news:
dowiedziałem się, zapewne ze sporym
opóźnieniem, o kradzieży Jana z Wólki Dłużewskiej (Mazowsze)
Znajdziecie tu tylko kilka przykładów
skradzionych Nepomuków i Florianów, których brak stwierdziłem sam, o
których dowiedziałem się od zatroskanych Sióstr i Braci Nepomuckich
oraz
zaczerpniętych z kilku źródeł. Straciliśmy już
dziesiątki figur i ta liczba ciągle rośnie...
Publikuję też tutaj fotki
Nepomuków i Florianów oferowanych na warszawskim targu staroci na
Kole, gdyż na 99% procent pochodzą one z nielegalnego źródła. Z góry
przepraszam wszystkich uczciwych sprzedawców, lecz dla dobra sprawy
zakładam najgorszy wariant.
Swego czasu, obawiając się, że
moje Strony Nepomuckie posłużyć mogą jako wskazówka dla złodziej
szukających łatwego łupu, zamieściłem tutaj sondę, w której pytałem:
Czy publikowanie bazarowych cen
Nepomuków i Florianów oraz lokalizacji kapliczek jest szkodliwe
ze względu na złodziei?
Nie (19)
20%
razem:45%
Raczej nie (24)
25%
Tak (20)
13%
razem: 35%
Raczej tak (21)
22%
Nie wiem (11)
12%
Zdania były podzielone, z
niewielka przewagą zwolenników podawania nazw miejscowości.
Potwierdzeniem tej opcji jest fakt, że zanotowano tylko jeden
przypadek kradzieży Nepomucena odnotowanego na tych stronach
nepomuckich (Pułtusk). Inny wyjątek - kradzież srebrnej sukienki z
kościoła w Leśnie na
Kaszubach - potwierdza regułę, gdyż sukienka wcześniej
notowana była w Katalogu Zabytków oraz licznych opracowaniach, a złodzieja interesowała
wartość kruszcu a nie obiekt sztuki.
Mój plan na złodziei jest
taki: stworzyć w perspektywie kilku lat kompletną ewidencję
Nepomuków Polskich, szeroko ją rozreklamować, obiekty oznakować oraz
podjąć współpracę z organizacjami, którym sprawa leży (lub powinna
leżeć) na sercu - policją, konserwatorami, Kościołem itd. Niech nie
będzie "niczyich" Nepomuków! Wtedy być może złodziej zastanowi się
chwilę, jak duża jest szansa sprzedania takiego łupu. To samo
dotyczy paserów i antykwariatów.
Podaję wyniki
dwóch innych sond zamieszczonych w tym serwisie w roku 2005 oraz
2008. Dotyczyła ona wzrostu kradzieży Janów w związku z otwarciem
granic. Monitorując sytuację na bieżąco myślę, że liczba kradzieży
faktycznie wzrosła, lecz nie był to wzrost lawinowy ani nawet gwałtowny.
I niekoniecznie związany z łatwością wywozu rzeźb na Zachód. Może po
prostu normy moralne społeczeństwa dalej się obniżają, apetyty
konsumpcyjne rosną, a zamożność nie nadąża za oczekiwaniami napędzanymi
reklamą. I żuliki kradną co się da...
wyniki sondy (2005)
Czy
zniesienie kontroli celnej na większości granic
Polski zagraża Nepomukom?
tak,
wzrośnie ilość kradzieży (69)
64%
nie,
zmaleje ilość kradzieży (2)
2%
nic
się nie zmieni (22)
20%
nie
wiem (15)
14%
Łącznie oddano 108 głosów
wyniki sondy (2008)
Czy przystąpienie do układu z Schengen spowoduje kradzieże i masowy wywóz Nepomuków z Polski?
Nie, wręcz przeciwnie (9)
11%
Nie, nic się nie zmieni (28)
35%
Tak, ale nieznacznie (6)
7%
Tak, to realne zagrożenie (38)
47%
Łącznie oddano 81 głosów
Czy można zabezpieczyć
figurę Nepomuka przed kradzieżą? Z pewnością nie na 100%. Ale nadto
często rzeźby nie są zabezpieczone w ogóle co oznacza, że można je
po prostu wziąć pod pachę i wynieść. A to już zbytek zaufania do
ludzi! Poniżej prezentuję rysunek z książki nieodżałowanego ks.
prof. Janusza Pasierba ilustrujący prosty sposób, w jaki można
utrudnić złodziejowi zadanie. Lewy i środkowy schemat dotyczą figury
przyściennej, prawy - wolnostojącej:
W pewnym antykwariacie kupić można było Nepomuka. Reklamowano go jako dwudziestoletnią rzeźbę św. Onufrego (!!!) - w rzeczywistości była to drewniana, około 30-centymetrowa, polichromowana figurka, najprawdopodobniej z końca XIX wieku. Pochodzi ze skromnej kapliczki, mniej prawdopodobne jest pochodzenie z wnętrza świątyni.
Trzy Nepomuki ze Śląska i/lub Małopolski wystawił
pewien antykwariat. Jeden został
sprzedany. Zdjęcie drugiego, wykonane z ukrycia przez reportera
Wyborczej zamieszczam obok. Tym tematem udało się zainteresować T.
Urzykowskiego z Gazety Stołecznej i tak powstał
ten oto artykuł. Napisałem
list do OOZP z prośbą o podjęcie razem z policją akcji sprawdzającej.
Więcej na ten temat na stronie
"Wiadomości Nepomuckich (>>)"
UWAGA: FIGURA ODZYSKANA!
Będzin
(pow. i gm. Będzin, Małopolska,
, dziś woj. śląskie, PC00762): stała tu niegdyś barokowa figura JN, skradziona 17
maja 2001 roku. Niedawno odnowiona, wykonana w stylu późnego baroku,
miała 152 cm. Święty prawą ręką podtrzymywał krzyż. Stał na
czworobocznym cokole, z ugiętą prawą nogą, a w lewej ręce trzymał liść
palmy. Kapliczka stała prawdopodobnie już w XVIII wieku u zbiegu ulic
Modrzejowskiej i Kołłątaja przy budynku nr 9. Kantor Mirski nazywa
kapliczkę „odwieczną”. Trudno więc ustalić, od kiedy naprawdę
towarzyszyła mieszkańcom. W związku z wyburzeniem ulicy w 1976 r. figurę
na krótko przeniesiono do kościoła Świętej Trójcy. W sierpniu tego roku
przystąpiono do budowy nowej kapliczki u zbiegu ulic Górnej i Góry
Zamkowej. Do niej miano przenieść figurę św. Jana Nepomucena. Starano
się jak najwierniej odtworzyć dotychczasową kapliczkę. Figurę św. Jana
umieszczono tymczasowo w kościele parafialnym. W środę 27 października
1976 r. uroczyście poświęcono kapliczkę. Wieczorem po nowennie do MB
Nieustającej pomocy wyruszyła procesja z kościoła z figurą św. Jana
Nepomucena. Wśród zapalonych świec niesiono ją do nowo wybudowanej
kaplicy (źródło: Gość Niedzielny, nad: T.P.). Rzeźba została
odzyskana w listopadzie 2007, czyli po sześciu latach! Łup odnalazł się
na skutek informacji przekazanej do parafii i akcji śląskiej policji w
jednym z warszawskich antykwariatów (skąd ja to znam ...). Nie wiadomo,
czy oryginał stanie na swym starym miejscu w sytuacji wykonania już
kopii, czy też trafi do kościoła. Z pewnością będzie
lepiej zabezpieczona, jak obiecują księża
UWAGA: FIGURA ODZYSKANA! Kraków-Tyniec
(gm. i pow. Kraków, Małopolska):
we wrześniu 2012 odzyskano kamienną figurę Jana N. skradzioną w latach 90
z jej cokołu przy ulicy Bolesława Śmiałego. Przez lata na oryginalnym miejscu stała kopia. Figura zapewne wróci na swe miejsce, a gdzie trafi kopia - zobaczymy
UWAGA: FIGURA ODZYSKANA! Bugaj (gm.
Kalwaria Zebrzydowska, pow. Wadowice, Małopolska): jest tu zawieszona na drzewie
prosta kapliczka szafkowa, z której w końcu sierpnia 2012 roku
skradziono ludową kamienną polichromowaną figurkę Jana N.
Odzyskano ją we wrześniu 2012 razem z wieloma innymi obiektami
pochodzącymi z kradzieży w jednej
z podkrakowskich miejscowości. Rzeźba ma
około 30 cm wysokości i pochodzi prawdopodobnie z końca XVIII wieku. Jan trzyma w rękach
krzyż z bardzo krótkimi ramionami. Brak zarostu lub zniknął on pod
warstwą farby (nad: Pietrosul)
UWAGA: FIGURA ODZYSKANA - POSZUKUJEMY JEJ
WŁAŚCICIELI Kraków
(gm. i pow. Kraków, Małopolska):
odzyskana przy tej samej akcji policji co figura z
Tyńca i Bugaja (zobacz wyżej) drewniana rzeźba świętego
Jana Nepomucena, najprawdopodobniej z XVIII-XIX wieku. Nieznany
autor, pochodzenie, właściciel. Roboczo przypisana do Nepomuków Miasta
Krakowa
UWAGA: OBIEKT ODZYSKANY - POSZUKUJEMY JEGO
WŁAŚCICIELI ¿ Kraków
(gm. i pow. Kraków, Małopolska): Odzyskana przy tej samej akcji policji co figura
z Tyńca i Bugaja (zobacz wyżej) aureola z gwiazdami, która
może być związana z kultem JN, choć możliwe są też konotacje
maryjne. Nieznany autor, pochodzenie, właściciel. Roboczo
przypisana do Nepomuków Miasta Krakowa
UWAGA: FIGURA ODZYSKANA - POSZUKUJEMY JEJ
WŁAŚCICIELI
W Warszawie odnaleziono drewnianą figurę, ewidentnie nepomucką, w krzakach przy
ulicy Okopowiej. Nieznany autor, pochodzenie, właściciel.
Roboczo przypisana do Nepomuków Miasta Warszawy
Kraków
(gm. i pow. Kraków, ):
dawna kaplica nepomucka przy kościele św. Wojciecha w Rynku, z 1729 roku
- a więc postawiona bezpośrednio i w związku z kanonizacją Jana.
JBT ustaliła w wywiadzie z
kościelnym, że ówczesny główny architekt Krakowa, znany profesor i
popularyzator zabytków, w latach 60. pod pretekstem
konserwacji wywiózł ołtarz, ambonę i jeszcze inne elementy wyposażenia,
które ... ponoć zostały sprzedane. to poważne oskarżenie podajemy na
odpowiedzialność osoby je przekazującej, wymagać będzie potwierdzenia.
faktem jest, że obiekty te ostatecznie nie wróciły do kościoła. nie wiemy, czy były wśród nich nepomucenalia
Otola (gm. Żarnowiec, pow. Zawiercie, Małopolska,
dziś woj. śląskie): na skrzyżowaniu drogi do Jeziorowic z drogą do Dobrakowa, 1891 roku, na planie zbliżonym do
kwadratu, z półokrągłą absydą. Wieżyczka sygnaturki ośmioboczna z latarnią.
Wewnątrz
była drewniana, polichromowana figura św. Jana Nepomucena, niestety
podczas wizyty w dniu 2006.02.11 nie znalazłem jej na jej miejscu -
wewnątrz był świeży drewniany krzyż
Rudnik Wielki (gm. Kamienica Polska, pow. Częstochowa, Małopolska,
dziś woj. śląskie):
kapliczka św. Jana Nepomucena, z początku XX wieku, wewnątrz sztancowa
figura JN. Oryginalna, barokowa figura Jana N. została skradziona
Wierzchosławice (gm. Wierzchosławice, pow. Tarnów, Małopolska):
jak wykazało śledztwo przeprowadzone przez Siostrę Wirtualną A.Ż.,
oryginał rzeźby ustawionej w przydrożnej kapliczce został prawdopodobnie skradziony ("pewnego dnia odkryto,
że rzeźby nie ma i nikt nie wiedział co się z nią stało", jak
poinformowali w muzeum) i zastąpiony kopią. Wydaje się,
że sekwencja zdarzeń była następująca: stała sobie i chyliła się do
upadku stara kapliczka z kutym żelaznym krzyżem na czubku i ze starą
figurą JN wewnątrz. Taki stan uwiecznili autorzy albumu "Sztuka ludowa w
Polsce" (fot.
A >>). Potem kapliczka została
gruntownie wyremontowana, co praktycznie oznaczało budowę nowej na wzór
starej, lecz figura, również odrestaurowana i pomalowana, pozostała ta
sama. Teraz do akcji weszli pp. A. Różycki i P. Szczegółów fotografując
obiekt do albumu "Pejzaż frasobliwy" (rok 2000,
fot. B
>>). Niezbyt długo po tej dacie figurę skradziono, a na jej miejscu
postawiono współczesną kopię, nieco różniącą się od oryginału i
pozbawioną jego klasy (zobacz niżej, rok 2000,
fot. C
>> oraz
fot.
D
>>)
Nieprześnia (gm.
i pow. Bochnia, Małopolska):
na dawnym terenie dworskim stoi metalowa kapliczka z dwuspadowym dachem z figurą św. Izydora, która
zastąpiła skradzioną rzeźbę Jana N.
Pisarzowice (gm. Wilamowice, pow. Bielsko-Biała, , Małopolska):
przy skrzyżowaniu ul. Św. Floriana i Pańskiej znajduje się kapliczka
św. Jana Nepomucena z figurką św.
Floriana (>>) na
szczycie. Została ufundowana przez dziedzica Stanisława Prusa
Jezierskiego, poświęcona świętemu Janowi Nepomucenowi. Od lat
sześćdziesiątych XX wieku brakuje oryginalnej figurki świętego, która została
oddana do odnowienia i już nie wróciła na swoje miejsce - nie
jest to jednak ta rzeźba, która eksponowana jest w Muzeum Etnograficznym
w Krakowie. Są sugestie i doniesienia mówiące o kradzieży figury z
kapliczki zaraz po jej odmówieniu i sprzedaży pewnemu kolekcjonerowi. Odbywały się
przed nią nabożeństwa odpustowe. Aktualnie wewnątrz jest figura Jana
N., która zapewne miała być kopią tej oryginalnej, ale
nie sądzę, aby ten cel został osiągnięty. Kapliczka również przeszła
gruntowny remont, właściwie jest to nowy obiekt
Krzeszowice-Żbik (gm. Krzeszowice, pow. Kraków, , Małopolska):
w tej części Krzeszowic, do niedawna samodzielnej osady, jest murowana i
otynkowana kapliczka, w której rezydowała do niedawna figura Jana N.
Niestety została ona niedawno skradziona i nie zachowała się
nawet jej fotografia. O nepomuceńskości tego miejsca świadczy obecnie
jedynie znajdująca się we wnętrzu kapliczki tablica z napisem: "NA
WIECZNĄ / CZEŚĆ I CHWAŁĘ / BOGU W TRÓJCY JEDYNEMU / NAJŚWIĘTSZEJ MARII
PANNIE / I HONOR / ŚW. JANA NEPOMUCENA / TĘ KAPLICZKĘ WYBUDOWALI /
WOJCIECH I PETRONELA / WARCHALSCY R. P. 1843 / BY MODLIĆ SIĘ TU / ZA
DUSZE / W CZYŚĆCU CIERPIĄCE". W małej wnęce nad wejściem jest
kolorowa figurka Floriana (>>) (nad: H.Jakóbczak)
Na południe od głównej drogi, koło zasypanego stawu stoi kamienna
pobielona kapliczka,
na planie kwadratu, zwieńczona krzyżem. Ryt z datą fundacji
"1898". Wewnątrz była drewniana figura Jana Nepomucena,
niestety skradziona (>>) i zastąpiona świętym obrazem.
Istnieje też kopia tej figury (uwaga: istnieje możliwość, że dwa
opracowania przypisały jedną skradzioną figurę JN do dwóch
kapliczek - zobacz niżej)
Kamienna bielona kapliczka z około 1810 roku,
mocno przekształcona w trakcie remontu w roku 2007. Wewnątrz była drewniana figura Jana Nepomucena,
niestety skradziona (uwaga: istnieje możliwość, że dwa
opracowania przypisały jedną skradzioną figurę JN do dwóch
kapliczek - zobacz wyżej)
W centrum wsi, na posesji Kalarusów, stoi
murowana tynkowana kapliczka ponepomucka, kryta dwuspadowym
blaszanym dachem. Znalazła w niej na czas jakiś miejsce figura
Jana N., która trafiła tutaj ze spalonej kapliczki z posesji
rodziny Birletów. Została ona niestety skradziona w początkach
XXI wieku
i zastąpiona obrazem NMP. W planach i marzeniach jest zamówienie
nowej figury JN (uwaga: zweryfikować na miejscu
z uwagi na inny wpis dotyczący Bydlina)
W nieznanym mi momencie z kapliczki skradziono oryginalną rzeźbę
Jana N. z XIX wieku. Na jej miejscu jest teraz szablonowa sklepowa
figura (zobacz wyżej) (uzup: J.Ku.)
W kościele św. Marii Magdaleny, w
barokowym konfesjonale, znajdował się niegdyś obraz Jana N.
Został niestety skradziony (nad: Pietrosul)
Krępna (gm.
Zdzieszowice, pow. Krapkowice, ,
X. Opolskie >>):
jest tu tylko kapliczka ponepomucka - Jana skradziono kilka lat temu.
Wewnątrz była figurka św. Jana Nepomucena, obecnie znajduje się tam gipsowa podobizna św.
Antoniego (nad: J. Rożałowska)
Stanica (gm. Pilchowice, pow. Gliwice,
X. Opolskie >>):
we wnęce nad
drzwiami kapliczki znajduje się figura Floriana (>>), współczesna,
na miejscu oryginalnej z warsztatu Österreicha, skradzionej w 1998
roku
Hucisko
(gm. Boronów, pow. Lubliniec,
X. Opolskie >>): ceglana domkowa kapliczka ponepomucka o
dwuspadowym daszku krytym dachówką, półokrągłym wejściem z napisem "1925" nad
nim. Figurę św. Jana Nepomucena skradziono i zastąpiono figurką
Matki Boskiej z Dzieciątkiem (nad: Arkadoo)
Łomnica
(gm. Mysłakowice, pow. Jelenia Góra,
,
X. Świdnickie >>)): tutejszy kamienny barokowy Nepomuk
stoi na wysokim baniastym cokole przed Bramą Basztową, na
placyku przed kościołem. Ładna sylwetka i
szaty, na szyi krzyż maltański, w ręku palma, brak drugiej.
Piaskowcowa, barokowa z połowy XVIII wieku, prawie naturalnej
wielkości. Po obu stronach świętego były putta, z których jedno
trzymało tarczę z herbem fundatora - niestety zostały skradzione w
2009 roku i pozostały po nich tylko pręty, skradziono na złom
również gwiazdy z aureoli
Kłodzko (gm. i pow. Kłodzko,
Hrabstwo Kłodzkie): na ulicy
Podgórnej jest wpasowana w mur kapliczka zamknięta kratą. Była w
niej drewniana figura JN o dużej aureoli. Niestety, jak donosi Brat
Wirtualny Casey, została ona skradziona
(>>) kilka lat przed temu (2006?). Krata okazała się
niewystarczająca! Na miejsce Jana wstawiono banalną figurkę św.
Antoniego
Piszkowice (gm. i pow. Kłodzko,
,
Hrabstwo Kłodzkie):
przed pałacem, na cokole zaopatrzonym w
latarnię umarłych, stała figura Jana N. Wykonana z kamienia,
XVIII-to wieczna. Niestety, w październiku 2005 otrzymałem informację,
że tej figury już nie ma. Podczas
próby kradzieży rzeźba
została przewrócona i rozbiła się kompletnie. Ukradziono tylko głowę
Ruszowice (gm. i pow. Kłodzko,
,
Hrabstwo Kłodzkie):
w zachodniej części wsi, na cokole przydrożnej kamiennej pasji z 1803 roku
umieszczono płaskorzeźbę ze sceną zrzucenia św. Jana Nepomucena z mostu Karola w
Pradze przez oprawców, podtrzymywanym przez putta. Resztki polichromii. Pomiędzy rokiem 1996 a
2006 skradzione zostały flankujące rzeźby postaci świętych i putt
Szalejów Górny (gm. i pow. Kłodzko,
Hrabstwo Kłodzkie):
kamienna kapliczka ponepomucka, z której figurę Jana skradziono już
w latach 80-tych. Ciekawa forma obiektu: na cokole z inskrypcją w
liściastym otoku umieszczono (wtórnie?) kamienną niszę, również
lamowaną rzeźbionymi liśćmi
Jaszkowa Dolna
(gm. i pow. Kłodzko,
Hrabstwo Kłodzkie,
):
we wnęce nad bramką wejściową wiodącą na teren cmentarza
przykościelnego była dawniej figurka Jana N. Niestety w latach 70.
XX wieku figurka spełniająca rolę opiekuna i przewodnika dla dusz
zmarłych w tamtym drugim świecie została
skradziona
Stary Waliszów-Mszaniec (gm. Bystrzyca Kłodzka, pow. Kłodzko,
Hrabstwo Kłodzkie, ): w
założonym przez hr. von Wallisa przysiółku
Mszaniec słupowa, kryta dachówką kapliczka nepomucka przy drodze z Bystrzycy,
obok mostku nad potokiem Pławienia. Figurę Jana N.
skradziono w
nieokreślonym momencie
Wambierzyce (gm. Radków, pow. Kłodzko, ,
Hrabstwo Kłodzkie):
w niszy zwieńczenia jeden z bram
wejściowych na teren kompleksu Śląskiej Doliny Jerozolimskiej
znajdowała się prawdopodobnie drewniana figura Jana N. Niestety w
latach 50. XX wieku została skradziona. Brama ta znajduje się po
lewej stronie ul. Szpitalnej (od strony placu przed wielkimi
schodami wiodącymi do Bazyliki NNMP) i jest ustawiona prostopadle do
bramy wjazdowej w tę ulicę.
Z uwagi na bardzo bliskie sąsiedztwo z istniejącą figurą Jana N. z 1740
roku
ustawioną po lewej stronie kolumny NMP (zobacz wyżej), ta zaginiona figurka oraz
istniejąca fundacji hr. von Götzen są mylone w opisach jako stojące nad budynkiem bramnym
(nad: S.Zobniów)
W odnowionej (lub nowej) kapliczce z piaskowca naprzeciw
domu nr 38-39 przy drodze do skansenu dnia 30 sierpnia 2008
roku ustawiono nowego Jana N., ufundowanego przez
mieszkańców (1200zł !!!). Figura wykonana była zapewne z
gipsu, niestety w roku 2013 figura została skradziona,
według informacji od mieszkańca (uzup: G.S.). W
kapliczce stoi teraz porcelanowa figurka MB (nad: JJK)
Ścinawka Średnia (gm. Radków, pow. Kłodzko, ,
Hrabstwo Kłodzkie): koło byłej
Przędzalni, po wschodniej stronie placu wiejskiego, w ogrodzie
posesji przy ul. 3 Maja nr 5 i około 100 metrów na północ od mostu
nad rzeką Ścinawka stoi kamienna figura
Jana N. Efektowny cokół zaopatrzony pierwotnie w płaskorzeźbę MB w
owalnym kartuszu,
światło umarłych, wolutowe spływy, kamienną ozdobną trzyczęściową
balustradę (niestety nieco przysłoniętą) i dwa serca gorejące. W
zwieńczeniu cokołu putto oraz przedstawienie glorii w formie
skłębionych chmur na których postawiono figurę św. Jana Nepomucena.
Na sercach gorejących umieszczonych po obu stronach figury
współcześnie namalowane napisy: R.P oraz 1945.
Na cokole wtórny napis Św. Jan Nepomuceński. Prawdopodobnie dawniej były tam inicjały fundatora i data fundacji.
W 2008 roku serce z datą 1945 zaginęło, zapewne
skradzione
- a szkoda, bo może kiedyś istniałaby szansa ustalenia
pierwotnego rytu, czyli daty fundacji (nad: T. Gmerek, uzup:
S.Zobniów) (uwaga: na liście figurował obiekt opisany następująco na placu przy ulicy
Trzeciego Maja stoi kamienny polichromowany Nepomuk o smutnej minie,
bez aureoli i przypisany do Ścinawki Średniej. Jest też zdjęcie.
Należy wyjaśnić faktyczna lokalizację obiektu)
Młotkowice (gm. Ruda Maleniecka, pow. Końskie, dawne
woj. sandomierskie, dziś
mazowieckie): była tutaj ludowo-barokowa drewniana figura w kapliczce
brogowej. Uroczystości przed tą kapliczka pamięta moja Mama, pochodząca
z nieodległej Rudy Malenieckiej. Niestety, jej ostatnia wizyta w tych
stronach przyniosła wiadomość o kradzieży figury. Została ona zastąpiona
współczesną kamienną (?) rzeźbą
Janów (gm. i pow. Przysucha,
,
dawne
woj. sandomierskie, dziś
mazowieckie):
"przy drodze wojewódzkiej nr 749 z Przysuchy do Końskich, w
pobliżu skrzyżowania dróg z Końskich do Borkowic w miejscowości
Janów, znajduje się kapliczka Matki Bożej Niepokalanej (…). W tym
samym miejscu od 1798 roku stała figurka św. Jana Nepomucena,
patrona uprzedniej parafii, do której należała miejscowość. Figurkę
skradziono, a w
2002 r. mieszkańcy ufundowali kapliczkę, którą poświęcił proboszcz
obecnej parafii, ks. Sławomir Gregorczyk. Po skradzionej figurce
pozostał kamień i wykuta w nim data powstania obiektu. (…). Z
informacji od mieszkańców wiemy, że w czasie I wojny światowej, gdy
na tym miejscu oddawano jeszcze cześć św. Janowi Nepomucenowi,
żołnierze schowali pod kapliczką złote polskie monety. Nieznani
sprawcy po jakimś czasie wykopali te pieniądze, a byli na tyle
wyrachowaniu, że łopatę do ich wykopania pożyczyli od mieszkańca wsi
Drutarnia, który był nieświadomy intencji pożyczających. O skarbie
pod figurą ludność wsi dowiedziała się po jego kradzieży. Jest
jeszcze jedno wydarzenie związane z figurą św. Jana Nepomucena –
mianowicie, pewien mężczyzna nadużywający alkoholu wracając do domu,
rozżalony z powodu, że to nie jemu Święty powierzył wspomnianą
tajemnicę tego miejsca, oderwał Świętemu rękę" (nad: P.P., za
Dariuszem Paterem, "Kapliczki Matki Bożej w Ziemi Przysuskiej")
Grudek (gm. Policzna, pow. Zwoleń, dawne
woj. sandomierskie, dziś
mazowieckie):
pięknie położona
kapliczka (>>)
przydrożna św. Jana Nepomucena z XVIII wieku (uwaga: miejscowość zwana
czasem Gródkiem, a także Gródkiem Nowym). Była w niej niegdyś figura
Jana N., zapewne współczesna kapliczce, została nawet wyremontowana
przez księdza. Niestety, według informacji od mieszkańca pobliskiego
gospodarstwa jego następca wziął figurę do kolejnego remontu i ... już
nie wróciła! Są i tacy księża...
Ropczyce (gm. Ropczyce, pow. Ropczyce-Sędziszów,
dawne
woj. sandomierskie): w
kapliczce na rynku stała dawniej współczesna kapliczce,
pochodząca z XIX wieku figura Jana N., która została skradziona, ponoć na zamówienie
Poświętne (gm. Poświętne, pow. Opoczno,
,
dawne
woj. sandomierskie):
przy trasie do Inowłodza stoi murowana kapliczka domkowa z otwartym
frontem, o grubych ścianach i dwuspadowym dachu. Jeszcze niedawno była w niej drewniana
figurka św. Jana Nepomucena z połowy XIX wieku, ale znikła pewnej
nocy "w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach", zapewne
skradziona. Koło tej kapliczki Niemcy ładowali na
ciężarówkę ciało zabitego majora Hubala, co udokumentowali zdjęciem (nad: P.P.
<- konskie.org.pl)
W pobliżu kościoła św. Stanisława stoi
murowana tynkowana kapliczka ponepomucka ozdobiona trzema
pinaklami. Figurę Jana N. skradziono
stąd w 1994 roku (nad: Pietrosul)
Drewniana figura Jana N. autorstwa Michała Kubickiego
„Pielgrzyma” z Siedleszczan - następczyni zagubionej, a potem
odnalezionej figury - stała do roku 1989 w
kapliczce na tzw. Klinie z 1918 roku - spadkobierczyni tej zniszczonej w
1915. Skradziona (nad: Pietrosul)
Pośrodku pola obsiewanego zbożem, około
100 m na południe od gruntowej drogi, stoi pusta niestety
kapliczka brogowa składająca się z czterech piaskowcowych
kolumn podtrzymujących czterospadowy, piramidalny drewniany
dach pokryty blachą. Przekrzywiona kapliczka stoi pośrodku pola
obsiewanego zbożem, około 100 m na południe od gruntowej
drogi w Koryciskach. Mieszkańcy domu nr 110 powiedzieli, że "był
tu św. Jan". Na pytanie jaki? - czy Nepomucen - nie
zrozumieli, ale potwierdzili, że święty trzymał krzyż. Była
to więc na 100% rzeźba św. Jana Nepomucena. Nie udało się
ustalić czy drewniana, czy kamienna. Ludzie ci powiedzieli,
że posąg św. Jana zabrał ktoś stąd około 30 lat temu.
Przypuszczają, że może do muzeum, ale po sprawdzeniu - nie
ma takiej rzeźby w Muzeum Wsi Radomskiej. Prawdopodobnie
ktoś po prostu skradł
zabytkowego świątka. Kapliczka wygląda na XIX wieczną, i to
raczej z I połowy wieku
(nad: P.P.)
W przydrożnej kapliczce (zobacz wyżej)
była rzeźba św. Jana Nepomucena z I połowy XIX wieku.
Skradziona około roku 2000, zastąpiona nową figurą (nad:
Pietrosul)
Niedaleko drogi i mostka, nad strumieniem na łące w kępie olch stoi
kapliczka (>>) murowana z
początku XIX wieku. Była tu figura Jana N. lecz została
skradziona po 5 sierpnia 2001. Została zastąpiona najpierw figurą
Matki Boskiej, a potem współczesną rzeźbą Jana N.
W starej uroczej słupowej czworobocznej kapliczce z pierwszej połowy XIX
wieku była niegdyś figurka św. Jana N., lecz została w 1977 roku
skradziona. Została zastąpiona innym świątkiem, potem współczesną figurą
JN, a w roku 2011 inną figurą
Małyszyn
Dolny (Stary) (pow. Starachowice, gm. Mirzec, dawne
woj. sandomierskie): nad
rzeczka Małyszyńcem stoi brogowa kapliczka JN, z której w roku 2000
skradziono drewnianą figurę JN naturalnej wielkości. Na jej
miejscu starej. W niej nowa fiugura wykonana po 2000 roku przez
rzeźbiarza ludowego Józefa Różalskiego
Podgajek (gm. Przytyk, pow. Radom,
woj. sandomierskie):
w zachodniej części tego przysiółka Przytyka znajdowała się
kapliczka ze figurką św. Jana Nepomucena, która została skradziona w
1990 roku. Po dziesięciu latach na tym miejscu umieszczono nowy obiekt
Brzezinki (gm. Masłów, pow. Kielce,
sandomierskie >>): nad Lubrzanką, przy drodze,
stoi drewniana kapliczna z figurą św. Jana. Ufundowana po powstaniu
styczniowym, obiekt powstał z inicjatywy jednego z mieszkańców, który
chciał w ten sposób uczcić urodziny swego syna. Kapliczka była wówczas
osadzona na palach, a drewniana figura była malowana na biało. Figurka
św. Jana istniała do początku lat 60- tych, kiedy to została skradziona. Na jej miejsce
wstawiono nową wyrzeźbioną przez Tadeusza Januchtę
Koło stawów stoi murowana i bielona, domkowa,
wewnątrz sklepiona łukowo
kapliczka, z której 7 marca 2018 skradziono drewnianą figurę Jana N. Jest to rzeźba o
naturalnej wysokości (około 160 cm) polichromowana. Sutanna
koloru ciemnobrązowa, biała komża i mantolet w kolorze
jasno-brązowym. Postać w lewej ręce trzyma czarną zamkniętą
książkę
Pułtusk: dnia 28.08.2003 zrobiłem wizję lokalną
w Pułtusku potwierdzając fakt kradzieży z renesansowej kaplicy św.
Krzyża, wykorzystywanej w tej chwili jako cmentarna, drewnianej
polichromowanej figury o wysokości około 1 m. Pochodziła ona z przełomu
XIX i XX wieku. Podobna była do
figury odnalezionej przez nas w rupieciarni tutejszej kolegiaty. Jan
ten został skradziony w marcu 2003, o czym dowiedziałem się dopiero
12.08.2003, czytając artykuł o kradzieży barokowych aniołków z kościoła
w Skrzeszewie. Pusty cokół wygląda bardzo smutno!
UWAGA: FIGURA ODZYSKANA!
Mełgiew (gm. i pow. Łęczna,
lubelskie): jest tutaj murowana kapliczka nad bramą kościelną przy wikariacie z XVIII
wieku, z rzeźbą św. Jana Nepomucena. Podczas remontu kapliczki w zimie
2000/2001 figura zniknęła na kilka miesięcy - figura została skradziona w nocy z 17 na 18 lutego
2001 roku przez gang, który obrabował kilka innych kapliczek JN w
okolicy (nadesłali J.B. i L.J., zobacz
kartę obiektu). W
styczniu 2003 roku Jan został odnaleziony przez policję świdnicką i
obecnie jest przechowywany w kościele. W kapliczce pozostała inna
rzeżba.
Zobacz artykuł
Kuriera Lubelskiego >>
Mełgiew-Podzamcze (gm. i pow. Łęczna,
lubelskie): w tej niegdyś
samodzielnej miejscowości (dziś dzielnicy Mełgwi) jest barokowa
XVIII-to wieczna kapliczka nepomucka, obok bramy wjazdowej do pałacu
na Podzamczu (nadesłał L.J.,
zobacz kartę obiektu).
Oryginalna rzeźba została
skradziona, zastąpiono ja inną nowszą
Lubartów (gm. i pow. Lubartów,
,
lubelskie):
przy ul. Mickiewicza, na łąkach pomiędzy miastem a
rzeką Wieprz, przy polnej drodze prowadzącej do mostku w okolicy
dawnej garbarni, stoi czworoboczna kapliczka na wysokim cokole rozszerzającym się ku
dołowi. Z trzech stron otwarta arkadami. Daszek czterospadowy.
W nocy z 25 na 26 czerwca 2010 kapliczkę zdewastowano, lecz
została odnowiona jeszcze w tym samym roku. Niestety, już na
początku XXI wieku
skradziona z
niej została rzeźba św. Jana N. z około połowy XIX wieku (nad: L.J.,
zobacz kartę obiektu >>)
Janów Lubelski
(gm. i pow. Janów Lubelski,
lubelskie): w kapliczce przy moście
(ul. Lubelska, zobacz niżej) była niegdyś XVIII-wieczna drewniana figura
Jana N. skradziona w latach 70. XX wieku, zastąpiono ja inną nowszą
(uwaga: zdjęcie nie na 100% przedstawia tę właśnie figurę)
-
Godziszów (gm. Godziszów, pow. Janów Lubelski,
lubelskie):
w czerwonej drewnianej kapliczce z wysokim dachem i sygnaturką stał
do roku 2000 drewniany Jan N. oburącz trzymający krucyfiks.
Skradziony jak wiele innych, mimo zabezpieczenia wejścia metalowa
kratą
Korytków Duży (gm. i pow. Biłgoraj,
lubelskie): była tu, na skrzyżowaniu
dróg z Lublina do Biłgoraja oraz z Korytkowa do przeprawy przez
rzekę Białą Ładę płynącej na wschód od tej szosy, drewniana kapliczka
z połowy XIX wieku z figurą Jana N., w tej chwili w skansenie -
Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie (zobacz wyżej). Była to wolno
stojąca, brogowa drewniana kapliczka przydrożna. Zbudowana z drewna sosnowego na podmurówce, posiada
czterospadowy daszek, pokryty dranicami, z mocno wysuniętym okapem,
wspartym na profilowanych słupach, z płotkiem ze sztachetek. Całość
zwieńczona drewnianą sterczyną z żelaznym, kutym krzyżem. Oryginalna
rzeźba św. Jana Nepomucena została skradziona jeszcze w Korytkowie w 1968 roku (uwaga: należy
sprawdzić, czy w tym miejscu nie postawiono kopii figury i
kapliczki)
W starej kapliczce nie zawsze rezydowała
współczesna rzeźba (zobacz wyżej). Dawniej było tam
60-centymetrowe popiersie św. Jana Nepomucena, które zostało
skradzione
w latach 70. XX wieku (nad: Pietrosul)
Jeszcze niedawno w pięknej drewnianej
kapliczne brogowej rezydował malowany wieloma
warstwami farby olejnej drewniany Jan N. wyglądał, jakby miał czarne okulary.
Kapliczka pochodzi z XX wieku, figura z XIX i nawiązuje do
tradycji rzeźby rokokowej (nad: L.J.,
zobacz kartę obiektu >>).
Niestety wizja lokalna K.Z. z kwietnia 2015 wykazała, że kapliczka
jest pusta. Obawiamy się, że oznacza to kradzież i utratę
tego obiektu (uwaga: sprawdzić)
Murowana kapliczka ponepomucka, nie ma
już w niej figury Jana N. - skradziona. Usytuowana na obrzeżu parku dworu Jastków,
niedaleko stawów (uwaga: obiekt notowany tu dawniej pod
hasłem Jastków, co zapewne było słuszne historycznie, ale nie według
dzisiejszych podziałów administracyjnych)
W murowanej kapliczce o czterospadowym dachu i półokrągłym wejściu,
usytuowanej po zachodniej stronie drogi w północnym krańcu wsi był drewniany
polichromowany Jan
N. oburącz trzymający krucyfiks. Niestety wizja lokalna K.Z. z
kwietnia 2015 wykazała, że kapliczka jest pusta. Obawiamy się, że
oznacza to kradzież i utratę tego obiektu, a potwierdza to stan z roku
2017 - w kapliczce na stałe zainstalowano figurę Chrystusa (uzup: Pietrosul)
W kapliczce naprzeciwko kościoła stała drewniana
rzeźba św. Jana Nepomucena z początku XIX wieku (?). Została ona
skradziona w początku XXI wieku.
Natomiast we wrześniu 2014 roku H.Jakóbczak znalazł przed wejściem do
sklepu z antykami w
Rzeszowie (Rynek 8)ładną drewnianą polichromowaną
figura Jana N. Najwyraźniej powierzono mu rolę przyciągania klientów.
Przymknięte powieki, drobne rowki szaty, brak atrybutów, uszkodzone
palce obu dłoni. Wpisując to znalezisko do katalogu Nepomuków Ruskich (>>)
zamieściłem apel "Przechodzących tamtędy uprasza się o wypytanie
właścicieli o pochodzenie rzeźby i dokumenty dowodzące legalności jej
pozyskania, przekazania informacji o ewentualnej sprzedaży Jana i jego
nowej lokalizacji". Nie wiem, czy mój apel pomógł, ale w czerwcu 2016 roku
policja otrzymała zgłoszenie od mieszkańca gminy Gorzyce, który
rozpoznał ten obiekt jako pochodzący z kapliczki we Wrzawach. Nepomuk
został zarekwirowany a inni mieszkańcy Wrzaw
potwierdzili jego pochodzenie. Odzyskana
rzeźba ma wrócić do Wrzaw na stałe. Nie wiadomo jakie są
plany w stosunku do zastępującej ją współczesnej figury (zobacz wyżej)
(nad: H.Jakóbczak, uzup: Pietrosul) (uwaga: wykreślam obiekt z listy
Nepomuków d.woj. ruskiego, dopisuję w tym miejscu)
W kapliczce słupkowej przy potoku Lipówka była polichromowana
ludowa figura
Jana N. z XIX wieku. Została skradziona i zastąpiona
nową (zobacz wyżej) (nad: Pietrosul)
W kapliczce przy drodze była kiedyś polichromowana ludowa
figura Jana N. z II połowy XVIII wieku. Została skradziona i zastąpiona
nową (zobacz wyżej) (nad: Pietrosul)
Garzyn /
Kłoda (pow. Leszno, woj. wielkopolskie): rzeźbiarz z Kłody wykonał w
1979 r. współczesną kopię nieznanego Nepomuka. Zamawiającym był pewien
kolekcjoner. Poszukiwania Brata Wirtualnego A.P. doprowadziły do
ustalenia, że oryginalna rzeźba stojąca niegdyś w kapliczce w Garzynie
została wymieniona na nową!
Nowa Wieś (pow. i gm. wschowski, woj. wielkopolskie): z
cokołu znajdującego się w Nowej Wsi zniknęła kamienna figurka.
Najprawdopodobniej był to Jan Nepomucen. Brat Wirtualny A.P. namawia
znajomego plastyka, aby na podstawie jego zdjęć wykonał kopię -
kompilację Nepomucena. Zostanie ona umieszczona na oryginalnym cokole
(nadesłał: A.P.)
Kwielice (pow. Polkowice, gm. Grębocice, X. Głogowskie, Dolny Śląsk): figura
skradziona (?) znajdowała się na południowej balustradzie mostku na
przeciwko domu nr 49, około 200 m na zachód od kościoła. Po Nepomucenie
pozostał tylko cokół (mocno pochylony w stronę rzeczki) na nim napis:
DEO
ET
SANCTO IOANNI
NEPOMVCENO
HONORIS ERGO
EXTRVXIT DPGP
PQ
Poniżej daty renowacji - 1845, 1960 - 1976. Chronostych
daje datę 1732. Niedawno (2007?) na starym cokole ustawiono nową, bardzo
nieporadnie zrobioną figurę JN, co świadczy o przywiązaniu mieszkańców
do Jana (nad: Paulus)
Przy drodze do Modlnicy, po jej północnej stronie,
stoi wymurowana z cegieł otwarta kapliczka konchowa, w której rezydowała
niegdyś drewniana polichromowana figura św. Jana Nepomucena. Niestety
została skradziona w 2004 roku (nad: S.Zobniów)
Na wschodnim krańcu wsi, przy rozwidleniu drogi do
Grodowca i dwu polnych dróg do Bieńkowa i Kolonii Bieńków, w sąsiedztwie
mostku nad potokiem, stoi monolityczna, wykonana z piaskowca kapliczka
poświęcona św. Janowi Nepomucenowi z 1881 roku. Kapliczka o wysokości
152 cm, zwieńczona czterospadowym daszkiem z małą wnęką w którym dawniej
palono wosk o wielkości ø-6 cm i głębokości 2,5 cm. Wymiary zewnętrzne
główki kapliczki 82x42x34 cm. Nisza kapliczki o wymiarach 47x28x14 cm. Z
tyłu kapliczki wypukły relief koła o średnicy ø-26 cm i wypukłości 0,5
cm. Na cokole po bokach po dwa wypukłe pilastry. Zachowana ozdobna
metalowa krata z wizerunkiem Św. Jana Nepomucena i datą 1881r. Słup
kapliczki o wymiarach- 70x34x29 cm. Kapliczka często odnawiana białą
farbą, natomiast metalowa osłona wnęki kapliczki malowana srebrzanką.
Niestety figurka św. Jana Nepomucena ustawiona dawniej we wnętrzu
kapliczki zaginęła (skradziona?) jeszcze w latach 70-tych XX wieku
(nad: S.Zobniów)
Murowana kapliczka z półokrągłą wnęką. Całość była
bardzo malownicza, później teren przy kapliczce został uporządkowany, a
obiekt wyremontowany. Niestety, figura Jana N. w typie ludowym została
skradziona (>>) w końcu listopada 2013
roku (nad: M.C., uzup: Pietrosul)
Boruszowice (gm. Tworóg, pow. Tarnowskie Góry,
Górny Śląsk >>): kapliczka przy ul.
Traugutta 16. Drewnianą, polichromowaną figurę św. Jana Nepomucena
skradziono w roku 1998. Obecnie nowa rzeźba (nad: M.K.)
Zbrosławice-Nierada (gm. Zbrosławice, pow. Tarnowskie Góry,
Górny Śląsk >>): w
pobliżu dawnej Huty Nieradzkiej neogotycka kapliczka św. Jana
Nepomucena z drugiej połowy XIX wieku. W prostokątnej,
przeszklonej wnęce stała niegdyś rzeźba św. Jana Nepomucena,
skradziona około 2005 roku
Paczynka (?) (gm. Toszek, pow. Gliwice,
X. Opolskie >>): murowana
domkowa kapliczka, być może nawet z XVII wieku, z datą 1720 na jednej z
płytek na posadzce. Była w niej niegdyś barokowa drewniana figura JN,
niestety została skradziona (uwaga: wizja lokalna M.M. zakwestionowała
lokalizację tego obiektu, należy odszukać źródło)
Gliwice-Żerniki (gm. i pow. Gliwice,
Górny Śląsk >>): w dzielnicy Żerniki, dawnej wsi,
kaplica Jana N. z figurą nepomucką. Niestety otrzymałem sygnał o
zaginięciu tej rzeźby!
Chudów (gm. Gierałtowice, pow. Gliwice,
X. Opolskie >>): za folwarkiem, przy ul.
Zamkowej, stoi kapliczka
św. Jana Nepomucena z I połowy XIX wieku, murowana na planie kwadratu,
o ostrołukowych oknach.
Wewnątrz była jeszcze niedawno drewniana figura św. Jana Nepomucena
z 2 połowy XIX wieku,
polichromowana. Została skradziona w latach 90. Niestety, jest też bardzo
prawdopodobne, że druga kapliczka JN w tej miejscowości została
również okradziona z figury (istnieje pewna szansa, że rzeźba
została tylko przeniesiona lub jest w renowacji. 2009-05)
Przyszowice (gm. Gierałtowice, pow. Gliwice,
X. Opolskie >>): jest tu
kapliczka św. Floriana, z której skradziono starą rzeźbę, która
została zastąpiona nową, pośledniejszą
Boguszyce
(gm. Toszek, pow. Gliwice,
X. Opolskie >>): przy ul. Leśnej, przy drodze do Pawłowic
stoi kapliczka św. Jana Nepomucena z 1932 roku. Wewnątrz stała figura drewniana polichromowana JN
z połowy XIX wieku, wykonana w stylu ludowym. Niestety została
skradziona
w roku 2007 i zastąpiona nowym masowym produktem
Gierałtowice (gm. Gierałtowice, pow. Gliwice,
X. Opolskie >>): jest tu ceglana
kapliczka z ołtarzem nepomuckim w środku. W ołtarzu znajdowała się figura Jana N. statyczna,
XIX- wieczna, niestety została skradziona (nad: M.M.)
Tworóg (gm. Tworóg, pow. Tarnowskie Góry,
Górny Śląsk >>):
oryginalna pierwotna figura św. Jana Nepomucena z kaplicy cmentarnej
w Tworogu była drewniana i polichromowana i pochodziła z 1800
roku. Zapewne skradziona w nieustalonym czasie
Tworóg (gm. Tworóg, pow. Tarnowskie Góry,
Górny Śląsk >>):
oryginalna pierwotna figura św. Jana Nepomucena z kapliczki przy ul.
Lublinieckiej, fundacji Jana Nepomucena de Bally, została zapewne
skradziona w nieustalonym czasie
Boruszowice (gm. Tworóg, pow. Tarnowskie Góry,
Górny Śląsk >>): w kościele
znajdowała się figura JN z 1900 roku, skradziona we wrześniu
2000
Mazańcowice (gm. Jasienica, pow. Bielsko,
X.Cieszyńskie >>): we wnęce krzyża
przydrożnego stała niegdyś pochodząca z XVIII-XIX wieku,
barokowo-ludowa figura Jana N. Została skradziona tak jak jej
następczynie i aktualny Nepomuk jest jej kolejnym
wcieleniem wykonanym przez rzeźbiarza na podstawie starej
fotografii. Wszystkie rzeźby i sam krzyż fundowane były przez
rodzinę Adamców (nad: Marek Klimurczyk)
Stodoły-Chałupki (gm. i pow. Rybnik,
X. Raciborskie >>): w tej wsi, dziś części
Rybnika, stoi okazała murowana kapliczka ponepomucka. Na ceglanej
podmurówce z dużą półkoliście zamkniętą wnęką, w której znajdowały
się drewniane ludowo – barokowe figury patrona kapliczki oraz
mniejsze figury św. Józefa i św. Floriana - patrona Stodół.
Najprawdopodobniej skradzione na początku lat 90. Wielospadowy dach
kapliczki jest remontowany. Opiekunami kapliczki są państwo Deptowie.
Z relacji mieszkańców: „Bezmała ta kapliczka wybudowoł niejaki Wilk
co był śpiywokym, dużo rzykoł i chodził po ponciach” „ … Moja starka
mieli 103 lata jak umrzyli i dycki godali, że jak oni prziszli na
świat, to już tyn świnty Jon tu stoł” (źródło:
www.drewnianeskarby.republika.pl, tam też rysunki)
-
Cisówka
(gm. i pow. Jastrzębie Zdrój,
X. Raciborskie >>): w tej wsi, dziś dzielnicy Jastrzębia,
przy drodze do Zebrzydowic jest murowana
bielona kapliczka ponepomucka z 1826 roku, znajduje się murowana
kapliczka, którą w 1826 roku ufundował ówczesny właściciel Cisówki
Ludwik von Strachwitz. Nie ma już
w niej niestety drewnianej polichromowanej ludowej figury Jana N., która
została skradziona
Obok
starej cegielni stoi stara XVIII -
wieczna kapliczka. Wewnątrz figura Matki Boskiej, ustawiona w
1984 roku na miejscu skradzionej figury św. Jana Nepomucena (nad: M.K.)
w bliskości potoku, na posesji Giżów stoi drewniana szalowana kapliczka,
wzniesiona w 1834 roku z fundacji Macieja Kurka jako wotum
po szczęśliwym powrocie z frontów I wojny światowej, odnowiona w
1871 roku. Początkowo stała na piaszczystej górce, tuż przy
skrzyżowaniu ulic Raki i Górskiej, później przy okazji
poszerzania dróg w latach 70. XX wieku została przesunięta w
głąb posesji. Wewnątrz był niegdyś ołtarzyk ludowy, współczesny kapliczce,
wykonany przez malarza leżajskiego, zapewne Zachariasza Chodzińskiego, złożony
z trzech obrazów: w środku Matka Boska Leżajska, przemalowany, z
prawej Jan N. Niestety został on skradziony
w roku 1992, razem z obrazem MB (nad: H.Jakóbczak)
W białej kapliczce pod dwiema lipami stała
niegdyś figura Jana N. ufundowana przez rodzinę Wnęków w
połowie XIX wieku. Skradziona
w latach 60. XX wieku. Dziś na jej miejscu nowa figura JN (nad: Pietrosul)
Drewniana rzeźba Jana N., ludowa z I połowy wieku XIX
została skradziona z drewnianej kapliczki przy stawie w roku 1981 i
zastąpiona figurą z Jasienicy. Ta została być może również skradziona
(niejasności w źródłach) i zastąpiona kopią pierwszej figury (nad: Pietrosul)
Oryginalna drewniana polichromowana figura Jana Nepomucena
z kapliczki koło kościoła (zobacz wyżej) pochodziła z I połowy XIX wieku
(źródło: "Tyczyn - dziedzictwo kulturowe. 635 lat Tyczyna").
Niestety została
skradziona w nieustalonym
czasie
Stara figura Jana N. została
skradziona z kapliczki zwanej Dzwonkiem (zobacz wyżej) w latach 60. XX wieku
przez grasujący na Podkarpaciu rzeszowski gang złodziei
dzieł sztuki ludowej i sakralnej (nad: Pietrosul)
W
XVIII-wiecznej kapliczce rezydowała niegdyś równie stara
figura św. Jana Nepomucena. Została ona
skradziona
w końcu lat 70. XX wieku i zastąpiona nowszą w roku 1978
(nad: Pietrosul)
Krzemienica (gm. Czarna, pow. Łańcut,
d. woj. ruskie >>): znajduje się tu
kapliczka pod wezwaniem JN z datą 1875. Stoi na wysepce na
stawie. W kapliczce obecnie nie ma
figury świętego, została
skradziona w latach 90-tych. Jest w niej obraz MB. Jan
był sporych rozmiarów i niezłej klasy rzeźbą, z krucyfiksem w obu rękach
i aureolą, zapewne uszkodzoną, w birecie i typowym ubiorze ozdobionym
zawiązanym pod szyją sznurem i stułą. Charakter rzeźby - barokowy
Łysa Góra (gm. i pow. Łańcut,
d. woj. ruskie >>): istnieje legenda o figurze św. Jana stojącej na
Łysej Górze, w pobliżu Łańcuta, w kierunku na Albigową. Jedna z figur Jana właśnie w tamtej
okolicy została przed laty
skradziona (>>). Zastąpiona jest teraz figurką Maryjną. Może
o tej mowa w podaniu
Husów (gm
Markowa, pow. Łańcut,
,
d. woj. ruskie >>): z kapliczki z około 1833 roku
w latach 70-tych XX wieku skradziono ludową rzeźbę św. Jana, która
znajdowała się w półkoliście zamkniętej wnęce. Zastąpiono ja nową
figura JN
Dęborzyn (gm.
Jodłowa, pow. Dębica, d. woj. ruskie >>): parcela J. Lisa. Kapliczka, wzniesiona w
XVIII wieku z fundacji dworskiej, a na początku XX wieku
przestawiona z otworzeniem pierwotnej formy. Wewnątrz figura i
obraz M. B. w miejsce skradzionej rzeźby św. Jana Nepomucena. (nad: K.M.)
Krzeczowice (gm. Kańczuga, pow. Przeworsk,
,
d. woj. ruskie >>):
o jednej z tutejszych kapliczek lokalny informator
powiedział K.I., że była tam w środku, ale skradli, figura Jana
"MEPOMUCYNA" (nad: K.I.)
Harasiuki (gm. Harasiuki, pow. Nisko,
d. woj. ruskie >>): kapliczka
z 1861 roku, drewniana, na czterech słupach, daszek w jednej
dwuspadowy, w drugiej czterospadowy, kryta dranicami, z trzech stron
oszalowana. Wewnątrz rezydowała rzeźba św. Jana Nepomucena na słupie o
tradycjach rokokowych z XIX wieku, ludowa. Ta figura miała burzliwe
dzieje - kiedy nie wypełniła swej roli ochronnej i wieś zalała woda,
mieszkańcy ukarali ją usunięciem z kapliczki! Według biłgorajskiego
etnografa Romana Sokala figura została skradziona około połowy lat
70. XX wieku
Bukowina (gm.
Biszcza, pow. Biłgoraj, d. woj. ruskie >>):
w lewej niszy na zewnątrz kościoła Ofiarowania Najświętszej Marii Panny
była niegdyś drewniana rzeźba Jana N. Została skradziona po roku 1950 (nad: Pietrosul)
(Dolny Śląsk >>):
w zakrystii kościoła św. Elżbiety znajdowała się
drewniana polichromowana figurka przedstawiająca najprawdopodobniej św.
Jana Nepomucena. Została niestety skradziona w roku 2012 (nad: S.Zobniów)
Drewniany (?) barokowy Jan N. o wysokości
około 150 cm cm stała w ostrołukowej niszy w zewnętrznej
wschodniej ścianie kościoła, za prezbiterium. Figura ta została
skradziona około roku 2010 (nad: M.H., uzup: S.Zobniów)
Przy dawnej zachodniej bramie prowadzącej ze wsi na
teren dworski stoi murowana kapliczka z niszą, a w niej była niegdyś
drewniana figura Jana N. z XVIII wieku. Niestety, figura została
skradziona
w roku 2007 i pozostał tylko cokół z datą 1733. Była to bardzo ładna figura
pomalowana na biel (twarz, peleryna, brzeg komży, befka), czerń
(sutanna, biret, włosy, zarost i brwi) i błękit (komża wraz z rękawami i
kołnierzem), z utrąconymi rękami, w birecie, ale już bez krzyża i
aureoli (nad: M.H., uzup: S.Zobniów) (uwaga: dawniej powiat Grodków, dziś woj. opolskie)
Niedaleko stawu i na prywatnej posesji (warsztat
samochodowy), stoi pusta kapliczka nepomucka. Nie zachowała się figura
Jana N., której nie ma tu już co najmniej od początku lat 90.
Skradziona?
(uwaga:
kontynuować badania, potwierdzić nepomuckość kapliczki)
Około 1 km na południe od wsi, przy polnej drodze do
Olbrachcic Wielkich, w grupie drzew jest tu zarośnięta chwastami i
zrujnowana kapliczka ponepomucka, z której
figurę Jana N.
skradziono (>>)
pomiędzy 1996 a 2000 rokiem. Rzeźba była drewniana i już wcześniej była
mocno zniszczona i pozbawiona dłoni oraz twarzy. Przed kapliczką uszkodzony krzyż
pokutny
W kościele MB Bolesnej był barokowy obraz
Jana N., niestety skradziony w nocy z 1 na 2 czerwca 2006 roku. W kartuszu w
górnej część zdobionej ramy znajdował się napis "St. /
Johannes v. Nep. / bitte fur uns". Jana przedstawiono w
pozycji klęczącej na chmurce, adorującego MB z Dzieciątkiem.
Na lewym ramieniu krzyż, w prawej wyciągniętej ręce Język.
Wokół aniołki z wieńcem laurowym, zamkniętą księgą, palcem
na ustach oraz główki anielskie. Kompozycję dopełniają:
scena Spowiedzi w lewym dolnym rogu oraz Gołębica na górze.
W czerwcu 2019 portal walbrzych.naszemiasto.pl odświeżył
temat w nadziei na jakieś informacje od czytelników (uzup:
J.Z.)
Popielówek (gm. Lubomierz, pow. Lwówek Śląski,
Dolny Śląsk >>): na wzgórzu 500
metrów od drogi znajduje się podwójny pomnik z 1870 roku - na
postumencie ustawiono piaskowcowe neoromańskie rzeźby JN i MB. Niestety,
lipcu 2005 roku
skradzione zostały obie głowy figur!
Milęcice (gm. Lubomierz, pow. Lwówek Śląski,
Dolny Śląsk >>): jest tu
kamienna barokowa figura Jana N. Niedawno została ona odsłonięta przez
mieszkańców poprzez wycięcie zarośli ja otaczających. Niestety, w
kwietniu 2005 roku w akcie wandalizmu bądź
kradzieży rzeźbę pozbawiono głowy! Uszkodzono też
krucyfiks oraz lewą rękę Jana
Tyniec
nad Ślężą (gm. Kobierzyce, pow. Wrocław,
Dolny Śląsk >>): obok kościoła piękna figura Jana N.
z 1733 roku fundowana przez księcia Jana Józefa von Gotzen autorstwa
Johana Georga Urbansky'ego. Trójelementowy cokół z wolutami otoczony
jest piękną balustradą. Figurę flankowało sześć putt, jedno
zniknęło, być może skradzione. Prawy aniołek utracił ręce
Witostowice (gm. Ziębice, pow. Ząbkowice Śląskie,
Dolny Śląsk >>): przy moście u wejścia do
zrujnowanego zamku na wodzie, tuż przy fosie symetrycznie
umieszczono rzeźby Jana N. i Floriana. Tę drugą skradziono
Gierałcice (gm. Głuchołazy, pow. Nysa,
X. Nyskie >>): według źródeł była tu
figura JN - w rzeczywistości w żadnej w licznych ładnych
kapliczek nie odnalazłem Jana N., skradziono go bowiem przed moją
wizytą w Gierałtcicach. Została po nim tylko pusta murowana bielona
kapliczka z półokrągłą wnęką
Żeleźnica (gm. Przedbórz, pow. Radomsko,
sieradzkie >>): w
kapliczce słupowej była tu drewniana
figura św. Jana Nepomucena.
Kapliczka ufundowana została najprawdopodobniej w II połowie XVIII
wieku. Według informatorów wykonana była z jednego kloca drewna. Podczas prac melioracyjnych w latach
60-tych XX wieku kapliczka uległa zniszczeniu, natomiast figurę
skradziono
Bielsk Podlaski (gm. i pow. Bielsk Podlaski,
Podlasie >>): figura ludowa w
murowanej kapliczce przy ulicy Ogrodowej na rogu Widowskiej, wystawiona
w 1863 roku w intencji powstańców koresponduje dziwnie z kapliczką
sprzed klasztoru karmelitów, wystawioną z kolei przez Rosjan dla
uczczenia stłumienia Powstania. Figura ta zniknęła! (5.2004). Została SKRADZIONA, chyba że zabrano ją na wystawę
"Święty Przydrożny" do
Białegostoku/Łomży/Ostrołęki. Był tam bowiem drewniany barokowy
Nepomuki w kiepskim stanie, na co dzień notowany w
parafii w Bielsku. Czy jest on tożsamy z Nepomukiem, który zniknął z
kapliczki przy ulicy Ogrodowej?
Wisznice (gm. Wisznice, pow. Biała Podlaska, woj. lubelskie, dawniej
brzesko-litewskie, Podlasie >>,
):
na rogu ulic Kościelnej i Zielonej stoi niewielka drewniana
kapliczka JN. Została zbudowana prawdopodobnie na przełomie XIX/XX wieku
przez państwa Lesiuków jako wotum o zdrowe potomstwo. Syn, który im się
urodził, oczywiście otrzymał imię Jan. Wewnątrz stała figura Jana
Nepomucena z drewna dębowego, lecz została skradziona po wojnie i zastąpiono j a figurką MB (uwaga: należy
upewnić się że był to Jan N. a nie inny święty tego imienia)
W tej wsi położonej przy biegnącej rzeczką Brzozówką granicy Korony i Litwy
wizja lokalna w maju 2005 pozwoliła odnaleźć pustą kapliczkę słupową stojącą
na podmokłym terenie, w miejscu gdzie struga dochodzi do drogi. Książka "Polskie snycerstwo" Ignacego Tłoczka (Ossolineum 1984)
sytuuje, nad tą rzeczką, najstarszą zachowaną w Polsce drewnianą
kapliczkę słupową (XVIII wiek). Czy kapliczka stojąca w bagienku
w miejscu gdzie struga dochodzi do drogi jest tożsama z tą ze zdjęcia sprzed
1983 roku? Zapytany sołtys zeznał, że była tu figura Jana N., ale kilka(naście?) lat temu jeździło po okolicy kilku takich co mówili, że
biorą rzeźby do renowacji. Oczywiście już nigdy nie wróciły, więc starą
rzeźbę Jana N. można uznać za skradzioną
Drewniana słupowa kapliczka ponepomucka stoi w kępie krzaków za wsią, niedaleko
strumyka. Pusta, tak jak do niedawna jej sąsiadka z Brzozówki Koronnej
(zobacz wyżej). Również o tej sołtys mówił, że
niezidentyfikowani osobnicy zabrali ja do renowacji.... (uzup: Pietrosul)
Przed późnobarokowym kościołem parafialnym MB Bolesnej z 1754 roku,
przy mostku na Kanale Lodowym jest miejsce, które swego czasu
zakwalifikowałem jako ponepomuckie. Stoi tam pusta murowana kapliczka.
Potwierdzenie przyszło lata później. Według informacji uzyskanej od
mieszkańców z okolicznych domów przez S.Zobniowa, figurka Jana N. z
tej kapliczki z 1896 roku została skradziona w 1995 roku (uzup:
S.Zobniów)
W północnej części posiadłości sióstr kamedułek
znajduje się stara kapliczka z 1865 roku. W niej była kiedyś stara
figurka Jana N. Skradziona po II Wojnie Światowej
(nad: Pietrosul)
-
Żytno
(gm. Żytno, pow. Radomsko,
,
sieradzkie (>>): niedaleko miejscowości Żytno,
przy przecięciu drogi do Bugaja ze strugą,
stoi bielona murowana kapliczka wnękowa, z dwuspadowym daszkiem zwieńczonym
metalowym krzyżem, zamknięta kratą. Oryginalna drewniana
polichromowana XIX-wieczna rzeźba
Jana N.
została
skradziona w latach 90. XX wieku. Obecnie
zastąpił ją inny Nepomuk
Milejów (gm.
Rozprza, pow. Piotrków Trybunalski,
sieradzkie (>>), woj łódzkie,
:
51°20'57.19; 19°42'00.76): była tu okazała drewniana
figura JN w kapliczce, zapewne nowszej, przy cmentarzu. Kilka lat
temu (2004?) przejeżdżając tędy odwiedziłem Jana i stwierdziłem, że
figura jest kompletnie niezabezpieczona - można ja było po prostu
wziąć pod pachę, wsadzić do samochodu i korzystając z ustronności
miejsca niepostrzeżenie odjechać. Pofatygowałem się wtedy do księdza
proboszcza, poinformowałem go o zagrożeniu dla tej rzeźby i
poprosiłem o zabezpieczenie. Efekt? Podczas kolejnej wizyty
(2009-06-11) stwierdziłem brak figury, a spotkani przechodnie
potwierdzili moje obawy - rzeźba została
skradziona!
Podkonice (gm. Czerniewice, pow. Tomaszów Mazowiecki, woj. łódzkie):
w miejscowości o tej nazwie, położonej w okolicach Rawy, naprzeciwko
stawów i małej stadniny koni przy domu 10, w latach siedemdziesiątych stała piękna
drewniana kapliczka dłubana z pnia, na słupie. W środku drewniana
figura Jana. Dostrzegł ja DarekK w książce "Sztuka Ludowa w Europie"
Józefa Grabowskiego (Arkady, 1978). Po
kradzieży (>>)
w roku 1974 wykonano nową figurę, ponoć na wzór starej. Wyszło to
średnio, Jan trzyma w obu dłoniach dziwny obiekt (serce? biret?
kulę?) zwieńczony krzyżem
Gorzejowa (gm. Brzostek, pow. Dębica): murowana kapliczka,
wzniesiona z przełomu XVIII i XIX wieku, na prywatnej parceli J. Kiecy.
Stała tam rzeźba św. Jana z połowy XVIII wieku, dziś już tylko
współczesna figura
Nad strugą, po wschodniej stronie S1, stoi murowana, pomalowana na
różowo kapliczka ponepomucka. Figura Jana N. została
skradziona w
niewiadomym czasie i zastąpiła ją szablonowa figurka MB
Skradziony w
roku 1989 olejny obraz nepomucki wieku XVIII pochodzący z ołtarza
bocznego drewnianego kościoła szpitalnego MB Pocieszenia z Rogowa. Wymiary to 110 x 160 cm.
Obraz złodziej po prostu wyrwał z ram.
Świątynię - jako szpitalną - wzniósł w roku 1761 biskup przemyski Michał
z Granowa Wodzicki,
podkanclerzy koronny i właściciel Rogowa i zapewne również jemu zawdzięczamy ufundowanie ołtarza z obrazem JN.
Od roku 1996 kościół jest w
skansenie
(>>) w
Tokarni, a w ołtarzu od roku 2014 umieszczona jest kopia (zobacz
wyżej) (nad: H.Jakóbczak)
Gołębiów
(gm. Lipnik, pow. Opatów, sandomierskie >>): przy drodze Opatów - Sandomierz stała figura Jana N.,
kamienna, późnobarokowa, uszkodzona, na wysokim architektonicznym
cokole z datą 1760. Została skradziona, a na cokole umieszczono krzyż
Radkowice
(sandomierskie >>): dowiedzieliśmy się o kradzieży drewnianego Jana z
około 1860 roku z kapliczki. O wydarzeniu tym, które miało miejsce w
listopadzie 2001, donosi Brat Wirtualny MB, zaalarmowany
artykułem w
Tygodniku Starachowickim. Sfotografował pustą kapliczkę, a od
proboszcza uzyskał zdjęcie skradzionej figury
Wach (gm. Kadzidło, pow. Ostrołęka, Kurpie
>>): drewniana zrębowa kapliczka z XIX wieku , skąd figurę
Jana N. o wysokości 1 m
skradziono
(>>) już przed 1964 rokiem, co wyczytać można w
"Katalogu Zabytków Sztuki PAN", tom X - powiat ostrołęcki z 1983 roku
Binduga (gm.
Chorzele, pow. Przasnysz, Kurpie
>>): po drugiej stronie Omulwi w stosunku do
poprzedniej kapliczki stoi kapliczka skrzynkowa na słupie (zdjęcie w skanowaniu). W szczerym polu, w obrębie tej małej wsi nad Omulewem, stoi sobie piękna drewniana kapliczka szafkowa. W szczycie znajduje się mała figurka Chrystusa Frasobliwego.
Wewnątrz była ludowa figura Jana N. Podczas naszej wizyty kapliczka była właśnie odmalowywana przez opiekującą się nią panią - pani była nieobecna, ale farba jeszcze nie wyschła. DarekK zostawił pod figurą parę złotych, ja dorzuciłem kartkę z prośbą o lepsze zabezpieczenie.
Niestety, prośba nie zadziałała! W 2004 roku figura najprawdopodobniej
została skradziona!. Istnieje cień szansy, że zabrał ja ksiądz z
miejscowej parafii lub trafiła do muzeum, lecz w tym ostatnim przypadku
zwykle na miejscu pojawiała się kopia. A w kapliczce stoi dziś
szablonowa figura Chrystusa (info o kradzieży: P. Pilaciński,
www.koloroweru.pl). Siedem lat później A.B.
porównała zdjęcia z dwóch stron tego serwisu i wykryła, że figura
z prywatnej kolekcji w Dębem Małym (Mazowsze >>) najprawdopodobniej pochodzi z
tej właśnie kapliczki!
Zdunek
(gm. Myszyniec, pow. Ostrołęka): znajduje się tam obecnie kolejna
nowa kapliczka z figurą JN, już trzecią z kolei, wykonaną przez twórcę ze wsi Dęby
leżącej
na zachód od Myszyńca przy drodze do Łysych. Surowe drewno,
bez polichromii. Powstała podobno około 1997 roku na
zamówienie
obecnych gospodarzy gruntu, którzy spotkali
rzeźbiarza na Święcie Miodobrania w Myszyńcu. Według ich informacji
pierwszy JN miał być postawiony przez
dziadków
obecnych gospodarzy, po zniszczeniu został zastąpiony nowym, ale
ten został ukradziony, co jest w sprzeczności z pewną
informacją, że Jan z tej miejscowości został przeniesiony do Muzeum
w Ostrołęce (nr MOO/E/690, uwaga: wymaga
wyjaśnienia, czy mowa o tym samym, czy jeszcze innym Nepomuku).
Ten z muzeum jest z XIX-wieczny, więc może ten pierwszy trafił
do muzeum, drugi został skradziony, a trzeci zastępuje ich na
tym samym miejscu? Ten z muzeum był obecny na wystawie "Święty
Przydrożny" (nad: Piotr Teo)
Wólka
Dłużewska (gm. Siennica, pow. Mińsk, Mazowsze
>>): przy drodze z Wólki Dłużewskiej do Majdanu stoi w szczerym polu nowa, raczej brzydka kapliczka
z białej cegły. A
była w niej kiedyś resztka barokowej rzeźby nepomuckiej. Jan był tak zniszczony,
że zaczynał się od kolan. Ten widok i troska mieszkańców o ich Jana
robiły wrażenie. Niestety, stara figura została skradziona, jak
doniosła mi mieszkanka Wólki, i została zastąpiona nową, szablonową
Jeżewo (gm. i pow. Płońsk,
,
Mazowsze
>>):
na miejscu dzisiejszej rzeźby na słupie stała niegdyś inna, lecz
została skradziona. Nic nie wiadomo o wyglądzie starej figury
(nad: A.C.)
Skorki (gm. Somianka, pow. Węgrów,
):
w neobarokowej kapliczce była niegdyś figura Jana N., została skradziona
wiele lat temu, ostatnio (2009) zastąpiona kopią
We wsi Żyrzyn
(lubelskie >>), przy dworskiej gorzelni Wesslów (dwór dziś w
lubelskim skansenie, pozostał pałacyk), jeszcze w roku 1971 stała
drewniana figura Jana N. z XVIII wieku, chroniona daszkiem. Skradziona
jak wiele innych... (Źródło: list od PM)
Murowana, czworoboczna kapliczka przydrożna
wzniesiona została około połowy wieku XIX, na grobli pomiędzy stawami,
która jest drogą dojazdową do dworu Jaźwińskich herbu Grzymała. Posiada sklepienie
krzyżowe. Wewnątrz znajdowała się rzeźba św. Jana Nepomucena z I połowy
wieku XIX, skradziona
przed rokiem 2000. Opiekunowie kapliczki początkowo sądzili, że
wiatr albo chuliganeria zrzuciła rzeźbę, szukali w stawie - mule pod
kapliczką, ale nie znaleźli. Dziś jest tam niebieska, plastikowa
figurka Matki Boskiej - nie wiemy niestety jak wyglądała oryginalna
rzeźba (uwaga: należy upewnić się, że miejscowość leżała po
wschodniej stronie pobliskiej granicy Ziem Warszawskiej i Liwskiej
dawnego województwa mazowieckiego)
W kapliczce była tu niegdyś drewniana polichromowana
figura Jana N. Rzeźba została skradziona około 2006-2007 roku, kiedy to
okradziono wiele okolicznych kapliczek. Od 2008 roku
jest tu Matka Boska. Kapliczka jest murowana i tynkowana, ma kształt
słupa, jest dwuczłonowa. W górnej kondygnacji są cztery półokrągłe
oszklone okienka (nad: Pietrosul)
ul. Swiętojańska (I Armii
Wojska Polskiego) / Matejki / Prosta
Kapliczka św. Jana Nepomucena stała przy
dzisiejszym zbiegu ulic I Armii Wojska Polskiego
(Świętojańskiej), Matejki i
Prostej. Została przymusowo przeniesiona w 1961 roku na
skwer za cmentarzem parafialnym na rogu ul. Białostockiej i
Spokojnej (zobacz niżej). Wtedy też ulicę Świętojańską przemianowano na I
Armii Wojska Polskiego. Z
kapliczki tej stojącej na nowym już miejscu w latach 60. XX
wieku została skradziona XVIII-wieczna drewniana figura św.
Jana Nepomucena. Lokalne starania na przełomie tysiącleci o
powrót kapliczki na pierwotne miejsce nie powiodły się. Koło kapliczki nepomuckiej odbywał
się jarmark. Załączone zdjęcie pochodzi z 1958 roku, z książki
"Kapliczki i krzyże przydrożne w
Polsce" (>>). Podjęto starania, aby przywrócić nazwę
ulicy Swiętojańskiej, ale ich efekt nie jest pewny - na
niektórych mapach nazwa ta figuruje, na innych nie (uzup:
D.K., Pietrosul)
Na skrzyżowaniu dróg jest tu murowana żółta kapliczka
z figurą. Rzeźba Jana Kantego lub Jana Nepomucena (badania trwają) jest niedokładną kopią drewnianego obiektu
skradzionego (>>)
w latach 70. XX wieku
(uzup: W.Ko.)
W drewnianej kapliczce nad strugą była
niegdyś stara drewniana figura Jana N. Niestety została
skradziona, bodajże w latach 70. (>>)
UWAGA: FIGURA ODZYSKANA!
Uhrusk (gm. Wola Uhruska, pow. Włodawa,
Ziemia Chełmska województwa ruskiego >>): stara figura z kapliczki na cmentarzu
około 1997 roku została zabrana z kapliczki, odnaleziono ją w okolicy w
krzakach. Około 2000 roku ponownie ją skradziono, porzucono na torach
kolejowych i została uszkodzona przez pociąg. Pieczołowicie
odrestaurowana (odtworzono ubytki) przechowywana jest w kościele
Wojnowice (gmina Ćmielów, woj. kieleckie): skradzione
świątki
Trzy drewniane figurki świętych skradziono z przydrożnej kapliczki w
Wojnowicach (gmina Ćmielów). O zniknięciu figurek zawiadomił wczoraj
policję mieszkaniec wsi. Stwierdził, że ktoś zabrał je na pewno w tym
roku, nie potrafił jednak podać dokładniejszej daty. Skradzione figury
przedstawiają świętych Pawła, Piotra i Jana, wykonane są z drewna
lipowego i mają po około 150 lat. - Trudno oszacować ich wartość - mówi
Ewa Malowańska, oficer prasowy Komendy Powiatowej Policji w Ostrowcu.
Wikary z parafii wojciechowickiej, do której należą Wojnowice, twierdzi,
że o zniknięciu figurek wiedział wcześniej. Policji jednak nie
zawiadomił. - Takie kapliczki nie mają w zasadzie żadnych zabezpieczeń,
poza tym kiedyś większy był szacunek dla tego rodzaju obiektów -
powiedziała Anna Piasecka, świętokrzyski konserwator zabytków. - Jestem
jednak zaskoczona, że ktoś wiedział o ich zniknięciu i nie powiadomił
konserwatora, a taki jest obowiązek - przypomina
(Gazeta Wyborcza - kielecki dodatek regionalny, 1.06.2001: ada, pew
01-06-2001 20:08)
Katowice-Szopienice: Stowarzyszenie na Rzecz
Powstania Muzeum Hutnictwa Cynku (muzeumcynku.katowice.pl) przysłało
list opisujący historię zaginionego 40 lat temu obrazu św. Floriana.
To co wiadomo na temat obrazu i ołtarza to to, że stał tu od momentu
powstania huty cynku
Uthemann w 1912 roku, której właścicielem i inwestorem był znany na
Górnym Śląsku koncern Georg von Giesches Erben (poza tą hutą posiadał
liczne kopalnie i huty oraz osiedla - był np. inwestorem sławnego ze
swojej unikalnej architektury Nikiszowca jak też i Giszowca. Obraz był
na terenie cechowni - modernistycznego budynku krytego gontem z
charakterystyczną wieżyczką zegarową i wieżą wodną nieopodal - które
stanowią jeden z motywów obrazu i jego znak rozpoznawczy - widoczny na
samym dole obrazu. Budynek i wieża nadal istnieją. Ołtarz wraz olejnym
obrazem Floriana jest tu przez 67 lat - w 1979 nagle znika w
niewyjaśnionych okolicznościach - to czasy komuny, i jest to na rękę
będącym u władzy także w hucie komunistom. Szybko likwidują ołtarz. Jego
resztki można jeszcze zobaczyć w piwnicach w latach 90-tych.
Stowarzyszenie powołane do życia w 2004 stara się upomnieć o Floriana i
wyjaśnić zagadkę - śle pytania do Komendanta Policji, Archiwum
Archidiecjezjalnego, umieszcza ogłoszenie w lokalnym miesięczniku oraz
na stronach internetowych - jak na razie bez skutku. Nie tracimy jednak
nadziei - jak odzyskamy obraz, to dołożymy wszelkich starań aby
odtworzyć ołtarz - było by wspaniale gdyby obchodził jubileusz swojego
istnienia (w 2012 będzie miał 100 lat) w Katowicach Szopienicach.
Dołączam się do poszukiwań - uprzejmie proszę o czujność i kontakt w
przypadku pozyskania jakichkolwiek informacji na temat tego Floriana
Koło starego cmentarza przy kościele św. Julii
(zobacz wyżej), była niegdyś ponoć trzystuletnia figura Jana N. Została
skradziona. Kamienna
figura, na dość wysokim cokole, miała 114 cm. Święty trzymał krzyż i
palmę, był w stroju tradycyjnym. Datowanie i autor nieznane. Źródło tej
informacji to dennik.cz z drugiego sierpnia 2013 roku, jest to więc
data, przed którą musiało nastąpić zdarzenie (nad: G.S.)
Cokół z roku 1887, który zajmuje dziś współczesna
figura Jana N. (zobacz wyżej), należał do niedawna do kamiennej rzeźby
JN, która została skradziona w roku 2008. Na froncie tablica: "Tato socha / sv. Jana / jest postavena / sbírkou
veškerých / dobrodinců obce / v Babím dne / 15. kvěna 1887" ("Ta
figura św. Jana jest/została postawiona wysiłkiem wszystkich
dobroczyńców społeczności Babi dnia 15 maja 1887 r."). Z lewej
strony cokołu podpis twórcy: "Rudolf Hšllich / Náchod" (nad:
J.B. z Kłodzka)
[PC00207] Za mostem, na skraju miasta od zachodu, niedaleko
rzeczki Piszczki, znajduje się
murowana kapliczka ponepomucka. Była w niej dobrej
klasy XVIII-wieczna figura Jana Nepomucena, wyjątkowo dynamiczna, w krzyżem i księgą w ręce.
Została skradziona (>>) w styczniu 1995. W ostatnich latach zmieniło sie otoczenie kapliczki
- nie muszę dodawać, że stare drzewa obok niej zostały zastąpione tujami
PC00090 (lokalizacja zidentyfikowana jako Łańcut)
rzeźba św. Jan Nepomucena wykonana z pnia drzewa, pomalowana farbą olejną
(ostatnia warstwa). Lewa ręka ugięta w łokciu w poprzek tułowia,
podtrzymuje dolne ramię krzyża. Prawa ręka uniesiona, zgięta w łokciu
podtrzymuje krzyż w połowie. Szaty o drobnych pionowych schematycznie
potraktowanych fałdach. Strój kapłański: czarna sutanna, spod której
wystają czubki butów, biała komża oraz biała stuła, na ramionach czarna
pelerynka zawiązana pod szyją, na głowie czarny biret. Dół postaci
nadpalony. XIX wiek, 70 cm. Więcej informacji na stronie
Janów Ruskich
PC00132 Warsztat śląski Kaszczor (gm.
Przemęt, pow. Wolsztyn,
Wielkopolska):
Dwie rzeźby przedstawiające amorki (aniołki ?) z figury św. Jana
Nepomucena, znajdującej się przy kościele. Rzeźby były wykonane przez
nieznanego autora (warsztat śląski) ok. 1745 r. Wys. ok.60-80 cm.
Przymocowane poprzez nasadzenie na pręt u podnóża figury. Jedna z nich
miała uszkodzoną lewą nogę, którą zlepiono cementem i zdrutowano. Aniołek
z prawej strony trzymał w lewej ręce palmę męczeńską, prawa była uniesiona
z palcem na ustach. 1745-46, piaskowiec.
PC00214 nieznany
Biskupice w Lubelskiem. Figura przedstawiająca św. Jana Nepomucena.
Stojąca postać mężczyzny ubranego w sutannę, komżę i krótką zapinaną pod
szyją pelerynkę, zakończoną ząbkami. Na głowie biret. Lewa ręka
podtrzymuje leżący ukośnie, na piersiach świętego, krzyż. Prawa ręka
opuszczona z dłonią skierowaną ku górze. Twarz okolona krótką ciemną
brodą. Rzeźba kuta w piaskowcu, polichromowana. Styl barokowy, XVIII wiek,
100 cm.
PC00215 nieznany
Biskupice w Lubelskiem. Figura przedstawiająca Św. Jana Nepomucena.
Stojąca postać mężczyzny ubranego w sutannę, komżę i zapinaną pod szyją
pelerynkę. Na głowie biret. Włosy długie, ciemne, opadające w lokach na
ramiona. Ręce zgięte w łokciach wysunięte do przodu. W lewej trzyma mały
krzyż(?). Styl barok. Wysokość podana w przybliżeniu na 150 cm. Drewno
polichromowane.
PC00216 nieznany
Puchaczów w Lubelskiem. Figura przedstawiająca Św. Jana Nepomucena. Postać
stojącego mężczyzny ubranego w sutannę, komżę i futrzaną krótką pelerynę.
Na głowie piuska (?). Włosy falujące zasłaniające uszy opadające na kark.
Twarz okolona krótką brodą. Lewa ręka podtrzymuje duży krucyfiks, prawa
lekko zgięta w łokciu, odsunięta od ciała trzyma(?) biret(?). Styl
barokowy, drewno polichromowane 1775-1826.
PC00217 nieznany
Figura przedstawiająca Św. Jana Nepomucena. Postać świętego krępa, o dużej
głowie, stojąca w lekkim kontrapoście, w nieznacznym skręceniu tułowia.
Głowa skierowana w lewo. W prawej dłoni krzyż (nowy). Szaty: sutanna,
komża i pelerynka lekko sfałdowane. Na głowie biret. Rzeźba odnawiana
sutanna, pelerynka, biret, broda i włosy czarne, komża, twarz i dłonie
białe. Styl ludowy. Drewno, polichromia, 1801-26, 100 cm.
PC00284
Figura (1750-1801) przedstawiająca św. Jana Nepomucena, wys. ok. 85. cm.
Zdobiła kapliczkę znajdującą się przed ogrodzeniem kościoła parafialnego
p.w. Św. Marii Magdaleny. Święty w pozycji stojącej ubrany w szaty
liturgiczne z liściem palmowym w lewej dłoni (prawa dłoń nie istnieje)
Obiekt wpisany do rejestru zabytków pod nr rejestru księgi B 110/74,
decyzją nr KL-IV-6601/110/74 poz. 11 z dn. 03.04. 1974. Załączone zdjęcie
przedstawia stan obiektu w roku 1964.
PC00305
Św. Jan Nepomucen. Drewniana figura z XVII w., wys. ok. 150 cm. Święty w
czarnym płaszczu z kapturem. twarz biała okolona czarnym zarostem. Stan
zachowania zły; głowa przybita do tułowia dwoma gwoździami, brak obu
dłoni. XVII wiek (nie wierzę!).
RH00140 nieznany
Leśno na Kaszubach. Srebrna sukienka z obrazu św. Jana Nepomucena ok.1740
r. Blacha srebrna prawdopodobnie trybowana. Sukienka wyobraża szaty
kapłańskie: na ramionach okrycie w formie krótkiej zapinanej z przodu
peleryny, komża, sutanna zapinana z przodu na guziczki. Lewa ręka
przytrzymuje krucyfiks, w prawej gałązka palmy symbol męczenników. Na
głowie biret ze srebrnej blachy. Wokół głowy 5 srebrnych gwiazd.
Dochodzenie prowadzi Komisariat Policji w Brusach i Komenda Rejonowa w
Chojnicach. Inne zdjęcia sprzed kradzieży sukienki - na stronie Pomorskich
Nepomuków. Aktualnie (2008) sukienka jest na swoim miejscu - nie wiem czy
odzyskano ja czy tylko odtworzono
PC00340 nn
Św. Jan Nepomucen. z Sarbinowa k. Żnina (Wielkopolska, woj.
gnieźnieńskie). Płaskorzeźba - całość w
kształcie prostokąta z zaokrąglonym górnym brzegiem. Typowe przedstawienie
tego świętego, w szatach kapłańskich z krucyfiksem wspartym o lewe ramię i
podtrzymywanym prawym. Wokół głowy 5 gwiazd. XIX wiek
PC00364
Sierakowice (gm.
Sośnicowice, pow. Gliwice, Górny Śląsk >>):
Rzeźba. Św. Jan Nepomucen. Postać stojąca w sutannie koloru
granatowo-zielonego, komża koloru białego, w lewej ręce trzyma gałązkę
palmy , prawa ręka podniesiona do góry. Wysokość podana w przybliżeniu
50-60 cm. Drewno, 1650-1700 (nie wierzę!)
PC00284
Brzeźnica (gm. Brzeźnica, pow. Żagań,
X.Głogowsko-Żagańskie >>): w kościele
św. Marii Magdaleny jest drewniana i polichromowana figura JN,
ustawiona na tle okna, z trzymaną pionowo palmą w lewym ręku (nad: M.L.).
Ta figura stanowi pewną zagadkę, bo w bazie OOZP figuruje jako
skradziona, pod numerem PC00284. Możliwe są następujące warianty: rzeźba
została odzyskana lub w kościele ustawiono kopię
PC00352
Ojców
PC00728-30
Bolesławów (gm. Stronie Śląski, pow. Kłodzko,
Hrabstwo Kłodzkie): kamienny Jan
z 1828 roku nosi cechy charakterystyczne dla warsztatu Klahrów,
skradzione flankujące putta. Uwaga: wbrew zapisowi z bazy danych Ośrodka
Ochrony Zbiorów Publicznych S.Zobniów twierdzi, że putta te nie były
związane z figurą Jana N., a stały do roku 2006 na narożach kamiennej
balustradki otaczającej figurę św. Franciszka Ksawerego z 1714 r.
ustawionego w rynku pod drzewami
Tułowice (gm.
Tułowice, pow. Opole, Śląsk Opolski): była tu
piękna barokowa figura JN adorującego
krzyż w klasycznym kontrapoście, umieszczona w półkolistej wnęce
PC00983
Marczów (gm. Wleń, pow. Lwówek Śląski,
Dolny Śląsk)*: kamienna figura Jana.
Figuruje w spisie obiektów skradzionych OODZ, zakładam więc, że jej już nie ma
swoim miejscu
Sobótka
(gm. Sobótka, pow. Wrocław,
Dolny Śląsk): piękny, barokowy,
drewniany Jan N., skradziony z ołtarza poświęconego JN w kościele św.
Jakuba
PC01212
Ścibórz (gm.
Paczków, pow. Nysa, X. Nyskie):
Jan N. z rozpostartym jak u Batmana płaszczem, w barokowej kapliczce z karawaką na szczycie.
Ja widziałem go ostatnio 7-02-2004, zdjęcie w rejestrze wygląda na
znacznie starsze. Jan trzyma na nim inny krzyż. Trzeba będzie wyjaśnić - może widziałem
drugą z kolei figurę, skradzioną znacznie wcześniej? Figurę, którą ja
odwiedziłem, skradziono dwa miesiące później, w kwietniu 2004 roku
PC00261
Figura św. Jana Nepomucena z ołtarza głównego: drewniana, z 2 poł. XVIII
w., wys. ok.1,5 m.
PC00301
Święty ( Jan Nepomucen (?) nietypowe przedstawienie) w postawie stojącej.
Ubrany w tunikę nałożoną na długą szatę (sutannę ?). W lewej ręce gałązka
oliwki lub palmy. Koniec XIX w. Drewno srebrzone.
PC00059 NN
"Św. Jan Nepomucen" - rzeźba drewniana. 29,5 cm. Brak opisu.
PC00529 NN
" Św. Jan Nepomucen (?) " Figurka wysokości około 130 cm, drewniana w
kolorach czarny ( przeważający), czerwony, srebrny, przedstawiająca postać
świętego z przełożonym przez lewe ramie krzyżem ( krucyfiksem)
PC00151
Autor: nieznany, warsztat miejscowy
Opis: Rzeźba pełna polichromowana. Św. Florian. Święty przedstawiony w
całej postaci, w lekkim kontrapoście, głowa zwrócony 3/4 do patrzącego,
nieznacznie pochylona w kierunku prawego ramienia. W lewej dłoni trzyma
drzewce chorągwi, w prawej kubeł. Odziany w strój rzymskiego legionisty,
skórzany pancerz i krótką tunikę, na nogach nagolenniki spięte poniżej
kolan i rzemienne sandały. Ramiona okrywa płaszcz, spięty na lewym
ramieniu. Figura wielokrotnie przemalowywana. Liczne spękania drewna,
ubytki warstwy malarskiej, gruntów, drobne uszkodzenia mechaniczne, ślady
obecności drewnojadów. 1801-26, 100 cm
PC00213
Figura przedstawiająca św. Floriana. Postać prawie frontalna W prawej,
opuszczonej dłoni wiaderko z wodą, lewa zgięta w łokciu na wysokości pasa.
Głowa pod mitrą. Na ramionach długi płaszcz paludamentowy, pod którym
spódnica i kaftan żołnierza rzymskiego. Płaszcz niebieski, kaftan w kol.
stalowym. Spódnica w kolorach brązu i beżu. Odwrocie dłubane nieckowo.
Styl barokowo ludowy. Wykonana zapewne pod koniec XVIII w. 1775-1801, 93
cm
PC00275
Rzeźba; św. Florian, drewno polichromowane, styl późny barok Rzeźba
ustawiona była na nieregularnej podstawie. Postać mężczyzny w zbroi
rzymskiej z narzuconym na ramionach płaszczem. Na głowie hełm ozdobiony
piórami. Przedstawiony w silnym kontrapoście. Lewą ręką ujmuje drzewce
chorągwi, prawą opuszczoną polewa z dzbana płonący kościół. Twarz młoda, z
długimi wąsami i zaznaczoną brodą, oczy ukośne postać krępa, silnie
zbudowana. Karnacja różowa, polichromia utrzymana w tonacji pastelowej
(kolory; błękit, czerwienie, róż), częściowo złocona. Warsztat śląski,
1775-1801, 95 cm