka, a w niej umieszczono kamienną barokową figurę Jana N. (uwaga:
odszukać w archiwum zdjęcia z VI.2015)
W katedrze św. Eligiusza (Grazer Dom), przy łuku
tęczowym po
lewej stronie prezbiterium, umieszczono złotą barokową figurę Jana N. z
daleko odsuniętym od ciała krzyżem (nad: J.Ku.)
W katedrze św. Eligiusza (Grazer Dom, zobacz wyżej),
na ambonie umieszczono owalny obraz przedstawiający brodatego świętego w
stroju księdza, z krucyfiksem i stułą. Te cechy oraz lokalizacja -
wizerunek JN jako kaznodzieja często ozdabia ambony - wskazywałyby na
przypisanie obiektu Janowi N. Jednak święty trzyma również lilię, a to
zdaje się wskazywać na inną osobę (uwaga: do wyjaśnienia) (nad: J.Ku.)
Na skwerze pod wzgórzem zamkowym stoi murowana
kaplica poświęcona Janowi N. zdobiona neoromańskim arkadkami. Wewnątrz,
na cokole, umieszczono kamienną polichromowaną barokową figurę Jana N. z
wysoko podniesionym krzyżem i gwiaździstą aureolą (być może 6 gwiazd). U
stóp Jana aniołek z palcem na ustach i palmą. Uwaga, niespotykany motyw:
pod stopą aniołka sakiewka z wysypującymi się monetami i kajdany z
łańcuchem, co może sugerować działalność świętego polegającą na
wykupywaniu ludzi z niewoli, o czym milczą życiorysy Jana (nad: J.Ku.)
W opactwie cysterskim Stift Rein w dawnej miejscowości Eisbach (dziś
części Gratwein-Straßengel) koło Grazu znajduje się
okrągły fresk nepomucki o unikalnym motywie - jest to przedstawienie
małego Jana N. w trakcie nauki w klasztorze Zelena Hora (również
cysterskim) koło jego rodzinnego miasta Nepomuk w Czechach. Malowidło pochodzi z wieku XVIII i zapewne jest częścią
większej całości (uwaga: należy zbadać na miejscu)
W bazylice Narodzenia Najświętszej Marii Panny (Die
Basilika Mariä Geburt, zobacz niżej) obraz z roku 1844 "Nabożeństwo do św. Jana
Nepomucena" autorstwa Ferdinanda Georga Waldmüllera (1793-1865)
W skarbcu bazyliki Narodzenia Najświętszej Marii
Panny (Die Basilika Mariä Geburt, zobacz wyżej) medalik z wizerunkiem Jana N., ponoć z wieku XVI,
zapewne jednak znacznie późniejszy
W Bazylice Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (Die
Basilika Mariä Geburt) nad przejściem prawej nawy bocznej (blisko
Gnadenkapelle) zawieszony olejny obraz namalowany na płótnie i oprawiony
w drewnianą, złoconą, ładnie snycersko zdobioną ramę. Na obrazie,
przedstawiony w postawie stojącej, Święty Jan Nepomucen. Święty trzyma w
dłoniach, pochylony na lewe ramię krucyfiks, ku któremu delikatnie
schyla głowę, i który adoruje wzrokiem. W prawej dłoni Jan dodatkowo
trzyma liść palmy męczeństwa. Święty odziany w szaty kanonika doby
baroku: czarną sutannę, białą komżę, futrzaną pelerynę, na głowie biret,
pod szyją biały kołnierzyk z koronką. Wokół głowy pięć jasnych punktów.
Za Nepomucenem, w tle, most, na którym zobrazowana scena zrzucenia Św.
Jana Nepomucena z Mostu Karola do Wełtawy. W dolnej części obrazu
rozbudowana inskrypcja, niestety ze względu na odległość i niewielki
rozmiar liter nieczytelna. Stan ogólny obrazu dobry
(nad: M.O., uzup: J.B. z Kłodzka)
W sklepie "Paternoster" z pamiątkami i dewocjonaliami
można było nabyć (2018.05.05.) polichromowaną figurkę św. Jana
Nepomucena w cenie 279 euro. Święty w postawie stojącej, w dynamicznym
kontrapoście, trzyma w dłoniach krucyfiks i zielony liść palmy
męczeństwa, szaty kanonika, na głowie czarny, wysoki biret
(nad: J.B. z Kłodzka)
W skarbcu Bazyliki Narodzenia Najświętszej Marii
Panny (Die Basilika Mariä Geburt) znajduje się wotum dziękczynne w
postaci medalionu, czy brożki z przezroczystym wizerunkiem popiersia Św. Jana
Nepomucena. Święty trzyma, położony na prawym przedramieniu krucyfiks,
który adoruje wzrokiem. Wokół łysiejącej (!!! co u Nepomucena jest
niespotykane) głowy rozłożonych pięć gwiazd. Lewa dłoń dotyka piersi w
okolicy serca. Materiał to prawdopodobnie kryształ górski
(nad: J.B. z Kłodzka)
W skarbcu Bazyliki Narodzenia Najświętszej Marii
Panny (Die Basilika Mariä Geburt) znajduje się relikwiarz Św. Jana
Nepomucena. W centralnej części relikwiarza, za szybką, przedstawienie
Nepomucena leżącego na marach, ponad nim karteczka z inskrypcją: "S.
Ioan. Nep." Wszystko to wskazuje, że wewnątrz rzeczywiście znajdują
się relikwie Jana N. (zobacz więcej >>)
(nad: J.B. z Kłodzka)
W zbiorach wotywnych w Bazylice Narodzenia
Najświętszej Marii Panny (Die Basilika Mariä Geburt) znajduje się
datowany na 1739 rok obraz, przedstawiający grupę osób, między innym Św.
Jana Nepomucena, adorującą wizerunek Matki Bożej z Mariazell. Jan klęczy
na obłoku, trzyma krucyfiks i liść palmy
(uzup: J.B. z Kłodzka) (uwaga: odnaleźć zdjęcia w archiwum)
Właściwa Italia zaczyna się oczywiście za Rubikonem, ale nie bądźmy
tym razem drobiazgowi. Do katalogu Nepomuków włoskich włączam
również tereny Galii Przedalpejskiej (Piemont) i Trydent-Górną Adygę
, gdzie Janów jest sporo ze względu na długie rządy Habsburgów.
Najciekawsze są chyba jednak barokowe weneckie i rzymskie obrazy nepomuckie
Rzym
: wizerunków Jana N. nie mogło
zabraknąć w Wiecznym Mieście. Nepomuk przy Moście Mulwijskim
w Rzymie to piękna barokowa figura wygięta w ekstatycznym
kontrapoście, ustawiona przy wejściu na słynny most, gdzie
zaczęła się historia chrześcijańskiego cesarstwa rzymskiego
Rzym: we franciszkańskim kościele
Sant'Isidoro jest ołtarz nepomucki z barokowym owalnym obrazem,
który dziś znajduje się w Bibliotheca Hertziana
Rzym: w bazylice św. Jana na Lateranie, w
drugiej bocznej kaplicy po lewej stronie, noszącej zresztą
wezwanie Jana Nepomucena, jest barokowy obraz przedstawiający
scenę wyłowienia ciała św. Jana N. z Wełtawy (nad: Piotr
Bielawski)
Rzym: w kościele s. Lorenzo in Lucina boczna
kaplica po lewej stronie nosi wezwanie Jana Nepomucena. Na jej
sklepieniu umieszczono złocone gwiazdy. W ołtarzu znajduje się
biała rzeźba młodzieńczego Jana N. z roku 1737 autorstwa Gaetano
Altobelliego, a na ścianach dwa duże osiemnastowieczne obrazy
nieznanego malarza: "Jan N. przed królem" (na nim
wzorował się autor obrazu z francuskiego Saint-Avertin, zobacz
>>) i "Wyłowienie ciała
Jana N. z Wełtawy" (nad: Piotr Bielawski)
Rzym: w niemieckim kościele Santa Maria della
Anima, przy lewej nawie, jest kaplica Janów Nepomucena i
Sarkandra, a w niej ciekawy obraz przedstawiający tych dwóch
świętych, których łączy patronat nad sakramentem spowiedzi.
Ponadto kaplica od dołu do góry, razem ze sklepieniem, pokryta
jest freskami przedstawiającymi sceny z życia świętych, a na
sklepieniu ich apoteozę. Przy kościele działa papieskie kolegium
Pontificio Collegio Nepomuceno, zwane Nepomucenum, założone
przez czeskiego Niemca ks. Karla Jäniga 4 listopada 1884 roku.
Służyło ono jako kuźnia kadr kościoła czeskiego
Poczta Watykańska w 1993 roku wydała znaczek "S.
Giovanni Nepomuceno 2 v. 5.500". Natomiast w Muzeach
Watykańskich, w sali XV Pinakoteki, odnajdziecie obraz
Pompeo Batoniego "Św. Jan Nepomucen przed Madonną", nr kat.
40415
Dwa znaczki z Watykanu pojawiły się w serii "Europa
2018: Mosty" ("Europa 2018: Brücken") i pokazują na znaczku o wartości
0,95 € Świętego Piotra, głównego patrona budowniczych mostów, a na
znaczku o wartości 1,00 € świętego Jana Nepomucena, kapłana i męczennika
z XIV wieku. 5 eurocentów na plus dla JN! (nad: J.B. z Kłodzka)
Ten region Włoch od 1363 aż do 1918 roku
(z przerwami w w latach napoleońskich) należał do
Austrii Habsburgów. Nie dziwi więc spora ilość wizerunków
patrona imperium i dynastii
Trydent (Trento)
(prov. Trento, Trydent-Górna Adyga,
)
Piazza del Duomo, katedra San Vigilio
W katedrze San Vigilio usytuowanej
na głównym placu miasta (Piazza Duomo), przy wejściu
umieszczonym za romańską absydą, ustawiono drewnianą
polichromowaną figurę Jana N., zapewne przeniesioną z
innego miejsca. Jan w obu rękach trzyma wyjątkowo długi
krucyfiks. W nawie katedry jest też kamienna figura
przypominająca Nepomuka, lecz z pewnością nim nie będąca
Trydent (Trento)
(prov. Trento, Trydent-Górna Adyga,
)
Piazzetta Agostiniani, koło kościoła San Marco
W narożniku placyku Piazzetta
Agostiniani, koło arkadowego przedsionka kościoła San
Marco, umieszczono ładną barokowa kapliczkę konchową z
kamienną figurą Jana N. Kapliczkę zaopatrzono w
gzymsowane zwieńczenie, dwa pilastry, kartusz z napisem
"DIVO IOANNI NEPOMUCENO", kutą kratę, profilowany
schodek, a przede wszystkim w ujęcie wody pitnej
(dobra!), która spływa do czaszy z różowego kamienia.
Obok - małe kamienne siedzisko (dla żebraka?). Rzeźba
przedstawia gołogłowego Jana w aureoli (pozostały tylko
dwie gwiazdy) trzymającego krzyż. Wyjątkowo misternie
wyrzeźbiono koronkę przy komży
Riva del Garda
(prov. Trento, Trydent-Górna Adyga,
)
Piazza Catena
W tej miejscowości nad jeziorem Garda jest
okazała kamienna figura Jana N. na placu Piazza Catena
usytuowanym na brzegu jeziora i portu (nad: Piotr
Bielawski). Jan nie trzyma już w rękach krzyża, choć
układ dłoni wskazuje, że kiedyś tak było. Na cokole herb
fundatora i inskrypcja, przy czym drugie i trzecie C w
ostatniej linijce są odwrócone
SANCTO MARTYRI
IOANNI NEPOMVCENO
ANTONIVS
S.R.I.
L.B. DE LINDESHEIMB
POST QVINQVE VVLNERA
ITALICIS IV PRAELIIS.
EXCEPTA.
A CAROLO CAESARE
IN BELLI DVCVM
NVMERVM ASSVMPTVS
AC LEGIONI PEDESTRI
PRAEFECTVS
SVO
APVD DEVM PATRONO
SOSPES POSVIT
CIC IC C XXXV
Riva del Garda
(prov. Trento, Trydent-Górna Adyga,
)
Viale Giuseppe Canella
kościół Santa Maria dell'Inviolata
W kościele Santa Maria dell'Inviolata jest barokowy obraz Jana N. autorstwa
Giovanniego Batisty Buratto da Verona z 1770 roku (nad: Bajarka)
W tej miejscowości położonej na
północ od Riva del Garda (zobacz wyżej) jest oparta na
kolumienkach kapliczka kryta dachówką, a w niej kamienna figura Jana N. (nad:
Bajarka)
Predazzo Fiemme
(prov. Trento, Trydent-Górna Adyga, )
Via Fiamme Giale nr 6 (Strada Statale 48)
W okratowanej wnęce budynku
umieszczono polichromowaną figurę Jana N.
Pięciogwiaździsta aureola, palma i krzyż (nad: Jola P.)
La Valle (Wengen, La Val)
(prov. Bolzano, Trydent-Górna Adyga,
)
W tej miejscowości leżącej w
Val Badia jest chiesa parrocchiale di S. Genesio, w
której jest piękna nepomucka figura autorstwa Domène Molìnga (+1761)
W tej miejscowości leżącej w Val Senales znajduje się kościółek
poświęcony Janowi N., gdzie 16 maja święci się jego dzień
Vernago
(prov. Bolzano, Trydent-Górna Adyga)
W tej miejscowości leżącej w Val Senales znajduje się kościółek
poświęcony Janowi N., gdzie 16 maja święci się jego dzień
Campo di Trens (Freienfeld)
(prov. Bolzano, Trydent-Górna Adyga,
)
Piazza Municipio/SS12
W miejscu, gdzie malutki plac
Piazza Municipio otwiera się na drogę krajową SS12 stoi
spora murowana kapliczka wnękowa z czterospadowym
gontowym daszkiem. Półokrągła wnęka jest pięknie
wymalowana (baldachim, wazy z kwiatami). W niej
umieszczono polichromowaną figurę Jana N. z krzyżem, w
promienistej aureoli z czterema gwiazdami i
półprzymkniętymi oczami
Varna (Vahrn)
(prov. Bolzano, Trydent-Górna Adyga,
)
Via Brennero 105
Na fasadzie domu usytuowanego przy
drodze SS12 i nad strumieniem jest drewniana kapliczka o
formach lekko neogotyckich. W niej
umieszczono drewnianą figurę Jana N. z krzyżem, z
resztkami polichromii, w aureoli i z palmą
Na kamiennej bramce schodów
kamienna figura Jana N. w poziomej aureoli, flankowana
przed dwa aniołki trzymające atrybuty i palec przy
ustach
Lana
(prov. Bolzano, Trydent-Górna Adyga, )
Via Länd
Stojący w tej miejscowości kościół
św. Jana Nepomucena został zbudowany w XVII wieku
(uwaga: tak wczesne datowanie, sporo przez beatyfikacją,
budzi duże wątpliwości. Zapewne kościół nosił początkowo
inne wezwanie). Na elewacjach widoczne detale
architektoniczne renesansowo-barokowe. Na ścianie
frontowej znajdują się dwa, dużych rozmiarów
malowidła-freski. Na fresku znajdującym się z lewej
strony przedstawiono Św. Jana Nepomucena i Św.
Franciszka z Asyżu klęczących na obłokach przed
Zmartwychwstałym Jezusem i Najświętszą Maryją Panną. Pod
obłokami fragment miejscowości z widocznym drewnianym
mostem. Na fresku po prawej stronie widzimy Św. Floriana
i Św. Antoniego z Padwy przed wizerunkiem Najświętszej
Marii Panny z Dzieciątkiem Jezus otoczonych rzeszą
aniołków
(nad: J.B. z Kłodzka)
Lana
(prov. Bolzano, Trydent-Górna Adyga, )
Via Länd
Wewnątrz kościoła św. Jana
Nepomucena (zobacz wyżej), w ołtarzu głównym, znajduje
się obraz przedstawiający Apoteozę Jana N.
Lana
(prov. Bolzano, Trydent-Górna Adyga, )
Via Länd
Wewnątrz kościoła św. Jana
Nepomucena (zobacz wyżej), po lewej stronie łuku
tęczowego ustawiono drewnianą polichromowaną figurę Jana N.
z krzyżem w ręku. Za jej plecami umieszczono złociste
promienie
Współczesna kapliczka Św. Jana Nepomucena wyrzeźbiona w pniu
drzewa. Święty w postawie stojącej, trzyma w dłoniach krucyfiks i liść
palmy. Na głowie ma wysoki biret przypominający wyglądem biskupią mitrę.
Pod płaskorzeźbą inskrypcja w języku niemieckim, prośba do świętego:
"Hl. Johannes / von Nepomuk / bitte / für / uns". Poniżej inicjały i
końcówka daty rocznej (?): "ML 11" (nad: J.B. z Kłodzka).
Obiekt przypomina w sposób naturalny figurę JN z Kopek nad Świdrem w
gminie Wiązowna (zobacz >>)
W murowanej, przykrytej spiczasto-baniastym daszkiem
kapliczce umieszczono polichromowaną figurę Jana N. z gwiaździstą
aureolą, krzyżem, palmą i w birecie (nad: J.P.)
Ten region Włoch od 1525 do 1859 roku (z
przerwami w w latach napoleońskich) należał do Austrii Habsburgów. Nie dziwi
więc spora ilość wizerunków patrona imperium i dynastii
Rzeźba Jana N. stoi sobie na dziedzińcu Castello Sforzesco, za murami, przy
fosie wewnętrznej, która łączyła się z systemem kanałów
służących do XIX wieku jako drogi transportu towarów. Jest
marmurowa i okazała, ma wysoko wzniesioną prawą
rękę z krucyfiksem, w lewej dzierży otwartą Księgę, a u stóp
aniołka z palmą. Jan Nepomucen jest również patronem (>>) armii
austriackiej, i usytuowany tu w czasie, gdy w zamku stacjonowały wojska
austriackie. Został wystawiony w 1729 roku przez Annibale Viscontiego,
dowódcę fortu w imieniu cesarza Karola VI. Rzeźbiarzem, który wykonał
pomnik jest Giovanni Dugnani. Święty przedstawiony w postawie stojącej,
trzyma w prawej dłoni wysoko uniesiony krucyfiks, ku któremu zwraca
głowę, i który adoruje wzrokiem. W drugiej dłoni, przy boku trzyma
dużych rozmiarów księgę. Jan odziany w szaty kanonika: sutannę, komżę
wykończoną dołem i przy rękawach koronką, na plecy zarzucona futrzana
peleryna, związana grubym sznurem z chwostami, która częściowo zsunęła
się z lewego ramienia. Na piersi zawieszony krzyżyk. Na głowie biret. Na
twarzy świętego zarost: broda i wąsy, włosy falujące opadają na kark.
Wyraz twarzy spokojny, rozmodlony, usta otwarte. Przy lewym boku
Nepomucena siedzi nagi, uskrzydlony aniołek, który trzyma palmę
męczeństwa. Rzeźba ustawiona na wysokim postumencie. Na frontowej
ścianie postumentu inskrypcja fundacyjna w łacinie: "D.O.M. / D.
IOHANNI NEPOMVCENO / QVI ANIMAM PROPTER CHRISTVM QVAM PERDIDIT / NE
PRODERIT SACRAMENTVM / INVENIT IN COELIS / ANNIBAL VICECOMES MAGNVM
HISPANIARVM / OMNIBVS EMERITIS STIPENDIIS / EXERCITVVM DVCTOR / CAROLI
VI. CAES. AVG. AB INTIMIS CONSILIIS / EIVSQVE POSTREMO BENEFICIO / ARCIS
PRAEFECTUS / ANNO DNI MDCCXXIX". Stan ogólny pomnika dobry, w
okresie październik 2014 - kwiecień 2015 przeprowadzono prace
konserwatorskie. Jeśli sądzić po książce Carlo Emilio Gadda "Poznawanie
cierpienia" (tł. Halina Kralowa, PIW Warszawa 2016), to Jan jest
patronem Mediolanu i było (jest?) tam Bractwo Jana N. zwane Paniami od
Świętego Jana, praktykujące miłosierdzie i rekrutujące się z elity
mieszkanek. W książce miasto przedstawiono jako południowoamerykańskie
Pastrufacio (uzup: J.B. z Kłodzka, D.K.) (uwaga: sprawdzić pobliskie
Longone al Segrino - wg książki Jan miał być patronem tutejszych
patronów i przewoźników)
W kościele św. Anny znajdują się płaskorzeźbione
wizerunki z żywota św. Jana Nepomucena: Magnanimita di S. Giovanni
Nepomuceno (czyli Przesłuchanie) oraz Invenzione del corpo di S. Giovanni
Nepomuceno (czyli Znalezienie Ciała) (nad: Pietrosul)
Na rozstajach ulic stoi ładne barokowe oratorium pod
wezwaniem Jana N. Wewnątrz najprawdopodobniej ołtarzowy obraz z Janem
N., a na pewno plafon z ciekawym barokowym malowidłem Apoteozy JN
Pawia (prov. Pavia, Lombardia): na środku
mostu znajduje się kaplica naszego ulubionego świętego Jana N.
Vigevano (prov. Pavia, Lombardia): Nepomuk z
XVIII wieku na rynku Piazza Ducale. Jest to miasteczko
wybudowane na idealną siedziba renesansowego władcy - w tym
przypadku chodziło o rodzinę Sforza. Tu pierwsze 8 lat życia
spędziła Bona Sforza
Brescia (prov. Brescia, Lombardia): w
kościele jezuickim znajduje się ponoć wielki obraz nepomucki
Bedizzole (prov. Brescia, Lombardia): figura
Jana N. w kaplicy na moście Pontenove nad rzeką Chiese. W
początkach sierpnia odbywa się tu fiesta Sagra di San Giovanni
Nepomuceno, kiedy to figura obracana jest za pomocą specjalnego
napędzanego wodą mechanizmu. Miejscowi mówią: El san Gioan
chel' pirla
Cantrina (prov. Brescia, Lombardia): w
winnicy o tej nazwie, kilka kilometrów na północ od Bedizzole,
produkowane jest wino Nepomuceno. Zdobywało ono nagrody na
najlepszego merlota w latach 2001, 2003 i 2004 na Italian
Merlots Show w Aldeno
Romentino (prov. Novara:) figura
Jana N. na placu, 1809
Limone sul Garda (prov. Brescia, Lombardia):
w tej miejscowości nad jeziorem Garda znajduje się Statua di San
Giovanni Nepomuceno, czyli po ludzku rzeźba Nepomuka wykonana w
białym marmurze przez Rezzato da Alessandro Callegari. Stoi ona
obok mostu również noszącego imię Jana N.
Chiavenna (prov. Sondrio, Lombardia,
):
kamienna figura Jana N. z dużą gwiazdą-światłem na
moście (>>)
Trepalle (prov. Sondrio, Lombardia): jest tu
kościół z ołtarzem św. Jana N. Jest w nim kopia obrazu z katedry
św. Wita w Pradze - co ciekawe, wykonana w formie dwustronnego
sztandaru. Jest to najwyżej położona parafia w Europie
Morbegno (prov.
Sondrio, Lombardia): na moście nad potokiem Bitto piękna figura
Jana N. autorstwa G.B. Adami
Lodi (prov. Lodi,
Lombardia): kościół pod wezwaniem Jana N. (uwaga: sprawdzić)
Lodi (prov. Lodi,
Lombardia): rezyduje tu największy włoski ekspert i kolekcjoner
materiałów odnoszących się do świętego Jana N. Wśród jego
zbiorów są piękne duże miedzioryty produkcji słynnego Augusta
Klaubera, obraz "Ekstaza św Jana Nepomucena" malarza Paula
Trogera (1698-1762), okolicznościowe monety wybite na stulecie
kanonizacji w Pradze w 1829 roku, figura Jana N. z drewna
bukszpanowego o nieregularnych kształtach, święte obrazki z
Janem N. od XVIII do XX wieku
Kamienną barokową figurę Jana N. ustawiono przy pałacu rodziny Labia (Palazzo Labia), na rogu Canal Grande i Canal Cannaregio, koło kościoła śś. Jeremiasza i Łucji (chiesa di San Geremia e Lucia). Przypisywana jest ona Giovanniemu Marii Morlaiterowi lub Giovanniemu Marchioriemu.
Mocno zniszczona
W tym samym kościele chiesa di San Geremia e Lucia
(zobacz wyżej), w zakrystii, gdzie urządzono skromne muzeum parafialne,
znajduje się obraz Jana N. spowiadającego Królową autorstwa Francesco Frontebasso sprzed 1769 roku
W tym samym kościele chiesa di San
Geremia e Lucia (zobacz wyżej), w zakrystii, gdzie urządzono skromne
muzeum parafialne, znajduje się drugi obraz Jana N., tym razem w scenie
sądu królewskiego. To drugi z cyklu malowideł autorstwa Francesco Frontebasso
sprzed 1769 roku
W tym samym kościele chiesa di San
Geremia e Lucia (zobacz wyżej), w ołtarzu na zakończeniu prawej nawy
bocznej, znajduje się barokowa
figura Jana N., która razem z św. Franciszkiem Salezym towarzyszy MB.
Rzeźba wykonana jest z marmuru przez G. Marchioriego (zobacz wyżej). Ma odpowiedni
strój, złoty krucyfiks w dłoniach i poziomy nimb w typie "czeskim".
Wygląda na to, że San Geremia był to drugim, obok San Polo, ośrodkiem
nepomuckim w Wenecji
Campiello Bruno Crovato / Già
San Canzian (Cannaregio 5532)
W kościele San Canciano znajduje się barokowy ołtarz
boczny, a w nim obraz
Jana N. adorującego MB z Dzieciątkiem. Za plecami Jana modli się inny
święty trzymający palmę (inny Jan?), jeszcze inny (Jan Chrzciciel?)
wskazuje na niego palcem po lewej stronie obrazu. Jest aureola z gwiazd,
są główki anielskie i aniołem z palcem na ustach
W kościele Świętych Apostołów (chiesa dei Santi
Apostoli di Cristo, San Apostoli) wisi barokowy obraz
Domenica Maggiotto (1713-94) przedstawiający śśw. Katarzynę
Aleksandryjską, Antoniego Opata, Hieronima i Jana N. Obraz powstał około
roku 1760. Jan stoi obok Katarzyny, częściowo zasłonięty przez Hieronima
piszącego swą księgę. W ręku trzyma krzyż, na głowie biret. Za nim
fragment jakiejś antycznej budowli z pilastrem i kolumną. Na gzymsie
dwie główki anielskie. Inny aniołek trzymający palmę męczeństwa lotem
nurkowym zbliża się do grupy świętych
W kościele Santo Stefano, w ołtarzu bocznym, znajduje się barokowy obraz
Jana N. adorującego MB. Jan ma wokół łysawej głowy pięć gwiazd, w ręku
trzyma krucyfiks i biret, aniołek z palcem przy ustach dzierży księgę i
palmę. Dwa inne aniołki robią wrażenie bijących się w locie
W kościele San Polo (zobacz też niżej),
znajduje się kaplica Jana N. wyposażona w ołtarz z obrazem Giambattisty
Tiepolo (1696-1770, ojciec Giandomenica, zobacz niżej) przedstawiający
Matkę Boską z Dzieciątkiem ukazującą się św. Janowi Nepomucenowi. Obraz ten zamówił
ponoć król Polski August III Sas
(zobacz poniżej). Jan, opierający się na dużym krucyfiksie, ukazany jest
w przyklęku, ze wzniesionymi do góry oczyma. Wokół głowy świetlisty
okrąg z gwiazdkami. Koło kolan pętają się dwie główki anielskie, zza
pleców wystaje noga aniołka, inny, po lewej stronie, trzyma pale przy
ustach. Kolejne aniołki z góry spoglądają na Matkę Boską z Dzieciątkiem
na rękach, w złoto-czerwono-niebieskich szatach. U dołu obrazu widoczne
atrybuty: zamknięta księga, palma, czaszka. Obraz jest, jak to u
Tiepolo, rozwibrowany i rozedrgany. Ciekawostką jest to, że zarówno
ojciec jak i syn Tiepolo na swych obrazach namalowali Jana z przerwą
między zębami :)
W kościele San Polo (zobacz niżej), znajduje się
kaplica Jana N., w której ołtarzu wisi zamówiony przez króla Polski
Augusta III Sasa obraz JN (zobacz powyżej). Ponoć August III podarował kościołowi (San
Polo) relikwie świętego! (zobacz więcej o relikwiach JN >>).
Być może to było powodem umieszczenia przy kościele osobnej kaplicy JN,
i w konsekwencji wyposażenia jej w obraz. Niestety nie wiem, czy relikwie są nadal w kościele,
ani czy istnieje
związany z nimi relikwiarz. Jest to historia o tyle ciekawa, że z kultem JN kojarzony
jest raczej przeciwnik Sasów, król Stanisław Leszczyński, a tu taka niespodzianka. Do lat pięćdziesiątych XX wieku w dniu
Świętego przy tym kościele odbywały się uroczystości nepomuckie.
Wygląda na to, że San Polo był to drugim, obok San Geremia, ośrodkiem
nepomuckim w Wenecji (źródło to włoskojęzyczna Wikipedia, która jednak
opatruje tę informację określeniem "sembra". uwaga: sprawdzić
w źródłach i na miejscu)
W kościele San Polo (zobacz wyżej), w Oratorium
Krucyfiksu,
na ścianie po prawej stronie ołtarza znajduje się piękny rokokowy olejny obraz Giandomenico (Gian Domenico,
Domenico, syn Giambattisty, 1727-1804) Tiepolo z lat 1745-49 przedstawiający scenę
Topienia Jana N. To wysokiej klasy dzieło zaskakuje oryginalnością.
Widzimy Jana już zrzuconego z mostu, z przerażeniem wypisanym na twarzy.
Nad nim, na arkadzie mostu, stoi dwóch oprawców ukazanych w dynamicznych
pozach - jeden z nich trzyma nad głową głaz, która za chwilę zrzuci na
Jana. Na głową świętego unosi się aureola z pięcioma gwiazdami. Ciekawie
oddane potargane szaty. Ciekawostką jest to, że zarówno ojciec jak i syn
Tiepolo na swych obrazach namalowali Jana z przerwą między zębami :)
Kamienna, mocno zniszczona figura Jana N. stoi w
lewej niszy bocznego portalu wejściowego kościele San Niccolò dei Mendicoli.
Jan oczywiście patrzy na pobliski kanał. Figura mocno zniszczona
W kręgu weneckim powstała, po roku 1700, grafika
Giovanniego Battisty Piazzetty (1682-1754) bazująca na obrazie Nicolao
Cavalliego. Wenecjanin Piazzetta był zresztą uczniem Giuseppe
Marii Crespiego, znanego z turyńskiego obrazu "Spowiedź Królowej
przez Jana Nepomucena" (zobacz wyżej). Odbitka była do kupienia na portalu aukcyjnym
Przed kościołem San Benedetto, na sporych
cokołach umieszczono dwie kamienne figury. Lewa z nich
to Jan N. Jest to statyczna rzeźba w aureoli, z krzyżem,
z aniołkiem u stóp. Utrącona prawa dłoń, mocno
skorodowana twarz
W
niszy przy schodach uniwersytetu znajduje się rzeźba Jana N.
Wiadomość ta - jak i kilka innych - pochodzi od Václava Mošny z
Pragi i dosłownie brzmi: "velmi skryta v zamřížované nice na
schodišti univerzity v Padově, kde sv. Jan studoval". Ja w
Palazzo del Bo byłem dawno temu, kiedy nie wiedziałem jeszcze
nic o Janie N.
Livorno
(prov. Livorno, Toskania,
)
Ponte San Giovanni, Fortezza Nuova
Biała kamienna figura Jana N. na moście św.
Jana (Ponte San Giovanni) nad fosą przy Fortezza
Nuova. Jan ma gołą głowę, a biret leży wraz z Księgą u jego
stóp. Wspólnie z aniołkiem trzyma krzyż - aniołek jest
uszkodzony. Na cokole inskrypcja
Montepulciano
(prov. Siena, Toskania,
)
Via del Voltaia del Corso
kościół im. Jezusa (Chiesa del Gesù)
W barokowym kościele jezuitów im. Jezusa (Chiesa del Gesù) z lat
1691-1730 jest obraz nepomucki - tondo umieszczone w
stiukowej oprawie po lewej stronie owalnej nawy. Jest to
ładne barokowe malowidło przedstawiające Jana całującego
stułę (unikat!) i towarzyszącego mu anioła z palmą i
palcem przy ustach. Nad głową cztery gwiazdy; wydaje
się, że piątą przesłania anioł. Symetrycznie umieszczono
trzy podobne obrazy z wizerunkami świętych
nepomukopodobnych
¿ Florencja
(Firenze, prov. Firenze, Toskania)
Na drewnianych odrzwiach do kościoła umieszczono
płaskorzeźbione wizerunki świętych kanoników. Jeden z
nich ma zarost, palmę w jednej, a zamkniętą księgę w
drugiej ręce. Czy jest to Jan N. bardzo prawdopodobne,
ale niepewne (nad: M.O.)
Arezzo
(prov. Arezzo, Toskania,
)
Piazza Grande
W kościele S. Maria della Pieve jest wizerunek Jana N. z
roku 1739 (uwaga: sprawdzić czy ten wpis nie dotyczy
jednak katedry)
Turyn (prov. Torino, Piemont): w jednym z
tutejszych muzeów (Pinakoteka w Turynie, Galleria Sabauda)
znajduje się obraz z 1743 roku autorstwa Giuseppe Maria
Crespiego przedstawiającego Jana N. w konfesjonale
spowiadającego niewiastę - zapewne królową
Turyn/Rzym: w sieci znalazłem grafikę Cesare
Ferreriego pochodzącą z roku 1864, a opartą na obrazie Giuseppe Crespiego (zobacz wyżej). Odbitka była do kupienia na portalu aukcyjnym
Na północno-zachodnim końcu mostu ukończonym w roku
1791 dwa lata później umieszczono kamienną figurę Jana
N. autorstwa werońskiego rzeźbiarza Gaetano Cignaroli
(1747-1826). Jan stał na wysokim prostokątnym cokole. W roku 2005 została usunięta
z postumentu z powodu
zagrożenia katastrofą i umieszczona w magazynie miejskim
w oczekiwaniu na restaurację. Nie znam stanu aktualnego
Agrygent (prov. Agrigento, Sycylia): w
katedrze jest obraz w ołtarzu nepomuckim
Mesyna (prov. Messina, Sycylia): jest tu
kamienna rzeźba Jana N.
Palermo (prov. Palermo, Sycylia): figura Jana
N.
Stazzo (comune: Acireale, prov. Catania,
Sycylia): Jan N. jest patronem tej miejscowości. Festiwal na
jego cześć odbywa się w drugą niedzielę sierpnia i kończy go
wieczorna procesja ulicami wsi, z pokazem sztucznych ogni.
Jest tu, na piazza Mantova, kościół pod wezwaniem Jana N. z
1908 roku. Poprzedni kościół, pochodzący z XVII wieku,
również pod wezwaniem św Czech, znajdował się w obecnym
południowym końcu placu lecz został rozebrany w latach
pięćdziesiątych XX wieku. Kult świętego Jana Nepomucena,
został wprowadzony przez zakonników z Acireale, gdzie
znajdował się kościół pod wezwaniem świętego (zobacz niżej).
Żywy jest tu lokalny wariant legendy o wyłowieniu ciała Jana
N. przez miejscowych rybaków
Acireale (prov. Catania, Sycylia): przy
via Galatea był kościół Jana N. (uwaga: sprawdzić stan
aktualny). Być może z niego właśnie pochodzi piękny obraz
Jana N. autorstwa Giovanniego Tuccariego (1667-1743)
Chiaramonte Gulfi (prov. Ragusa,
Sycylia): w zakrystii katedry znajduje się piękny
XIX-wieczny obraz świętego Jana N. o niewielkich rozmiarach
16 maja obchodzone jest tu święto nepomuckie. W kościele parafialnym
są relikwie Świętego Jana podarowane w wieku XVIII przez
papieża, które są prezentowane w procesji, razem z figurą
świętego
Jan N. jest patronem tej miejscowości zniszczonej
przez powódź w roku 1900, więc można spodziewać się tu jego wizerunków.
Wiadomo o jednym, który widniał na bramie miejskiej (należy sprawdzić
stan aktualny)
W santuario di Nostra Signora della Rosa, czyli
kościele Santa Margherita d'Antiochia
znajduje się ołtarz z figurą Jana N. z lat 1713-14 wykonany przez genueńskiego rzeźbiarza Antona Marię Maragliano (1664-1739).
Ciekawostka jest fakt, że szkic dzieła został sprzedany do świątyni
klasztornej karmelitów w San Fernando (Hiszpania >>) gdzie znajduje się
do dzisiaj. Jan trzyma w rękach krzyż i przyciska nogą nagą postać -
motyw nieco tajemniczy i rzadki
Kamienna barokowa figura Jana N. z 1731 roku
przy dawnym moście Ponte della Maddalena. Rzeźba ujęta
jest w bogate architektoniczne obramowanie
przypominające bardziej ołtarz niż kapliczkę, a
utrzymane w konwencji łuku triumfalnego (nad: Pietrosul)
Wygląda na to, że specjalnością Szwajcarii są Nepomuki na mostach.
Stanowi to o wyjątkowej atrakcyjności nepomuckiej tego kraju -
obiekty z mostów na Renie,
Sihl, Bris czy
Doubs są warte podróży.
Moja wizyta w
Szwajcarii zaowocowała odnalezieniem kilku wizerunków
nepomuckich wewnątrz kościołów i kaplic prowincji Wallis
(Valais).
Niedaleko potoku znajduje się murowana kapliczka Św.
Jana Nepomucena. W niszy, za kutą kratą w formie drzwiczek umieszczona
jest polichromowana, drewniana rzeźba Św. Jana Nepomucena. Święty w
postawie stojącej, z rozwartymi ramionami, trzyma w prawej dłoni
krucyfiks i liść palmy (przymocowane przeźroczystą żyłką). Na głowie
Jana czarny biret, a wokół niej otok z gwiazd czterech, ponieważ jedna
odpadła. Jan ubrany w czarną sutannę; białą komżę, wykończoną dołem i
przy rękawach złotym materiałem; na plecach brązowa peleryna. Na piersi
zawieszony krzyżyk. Twarz z zarostem, włosy długie, falujące. Wyraz
twarzy spokojny, wzrok skierowany w dal, przed siebie. Kapliczka, na
rzucie kwadratu, na kamiennej podmurówce, pobielona z dwuspadowym
dachem. Miejsce zadbane. Tuż obok znajduje się inny nietypowy obiekt
nepomucki: szopa nazwana - prawdopodobnie z powodu sąsiedztwa z Janem z
kapliczki - "Nepomukstall", na którego ścianie przymocowano tabliczkę z
napisem: "Nepomuk - Stall / Schindel - Ausstellung". Jest tam być
może wystawa dotycząca wytwarzania gontów. Stan kapliczki i rzeźby dobry
(nad: J.B. z Kłodzka)
Drewniana polichromowana figura Jana N. z dużym
krzyżem umieszczona, razem ze św. Agatą, w drewnianej kaplicy na trzecim
filarze drewnianego krytego mostu na rzece Reuss
Kamienna figura Jana N. przy wjeździe do miasta od
strony południowo-wschodniej, na moście nad dawną fosą. Dwa razy był
niszczony przez nieuważnych kierowców, czego ślady są widoczne. Jest to
kopia - oryginalna figura w ratuszu (zobacz niżej)
Na nadrzecznej barierce koło starego drewnianego
krytego mostu Holzbrücke na rzece Limmat
znajduje się kamienna barokowa figura Jana N. ustawiona na cokole z
tarczą herbową grafa von Trautmannsdorf, zapewne fundatora obiektu. Był
on również fundatorem figury Jana N. w Konstancy (Niemcy >>)
W tej wsi położonej na szlaku Sustenpass wiodącym do
Przełęczy Św. Gotarda jest kaplica Jana N. pochodząca z roku 1780. W jej
ołtarzu stworzonym przez Lukasa Regli jest figura Jana N. z palcem przy
ustach
W barokowym kościele klasztornym znaleźć można
drewnianą polichromowaną figurę Jana N. w promienistej aureoli, z dużym
krzyżem, ustawioną na przyściennym wsporniku
Przy drodze z Schmerikon do Einsiedeln, wkrótce po
przekroczeniu Lindth, znajduje się kaplica, w której, w lewym ołtarzu umieszczono
obraz z apoteozą Jana N. Tłusty aniołem pomaga Janowi dźwigać krzyż. W
tle Most Karola
W lokalnym muzeum (Dornacher Heimatmuseum) w dawnym
kościele św. Mauritiusa znajduje
się oryginalna figura Jana N. z mostu na Birsie (zobacz wyżej). Przetrwała ona upadek
mostu w roku 1813, potem umieszczono ją w sąsiednim Reinach. Jednak
mieszkańcy Dornach upomnieli się o nią i w 1939 roku przeniesiono ja do
ich muzeum. W wyniku mediacji między Reinach a Dornach postanowiono
wykonać kopię i umieścić ją na starym miejscu na moście (zobacz wyżej)
W tej
miejscowości położonej 58 km od Vaduz znany
warszawiakom z niezrealizowanego projektu Muzeum Sztuki
Nowoczesnej architekt Christian Kerez zaprojektował, jako jedną
ze swych pierwszych prac, kapliczkę nepomucką. Jest to
dzieło minimalistyczne, prosty betonowy domek z dwuspadowym dachem i
podłużnym prostokątnym otworem wejściowym. Od tyłu figurę Jana N.
oświetla wąska szpara przepuszczająca światło
Na pięknym starym moście na rzece Doubs stoi
okazała figura Jana N. wykonana z czerwonego kamienia.
Cokół, krzyż i palma w rękach, biret i aureola. Jest
to pochodząca z roku 1973 kopia barokowej rzeźby z roku 1731
(zobacz niżej).
Obiekt doczekał się nawet własnego znaczka (>>) (nad: Richard
B.)
W małym muzeum umieszczonym w klasztorze Saint
Ursanne znajduje się oryginał barokowej rzeźby Jana N. z roku 1731. Na
miejscu na moście - kopia z 1973 roku (zobacz wyżej), która różni się od
oryginału kompletem gwiazd (nad: Richard
B.)
Na moście na Renie - dokładniej na jego kamiennej
wschodniej części - znajduje się współczesna metalowa
figura Jana N. Obiekt nieco nietypowy, ale ciekawy
Przy moście granicznym ze Szwajcarią na Renie znaleźć
można kamienną figurę Jana N. Napis na prostym cokole głosi "ST. NEPOMUK
/ 1991" jednak figura wygląda na znacznie starszą, wykonaną jeszcze w
tradycji barokowej. Chroni ją daszek wsparty na czterech wbitych w
ziemię prętów (uwaga: w pewnym źródle znalazłem wzmiankę o JN związanym z
sąsiednim mostem, w Buchs, jednak wizja lokalna i wywiad M.O. wśród
miejscowych nie potwierdziły egzystencji jakiegokolwiek Jana N. w tym
miejscu)
W kaplicy zwanej Mariahilfkapelle, w zwieńczeniu
prawego ołtarza znajduje się owalny obraz Jana N. Nie udało się go
sfotografować, bo w styczniu 2011 roku akurat był pożar w kaplicy (od
bożonarodzeniowej szopki). Obraz ocalał (uwaga: w lewym ołtarzu znaleźć
można obraz postaci z krzyżem, która może być Janem N. - należy
zweryfikować) (nad: Pietrosul)
