@ ! 

INNE SZUFLADY :::LWOWSKA:::PODRÓŻE:::FOTO:::ŚREDNIOWIECZE:::AUTOR!:::STARE:::PRYWATNE:::© 


 spis >> 

Rzeczpospolita > Korona > Prowincja Małopolska > Województwa: Ruskie (część), Bełzkie (część), Wołyńskie, Podolskie, Kijowskie, Bracławskie, Czernihowskie, X. Inflanckie, X. Kurlandzkie
W.X. Litewskie > Województwa: Wileńskie, Mińskie, Trockie (część), X. Żmudzkie, Smoleńskie, Połockie, Nowogródzkie, Witebskie, Brzesko-Litewskie (część), Mścisławskie

KRESOWE NEPOMUKI
Litwa, Ukraina, Ruś Biała, Inflanty


>     GŁÓWNA STRONA NEPOMUKÓW

>>   KAPLICZKI NEPOMUCKIE

>>   DASZKI NAD NEPOMUKAMI

 

Kresy w dzisiejszych granicach RP:

>>   NEPOMUKI RUSKIE
>>   NEPOMUKI BEŁZKIE

>>   NEPOMUKI PODLASKIE

>>   INNE KRESY: SPISZ

Większość kresowych Nepomuków została zmieciona z powierzchni ziemi razem z całym zbędnym, zdaniem caratu a potem Czerwonych, bagażem historii, tradycji, religii, polskości. Ocalało jednak nadspodziewanie dużo figur i obrazów, kilka znalazło schronienie w skansenach, muzeach i we wnętrzach kościołów. A kult Jana sięgał niegdyś po Kamieniec Podolski, Kijowszczyznę, Witebsk, Połock i  Żmudź. Nepomuki z tych części dawnych województw trockiego, brzesko-litewskiego, ruskiego i bełzkiego, które znalazły się w granicach powojennej Polski, ujęte są na stronach najbliższych terytorialnie. W tej chwili wiem o Nepomukach z olbrzymiego obszaru dawnych województw kresowych w skromnej ilości sztuk:

223 + 72

Są też znaki odrodzenia - na przykład miasto Anykščiai na Litwie powróciło do swego herbu przedstawiającego trójprzęsłowy most (>>) z figurą Jana Nepomucena na środku

 

Posłuchaj:
SEGER Josef FN (1716-82)
- Toccata in B

 

 

Litwa >>

Ukraina >>

Białoruś >>

Rosja >>



 
 
    

 

LITWA

(47 + 18)

zobacz na mapie Google >>

ALFABETYCZNIE


 WOJEWÓDZTWA (do uzup):


 POWIATY / OKRĘGI (do uzup.):


 MIEJSCOWOŚCI (do uzup.):


zobacz obiekty z części dawnych województw trockiego i brzesko-litewskiego w dzisiejszych granicach RP (>>)

Województwo Wileńskie
(20 + 6)

zobacz na mapie Google >>

ALFABETYCZNIE


 POWIATY / OKRĘGI:


 MIEJSCOWOŚCI:








  • Wilno (Vilnius, okręg i region Wilno, ): w katedrze św. Stanisława jest kaplica Jana N., ostatnia po prawej stronie, zwane też Imienia Maryi, Tabora, Gaudeamus, Czarną, Częstochowską, Biskupią lub Zesłańców (Tremtinių). XVIII-wieczna, odbudowana przez biskupa J.I. Masalskiego oraz Jana Nepomucena Korwina-Kossakowskiego (jest tu pochowany) po zawaleniu wieży zegarowej w 1769 roku. W kaplicy jej istniała altaria (czyli fundacja, prebenda) św. Jana Nepomucena ufundowana przez Grylewiczów, opiewająca na trzy msze czytane. W kaplicy zawieszono obraz Franciszka Smuglewicza przedstawiający Jana Nepomucena przed królem Wacławem, wysoki na pół siódma łokcia a szeroki na pół piąta, w ramach złoconych. Obraz ten znajduje się obecnie w innej kaplicy, w środku długości lewej nawy (uwaga: zweryfikować na miejscu). Obraz ten był wzorem dla licznych grafik, które zobaczyć można np. w krakowskim (>>) Muzeum Narodowym (MNK III-ryc.-16937, MNK III-ryc.-18236, MNK III-ryc.-18237)

  • Wilno (Vilnius, okręg i region Wilno, ): w uniwersyteckim kościele św. Janów jest biała barokowa figura Jana N. z cienkim krzyżem w rękach  (nad: Bajarka)

  • ¿ Wilno (Vilnius, okręg i region Wilno, ): w pobliżu kościoła św. Rafała posąg świętego Jana N. stanął jeszcze przed beatyfikacją męczennika w 1719 roku. Nie wiem czy jest tam jeszcze, nie wiem czy w ogóle się zachował

  • Wilno (Vilnius, okręg i region Wilno, ): XVIII-wieczny obraz Jana N. w kościele św. Anny

  • Wilno (Vilnius, okręg i region Wilno, ): w kościółku pobonifraterskiem św. Krzyża prawy ołtarz w nawie poświęcono św. Janowi Nepomucenowi i mieści spory barokowy obraz (nad: W.M.)

  • - Wilno (Vilnius, okręg i region Wilno): wpisuję tutaj również, choć sytuacja jest tymczasowa, drewnianego Nepomuka dostrzeżonego w antykwariacie w Wilnie, nieopodal Ostrej Bramy

  • - Wilno (Vilnius, okręg i region Wilno): wpisuję tutaj również drugiego, nieco mniejszego drewnianego Nepomuka z antykwariatu w Wilnie, nieopodal Ostrej Bramy, z tym samym zastrzeżeniem





^
Wilno (Vilnius) okręg: Wilno region: Wilno  
 

W kościele św. Teresy prawy ołtarz boczny, umieszczony przy filarze międzynawowym, poświęcono św. Janowi Nepomucenowi i ozdobiono barokowym obrazem Jana N. (nad: W.M.)



^
Wilno (Vilnius) okręg: Wilno region: Wilno  
 

W kościele św. Teresy, w korytarzu prowadzącym do Kaplicy Matki Boskiej Ostrobramskiej, znajduje się obraz, który z dużym prawdopodobieństwem uznać można za wizerunek Jana N. - Jałmużnika, rozdającego jałmużnę ubogim (uwaga: koniecznie potwierdzić identyfikację w źródłach!) (nad: A.D.)

 

Wilno: Muzeum Narodowe, Nowy Arsenał
[okręg. Vilnius, region: Vilnius]: w oddziale Litewskiego Muzeum Narodowego (Lietuvos nacionalinis muziejus) mieszczącym się w Nowym Arsenale przy Arsenalo g. 1 prezentowane są zbiory etnograficzne z terenu całej Litwy. Kolekcja ta wymaga zbadania pod kątem nepomuckim, lecz na podstawie kilku zdjęć, które wpadły mi w ręce można stwierdzić, że jest tam wiele wizerunków Jana N. (niektóre w magazynach). Na razie tylko dwa obiekty dostrzeżone na plakacie muzeum
 

^
Wilno (Vilnius) okręg: Wilno region: Wilno Arsenalo g. 1
 

Na plakacie reklamującym Muzeum Narodowe i wywieszonym przy wejściu do jego filii w Nowym Arsenale znajduje się fotografia sali muzealnej, w której widoczna jest statyczna drewniana ludowa figura Jana N. z długą stuła i w birecie, podobna do tych znanych nam z Kurpi (nad: A.D.)

 

^
Wilno (Vilnius) okręg: Wilno region: Wilno Arsenalo g. 1
 

Na plakacie reklamującym Muzeum Narodowe i wywieszonym przy wejściu do jego filii w Nowym Arsenale znajduje się fotografia sali muzealnej, w której widoczna jest drewniana polichromowana ludowa figura Jana N. w birecie i z aureolą o dużych gwiazdach, z palmą w prawej i krzyżem w lewej ręce. Wyróżnia go kształt palmy, która w fantazji ludowego twórcy zmieniła się w coś przypominające trójząb (nad: A.D.)

 





  • ¿ Bujwidze (Buivydžiai, okręg i region Wilno, ): w tutejszym kościele był niegdyś obraz JN. Nie wiem nic o jego losach po 1820 roku

  • ¿ Sużany (Sužionys, okręg i region Wilno, ): w tutejszym kościele przy ołtarzu głównym była niegdyś drewniana figura JN. Nie wiem nic o jej losach

  • Mejszagoła (Maisiagala, okręg i region Wilno): w kościele Wniebowzięcia NMP starsza niż on rzeźba JN z IV ćwierci XVIII wieku

  • Olita (Alytus, kręg i region Olita): w muzeum regionalnym jest drewniana figura Jana N. Muzeum wytworzyło nawet okolicznościowy stempel pocztowy (>>), użyty po raz pierwszy 4 czerwca 2011 roku, z wyobrażeniem tego obiektu

  • Dowgi (Daugai, okręg i region Olita): w kościele Objawienia Pańskiego, w prawym ołtarzu bocznym stoi figura św. Jana N., 1862 rok  (nad: W.M.)

  • Punie (Punia, okręg i region Olita): w kościele św. Jakuba rzeźba JN z końca XIX wieku

  • Simno (okręg Olita, region Łoździeje): w kościele, w bocznym ołtarzu, jest polichromowana figura Jana N.

  • ¿ Piwoszuny (okręg Olita): figura podobna do Jana N. w kościele

  • Birże (Birzai, okręg Poniewież, region Birże): w muzeum figury JN

  • Grażyszki (Graziskiai, okręg Mariampol, region Wyłkowyszki): w kościele drewniana rzeźba JN z lat 1745-59

  • Poswol (Paswalys, okręg Poniewież): w kościele Jana Chrzciciela rzeźba JN z XVIII wieku w głównym neobarokowym (?) ołtarzu

  • Saly (Salos, okręg Poniewież): w kościele św. Krzyża jest ambona, którą wieńczy figura św. Jana N. (nad: W.M.)

 

  • Onikszty (Anykščiai, Auksztota, okręg: Uciana): herb miasta przedstawia Nepomuka na moście nad rzeką. Jest to miasto partnerskie miasta Nepomuk (Czechy >>), miejsca urodzenia Jana N.






^
Ejszyszki (Eišiškės) okręg: Wilno region: Sołeczniki Wielkie Vilniaus g.
 
Polichromowana figura Jana N. na wysokiej, nieco obłej kolumnie. W trakcie ostatniej renowacji dodano chroniący rzeźbę daszek na czterech metalowych prętach
 

^
Malaty (Molėtai) okręg: Uciana region: Molėtai Vilniaus g.
 

Przy drodze i moście na rzece Na wysokim słupie nowoczesny posąg św. Jana N. (nad: W.M.)

 

Województwo Trockie
(część w dzisiejszych granicach Litwy, 11 + 3)

zobacz na mapie Google >>

ALFABETYCZNIE


 POWIATY / OKRĘGI:


 MIEJSCOWOŚCI:


zobacz obiekty z części dawnych województw trockiego i brzesko-litewskiego w dzisiejszych granicach RP (>>)

















  • Troki (Trakai, okręg Wilno, region Troki, ): ładny Jan Nepomucen w kapliczce na wysokiej kolumnie - ustawiono go tutaj nie bez powodu: Jan jest patronem miasta. Fundatorem był ponoć niejaki Odyniec, właściciel Zatrocza po przeciwnej stronie jeziora Gałwa. Modlitwa do JN uratowała go przed utonięciem w jeziorze podczas burzy. W ramach represji po powstaniu styczniowym carski komendant policji isprawnik Cecura kazał usunąć rzeźbę. Kolumna pochodzi z połowy XVIII wieku i stoi czworościennej podstawie, a pierwotnie miała u szczytu sześcienny cokolik pod figurę. Sama domkowa kapliczka na szczycie jest znacznie młodsza, cokolik został strącony razem z figurą. Ponoć nikt nie chciał podjąć się świętokradczego zadania, a gdy wreszcie znalazł się chętny - spadł i złamał nogę. Pomagający mu syn komendanta utonął w Gałwie. Legenda głosiła, że póki Jan nie wróci na miejsce, jezioro co rok pochłaniać będzie jedną ofiarę. Na czubku okaleczonej kolumny umieszczono blaszaną Pogoń, a po odzyskaniu niepodległości powyżej dodano Orła. Zapomniana została nawet pierwotna funkcja obiektu i nazywano go Kolumną Zygmunta III a nawet Kolumną Witolda - zachowały się stare widokówki tak właśnie podpisane. W roku 1935, z inicjatywy burmistrza, pułkownika Zajączkowskiego, wymurowano kapliczkową celkę, większą niż dawny cokolik, zaopatrzona ją w daszek namiotowy, dodano kuty krzyż.  Nowa figurę Jana Nepomucena autorstwa rzeźbiarza Stanisława Horno-Popławskiego z Wilna, poświęcił tutejszy proboszcz, ksiądz Henryk Hlebowicz, później kapłan-męczennik, beatyfikowany w 1999 roku. Kolejny zamach na Jana przeprowadzili Sowieci koło 1960 roku - figura została usunięta pod osłona nocy i zatopiona w jeziorze. I znowu powstała legenda mówiąca, że ponoć jeden ze sprawców powiesił się, a inny został kaleką. Na szczęście pracownicy trockiego muzeum wyciągnęli świętego z wody i ukryli w magazynie w piwnicach zamku. W celce zainstalowano zegar z czterema tarczami, ale każda uparcie wskazywała inną godzinę. W 1969 roku kolumnę odnowiono, ustawiając w celce pseudoludową rzeźbę rycerza - strażnika. W 1990 roku, tuż po zdobyciu niepodległości przez Litwę, Jan wrócił na swoje miejsce, a w ramach zadośćuczynienia przydano mu nowy krzyż. Zobacz tekst J. Komorowskiego na temat tego obiektu (Spotkania z Zabytkami 10/2000 >>)

  • - Troki (Trakai, okręg Wilno, region Troki, ): z obowiązku dopisuję tutaj zaginioną XVIII-wieczna figurę, która stała pierwotnie na kolumnie w Trokach

  • Troki (Trakai, okręg Wilno, region Troki, ): przed kościołem Nawiedzenia NMP jest drewniany krucyfiks, bogato zdobiony, jak to na Litwie. Umieszczono na nim dwie figury, które przyciągnęły moja uwagę. Jedna, na tylnej stronie krzyża, to z pewnością Jan N. Obok druga rzeźba, podobna do JN, ale ubrana w mitrę - jest to więc św. Kazimierz. Zgodnie z opinią etnografów przygotowujących wystawę "Jan Nepomucen Święty Przydrożny" (Muzeum Białostockie, Łomżyńskie i Ostrołęckie, 2005) taką wersję nakrycia głowy przydawano czasem Janowi na terenach Podlasia (i zapewne Litwy), gdzie silne były wpływy prawosławia, jednak to nie ten przypadek

  • -/¿ Troki (Trakai, okręg Wilno, region Troki, ): według źródła w kościele Nawiedzenia NMP jest obraz Jana N. z 1726 roku. Jednak kolejne wizyty moje i innych poszukiwaczy (2006, 2019) każą zakwestionować tę informację. Obraz ze świętym odrzucającym koronę i przyjmującym w zamian od anioła wieniec męczeński to z pewnością nie ten obiekt - choć jest tu i krucyfiks w dłoni, szata księdza i księga (uwaga: wyjaśnić, sprawdzić zakrystię) (uzup: A.D.)

  • Kowno (Kaunas, okręg i region Kowno, ): w kościele farnym, czyli katedrze św. Piotra i Pawła, jest duży obraz Jana N.

  • Kowno (Kaunas, okręg i region Kowno, ): w kościele farnym, czyli katedrze św. Piotra i Pawła, na filarze nawy głównej, po prawej stronie, zawieszono obraz z tłumem świętych. wśród nich jest Jan N. (nad: M.Muryn)

  • Kowno (Kaunas, okręg i region Kowno, ): w kościele Witolda jest witraż, na którym umieszczono Jana N. na moście, i to nawet podwójnie

  • - Kowno (Kaunas, okręg i region Kowno): na dziedzińcu pałacu arcybiskupiego stoi duży drewniany, bogato zdobiony krzyż w stylu litewskim. Sądziłem, że jedna z postaci na nim umieszczonych jest Janem N. Ma palmę, krzyż i typowy ubiór. Nietypowe jest nakrycie głowy - w formie czapy-korony, ale już wiem na podstawie materiałów z wystawy "Jana Nepomucen Święty przydrożny" (Muzeum Białostockie, Łomżyńskie i Ostrołęckie, 2005), że na terenach Podlasia zdarzały się takie przedstawienia inspirowane ubiorem popów. Jednak ostatecznie przychylam się do zdania W.M., że to najprawdopodobniej św. Kazimierz

  • Kowno (Kaunas, okręg i region Kowno): w Muzeum jest przebogaty zbiór drewnianych figur Jana N. zebranych z całej Litwy

  • Rumszyszki (Rumšiškės, okręg Kowno, region Koszedary): w tutejszym skansenie jest drewniana kapliczka na słupie z ludową polichromowaną figurą Jana N. oraz innych świętych, zwieńczona żelaznym kutym krzyżem

  • Rumszyszki (Rumšiškės, okręg Kowno, region Koszedary): w tutejszym skansenie jest tez inna oszklona kapliczka na słupie z drewniana ludową polichromowaną figurą Jana N. w towarzystwie innych świętych, zwieńczona żelaznym kutym krzyżem z promieniami i półksiężycem

  • Żejmy (Żeimai, okręg Kowno, region Janów [Jonava]): na osi XVIII-wiecznego pałacu biskupa Józefa Kossakowskiego, na rozstajach dróg do Kowna, Szat, Kiejdan, stoi olbrzymia cylindryczna kapliczka Jana Nepomucena. Jest to największy tego typu obiekt na Litwie, ma trzy kondygnacje. Tynkowana cegła, dachówka. W przeźroczu środkowej kondygnacji umieszczono figurę Jana N. w gwiaździstej aureoli. Na czubku krzyż. Bardzo urokliwy obiekt, fundowany przez rodzinę Kossakowskiego jako wotum za powrót generała Józefa Kossakowskiego z kampanii moskiewskiej w roku 1812

















^
Rudomino (Rudamina) okręg: Olita region: Łoździeje Upes g.
 

W kościele z lat 70. XVIII wieku jest obraz Jana N. z II połowy XVIII wieku, umieszczony w prawym ołtarzu bocznym. Jan klęczy na obłoku trzymając niewielki krucyfiks i wznosząc oczy do góry. U jego stup leży półnaga postać ze zgasłą pochodnią (?) w ręku (szatan?). w drugim dolnym roku widoczny Most Karola z żołnierzami i małą figurką JN wpadającego do Wełtawy. Aniołek trzyma palec przy ustach, drugi unosi się dzierżąc palmę i wieniec męczeństwa. Trzeci bez wyraźnego przydziału. Zachowała się sygnatura malarza: "K.Karalias" (?). Stan obiektu nie jest najlepszy, widać łuszczenie się farby, a całość być może została przycięta (głowa szatana i pochodnia), aby płótno zmieściło się w ramie. Zdjęcia udało się zrobić dopiero podczas drugiej tam wizyty (2018-08-13). Podczas pierwszej (2006-05-01) kościół był zamknięty, być może z powodu niedawnej (1993) kradzieży barokowej monstrancji



^
Vadaktėliai okręg: Poniewież   droga 3007
 

Niedaleko zakola rzeki Vadaktis znajduje się cmentarz, a za nim drewniany kościół pod wezwaniem Jana N. wybudowany w roku 1773. W środku, w lewym bocznym ołtarzu znajduje się rzeźbiona drewniana figura JN (nad: M.O.)

 

X. Żmudzkie









  • Szawle (Siaulai, okręg i region Szawle): w muzeum jest kolekcja figur Jana N. obejmująca co najmniej sześć drewnianych obiektów

  • Meškuičiai (region Szawle, ): w kościele św. Stanisława w prawym ołtarzu bocznym jest polichromowana figura JN. Obok św. Kazimierz (nad: W.M.)

  • Bazilionai (region Szawle, ): w kościele św. Bazylego z 1930 roku stoi, być może umieszczony wtórnie w nawie przed barierką ołtarza, po lewej stronie, drewniana figura Jana N.  (nad: W.M.)

  • Pašvitinys (okręg Pokrój, region Szawle): w kościele św. Trójcy, w nastawce lewego ołtarza, zawieszony obraz św. Jana N. (nad: W.M.)

  • ¿ Iwaszki (okręg Janiszki, region Szawle): według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom XV), była tu drewniana kaplica Jana Nepomucena (uwaga: sprawdzić stan obecny)Židikai (okręg Telsze, region Możejki, ): w kościele św. Jana Chrzciciela z 1819 roku drewniana figura Jana N. umieszczona w drugiej kondygnacji prawego ołtarza (nad: W.M.)

  • Pikeliai (okręg Telsze, region Możejki, ): w kościele św. Trójcy z 1752 roku jest mała figurka Jana N., umieszczona na tabernakulum prawego ołtarza w prezbiterium (nad: W.M.)

  • Siady (Seda, okręg Telsze, region Możejki): dawna kaplica dworska z 1781 roku nosi imię Jana N. Drewniana, przebudowana na kościół w 1783 (przebudowana 1900 i 1988), zamknięta po II wojnie, remontowana i zwrócona po 1989 roku. Figura św. Jana stoi, jak należy, w ołtarzu głównym

  • ¿ Szyłele (Šilale, okręg Šilale, region Taurogi, ): na zdjęciu z 1964 roku widać drewnianą ludową figurę bez prawej dłoni, podpisaną jako Jan N. Mam pewne wątpliwości: długa do ziemi szata, gołe stopy, dziwna czapka. Poza tym nie wiadomo, czy obiekt jeszcze istnieje (nad: W.M.)

  • Pojurze (Pajuralis, okręg Šilale, region Taurogi): w kościele św. Joachima z 1908 roku prawy ołtarz poświęcono św. Janowi N. i umieszczono jego obraz (nad: W.M.)

  • Skaudwile (Skaudvilė,  region Taurogi): w miejscowym drewnianym kościele św. Krzyża z 1797 roku, po prawej stronie tęczy, na potężnej konsoli stoi duża figura Jana N. (nad: W.M.)

  • ¿ Prapimas (okręg Šilale, region Taurogi): na zdjęciu z 1964 roku widać drewnianą ludową figurę Jana N. Przysadzista sylwetka, rogata czapka, koronka komży oddana za pomocą trójkątnego wzoru. Nie wiadomo, czy obiekt jeszcze istnieje (nad: W.M.)

  • ¿ Paikvardziai (okręg Šilale, region Taurogi): na zdjęciu z 1964 roku widać drewnianą ludową figurę Jana N. Sympatyczna postać trzyma w prawej ręce dziwny okrągły obiekt - zapewne język w glorii. Nie wiadomo, czy obiekt jeszcze istnieje (nad: W.M.)

  • ¿ Derkintai (okręg Šilale, region Taurogi): na zdjęciu z 1964 roku widać drewnianą ludową figurę Jana N. Postać trzyma w prawej ręce wysoko uniesiona palmę, a w lewej krzyż oparty po robociarsku na ramieniu. Nie wiadomo, czy obiekt jeszcze istnieje (nad: W.M.)

  • ¿ Kiaukiai (okręg Šilale, region Taurogi): na zdjęciu z 1964 roku widać drewnianą ludową figurę Jana N. Postać trzyma w prawej ręce na wysokości pasa palmę, w lewej frontalnie przed sobą krucyfiks. Nie wiadomo, czy obiekt jeszcze istnieje (nad: W.M.)

  • ¿ Monkaiciai (okręg Šilale, region Taurogi): na zdjęciu z 1964 roku widać elegancką drewnianą figurę Jana N. Postać trzyma w prawej ręce krucyfiks, a lewą stopę ma opartą na półokrągłej konstrukcji zbudowanej na cokoliku. Nie wiadomo, czy obiekt jeszcze istnieje (nad: W.M.)

  • ¿ Gubriai (okręg Šilale, region Taurogi): na zdjęciu z 1964 roku widać drewnianą ludową figurę Jana N. bez dłoni, z pękniętą twarzą i mocno skorodowaną. Nie wiadomo, czy obiekt jeszcze istnieje (nad: W.M.)

  • ¿  Bokstas (okręg Šilale, region Taurogi): na zdjęciu z 1964 roku widać drewnianą ludową figurę Jana N. w aureoli z gwiazdami, z krzyżem i palmą. Nie wiadomo, czy obiekt jeszcze istnieje (nad: W.M.)

 








 

Inne (8)


^
  ? okręg: ?    
 

W przepastnych zasobach polona.eu znaleźć można starą fotografię drewnianej kapliczki na słupie przed wiejską chatą. Gontowy daszek podtrzymują cztery wygięte drewniane słupki. Figurka niewielka, zapewne polichromowana. Miejsce i czas nieustalone. Obiekt w stylu ludowym, zapewne juz nie istnieje, lub może rzeźba trafiła do któregoś z muzeów (zobacz: Kowno)

 

^
  ? okręg: ?    
 

Drewniana figura Jana N. z nieustalonego miejsca na Litwie eksponowana podczas czasowej wystawy "Smūtkeliai - Litewskie świątki" w Muzeum Etnograficznym Oddziału Muzeum Narodowego w Poznaniu. Pochodzi z kolekcji Gegiminasa Petraitisa, XIX/XX wiek. Nie znam stałego miejsca przechowywania rzeźby (nad: S.Zobniów) (uwaga: na okładce informatora wystawy zamieszczono zdjęcie kapliczki nepomuckiej znanej już nam jako obiekt z Kurpii >>. Trwa wyjaśnianie tej zbieżności)



^
  ? okręg: ?    
 

Drewniana figura Jana N. z okolic Telsza na Litwie eksponowana podczas czasowej wystawy "Smūtkeliai - Litewskie świątki" w Muzeum Etnograficznym Oddziału Muzeum Narodowego w Poznaniu. Pochodzi z kolekcji Gegiminasa Petraitisa, XIX/XX wiek. Nie znam stałego miejsca przechowywania rzeźby (nad: S.Zobniów)



^
  ? okręg: ?    
 

Drewniana figura Jana N. pochodząca ze wsi Upynos w regionie Telsza na Litwie eksponowana podczas czasowej wystawy "Smūtkeliai - Litewskie świątki" w Muzeum Etnograficznym Oddziału Muzeum Narodowego w Poznaniu. Pochodzi z kolekcji Gegiminasa Petraitisa, XIX/XX wiek. Być może autorem jest znany rzeźbiarz ludowy Augustinas Potockis (Augustyn Potocki, 1844–1945). Nie znam stałego miejsca przechowywania rzeźby (nad: S.Zobniów)



 
 
    

 

UKRAINA (140 + 34)

kraj: Korona, prowincja: Małopolska

zobacz na mapie Google >>

 DAWNE WOJEWÓDZTWA, ALFABETYCZNIE:



 MIEJSCOWOŚCI:      



Dawne województwo ruskie
(część w dzisiejszych granicach Ukrainy, 80 + 14)

zobacz na mapie google (>>)


ZIEMIE, alfabetycznie:



 MIEJSCOWOŚCI:      



Ziemia Lwowska
(część w dzisiejszych granicach Ukrainy)
zobacz na mapie google (>>)


 MIEJSCOWOŚCI (do uzup. i odsiania od sąsiednich Ziem):

 

     












  • Lwów: kamienna figura Jana N. z roku 1796 stała niegdyś na mostku przed hotelem "De Russie", czyli "Rosyjskim", na placu Mariackim, czyli Mickiewicza. W latach 30. XIX wieku rzeźbę przeniesiono na koniec ul. Św. Jana (w miejsce gdzie obecnie aleja Szewczenki zbiega się z ul. Saksaganskiego, dawniej przy zbiegu ulicy Fredry z placem Akademickim) i ustawiono na moście noszącym imię Jana Nepomucena przez rzekę Pełtew, płynącą środkiem ulicy, przy ujściu rzeczki Pasieki (płynęła od Pohulanki ulicą Kochanowskiego). W 1890 roku łożysko Pełtwi ostatecznie ukryto pod ziemią, a posąg Jana N. przeniesiono przed kościół św. Mikołaja. Dziś Jan N. stoi w niszy we frontonie byłego kościoła karmelitów pw. św. Michała, dziś cerkwi pod wezwaniem Michała Archanioła, z roku 1796. Identyczność tej figury z tą z mostu (zobacz wyżej) potwierdza  Fryderyk Papée ("Historia miasta Lwowa w zarysie", Książnica Polska, Wydanie drugie, poprawione i uzupełnione, Lwów-Warszawa 1924)

  • - Lwów: była tu niegdyś ulica Św. Jana Nepomucena i most pod jego wezwaniem (w miejscu gdzie obecnie aleja Szewczenki zbiega się z ul. Saksaganskiego, dawniej przy zbiegu ulicy Fredry z placem Akademickim). Na moście stała kamienna figura Jana N. z roku 1796 przeniesiona potem przed kościół św. Mikołaja, dziś cerkiew (zobacz niżej). Most przerzucony był przez rzekę Pełtew, płynącą środkiem ulicy, przy ujściu rzeczki Pasieki (płynęła od Pohulanki ulicą Kochanowskiego). W 1890 roku łożysko Pełtwi ostatecznie ukryto pod ziemią, a most zlikwidowano

  • Lwów (ruskie, ): w "Spotkaniach z Zabytkami" z czerwca 99 wyczytałem, że wizerunek Jana N. można znaleźć nawet w ormiańskiej katedrze we Lwowie! Jest to fresk-autoportret roku warszawskiego malarza Jana Henryka Rozena z 1928. Trochę więcej szczegółów znaleźć można w czasopiśmie "Miejsca Święte" (nr 6, 2001) w artykule Jana Walczewskiego pt. "Ormiańskie Sacrum". Pisze on, że Rozen przedstawił siebie jako Nepomucena. Najprawdopodobniej chodzi o scenę "Chrystus ukrzyżowany". Po lewej stronie krzyża znajduje się najprawdopodobniej postać Piłata w czerwonym płaszczu, a za nią jest postać świętego w czarnym nakryciu głowy. To właśnie Jan. Ja widziałem go w czasie kolejnych wizyt we Lwowie w 2008, 2009 i 2010 roku (kiedy to prawie siłą namówiłem panią odźwierną na wpuszczenie nas za barierkę oddzielającą starą część kościoła)


 

  • Lwów: jest tu figura Jana N. na jednym z grobów na Cmentarzu Łyczakowskim, w polu nr 12, mniej więcej pośrodku kwartału, znakomicie widoczny z głównej alei wiodącej w kierunku Cmentarza Orląt Lwowskich (nad: J.P.) Ja widziałem ją i fotografowałem w czerwcu 2008 i zanotowałem, że ustawiono ją - na ośmiokątnej kolumnie - na grobie Joanny Cavanny, zmarłej w roku 1874 w wieku lat 33

  • Lwów: powstała tu rokokowa rzeźba Jana, umieszczona w głównym ołtarzu kościoła św. Marcina, przeniesionego do podlwowskiego Milatyna. Rzeźbił karmelita Tomasz Huetter (zobacz niżej)

  • ¿ Lwów: we wnętrzu kościoła św. Antoniego, na ścianie po lewej stronie nawy, nad obrazem "Jezu ufam Tobie", wisi obraz Jana N. (nad: M.W.) (uwaga: ponownie sprawdzić na miejscu, mnie nie udało się znaleźć tego obiektu ani w roku 208 ani 2009)

  • Lwów: w podziemiach kościoła św. Kazimierza przy ul. Krzywonosa 1 (вул. Кривоноса М., 1, przed 1945 ul. Teatyńska), w roku 2009 archeolodzy odnaleźli szczątki pochówków, a wśród nich co najmniej jeden medalik (lub szkaplerz) z wizerunkiem Jana N.

  • - Lwów: przed kościołem św. Marii Magdaleny stała niegdyś XVII-wieczna (mam wątpliwości do tego datowania konserwatorów zabytków dokonujących wpisu kościoła do rejestru, przytoczonego przez Jurija Smirnowa) figura Jana Nepomucena, zniszczona po przekazaniu kościoła Politechnice w 1962 roku. Była to rzeźba "kamienna, wysokości 1,20 m, barokowa z wieku XVII, dobrze modelowana, ustawiona na filarze murowanym z cegły, wysokości 3,40 m przy bramie wjazdowej do ogrodu parafialnego"

  • - Lwów: w  kościele św. Marii Magdaleny (zobacz wyżej), w jednym z ołtarzy znajdował się niegdyś obraz Jana Nepomucena bez większej wartości artystycznej, zamieniony być może na inny już w II połowie XX wieku lub zniszczony po II wojnie światowej

  • ¿ Lwów: we wnęce fasady kościoła jezuitów śśw. Piotra i Pawła ustawiono rzeźbę, która ma pewne cechy nepomuckie: krucyfiks, strój, brodę. Jednak poza jest zupełnie nietypowa, więc identyfikacja z duuużym znakiem zapytania. Obstawiam raczej Franciszka Ksawerego, jako świętego jezuickiego (uwaga: kontynuować szukanie w źródłach)


^
Lwów region: Lwów obwód: Lwów ul. Serbska
 

W kościele bernardynów, w prawej nawie i niedaleko wejścia, jeden z ołtarzy flankowany jest przez drewnianą, złoconą barokową rzeźbę Jana N. o niezłej klasie i dużym uroku. Biret, krzyż (być może nieoryginalny) na lewym przedramieniu




^
Lwów region: Lwów obwód: Lwów ul. Serbska
 

W kościele bernardynów w zwieńczeniu ołtarza bocznego odszukać można drewnianą złoconą barokową rzeźbę Jana N. siedzącego na chmurkach w otoczeniu zgrai aniołków. Krucyfiks w prawej ręce, palma w lewej, biret (nad: I.K.)



^
Lwów region: Lwów obwód: Lwów ul. Teatralna
 

W kościele jezuitów śśw. Piotra i Pawła (zobacz wyżej) na sklepieniu wymalowano freski. W grupie świętych, obok Floriana i dwóch biskupów, daje się dostrzec półleżącą postać Jana N. z palmą w jednej a językiem w drugiej ręce. Malowidła były niedawno restaurowane i ich aktualny poziom pozostawia wiele do życzenia - ale są do obejrzenia do długich dziesięcioleciach kiedy kościół był niedostępny i zrujnowany (nad: W.M.)

 

^
- Lwów region: Lwów obwód: Lwów ul. Biblioteczna 10
 

W dzielnicy Kulparków (Кульпарків), na cokoliku wyrastającym z narożnika bramy w murze budynku przy kościele św. Marii Magdaleny, stał niegdyś barokowy kamienny posąg Jana N. z XVIII wieku. Zniknął w czasach sowieckich i dzisiaj widoczny jest tylko pusty cokół



^
Lwów region: Lwów obwód: Lwów  
 

W ramach ekspozycji w tutejszym skansenie, w drewnianym kościółku ze wsi Jazłowczyk koło Brodów, od roku 2015 wystawiona jest ładna ludowa drewniana polichromowana figura Jana N. Skansen znajduje się w północno-wschodniej części Lwowa, blisko Wysokiego Zamku w dzielnicy Kajzerwald (nad: W.M.)

 

^
-/¿  Lwów region: Lwów obwód: Lwów ul. Gródecka / Janowska
 
 

Według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom V) przed kościołem św. Anny (dawniej augustianów) stała statua św. Jana Nepomucena z roku 1810 (uwaga: sprawdziłem stan obecny i figury brak, należy pytać w kościele i kontynuować poszukiwania w źródłach)

 

^
- Lwów region: Lwów obwód: Lwów ul. Gródecka / Janowska
 
 

Wewnątrz kościoła poaugustiańskiego św. Anny (zobacz wyżej), w pierwszym ołtarzu po prawej (obok ambony) był swego czasu "obraz zasuwalny św. Jan Nepomucena" autorstwa Kornela Szlegla (1819-1870). (źródło: "Encyklopedya do krajoznawstwa Galicyi", Antoni Schneider, T I str. 96) (nad: Pietrosul)

 

^
Winniki (Винники) region: Lwów obwód: Lwów ul. Lwowska (L'vivs'ka)
 

W kościele Wniebowzięcia NMP (Костел Вознесіння Пресвятої Богородиці (Успіння Пресвятої Діви Марії) z roku 1766 znajdują się freski, a wśród postaci znajduje się wizerunek Jana N. na tle Mostu Karola ze sceną Topienia. Jan ma gołą głowę, a w rękach palmę i krzyż. Całość obramowana rokokową bordiurą. Zapewne wiek XVIII (nad: W.M.)

 















  • Nawaria (pow. Lwów): na cmentarzu, we wnęce cokołu krzyża ustawionego na nagrobku, zachowała się płaskorzeźba Jana N. (zobacz zdjęcie 1 >>) (zobacz zdjęcie 2 >>) (uwaga: być może na innych nagrobkach, zwłaszcza osób o imieniu Jan, odnaleźć można kolejne podobne obiekty, wykonywane być może tą samą ręką)

  • Nawaria (pow. Lwów): na cmentarzu, we wnęce cokołu krzyża ustawionego na nagrobku, zachowała się inna płaskorzeźba Jana N. Cały obiekt zamalowano grubą warstwą białej farby (uwaga: być może na innych nagrobkach, zwłaszcza osób o imieniu Jan, odnaleźć można kolejne podobne obiekty, wykonywane być może ta samą ręką)

  • Nawaria (pow. Lwów): w kościele parafialnym zachowało się malowidło nepomuckie na północnej ścianie nawy. Niestety nie udało mi się go zobaczyć - kościół zamknięty na głucho i brak kogokolwiek w okolicy

  • - Nawaria (pow. Lwów): w kościele parafialnym był niegdyś okazały barokowy ołtarz Jana Nepomucena. Rzeźby z tego ołtarza przechowywane są w Olesku, w oddziale Lwowskiej Galerii Obrazów (zobacz poniżej)

  • Medenice (Меденичі, region Drohobycz, pow. Lwów): w zachodniej części miejscowości, przy drodze T1402, usytuowany jest cmentarz otoczony brzydkim płotem z betonowych elementów. W czerwcu 2010 jadąc o zmierzchu i z pełną szybkością, dostrzegłem zza tego płotu figurę kamiennego Jana N. umieszczoną na cokołowym nagrobku. jak jest sympatyczny w swej obłości, a wystające spod sutanny stópki są rozczulające

  • Medenice (Меденичі, region Drohobycz, pow. Lwów): rozglądając się - ciągle zza płotu - po opisanym powyżej cmentarzu, dostrzegłem na cokole innego nagrobka, zwieńczonego krzyżem łacińskim, płaskorzeźbę Jana N. Informacja ma 75% współczynnik wiarygodności ze względu na odległość i zapadający zmierzch

  • Medenice (Меденичі, region Drohobycz, pow. Lwów): rozglądając się dalej - ciągle zza płotu - po opisanym powyżej cmentarzu, dostrzegłem na cokole kolejnego nagrobka, zwieńczonego krzyżem unickim (z niewielka dolną poprzeczką), inną płaskorzeźbę Jana N. Informacja ta ma również 75% współczynnik wiarygodności ze względu na odległość i zapadający zmierzch

  • Olesko (pow. Lwów): w tutejszym oddziale Lwowskiej Galerii Obrazów przechowuje się rzeźby alegoryczne z barokowego ołtarza Jana Nepomucena z kościoła w Nawarii (zobacz wyżej)

  • Szczerzec (Щирець, pow. Lwów): przy bramie-dzwonnicy kościelnej kamienna (piaskowiec lub wapień z zPolan albo Krasowa) figura Jana N. w towarzystwie MB (?). Datowana jest ona na lata 40.-50. XVIII wieku i jest wytworem nieznanego lwowskiego rzeźbiarza (Sebastian Fesinger, zm.1771, ?). M.Wardzyński traktuje ten obiekt jako analogie stylistyczną do pięknej rokokowej rzeźby ze Szczytów-Dzięciołowa na Podlasiu (zobacz >>). Bardzo wdzięczny obiekt i odwiedziny u niego w czerwcu 2010 były bardzo miłe mimo ulewnego deszczu

  • Podhorce (pow. Lwów): kamienna barokowa rzeźba św. Jana Nepomucena na terenie przykościelnym, stanowiąca element bogatego programu rzeźbiarskiego kościoła św. Józefa.  Autorem jest prawdopodobnie Józef Leblas. Uszkodzona dłoń nie zmniejsza uroku rzeźby, o czym świadczy choćby ilość wykonanych przeze mnie zdjęć

  • ¿ Lubień Wielki (pow. Gródek, woj. Lwów): według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom V) na grobli przy stawie, przy drodze do Porzecza, stała niewielka okrągła kolumna z figurą Jana N. i z napisem u dołu "Ex voto Cathar. Com. Jabłonowska A. 1807" (uwaga: sprawdzić stan obecny)

  • - Gródek Jagielloński (pow. Lwów, ): na zdjęciu z roku 1934  dobrze widać jeszcze niewysoki słup z polichromowaną figurą JN stojący przed fasadą kościoła parafialnego Podwyższenia Krzyża Świętego. Został on zniszczony lub, co mniej prawdopodobne, przeniesiony w inne miejsce (nad: W.M.)

  • Tadanie (Тадані, rejon: Kamionka Bużańska, obwód: Lwów): w pięknym drewnianym kościele jest mocno zniszczony fresk przedstawiający Jana N. z 1830 roku (ew. 1838 lub 39). Jana przedstawiono w owalu, z krzyżem i w czapce, a pod nim łaciński napis, w którego można dziś odczytać słowa S. Ionannes Nepomucenus / Bone fama singularis patronus / 193. Całość uzupełnia ciekawy znak solarny, których zresztą w kościele jest więcej (nad: W.M.)

  • Spas (rejon: Kamionka Bużańska, obwód: Lwów ): w tej wiosce położonej niedaleko Kamionki Strumiłowej (Buzkiej), w drewnianej kapliczce stojącej koło cerkwi Przemienienia Pańskiego z 1932 roku, jest drewniana fajnie polichromowana ludowo-barokowa figura JN (nad: W.M.)

  • Kocurów (woj. Lwów, ): w tej wiosce oddalonej 27 km na wschód od Lwowa jest wspaniały rokokowy polichromowany Nepomuk w kapliczce przy drewnianej unickiej cerkwi św. Szymona z roku 1729 (nad: W.M.)

  • Soroki Lwowskie (woj. Lwów, ): w tej wiosce oddalonej 12 km na północny wschód od Lwowa, przy drewnianej unickiej cerkwi Objawienia Pańskiego z roku 1900 jest murowana kapliczka wnękowa z drewnianą polichromowaną figurą JN (nad: W.M.)


















^
Kościejów (Костіїв, Костеїв) region: Żółkiew obwód: Lwów  
 

W tej miejscowości przy linii kolejowej ze Lwowa do Rawy, na cmentarzu poza wsią, znajduje się XVIII-wieczna kaplica św. Jana Nepomucena.  Kaplica na rzucie kwadratu nakrytego dwuspadowym daszkiem została wybudowana z cegły i otynkowana. Na trójstopniowym postumencie zachowała się XVIII-wieczna figura św. Jana Nepomucena. Na cokole napis: "S(ANCTO) IOANNI NEPOMUCENO Patrono bonae famae POSITUM 1796". Stan zachowania kaplicy zadowalający (nad: W.M.)



^
Komarno (Комарно) region: Rudki obwód: Lwów  
 

W zachodniej części miasta, przy kaplicy na polskim cmentarzu stoi kamienna figura Jana N. (nad: W.M.)

 

^
Komarno (Комарно) region: Rudki obwód: Lwów  
 

Jeden z nagrobków na starym cmentarzu nosi kamienną figurę Jana N. Stan obiektu jest zły, rzeźba mocno przechylona (nad: W.M.)

 

Ziemia Przemyska
(część w dzisiejszych granicach Ukrainy)

zobacz na mapie google (>>)



 MIEJSCOWOŚCI (do uzup. i odsiania od sąsiednich Ziem):

 

     


^
  Balice (Баличі) region: Mościska obwód: Lwów  
 

Przy drodze do Wielkich Nowosiłek stoi kapliczka w formie oszklonej, zwieńczonej wieżyczką klatki na słupie. Wewnątrz drewniana polichromowana figura Jana N. (nad: W.M.)

 

^
Wołostków (Волостків) region: Mościska obwód: Lwów  
 

Przydrożna kamienna figura Jana N. z masywnym krzyżem w rękach, na cokole (nad: W.M.)

 

^
  Brzozdowce (Берездівці, Berezdiwci) region: Mikołajów obwód: Lwów  
 

W tej miejscowości nad Dniestrem znajduje się kamienna, niedawno odnowiona  figura Jana N. w birecie, z krzyżem i bardzo pierzastą palmą w ręku.  Na podstawie napis "ŚW. JANIE NEPOMUCENIE / MÓDL SIĘ ZA NAMI" (powtórzony po ukraińsku) oraz wskazanie fundatora - tutejszej parafii (nad: W.M.)

 

^
Brzozdowce (Берездівці, Berezdiwci) region: Mikołajów obwód: Lwów ul. T. Szewczenki
 
 

W kościele, w zwieńczeniu bocznego lewego ołtarza, znajduje się obraz Jana N. ujęty w owalne obramowanie. Cały ołtarz, łącznie z wizerunkiem JN, to iluzjonistyczne malowidło (nad: W.M.)

 

^
Rozdół (Берездівці, Berezdiwci) region: Mikołajów obwód: Lwów ul. Miru (вул. Миру)
 

Metalowa (?) figura Jana N. z 1862 roku ustawiona na wysokim cokole z inskrypcją "TA / STATUA POSTA / WIONA ZA STA / RANIEM BAYLE / GO I KATARZYNY / CWIKOW. / W ROKU. P. / 1862.". Jak ma bezgwiaździstą aureolę i pionowy krzyż w prawej ręce - układ dłoni wskazuje na to, że dawniej trzymał go oburącz, ukośnie (nad: W.M.)



^
Sambor (Самбір) region: Sambor obwód: Lwów  
 

W kościele parafialnym p.w. Matki Boskiej i Ścięcia św. Jana Chrzciciela, w ołtarzu św. Józefa w lewej nawie, zachowała się piękna barokowa drewniana złocona figura Jana N. bez nakrycia głowy, z krzyżem w ręku.  Wykonana pomiędzy 1791 a 1800 rokiem. Na podstawie napis "S:IAN! NEPOMUC."



^
Sambor (Самбір) region: Sambor obwód: Lwów  
 

Dla kościoła parafialnego p.w. Matki Boskiej i Ścięcia św. Jana Chrzciciela (zobacz wyżej), w latach 1746-51 Łukasz Zaydakiewicz wykonał we wschodnim zamknięciu nawy północnej ołtarz śśw. Wawrzyńca i Barbary z figurą Jana Nepomucena. Jest to drewniana barokowa figura w birecie, dziś w nienajlepszym stanie (uszkodzone dłonie) przechowywana w kruchcie, w przyziemiu wieży

 






  • Dobromil (okręg Stary Sambor, obwód Lwów, ): w murze kościoła Przemienienia Pańskiego umieszczono ceglaną kapliczkę, która stanowi bok bramki wejściowej. Wewnątrz stara drewniana polichromowana figura JN o cechach barokowych, z krzyżem i w kontrapoście, dobrej klasy i w dobrym stanie (zobacz zdjęcie 1 >>) (zobacz zdjęcie 2 >>)

  • Laszki Murowane (Łaszki Murowane, Муроване, okręg Stary Sambor, obwód Lwów, Ziemia Przemyska, woj. ruskie): w dawnym kościele parafialnym, dziś cerkwi,  jest figura Jana N. z palmą i w birecie

  • - Sąsiadowice (Сусідовичі, okręg Stary Sambor, obwód Lwów, Ziemia Przemyska, woj. ruskie): w tutejszym klasztorze karmelitów był ołtarz św. Jana Nepomucena, który spalił się - o ironio - 21 maja 1918, czyli w dzień św. Jana

  • Stara Sól (Стара Сіль, okręg Stary Sambor, obwód Lwów, Ziemia Przemyska, woj. ruskie): w kościele parafialnym zachowała się drewniana bezgłowa i bezręka figura Jana N. o cechach barokowych, zdradzająca dużą klasę rzeźbiarza

 

  • ¿ Smorze Górne (Dolnówka, Долинівка, Felizienthal, gm. Skola, pow. Stryj): według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom X) był tu drewniany kościół pod wezwaniem Jana N. z roku 1861 (uwaga: sprawdzić stan obecny)

  • Smolany (Смоляний, Pechersdorf, Pöchersdorf, pow. Stryj, obwód Lwów): opuszczona przydrożna kaplica z zachowaną oryginalną figurą św. Jana Nepomucena ufundowaną przez niemieckich mieszkańców przed II WŚ (nad: W.M.)

 

  • Brzeżany (obwód Tarnopol): przy kościele stoi kamienna bezgłowa figura Jana N. Usytuowana była niegdyś na bramce wiodącej do kościoła po jego północnej stronie. Bramki i schodów już nie ma, figura cudem ocalała. Są plany dorobienia brakującej głowy

  • Brzeżany (obwód Tarnopol): płaskorzeźbiony Jan N. na cokole figury NMP przy cerkwi unickiej

  • Wołkowce (Вовківці, gm. Wołkowce, pow. Borszczów, obwód Tarnopol): przy źródle pod miejscową cerkwią zachowała się ciekawa figura Jana N.: drewniana, nietypowo polichromowana, bezbroda (!), z krzyżem i nieco dziwacznym biretem (nad: W.M.)








^
  Berezowica Mała (Мала Березовиця) region: Zbaraż obwód: Tarnopol  
 

Na cokole kamiennej figury w kłobuku (św. Mikołaj?) umieszczono płaskorzeźbione wizerunki Jana N. i Floriana. Jan ma biret i krzyż w ramionach. Inskrypcja  głosi "Bogu / na chwałę / ze starania / gromad / i wsi / Berezowicy / A. 1864" (nad: S.Modrzejewski)



^
  Opryłowce (Опрілівці) region: Zbaraż obwód: Tarnopol  
 

Kamienna figura Jana N. z roku 1879, na cokole, z krzyżem na prawym barku, ustawiona pod starymi kasztanowcami. Widoczne zniszczenia

 

^
Horodyszcze (Городище) region: Kozowa obwód: Tarnopol  
 

Bezgłowa kamienna figura św. Jana Nepomucena z roku 1803 ustawiona na terenie przykościelnym nieistniejącego kościoła Opieki św. Józefa, umieszczona na cokole. na nim inskrypcja "Święty Janie Nepomocenie modl się za nami. Dnia 22 lipca Roku 18003 (?)"

 

^
Czabarówka (Чабарівка) Ziemia Halicka region: Husiatyn obwód: Tarnopol  
 

Figura św. Jana Nepomucena na wysokim cokole i podstawie schodkowej, wykonana z szarego piaskowca, ustawiona na placu przykościelnym; obecnie figura uszkodzona (zniszczona głowa świętego). Na ścianie cokołu płaskorzeźbiony kartusz z godłem herbu Pilawa. Barok, XVIII wiek (uwaga: wieś leży w Ziemi Halickiej woj. ruskiego mimo przynależności do rejonu husiatyńskiego)

 

^
Kopyczyńce (Копичинці) Ziemia Halicka region: Husiatyn obwód: Tarnopol  
 

W tym miasteczku w dawnym powiecie trembowelskim w kościele przechowywana jest drewniana polichromowana figura  Jana N. z prawą ręką wzniesioną ponad głowę (zapewne kiedyś tkwił w niej krzyż) i z biretem w lewej opuszczonej dłoni (uwaga: wieś leży w Ziemi Halickiej woj. ruskiego mimo przynależności do rejonu husiatyńskiego) (nad: W.M.)

 

^
Mogielnica Nowa (Могильниця) region: Trembowla obwód: Tarnopol  
 

Figura św. Jana Nepomucena z roku 1982 umieszczona na wysokim cokole i podstawie schodkowej, wykonana z szarego piaskowca, obecnie pozbawiona głowy, umieszczona na placu przed zrujnowanym i opuszczonym kościołem św. Józefa

 

^
Stanisławów (Івано-Франківськ) region: Iwano-Frankivsk obwód: Stanisławów (Iwano-Frankivsk) ul. Wowczyniecka 92
 

W pochodzącym z roku 1927 kościele parafialnym p.w. Chrystusa Króla, w prawym ołtarzu bocznym, znajduje się obraz z Janem N. wyglądający na znacznie starszy niż jego otoczenie (XVIII wiek?). Ujęcie jest nieco nietypowe - widoczna jest klęcząca postać JN w otoczeniu aniołów, prezentującego Język w pięciogwiaździstej aureoli matce Boskiej z Dzieciątkiem. Jeden z aniołków z palcem na ustach trzyma otwartą Księgę, inny niewielki krzyż. Obraz, tak jak i inne elementy wyposażenia, zdają się pochodzić z innego, starszego kościoła, być może przeniesione tutaj po przejęciu go przez Cerkiew (nad: W.M.)



^
  ¿ Stanisławów (Івано-Франківськ) region: Iwano-Frankivsk obwód: Stanisławów (Iwano-Frankivsk)  
 
 

Według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom XI) był kamienny posąg Jana N. z roku 1742 (uwaga: sprawdzić stan obecny)

 

^
Michalcze (Михальче) region: Michalcze obwód: Stanisławów (Iwano-Frankivsk)  
 

Po prawej stronie kościoła św. Michała Archanioła stoi dzwonnica, a w jej wnęce znajduje się kamienna bielona uszkodzona rzeźba Jana N.

 

^
Podkamień (Підкамінь) region: Brody obwód: Lwów  
 

Na terenie zespołu klasztornego dominikanów i dawnego cmentarza jest kaplica Jana N. z 1772 roku zbudowana przez ojca Dominika Terleckiego na planie kwadratu, z wieloboczną kopułą z latarnią. W podziemiu znajduje się kostnica o planie krzyża nakryta kolebkami. W narożach dachu kamienne wazy, portal wejściowy z półkolistym naczółkiem, po bokach półkoliście zamknięte nisze. Po dewastacjach (splądrowana w 1920 roku przez krasnoarmiejców krypta z trumnami) i okresie opuszczenia wyremontowano ja na początku XXI wieku i powiększono o prostokątną część ołtarzową

 








  • - Bolechów (Болехів, Bołechiw, okręg Bolechów, obwód: Stanisławów): niezachowana kaplica Jana N. z lat 30-tych XX wieku, prawdopodobnie zniszczona po zakończeniu II WŚ (nad: W.M.)

 

  • Kołomyja (Коломия, okręg Kołomyja, obwód Stanisławów, woj. ruskie, ): w Muzeum Huculszczyzny i Pokucia znajduje się obraz na szkle z wizerunkiem Jana Nepomucena, bardzo wschodni w charakterze. Widoczne jest podobieństwo do przywiezionego ze Wschodu wizerunku na obrazie z Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie (zobacz niżej) (uwaga: w tym samym muzeum znajduje się kafel z pieca huculskiego, na którym namalowany jest prawosławny święty podobny do Nepomucena) (nad: I.M.) (o Szklanych Nepomukach - na osobnej stronie >>)

 

  • Pieniaki : w tej miejscowości na południe od Brodów, przy ulicy niedaleko kościoła jest XVIII-wieczna figura Jana N. ustawiona na dwukondygnacyjnym postumencie z rokokowym ornamentem

  • Dobrostany: w przysiółku Białogóra, przed kościołem, znajduje się figura JN na wysokim cokole. Rąkowski podaje, że pochodzi z wieku XVII, ale tym razem nie ulegam jego autorytetowi

  • Ostróg (pow. Równe): w tutejszej farze w 1749 roku staraniem proboszcza Stanisława Tomaszewskiego (1735-1751) rozpoczęto murowanie kaplicy pw. św. Jana Nepomucena. Fundatorem był książę Stanisław Jabłonowski (wg innego źródła Anna Jabłonowska). Budowę kaplicy ukończył ks. Józef Jan Gołuchowski (1751-1772) w 1753 roku; koszty tym razem pokrył starosta czehryński książę Jan Kajetan Jabłonowski. W roku następnym księżna Tekla Jabłonowska ofiarowała relikwie św. Jana Nepomucena (>>) i św. Tekli.  W 1794 roku ukończony został w tej kaplicy ołtarz św. Jana Nepomucena oraz sprawiony obraz tego świętego (uwaga: należy sprawdzić co z tego zostało do dzisiaj, co zniszczono, a co  wyjechało np. do Wrocławia)

  • Łopatyn (pow. Radziechów): na środku rynku stoi od niepamiętnych lat kapliczka św. Jana Nepomucena (nad: J.D.)

  • Przechody (Czarny Las) (archid. Lwów, dek. Czortków, par. Czortkow): jest tu kaplica św. Jana Nepomucena przerobiona w 2002 roku ze starej cysterny (!!!). W ołtarzu umieszczono współczesny obraz JN. We wsi mieszkają potomkowie imigrantów oraz osób wydalonych z Polski podczas operacji Wisła. (zobacz artykuł źródłowy >> oraz reportaż i wywiad z księdzem >>) (nad: W.M.)

  • nieustalone miejsce na Ukrainie, we lwowskiem: kamienny bielony Jan na cokole, w rękach pomalowany na brązowo krzyż (zobacz zdjęcie 1 >>) (zobacz zdjęcie 2 >>)

  • Toustoług (Товстолуг, dek. Tarnopol): na kanelowanej kolumnie umieszczono barokowy posąg Jana N., który szczęśliwie zachował się do dzisiaj, choć utracił obie ręce i krucyfiks z palmą. Bardzo piękny obiekt, na cokole polskie i łacińskie inskrypcje fundacyjne oraz kartusz herbowy (nad: W.M.)

  • Zabruczańskie: kościół pod wezwaniem Jana N.

  • Sasów (Sassów, Сасів, pow. Złoczów): w kościele pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela zachowała się kamienna głowa Jana N. - sam posąg został rozbity przez komunistów (nad: W.M.)

 

^
Złoczów (Złoczew, Золочів, ‏זלאָטשעװ‎) region: Złoczów obwód: Lwów  
 

W sąsiedztwie cerkwi Zmartwychwstania (dawnego kościoła) stoi kamienna rzeźba Jana N. z przełomu XVIII i XIX wieku

 

^
Usznia (Ушня) region: Złoczów obwód: Lwów  
 

We wsi uchowały się cudem dwie stare kapliczki, w tym drewniana XVIII-wieczna brogowa z drewnianą figurą Jana N. Całość pomalowana, z przewagą białej farby

 

^
Suchodół (Суходіл) region: Przemyślany obwód: Lwów  
 

Na północnych obrzeżach miejscowości stoi kamienna figura Jana N. otoczona metalowym płotkiem (nad: W.M.)

 

^
Pustomyty-Liskiewicze (Пустомити-Лісневичі) region: Pustomyty obwód: Lwów  
 

W przysiółku Liskiewicze należącym do Pustomytów, na cmentarzu, znajduje się kamienna bielona figura Jana N. (nad: W.M.)

 

^
Krakowiec (Краковець) region: Jaworów obwód: Lwów Ziemia Przemyska woj. ruskiego ul. Cerkiewna (Tserkovna)
 

Na rozstajach murowana z cegły kapliczka nepomucka jest przekształcona w roku 2010 w duchu wschodu - ma błyszczącą złotą kopułę z krzyżem na szczycie, kolorowe okapy pod daszkiem z pseudodachówki, daszek z pleksi nad wejściem oraz śliczny różowy betonowy płotek wokół. Wewnątrz polichromowana statyczna figura Jana N. na marmoryzowanym cokole. Poprzednie wcielenie tego obiektu było znacznie bliższe naszym wyobrażeniom o kapliczce nepomuckiej - drewniana kapliczka o dwuspadowym daszku, oparta na czterech słupach, z tylną ścianą i płotkiem na froncie (nad: W.M.)



^
Drohobycz (Дрогобич) region: Lwów obwód: Lwów Ziemia Przemyska  
 

W kościele św. Bartłomieja zachowała się drewniana polichromowana figura Jana Nepomucena. Figura stoi w bocznej kaplicy, która została nadbudowana nad zbiorową mogiłą Polaków, którzy schronili się w kościele i w nim zostali zamordowani przez wojska Chmielnickiego; pierwotnie było to boczne wejście do kościoła (uwaga: w prawej nawie znajdują się też XVIII-wieczne freski - scenka spowiedzi i rozdawania jałmużny biednym, lecz źródła wskazują tym razem na św. Walentego i św. Jana Kantego, patronów ubogich i chorych) (nad: I.M., uzup: I.K.)




^
Mościska (Мостиська, Mostyszcza, Mostycze) region: Mościska obwód: Lwów Ziemia Przemyska woj. ruskiego  
 

Na szlaku do Czyszek i Trzcieńca, czyli na południowy zachód od miasta, dnia 20 maja 2018 roku po poświęceniu w kościele, na kamienno-ceglanym cokole ustawiono nową polichromnowaną figurę Jana N. Umiejscowiono ją pod starą lipą, w miejscu gdzie "od zawsze" stał Jan. Oryginał zaginął w latach 40. (zobacz niżej). Nowa rzeźba jest szablonowa, ale pięknie się prezentuje w tym miejscu ze swą czerwoną peleryną (nad: W.M.)



^
- Mościska (Мостиська, Mostyszcza, Mostycze) region: Mościska obwód: Lwów Ziemia Przemyska woj. ruskiego  
 
 

Dla porządku wymieniam tu starą, zaginioną figurę Jana N. spod lipy na na szlaku do Czyszek i Trzcieńca. Stała ona na kolumnie, z dala od tutejszych cieków wodnych i mostów. Zaginęła po nakazie rozbiórki wydanym przez Sowietów w latach 40. Zastąpiona po latach nową rzeźbą (zobacz wyżej) (nad: W.M.)


 

^
Mościska (Мостиська, Mostyszcza, Mostycze) region: Mościska obwód: Lwów Ziemia Przemyska woj. ruskiego  
 

Na skrzyżowaniu dróg na Rudniki i Zawadę, przy moście na rzeczce Sieczna, czyli na północny wschód od centrum miasta, dnia 19 maja 2019 ks. Jan Hano poświęcił figurę św. Jana Nepomucena. Jest to polichromowana szablonowa figura o rozwianej szacie, opatrzona na cokole napisem po ukraińsku, w łacinie i po polsku: "Sancte Joannes ora pro nobis. / Święnty Janie Niepomucenie / módl się za nami. / 2019 A.D." (nad: W.M.)

 

^
Mościska-Zakościele (Закостілля) region: Mościska obwód: Lwów Ziemia Przemyska woj. ruskiego  
 
 

W tym dawniej samodzielnym miasteczku, dziś części Mościsk, w pobliżu mostu nad strumykiem stała kapliczka z drewnianą figurą Jana N. Ufundowana została przed II wojną światową przez niejakiego Kozińskiego jako wotum wdzięczności za dar leczenia ludzi. Kapliczka zniszczona w latach 40. przez Sowietów, jednak figura została uratowana i schowana na strychu jednej z mieszkanek. Nie znam jej aktualnego stanu

 

^
Twierdza (Твіржа) region: Mościska obwód: Lwów Ziemia Przemyska woj. ruskiego  
 
 

Figura Jana z kapliczki zniszczonej w latach 40. przez Sowietów, uratowana i schowana na cmentarzu przez jedną z mieszkanek. Nie znam jej aktualnego stanu

 

^
Trzcieniec (Тщенець) region: Mościska obwód: Lwów Ziemia Przemyska woj. ruskiego
 

W kościele, po lewej stronie łuku tęczowego, stoi polichromowana figura Jana N. (nad: W.M.)

 

^
Radenice (Раденичі) region: Mościska obwód: Lwów Ziemia Przemyska woj. ruskiego
 

W kościele ołtarzowa drewniana polichromowana figura Jana N. z krzyżem w rękach (nad: W.M.)

 

^
Turka (Turka nad Stryjem, Турка) region: Turka obwód: Lwów  
 

W tej wsi położonej na wschód od Ustrzyk Dolnych, dawniej należącej do Ziemi Przemyskiej woj. ruskiego, przy drewnianej unickiej cerkwi św. Mikołaja z roku 1739 stoi zaszklona drewniana kapliczka, a w niej figura najprawdopodobniej Jana N. Obok MB (nad: W.M.)

 

Ruś Zakarpacka (12)
zobacz na mapie google (>>)



 MIEJSCOWOŚCI:      



^
Użhorod (Ужгород, Ungvár, Ungwar, Wuhmar) region: Użhorod obwód: zakarpacki ul. Tukha
 

U stóp góry Kalwarii w Wielkanoc 2011 roku odsłonięto nową figurę Jana N.! Figura jest spora, polichromowana, ma wszelkie atrybuty i ustawiono ja na cokole z odpowiednimi tablicami informacyjnymi. Nad rzeźbą, na metalowych kolumienkach wznosi się ażurowa kopuła. W uroczystości poświęcenia w dniu 16 maja 2011 wzięli udział duchowni, władze miasta i dyplomaci, w tym z Republiki Czeskiej. Specjalnie na tę uroczystość podkarpaccy mistrzowie wykonali ceramiczne pamiątkowe reliefy (nad: W.M.).
Jan Nepomucen to dawny patron miasta. Jego figura stała tu już w połowie XVIII wieku (inne źródło mówi o roku 1781). Kilkakrotnie niszczona - nie wiem, czy aktualne jej wcielenie ma fizycznie coś wspólnego z tym pierwszym pomnikiem - choć nadesłany przez W.M. artykuł mówi chyba o odnalezieniu szczątków tej figury na cmentarzu na Kalwarii i jej odtworzeniu



^
Użhorod (Ужгород, Ungvár, Ungwar, Wuhmar) region: Użhorod obwód: zakarpacki Pryyuts'kyi Ln.
 

W zamku, w jednym z korytarzy, zobaczyć można drewnianą barokową figurę Jana N. Jest nieco zniszczona (resztki polichromii, utrącony krzyż), lecz widoczna jest dobra klasa artystyczna rzeźby. Nie jest znane jej pochodzenie, w zamku umieszczono ją wtórnie (nad: W.M.)

 

^
Użhorod (Ужгород, Ungvár, Ungwar, Wuhmar) region: Użhorod obwód: zakarpacki ul. Woloszczina
 

W kościele farnym p.w. św. Jerzego z XVIII wieku, w górnej części prawego bocznego ołtarza znajduje sie okrągły obraz z wizerunkiem Jana N. Obok anioł z palcem na ustach (nad: W.M.)

 

^
Rachów (Rachiw, Рахів) region: Rachów obwód: zakarpacki  
 

Murowany kościół p.w. św. Jana Nepomucena z lat 1822-25. W ołtarzu głównym ładny obraz z klęczącym Janem N. Odbywa się tu odpust nepomucki



^
Jasina (Ясіня, Jasinia, Єсінє, Kőrösmező, Frasin, Jasyny, Jasyne, Jasene) region: Rachów obwód: zakarpacki  
 
 

Murowana kaplica p.w. Jana N. zbudowana w 1994 roku, odnowiona w 2014

 

^
Mokra Niemiecka (Mokra Nimećka, Мокра Німецька, Komsomolsk, Комсомольськ) region: Tiacziw obwód: zakarpacki  
 

Przy wjeździe do wsi jest okazała tablica z nazwą wsi w językach ukraińskim i niemieckim, a napisy te rozdziela współczesna kapliczka z polichromowanym Janem N. na murowanym cokole. Jan ma aureole, z której zgubił jedną gwiazdę (nad: W.M.)

 

^
Mokra Niemiecka (Mokra Nimećka, Мокра Німецька, Komsomolsk, Комсомольськ) region: Tiacziw obwód: zakarpacki  
 

Drewniany kościół p.w. św. Jana Nepomucena, dziś cerkiew prawosławna. Nieco zaskakuje zachowany ciągle niemiecki napis na stropie. W ołtarzu głównym duży obraz z klęczącym Janem N., a tabernakulum oświetla pięć żarówek



^
Busztyno (Буштино, Bustyaháza, Buštyno) region: Tiacziw obwód: zakarpacki  
 

W tym miasteczku położonym w w miejscu gdzie łączą się rzeki Terebla oraz Cisa, w kościele przy jednym z bocznych okien ustawiono polichromowaną figurę Jana N. (nad: W.M.)



^
Wyszkowo (Вишково, Вышково, Wyschkowo, Výškovo nad Tisou, Visk) region: Chust obwód: zakarpacki  
 

W kościele św. Mikołaja, przy ścianie, na kolumnie ustawiono ładną polichromowaną figurę Jana N. z krzyżem i palmą w rękach. Znajdują się tutaj również relikwie błogosławionej Marty Wieckiej, związanej z kultem nepomuckim (zobacz więcej >>) (nad: W.M.)

 

^
Wyłok (Вилок, Vylok, Tiszaújlak) region: Wynohradiw obwód: zakarpacki вул. Центральна (E81) / Вокзальна
 
 

Przy skrzyżowaniu murowana sześciokątna kapliczka domkowa św. Jana Nepomucena, kryta czterospadowym daszkiem z blachy. Wewnątrz zapewne figura Jana N. (uwaga: sprawdzić na miejscu stan zachowania). Przed kapliczką kamienny krucyfiks. Całość ogrodzona białym płotkiem i obsadzona sumakami i drzewami

 

^
Fanczykowo (Фанчиково, Fančiková, Fancsika) region: Wynohradiw obwód: zakarpacki ul. GŁówna / Holovna
 

W zewnętrznej fasadzie kościoła są dwie półokrągłe wnęki. W lewej umieszczono polichromowaną figurę Jana N. (nad: W.M.)

 

^
Onokiwci (Оноківці, Felsődomonya, Onokivci) region: Użhorod obwód: zakarpacki droga H13
 

W kościele, w ołtarzu głównym, wśród innych figur odnaleźć można polichromowaną rzeźbę Jana N. z palcem przy ustach. Zapewne koniec XIX wieku (nad: W.M.)

 

Dawne województwo kijowskie
(6 + 2)

uwaga:  miasta królewskie Rzeczypospolitej Kijów tylko formalnie należało do woj. kijowskiego. Faktycznie nie zostało zwrócone przez Moskwę mimo postanowień rozejmu andruszowskiego w roku 1667

zobacz na mapie google (>>)



 MIEJSCOWOŚCI:      



^
Kijów (Київ, Kyjiw) region: Kijów obwód: Kijów ul. Ławrska 9 / вулиця Лаврська 9
 

"Національний Києво-Печерський історико-культурний заповідник", czyli "Narodowy Kijowsko-Peczerski Rezerwat Historyczno-Kulturowy" przechowuje drewnianą rzeźbę Jana N. ofiarowaną przez proboszcza cerkwi w Buśnie (Ziemia Chełmska woj. ruskiego >>) - pochodzącego z Wołynia Polijewkta Haponowicza - w 1893 roku Muzeum Cerkiewno-Archeologicznemu w Chełmie . Po pierwszej wojnie światowej w zbiorach muzeum, mieszczącego się od 1919 roku w budynku Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego (Muzeum Ziemi Chełmskiej przy Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego). W 1945 roku została wraz z innymi eksponatami zabrana z Chełma i trafiła do Kijowa. Wg Pawła Sygowskiego rzeźba stała w kapliczce "przy drodze z Buśna do Busienka". Jest to figura z resztami polichromii, z utrąconą prawą ręką i palcami lewej. Rysy twarzy nieco zatarte. Biret, kołnierzyk komży wyłożony na pelerynę (nad: Pietrosul)

 

^
  ¿ Tetyjów (Тетіїв) region: Tetyjów obwód: Kijów  
 
 

Według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom XII) przed głównymi drzwiami kościoła był kamienny posąg Jana N. z granitu (uwaga: sprawdzić stan obecny)

 

^
  ¿ Wołodarka (Володарка) region: Tetyjów obwód: Kijów  
 
 

Według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom X), w tutejszym kościele był obraz św. Jana Nepomucena (uwaga: sprawdzić stan obecny)

 

^
  Skwira (Skwyra, Сквира) region: Skwira obwód: Kijów  
 
 

Jest tu parafia pod wezwaniem Jana N. Według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom X), w tutejszym kościele fundowanym przez księżną Radziwiłłową w roku 1865, w bocznym ołtarzu, był (jest?) obraz Jana N. malowany przez Leonarda Straszyńskiego (uwaga: sprawdzić stan obecny)

 

^
Żytomierz (Житомир) region: Łuck obwód: Żytomierz ul. Zamkowa
 

W kościele katedralnym św. Zofii znaleźć można drewnianą polichromowaną figurę Jana N. (nad: W.M)

 

^
Żytomierz (Житомир) region: Łuck obwód: Żytomierz ul.
 
 

W kościele św. Wacława, po lewej stronie ołtarza wisi typowy obraz z Janem N. (nad: W.M)

 

^
  Żytomierz (Житомир) region: Łuck obwód: Żytomierz ul.
 
 

Część polskiego cmentarza założonego w 1800 roku nazywany jest "kwaterą św. Jana Nepomucena", inne kwatery są pod opieką innych świętych

 

^
Puliny (Pauliny, Pułyny, Czartolesy, Czerwonoarmijsk, Червоноармійськ) region: Puliny obwód: Żytomierz  
 

Według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom IX) był tu kościół pod wezwaniem Jana N. wzniesiony przez ks. prałata Janowskiego w roku 1796. Na fotografii znalezionej w sieci widać drewniany biały trzynawowy budynek z dwiema wieżami w fasadzie i półokrągłymi oknami, ale nie mam pewności że to ten właściwy zabytek. Inne zapisy - a panuje w nich niezły bałagan ze względu na mnogość używanych nazw - mówią o nadal czynnej parafii pod wezwaniem Jana N. Można więc przypuszczać, że i kościół istnieje, i znajdziemy w nim co najmniej jeden wizerunek JN (dekanat Baranówka, diec. Łuck. uwaga: sprawdzić stan obecny)

 

Dawne województwo wołyńskie
(część na dzisiejszej Ukrainie, 15 + 5)
zobacz na mapie google (>>)



 MIEJSCOWOŚCI:      



^
Łuck (Луцьк) region: Łuck obwód: Wołyń ul. Kafedralna 17
 

W katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła, dawnym kościele jezuickim, w ołtarzu w prawym ramieniu transeptu znajduje się niewielki owalny obraz z Apoteozą Jana N. (nad: W.M)

 

^
  ¿ Łuck (Луцьк) region: Łuck obwód: Wołyń ul. Kafedralna 17
 
 

W katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła, dawnym kościele jezuickim, we wnękach ściennych ustawiono barokowe (?) figury świętych. Jedna z nich może być Janem N., choć szanse na to nie są wielkie (uwaga: sprawdzić!)

 

^
Leszniów (Лешнів) region: Brody obwód: Lwów  
 

Przy ruinach kościoła bernardynów na cokole stoi kamienna bielona rzeźba Jana N. Ma bardzo nietypowe nakrycie głowy, które jest zapewne przeróbką lub naprawą uszkodzonego biretu. Efekt jest bardzo nietypowy, wygląda to jak złocony czepiec kobiecy. Widać, że figurę poddano bardzo niefachowej konserwacji, przez co ucierpiała również twarz i detale (nad: W.M.)

 














  • ¿ Holcza (Гільча, pow. Ostróg): według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom III) była tu grota z cudownym źródłem, gdzie w końcu XVIII wieku podczaszy wołyński Ignacy Podhorodecki ustawił statuę Jana N. przeniesioną z pobocza drogi Holcza-Mizocz (uwaga: sprawdzić stan obecny)

Rysunki ołówkiem podmalowane akwarelą autorstwa Napoleona Ordy (1807-1883). Ich opisy pochodzą z   "Katalogu rysunków architektonicznych ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie ", PWN W-wa 1975. (nad: M.K.)

  • Białołówka: ruiny zamku Koreckich i kościół parafialny p. w. św. Jana Nepomucena. Widok od strony rzeki. Na wysokim brzegu pozostałości murów obronnych z czworokątną basztą zwieńczoną krenelażem. W obrębie murów kościół z kolumnadą i trójkątnym przyczółkiem w fasadzie, z lewej dwuarkadowa dzwonnica. Kościół fundowany przez Marię Radziwiłłową w roku 1777, restaurowany w 1813 przez Piotra Franciszka Potockiego (być może dopiero wtedy zyskał wezwanie JN) oraz w roku 1870

 

  • Lubar (Liubar, Любар, pow. Żytomierz, Wołyń): kościół podominikański z XVII wieku, rekonsekrowany przez bpa J. Załuskiego p.w. św. Michała i Jana Nepomucena w roku 1765, zamknięty od lat 30. do 90. XX wieku, obecnie pod wezwaniem śśw. Michała i Dominika. Przedstawiam rysunek Napoleona Ordy - kościół parafialny podominikański p.w. śś. Michała i Jana Nepomucena oraz klasztor, fundowane w roku 1765 przez x. Franciszka Lubomirskiego. Widok od strony rzeki Słucz. Datowanie rysunku: 1862 - 1876

 

  • Zbaraż (Wołyń): Jan N. stoi w alejce wiodącej do kościoła pod wezwaniem św. Antoniego, przy mostku nad rzeką Horyń. Niestety miejscowy proboszcz urzędujący w Zbarażu od 2000r. nie zna historii Nepomuka, miejscowych Polaków nie miałam możliwości spytać, a Ci z którymi mogłam rozmawiać bali się mówić po polsku ((((. Widać, że o kapliczkę dbają, choćby po kwiatach - rzadkość na Ukrainie (nad: ElaW). Ja odwiedziłem to miejsce w czerwcu 2008 i widziałem miły tutejszy zwyczaj - przy Janie przystanęła na chwilę dziewczynka i przeżegnała się trzykrotnie, po prawosławnemu. Przy Janie N. schizma nie obowiązuje

  • ¿ Zbaraż (Wołyń): Nepomuk musi być od dawna lubiany w Zbarażu, gdyż na fasadzie kościoła po lewej stronie stoi jego figura, obok figury patrona kościoła (nad: ElaW). Ja odwiedziłem to miejsce w czerwcu 2008 i zgłaszam wątpliwości - na zbliżeniach figura nie wygląda na Jana N., a to z powodu sznura zakonnego widocznego na szacie (uwaga: sprawdzić w źródłach)

  • Zbaraż (Wołyń): figurka św. Jana Nepomucena znajduje się we wnęce jednego z kamiennych nagrobków na dużym, pięknym, choć mocno zaniedbanym cmentarzu rzymsko-katolickim, na którym dominują zniszczone stare polskie groby. Trudno ustalić na czyim nagrobku we wnęce znajduje się postać Jana, gdyż nagrobek ten jest zniszczony. Nagrobny pomnik składa się z postumentu i ustawionej na nim kobiecej figury bez głowy. Postument jest kwadratowy, a w jego wnęce znajduje się płaskorzeźba Nepomuka. Figura ma uszkodzony nos, a oprócz tego nosi ślady działania wiatru i deszczu. Święty w obu dłoniach trzyma krzyż. Poniżej jego stóp znajduje się zatarty już napis, w którego treści można jednak odczytać słowo "St. Jan"  (nad: I.M.)

  • Zbaraż (Wołyń): na tym samym cmentarzu (zobacz wyżej) odnaleźć można kolejnego Jana Nepomucen w formie płaskorzeźbionego wizerunku we wnęce nagrobka Jana Ournika z roku 1893 (nad: I.M.)

  • Zawalijki (Завалійки, obw. Chmielnickij-Płoskirów, diec. Łuck, Wołyń): kościół p.w. św. Jana Nepomucena

  • -/¿ Zasław (Ізяслав, Заслав, pow. Zasław, obw. Chmielnickij-Płoskirów, diec. Łuck, Wołyń): w tutejszym kościele bernardynów św. Michała, jak przy wielu innych kościołach bernardynów w Polsce, działało Bractwo św. Jana Nepomucena (>>) założone w XVIII wieku. Musiał być tu co najmniej jeden wizerunek Jana N. Nie wiem, czy cokolwiek (i gdzie) z wyposażenia świątyni się zachowało - dziś jest tam więzienie

  • Mizocz (Мізоч, pow. Ostróg/Dubno, obw. Równe, diec. Łuck, Wołyń): według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" jest tu kościół pod wezwaniem Jana N., ufundowany w 1795 roku przez gen. Krzysztofa Dunin-Karwick jego a wykończony przez jego syna Kazimierza po 1830


^
Dubno (Дубно) region: Dubno obwód: Równe ul. Kniazia Ostrogskiego
 

Murowany kościół farny pod wezwaniem Jana N. wybudowany przez ks. Osińskiego w latach 1817-1832 kosztem parafian, biedny i zaniedbany, w 1993 roku zwrócony katolikom. Wewnątrz niepozorny obraz Jana N. bez ram. Pierwszy kościół drewniany p.w. Św. Jana Nepomucena spłonął wraz z archiwum parafialnym w 1811 roku



^
Dubno (Дубно) region: Dubno obwód: Równe ul. Kniazia Ostrogskiego
 
 

W kościele farnym pod wezwaniem Jana N. (zobacz wyżej), w  prawym ołtarzu bocznym jest nowy obraz, niemal taki sam ten prezentowany w zakrystii kościoła na wodzie w Zwierzyńcu (Ziemia Chełmska d.woj. ruskiego >>) (nad: Pietrosul)

 

^
Dubno (Дубно) region: Dubno obwód: Równe ul. Kniazia Ostrogskiego
 
 

W kościele farnym pod wezwaniem Jana N. (zobacz wyżej), w gablocie po lewej stronie stoi stara figura Jana N. z Iwanicz. 21 maja 2015 roku parafianie z parafii św. Piotra i Pawła w Równem i mieszkańcy wsi Iwanicze (zobacz niżej, d.woj. bełzkie) uroczyście przekazali miejscowym katolikom starą drewnianą figurę św. Jana Nepomucena z poświęconej mu kaplicy, w której umieszczono jej kopię (nad: Pietrosul)

 

^
Dubno (Дубно) region: Dubno obwód: Równe ul. Kniazia Ostrogskiego
 

Przy kościele pod wezwaniem Jana N. (zobacz wyżej), po lewej stronie fasady, na smukłym cokole stoi współczesna złocona figura Jana N.

 

^
  - Kuty (Кути) region: Szumsk obwód: Tarnopol  
 

Była tu kamienna figura św. Jana Nepomucena na cokole, która została zniszczona przez komunistów (uwaga: wieś praktycznie zniszczona w czasie Rzezi Wołyńskiej (uwaga 2: nie jest dom końca pewne, czy chodzi o tę miejscowość, czy może o Kuty nad Czeremoszem w obwodzie stanisławowskim)

 

^
Iwanicze (Іваничі) region: Równe obwód: wołyński  
 

W szczerym polu, w miejscu po dawnej wsi Iwanicze koło Satyjowa (Сатиїв, gmina Warkowicze: powiat Dubno, woj. wołyńskie) stoi kapliczka Jana N. W 2012 roku staraniem Fundacji Niepodległości została ona odrestaurowana. Jest murowana z cegły, otynkowana, kryta blachą w romby, na bardzo oszczędnym, minimalnym ołaceniu. Materiał na więźbę użyty wtórnie, zbijany gwoździami o przekroju kwadratowym, mechanicznie wytwarzane. Drewniany gzyms zbity wysokiej klasy gwoździami kowalskimi, różnej długości. Wewnątrz jako podstawa figury, położony kamień z żaren. Nad prześwitem u góry zachowała się uszkodzona inskrypcja, wyciśnięta w świeżym tynku, świadcząca o remoncie w latach 1920-1930. Czas powstania: brak ścisłych danych, prawdopodobnie przełom XVIII / XIX wieku. Ceglany wątek korpusu i cokołu niedbale ułożony na zaprawie wapienno-piaskowej. Element stopni nie związany z wątkiem cokołu, dostawiony później. Drewniany wieniec wykonany z elementów o wymiarach: 1960 x 180 x 75mm. Słup i narożne krokwie wykonane niestarannie i niedbale. Podbitka oszczędnościowa, wykonana z przypadkowych kawałków desek. Pokrycie połaci blachą wykonane perfekcyjnie. Styki połaci zakryte amatorsko i niedbale, bez wątpienia późniejsze. Metalowy krzyż luźno obsadzony, chwiejący się. Zachowały się nikłe ślady złoceń na jego powierzchni. Drewniany gzyms wykonany perfekcyjnie z desek sosnowych, zbity kowalskimi ćwiekami. We wnęce pod stopami figury ułożony kamień z żaren. Znajdujące się we wnęce figury nie związane z tym obiektem, przypadkowo tam umieszczone. Wielokrotnie podpalane i niszczone. Jeszcze po wojnie kapliczka stała w zwartej zabudowie wsi, po której nie pozostał nawet ślad. Zniszczona figura Jana N. z tej kapliczki została przeniesiona 21 maja 2015 roku do kościoła JN w Dubnie (zobacz wyżej), a tu umieszczono jej kopię  (nad: I.M., za: fundacja-niepodleglosci.pl, uzup: Pietrosul)



^
Hołoby (Голоби) region: Kowel obwód: Wołyń  
 

Stały tu od roku 1711 cztery figury świętych. Jedna z nich zniszczona została przez Niemców w roku 1916. Zdjęcie wykonane w 1917 roku przedstawia  główną ulicę z tymi właśnie rzeźbami. Ta po prawej stronie to Jan Nepomucen - a rok 1711 to bardzo wczesna data jak na figurę Jana N.! Na zdjęciu z 1998 roku widać, że z czterech figur została tylko ta oraz rzeźba MB  (nad: M.K.)



Dawne województwo podolskie
(17 + 10)
zobacz na mapie google (>>)



 MIEJSCOWOŚCI:      









  • Kamieniec Podolski (Кам'янець-Подільський, region Kamieniec, woj. podolskie, ): przy katedrze i gmachu seminarium duchownego jest brama triumfalna (zwana bramką katedralną) z pomnikiem św. Jana Nepomucena z połowy XVIII wieku. Kazał ją wznieść biskup kamieniecki Adam Krasiński z okazji przyjazdu króla Stanisława Augusta, który podążał na nieszczęsne spotkanie z carycą Katarzyną w Kaniowie. SAR zobaczył tę budowle 11 listopada 1781 roku. Biskup zarządził budowę takiej dekoracji mimo, że jeszcze chwilę wcześniej był adwersarzem króla. Na fryzie bramy od strony ulicy Tatarskiej widnieje napis:


    Hic intrabat Stanislaus AugustUs
    Rex die XI 9-bris 1781 anno


     
  • Kamieniec Podolski (Кам'янець-Подільський, region Kamieniec, woj. podolskie, ): w katedrze, na boku barokowej ambony, zobaczyć można płaskorzeźbiony wizerunek Jana N.

  • Kamieniec Podolski (Кам'янець-Подільський, region Kamieniec, woj. podolskie, ): w katedrze, w zwieńczeniu baldachimu tronu biskupiego ustawionego w prezbiterium umieszczono figurę, która z pewnym wahaniem kwalifikuje jako Jana N. (uwaga: sprawdzić w źródłach)

 

  • -/¿ Kamieniec Podolski (Кам'янець-Подільський, region Kamieniec, woj. podolskie, ): według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom III) w katedrze, w bocznym ołtarzu, był obraz przedstawiający Jana N. autorstwa trynitarza ks. Józefa Prantla, z II połowy XIX wieku (uwaga: zapytać na miejscu)

  • ¿ Kamieniec Podolski (Кам'янець-Подільський, region Kamieniec, woj. podolskie, ): na czubku szkarpy flankującej zachodnią fasadę katedry umieszczono popiersie postaci przypominającej Jana N. Jest to duchowny w birecie kanonika i z peleryną na ramionach. Obiekt nieco podobny do tych z fasady kościoła karmelitów (zobacz niżej), lecz w lepszym stanie zachowania

  • ¿ Kamieniec Podolski (Кам'янець-Подільський, region Kamieniec, woj. podolskie, ): fasadę kościoła karmelitów - dziś cerkwi unickiej - stojącego w narożniku rynku ormiańskiego, przy trasie do zamku, wieńczą rzeźby, w tym jedna o cechach nepomuckich. Jest to popiersie, nieco zniszczone i umieszczone na tyle wysoko, że nie ma pewności co do identyfikacji obiektu. Problemem jest to, że po drugiej stronie fasady, symetrycznie, umieszczono prawie identyczne popiersie! Czy choć jedno z nich to Jan N.? Obiekty nieco podobne do tego z fasady katedry (zobacz wyżej), lecz w gorszym stanie zachowania










^
  Kamieniec Podolski (Кам'янець-Подільський) region: Kamieniec Podolski obwód: Kamieniec Podolski  
 

Z okazji jubileuszu diecezji kamienieckiej przygotowano wystawę "Podoliae Semper Fidales", na której prezentowano m.in. duży barokowy obraz przedstawiający Jana N. z aniołami. Duży serafin podtrzymuje Jana i dzierży krzyż, mniejsze usytuowały się na chmurze u jego stóp, są też główki anielskie. Uwaga: wystawa została zorganizowana we współpracy z NSA z Warszawy i nie jest pewne, gdzie na codzień rezyduje ten piękny obraz (nad: W.M.)

 


^
Beznoskowce (Abrykosiwka, Абрико́сівка, Безнісківці) region: Kamieniec Podolski obwód: Chmielnicki (Płoskirów)  
 

W starym sadzie jabłoniowym stoi kamienna figura. Jana N. Ciekawe przedstawienie - bardzo brodaty, stojący w lekkim kontrapoście Jan trzyma w ramionach krzyżyk i kwiat róży jako symbol milczenia (Sub rosa). Na cokole krzyż i nowa tabliczka informacyjna (nad: W.M.)








JN-Ukraina-Zamiechów: kościół p.w. św. Jana Nepomucena (fot: www.rkc.lviv.ua)
JN-Ukraina-Podole-Kupin: nieistniejąca zapewne kapliczka przydrożna, potem cmentarna


  • Buczacz (woj. podolskie): przy rogatkach miasta Mikołaj Bazyli Potocki (1706? - 1782) ufundował w roku 1750 niezwykłej urody pomnik Jana N., najprawdopodobniej według koncepcji architekta B. Meretyna, a wykonany przez słynnego Jana Jerzego Pinzla. Zniszczony został w roku 1947 - według niesprawdzonych pogłosek figurę świętego wrzucono do pobliskiej Strypy, jednak poszukiwania, podjęte w latach 70. przez Borysa Woźnickiego, doprowadziły jedynie do odnalezienia spoczywającego na dnie pomnika Józefa Stalina. Zachował się tylko majestatyczny ogromny cokół. Na nim inskrypcja:
     

    Patronie dobrej sławy kompanie podróżnych
    Broń tego miasta i mnie od przypadków różnych


    Pierwszego czerwca 2008 roku odbyła się uroczystość poświęcenia odtworzonego w roku poprzednim posągu JN ustawionego na odnowionym cokole. Zrobiono to zgodnie z zasadami sztuki, zachowując wszystkie szczegóły, a na uroczystości był i ksiądz katolicki i pop

  • Buczacz (woj. podolskie): w kościele parafialnym Wniebowzięcia NMP, w zwieńczeniu ołtarza św. Tadeusza (Mikołaja), umieszczono białą (stiukową?) rzeźbę Jana Nepomucena

  • Korościatyn (Krynica, pow. Buczacz, woj. podolskie): znajdowała się tu kaplica pw. św. Jana Nepomucena

  • ¿ Zamiechów (gm. Pilipkowce, okr. Wierzbowiec, woj. podolskie): kościół pod wezwaniem św. Jana Nepomucena wzniesiony w 1808 roku na miejscu starszego drewnianego z 1743 roku, fundacja tutejszego plebana Ławskiego

  • - Huta Szklana pod Komarówką (woj. podolskie): znajdowała się tu kaplica pw. św. Jana Nepomucena (uwaga: jest możliwe, że jest to ten sam obiekt co powyżej)

  • ¿ Markowa (pow. Podhajce, woj. podolskie): według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom VI) był tu drewniany kościół pod wezwaniem Jana N. (uwaga: sprawdzić stan obecny)

  • -/¿ Kupin (Podole, pow. Kamieniec, woj. podolskie): na początku XX wieku na tutejszym cmentarzu katolickim stała drewniana kapliczka JN, przeniesiona tu wcześniej z pobocza drogi po zniesieniu Unii. Znam ją z fotografii zamieszczonej w książce Z. Glogera "Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce. T. 2". Zapewne nie ma jej już od dawna (uwaga: sprawdzić!)

  • ¿ Olchowiec / Kuźmińczyk (gm. Olchowiec, par. Kutkowce, pow. Kamieniec, woj. podolskie): według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom V) w Kuźmińczyku była statua Jana N. z końca XVIII wieku fundacji Potockich, z ich herbem na cokole, przeniesiona do lasu w Olchowcu w ramach represji w roku 1863 (uwaga: sprawdzić stan obecny)

  • Śniatyń (woj. podolskie): na miejscowym cmentarzu była kapliczka Jana N., przy której pochowano związaną z Janem N. siostrę Marię Wiecką (zobacz wpis dotyczący Nowego Wieca na Pomorzu >>). Jej proces beatyfikacyjny jest w toku. Nie wiem, czy kapliczka nadal istnieje

  • Sieniawa Stara (Стара Синява, dawniej Syniawa, obw. Chmielnickij, Podole): widok ogólny od strony rzeki Ikwy (Ikawy) z kościołem parafialnym p.w. św. Jana Nepomucena fundowany na miejscu starszego przez x. Annę Radziwiłłową. Kościół dwuwieżowy, w narożniku ogrodzenia cmentarz kościelny, czworoboczna dzwonnica. W głębi cerkiew z kopułą. 1871-73 (1884)

  • Sieniawa Stara (Podole): jest tu również mieszcząca się w w domu prywatnym kaplica p.w. Jana N.

  • Nowe Sioło (obwód: Tarnopol): jakimś cudem zachowała się tu kapliczka z kamienna polichromowaną figurą Jana N., niezłej klasy, zapewne fundacji właścicieli majątku (uwaga: upewnić się, że nie chodzi o inne Nowe Sioło koło Żółkwi

  • -/¿ Zbrzyź (Zbrzyż, Brzezie, Zbrzezie, Zabrzezie, Nowe Brzezie, Збриж, obwód Tarnopol/Płoskirów,  ): w tej miejscowości, którą Zbrucz dzieli na dwie części należące do dwóch obwodów, według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" w kościele pod wezwaniem św. Antoniego i św. Jana Nepomucena (>>) był obraz Jana N. autorstwa Smuglewicza. Nie znam stanu obecnego, ale kościół chyba już nie istnieje (uwaga: sprawdzić)


^
Bojany (Bojan, Бoяни) region: Nowosielica obwód: Czerniowce  
 

Kościół p.w. św. Jana Nepomucena z lat 1884-87, o formach neogotyckich, tynkowany na szaro, kryty blachą. Wewnątrz obraz JN

 

^
Stara Krasnoszora (Стара Красношора, Stara Huta, Krasna) region: Storożyniec obwód: Czerniowce  
 

Murowana kapliczka wnękowa, w niej ludowa figura Jana N., pomalowana na nietypowe i jaskrawe kolory

 

^
Turylcze (Турильче) region: Borszczów obwód: Tarnopol  
 

Neogotycki kościół parafialny pod wezwaniem Jana Nepomucena, fundacji Jana Starzeńskiego, zbudowany w 1871 roku, wzniesiony z kamiennych ciosów na planie prostokąta. Po 1945 roku zamknięty, obecnie nieużytkowany i zdewastowany. Wewnątrz zachował się kamienny posąg Jana N. ustawiony na ołtarzu głównym, obok krucyfiksu. Na fasadzie umieszczono kilka rzeźb, ale żadna z nich najprawdopodobniej nie jest Janem



^
Tarnoruda (Тарноруда) region: Podwołoczyska obwód: Tarnopol  
 

W tym nadzbruczańskim miasteczku, położonym tuż przy granicy województw podolskiego i ruskiego, przed kościołem parafialnym św. Stanisława znajduje się barokowa kamienna figura Jana Nepomucena, którego miejscowi mieszkańcy uważają za św. Antoniego.  Wykonano ją z szarego piaskowca i ustawiono na dwustopniowym cokole. Stała niegdyś na skrzyżowaniu dróg, a obecnie na dziedzińcu kościoła. Napis na cokole: "TĘ STATUE WYSTAWIŁ X WIODACKI (?) PROBOSZCZ TARNORUDY / 1805 (?)" (nad: W.M.)

 

^
Sidorów (Сидорів) region: Husiatyn obwód: Tarnopol  
 

Przed kościołem parafialnym  Zwiastowania NMP znajduje się kamienna figura Jana Nepomucena z 1854 roku umieszczona w późniejszej, pochodzącej sprzed 1939 roku kapliczce fundacji Kalinowskich. Postać świętego ustawiona na cokole, całość wykonana z żółtego piaskowca. Napis umieszczony na trzech bokach cokołu. Od frontu: "NAS WOLNOŚCIĄ OBDARZYŁ CHRYSTUS" (nad: W.M.)

 

^
Torskie (Торське) region: Zaleszczyki obwód: Tarnopol  
 

Kamienna figura św. Jana Nepomucena na czubku murowanej kapliczki. Kapliczka remontowana w roku 2008, lecz rzeźba wykazuje zaawansowane oznaki korozji (nad: T.S.)



^
-/¿ Uroczyszcze Czerwone (Czerwonogród, Урочище Червоне) region: Zaleszczyki obwód: Tarnopol  
 

Koło wodospadu na rzece Dziuryń stała przed wojną kamienna figura św. Jana Nepomucena na masywnym cokole. Nie jest znany stan dzisiejszy, ale przypuszczam, że obiekt nie istnieje, bo nie udało się go znaleźć na żadnym współczesnym zdjęciu (uwaga: sprawdzić) (nad: W.M.)

 

Dawne województwo bracławskie (5 + 2)
zobacz na mapie google (>>)


Summaryusz Generalny, 1790:
Na zachodzie granicą była od Podola rzeka Murachwa, na południo-zachodzie od strony Wołoszczyzny Dniestr. Granica od północo-wschodniego krańca Podola, z okolicy Ułanowa, i skierowana Czarnym szlakiem pomiędzy Teterwią, Hniłopiatem i Rastawicą z jednej strony, a Śniwodą, Deśnicą i dopływami górnej Rosi z drugiej. Stefan Batory w 1584 roku w przywileju dla miasta Korsunia, za linię graniczną dwóch województw ukrainnych (Kijowskiego i Bracławskiego) przeznaczył Uhorski Tykicz (poczynając od Woronnego). Granica południowo-wschodnia województwa Bracławskiego biegła od Dniestru, znacznie niżej Kuczurhanu przez Kujalnik i Teliguł do rzeki Boh, powyżej ujścia Czyczaklei, gdzie znajdował się zamek turecki Bałaklej nad rzeką Suchą. Stamtąd granica biegła do Ingułu w punkcie, przez który prowadził "szlak Czarny", idący ku Targowicy poniżej "Czarnego lasu"



 MIEJSCOWOŚCI:      



^
  ¿ Mytyńce (Mytnik Wielki, Mytyniec, Metyńce, Митинці) region: Chmielnik obwód: Winnica  
 
 

W tej miejscowości położonej w dawnej gminie Chmielnik powiatu Lityn, według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom VI) była tu statua Jana N. usytuowana pośrodku stawu (uwaga: sprawdzić stan obecny)

 

^
  ¿ Kropiwna region: Chmielnik obwód: Winnica  
 
 

Według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom IV) była tu, za domem pocztowym przy trakcie statua św. Jana Nepomucena (uwaga: sprawdzić stan obecny)

 

^
Hajsyn (Gajsyn, Hajsyń, Гайсин) region: Hajsyn obwód: Winnica  
 

Jest tu kościół p.w. św. Jana Nepomucena wybudowany po roku1914 - nie jest jeszcze notowany w "Słowniku geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich". Wewnątrz, po lewej stronie ołtarza, obraz Jana N. w profilowanej ramie (uzup: W.M.)

 

^
Kuna (Куна) region: Hajsyn obwód: Winnica  
 

Kościół p.w. św. Jana Nepomucena z roku 1775 ufundowany dla kapucynów przez Zachariasza Jaroszyńskiego, ukończony przez jego spadkobierców, po kasacie zakonu w 1832 roku, zamieniony na parafialny. W świątyni znajdował się otoczony kultem obraz św. Antoniego Padewskiego, stąd czasem podawane jest takie całego kościoła. Wewnątrz obraz z wizerunkiem Jana N. (uwaga: sprawdzić)

 

^
Machnówka (Komsomolskie, Komsomolśke, Комсомольське, Machniwka) region: Koziatyń obwód: Winnica ul. Szkilna 8
 

Kościół p.w. św. Jana Nepomucena fundacji Prota Potockiego, wojewody kijowskiego z roku 1794, rozbudowany około roku 1840. W ołtarzu głównym znajdował się niegdyś obraz Jana N. pędzla Smuglewicza (uwaga: należy kontynuować jego poszukiwania), natomiast w chwili obecnej jest tam typowy wizerunek Jana N., zapewne z początków XX wieku



^
Murafa (Morachwa, Мурафа) region: Szarogród obwód: Winnica T0230
 

W tej miejscowości, leżącej na wschodnim brzegu rzeki Murawy, a więc na granicy dawnych województw bracławskiego i podolskiego (Podola Właściwego i Ukrainnego vel Litewskiego),  stoi podominikański kościół NMP. W nim, w lewej nawie, zawieszono obraz Jana N. (nad: W.M.)

 

^
Tarasówka (Тарасівка) region: Żmeryń obwód: Winnica  
 
 

W tej miejscowości nad rzeką Murafą i jej dopływem Morozową jest kaplica pod wezwaniem Jana N., w niej zapewne jakiś wizerunek JN

 

Dawne województwo bełzkie
(część w dzisiejszych granicach Ukrainy, 5 + 1)
zobacz na mapie google (>>)


zobacz część województwa w dzisiejszych granicach RP >>



 MIEJSCOWOŚCI:      



^
  Bełz (Белз) region: Sokal obwód: Lwów  
 
 

Przy torach kolejowych jest tu kaplica z figurą św. Jana z XVIII wieku, barokowa, obecnie zdewastowana

 

^
  Busk (Буськ) region: Busk obwód: Lwów  
 

Na starym cmentarzu nagrobek z kamienną figurą Jana N. Stan obiektu zły - postać mocno skorodowana (uwaga: być może jest ich więcej) (nad: W.M.)

 

^
  -/? Busk (Буськ) region: Busk obwód: Lwów  
 
 

W kościele św. Stanisława ołtarz boczny był pod opieka Jana Nepomucena (uwaga: sprawdzić aktualny stan)

 

^
Kąty (Кути) region: Busk obwód: Lwów  
 

Kamienna przydrożna figura Jana N. (nad: W.M.)

 

^
Milatyn Nowy (Новий Милятин) region: Busk obwód: Lwów  
 

W tej miejscowości 8 km od Buska, wysoko na fasadzie kościoła pokarmelickiego (obecnie cerkwi), po prawej stronie od wejścia, znajduje się kamienna figura Jana N., zapewne z II połowy XVIII wieku (zobacz też wpis o figurze w głównym ołtarzu kościoła św. Marcina we Lwowie, powyżej)



^
Uhnów (Угнів) region: Sokal obwód: Lwów  
 
 

Kapliczka nepomucka na Górce św. Jana (fragment dawnych wałów miejskich) (koło młyna nad Sołokiją?) stała tu jeszcze w 1951 roku, kiedy miasteczko przyłączono do Sowietów (uwaga: sprawdzić stan aktualny!) (nad: Pietrosul)

 

Jedysan
(Pole Oczakowskie,
2)
zobacz na mapie google (>>)


Region położony pomiędzy dwiema granicznymi rzekami: Dniestrem i Dnieprem. Od północy graniczy z położonym na Podolu Pobereżem poprzez rzeki Kodymę i Jahorłyk, od zachodu poprzez Dniestr graniczy z Mołdawią (Budziakiem i Besarabią), a od wschodu z Krymem i Zaporożem. W Polsce używano nazwę Pole Oczakowskie. Formalnie do I RP tereny te należały w latach 1386-1538 (faktycznie 1397-1492)



 MIEJSCOWOŚCI::      

   


^
Iogannestal (Іва́нівка, Іоганесталь, Арносталь, Горносталь, Іоганнесталь) region: Wesełynowe obwód: Mikołajów  
 
 

W literaturze znalazłem zapis o kościele p.w. św. Jana Nepomucena w tej miejscowości (uwaga: należy zweryfikować stan aktualny)

 

^
Rozdilna (Rozdzielna. Роздільна) region: Rozdilna obwód: Odessa  
 

W nowobudowanym (!) kościele na ołtarzu znalazła się polichromowana figura Jana N. w pelerynie, z rozpostartymi rękami (nad: W.M.)

 

Inne (nie wliczone do katalogu)

^

- Tarnów (gm. i pow. Tarnów): aż do Tarnowa (Muzeum Diecezjalne, obiekt nr 15) trafił Jan N. na szkle malowany. Pochodzi z Ukrainy, z Pokucia Wschodniego. Wykazuje spore podobieństwo do nepomuckiego obrazka na szkle z Muzeum Huculszczyzny i Pokucia w Kołomyi (zobacz wyżej) (o Szklanych Nepomukach - na osobnej stronie >>). Zaliczony został  do Nepomuków Sandomierskich, tutaj zamieszczam tylko informacyjnie


BIAŁORUŚ (35 + 17)

kraj: Litwa

wileńskie (część): powiaty oszmiański, ...
brzesko-litewskie (mała część): powiaty brzeski (część) i piński
trockie (mała część): powiat grodzieński
mińskie, powiaty: miński, mozyrski, rzeczycki
nowogródzkie, powiaty: nowogródzki, wołkowyski, słonimski, lidzki, Księstwo Słuckie
witebskie (część): Ziemia Orszańska
ruskie (część): Ziemia Chełmska (mała część)
połockie (część)

zobacz na mapie Google >>

 DAWNE WOJEWÓDZTWA, ALFABETYCZNIE:



 MIEJSCOWOŚCI (do uzup.):      



Dawne województwo trockie
(część w dzisiejszych granicach Białorusi, 9 + 2)

dawny powiat grodzieński

zobacz na mapie google (>>)


 MIEJSCOWOŚCI:      



^
Grodno obwód: Grodno rejon: Grodno  
 

W pojezuickiej bazylice katedralnej św. Franciszka Ksawerego, na jednym z filarów do 1996 roku zawieszony był iluzjonistyczny ołtarz św. Jana Nepomucena. Był płaski, zaopatrzony w obraz Jana N. Przed 1996 rokiem został ... spalony przez fachowców remontujących katedrę. Zachował się tylko obraz JN, lecz miejsce jego przechowywania nie jest nam znane







  • Grodno / Łunna: w zbiorach Muzeum Historii Religii w Grodnie eksponowany jest obraz przedstawiający apoteozę Jana N. pochodzący z kościoła w Łunnej na grodzieńszczyźnie. U stóp umieszczonego na obłoku Jana, zatopionego w modlitwie i wieńczonego laurem przez aniołka umieszczono postacie papieża i króla adorujących świętego (nad: M.K.-S.)

  • Grodno : w pojezuickiej bazylice katedralnej św. Franciszka Ksawerego, w górnej części ołtarza św. Jozefa, jest owalny obraz JN (nad: W.M.)

  • Grodno : w tej samej pojezuickiej bazylice katedralnej św. Franciszka Ksawerego podobno mała figurka Jana N. ma wieńczyć ołtarz św. Trójcy (uwaga: należy potwierdzić tę informację) (nad: W.M.)

  • Grodno : w pobernardyńskim kościele Znalezienia Krzyża Świętego trzeci z lewych bocznych ołtarzy dedykowany jest Janowi N. Jest w nim sporych rozmiarów obraz Jana N. (nad: W.M.)

  • -/? Grodno : na starej grafice zatytułowanej "Wymarsz powstańców styczniowych z Grodna", dostępnej w kilku wersjach, po lewej stronie widoczna jest drewniana kapliczka brogowa, z figurą, która być może jest Janem N. (niewyraźny zarys palmy męczeńskiej, ogólny wyraz rzeźby). Oczywiście nie wiemy, czy jest to obiekt rzeczywisty, czy tylko imaginacja rysownika, a jeśli kapliczka istniała naprawdę, to jakie były jej dalsze losy. Jedna z wersji opisana jest: Cosson, 1863-1864, drzeworyt, 320 x 495 mm, Kolekcja Rapperswilska, G.23230

  • Kaszubince (diec. Grodno, dek. Grodno-Wschód): w kościele parafialnym Niepokalanego Poczęcia NMP (z 1773 roku) na konfesjonale umieszczono drewnianą polichromowaną figurę Jana Nepomucena (nad: W.M.)

  • Makarowce (Макараўцы, Макаровцы, rejon: Brzostowica, obwód: Grodno): drewniana polichromowana figura Jana Nepomucena ustawiona we wnęce bramy prowadzącej na teren przykościelny kościoła parafialnego Znalezienia Krzyża Świętego (z 1795 roku) (nad: W.M.)


^
Ejsymonty Wielkie (Eisymonty, Ejsmonty, Eysmonty, Вялікія Эйсманты) obwód: Grodno rejon: Brzostowica Wielka  
 

Jest tu kościół pod wezwaniem Imienia NMP i Św. Jana Nepomucena z roku 1849 (na miejscu starszego drewnianego), a w jego wnętrzu, w lewym ołtarzu, górny obraz to wizerunek JN (diec. Grodno, dek. Wielka Brzostowica) (nad: W.M.)


^
- Wielka Brzostowica (Вялі́кая Бераставі́ца) obwód: Grodno rejon: Brzostowica ul. Czerwonoarmijska / Partyzantów
 

Przy skrzyżowaniu ulic zwanych dawniej Świętojańską (!) i Rynku, w pobliżu budynku policji i poczty, była tu niegdyś kaplica-figura Jana N. z betonu, polichromowana, 2-2,5 metrowa (nad: W.M.)

 

^
Łunna (Лунна) obwód: Grodno rejon: Mosty  
 

Na cmentarzu znajduje się okazały nagrobek Czechowskich, dawnych właścicieli miejscowości, wzniesiony po roku 1858 (data śmierci Aleksandra Czechowskiego) w kształcie gzymsowanego cokołu. Na nim umieszczono kamienna figurę Jana N. w birecie. Układ rąk wskazuje, że niegdyś trzymał on w nich krucyfiks (nad: W.M.)


Dawne województwo nowogródzkie
(część w dzisiejszych granicach Białorusi, 3 + 4)

dawne powiaty nowogródzki, wołkowyski, słonimski, lidzki, Księstwo Słuckie

zobacz na mapie google (>>)


 MIEJSCOWOŚCI:      



^
- Nowogródek (Навагрудак, Новогрудок) obwód: Grodno rejon: Nowogródek  
 

Na cmentarzu koło fary w początku wieku XIX jeszcze stała drewniana figura Jana Nepomucena (uwaga: sprawdzić stan obecny i magazyny kościoła)

 

^
Nieśwież (Нясвіж) obwód: Mińsk rejon: Nieśwież ul. Mickiewicza
 

Barokowa wapienna figura Jana Nepomucena z XVIII wieku, a raczej to, co z niej zostało. Fundowała ją po połowie XIX wieku Maria z Castellanów Radziwiłłowa, zapalona odnowicielka Nieświeża, która sprowadziła figurę z nieznanego miejsca, być może z Dolnego Śląska >>. Stoi przed bramą na groblę wiodącą do zamku, na nieproporcjonalnie dużym czworościennym cokole. W roku 1918 jakiś czekista odrąbał rzeźbie głowę i wrzucił do stawu. Została ona rok później dołączona za pomocą metalowego pręta. Niestety, w 1939 roku Sowieci znowu uszkodzili figurę strącając ją z cokołu, a głowa znowu odpadła. Cokół później rozebrano, a rzeźbę w kawałkach ukrył w dzwonnicy kościoła Bożego Ciała tutejszy proboszcz Grzegorz Kołosowski. Wymagała ona gruntownej i specjalistycznej rekonstrukcji (J. Komorowski, Spotkania z Zabytkami 10/2000), a udało się tego dokonać w roku 2003. Figurę odrestaurowano i ustawiono na nowym cokole na dziedzińcu przy kościele farnym Bożego Ciała, z okazji 410 rocznicy jego powstania



^
Połoneczka (Паланечка) obwód: Brześć Litewski rejon: Baranowicze ul.
 

W drewnianym kościele św. Jerzego (XVIII wiek., przebudowany gruntownie w roku 1899), w prawym ołtarzu bocznym górny obraz - tondo - to wizerunek Jana N. (nad: W.M.)


 

  • ¿ Naliboki (Налібокі, Налибоки, rejon: Stołpce, obwód: Mińsk, ): cytat z głośnej książki "Odwet. Prawdziwa historia braci Bielskich"  Piotra Głuchowskiego i Marcina Kowalskiego dotyczący wydarzeń z września 1939 roku: "Pierwszy czyn komsomolców to przewrócenie figury św. Jana Nepomucena nad brzegiem przykościelnego stawu". Nie wiem nic o dalszych losach tego Jana

  • ¿ Kopyl: w bocznym ołtarzu tutejszego kościoła był niegdyś obraz na desce z wizerunkiem Jana Nepomucena. Nie wiem nic o jego losach po roku 1830

  • ¿ Słuck: w farze, przy głównym ołtarzu była niegdyś drewniana figura Jana Nepomucena. Nie wiem nic o jej losach po roku 1830

  • Zdzięcioł (Diatlowo) (diec. Grodno, dek. Zdzięcioł woj. nowogródzkie): jest tu kościół parafialny Wniebowzięcia NMP (z 1646 roku), w jego prawej nawie przyścienny ołtarz Jana Nepomucena z obrazem w pozłacanej sukience,  zapewne XVIII-wieczny (nad: W.M.)


Dawne województwo wileńskie
(część w dzisiejszych granicach Białorusi, 13 + 5)

dawne powiaty oszmiański, ...

zobacz na mapie google (>>)


 MIEJSCOWOŚCI:      










  • Żuprany (Жупраны, rejon: Oszmiana, obwód: Grodno, woj. wileńskie, ): w neogotyckim kościele śśw. Piotra i Pawła, po prawej stronie ołtarza głównego jest polichromowana figura Jana N. (nad: W.M.)

  • Żodziszki (Жодзішкі, rejon: Smorgoń, obwód: Grodno): w kościele parafialnym  Św. Trojcy (z 1612 roku), we wnęce lewej ściany ustawiona jest mała figurka Jana Nepomucena (nad: W.M.)

  • Iszczołna (rejon: Szczuczyn, obwód: Grodno): w kościele parafialnym, w zwieńczeniu prawego ołtarza bocznego jest wysokiej klasy rokokowa stiukowa rzeźba Jana N. adorującego krzyż, klęczącego na obłoku, w aureoli. Wykonana w roku 1761 przez nieznanego autora pochodzącego z południowych Niemiec. Badacze wskazują na podobieństwa do rzeźby Ignaza Lengelahera z lat 30. XVIII wieku przechowywanej dziś w Morawskiej Galerii w Brnie (Czechy >>) - złączone dwa palce dłoni, sposób trzymania krucyfiksu, krój szat. Wskazuje się też na wpływ braci Assam. (nad: W.M.)

  • Wasiliszki (Васілішкі, rejon: Szczuczyn, obwód: Grodno): w kościele dominikanów Jana Chrzciciela, za caratu przebudowanego na cerkiew, przy ołtarzu prawej nawy zachowała się drewniana rzeźba Jana N. z roku 1769 (nad: W.M.)

  • - Waszkiewicze (rejon: Lida, obwód: Grodno): na cmentarzu stoi, wyremontowana nawet w roku 2000, trójkondygnacyjna późnobarokowa kapliczka murowana mieszcząca niegdyś figurę Jana N.

  • Bielica (rejon: Lida, obwód: Grodno, woj wileńskie): w trójkątnym szczycie drewniana XIX-wiecznej kaplicy cmentarnej św. Jerzego, pełniącej funkcję kościoła parafialnego, znajduje się wnęka, w niej zachowała się barokowa drewniana polichromowana rzeźba Jana N. w aureoli o dużych gwiazdach, w silnym kontrapoście (nad: M.W.)

  • - Bielica (rejon: Lida, obwód: Grodno): brama wiodąca na teren należący o nieistniejącego już kościoła ozdobiona była figurą Jana N. (uwaga: jest możliwe, że ta właśnie rzeźba trafiła do wnęki w fasadzie kaplicy cmentarnej, zobacz wyżej)

  • - Jelna (rejon: Lida, obwód: Grodno): za kościołem parafialnym stał niegdyś "słup czworogranno murowany", czyli kapliczka z trzema otworami, a w jednym z nich była drewniana figura Jana N.

  • - Woronów (Воранава, Woronowo, Woranawa, rejon: Woronowo, obwód: Grodno): w kościele do wojny ołtarz główny zdobiła drewniana złocona figura Jana N., odnowiona wraz z ołtarzem w roku 1936

  • Wawiórka (Wiewiórka, Вавёрка, rejon: Lida, obwód: Grodno): w kościele jest ubrany w srebrną koszulkę obraz Jana N. dzierżącego palmę i krzyż. W tle rozmieszczono pięć srebrnych gwiazd. Obraz ma cechy późnobarokowe, lecz najprawdopodobniej namalowano go dopiero w roku 1840. Nie ma wielkiej klasy i nosi ślady przemalowań. Sukienka ufundowana została przed rokiem 1796 i przykrywała starszy, nieistniejący obraz (zobacz niżej), lecz jest, jak mówi raport z wizytacji, "srebra mizernego"

  • - Wawiórka (Wiewiórka, Вавёрка, rejon: Lida, obwód: Grodno): przy kościele istniało założone w roku 1760 i aprobowane przez biskupa Antoniego Zółkowskiego Bractwo św. Jana Nepomucena. W związku z założeniem Bractwa ufundowano w tym samym roku obraz Jana N. w towarzystwie śśw. Piotra i Pawła. Nad głowa Jana widniał promienisty Język i inskrypcja "Sacra lingua s Joannis Nepomuceni". Na dole druga inskrypcja "Patronus periclitantium". Pamiątką po nim jest srebrna koszulka "srebra mizernego" zdobiąca dziś późniejszy obraz Jana N. dzierżącego palmę i krzyż (zobacz wyżej)

  • Kimieliszki (diec. Grodno, dek. Ostrowiec): jedna z figur w barokowym ołtarzu głównym kościoła parafialnego Nawiedzenia NMP to Jan Nepomucen (nad: W.M.)

  • Krzywicze (Крывічы, rejon: Miadzioły, obwód: Mińsk): w tutejszym kościele jest duży obraz św. Jana N., prawdopodobnie z końca XVIII wieku (nad: M.W.)

  • Komaje (Камаі, diec. i obwód Witebsk, dek. i rejon Postawy, woj. wileńskie): jest tu obronny kościół św. Jana Chrzciciela z 1606 roku. W lewym ołtarzu jest obraz świętego przypominającego św. Jana Nepomucena, z lilią w ręku (uwaga: należy zbadać na miejscu, w literaturze lub na lepszym zdjęciu) (nad: W.M.)


^
Osów (Асава) obwód: Grodno rejon: Woronów  
 

W neogotyckim kościele św. Jerzego, na przyścienny wsporniku po prawej stronie nawy ustawiono polichromowaną figurę Jana N. w birecie i z gestem rąk świadczących, że niegdyś był w nich krzyż (nad: W.M.)

 

^
Trokiele (Тракелі) obwód: Grodno rejon: Woronów  
 

W drewnianym kościele Nawiedzenia NMP, po prawej stronie prezbiterium wisi duży obraz Jana N. z XIX wieku (nad: W.M.)

 

^
Ostrowiec (Астраве́ц, Astraviec, Острове́ц) obwód: Grodno rejon: Ostrowiec ul. Komsomolska
 

W klasycystycznym kościele św. Kosmy i Damiana zbudowanym w latach 1785-87 z fundacji Hilarego Ciszewskiego, po prawej stronie, wisi duży rokokowy obraz nepomucki, w szacie metalowej (nad: W.M.)


^
Głębokie (Глыбо́кае, Глубо́кое) obwód: Witebsk rejon: Głębokie  
 

W kościele św. Trójcy Przenajświętszej, w ołtarzu głównym  znajduje się obraz Koronacji NMP z adorującym Ją - po prawej stronie na dole - Janem N. Malowidło zapewne współczesne (nad: W.M.)


Dawne województwo mińskie
(część w dzisiejszych granicach Białorusi, 7 + 1)

dawne powiaty miński, mozyrski, rzeczycki

zobacz na mapie google (>>)


 MIEJSCOWOŚCI:      



^
Mińsk (Mińsk Litewski, Мінск, Менск) obwód: Mińsk rejon: Mińsk ul. Lenina 20
 

W Narodowym Muzeum Sztuki przechowywana jest ołtarzowa barokowa figura Jana N. uratowana ze zniszczeń lat 1960-80 razem z innymi. Prezentowana była na wystawie na przełomie roku 2012/13 (nad: W.M.)

 

^
Mińsk (Mińsk Litewski, Мінск, Менск) obwód: Mińsk rejon: Mińsk ul. Lenina 20
 

W Narodowym Muzeum Sztuki  znalazł się olejny obraz Jana N. z roku 1732 pochodzący z kościoła Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Trabach (Трабы, obwód: Grodno, rejon: Iwje; i pod tą nazwą notowany uprzednio w tym spisie). Jest tu scena Topienia, Palma, krzyż, księga i promienisto-gwiaździsta aureola z rekordową ilością gwiazdek - naliczyłem ich 15!!! Wymiary to 93x75,5 cm

 

^
Kraśne (Krasne nad Uszą, Краснае, Красное) obwód: Mińsk rejon: Mołodeczno  
 

Wewnątrz kościoła przy bocznej ścianie szablonowa figura Jana N., najprawdopodobniej ustawiona na szczycie konfesjonału (nad: W.M.)

 


  • Przyłuki (woj. mińskie): w parku dworskim trójkondygnacyjna kapliczka o wysokości 5-6 m, o bardzo grubych murach. W środkowej sarkofagowej drewniana figura Jana N. z XVIII wieku, w birecie i z krzyżem w ręku, ze śladami polichromii, mocno zniszczona. Jan zwrócony był twarzą ku gościńcowi i miejscu po cerkwi unickiej. Na górze kanelowana kolumna. Zdjęcie dostrzegłem w "Dziejach rezydencji na dawnych kresach wschodnich RP" Romana Aftanazego, t. I. Nie wiem. czy obiekt jeszcze istnieje i czy w środku jest rzeźba. O kapliczce tej pisała w swych wspomnieniach Maria Czapska. Obiekt pochodzi z czasów przed objęciem majątku przez jej rodzinę. Był zwyczaj codziennego dzwonienia na Anioł Pański dzwonem zawieszonym w najwyższej kondygnacji kapliczki Zobacz tekst na jego temat (Spotkania z Zabytkami 10/2000) (uwaga: sprawdzić czy miejscowość nie leży jednak w obwodzie brzeskim)

  • Radoszkowicze (diec. Mińsko-Mohylewska, dek. Wilejka): na cmentarzu parafialnym znajduje się kaplica pogrzebowa pod wezwaniem Jana Nepomucena. Bardzo długo była w stanie ruiny, odbudowano ją zdaje się w roku 2010 (nad: M.W.)

  • ¿ Radoszkowicze (Radoszkowice, Радашковічы, Радошковичи, rejon Molodeczno, obwód Mińsk): w bocznym ołtarzu tutejszego kościoła był niegdyś ołtarz z obrazem Jana Nepomucena. Nie wiem nic o jego losach po roku 1830

  • Radoszkowicze (Radoszkowice, Радашковічы, Радошковичи, rejon Molodeczno, obwód Mińsk): kaplica cmentarna pw Jana N. z połowy XIX wieku, przez lata pozostająca w stanie ruiny, obecnie remontowana (nad: W.M.)

  • ¿ Mozyr: w parafialnym kościele Wniebowzięcia Panny Maryi w bocznym ołtarzu był niegdyś obraz Jana Nepomucena. Nie wiem nic o jego losach po roku 1830


Dawne województwo brzesko-litewskie
(część w dzisiejszych granicach Białorusi, 2 + 4)

dawne powiaty brzeski (część) i piński

zobacz obiekty z części dawnego województwa brzesko-litewskiego w dzisiejszych granicach RP (>>)

zobacz na mapie google (>>)


 MIEJSCOWOŚCI:      



  • Pińsk (Пінск, Pinsk, ros. Пинск, obwód: Brześć): w płytkiej wnęce przy bocznym ołtarzu w lewej nawie w katedrze w Pińsku stoi ładna, barokowa, drewniana i polichromowana figura Jana N. (nad: S.Ł)

  • ¿ Wysokie Litewskie (Высокае, obwód Brześć): według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom XIV) w roku 1763 lub 1764 na przedmieściu zwanym Mariampolem (Jampol, Janpol) rozpoczęto budowę szpitala z kościołem, pod wezwaniem Jana N. z fundacji x. Sapiehy. Budowę jednak zaniechano i przeniesiono w inne miejsce. Ukończono i przebudowano go w roku 1785 i oddano bonifratrom, pitem oczywiście zeświecczono (uwaga: sprawdzić stan obecny)

  • Czarnawczyce (obwód Brześć): w kościele św. Trójcy znajduje się dobrej klasy barokowy obraz nepomucki z XVIII wieku przedstawiający Jana na chmurach z aniołami, na tle mostu. Ciekawy jest fakt umieszczenia złoconej korony na głowie Jana! (nad: W.M.)

  • ¿ Wielkie Podlesie (rejon Lachowicze, obw. Brześć): do końca lat 1970 w miejscowej drewnianej prawosławnej cerkwi Ducha Świętego, dawnej unickiej, przechowywana była figura Jana Nepomucena. Drewniana, w stylu ludowym, z biretem zbliżonym do kłobuka i dwoma palcami w geście błogosławieństwa (?). Niestety, obecnie jej los nie jest znany (nad: W.M.)


^
- Szereszów (Szereszewo, Шарашова) obwód: Brześć rejon: Prużany  
 

Nad strumyczkiem znajduje się kaplica NMP. Miejscowy proboszcz potwierdził, że przed 1945 stała tam figura Jana N. Kapliczka została złupiona, jest zaniedbana, funkcjonuje od 20 lat jako kapliczka maryjna (nad: M.O.)



^
- Nepomucejka (Nepomacinovka, непамацынаука) obwód: Brześć rejon: Prużany  
 

W części wsi zwanej "U Wilka" od nazwiska przedwojennego właściciela majątku, do późnych lat 40. XX wieku znajdował się drewniany kościół pod wezwaniem św. Jana Nepomucena, a w nim figura Jana N. Informacja pochodzi od proboszcza z Szereszewa (zobacz wyżej), potwierdza ją nazwa miejscowości i rozmowa z jedną z mieszkanek, która powiedziała że kościół po 45 roku istniał, a jako dziecko jeszcze biegała po nim dookoła figury św. Jana stojącej pośrodku kościoła. Twierdzi ona, że przełomie lat 40 i 50 pewnej nocy kościół rozebrano i gdzieś wywieziono w kierunku wschodnim (nad: M.O.)



Dawne województwo połockie
(część w dzisiejszych granicach Białorusi, 1 + 1)

zobacz na mapie google (>>)


 MIEJSCOWOŚCI:      

   


^
Połock (Полацк, Полоцк) obwód: Witebsk rejon: Połock  
 

W muzeum w Soborze Sofijskim znajduje się drewniana (?) figura Jana Nepomucena nieznanego autora, z wieku XVIII (nad: W.M., za krynica.info)

 

^
-/¿ Miory (Мёры, Miory) obwód: Witebsk rejon: Miory  
 
 

W drewnianym kościele w bocznym ołtarzu był niegdyś obraz Jana Nepomucena. Nie wiem nic o losach jego i kościoła po roku 1830 (uwaga: sprawdzić)


Inne


  • W serialu "Boża Podszewka" (odcinek 9) jest scena czuwania przy zwłokach starego Jurewicza, gdzie płaczki intonują pieśń "Witaj Janie z Bolesławem, masz się stawić przed Wacławem...". Akcja dzieje się w okolicach Lidy w roku 1929. To rzadka wiadomość o zastosowaniu kultu JN do ceremonii funeralnych

  • Ciekawym obiektem jest pochodzący z kościoła jezuitów św. Stefana (wysadzonego w powietrze) w Połocku obraz Jana Nepomucena z roku 1765, zapewne autorstwa Szymona Czechowicza, pozyskany 1856 przez bpa Beniamina Szymańskiego do kościoła pokatedralnego św. Trójcy w Janowie Podlaskim (gm. Janów Podlaski, pow. Biała Podlaska, woj. lubelskie, dawniej brzesko-litewskie). Święty adoruje krzyż, klęczy przed ołtarzem, na którego mensie rozłożona jest księga, a przed nią położony biret. Jan w prawej ręce trzyma gorejący język. U stóp Jana stoi globus-astrolabium sferyczne, tajemniczy przedmiot którego symbolika jest wciąż niejasna (porównaj Ostrożany, Czerwińsk, Łomża, Siedlec, Szczuczyn, Czudec, Tarnowskie Góry i inne) (obiekt zaliczony do Nepomuków Podlaskich >>)


ROSJA (2 + 3)

zobacz na mapie Google >>


 MIEJSCOWOŚCI:      

 


znane mi Jany Moskiewskie umieszczam przy Nepomukach Kresowych wyłącznie dla wygody, z powodów geograficznych

^
- Sankt Petersburg (Санкт-Петербург) obwód: Leningrad   Prospekt Newski (Невский пр.) 32-34
 

W kościele św. Katarzyny, w kaplicy Zwiastowania NMP, we wnęce na zdjęciu z roku 1930  widać figurę Jana N. Dzisiaj wnęka jest pusta (nad: W.M.)

 

^
Sankt Petersburg (Санкт-Петербург) obwód: Leningrad   Pl. Pałacowy (Дворцовая пл.) 2
 

W Ermitażu przechowywany jest obraz nepomucki o wymiarach 63 × 37cm, namalowany olejno na płótnie przez Paula Trogera w roku 1748. Jest to szkic do malowidła dla Neuklosterkirche w wiedeńskim Neustadt (Austria >>)

 

^
Sankt Petersburg (Санкт-Петербург) obwód: Leningrad   ul. Pocztowa (Почтамтская ул.) 14
 

W Państwowym Muzeum Historii Religii (Государственный музей истории религии) znajduje się piękna barokowa drewniana i polichromowana figura Jana N. Ma półprzymknięte oczy, uchylone usta, puste ręce o precyzyjnie oddanych żyłach, typowe szaty i biret. Prawa dłoń o geście dwóch wystawionych palców. Nikt nie wie skąd się tam wzięła, za to została odrestaurowana w roku 2019 (nad: W.M.)



^
- Kingisepp (Кингисе́пп, Jamburg, Я́мбург, Jama, Я́ма, Jam, Я́м) obwód: Leningrad    
 

Przy głównej ulicy jeden z domów został w dawnych czasach przysposobiony do roli kościoła w roku 1818, który otrzymał wezwanie św. Jana Nepomucena. Był w nim wtedy zapewne co najmniej jeden wizerunek Jana N. Kościół został oczywiście zlikwidowany, jednak dom ten stoi nadal. Na archiwalnym zdjęciu to ten z wieżyczką, po lewej stronie ulicy (nad: W.M.)

 

^
- Moskwa (Москва) obwód: Moskwa okręg: Centralny Mała Łubianka (ул. Малая Лубянка) 12/7
 

W kościele parafialnym św. Ludwika do końca lat 90-tych XX wieku, na ścianie prezbiterium znajdował się XIX-wieczny obraz przedstawiający Jana Nepomucena w otoczeniu aniołów. Obraz był bardzo pociemniały i trudno było rozpoznać postać. Po dosyć barbarzyńskiej "renowacji" (zdemontowano i zniszczono m.in. jeden z ołtarzy bocznych, ambonę, większość obrazów z prezbiterium i bocznych ścian kościoła, balaski, wyrzucono marmurowe wota z ołtarza NMP, etc.) obraz ten zniknął. Niedawno jeden ze starszych parafian, Michail Wolfkowicz, znalazł jego fotografię z roku 1982 w swoim archiwum. Ostatnio krążą pogłoski, ze pod koniec roku 2009 kilka obrazów po renowacji wróci z powrotem do kościoła - jest nadzieja, że dotyczyć to będzie również św. Jana N. (nad: W.M.)

 

^
  - Moskwa (Москва) obwód: Moskwa   (nie wliczone do katalogu)
 

W czerwcu 2010 na ulicach miasta zawisła reklama firmy handlującej klimatyzatory, w której wykorzystano wizerunek Nepomuka stojącego na moście w Brugii (Belgia >>) (nad: W.M.)

 

 


  Źródła>>
^

 

@ Bookmark and Share INNE SZUFLADY :::LWOWSKA:::PODRÓŻE:::FOTO:::ŚREDNIOWIECZE:::AUTOR!:::STARE:::PRYWATNE:::©