@ ! 

INNE SZUFLADY :::LWOWSKA:::PODRÓŻE:::FOTO:::ŚREDNIOWIECZE:::AUTOR!:::STARE:::PRYWATNE:::© 


 spis >> 

NEPOMUKI KSIĘSTWA CIESZYŃSKIEGO
podstrona Janów Górnośląskich


>     GŁÓWNA STRONA NEPOMUKÓW

>    STRONA NEPOMUKÓW GÓRNOŚLĄSKICH


>>   STRONA NEPOMUKÓW X. NYSKIEGO
>>   STRONA NEPOMUKÓW X. OPOLSKIEGO
>>   STRONA NEPOMUKÓW X. RACIBORSKIEGO

>>>   STRONA JANA (?) KATOWICKIEGO

>>>   STRONA JANÓW GŁUCHOŁASKICH
>>>   STRONA JANÓW JASTRZĘBSKICH

>>   STRONA JANÓW DOLNOŚLĄSKICH

>>   JANY CZESKIEJ CZĘŚCI X. CIESZYŃSKIEGO

Posłuchaj:
 

THURI Frantisek Xaver -
Cantata honorem sancti Joani Nepomuceni (1959) - coro II

Strona ta przedstawia kolekcję wizerunków Jana Nepomucena z części dawnego X. Cieszyńskiego w dzisiejszych granicach RP, włączając w to Hrabstwo Bielskie. Naturalną jej kontynuacją jest zbiór Janów Czeskich, gdzie znajdziecie Nepomuki z czeskiej części Księstwa (>>).

Są tu piękne barokowe rzeźby (Cieszy, Ustroń, Pogwizdów), jest sporo statycznych figur kościelnych, a typowe dla tego regionu usadowienie Jana to szczyt masywnej podstawy w formie prawie sześciennej kapliczki, pokrytej czterospadowym dachem (Rudzica, Chotěbuz, Ropice)

News: w Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie przechowywany jest relikwiarz z relikwiami Jana N.!

NEPOMUKI X. CIESZYŃSKIEGO W

....współtwórz tę mapę!....

Księstwa śląskie
w wiekach XVI-XVIII:

Mapa Śląska z 1905 roku:


^
Powiat Cieszyn (74 + 3)

zobacz na mapie Google (>>)

 















  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): przy ulicy Liburnia 3, nieopodal rzeki Bobrówki, kamienny Jan N. przy zewnętrznej ścianie kościoła św. Jerzego z 1740 roku, z warsztatu Stanettich (Dionizy albo Antoni). Jest to nieczęste przedstawienie Nepomuka Klęczącego, flankowanego dwoma aniołkami z Księgą i placem na ustach. Figura osłonięta daszkiem

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn): kamienna figura św. Jana Nepomucena, połowa XVIII, na Górnym Rynku czyli pl. Inwalidów. Bardzo piękna barokowa rzeźba, Jan trzyma czapkę w ręce

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): figura Jana N. niedaleko mostu na Olzie przy ulicy Zamkowej, umieszczona na przyściennym płaskim cokole w zakończonej półokrągło wnęce ściennej. Kamienna, barokowa, z krucyfiksem z utrącona główką i z czapką w ręce, z aureolą, w której przetrwały trzy duże i jedna malutka gwiazda. W końcu roku 2012 pojawiła się szansa na uzupełnienie liczby gwiazdek. Pan Władysław Kroczek, korzystając z pomocy znajomych fachowców, przekazał Urzędowi Miejskiemu w Cieszynie starannie wykonane elementy rzeźby. Burmistrz wystąpił do właścicieli pomnika z prośbą o wyrażenie zgody na umocowanie gwiazdek. Wersji, że rzeźba ta do podziału Cieszyna, to jest do 10 sierpnia 1920 roku, stała przy samym moście, zaprzecza zdjęcie z 1913 roku, na którym widać i Jana we wnęce, i drugiego, stojącego po czeskiej (>>) stronie Olzy, przy moście (nad: stoik)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn): w kościele św. Marii Magdaleny przy pl. Dominikańskim jest drewniana XIX-wieczna polichromowana figura Jana N. W maju 2010 była nieobecna na swym zwykłym miejscu z powodu renowacji - nie wiemy, kiedy wróci

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w tym samym kościele św. Jerzego (zobacz wyżej), na konsoli na ścianie prezbiterium, jest drewniana polichromowana figura Jana N. w długiej stule na szyi

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): barokowa malowana na biało drewniana figura Jana N. z XVIII wieku w kościele bonifratrów Wniebowzięcia NMP przy pl. Londzina 1, w ołtarzu bocznym

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w klasztorze przy tym samym kościele bonifratrów (zobacz wyżej) jest obraz Jana N. o charakterze barokowym z I połowy XIX wieku, w ramie barokowej

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w klauzurze tego samego klasztoru bonifratrów (zobacz wyżej), na pierwszym piętrze, w korytarzu koło biblioteki, na przyściennym wsporniku umieszczono polichromowaną figura Jana N. o cechach barokowych. Jan ma dziś puste ręce, taneczne skręcenie ciała, befkę i gołą głowę (nad: M.Muryn)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w ogrodzie tego samego klasztoru bonifratrów (zobacz wyżej) jest kamienna polichromowana figura Jana N. z XVIII wieku

W Muzeum Śląska Cieszyńskiego przy ulicy Tadeusza Regera 6 znajdują się następujące obiekty nepomuckie:

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w tutejszym Muzeum Śląska Cieszyńskiego przy ulicy Tadeusza Regera 6 jest górnośląska ludowa figurka Jana N. o wysokości 42 cm, drewno polichromowane

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w tym samym Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest pochodząca z Cieszyna ludowa figurka Jana N. o wysokości 51 cm, drewno polichromowane (nr inw. 1947)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest pochodząca ze Śląska Cieszyńskiego ludowa figurka Jana N. o wysokości 39,5 cm, drewno polichromowane (nr inw. 1540)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest pochodząca z Cieszyna ludowa figurka Jana N. o wysokości 58 cm, drewno polichromowane (nr inw. 1330)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest pochodząca z Cieszyna ludowa figurka Jana N. o wysokości 32,5cm, drewno polichromowane, kolory: karnacja — naturalna, sznur i włosy — żółte, szata — brązowa, biała i czarna, biret — czarny (nr inw. 1763)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ) / Skoczów: w Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest pochodząca ze Skoczowa ludowa figurka Jana N. o wysokości 52 cm, drewno polichromowane (nr inw. 1331)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w Muzeum Śląska Cieszyńskiego przechowywany jest relikwiarz Jana N. z jego relikwiami (>>). Ciekawa forma obiektu: rama w kształcie płomienia (?), wewnątrz Język otoczony precjozami (nad: M.Muryn)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w Muzeum Śląska Cieszyńskiego obejrzeć można malowaną podobiznę Jana N. na bocznej ścianie polichromowanej lady cechowej. Lada jest znacznie starsza, skoro na jej wieku umieszczono napis Renov. 1695. Jeśli umieszczenie tego wizerunku Jana dałoby się powiązać z tą właśnie datą, to byłby to jeden z najstarszych Nepomuków Polskich, ale taki wniosek ma zbyt słabe oparcie dowodowe (nad: M.Muryn)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w Muzeum Śląska Cieszyńskiego obejrzeć można malowany na szkle obrazek Jana N. Jest to zapewne wytwór z jednego ze śląskich lub czeskich warsztatów, okraszony dużymi czerwonymi kwiatami. Jeden z nielicznych znanych mi Janów na szkle zwróconych w lewo! (o Szklanych Nepomukach - na osobnej stronie >>) (nad: M.Muryn)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w Muzeum Śląska Cieszyńskiego obejrzeć można malowany na szkle obrazek Jana N. Jest to bardzo nietypowy wizerunek, stanowiący być może uproszczenie typu "Jan Nepomucen Pielgrzym". Wskazywać na to mogą ozdoby przyczepione do sukni postaci przypominające muszle św. Jakuba, odznakę pielgrzymów, oraz złoty medalion na szyi, na którym może znajdować się wyobrażenie MB ze Starej Boleslavi. Dziwny tańczący gest Jana oraz wyglądający jak batuta przedmiot trzymany w dłoni (laska pielgrzymia?) nie pomagają w rozszyfrowaniu obrazu. Identyfikację Jana potwierdza pracownik Muzeum (o Szklanych Nepomukach - na osobnej stronie >>) (nad: M.Muryn)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest obraz przedstawiający Spowiedź Królowej, spowiada oczywiście Jan N. W tle Topienie, a na górze kompozycji Język Gorejący. Całość utrzymana w ciemnych barwach (nad: M.K.)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest obraz przedstawiający torturowanie Jana N. Kompozycja utrzymana w ciemnych barwach, widoczni oprawcy przypalający ciało świętego powieszone na linie zaczepionej o ręce (nad: M.K.)

  • ¿ Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest drewniana złocona figura przedstawiająca Jana N. lub Jana Kantego. Strój kanonika, stuła, biret, w lewej dłoni Księga. Lekką przewagę ma teoria kantowskiej identyfikacji rzeźby, a wzmacnia ją fakt dużej popularności kultu JK na tych terenach (nad: M.K.)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest obraz przedstawiający Apoteozę Jana N.  Gołogłowy Jan unosi się na chmurze, obok Księga. Cztery aniołki, dwie główki anielskie,  w górze gwiazda z MB ze Starej Boleslavi. Na dole scena Topienia oraz kilka postaci obrazujących opiekę Jana N. nad biednym ludem (nad: M.K.)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest obraz przedstawiający Apoteozę Jana N. adorującego krzyż trzymany przez anioła. Obok Jana Księga z biretem na wierzchu i dwa kolejne aniołki. Na dole kilka postaci obrazujących opiekę Jana N. nad biednym ludem (nad: M.K.)

  • Cieszyn (gm. i pow. Cieszyn, ): w zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego jest obraz przedstawiający Apoteozę Jana N. unoszącym się nad ziemią na chmurze. Dookoła głowy unosi się dziewięć(!) gwiazdek, a w ręku Jan trzyma Język (nad: M.K.)













^
Cieszyn pow. Cieszyn gm. Cieszyn Górny Rynek 6
 
 

W kaplicy Św. Rodziny należącej do klasztoru boromeuszek znajduje się obraz z Janem N. (nad: Pietrosul) (uwaga: jest możliwe, że był tu kiedyś witraż nepomucki (>>) z roku 1912, podobny do tego z Bytomia-Łagiewnik, ale źródła nie są jasne]

 

^
  Cieszyn (?) pow. Cieszyn gm. Cieszyn  
 

Przed II Wojną Światową w Muzeum Miejskim w Cieszynie, poprzedniku Muzeum Śląska Cieszyńskiego, była akwarela przedstawiająca figurę Jana N. Fotografię tego obrazka wykonaną przez IKC zobaczyć można na stronach NAC. Losy samej akwareli i jej aktualne miejsce pobytu nie są nam znane (nad: Pietrosul)

 

^
Cieszyn-Błogocice pow. Cieszyn gm. Cieszyn ul. Żeromskiego / Reymonta 1
 
 

Figura Jana N. koło zameczku (dworu Mitmajerów) w Błogocicach została ufundowana w 1729 roku przez Jana Antoniego de Lechniti (Lechnickiego). Na froncie i z tyłu cokołu dwie inskrypcje z chronostychami (>>)
 


IN GR
VE RENT
SI BELLA FAMES CR
VX
DI
RA VENENI
A
VXILIO
DE ALTIS NEPOMVCENE
VENI
 

POSVIT
T
VTELARIS PATRONI
IOANNES ANTONIVS
DE LECHNITI

które mogą oznaczać "W wydźwignięciu z ubóstwa i biedy przychodzi z pomocą Nepomucen z miłym krzyżem" (wartość liczbowa napisu to 3458, co po podzieleniu przez dwa daje rok fundacji - 1729) oraz "Postawił opiekuńczemu patronowi najuniżeńszy Jan Antoni Lechnicki" (1729). Na bocznych ścianach są również chronostychy (>>)
 


SER
VES
DIVE LARES
A

SAEVO FVL MINIS
ICTV
 

VLTVRAS
SEGETE
M
PROCVLEXIGE
GRAN
DINIS
IRAS

czyli "Jestem sługą z bogatego domu pomimo otrzymania małego, bardzo okrutnego ciosu" (1729) oraz "Obliczem przepędzi wielki gniew" (1729). Wyżej - tablica z herbem fundatora. Metalowa gwiaździsta aureola oraz palma, do tego dużo wyrzeźbionych w kamieniu chmurek i aniołków (nad: stoik, uzup. i tłum: S.Zobniów)



^
Cieszyn-Błogocice pow. Cieszyn gm. Cieszyn ul. Żeromskiego / Reymonta 1
 

Figura Jana N. w zameczku (dworze Mitmajerów) w Błogocicach (dziś restauracja "Liberum Veto", zobacz wyżej) (nad: S.Zobniów)



^
Cieszyn-Błogocice pow. Cieszyn gm. Cieszyn ul. Puńcowska / Długa
 

Jan N. stoi w kapliczce Matki Boskiej Cieszyńskiej znajdującej się na skrzyżowaniu. Figura jest prawdopodobnie drewniana, w rękach trzyma palmę i krzyż. Nie udało się ustalić wieku figury, ale kapliczka, w której stoi została wzniesiona w XVIII wieku. Tablica informacyjna głosi, że kapliczka wzniesiona została w latach 1740-1762 w hołdzie austriackiemu dowódcy poległemu podczas wojny prusko-austriackiej (nad: A.Ż.)



^

  • Dębowiec (gm. Dębowiec, pow. Cieszyn, ): w kościele św. Małgorzaty przy ulicy Cieszyńskiej jest obraz z wizerunkiem Jana N. (nad: M.Muryn)

  • Simoradz (gm. Dębowiec, pow. Cieszyn, ): w zwieńczeniu ołtarza głównego w kościele św. Jakuba jest obraz z wizerunkiem Jana N. (nad: M.Muryn)

  • Ogrodzona (gm. Dębowiec, pow. Cieszyn, ): przed plebanią kamienny Jan na cokole z wolutami i latarnią. Cokół opatrzono datą 1857. W aureoli pozostały tylko trzy z pięciu gwiazd (nad: R.K.)











  • Zebrzydowice (gm. Zebrzydowice, pow. Cieszyn): kamienna polichromowana figura Jana N. przy ul. Ks. A. Janusza 53. Aureola z gwiazdami, biret, krzyż na prawym przedramieniu, spory cokół w formie zadaszonej kapliczki (w rodzaju typowym dla tego regionu, podobnym do tego z Rudzicy, zobacz niżej) z płycinami

  • Zebrzydowice (gm. Zebrzydowice, pow. Cieszyn): kamienna polichromowana figura Jana N. na przykościelnym cmentarzu, w birecie z bezgwiaździstą aureolą (nad: stoik)

  • Zebrzydowice (gm. Zebrzydowice, pow. Cieszyn):  koło tego samego kościoła przy ul. Ks. A. Janusza stoi kamienny Jan N. pod blaszanym baniastym daszkiem, ze złotym krzyżem w ręku i aureolą z gwiazdkami (nad: A.Ż.)

uwaga: koło kościoła przy ulicy Ks. A. Janusza jest również duża kamienna figura pod blaszanym daszkiem, z palcem przy ustach, Księgą w ręku i długą stułą na szyi. Kilka lat temu była kolorowa, około roku 2008 malowanie usunięto dodając w zamian blaszany daszek dla ochrony. Książka dostępna w parafii, do której dotarł M.Muryn podczas wizji lokalnej, opisuje ten obiekt jako figurę św. Jana Sarkandra. Przyjdzie zgodzić się z tą tezą, jako że JS patronuje spowiedzi i jego znakiem rozpoznawczym jest również, tak jak w przypadku JN, palec przy ustach. Jan Sarkander urodził się w roku 1576 nieodległym Skoczowie, więc na tym terenie zachować trzeba szczególną ostrożność identyfikując rzeźby i obrazy przedstawiające księdza z palcem przy ustach. Obiekt zostaje usunięty z katalogu (zobacz inne pseudonepomuki >>)

  • Marklowice Górne (gm. Zebrzydowice, pow. Cieszyn): kamienna figura Jana N.. Świeżo po remoncie i piękne barwy polichromii aż biją w oczy. Szara sutanna, biała komża, czerwony mantolet i czapka, błękitna stuła. Figura ustawiona w kontrapoście, na cokole flankowanym wolutami (nad: stoik)

  • Kaczyce (gm. Zebrzydowice, pow. Cieszyn, ): drewniana polichromowana figura Jana N. zaopatrzona w aureolę w tutejszym drewnianym kościele Podwyższenia Krzyża Świętego przy ulicy Harcerskiej, w przedsionku. Kościół ten stał do roku 1971 w Ruptawie, dziś dzielnicy Jastrzębia-Zdroju

  • ¿ Kaczyce (gm. Zebrzydowice, pow. Cieszyn, ): w tym samym kościele przy ulicy Harcerskiej, w ołtarzu, jest drewniana polichromowana figura podejrzewana o nepomuckość. Strój księdza, lecz bez mantoletu, brak biretu, stuła, ręce rozłożone w szerokim geście być może dzierżyły niegdyś krzyż. Sprawa nierozstrzygnięta. Na korzyść hipotezy pronepomuckiej przemawia opinia proboszcza pozyskana przez M.M. oraz fakt, że po lewej stronie jest figura Jana Kantego, co wyklucza raczej identyfikację tego obiektu jako JK. Również wywiad D.M. dał wynik wysoce niepewny: Jan N. i Ignacy Loyola, co jest zgodne z wpisem w katalogu zabytków. Z kolei gornyslask.org.pl identyfikuje te figury jako JN i Bartłomieja. Jest więc spore zamieszanie i możliwe, że źródła powtarzają błąd jedno za drugim. Ja obstawiam raczej, że żadna z postaci nie przedstawia świętego Jana Nepomucena

  • Kaczyce (gm. Zebrzydowice, pow. Cieszyn, ): w tym samym kościele przy ulicy Harcerskiej, na ścianie, zawieszono obraz przedstawiający Jana N. na tle rzeki i mostu praskiego. Na wodzie widoczne są gwiazdy

  • Kończyce Małe (gm. Zebrzydowice, pow. Cieszyn, ): polichromowana figura Jana N. ze sztucznego kamienia, o cechach barokowych, w aureoli, w nowszej (1909) ceglanej kapliczce przy ulicy Staropolskiej,  niedaleko Kasztelańskiej i zamku. Kapliczka w bardzo złym stanie, zamykana na starą sznurówkę, a drzwi ledwo trzymają się na zawiasach (2010-02)

  • Kończyce Małe (gm. Zebrzydowice, pow. Cieszyn, ): obraz Jana N. bocznym ołtarzu w kościele Narodzenia Najświętszej Maryi Panny przy ulicy Myśliwskiej. W tle Most Karola, nad głową Język i dwie główki anielskie. U stóp Jana napis zdradzający fundatora dzieła: "Johann Tomitza Fondator"










^







  • Kończyce Wielkie (gm. Haźlach, pow. Cieszyn,  ): przy ulicy Zamkowej, koło mostu na Piotrówce, stoi kamienny barokowy Jan N., zapewne fundowany przez Wilczków którzy mieli tu pałac - być może tego samego Mathiasa, który fundował figurę JN w Zabrzu. Bardzo polichromowany, a raczej niefachowo pomalowany

  • Kończyce Wielkie (gm. Haźlach, pow. Cieszyn,  ): po prawej stronie ołtarza głównego w kościele św. Michała przy ulicy Kościelnej jest drewniana polichromowana figura Jana N. w aureoli (nad: A.W.)

  • Pogwizdów (gm. Haźlach, pow. Cieszyn): przy ul. Cieszyńskiej wybitna barokowa figura św. Jana Nepomucena, XVIII wiek. Cokół z aniołkami (jeden z Księgą, drugi podtrzymuje biret trzymany przez Jana), polichromia, aureola, czapka w ręku, krucyfiks. Rzadka poza przyklęku. W renowacji w zimie 2011/12

  • Pogwizdów (gm. Haźlach, pow. Cieszyn, ): kościół i parafia pod wezwaniem Jana N. Pierwszy kościół w tej wsi został wybudowany w 1722 roku przez jezuickiego misjonarza o. Leopolda Tempesa. Drewniany kościółek zwany "na kirchofie", a wraz z nim cała wieś, zostały oddane pod opiekę Jana Nepomucena, czeskiego świętego i szczególnego orędownika w czasie powodzi. Wybór ten był podyktowany nie tylko wpływami czeskimi - w tych czasach Pogwizdów był narażony na zalewanie przez wody Olzy. Aktualna świątynia pochodzi z roku 1817. Parafia wydaje pisemko pod nazwą Nepomuc. Była tu niegdyś, aż do roku 1957, ustawiona na konsoli przyściennej ciekawa klęcząca (!) figura Jana N. Biała, ze złoconymi krawędziami szat, palmą i aureolą, datowana na początek XVIII wieku. Została przewieziona do Żor-Rogoźna (gm. i pow. Żory, , X.Raciborskie >>) i umieszczona w kaplicy na rogu ul. Wodzisławskiej i ul. Chopina. Jak twierdzi obecny proboszcz w Pogwizdowie została przez ówczesnego proboszcza, ks. Józefa Janika jedynie wypożyczona do Żor (podobno żyje jeszcze świadek tej rozmowy, obecny kościelny, ówcześnie ministrant). Według relacji ks. Zbigniewa Macury, autora historii parafii w Pogwizdowie, obecnie proboszcza w Puńcowie, figura może być pozostałością ołtarza ze starego, drewnianego kościoła (uzup: M.K.)

  • Pogwizdów (gm. Haźlach, pow. Cieszyn, ): w kościele Jana Nepomucena (zobacz wyżej) jest ciekawy obraz przedstawiający dwóch świętych - Jana Nepomucena i Dominika - klęczących w adoracji MB Bolesławskiej. Obraz pochodzi z lat 60-tych XX wieku i zastąpił starszy za sprawą ks. Emila Dyrdy, ówczesnego proboszcza (zobacz niżej)

  • Pogwizdów (gm. Haźlach, pow. Cieszyn, ): w świetlicy parafialnej na plebanii przy kościele Jana Nepomucena (zobacz wyżej) jest obraz przedstawiający klęczącego na chmurze Jana N. z palmą i wieńcem u stóp. Jan na palec przy ustach i wysoko wzniesiony krzyż. Na dole - panorama Mostu Karola. Jest to poprzednik dzisiejszego obrazu w ołtarzu głównym kościoła, wymieniony przez ks. Emila Dyrdę na inny obraz z Janem N. i św. Dominikiem. Obraz przeczekał w ukryciu 50 lat, są plany jego renowacji (nad: M.K.)

  • Pogwizdów (gm. Haźlach, pow. Cieszyn, ): obraz-oleodruk z wizerunkiem Jana N. powieszony między drzewami, naprzeciwko budynku przy ul. Cieszyńskiej 160. Odbitkę tego oleodruku widziałem już w którymś ze skansenów

  • Zamarski (gm. Haźlach, pow. Cieszyn, ): w kościele filialnym figura klęczącego św. Jana Nepomucena, późnobarokowa, o rzadko (nigdy?) spotykanym układzie. Jan klęczy przy klęczniku, na nim krucyfiks, nad głową aureola, złoty mantolet. Całość umieszczono w ołtarzu

  • -/¿ Zamarski (gm. Haźlach, pow. Cieszyn, ): KZSwP donosi, że w kościele filialnym znaleźć można obraz św. Jana Nepomucena z XIX wieku. Jednak wizja lokalna M.M. dała rezultat negatywny, proboszcz również nie potwierdził tej informacji. Czy to znaczy, że obrazu nigdy nie była, a szacowny KZSwP się myli, czy też obraz zaginął w nieustalonym czasie?









^
Ustroń pow. Cieszyn gm. Ustroń ul. Daszyńskiego 15
 

Przed kościołem św. Klemensa, po prawej stronie wejścia stoi statyczna figura Jana N. autorstwa Wacława Donaya (1744-1796) ze Skoczowa (zobacz też wpisy dotyczące Skoczowa i Goleszowa poniżej), flankowana aniołkami. Pierwotnie, przed rokiem 1787, razem ze swym sąsiadem, św. Józefem (również patronem Czech i  cesarstwa), stała przed pobliskim sierocińcem dla dzieci ewangelików, których jezuici próbowali tu nawracać od roku 1749 do 1787. Ostatnim inspektorem i likwidatorem placówki był Franz Entzendorfer, który został pierwszym proboszczem nowego kościoła parafialnego w Ustroniu (1788). Jako że rzeźba powstała gdzieś w latach 1770-90, to powstanie rzeźb można łączyć z tą postacią. Postument jest wtórny, na nim spoczywa gzymsowany cokół z figurą i aniołkiem. Postać ujęta w lekkim kontrapoście, w typowym stroju (sutanna, komża zdobiona koronką, almucja). Jeden z aniołków trzyma Księgę siedmioma pieczęciami i z Barankiem w glorii na okładce, drugi biret umieszczony na Księdze ozdobionej wizerunkiem Języka Promienistego. Tyły obu rzeźb są płaskie, zapewne pierwotnie stały przy ścianie budynku. Stan figury nie jest dobry, uszkodzenia (krzyż, szata) naprawiono niefachowo cementem. Układ rzeźby Diana Pieczonka-Giec łączy z figurą sprzed kościoła św. Trójcy w Pradze (>>) oraz rzeźbę z Frydka (Czechy >>) - co jest o tyle uzasadnione, że Donay był uczniem jej twórcy, Matyáša Weissmanna. Podobieństwo wykazuje również inna z rzeźb przypisywanych Donayowi - Nepomuk z Goleszowa (zobacz niżej)



^
Ustroń-Lipowiec pow. Cieszyn gm. Ustroń ul. Lipowska 133
 

W tym przysiółku, dziś części Ustronia, w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego, po lewej stronie na ścianie wejściowej, jest obraz z apoteozą Jana N. Jan w pięciogwiaździstej aureoli i z palmą klęczy na chmurce, wokół fruwają aniołki z atrybutami (biret, krucyfiks, wieniec laurowy). Na górze obrazu putta, na dole scena Topienia z realistycznie oddanym Mostem Karola w Pradze. Układ i detale bardzo podobne do obrazu z Ustronia-Nierodzima (zobacz niżej) (nad: M.Muryn)



^
Ustroń-Nierodzim pow. Cieszyn gm. Ustroń ul. Zabytkowa
 

W tym przysiółku, dziś części Ustronia, w kościele św. Anny, jest obraz z apoteozą Jana N. Układ i detale bardzo podobne do obrazu z Ustronia-Lipowca (zobacz wyżej), różnicą jest klucz trzymany przez jednego z aniołów i nieco lepsza klasa malarza (nad: M.Muryn)

 

^
Goleszów pow. Cieszyn gm. Goleszów ul. Wolności
 

Za kościołem św. Michała Archanioła, od strony prezbiterium, na współczesnym betonowym cokole stoi kamienna figura św. Jana Nepomucena z aniołkiem u stóp. Usytuowanie obiektu jest z pewnością wtórne. Aniołek trzyma palec przy ustach, natomiast Jan przytula do twarzy krzyż. KZSwP datuje figurę na pierwszą połowę XIX wieku, jednak Diana Pieczonka-Giec łączy obiekt z Wacławem Donayem (1744-1796) ze Skoczowa i wskazuje na lata 1785-90 (zobacz też wpisy dotyczące Skoczowa i Ustronia). Bardzo sympatyczny Jan



^



  • Bażanowice (gm. Goleszów, pow. Cieszyn): figura św. Jana Nepomucena, 1770.  Późnobarokowa kamienna rzeźba stoi koło wzniesionego na przełomie XVIII i XIX wieku budynku nazywanego przez mieszkańców "zamkiem"

  • Leszna Górna (gm. Goleszów, pow. Cieszyn, ): przy kościele św. Marcina, lecz po drugiej stronie drogi, stoi figura św. Jana Nepomucena, XVIII wiek, kamienna, na dużym prostokątnym cokole z gzymsem, polichromia

  • Leszna Górna (gm. Goleszów, pow. Cieszyn, ): w kościele św. Marcina, w ołtarzu bocznym, obraz Jana N. z II ćwierci XVIII wieku. Występuje na nim ciekawy i nieczęsty motyw róży skomentowanej inskrypcją na zwisającej szarfie: SUB ROSA (w sekrecie), jako znany od starożytności symbol tajemnicy

  • Puńców (gm. Goleszów, pow. Cieszyn, ): w prezbiterium kościoła św. Jerzego przy ulicy Sportowej, na jego prawej ścianie, umieszczono barokową, drewnianą i polichromowaną figurę Jana N. w pozie klęczącej, ze wzniesionym w geście adoracji krzyżem (zapewne wtórnym)





^
Brenna-Leśnica pow. Cieszyn gm. Brenna  
 

Jest tu kościół św. Jana Nepomucena, wybudowany na miejscu starej kaplicy pod tym samym wezwaniem wykonanej z kamieni rzecznych w roku 1834. W 1929 roku kaplicę rozebrano, a nowa stanęła na tym miejscu w roku 1937. Zaopatrzono ją w ołtarzową drewnianą, polichromowaną figurę Jana N. w aureoli. Od 1981 roku jest to kościół parafialny



^
Brenna-Leśnica pow. Cieszyn gm. Brenna  
 

W salce katechetycznej kościoła św. Jana Nepomucena (zobacz wyżej) jest drewniana polichromowana figura Jana N. ustawiona na konsoli

 

^
Brenna-Leśnica pow. Cieszyn gm. Brenna ul. Leśnica / Hetnołka
 

Przed szkołą, na posesji prywatnej, znajduje się postawiona w roku 2007 kapliczka w formie szafki na sękatym pniu drzewa. Wewnątrz plakieta z polichromowaną płaskorzeźbą Jana N. w aureoli i z krzyżem. Ufundowali ją córka i synowie z rodzinami Joanny i Józefa Mendrek dla uczczenia 70-tej rocznicy poświęcenia kościoła w Brennej Leśnicy i w hołdzie rodzicom (nad: M.Muryn)



^
Górki Wielkie pow. Cieszyn gm. Brenna ul. Pod Zebrzydkę
 

W kościele pw. Wszystkich Świętych wśród innych świętych na obrazie w ołtarzu głównym jest również wizerunek Jana N. (nad: M.Muryn)



^
Wisła pow. Cieszyn gm. Wisła ul. Stellera 1
 

W Muzeum Beskidzkim przechowuje się drewnianą polichromowaną rzeźbę Jana N. pochodzącą ze Śląska Cieszyńskiego. Ludowa figura ma bordowy mantolet z zaznaczonym naiwnie wzorem gronostajowego futra, od spodu krwistoczerwony. Silny kontrapost, brak krzyża (nad: M.Muryn)



^
Wisła pow. Cieszyn gm. Wisła ul. Stellera 1
 

W Muzeum Beskidzkim przechowuje się drewnianą polichromowaną rzeźbę Jana N. pochodzącą ze Śląska Cieszyńskiego. Statyczna figura ma błękitny mantolet od spodu pomalowany na czerwono (nad: M.Muryn)

 

^
  Strumień pow. Cieszyn gm. Wisła ul. Graniczna
 

Drewniana polichromowana figura Jana N. z aureolą, w murowanej bielonej kapliczce



^
Strumień pow. Cieszyn gm. Wisła ul. Graniczna
 

Kościół Św. Barbary, lewy ołtarz boczny. W szczycie obraz Jana N. klęczącego na obłokach (nad: S.Ł.)



^
  ¿ Strumień pow. Cieszyn gm. Wisła Rynek 18
 

Na fasadzie budynku z XVIII wieku półokrągła nisza wypełniona płaskorzeźbą, być może Jana N., przynajmniej tak podaje portal poznaj-slask.pl oraz pracownica informacji turystycznej naprzeciwko tego domu. Byłby to nietypowy wizerunek, z postacią siedzącą lub klęczącą (na chmurze?), w birecie zwieńczonym krzyżykiem (a może raczej mitrze lub koronie?) i rozpostartymi rękami. W dole po lewej model kościoła lub kaplicy z wieżą, w górze krucyfiks na tle chmury (uwaga: upewnić się co do identyfikacji! ja obstawiałbym raczej św. Wacława) (nad: M.Muryn)



^

  • Zabłocie (gm. Strumień, pow. Cieszyn, ): w dużej murowanej kapliczce-kościółku przy ul. Bielskiej 17 za podwójnymi drzwiami jest drewniana figura Jana N.

  • Zabłocie (gm. Strumień, pow. Cieszyn, ): w oszklonej wnęce tej samej kapliczki przy ul. Bielskiej 17 jest obraz Jana N. z palcem na ustach

  • Pruchna (gm. Strumień, pow. Cieszyn, ): w kościele św. Anny przy ul. Głównej fajny w swej naiwności obraz nepomucki. Jan ma u stóp biret, a nad głową dziewięć (!) gwiazdek. Są też cztery anioły z atrybutami i dwie główki anielskie w chmurkach



  • Chybie (gm. Chybie, pow. Cieszyn, ): przy ulicy Sienkiewicza 26, w okienku nad wejściem do kapliczki usytuowano figurę Jana N. (nad: M.Muryn)


^
Skoczów pow. Cieszyn gm. Skoczów ul. Kościelna
 

Kamienna figura Jana N. po lewej stronie wejścia do kościoła śś. Piotra i Pawła od strony ul. Kościelnej. Obok Jan Sarkander z aniołkiem u stóp, który urodził się w tym mieście i był chrzczony w tym właśnie kościele w roku 1576. Zespół pierwotnie uzupełniała figura Piotra z Alkantary, która po zmianie lokalizacji znalazła się obok drugiej figury JN przy kościele, od strony ulicy Objazdowej (zobacz niżej). Te trzy rzeźby są autorstwa Wacława Donaya (1744-1796) ze Skoczowa, choć w odniesieniu do figury JN nie jest to potwierdzone w źródłach pisanych. Jeden z badaczy podaje, że oba obiekty ufundował ksiądz Bonczek, tutejszy wikary w latach 1732-36, co jest kwestionowane w przypadku Sarkandra (1794). Figury stały pierwotnie na rynku, a na obecnym miejscu znalazły się w latach 1958-61. Cokół Jana N. jest masywny i prostokątny, z gzymsem i zatartym kartuszem. Kontrapost, smukłość proporcji, pociągłość twarzy, biret w prawym ręku

 

^
Skoczów pow. Cieszyn gm. Skoczów ul. Objazdowa
 
 

Kamienna dynamiczna figura Jana N. po lewej strony wejścia do kościoła kościoła śś. Piotra i Pawła od strony Objazdowej, często identyfikowana mylnie z Janem Kantym bądź Janem Kapistranem. Pierwotnie umieszczona była na niewielkim postumencie przy wejściu na plac kościelny, od strony ulicy Bielskiej. Stare zdjęcia pokazują, że była malowana, a na otwartej księdze był napis "(S)a(nc)tus lingua sua non (e)st lasus" ("Święty jego język nie zgnił"), a to rozstrzyga spory o tożsamość postaci. w Prawej dłoni trzymany pionowo krzyż (typ Nauczyciel), lewa podtrzymuje wspomnianą już księgę. Ten typ najbliższą analogię znajduje w figurze JN z Cierlicka (dziś w Czechach, zobacz niżej). Nepomuka ustawiono dziś na nowym betonowym prostym postumencie. Rzeźba powstała najprawdopodobniej w latach 80. XVIII wieku i jest autorstwa  Wacława Donaya (1744-1796) ze Skoczowa (zobacz wyżej). Obok relokowana z rynku rzeźba przedstawiająca franciszkanina Piotra z Alkantary, również autorstwa Donaya (zobacz wyżej). Figury (wymienione tu i dwie opisane powyżej) nie tworzą dziś, na skutek opisanych relokacji, zespołu o spójnym programie ideowym

 


  • Skoczów (gm. Skoczów, pow. Cieszyn, ): w kościele śś. Piotra i Pawła (zobacz wyżej), w ołtarzu pod wezwaniem Jana N. obraz klęczącego Jana. Z opisu sporządzonego w roku 1937 wynika, że pod obrazem ołtarzowym był relikwiarz wpuszczony w ścianę ołtarza. Czyżby kolejne relikwie (>>) JN?

  • Skoczów (gm. Skoczów, pow. Cieszyn, ): przy ulicy Ustrońskiej 7 drewniana polichromowana figura św. Jana Nepomucena, XIX wiek, w murowanej, ładnej, krytej dachówką kapliczce z łukową wnęką zamkniętą kratą

  • Pogórze (gm. Skoczów, pow. Cieszyn, ): figura Jana N. w oszklonej niszy nad wejściem do kapliczki Matki Bożej Wniebowziętej za Szkołą Podstawową, koło mostu na rzece Kowale (nad: M.Muryn)

zobacz legendę o Nepomuku Skoczowskim >>



^
Pierściec pow. Cieszyn gm. Skoczów ul. Landecka
 

W kościele parafialnym św. Mikołaja znajduje się figura Jana N. (która już w 1910 roku była przeznaczona do renowacji). Usytuowana na lewym filarze chóru. Po drugiej stronie św. Jan Sarkander (nad: Pietrosul)



^
Jaworzynka pow. Cieszyn gm. Istebna  
 

W kościele Matki Boskiej Frydeckiej, na przyściennej konsoli, stoi polichromowana figura Jana N. (nad: S.Zobniów)



^
Powiat BIELSKO-Biała (część poza H.Bielskim, 7)

zobacz na mapie Google (>>)

 

zobacz część dzisiejszego powiatu należącą dawniej do Hrabstwa Bielskiego >>
zobacz część dzisiejszego powiatu należącą dawniej do Księstwa Oświęcimskiego >>

     

^


 
  • Czechowice-Dziedzice (gm. Czechowice-Dziedzice, pow. Bielsko-Biała): w Czechowicach (dziś część miasta Czechowice-Dziedzice) znajduje się figura przydrożna Jana N., barokowa z XVIII wieku. Nepomucen ten kiedyś stał (a właściwie leżał) pomiędzy stawami, zarośnięty krzewami i trawą. Zainteresował się nim Zenon, (kuzyn Krysi), który po interwencji u proboszcza przeniósł go nad rzekę Iłownicę. Pomnik jest z 1778 (1758?) - taka data widnieje na cokole (nad: Krysia)

  • Czechowice-Dziedzice (gm. Czechowice-Dziedzice, pow. Bielsko): w Dziedzicach (dziś część miasta Czechowice-Dziedzice) figura Jana N. ufundowana przez górników w 1860 roku (uwaga: należy sprawdzić, czy nie jest to jedna z figur, które opisano powyżej)

  • Czechowice-Dziedzice-Świerkowice (gm. Czechowice-Dziedzice, pow. Bielsko-Biała): w tej dzielnicy Czechowic-Dziedzic, niedaleko granicy z Mazańcowicami, w grupie starych drzew stoi malownicza kapliczka. Wewnątrz drewniana polichromowana figura Jana N. ze śmiesznymi wąsami, wyjątkowo długimi włosami zawiniętymi na karku i dziewięcioma (!) gwiazdami (nad: M.K.) (uwaga: należy sprawdzić, czy jest to jedna z figur, które opisano powyżej)




^
Czechowice-Dziedzice [Czechowice] pow. Bielsko-Biała gm. Czechowice-Dziedzice ul. Legionów
 

W Czechowicach (dziś część miasta Czechowice-Dziedzice) kamienny Jan N. z stoi przy głównej drodze, trochę dziwnie odmalowany. Jest to figura przydrożna, o cechach ludowych, fundowana zapewne w roku 1775 przez kogoś o inicjałach BZ, co wyczytać można z rytu na cokole: "B 1775 Z / M 1881 Z" (czy druga data to pamiątka renowacji dokonanej przez MZ w roku 1881?). Obok duże drzewo orzechowe (nad: Krysia, uzup: J.Ku.)



^
Czechowice-Dziedzice [Czechowice Dolne] pow. Bielsko-Biała gm. Czechowice-Dziedzice ul. Kopernika 42
 

W Czechowicach Dolnych (dziś część miasta Czechowice-Dziedzice) na starym cmentarzu przy kościele św. Katarzyny znajduje się figura Jana N., stojąca kiedyś nad kościelnym stawem. Po modernizacji drogi (i stawu) została przeniesiona na drugą stronę drogi, odmalowana i bardzo ładnie się prezentuje (nad: Krysia, uzup: J.Ku.). Na cokole napis, będący podwójnym chronostychem (>>) i po podzieleniu przez dwa dającym rok 1769 (o ile odczytanie jest prawidłowe):
 


SANCTO
JOANNI NEPOMU
C
ENO QVI BONSAR(?)
VIVIT IT DIGNISSI
V
ENERATIONIS ER
GO EX VOTO
POSUERAT
J.F.SET P.G.(?)
REPARAVIT
IUDIGNUS CUL
TOR JOSEPHUS
RAMTUCH
 



^
Czechowice-Dziedzice [Czechowice Dolne] pow. Bielsko-Biała gm. Czechowice-Dziedzice ul. Kopernika 42
 

W Czechowicach Dolnych (dziś część miasta Czechowice-Dziedzice), w kościele św. Katarzyny (zobacz wyżej), w prawym bocznym ołtarzu, znaleźć można drewnianą złoto-biało-srebrną figurę Jana N. z gołą głową



^
Czechowice-Dziedzice [Dziedzice] pow. Bielsko-Biała gm. Czechowice-Dziedzice ul. Mazańcowicka 54
 

W Dziedzicach (dziś część miasta Czechowice-Dziedzice) stoi w oszklonej kapliczce na cokole w ogrodzie na prywatnej posesji przy zakręcie drogi. Cokół jest stary ale sama figura jest nowa, w kolorze naturalnego drewna. Jan trzyma krzyż i piękną palmę (nad: Krysia)

 

^
Państwo (Wolne Państwo Stanowe, Hrabstwo, Księstwo) Bielskie Księstwa Cieszyńskiego
[Freie Standesherrschaft, Fürstentum, Herzogtum Bielitz]

zobacz na mapie Google (>>)


Terytorium to obejmowało Bielsko oraz osiemnaście okolicznych wsi: Stare Bielsko, Bronów, Bystra, Dziedzice, Jasienica, Jaworze, Kamienica, Komorowice, Ligota, Mazańcowice, Międzyrzecze Górne i Dolne, Mikuszowice, Mościska, Olszówka Górna i Dolna, Wapienica i Zabrzeg. Nie obejmowało natomiast workowatego terenu w widłach rzek Białej i Wisły z ośrodkiem w Czechowicach



^
Powiat BIELSKO-Biała (część należąca do Hrabstwa Bielskiego, 18 + 4)

zobacz na mapie Google (>>)

 

zobacz część dzisiejszego powiatu leżącą dawniej poza H. Bielskim >>
zobacz część dzisiejszego powiatu należącą dawniej do Księstwa Oświęcimskiego >>

Bielsko-Biała to miasto graniczne - przed połączeniem w jeden organizm Bielsko należało do Księstwa Cieszyńskiego, a więc do Górnego Śląska, natomiast Biała do Księstwa Oświęcimskiego, czyli po jego włączeniu do Małopolski (>>) było częścią województwa krakowskiego.

W Bielsku-Białej, lecz w jego prawobrzeżnej części (Biała i Komorowice Krakowskie), są kolejne Nepomuki - do zobaczenia na stronie Janów Małopolskich (>>) jako, że ta część miasta należała do województwa krakowskiego (X. Oświęcimskie). Poniżej przedstawiam tylko Nepomuki ze śląskiej części miasta (Bielsko), jednak zaczynam od gminy Czechowice-Dziedzice, aby nawiązać do wymienionych powyżej miejscowości z tej gminy, które nie wchodziły w skład Hrabstwa Bielskiego



^
Ligota-Miliardowice pow. Bielsko-Biała gm. Czechowice-Dziedzice ul. Miliardowicka / Pasieczna
 

W tej zachodniej dzielnicy Ligoty w grupie drzew stoi ładna wysoka kamienna kapliczka na takimż słupie z 1882 roku. Na słupie napis: "O święty Janie / wstaw się do Boga / za nami / Abyśmy się / stali nieba / mieszkańcami". W niej za szkłem współczesna drewniana figura Jana N. Najwyraźniej zastąpiła ona starą figurę (zobacz niżej. uwaga: dawniej obiekt notowany pod lokalizacją Zabrzeg) (uzup: J.Ku.)



^
¿ Ligota-Miliardowice pow. Bielsko-Biała gm. Czechowice-Dziedzice ul. Miliardowicka / Pasieczna
 

W tej zachodniej dzielnicy Ligoty, w starej kamiennej kapliczce na słupie, znajdowała się kiedyś niewielka drewniana polichromowana figura Jana N., zapewne starsza od kapliczki. Nie są nam znane jej losy, ale zastąpiła ją nowa drewniana rzeźba Jana N. (zobacz wyżej) (uzup: J.Ku.)

 

^




  • Ligota (gm. Czechowice-Dziedzice, pow. Bielsko-Biała, ): piękna kamienna figura Jana N. nad rzeką Wapienicą przy ulicy Koło, z 1778 roku. Otacza ja ogrodzenie z czterech kamiennych słupków z kartuszami i łańcuchów. Ciekawa poza trzymającego krucyfiks Jana, który wpatruje się w niebo jakby obserwował ptaki. Na wysokim cokole kartusz z inskrypcją fundacyjną niejakiego Jerzego Gorola:
     

    VERERATI
    ONIS ERGd
    EREXIT GE
    ORGIUS GOROL 1778

     

  • Ligota (gm. Czechowice-Dziedzice, pow. Bielsko-Biała, ): w zwieńczeniu bocznego lewego ołtarza w kościele parafialnym w kościele Opatrzności Bożej przy ulicy Bielskiej 25 jest obraz nepomucki z XIX wieku w złoconej ramie o skomplikowanym wykroju

  • Zabrzeg (gm. Czechowice-Dziedzice, pow. Bielsko-Biała): murowana słupowa kapliczka Jana N., w niej drewniana figura

  • Zabrzeg (gm. Czechowice-Dziedzice, pow. Bielsko-Biała, ): przy ulicy K. Janoszka 16, w kościele św. Józefa, figura Jana N. w błękitnej szacie



^
  BIELSKO-Biała pow. Bielsko-Biała gm. Bielsko-Biała  
 

Najważniejszy Jan N. z terenu  w Bielska (dziś część miasta Bielsko-Biała) stał do II Wojny Światowej na środku Starego Rynku ogrodzony żelaznym płotem, niedaleko katedry, a więc w Bielsku. W roku 1939 (?) został przeniesiony do kościoła św. Mikołaja i umieszczony pod wieżą, u wejścia na prospekt organowy. Barokowa rzeźba jest kamienna, mocno zniszczona (nad: E.L.). Nie mogła wrócić na swoje miejsce, bo groziło to jej totalną destrukcją. We wrześniu 2006 roku ustawiono zatem jej współczesną kopię (zobacz poniżej)



^
  BIELSKO-Biała pow. Bielsko-Biała gm. Bielsko-Biała  
 

W Bielsku (dziś część miasta Bielsko-Biała) kolejny Jan N. to wykonana w bielskiej pracowni rzeźby Barbary i Wiesława Arminajtis rekonstrukcja zabytkowej rzeźby z rynku (zobacz powyżej) z białego piaskowca szydłowieckiego.  Wzorowali się na zdjęciach oryginałów. Św. Nepomucen ma około 1,4 m wysokości. Trzyma w ręku krzyż i palmę, ma odpowiednio uformowane szaty - pelerynę, komżę i sutannę - oraz aniołka nakazującego milczenie. Jana na rynku ustawiono we wrześniu 2006 roku, jako część rewitalizacji Starówki, co wyczytać można, wraz z krótkim życiorysem Świętego, w inskrypcji na cokole





  • BIELSKO-Biała (gm. i pow. Bielsko-Biała): w Bielsku (dziś część miasta Bielsko-Biała), kolejnego Jana N. dostrzec można nad gzymsem oddzielającym portal od wieży katedry p.w. św. Mikołaja. Od lewej stoją Jan Nepomucen, Jadwiga Śląska i patron katedry św. Mikołaj. Posągi powstały w 1910 roku i są dłuta wiedeńskiego rzeźbiarza - Otchmara Schimkowitza (nad: E.L.)

  • BIELSKO-Biała (gm. i pow. Bielsko-Biała): w Bielsku (dziś część miasta Bielsko-Biała), kolejny Jan N. stoi w przedsionku katedry, choć w przewodniku po Bielsku-Białej autorstwa Jerzego Polaka napisano, że to św. Mikołaj (nad: E.L.)




^
BIELSKO-Biała pow. Bielsko-Biała gm. Bielsko-Biała ul. Wzgórze 16
 

W Bielsku (dziś część miasta Bielsko-Biała), w Muzeum Historycznym w zamku książąt Sułkowskich, w dziale etnograficznym, prezentowana jest drewniana polichromowana figura Jana N. pochodząca z terenu Bielska-Białej (nad: H.Jakóbczak) (uwaga: wydawnictwo Elżbiety Teresy Filip "Rzeźba ze zbiorów etnograficznych Muzeum w Bielsku-Białej" sugeruje istnienie w tymże muzeum co najmniej pięciu wizerunków JN. Jeden z nich zapewne jest tożsamy z w/w, należy sprawdzić na miejscu i ew. dopisać cztery kolejne pozycje)

 

^
BIELSKO-Biała pow. Bielsko-Biała gm. Bielsko-Biała ul. Wzgórze 16
 

W Bielsku (dziś część miasta Bielsko-Biała), w Muzeum Historycznym w zamku książąt Sułkowskich (zobacz wyżej), prezentowany jest obraz Stanisława Czajkowskiego "Pejzaż z kapliczką" z roku 1908. W kapliczce tej widoczna jest figurka Jana N. (nad: H.Jakóbczak)

 

^







  • Mazańcowice (gm. Jasienica, pow. Bielsko-Biała, ): przy głównej drodze z Bielska-Białej Komorowic w stronę centrum wsi i kościoła, po prawej stronie drogi, między ulicami Strzelców Podhalańskich a Piekarską, stoi kamienny przydrożny krucyfiks postawiony tu przez rodzinę Adamców w roku 1913. We wnęce jego cokołu stoi współczesna drewniana figura Jana N. wykonana na wzór starej, pochodzącej z XVIII-XIX wieku, barokowo-ludowej, która została skradziona (>>) (zobacz niżej). Obecna figura jest zresztą kolejną kopią starej - kradzieże i kolejne fundacje rodziny Adamców powtarzają się regularnie

  • - Mazańcowice (gm. Jasienica, pow. Bielsko-Biała, ): we wnęce krzyża przydrożnego stała niegdyś pochodząca z XVIII-XIX wieku, barokowo-ludowa figura Jana N. Została skradziona (>>) tak jak jej następczynie (zobacz wyżej) i aktualny Nepomuk jest jej kolejnym wcieleniem wykonanym przez rzeźbiarza na podstawie starej fotografii. Wszystkie rzeźby i sam krzyż fundowane były przez rodzinę Adamców (nad: Marek Klimurczyk)

  • - Mazańcowice (gm. Jasienica, pow. Bielsko-Biała, ): na prywatnej posesji stoi nieco dziwna murowana bielona kapliczka, a w niej do maja 2011 rezydowała stara drewniana i polichromowana figura Jana N. przeniesiona tu po roku 1955 z Zarzecza (gm. Chybie, pow. Cieszyn) - miejscowości częściowo zalanej przez Zalew Goczałkowicki, leżącej około 12 km na północny zachód. Dawniej Jan chronił tę wieś przed wylewami Wisły. Kapliczka została wykonana w roku 1956 przez pana Erwina Kupkę jako zastępcza. Wykonany w manierze drewniany barokowej Jan ma 115,5 cm wysokości. Zaopatrzono go w biret i wyjątkowo długi palec przy ustach (efekt niefachowego remontu czy intencja twórcy?). Lewa dłoń jest uszkodzona, a farba łuszczy się płatami. Rzeźbiarz i konserwator Krzysztof Czader z Jaworza sugeruje autorstwo twórcy figury Nepomuka sprzed kościoła w Skoczowie (zobacz wyżej), Wacława Donaya (1744-1796) ze Skoczowa. Długo trwały rozmowy z właścicielem, który miał plany pozbycia się rzeźby, aby trafiła ona w ręce miłośników Nepomuków, a w konsekwencji znalazła swe miejsce w którejś z pustych kapliczek lub w nowym miejscu, oczywiście po renowacji i zabezpieczeniu. Ostatecznie udało się - Jan znalazł nową siedzibę w starej kaplicy JN w Czechowicach - dzielnicy Gliwic (zobacz >>), a pieczę sprawuje nad nim Stowarzyszenie "Gliwickie Metamorfozy" i Rada Osiedlowa dzielnicy Czechowice (zobacz artykuł na ten temat >>) (nad: Marek Klimurczyk)

  • - Międzyrzecze Górne (gm. Jasienica, pow. Bielsko-Biała): zanotowałem kiedyś istnienie w kościele parafialnym św. Marcina, w ołtarzu bocznym, obrazu Jana N. z 1740 roku. Zapewne była to pomyłka w źródłach, bo wizja lokalna M.Muryna (2018-07-01) i wyjaśnienia księdza zaprzeczają temu. Zostawiam pozycję w spisie, bo być może obraz ten znajduje się w innym kościele, innej miejscowości (uwaga: wyjaśnić)

  • Iłownica (gm. Jasienica, pow. Bielsko-Biała, ): drewniana figura przydrożna Jana N. w nowszej ceglanej kapliczce na prywatnej posesji nr 112. Kontrapost, błękitna szata, biała komża, srebrna lamówka, przekrzywiona aureola

  • Bielowicko (gm. Jasienica, pow. Bielsko-Biała, ): w kościele św. Wawrzyńca Diakona, nad bocznym wejściem, wisi obraz przedstawiający apoteozę Jana N. (nad: M.Muryn)





^
Rudzica pow. Bielsko-Biała gm. Jasienica ul. św. Jana
 

Kamienna figura Jana N. z XIX wieku, lecz o cechach barokowych. Jan, ulokowany na ceglanym zadaszonym cokole (typ podobny do zebrzydowickiego, zobacz wyżej), stoi w kontrapoście, ma liliowy (!) mantolet, tylko dwie gwiazdy w aureoli, a brodę wymalowano mu tak, że robi wrażenie czapki-kominiarki. Wszystko to nie psuje jednak klasy rzeźby. W okolicach roku 2015 figurę przemalowano i niestety wycięto towarzyszące jej drzewa (uzup: J.Ku.)



^
Rudzica pow. Bielsko-Biała gm. Jasienica ul. Kościelna
 

Kościół parafialny św. Jana Chrzciciela wyposażył swój boczny ołtarz w białą figurę Jana N. w złotej aureoli. Złoty krzyż i palma, XVIII-XIX wiek



^
Rudzica pow. Bielsko-Biała gm. Jasienica ul. Kościelna
 

Kapliczka w murze kościelnym, w niej polichromowana figura Jana N. z połowy XIX wieku

 



^
Jaworze-Nałęże pow. Bielsko-Biała gm. Jaworze ul. Grabka
 

W dzielnicy Nałęże (dawniej Nałęcz, co pochodzi od herbu założyciela osady Jerzego Adama Laschowskiego) stoi tu wśród drzew niewielka kaplica katolicka, którą Filip St. Genois d'Anneaucourt kazał wybudować w 1829 (1831?) roku. Została ona poświęcona przez komisarza biskupiego Mateusza Oppolskiego z Bielska w roku 1834. Jej patronem jest św. Jan Nepomucen. Została odbudowana po poważnym pożarze w roku 1910. Odbywały się tu tzw. "odpusty w Jasionkach", to jest msze ku czci JN i MB 8 maja i 8 września. W 1963 roku dodano przedsionek. W 1995 zawieszono nowy dzwon i wyremontowano stary, noszący imię Jana Nepomucena. W 1999 rozpoczęła się kolejna przebudowa i powiększenie kaplicy. Konsekracja miała miejsce 9 czerwca 2012 roku. Wewnątrz, na wsporniku w rogu ściany po prawej stronie ołtarza, umieszczono figurę Jana N. w długiej stule. Natomiast w przedsionku kaplicy, we wnęce po prawej stronie znajduje się namalowany na ścianie współczesny tryptyk z Janem N. W części środkowej namalowano postać Jana N., po prawej "Męczeńska śmierć" z przedstawieniem Mostu Karola i ciała Jana w Wełtawie, po lewej - "Tajemnica Spowiedzi" z wierszem nepomuckim K. Gutana. Ciekawe, że wiersz wspomina o pomniku JN w Nazarecie - nie wiem, czy to tylko w celu zachowania rymu do "świecie", czy tez autorowi znana jest jakaś konkretna figura z Palestyny (uwaga: zbadać)



^

Wymieniam - choć nie wliczam - tu również figury Jana N. z tej części Księstwa Cieszyńskiego, która dziś leży na terenie Czech (>>).

Teren ten obejmuje również dawne Frydeckie Państwo Stanowe (Frydek, Baszka, Bruzowice, Dobra, Janowice, Leskowiec, Ligota Dolna, Ligota Górna, Lubno, Noszowice, Październa, Prżno, Raszkowice, Siedliszcze, Skalica k.Frydka, Stare Miasto, Wojkowice, Żermanice, Kaniowice, Malenowice, Morawka, Nowa Wieś, Krasna, Stare Hamry, Prażmo i kilka innych założonych później wsi)











  • - Czeski Cieszyn (Český Těšín, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský, ): przy moście na Olzie stała niegdyś, na profilowanym cokole, kamienna figura Jana N.

  • Czeski Cieszyn (Český Těšín, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský, ): w parku przy ul. Masarykove Sady, na prostym cokole z płycinami, stoi piękna kamienna polichromowana figura Jana N. w aureoli o dużych gwiazdach (nad: stoik)

  • Gnojnik (Hnojník, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský, ): przy głównej drodze niedaleko kościoła i pałacu kamienna figura Jana N. (nad: stoik)

  • Gnojnik (Hnojník, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský, ): w kościele Wniebowzięcia NMP boczny ołtarz  Jana N., być może z warsztatu Wacława Donaya (1744-1796) ze Skoczowa

  • Cierlicko (Těrlicko, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský, ): na rogu parku zamkowego stoi barokowa figura Jana N. Należy ona do najlepszych posągów barokowych w powiecie. Na cokole ozdobionym herbami szlacheckimi i ornamentem barokowym stoi Jan z Nepomuk z aniołami w obłokach, trzymającymi jako atrybuty zamkniętą księgę oraz biret. Rzeźba pochodzi prawdopodobnie z 1778 roku. Jej autorem był jeden z lepszych regionalnych rzeźbiarzy, w oparciu o typ wypracowany przez Jana Melchiora Osterreicha (Rybnik, Racibórz-Ostróg, Wodzisław)

  • Bogumin (Bohumín, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský, ): w kościele drewniana statyczna polichromowana figura Jana N. (nad: T.H.)

  • Dziećmorowice (Dětmarovice, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský, ): w kościele dwie drewniane figury, z których jedna jest Janem N., a druga to jakiś nepomukopodobny święty (Ksawery?) (nad: T.H.)

  • Dziećmorowice (Dětmarovice, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský): jest tu kamienna figura Jana N. (nad: T.H.)

  • Kocobędz (Chotěbuz, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský, ): na bramie prowadzącej na teren dawnego zamku (z którego została tylko wieża), na dwóch filarach stoją naprzeciw siebie dwie figury - jedna to Jana N., druga zapewne Jan Sarkander (nad: S.Ł.)

  • Sucha Górna (Horní Suchá, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský): przy ul. Sportovni znajduje się kamienna figura Jana N. w aureoli z pięcioma gwiazdkami z 1843 roku, na pokrytym blachą cokole (nowszym?), ustawiony na wolutowej podstawie z inskrypcją fundacyjną (nad: A.Ż.)
     

    Josef Trogan
    Tu Statuj wystawil
    Kte Czti i Chwale Bożi
    w Roku 1843


  • Ropica (Ropice, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský): kamienny polichromowany Jan N. na pokrytym dachówkami cokole, w aureoli (nad: A.Ż.)

  • Dobra (Dobrá, okres: Karvina, kraj: Moravskoslezský, ): po lewej stronie drogi (tyłem do Polski) przed białym kościółkiem stoi sobie kamienny Jan N. w aureoli, z około 1760 roku (nad: J.G.)

 

  • Frydek (Frýdek, okres: Frýdek-Místek, kraj: Moravskoslezský, ): przed zamkiem, na rynku we Frýdku stoi kamienny barokowy Jana N. Zdobny cokół wyposażony w aniołki (jeden trzyma Księgę) i skrzydlate główki oraz tarcze. Na największej ciekawe przedstawienie Języka

  • Frydek (Frýdek, Frýdek-Místek, kraj: Moravskoslezský, ): przy ulicy Marianskie Namesti 143 kamienna barokowa figura Jana N. koło plebani i kościoła Narodzenia NMP (Kościól Frysztacki, bazylika) (nad: M.Muryn)

  • Frydek (Frýdek, Frýdek-Místek, kraj: Moravskoslezský, ): w kościele Narodzenia NMP (Kościół Frysztacki, bazylika), na tylnej ścianie ołtarza głównego jest obraz Jana N. w pięciogwiaździstej aureoli. Ciekawostką jest biała chusta, przez która Jan trzyma krucyfiks (nad: M.Muryn)

  • Herczawa (Hrčava, okres: Frýdek-Místek, kraj: Moravskoslezský, ): figura Jana N. w drewnianym kościele św. Cyryla i Metodego (nad: M.Muryn)

  • Wędryny (Wędrynia, Vendryně, okres: Frýdek-Místek, kraj: Moravskoslezský, ): Nepomuk przed kościołem św. Katarzyny, obok Florian (nad: B.H.)












^

Inne (nie wliczone do katalogu):

  • Gliwice (gm. i pow. Gliwice, Górny Śląsk >>): w tutejszym muzeum mieszczącym się w Willi Caro przy ul. Dolnych Wałów 8a przechowuje się drewnianą polichromowaną figurę Jana N. o wysokości 105 cm, pochodzącą z X. Cieszyńskiego. Nr inw. MGl/ET/1459

  • ¿ Babice (pow. Bielsko-Biała)*: z prehistorii stron nepomuckich pochodzi wpis dotyczący kamiennego posągu św. Jana Nepomucena na słupie z drugiej połowy XVIII lub pierwszej połowy XIX wieku. Problem polega na tym, że nie mogę zlokalizować tej miejscowości i potwierdzić danych

  • Górki Wielkie (gm. Brenna, pow. Cieszyn): w sieci, pod adresem www.burkot.com.pl odnalazłem taką oto postać. Można ją kupić od ręki, choćby korzystając ze sklepu internetowego firmy Urschitz-Burkot Spółka z o.o. Mieści się na w Górkach Wielkich (gm. Brenna, pow. Cieszyn) i z tego powodu umieściłem to zdjęcie na stronie Nepomuków Cieszyńskich. Świadczy to o ciągłości tutejszej tradycji nepomuckiej!
    Firma oferuje współczesne udane rzeźby, wykończone 24-karatowym złotem, o starannie dopracowanych detalach. Ceny - do zobaczenia na miejscu. Raczej wysokie. Nie twierdzę, że za wysokie, lecz marzyło by się, aby były tak niskie, by stanowić konkurencję dla złodziejskiego rynku kradzionych figur (>>)


Nepomuceny w dawnym pow. zawierciańskim - zobacz stronę Nepomuków Małopolskich (>>)
Nepomuceny w dawnym powiecie będzińskim - zobacz stronę Nepomuków Małopolskich (>>)
 

 


  Źródła>>
^
@ Bookmark and Share INNE SZUFLADY :::LWOWSKA:::PODRÓŻE:::FOTO:::ŚREDNIOWIECZE:::AUTOR!:::STARE:::PRYWATNE:::©