Rzeczpospolita > Korona > Prowincja Wielkopolska > województwa:
brzesko-kujawskie,
łęczyckie i
inowrocławskie z Ziemią Dobrzyńską
województwo inowrocławskie >
dawne Powiaty: Inowrocław, Bydgoszcz oraz
Ziemia Dobrzyńska
województwo brzesko-kujawskie >
dawne Powiaty: Brześć, Radziejowo (vel
Radziejów),
Przedecz, Kowal i Kruszwicka
województwo łęczyckie >
dawne Powiaty: Łęczyca, Orłów, Brzeziny
Nepomuki Kujawskie

THURI Frantisek Xaver
-
Cantata honorem
sancti Joani Nepomuceni
- choral
Nepomuki Kujawskie to Jany z
trzech dawnych województw I RP:
|
^ |
ALFABETYCZNIE:
|
|
POWIATY: |
|
|
|
|
| |
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
|
|
Gloger, 1903:
województwo Inowłocławskie graniczyło na północ z
województwem Pomorskiem, tudzież przez Wisłę z województwem Chełmińskiem,
na zachód przez Wisłę z ziemią Dobrzyńską, na południe z województwem
Brzeskiem, a na zachód z północną częścią województwa Kaliskiego (z
której za Stanisława Augusta utworzono województwo Gnieźnieńskie).
Województwo Inowłocławskie posiadało przestrzeni 53 mil (...)
Województwo Inowłocławskie dzieliło się na 2 powiaty: nieco mniejszy Inowłocławski i większy Bydgoski (...)
Ziemia Dobrzyńska, za Wisłą położona, miała kształt
podobny do trójkąta, którego podstawę południowo-zachodnią stanowiła
Wisła, bok północno-zachodni Drwęca, a ścianę wschodnią wpadająca także
do Wisły Skrwa. Za Drwęcą leżała ziemia Chełmińska, później województwo
tej nazwy, do Prus królewskich należące, za Skrwą Mazowsze płockie (...)
Ziemia Dobrzyńska dzieliła się na 3 powiaty: Dobrzyński, Rypiński i
Lipnowski, (ustanowiony w miejsce dawnego Słońskiego). Ziemia ta, lubo
uchwałą sejmu 1717 roku do województwa Brzesko-kujawskiego, a następnie
do Inowłocławskiego przyłączona, nie przestała wszakże odrębnie się
rządzić.
Województwo Brzesko-kujawskie graniczyło od północy z
Inowłocławskiem i przez Wisłę z ziemią Dobrzyńską, od wschodu z
województwem Rawskiem, od południa z Łęczyckiem i Kaliskiem, od zachodu
także z Kaliskiem, a w ostatnich czasach Rzeczypospolitej z nowo
utworzonem Gnieźnieńskiem. Rozległość województwa Brzesko-kujawskiego
wynosiła mil kwadratowych niespełna 60 (...)
Województwo Łęczyckie graniczyło na północy z Brzesko-kujawskiem i
Rawskiem. Część granicy północno-wschodniej z województwem Rawskiem
stanowiła rzeka Przysowa (od wsi Trębisk aż do połączenia się z Bzurą).
Wschodnią ścianę od miasteczka Soboty aż do rzeki Pilicy pod Brzegiem
stanowiło województwo Rawskie. Na południu rzeka Pilica na kilkomilowej
przestrzeni (od Białobrzegów do Brzegu) rozgraniczała województwo
Łęczyckie od Sandomierskiego. Zachodnią granicę dawało województwo
Sieradzkie i na małej przestrzeni w okolicy Koła, Kaliskie. W tej
południowo-zachodniej ścianie dwie rzeki Ner i Wolborka płynęły granicą
województw. Województwo Łęczyckie miało figurę mocno wydłużoną od
Kłodawy i Grzegorzewic na północno-zachodzie, do rzeki Pilicy na
południo-wschodzie. Obejmowało przestrzeni około 80 mil (...)
|
|
|
|
|
^ |
ALFABETYCZNIE (do uzupełnienia)
|
|
POWIATY: |
|
|
|
|
|
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
|
Gloger, 1903:
Województwo Inowłocławskie graniczyło na północ z województwem
Pomorskiem, tudzież przez Wisłę z województwem Chełmińskiem, na zachód
przez Wisłę z ziemią Dobrzyńską, na południe z województwem Brzeskiem, a
na zachód z północną częścią województwa Kaliskiego (z której za
Stanisława Augusta utworzono województwo Gnieźnieńskie). Województwo
Inowłocławskie posiadało przestrzeni 53 mil (...) Województwo
Inowłocławskie dzieliło się na 2 powiaty: nieco mniejszy Inowłocławski i
większy Bydgoski (...) |
 |
|
Inowrocław |
powiat: Inowrocław |
gm: Inowrocław |
ul. Gordona Bogdana |
|
|
W kościele farnym św. Mikołaja jest ołtarz w nawie
południowej, rokokowy z II połowy XVIII wieku z rzeźbą Jana Nepomucena |
|
 |
|
Inowrocław |
powiat: Inowrocław |
gm: Inowrocław |
ul. Gordona Bogdana |
|
|
W tym samym kościele farnym św. Mikołaja
(zobacz wyżej), w tym samym ołtarzu (zobacz wyżej) jest obraz z
wizerunkiem św. Jan Nepomucena |
|
 |
|
Gniewkowo |
powiat: Inowrocław |
gm:
Gniewkowo |
|
|
|
W kościele parafialnym śśw. Mikołaja i Konstancji,
przy głównym ołtarzu na regencyjnej konsoli przyściennej rzeźba Jana
Nepomucena, barokowa z II ćwierci XVIII wieku |
|
 |
|
Gniewkowo |
powiat: Inowrocław |
gm:
Gniewkowo |
|
|
|
W tym samym kościele śśw. Mikołaja i Konstancji
(zobacz wyżej), przy bocznym ołtarzu, na regencyjnej konsoli
przyściennej rzeźba Jana Nepomucena, barokowa z II połowy XVIII wieku |
|
 |
|
Gniewkowo |
powiat: Inowrocław |
gm:
Gniewkowo |
ul. Paderewskiego |
|
 |
Przy kościele śśw. Mikołaja i św. Konstancji (zobacz
wyżej) stoi ceglana kapliczka z II połowy XIX wieku. Wewnątrz drewniana
polichromowana Jana N. |
|
 |
|
Pakość |
powiat: Inowrocław |
gm: Pakość |
ul. Inowrocławska 4 |
|
|
W kaplicy Wniebowzięcia NMP - elementu Kalwarii Pakoskiej - górny
obraz w ołtarzu poświęcony jest Janowi N. (nad: Pietrosul) |
|
 |
|
Grabie |
powiat: Aleksandrów Kujawski |
gm: Aleksandrów Kujawski |
|
|
 |
W kościele św. Wacława jest kaplica Jana N. (dawniej
prezbiterium) z ołtarzem, w którym znajduje się
retabulum w formie baldachimu z rzeźbą Jana N.
z aniołkiem u stóp.
Na mensie malowana scena Topienia
Świętego z mostu do Wełtawy. Koniec XVIII wieku |
|
 |
|
Minikowo |
powiat: Nakło |
gm: Nakło |
|
|
|
Na cmentarzu kapliczka z figurą Jana N. na miejscu
dawnego kościoła |
|
 |
|
Dulsk |
powiat: Golub-Dobrzyń |
gm: Radomin |
|
|
 |
W kościele Wniebowzięcia NMP, w lewym ołtarzu
bocznym, jest obraz przedstawiający Jana N. W tle, na stole, biret i
zapieczętowany list. Z drugiej strony most i scena Topienia, w górze
anioły z palcem na ustach i z Językiem. Jana wyróżnia go ciekawa aureola
- na płótno nałożono tworzące koronę trójkąty ze złotej blachy, a do
niej przyczepiono gwiazdki (nad: A.C.) |
|
 |
|
Dulsk |
powiat: Golub-Dobrzyń |
gm: Radomin |
|
|
 |
W kościele Wniebowzięcia NMP (zobacz wyżej)
jest neogotycki feretron z wizerunkiem Jana N. W tle Most Karola w
Pradze i nieokreślona świątynia (nad: Thomas) |
|
 |
|
Dulsk |
powiat: Golub-Dobrzyń |
gm: Radomin |
|
|
 |
W kościele pocysterskim Wniebowzięcia NMP, po lewej
stronie bocznego ołtarza św. Tekli ustawiono drewnianą polichromowaną
barokową figurę Jana N. z krzyżem w dłoni (nad: E.Ochmański) |
|
|

 
 
 
 
  |
-
Obory (gm. Zbójno, pow. Golub-Dobrzyń, woj. kujawsko-pomorskie, ):
w parku klasztornym rzeźba Jana N. (nad: R.K.). Jakiś czas sądziłem, że
jest to barokowa kamienna figura, lecz wizyta w sierpniu 2011 pozbawiła
mnie złudzeń - jest to odlew z tworzywa sztucznego wydający przy
popukaniu głuchy odgłos. Jest to odlew z żywicy epoksydowej z Pracowni
Rzeźbiarsko-Odlewniczej "ARKADA" w
Łowcach (>>)
koło Jarosławia (zobacz też: Jarosław, Krasiczyn, Jasło, Kołaczyce
(ruskie >>), Lubienia
(sandomierskie >>) ...)
-
Obory (gm. Zbójno, pow. Golub-Dobrzyń, woj. kujawsko-pomorskie, ):
na szczycie bramki ogrodzenia klasztornego jest statyczna kamienna
rzeźba Jana N. (nad: R.K.)
-
Obory (gm. Zbójno, pow. Golub-Dobrzyń, woj. kujawsko-pomorskie, ):
w klasztorze karmelitów jest rokokowy ołtarz nepomucki. Jego snycerska
oprawa utworzona została z wolut, skrętów, motywów liściastych i
draperyjno-baldachimowych. W nim obraz Jana N. z II połowy XVIII wieku
-
Obory (gm. Zbójno, pow. Golub-Dobrzyń, woj. kujawsko-pomorskie, ):
w kaplicy Opatrzności Bożej kościoła klasztornego jest pochodzący z 1704
roku ołtarz w stylu regencji, a nim rzeźba Jana N.
-
Obory (gm. Zbójno, pow. Golub-Dobrzyń, woj. kujawsko-pomorskie, ):
w kościele karmelitów jest jeszcze jedna figura Jana N. z XVIII wieku
|
 
 
 
 
  |
 |
|
Rypin |
powiat: Rypin |
gm: Rypin |
ul. Jana Pawła II 9 |
|
 |
Prawdopodobnie na plebanii przechowywana jest drewniana rzeźba Jana N. pochodząca z kościoła p.w.
św. Trójcy w Rypinie. Drewniana, w lekkim kontrapoście, w birecie, z uszkodzoną
prawą ręką i dolną partią, bez atrybutów w dłoniach. Była obecna na
wystawie "Święci Pańscy w tradycji ludowej" w Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w
Rypinie (uwaga:
sprawdzić na miejscu - inne możliwości to Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w
Rypinie, muzeum we Włocławku, parafia św. Jadwigi w Nieszawie, kolekcja
prywatna) |
|
 |
|
Rypin (?) |
powiat: Rypin |
gm: Rypin |
ul. Warszawska 20 (?) |
|
 |
W Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie kilka lat temu
prezentowana była wystawa "Święci Pańscy w tradycji ludowej".
Pokazano na niej drewniana figurkę Jana N., ludową, ze śladami
polichromii, ustawioną na cokoliku. Nie znamy miejsca jej stałego pobytu
- może to być Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie, muzeum we Włocławku,
parafia św. Trójcy w Rypinie (zobacz wyżej) parafia św. Jadwigi w
Nieszawie, kolekcja prywatna (uwaga:
zweryfikować) |
|
 |
|
Sadłowo |
powiat: Rypin |
gm: Rypin |
ul. |
|
 |
W kościele św. Jana Chrzciciela, w bocznym rokokowym
ołtarzu, znajduje się obraz Jana N. w złotej ramie |
|
 |
|
Urszulewo |
powiat: Rypin |
gm: Skrwilno |
|
|
 |
Źródła donosiły, że w tej miejscowości tuż za granicą
Mazowsza jest Jan N. "Stał od wiek, wieków" - tak najczęściej
odpowiadają rodowici mieszkańcy Urszulewa. Przez lata figura stała w
centrum miejscowości, by strzec mieszkańców, jak sami twierdzą, przed
niebezpieczeństwami związanymi z wodami Jeziora Urszulewskiego. Dziś
urszulewianie podkreślają, iż św. Jan Nepomucen dobrze ich strzegł,
gdyż, jak pamięcią sięgnąć, nikt spośród nich nigdy się nie utopił. W
tradycji lokalnej najczęściej mówi się o figurze "Jana", "Świętygo
Jana", rzadziej już dodaje się "Jana Nepomucena", a prawie wcale nie
nazywa się go skrótowo Nepomukiem. Figurę najczęściej zdobiono
papierowymi kwiatami i kolorowymi wstążkami. Zdarzało się, że kondukt
żałobny, odprowadzając zmarłych na miejsce wiecznego spoczynku,
przechodził obok figury Świętego. I w ten sposób św. Jan Nepomucen,
spoglądając z wysokiego słupa, pożegnał niejednego mieszkańca wioski. Na
pustych nocach śpiewało się też pieśni do świętego Jana Nepomucena,
które, o dziwo, przetrwały nie tylko na kartkach zeszytów przekazywanych
z pokolenia na pokolenie, ale i w żywej pamięci mieszkańców. Obecność
Jana, świętego Jana Nepomucena, nad Jeziorem Urszulewskim była tak
wyraźna, iż nawet zdominował on Jana Chrzciciela do tego stopnia, że
mieszkańcy święcenie wód w dniu 24 czerwca wiązali z Nepomucenem.
Podczas II Wojny Światowej mieszkańcy, obawiając się zniszczenia figury
przez hitlerowców, wykopali ją wraz ze słupem, opakowali w natłuszczone
pakuły i szmaty i zakopali. Przez wiele lat przechowywana w wilgoci
uległa poważnemu zniszczeniu i straciła swój pierwotny urok.
Moja wizja lokalna w początkach lat 2000. wykazała, że figury nie ma na
jej miejscu. We wrześniu 2005 otrzymałem informacje od Pani Krystyny
Pawłowskiej, Kustosz Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we
Włocławku, że rzeźba ta została zabrana ze swym słupem w 1988 roku (ze
względu na fatalny stan zachowania) do tego Muzeum (zobacz niżej,
Włocławek, ul. Bulwary 6, Katalog zbiorów, Włocławek 1998; poz. kat.
133), za zgodą proboszcza ze Skrwilna. Obecnie, po konserwacji, znajduje
się ona na klatce schodowej w Muzeum.
1 lipca 2017 odsłonięta została nowa figura Jana N. Jest to
następczyni starej rzeźby, wiernie odtworzonej przez lipnowskiego
artystę. Stanęła w centrum miejscowości, w bliskim sąsiedztwie
pierwotnej lokalizacji, na tzw. "kliniku", trójkątnym fragmencie
działki, przekazanej i urządzonej w tym celu przez jej właściciela,
który dostarczył też materiał na nową figurę oraz opłacił honorarium
artysty. Akcję wspierała grupa mieszkańców Urszulewa, dyrektor MZD w
Rypinie, wójt gminy Skrwilno i miejscowy zakład. Program uroczystości
obejmował odśpiewanie pieśni "Witaj Janie z Bolesławia", recytację
okolicznościowego wiersza "Powrót Jana", mszę św. z procesją,
poświęcenie wód i wszelkich sprzętów pływających. Nowy Jan ma aureolę o
trzech (!) dużych gwiazdach, długi krzyż, czarny biret, sutannę i
pelerynę zawiązaną czerwonym sznurem, białą komżę i zieloną palmę z
lewej ręce (nad: K.Ma.) (uzup: K.Ma.) |
     |
 |
|
Urszulewo (Szczutowo?
Skrwilno?) |
powiat: Rypin |
gm: Skrwilno |
|
|
 |
Z okazji odsłonięcia 1 lipca 2017 nowej figury Jana
N. (zobacz wyżej), jako dar od mieszkańców Urszulewa, został zakupiony
ornat z wizerunkiem Świętego Jana Nepomucena. Nie wiem, do którego
kościoła trafił na stałe (Szczutowo? Skrwilno?), więc tymczasowo
przypisuję go do tej lokalizacji (nad: K.Ma.) |
|
 |
|
Urszulewo |
powiat: Rypin |
gm: Skrwilno |
|
|
 |
Z okazji poświęcenia 1 lipca 2017 nowej figury Jana
N. (zobacz wyżej), przygotowane zostały miniaturowe figurki - kopie
odsłanianej rzeźby. Nie jest ustalona ilość tych figurek, jest ich co
najmniej 12. Zapewne zostały ofiarowane gościom podczas ceremonii i
rozjechały sie po Polsce, ja symbolicznie przypisuję je, jako jedną
pozycję, do Urszulewa (nad: K.Ma.) |
|
|
 
  |
-
Skępe
(gm. Skępe, pow. Lipno, ):
w kościele klasztornym należącym do bernardynów zawieszono ciekawy obraz
nepomucki. Jana N. przedstawiono w trakcie unoszenia go do nieba przez
dwa anioły, z lekko zezowatymi oczyma wzniesionymi do góry, z palmą
męczeńską w ręce. Dosyć niezwykła jest aureola Jana - jest to podwójny
otok, pionowy i poziomy, oba składające się z pięciu gwiazd. Połowa XIX
wieku
-
Huta Skępska
(gm. Skępe, pow. Lipno, ):
przy kaplicy pw. Stanisława BM, na cokole z kamieni polnych stoi
betonowa figura Jana N. w zbyt małym birecie. Uszkodzona - ubytek dłoni,
brak atrybutów. Kaplica pochodzi z roku 1975, figura zapewne z tych
samych czasów (nad: Thomas)
-
Karnkowo
(gm. Skępe, pow. Lipno, ):
w sklepionej konchowo wnęce w bocznej fasadzie kościoła św. Jadwigi, nad
bocznym południowym wejściem, ustawiono polichromowaną figurę Jana N.,
zapewne XIX-wieczną, w czarnym birecie, z długim krzyżem w prawym ręku
-
¿
Karnkowo
(gm. Skępe, pow. Lipno): wewnątrz kościoła św. Jadwigi, po prawej
stronie ołtarza głównego, najprawdopodobniej rezyduje polichromowana
figura Jana N. w fioletowej pelerynie (uwaga: sprawdzić w godzinach
otwarcia kościoła!)
|
 
  |
|
^ |
ALFABETYCZNIE (do uzupełnienia)
|
|
POWIATY: |
|
|
|
|
| |
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
|
Gloger, 1903:
Województwo Brzesko-kujawskie graniczyło od północy z Inowłocławskiem i
przez Wisłę z ziemią Dobrzyńską, od wschodu z województwem Rawskiem, od
południa z Łęczyckiem i Kaliskiem, od zachodu także z Kaliskiem, a w
ostatnich czasach Rzeczypospolitej z nowo utworzonem Gnieźnieńskiem.
Rozległość województwa Brzesko-kujawskiego wynosiła mil kwadratowych
niespełna 60 (...) Korona >
Wielkopolska > województwo brzesko-kujawskie > dawne powiaty: Brześć,
Radziejowo (vel Radziejów), Przedecz, Kowal i Kruszwicka |
|
Włocławek:
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej |
|
 |
[gm. Włocławek, pow. Włocławek]: Muzeum Ziemi Kujawskiej
i Dobrzyńskiej przy Bulwarze jest kolekcja
ludowych i współczesnych ludowych figur z Kujaw (Wołuszewo) i Ziemi Dobrzyńskiej
(Urszulewo, Zaduszniki) -
jak głosi nazwa muzeum - ale również zza
granicy regionu, z Mazowsza (Dzięgielewo) |
|
 |
|
Włocławek |
powiat: Włocławek |
gm: Włocławek |
ul. Bulwar Piłsudskiego 6 |
|
 |
[nr kat. 133] W Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
we Włocławku znalazł się odrestaurowany Jan
Urszulewski (Katalog zbiorów, Włocławek 1998; poz. kat. 133; zobacz
wyżej). We wrześniu 2005 otrzymałem informacje od Pani
Krystyny Pawłowskiej, Kustosz Muzeum Ziemi Kujawskiej i
Dobrzyńskiej we Włocławku, że rzeźba ta została zabrana ze
swym słupem w 1988 roku (ze względu na fatalny stan
zachowania) z Urszulewa do tego Muzeum (poz. kat. 133), za
zgodą proboszcza ze Skrwilna. Obecnie, po konserwacji,
znajduje się ona na klatce schodowej w Muzeum. Figura
pochodzi prawdopodobnie z przełomu XVIII i XIX wieku. W
oryginale wykonana z drewna sosnowego, dzisiaj ma 117 cm
wysokości i 40 cm szerokości. Z racji licznych ubytków, w
tym części głowy i biretu, musiała być zdecydowanie wyższa. U
dołu resztki podstawki wykonanej w tym samym kawałku drewna sosnowego,
co sama figura. Zauważalne ślady polichromii. Wyraźne ubytki na
wysokości rąk i twarzy Świętego oraz brak atrybutów, które na pewno być
musiały, podobnie jak zadaszenie, które było charakterystyczne dla tego
typu przedstawienia. Święty ubrany w strój kanonika – sutannę, rokietę
i mantolet. Na głowie biret i
najprawdopodobniej aureolę z tradycyjnymi pięcioma gwiazdami, obecnie
już nieistniejącą. Pierwotnie słup z figurą otoczony był drewnianym,
sztachetowym płotkiem. Obiekt jest opisany w pracy Pani Kustosz pt.
"Zabytkowa ludowa rzeźba w drewnie". Stara rzeźba jest drewniana, bardzo skorodowana, z
malutką już główką i cienką szyją, co zaprzecza źródłu, które
mówi o kamiennej figurze. Podczas II Wojny Światowej mieszkańcy,
obawiając się zniszczenia figury przez hitlerowców, wykopali
ją wraz ze słupem, opakowali w natłuszczone pakuły i szmaty
i zakopali. Przez wiele lat przechowywana w wilgoci uległa
poważnemu zniszczeniu i straciła swój pierwotny kształt, ale
nie urok (uzup: K.Ma.) |
   |
 |
|
Włocławek |
powiat: Włocławek |
gm: Włocławek |
ul. Bulwary 6 |
|
 |
W Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
we Włocławku oraz w Nieszawie (inowrocławskie), na wystawach w roku 2009 i
2015 prezentowana była drewniana pseudoludowa polichromowana
drewniana figurka Jana N. autorstwa Jana Durkiewicza z
Wołuszewa (inowrocławskie) (nad: Pietrosul)
(uwaga: przypisuję ją umownie do lokalizacji we Włocławku,
choć nie jest pewne, czy znajduje się ona na stałe w
kolekcji Muzeum) |
|
 |
|
Włocławek |
powiat: Włocławek |
gm: Włocławek |
ul. Bulwar Piłsudskiego 6 |
|
|
[nr kat. MK-11768 E] W Etnograficznym -
oddziale Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku
- znajduje się figurka Jana N. z drewna lipowego (41,5 cm) z 2009 roku
autorstwa Jana Wójkiewicza ze Szczutkowa (zobacz też:
Szczutkowo poniżej) (nad: Pietrosul) |
|
|
|
|
Szczutkowo |
powiat: Włocławek |
gm: Choceń |
|
|
 |
Pochodzi stąd rzeźbiarz ludowy Jan Wójkiewicz,
stąd przypisanie figurki Jana N. z drewna lipowego jego
autorstwa do tej lokalizacji. Przed 2010 rokiem (zobacz też:
muzeum we Włocławku powyżej) (nad: Pietrosul) |
|
 |
|
Połajewo |
powiat: Radziejów |
gm: Piotrków Kujawski |
|
|
|
W kościele Św. Trójcy, w neogotyckim
ołtarzu bocznym, jest obraz św. Jana Nepomucena z około 1740
roku w metalowej, trybowanej sukience regencyjnej z II
ćwierci wieku XVIII. Sukienka oraz zachowane przy obrazie
trzy wota rokokowo-ludowe z XVIII i XIX wieku wskazują na
żywy kult Jana N. |
|
 |
|
Chełmce |
powiat: Inowrocław |
gm: Kruszwica |
|
|
|
W kościele parafialnym Jan Nepomucen
barokowo - ludowy z II połowy XVIII wieku |
|
|
^ |
ALFABETYCZNIE:
|
|
POWIATY: |
|
|
|
|
| |
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
|
Gloger, 1903:
Województwo Łęczyckie graniczyło na północy z Brzesko-kujawskiem i
Rawskiem. Część granicy północno-wschodniej z województwem Rawskiem
stanowiła rzeka Przysowa (od wsi Trębisk aż do połączenia się z Bzurą).
Wschodnią ścianę od miasteczka Soboty aż do rzeki Pilicy pod Brzegiem
stanowiło województwo Rawskie. Na południu rzeka Pilica na kilkomilowej
przestrzeni (od Białobrzegów do Brzegu) rozgraniczała województwo
Łęczyckie od Sandomierskiego. Zachodnią granicę dawało województwo
Sieradzkie i na małej przestrzeni w okolicy Koła, Kaliskie. W tej
południowo-zachodniej ścianie dwie rzeki Ner i Wolborka płynęły granicą
województw. Województwo Łęczyckie miało figurę mocno wydłużoną od
Kłodawy i Grzegorzewic na północno-zachodzie, do rzeki Pilicy na
południo-wschodzie. Obejmowało przestrzeni około 80 mil (...)
Województwo łęczyckie dzieliło się na trzy powiaty: łęczycki, brzeziński
i orłowski. W 1791 roku Sejm Czteroletni utworzył w województwie
łęczyckim powiat inowłodzki. Miastem sejmikowym była Łęczyca, gdzie
obierano na sejmy posłów 4, a deputatów trybunalskich 2. Korona >
Wielkopolska > województwo łęczyckie > dawne powiaty: Łęczyca,
Brzeziny, Orłów, Inowłódź |
Powiat Łęczyca (4)
|
|
|

 |
-
Daszyna (gm. Daszyna, pow. Łęczyca, woj. łódzkie,
): oryginalnym
XIX-wiecznym obiektem była wykonana z drewnianych bali kapliczka typu brogowego, w której umieszczona była figura św. Jana Nepomucena.
Najprawdopodobniej ufundowana przez właścicieli dworku – rodzinę
Wieszczyckich z Daszyny – kapliczka nie doczekała okresu wyzwolenia.
Została zniszczona przez Niemców w 1944 roku. Po wojnie mieszkańcy
ufundowali, w miejscu nieistniejącego już obiektu, skromny żelazny
krzyż.
Nowy obiekt odtworzono w
ramach projektu "Pejzaż Wszystkich Świętych" (zobacz więcej
na ten temat >>). Nowa fundacja stanęła na prywatnym
terenie Pana Marka Pabiańczyka, ponownie na wprost zachowanego jeszcze
zespołu dworsko-parkowego. Jest to kapliczka monolityczna, z wykonaną w
ludowej manierze przez Daniela Fabijańskiego figurą św. Jana Nepomucena.
Uroczyste poświęcenie obiektu odbyło się 11 września 2010
-
Witaszewice (gm. Góra Świętej Małgorzaty, pow. Łęczyca, woj. łódzkie):
źródła podają, że znajdująca się tu kiedyś kapliczka z figurą św. Jana
Nepomucena usytuowana była nad wodą i została wykonana pod koniec XIX
wieku przez ludowego rzeźbiarza Józefa Kaletę z Marynek koło Łęczycy.
Mieszkańcom Witaszewic towarzyszyła do II wojny światowej, kiedy to,
najprawdopodobniej w 1942 roku, została zniszczona przez Niemców.
Nowy obiekt, odtworzony w ramach projektu "Pejzaż Wszystkich Świętych" (zobacz więcej
na ten temat >>), ulokowano w malowniczym miejscu, na
pagórku, pośród pól; jest to charakterystyczny dla regionu łęczyckiego
typ monolitycznej kapliczki słupowej. W przestronnej wnęce znajduje się
bardzo wyrazista, wykonana grubym cięciem dłuta, polichromowana rzeźba
św. Jana Nepomucena autorstwa Henryka Adamczyka. W dolnej części napis
"Święty Jan Nepomucen A.D 2010". Poświęcenie obiektu odbyło się 26
września 2010
-
Górki Łubnickie (gm. Piątek, pow. Łęczyca,
):
wewnątrz murowanej słupowej kapliczki jest piękna kamienna rzeźba
Jana N. o precyzyjnie wykonanych detalach
|





 |
|


 |
Powiat Brzeziny (1)
-
Brzeziny (gm. i pow. Brzeziny, woj. łódzkie,
51.800972° N, 19.741702° E): figura Jana N. na daszku
studni przy stawach, naprzeciwko kościoła, przy głównej trasie Rawa Mazowiecka - Łódź. Drewniana,
polichromowana, w ręku cienki krzyżyk, najpewniej wtórny. Figura została
wyprodukowana (odlana) w nieustalonym dotąd warsztacie, którego
identyczne ,lub prawie identyczne dzieła można spotkać na terenach
północnego Mazowsza, Podlasia i woj. bełzkiego (zobacz ich porównanie
>>)
|
 
  |
|

 |
Powiat Zgierz (1)
-
Aleksandrów Łódzki (gm. Aleksandrów Łódzki, pow. Zgierz,
): drewniany Jan w murowanej kapliczce stoi przy ul.
Warszawskiej około numeru 50. Kapliczka odbudowana w 1948 roku przez związek kupców (nad: W.K.)
|
  |
 |
|
Sobocka Wieś / Urzecze |
pow. Łowicz |
gm. Bielawa |
|
|
 |
Przy drodze i dokładnie pomiędzy znakami początku
Sobockiej Wsi i końca Urzecza (może parę cm bliżej tej pierwszej, dlatego ją
wziąłem na szyld) stoi ceglana kapliczka, w której za szybką umieszczono
figurkę Jana N. Kapliczka na dachówkowe pokrycie, bywa czasem bielona. Obie
wsie leżą po północnej stronie Bzury, a więc w Ziemi Gostyńskiej a nie
Sochaczewskiej |
|
|
|
-
Koźle |
powiat: Łowicz |
gm: Zduny |
|
|
|
W drewnianej kapliczce nad strugą była
niegdyś stara drewniana figura Jana N. Niestety została
skradziona, bodajże w latach 70. (>>) |
|
 |
|
Poddębice |
pow. Poddębice |
gm. Poddębice |
Pl. T. Kościuszki |
|
 |
W kościele św. Katarzyny, na drugim prawym filarze
znajduje się obraz Jana N. z początku XVIII wieku, udekorowany wstawkami
ze złotego metalu (mantolet, gwiazdy, stuła, biret trzymany w dłoni)
(nad: E.Ochmański) |
|
|
 |
Powiat Pabianice (1)
-
Górka Pabianicka (gm. i pow. Pabianice,
): w tej wsi leżącej przy
granicy z województwem sieradzkim (>>), w grupie drzew stoi, otoczona metalowym
kutym płotkiem kamienna polichromowana figura Jana N. Krępą rzeźbę
bez stóp ustawiono na sporym cokole ozdobionym ciekawymi motywami:
są tu wici roślinne i gałązki i owoce, korona cierniowa, serce
przebite kotwicą i krzyżem. Są dwie daty: 1889 i 1914 oraz inicjały XJW. Czyżby chodziło o fundację znanego nam już księdza Jana
Wiśniewskiego, który w pierwszych latach XX wieku ufundował Nepomuki
w Ćmielowie (>>)i
w Cerekwi (>>)
(sandomierskie)? (uwaga: należy upewnić się co do lokalizacji Górki
w łęczyckim a nie w pobliskim sieradzkim (>>)
|
 
  |
|

 |
Powiat Tomaszów
Mazowiecki (część, 2)
-
Będków (gm. Będków, pow. Tomaszów Mazowiecki, woj.
łódzkie,
): w tej miejscowości położonej przy granicy
dawnych województw łęczyckiego i sieradzkiego, nad rzeką Wolbórką, w pięknym gotyckim
kościele przy rynku, jest ołtarz główny z końca XVIII wieku. W tym ołtarzu zaś
drewniana polichromowana (biel i złoto) figura Jana N. obok Jana Kantego
-
Spała (gm. Inowłódź, pow. Tomaszów Mazowiecki, woj
łódzkie): przy moście na niewielkiej strudze Gać znajduje się kapliczka
nepomucka z 1877 (inne źródło: 1874) roku, która jest najstarszym
murowanym obiektem w Spale. We wnętrzu, na wprost wejścia znajduje
się obraz Matki Bożej, a po prawej - dużych rozmiarów postać
Świętego, drewniana, polichromowana. Wejście zabezpiecza krata. Nad
nim znajduje się kamienna tabliczka z nazwiskiem fundatora - Adama
Pająka
|

 
  |
zobacz Nepomuki części powiatu położoną za Pilicą, w
d.woj. sieradzkim
(>>) (miasto Tomaszów)
zobacz Nepomuki części powiatu położoną za Pilicą, w
d.woj. sandomierskim
(>>)
(skansen Rzeki Pilicy)
|