Przedstawiam tutaj Nepomuki z historycznego obszaru
dawnego województwa sieradzkiego, części Prowincji Wielkopolskiej.
Inaczej mówiąc - Jany Ziemi Łódzkiej. (Radomsko, Piotrków
Trybunalski i okolice) - a to dlatego, że nie uznaję dominacji
nowotworu Miasta Łodzi, który wyrósł w środku Polski w XIX wieku
Gloger, 1903:
Województwo Sieradzkie na północ graniczyło z Kaliskiem i
Łęczyckiem. Od tego ostatniego stanowiła granicę rzeka Ner, prawie
na całej swej długości. Wschodnią granicę od województwa
Sandomierskiego stanowiła rzeka Pilica od Koniecpola aż po
Białobrzegi. Na południe graniczyło województwo Sieradzkie z
Krakowskiem, a część tej granicy tworzyła rzeka Liczwarta, dopływ
Warty. Na zachodzie leżały księstwa śląskie.
Województwo Sieradzkie obejmowało przestrzeni mil kwadratowych 162 i
składało się z 4, mniej więcej równomiernych powiatów: Sieradzkiego,
Szadkowskiego, Piotrkowskiego, i Radomskiego czyli Radomskowskiego.
Ziemia zaś Wieluńska, wzdłuż granicy śląskiej ciągnąca się, miała
przestrzeni mil kwadratowych 501/2 i podzielona była na dwa powiaty:
większy Wieluński i znacznie mniejszy Ostrzeszowski (...) Herb
województwa przedstawiał pół orła czarnego w czerwonem polu i pół
lwa czerwonego w żółtem polu, w koronie złotej, pokrywającej obie
głowy (...) Województwo Sieradzkie miało przywilej używania do
pieczęci laku czerwonego, co tylko samym panującym służyło, a to w
nagrodę, że obywatele sieradzcy, w czasie wojny z Krzyżakami,
wsparli dzielnym posiłkiem Łęczycanów i odzyskali stracone przez
nich chorągwie. Województwo Sieradzkie i Łęczyckie, za swój mundur
obywatelski przyjęło kontusz karmazynowy, wyłogi granatowe i żupan
biały.
Uwaga: miasto Sulejów należało do
woj. sieradzkiego, natomiast opactwo cystersów, dziś w granicach
miasta - do d.woj.
sandomierskiego (>>). Z kolei dzielnica Mstowa - Wancerzów
to sieradzkie, a główna część miasta należała do d.woj.
krakowskiego (>>)
Sieradz (gm. i pow. Sieradz,
):
w krużgankach klasztoru dominikanów św. Stanisława Biskupa jest
obraz św. Jana Nepomucena z XVIII wieku
Sieradz (gm. i pow. Sieradz,
):
w tym samym kościele św. Stanisława Biskupa jest ołtarz Jana N. z
rzeźbą i obrazem
Sieradz (gm. i pow. Sieradz,
):
na ambonie kolegiaty Wszystkich Świętych dostrzec można
polichromowaną figurę Jana N. ze złotym krzyżem w ręku (nad: J.B., H.J., J.W.)
Charłupia Mała (gm. i pow. Sieradz,
):
przy ulicy ks. Jana Radzymińskiego (dojście ścieżką
koło domów nr 9-11), na kopcu nad rzeką Mesznik (Myja),
stoi figura Jana N. umieszczona na ceglanym cokole. Figura nie
jest w najlepszym stanie - mocno uszkodzony jest krucyfiks, głowa była zapewne naprawiana i
pozbawiono ją zarostu, z korpusu złazi farba (nad: M.Muryn)
Kuśnie (gm. i pow. Sieradz,
):
na skraju wsi murowana barokowa kaplica z XVIII wieku zwieńczona
kopułą, pod wezwaniem Jana Chrzciciela. Jest to pozostałość po
dawnym założeniu dworskim. Na zewnętrznej ścianie, nad wejściem
i świetlikiem, umieszczono na wsporniku drewnianą polichromowaną
figurę Jana N. z krzyżem w ręku, zresztą ułożonym nieprawidłowo
i niezgodnie z zamysłem rzeźbiarza. Rzeźbę chroni półkolisty
daszek wtopiony w dach kaplicy (nad: H.Jakóbczak)
Wrząca (gm. Błaszki, pow. Sieradz,
): przed wjazdem do bramy
majątku Gruszczyńskich stoi kapliczka nepomucka, z drewnianą figurą
Jana N., o uszkodzonych dłoniach, która wygląda na baaardzo starą,
drewnianą rzeźbę
Gruszczyce (gm. Błaszki, pow. Sieradz,
):
w kościele ołtarz główny późnobarokowy o dekoracji rokokowej z
obrazem św. Stanisława Biskupa Męczennika z XVIII wieku i z rzeźbami
rokokowymi św. Jana Nepomucena i św. Antoniego (nad: J.D.)
Kalinowa (gm. Błaszki, pow. Sieradz,
):
przy bramie kościoła św. Magdaleny stoją barokowe rzeźby Jana
Nepomucena i Floriana (nad: J.D.)
W drewnianym kościele św. Trójcy w zwieńczeniu
ołtarza umieszczono obraz św. Jana Nepomucena, z drugiej połowy XVIII
wieku wykonany w drewnie polichromowanym
Jest tu drewniany kościół pw. Jana N. z 1764 roku, wystawiony w
miejsce zużytego poprzedniego kościoła przez dziedzica Rocha
Tarnowskiego, a w nim zapewne co najmniej jeden wizerunek JN
W północno-wschodnim narożniku terenu sióstr kamedułek,
przy cieku wodnym,
znajduje się stara kapliczka z 1865 roku (zobacz niżej). Ustawiona na
profilowanym słupie klatka mieści, na
miejscu starej skradzionej, nową
figurkę Jana N. (nad: Pietrosul)
W północnej części posiadłości sióstr kamedułek
znajduje się stara kapliczka z 1865 roku. W niej była kiedyś stara
figurka Jana N. Skradziona (>>) po II Wojnie Światowej
(zobacz też wyżej) (nad: Pietrosul)
Na przyporze muru klasztoru bernardynek (dziś
benedyktynek, zobacz niżej), stojącym na skarpie doliny Warty, do zobaczenia była do
niedawna bardzo sympatyczna kamienna figura Jana N. Dosyć krępa, ale
proporcjonalna sylwetka, polichromia, biret. Niestety figury już nie ma
na jej miejscu! Jan został rozbity przez chuliganów. Jedna z sióstr
skrzętnie zebrała rozbite części, które czekają na renowację. Przydałoby
się jakieś wsparcie miłośników JN, tym bardziej, że pochodzi podobno z
okolic 1775 roku!
W kościele św. Józefa przy klasztorze bernardynek
(dziś benedyktynek, zobacz wyżej) stojącym na skarpie doliny Warty, przy lewym ołtarzu
bocznym stoi bardzo sympatyczna drewniana polichromowana figura odziana
w szaty kanonika. Układ rąk (lew dłoń nieco uszkodzona) zdaje się
wskazywać, że mogła niegdyś dzierżyć w nich krzyż. Łowca Nepomuków musi
być jednak czujny. Jedno spojrzenie w dół ... ten ksiądz jest bosy!
Wizerunki Jana N. bez butów są absolutnie unikalne (zob. Osijek, Chorwacja
>>)! Gdyby nie ten szczegół, to nawet brak
zarostu nie wzbudzałby większych wątpliwości. W tej sytuacji jednak
prawdopodobnie pozostaje jedynie odpowiedzieć na pytanie kto to jest,
jeśli nie Nepomucen?
W kościele NMP bernardynów (zobacz też niżej), w ołtarzu przy północnym
filarze nawy, stoi figura Jana N. Jan jest biały, ze złoconym biretem,
krzyżem i wykończeniami szaty. XVIII wiek
W tym samym kościele NMP bernardynów (zobacz wyżej),
w kruchcie, jest ołtarz boczny, a w nim rzeźba Jana N. ustawiona na tle
rokokowego, iluzjonistycznie malowanego ołtarza
W tym samym kościele NMP bernardynów (zobacz wyżej),
w kruchcie, w tym samym rokokowym iluzjonistycznym ołtarzu, jest też
obraz Jana N. z II połowy XVIII wieku
Na zewnętrznej fasadzie tego samego kościele NMP
bernardynów (zobacz wyżej), w umieszczonych wysoko niszach stoją trzy
figury, z których jedna może być podejrzana o nepomuckość. Z powodu
odległości i małych rozmiarów trudno to określić jednoznacznie (uwaga:
sprawdzić)
Nowa Brzeźnica (gm. Nowa Brzeźnica, pow. Pajęczno): w murowanej
bielonej kapliczce, przy drodze 483, za mostkiem, niewielka figurka
JN, również pobielona
Dworszowice Kościelne (gm. Nowa Brzeźnica, pow. Pajęczno,
)*:
przepiękny drewniany polichromowany Jana N. z pękniętą twarzą, lekko
wykręcony w murowanej bielonej kapliczce (nad: JJK)
Dworszowice Kościelne (gm. Nowa Brzeźnica, pow. Pajęczno,
)*:
w kościele figura Jana Nepomucena z XVIII wieku
Dubidze (gm. Nowa Brzeźnica, pow. Pajęczno,
)*:
murowana kapliczka na skrzyżowaniu drogi za zjazdem na Wolę
Jankowską, wewnątrz polichromowana statyczna figura JN z końca XIX
lub początku XX wieku, być może wytworzona w zakładzie Schafferów
(nad: JJK)
Rząśnia (gm. Rząśnia, pow. Pajęczno): kapliczka z drewniana
polichromowaną rzeźbą św. Jana Nepomucena, późny barok (wpis do
rejestru zabytków PKZ 156 PSOZ 6600/46/92), najprawdopodobniej w
sąsiedztwie kościoła św. Jana Chrzciciela, na wyposażeniu którego
formalnie się znajduje
Strzelce Wielkie (gm. Strzelce Wielkie, pow. Pajęczno, woj.
łódzkie,
)*:
przy ul. Częstochowskiej 28 murowana i pobielona kapliczka z bardzo
ładną figurą Jana N., drewnianą i polichromowaną (nad: JJK)
W parku miejskim, noszącym od
niedawna nazwę Park Świętojański, przy zasilającej staw parkowy
rzeczce stoi kamienna rzeźba
Jana N. z 1831 roku. Zniszczona przez Niemców w roku 1940 wróciła na
swe miejsce sześć lat później. Więcej na ten temat w
artykule A. Sankowskiego. Są tam zdjęcia
autorstwa Jacka Łęskiego. W lipcu 2005 figura, niedawno starannie
odremontowana, straciła głowę za sprawą nocnych
wandali-balangowiczów. Szkodę naprawiono
Naprzeciwko komendy policji stoi murowana tynkowana kapliczka
z roku 1866, w
której odnaleźć można drewnianą polichromowaną figurę Jana N. z dużym
krzyżem w rękach. Rzeźba była dwukrotnie kradziona, z tego raz wrzucono
ją do Radomki. Nosi też ślad przecięcia dłutem po działaniach
poszukiwacza złota (!). Więcej na ten temat w
artykule autorstwa A. Sankowskiego. Zawiera zdjęcia figur
autorstwa Jacka Łęskiego
Nad strugą, po wschodniej stronie drogi, stoi murowana, pomalowana na
różowo kapliczka ponepomucka. Figura Jana N. została
skradziona (>>) w
niewiadomym czasie i zastąpiła ją szablonowa figurka MB
Piękna barokowa kamienna figura Jana N. ustawiona na ornamentowanym
cokole, przy drodze, stawie i mostku na Luciąży. Kartusz z datą
A.D. 1777. Obiekt był pomalowany na rozkoszne lila kolorki, ale
kiedy w końcu października 2017 roku wrócił po renowacji na swoje
miejsce, z dawnych kolorów nie zostało ani śladu. Wykonano go z
piaskowca pochodzącego z pobliskiej góry Chełmo. Remont polegał na
oczyszczenia oraz usunięcia przemalowań, plam i wtórnych reperacji
konieczne było m.in. sklejanie spękań i rekonstrukcja brakujących
elementów, założenie powłoki hydrofobowej, izolacji i stabilizacji
fundamentów. Finansowanie - Starostwo Radomszczańskie, wykonanie -
specjalistyczna łódzka firma, koszt - 35 tys. zł. Zmienił się
kształt cokołu, który został wydłużony i pojawiły się na nim cztery
(!) gwiazdy oraz napis "JOANES NEPOMV / CENVS". Wygląda na
to, że ta operacja to nie odtworzenie stanu poprzedniego, a nowa
kreacja, mocno dyskusyjna choć wykonana z klasą, mająca na celu
podwyższenie obiektu ochlapywanego dotąd przez jadące drogą pojazdy.
Dlatego również dodano nowe stopnie i elementy podstawy (nad: Ciocia
Irenka, uzup: Pietrosul)
Kamienna figura Jana N. Barokowa, bardzo urodziwa, polichromowana,
choć niezbyt fachowo. Figura stoi przy drodze prowadzącej z Chełma
do wsi Granice (gdzie łączy się z drogą Radomsko Przedbórz), po jej
zachodniej stronie, około 150-200 m na północ od kościoła, na
północnym brzegu niewielkiego cieku. Rzeźba dość nieudolnie
polichromowana (polichromia zniszczona) stoi na pozbawionej bazy
kolumnie. Głowica o echinusie zdobionym wolutowo zakończonymi
draperiami. Na płaskim, czworokątnym abakusie niski
postument„ozdobiony” plastikowymi kwiatami.. Święty stojący w lekkim
kontrapoście, ubrany w sutannę, komżę i mozzettę, z biretem na
głowie. Prawa ręka trzyma nasadę belki diagonalnie przechodzącego w
poprzek piersi krucyfiksu, lewa przyciska go do piersi. Rzeźbie
utrącono, a następnie dość nieudolnie ponownie przymocowano głowę
(nad: Ciocia Irenka, uzup. J.P.)
XVIII-wieczny kamienny Jan
N. na cokole ze spływami i z pałąkiem latarni umarłych, w
birecie i z krzyżem, ustawiony w czymś w rodzaju barokowej fontanny. Remontowany w 2006 roku, kiedy to stracił
polichromię, lecz odzyskał klasę i wyjątkową elegancję (nad: Tomek z Krakowa)
Na skraju parku dworskiego znajduje się
kapliczka przykryta gontem. Pochodzi z początku XIX wieku i jako
jedna z ostatnich w regionie posiada dzwonniczkę - sygnaturkę. Z
kapliczką związana jest legenda o ukrytych w jej wnętrzu skarbach,
które zrabował niewierny służący z pobliskiego dworu. We wnęce
kapliczki znajduje się drewniana, zabytkowa rzeźba św. Jana
Nepomucena z XIX wieku
Przy na cmentarzu przy kościele parafialnym, na stożkowym cokole
wykonanym z kamieni polnych połączonych grubą spoina, stoi kamienna
polichromowana figura Jana N. Krępą postać Świętego zaopatrzono w
aureolę i krucyfiks (nad: J.P.)
Nepomucki wizerunek z sanktuarium gidelskiego jest ludowym obrazkiem
malowanym olejem na desce. Jan N. trzyma krzyż i palmę, ma biret i
aureolę. W tle naiwno-urocze wyobrażenie scen Topienia na Moście
Karola i Wyłowienia Zwłok Jana. Całość bardzo kolorowa
Przed późnobarokowym kościołem parafialnym MB Bolesnej z 1754 roku,
przy mostku na Kanale Lodowym jest miejsce, które swego czasu
zakwalifikowałem jako ponepomuckie. Stoi tam pusta murowana kapliczka
domkowa z 1896 roku.
Potwierdzenie przyszło lata później. Według informacji uzyskanej od
mieszkańców z okolicznych domów przez S.Zobniowa, figurka Jana N. z
tej kapliczki została skradziona (>>) w 1995 roku (uzup: S.Zobniów)
Przydrożna kapliczka ze skromnym ludowym Nepomukiem w bliskości Kanału
Lodowego. Kilkadziesiąt metrów na południowy wschód od tego miejsca biegnie granica
z dzisiejszym woj. śląskim
Przy mostku na Kanale Lodowym i rozwidleniu dróg do Ciężkowic, Grabów i Zabrodzia stoi skromna
kapliczka z białej cegły, z szablonową (warsztat Schaeferów z Piekar
Śląskich?) (zobacz >>) figurą Jana N. wewnątrz (nad: B.K.)
Niedaleko miejscowości Żytno, przy przecięciu drogi
do Bugaja ze strugą, stoi bielona murowana kapliczka wnękowa, z
dwuspadowym daszkiem zwieńczonym metalowym krzyżem, zamknięta kratą.
Oryginalna drewniana polichromowana XIX-wieczna rzeźba Jana N. została
skradziona (>>) w latach 90. XX wieku. Obecnie zastąpił ją inny
Nepomuk (zobacz niżej)
Dzięki dokumentacji fotograficznej istniała możliwość
odtworzenia brakującej postaci
skradzionego (>>) Jana N. (zobacz wyżej) i umieszczenia go w
starej murowanej kapliczce.
Nowy obiekt odtworzono w
ramach projektu "Pejzaż Wszystkich Świętych" (zobacz więcej
na ten temat >>). Współczesna (2009) figura autorstwa
Wojciecha Nagórskiego ze Zduńskiej Woli została
wykonana w manierze baroku ludowego, z lekko wydłużonymi
proporcjami. Wyrazista polichromia. Uroczystość poświęcenia odbyła
się 10 września 2009
Na grobli między stawami stoi murowana domkowa malowana
czasem na
żółto i niebiesko, a czasem na niebiesko-biało kapliczka z dwuspadowym daszkiem. Wewnątrz, za
zwieńczonymi półokrągło drzwiami i zasłonką, stoi polichromowana figura
Jana N. w birecie, z krzżem na prawym ramieniu
Mykanów (gm. Mykanów, pow. Częstochowa, woj śląskie): późnobarokowa,
kamienna figura św. Jana Nepomucena pochodzi z 1808 roku. Jej
pochodzenie ma na pewno związek z ciągiem, dawnych stawów folwarcznych,
przy których ją ustawiono
Lubojna (gm. Mykanów, pow. Częstochowa, woj śląskie): przy głównej drodze
nr 483 stoi biała
murowana kapliczka o formach nieco neogotyckich, wewnątrz ludowa
drewniana figura Jana N. Uroczy wyraz twarzy, wywinięty skraj peleryny,
prawa ręka trzyma krzyż i palmę, lewa rozłożona szerokim gestem
Jamno (gm. Mykanów, pow. Częstochowa, woj śląskie,
): kapliczka murowana z
pierwszej połowy XIX w., z ludową rzeźbą św. Jana Nepomucena
Mstów-Wancerzów
(gm. Mstów, pow. Częstochowa, woj. śląskie,
): w kościele klasztornym
kanoników regularnych, w ołtarzu przy łuku tęczowym,
polichromowana złota figura Jana N. w kontrapoście, gołogłowa i z
pustymi rękami rozłożonymi w tanecznym geście. Połowa wieku XVIII (uwaga: kapliczka Jana N. z
samego Mstowa, jako leżącego już w dawnym województwie krakowskim (>>),
zanotowana jest na stronie Nepomuków Małopolskich >>)
Kłomnice (gm. Kłomnice, pow. Częstochowa, woj. śląskie,
): przy głównej drodze miejscowości,
ul. Częstochowskiej, na rogu Zdrowskiej, stoi murowana biało-błękitna kapliczka kryta
czterospadowym blaszanym dachem. W półokrągłych wnękach stoi
polichromowana św. Jana Nepomucena z XIX wieku oraz mała figurka
Floriana (>>)
Garnek
(gm. Kłomnice, pow. Częstochowa, woj. śląskie,
):
przy wjeździe do wsi od strony Karczewic, po wschodniej stronie Warty, naprzeciw drewnianego młyna,
stoi piękna drewniana kapliczka z takąż polichromowaną figurą Jana N. w
malowanej na błękitno wnęce, na nieco dziwacznym cokole (nad: B.K.)
Kapliczka Św. Jana Nepomucena przy moście nad Wartą,
z roku 1837. Wewnątrz, za kratą, polichromowana figura Jana N.
- Dąbrowa Zielona
(gm. Dąbrowa Zielona, pow. Częstochowa, woj. śląskie): po pewnej
wycieczce nepomuckiej zapisałem, jako efekt oględzin: za wsią, jest
ewidentne miejsce ponepomuckie - pusta kapliczka przy rzeczce, niedaleko
mostku. Kilka lat później znalazłem potwierdzenie intuicyjnego
stwierdzenia - zdjęcie z lat 50. w pewnej książce poświęconej sztuce
ludowej. Była tu niegdyś drewniana kapliczka w formie wydłużonego domku,
z dwuspadowym daszkiem zwieńczonym krzyżem. Wewnątrz, pod trzema
arkadkami, drewniana barokowo-ludowa figura Jana N. Tak więc wyczułem -
bez żadnych wskazówek - nepomuckość tego miejsca. Wątpliwa satysfakcja -
wolałbym aby nadal była tam figura. Co się z nią stało? Kiedy zniknęła?
- Święta Anna
(gm. Dąbrowa Zielona, pow. Częstochowa, woj. śląskie): za wsią,
jest ewidentne miejsce ponepomuckie: pusta kapliczka przy rzeczce,
niedaleko mostka
Koniecpol (gm. Koniecpol, pow.
Częstochowa): obok mostku przy rzeczce stoi spora murowana
domkowa kapliczka zaopatrzona w sygnaturkę z miedzianej blachy.
Wewnątrz duża polichromowana ładna figura Jana N. z krzyżem w
rękach (nad: B.K.)
Na rozstajach kamienna polichromowana figura Jana N. Jest bardzo błyszcząca, całkiem
jakby była zrobiona z porcelany. Jan ma zamknięte oczy, aureolę
ozdobioną sztucznymi kwiatami, a krucyfiks oburącz przyciska do piersi. Niedawno obiekt ten podany został
renowacji. Z cokołu zniknął napis, całość otynkowano
W parku dworskim, na wysepce na stawie do którego
prowadzi drewniany mostek, stoi kamienna polichromowana figura Jana N.
Ustawiono ją wtórnie na dużym głazie narzutowym, na którym również umieszczono
tabliczkę z napisem "Św. Janie / Nepomucenie / miej nas w opiece".
Jan w prawej ręce trzyma palmę, lewa jest pusta. Układ dłoni wskazuje
jednak, że w prawej tkwił niegdyś krzyż, a palmą była w lewej. Obiekt
wyremontowano w grudniu 2016 roku. Będzie odbywać się
tutaj coroczna impreza pod nazwą "Nepomuki" - pierwsza edycja
miała miejsce w ostatnią niedzielę czerwca 2018
W tej miejscowości na granicy województw kaliskiego i
sieradzkiego jest kamienna rokokowa figura Jana N. ustawiona w 1752 roku
(data na dole cokołu) z fundacji hr. Gurowskiego, właściciela
miejscowości. Bardzo ciekawy baniasty wydłużony cokół z płaskorzeźbą św.
Wawrzyńca. Uszkodzona aureola i oczy, które robią wrażenie wyłupiastych
przez niefachową polichromię. W roku 1867 dokonano renowacji rzeźby
(uzup: S.Zobniów)
Drewniany polichromowany Jan N. w murowanej kapliczce pięknie się
prezentuje na tle kominów elektrociepłowni Turek. Tablica upamiętnia
odbudowę po zniszczeniu przez Niemców:
NIEMCY ZNISZCZYLI MY NA CHWAŁĘ BOGU ODBUDOWALI PRACOWNICY MAJĄTKU ŻUKI 1945 R
Barokowa złota figura Jana N. w drugim po lewej
stronie ołtarzu bocznym kościoła jezuickiego (przejściowo pijarskiego) św. Franciszka Ksawerego.
[-] W innym ołtarzu jest tu figura, która bywa podejrzewana o nepomuckość,
jednak atrybut w postaci czaszki deptanej stopą świętego wskazuje, z
prawie 100% pewnością, na
inną identyfikację (uwaga: jest możliwe, że figury z ołtarza głównego
były w 2013 roku przestawione z powodu prac
konserwatorskich) (uzup: B.K., E.Ochmański)
W kaplicy bocznej poświęconej Janowi Nepomucenowi kościoła
jezuickiego św. Franciszka Ksawerego znajduje się późnobarokowy ołtarz Jana N. z
lat 1771-77. W zwieńczeniu znalazły się obłoki z aniołkami i adorowany
przez nie gwiezdny krąg. Poniżej kartusz z napisem: "SANCTO IOANNI
NEPOMUCENO PATRONO FAMA PERICO : TANTI VM." ("Świętemu Janowi
Nepomucenowi patronowi tych którzy znajdują się w zagrożeniu").
Głównym elementem jest barokowy olejny obraz św. Jana Nepomucena.
W jednym ze źródeł znalazłem
informację o istniejącym w Piotrkowie Trybunalskim Bractwie
św. Jana Nepomucena (zobacz >>),
być może związanym z tą właśnie kaplicą
W kaplicy bocznej poświęconej Janowi Nepomucenowi
tego samego kościoła jezuickiego św. Franciszka Ksawerego (zobacz też
wyżej) jest polichromia sprzed 1769 roku, ze scenami z życia Jana N.
[-] Na sklepieniu nawy głównej wymalowano podobną do Jana N. postać
księdza w stule spowiednika w scenie Apoteozy, jednak stan zachowania
nie pozwala na jego identyfikację. Niewidoczne są atrybuty - prócz palmy
męczeńskiej - trzymane zapewne przez liczne aniołki. Jest to zapewne
któryś ze świętych jezuickich, najprawdopodobniej - ze względu na
wezwanie kościoła - Franciszek Ksawery. Polichromia ta
wykonana była przez Andrzeja Ahorna i Jana Raynera
W krużgankach dawnego klasztoru przy kościele
NPM Śnieżnej – dawniej dominikanek - znajduje
się wizerunek Jana N. Jest to część polichromii powstałych w latach
1676-1689, zamalowanych w roku 1869, i odsłoniętych w 1953,
konserwowanych w 1984 roku. Data powstania akurat wizerunku Jana N.
wymaga zbadania i potwierdzenia, jako wyjątkowo wczesna. Najbardziej
prawdopodobne jest, że akurat ten fragment malowideł powstał później
(uwaga: należy zweryfikować w źródłach datę powstania) (nad:
H.Jakóbczak)
Murowana dwukondygnacyjna kapliczka, we wnętrzu
której rezyduje figurka św. Jana Nepomucena. Kapliczka postawiona w
końcu XIX wieku na skrzyżowaniu traktu śląskiego z sulejowskim przy
ulicy Sulejowskiej 1, w 1979 roku została przeniesiona na obecne
miejsce. W dniu 09.08.1960 roku pod tą kapliczką (w jej pierwotnej
lokalizacji) zginęli dwaj funkcjonariusze Komendy Ruchu drogowego
Milicji Obywatelskiej zastrzeleni przez bandytę Lecha (uwaga: należy
zweryfikować na miejscu) (nad: H.Jakóbczak, za mapa.piotrkow.pl)
Gorzkowice (gm. Gorzkowice, pow. Piotrków Trybunalski): ceglana kapliczka wnękowa z drewnianą figurą Jana N.
w stylu ludowym, w uroczym kontrapoście, w uszkodzonej aureoli,
pomalowaną na biel i czerń, za bielonym płotkiem
Plucice (gm. Gorzkowice, pow. Piotrków Trybunalski): ceglana
kapliczka wnękowa z figurą Jana N. za szybą, polichromowaną, o
czerwonej mozzetcie
-
Cieszanowice (gm. Gorzkowice, pow. Piotrków Trybunalski): na wyspie na stawie stoi zrujnowana i pusta kapliczka -
najprawdopodobniej ponepomucka (uwaga: wezwanie kapliczki nie
potwierdzone)
Grobla
(gm. Rozprza, pow. Piotrków Trybunalski, woj łódzkie):
oryginalnym obiektem, stojącym tu do niedawna, była klasyczna,
monolityczna kapliczka słupowa z charakterystyczną, wyciosaną w pniu
wnęką, w której mieściła się figura św. Jana Nepomucena. Kapliczka z
II połowy XIX wieku wykonana była z drewna liściastego, z wyraźnie
zarysowanym podziałem. Podstawa to cokół z półażurową wnęką. Górną
część stanowiła pełna latarnia zakończona czterospadowym daszkiem.
Na słupie przybita była drewniana mała kapliczka skrzynkowa
(wykonana z deseczek), do której wkładano święte obrazki i sztuczne
kwiaty. Nowy obiekt nawiązuje w pełni do oryginału. Najważniejszą
część stanowi wnęka, w której znajduje się prawie metrowej wysokości
rzeźba przedstawiająca jednego z najpopularniejszych patronów w
Polsce - św. Jana Nepomucena. Nad figurą, w górnej części kapliczki
został wyryty napis "Święty Jan Nepomucen". Z czterech stron w
zwężeniu latarni widnieje rozeta (gwiazda heksapentalna) -
prasłowiański symbol solarny. Nowa kapliczka - poprzez lokalizację i
wybór patrona - ponownie wpisuje się w urokliwy krajobraz, chroniąc
mieszkańców okolicznych miejscowości przed powodziami, ulewami i
niepożądanymi działaniami innych żywiołów. Nowy obiekt odtworzono w
ramach projektu "Pejzaż Wszystkich Świętych" (zobacz więcej
na ten temat >>). Autorem rzeźby jest Wojciech Grzędowski
Łochyńsko
(gm. Rozprza, pow. Piotrków Trybunalski, woj łódzkie): przy drodze
do Rozprzy stara kapliczka św.
Jana Nepomucena z drugiej połowy XIX wieku usytuowana była na
podmokłej łące, nad rzeką Luciążą. Wykonano ją z jednego pnia
sosnowego, z wyciętą głęboko na figurę wnęką. Kapliczka nakryta była
blaszanym, stożkowym daszkiem, zwieńczonym drewnianym krzyżem z
przybitym do niego metalowym małym krucyfiksem. Nie wiem, gdzie jest
teraz przechowywana, ale z pewnością nie została zniszczona skoro
stanowiła wzór dla nowego obiektu. Zachowana ponoć w bardzo złym
stanie
Łochyńsko
(gm. Rozprza, pow. Piotrków Trybunalski, woj łódzkie): dzięki zachowanemu,
choć w złym stanie,
oryginałowi (zobacz wyżej) wykonanie nowego obiektu, który zastąpił
starą kapliczkę JN przy drodze do Rozprzy, nie
stanowiło problemu. Powstała cięta w jednym, okrągłym, grabowym
pniu, wizualnie ciężka, monolityczna kapliczka. W proporcjonalnie
dużej wnęce znajduje się, nawiązująca swoją formą do oryginału
(prostota wykonania), ponad półmetrowa postać św. Nepomucena. Nowy
obiekt, kryty łupanym gontem, wieńczy drewniany krzyż z rzeźbionym
Chrystusem, którego zabezpiecza przed opadami półokrągły daszek.
Nowy obiekt odtworzono w ramach projektu "Pejzaż Wszystkich
Świętych" (zobacz więcej
na ten temat >>). Autorem rzeźby
jest Wojciech Nagórski
Łochyńsko
(gm. Rozprza, pow. Piotrków Trybunalski, woj łódzkie): przy drodze
na Bagno stoi murowana bielona kapliczka JN
- Milejów (gm.
Rozprza, pow. Piotrków Trybunalski, woj łódzkie,
): była tu okazała drewniana
figura Jana N. w kapliczce, zapewne nowszej, przy cmentarzu. Kilka lat
temu (2004?) przejeżdżając tędy odwiedziłem Jana i stwierdziłem, że
figura jest kompletnie niezabezpieczona - można ja było po prostu
wziąć pod pachę, wsadzić do samochodu i korzystając z ustronności
miejsca niepostrzeżenie odjechać. Pofatygowałem się wtedy do księdza
proboszcza, poinformowałem go o zagrożeniu dla tej rzeźby i
poprosiłem o zabezpieczenie. Efekt? Podczas kolejnej wizyty
(2009-06-11) stwierdziłem brak figury, a spotkani przechodnie
potwierdzili moje obawy - rzeźba została
skradziona (>>)!
Skromna kapliczka z ludową figurką JN w przydrożnej
kapliczce nad strugą, przed torami (uwaga: obiekt dawniej notowany pod
hasłem "Romanów") (uzup: S.Zobniów)
Przy skrzyżowaniu w centrum wsi i remizie
strażackiej, w bliskości stawów, w murowanej kapliczce
słupowej znajduje się ciekawa ludowa drewniana czarno-biała figura Jana N.
Biret, na szyi stuła, w rękach krzyż, brak aureoli
(nad: E.Ochmański <- S.Jakubczak)
W kolegiacie św. Mikołaja Biskupa znajduje się obraz
Jana N. na chmurze pędzla Franciszka Smuglewicza (nad: Pietrosul)
Golesze-Parcela (gm. Wolbórz, pow. Piotrków Trybunalski,
):
w dużej, murowanej i tynkowanej na biało kapliczce na rozstajach
dróg jest drewniana polichromowana figura Jana N., bez aureoli lecz w
birecie, w krucyfiksem, bardzo sympatyczny. Kapliczka jest zadbana,
ogrodzona i wyremontowana, przy czym dodano jej niezbyt zgrabny dach
z dziwaczną masywną i klockowatą sygnaturką
Skotniki (gm.
Aleksandrów, pow. Piotrków Trybunalski): źródła notują tu Nepomuka.
Jest tu również Florian (nad: Ciocia Irenka)
Moszczenica (gm. Moszczenica, pow. Piotrków Trybunalski,
): przy mostku przed zjazdem na Rękoraj,
na cokole z tablicą fundacyjną stoi kamienny kolorowy Jan N. z roku
1910 (nad: JJK)
Rękoraj (gm. Moszczenica, pow. Piotrków Trybunalski):
w parku przy drodze do pobliskiej Moszczenicy stoi dawny dwór z XIX
stulecia. Przy wjeździe do parku znajduje się kapliczka drewniana
wykonana z jednego kloca drewna, z czworościenną wnęką na cokole, w
której umieszczono ludową figurę św. Jana Nepomucena
Witów (gm. Sulejów, pow. Piotrków,
):
w kościele śśw. Małgorzaty i Augustyna ołtarz główny zakrywa zasuwa
z wizerunkiem Jana N. adorującego NMP ze Starej Boleslavi z połowy XVIII wieku (nad:
H.Jakóbczak)
Poniatów / Witów (gm. Sulejów, pow. Piotrków,
): na granicy tych dwóch miejscowości, lecz po poniatowskiej stronie rzeczki,
na wzgórku w kępie drzew stoi kamienna
figura Jana N. na cokole z inskrypcją fundacyjną (5 maja 1781 roku).
Rzeźba jest polichromowana, statyczna, dosyć uproszona. Obiekt
wyjątkowo malowniczy, odbyliśmy tu majówkę. Inskrypcja głosi:
FAMA.
PATRONO
DIVO
IOANNI
NEPOMUCENO
ESAVVO
PVPOP
AD 1781
D 5. MAII
Bogdanów (gm.
Wola Krzyżtoporska, pow. Piotrków Trybunalski): w kościele św.
Trójcy jest obraz przedstawiający męczeństwo Jana N., którego
wizerunek przykrywa srebrna rokokowa sukienka. Obraz barokowy, lecz
przerabiany w wieku XX. Działa tu Bractwo Eucharystyczne Św. Jana
Nepomucena (zobacz >>)
Mzurki (gm. Wola Krzyżtoporska, pow. Piotrków Trybunalski):
pierwsza kapliczka nepomucka powstała tutaj ponoć w latach 1807–12,
ufundowana przez wojsko napoleońskie (?!) na granicy wsi Mzurki,
Żądło i Woźniki, przy rozlewisku. Druga (ufundowana przez Wawrzyńca
Wiśniewskiego z Gomulina) poświęcona została 21 maja 1900 roku.
Przetrwała 40 lat i została usunięta na rozkaz hitlerowców przez
dwóch miejscowych gospodarzy. Obaj po kilku latach zginęli śmiercią
tragiczną. 21 maja 2009 roku, po prawie 70 latach od zniszczenia
została ufundowana nowa kapliczka z figurką św. Jana Nepomucena.
Fundatorzy to Ewa i Antoni Bujakowscy z Żądła, Andrzej Jankowski z
Suchcic, Karol Dziej z Mzurek, Grażyna i Józef Stępniowie (nad: H.Jakóbczak)
W dolnej części dwukondygnacyjnej bielonej kapliczki
słupowej, za szkłem, znajduje się ludowa drewniana polichromowana figura Jana N.
(nad: E.Ochmański <- S.Jakubczak)
Figura Jana N. w kapliczce na
rozstajach, przy szkole. Kapliczka jest murowana, bielona, kryta zielona blachą,
przybrana kwiatami. Figura to ludowa rzeźba, polichromowana, w
brązowej mozzetcie wiązanej długimi sznurami, wysokiej czapce, ze
stułą i wtórnym krzyżykiem
Kamienna figura Jana N. o cechach późnobarokowych,
ukazana w kontrapoście, z krzyżem w ręku, w birecie. Ustawiona na
ceglanej podstawie i murowanym cokole. Skorodowana twarz, uszkodzona
główka krzyża. Zapewne związana z tutejszym dworem
zobacz Nepomuki części powiatu położoną za Pilicą, w
d.woj.
sandomierskim
(>>) (skansen Rzeki Pilicy)
zobacz Nepomuki części powiatu położoną za Pilicą, w
d.woj.
łęczyckim
(>>)
Tomaszów Mazowiecki (gm. i pow. Tomaszów Mazowiecki,
): w Muzeum
im. hr. T. Ostrowskiego, w dziale
etnograficznym, znajduje się figurka Jana N. pochodząca z Żelechlinka w
rawskim. Wysokość około 50-60 cm, z ciemnego drewna (nad: S.Ł.)
Tomaszów Mazowiecki (gm. i pow. Tomaszów Mazowiecki,
):
w Muzeum im. hr. T. Ostrowskiego, w dziale
etnograficznym, znajduje się druga figurka Jana N. pochodząca z Koźnina w koneckim. Podano nazwisko Kaszubiński (twórca?) i datę
1863 (nad: S.Ł.)
W drewnianej kapliczce przydrożnej (zobacz niżej) była
figura Jana N. z wieku XVIII. Została
ona przeniesiona do ołtarza w lewym ramieniu transeptu drewnianego kościoła
św. Wojciecha (nad: E.Ochmański
<- S.Jakubczak, uzup: Pietrosul)
W starej przydrożnej kapliczce drewnianej z XVIII
wieku następczynią figury Jana N. (zobacz wyżej) została najpierw
młodsza figurka św. Floriana, a następnie - od roku 2013 - nowa figura
Jana N., która wyrugowała Floriana (nad: Pietrosul)
Wykonano tu w roku 2017 współczesną kapliczkę z
figurą Jana N., którą oferowano do sprzedaży na portalach aukcyjnych.
Jest to ażurowy obiekt z dwuspadowym daszkiem, na wysokim słupie
ozdobionym gzymsikiem i datą 2017. Figura statyczna, polichromowana, z
biretem, krzyżem, palmą i długą stułą. Nie są znane dalsze losy
obiektu (nad: Pietrosul)
Przy siedzibie leśnictwa w roku 2011 postawiono
wyrzezaną z pnia drzewa kapliczkę, umieszczając w niej współczesną
polichromowaną drewnianą figurkę Jana N.
Polichromowana figura Jana N. w kościele
Wniebowzięcia NMP (nad: Pietrosul)
Widawa
(gm. Widawa, pow. Łask,
): drewniany Jan N. w kapliczce
wmurowanej w ogrodzenie kościelne na rynku dawnego miasteczka. Pierwszy raz
odnalazłem tego Nepomuka 20 sierpnia 2002 roku, ponownie zobaczyłem go
dokładnie cztery lata później, nawet godzina była zbliżona
Widawa
(gm. Widawa, pow. Łask,
): w muzeum parafialnym,
w dawnym klasztorze bernardynów, znajduje się drewniana
polichromowana figura Jana N. pochodząca z kapliczki z Łodzi,
usytuowanej przy obecnej ul. Rzgowskiej, przy tak zwanych Stawach Jana
(!), przed mostem na rzece Olechówce. W roku 1940 kapliczkę zniszczyli
Niemcy na rozkaz niesławnej pamięci gauleitera Arthura Greisera, jako
element akcji eliminowania przejawów polskiej religijności. Figura cudem
przetrwała w ukryciu w magazynie kościoła św. Wojciecha. Odnaleziona w
1965 roku przez ks. proboszcza Jerzego Spychałę rzeźba została
odrestaurowana, a następnie przekazana do muzeum. Kapliczka została
odtworzona ramach programu "Pejzaż wszystkich świętych"
w roku 2011 (zobacz
>>) (nad: H.Jakóbczak)
Tymienice
(gm. i pow. Zduńska Wola
): figura
Jana N. w przydrożnej
murowane kapliczce, pochodząca z XVIII wieku (według władz gminy z
XVII, co należy między bajki włożyć)
U zbiegu ulic i w bliskości rzeki Widawki stoi kapliczka późnobarokowa, murowana
z czterospadowym daszkiem; figura św. Jana Nepomucena z około połowy
XVIII wieku. Kapliczka została niedawno niezbyt fachowo odnowiona, zmieniając przy tym
kolor - została obłożona płytkami udającymi cegłę. Jest tu również
późnobarokowa figura św. Floriana (>>)
Od strony miejscowości Praga, koło dużego ronda, na prywatnej posesji, na pomalowanym na różowo cokole stoi
kamienna polichromowana figura Jana N. pod
blaszanym ząbkowanym daszkiem (>>). Jan ma w ręku krzyż i
palmę w kształcie ząbkowanej piły
W kościele św. Idziego znajduje się barokowa
drewniana figura Jana N. z XVIII wieku. Kontrapost, ładny gest rąk,
dzisiaj już pustych. Ustawiono ją przy lewej ścianie,
a jej poprzednie miejsce to wnęka nad drzwiami w zewnętrznej fasadzie
kościoła - w sieci znaleźć można zdjęcia z taką lokalizacją rzeźby (nad: E.Ochmański,
uzup: H.Jakóbczak)
Oryginalna, najprawdopodobniej XIX-wieczna kapliczka
skrzynkowa z rzeźbą św. Jana Nepomucena była zawieszona na
kilkusetletnim dębie. Legenda głosi, że podczas II wojny światowej
uratowało ją przed zniszczeniem, w cudowny sposób, samo drzewo.
Kapliczka z figurką podobno stopniowo obrastała korą, a w konsekwencji
została całkowicie wchłonięta. Niektórzy twierdzą, że do tej pory widać
na dębie zgrubienie.
Nowy obiekt - kapliczkę słupową z dwuspadowym daszkiem - odtworzono w
ramach projektu "Pejzaż Wszystkich Świętych" (zobacz więcej
na ten temat >>). Kapliczka została ustawiona obok
rosnącego wciąż dębu. Swoją formą nawiązuje do małych form sakralnych
występujących na tym terenie. Na szczególną uwagę zasługuje, umieszczona
we wnęce, wykonana w ludowej manierze, polichromowana figura św. Jana
Nepomucena, której autorem jest Andrzej Wojtczak. Uroczyste poświęcenie obiektu
odbyło się 8 września 2010 (nad: Bajarka)
Dojrzany z okna samochodu drewniany Jan N. przydrożny
w szklanej kapliczce. Miejscowość leży po zachodniej stronie Neru, więc
należy do województwa sieradzkiego leżąc tuż przy jego granicy z łęczyckim (Kujawy >>). Dawniej był tu też kościół, w którego wnętrzu była barokowa figura JN
oraz malowidło ścienne przedstawiające Jana N. Dziś kościół wraz z
wyposażeniem jest atrakcją skansenu w Dziekanowicach (zobacz
>>)
W kościele parafialnym Wniebowzięcia NMP, w zwieńczeniu ambony, jest
barokowa, drewniana i polichromowana figura Jana N. z krzyżem i palmą w
rękach (nad: P.N.)
Na terenie miniskansenu "Zagroda Młyńska" usytuowana
jest kapliczka - w formie domku na słupie - z drewnianą figurą Jana N.
wewnątrz. Znalazła się tu za sprawą księdza z jednej z poduniejowskich
wsi (nad: M.Muryn) (uwaga: ustalić dokładne pochodzenie i losy obiektu)
Stary obiekt usytuowany był przy strudze obok trasy
Tuszyn - Czarnocin, pochodził najprawdopodobniej z drugiej połowy XIX
wieku. Kapliczka wyróżniała się bardzo charakterystycznym wyglądem,
przede wszystkim wysokością. Składała się z długiego - czterometrowego
słupa, na którym znajdowała się właściwa część kapliczki, przykryta
dwuspadowym daszkiem. Według informatorów - do II wojny światowej we
wnęce znajdowała się figura św. Jana Nepomucena. Nowo powstały obiekt
jest wierną repliką pierwowzoru. Charakteryzuje się dużą smukłością
(zachowana wysokość) i lekkością konstrukcyjną. Wykonany jest z jednego
kloca drewna. Właściwą część stanowi górny fragment przypominający swoim
charakterem wydłużoną skrzyneczkę. We wnęce znajduje się polichromowana
figura św. Jana Nepomucena. Nad niszą, na frontowej ścianie kapliczki,
została wyryta rozeta. Całość nakryto dwuspadowym daszkiem. Nowy obiekt
odtworzono w ramach projektu "Pejzaż Wszystkich Świętych" (zobacz więcej
na ten temat >>). Autorem rzeźby jest Elżbieta Świderek
Ziemia Wieluńska, czyli Terra Velumensis,
początkowo zwana była Ziemią Rudzką, kiedy jest stolicą była
dzisiejsza wieś Ruda koło Wielunia (tam również jest Nepomuk). Była
suwerenną częścią województwa sieradzkiego, a od końca XVIII wieku -
kaliskiego. Spadkobiercą Ziemi Wieluńskiej są dzisiejsze powiaty: wieluński,
ostrzeszowski, kępiński, wieruszowski oraz część oleskiego i
pajęczańskiego.
S.Ł.
nadesłał informację o broszurze Tomasza Spychały rozprowadzanej
przez muzeum w dworze w Mokrsku
pt. "Przydrożne krzyże, kapliczki i figury na terenie gminy Wieluń". Już
z okładki widać, że jest tam co najmniej jeden nie znany mi Jan N.
W Muzeum Ziemi Wieluńskiej znajduje się współczesna
drewniana polichromowana figura Jana N. autorstwa Wiesława Janiaka z
Wielunia. Rok wykonania: 1994, styl: pseudoludowy (nad: M.Muryn)
W Muzeum Ziemi Wieluńskiej prezentowana jest
drewniana polichromowana figura Jana N. z około 1930 roku autorstwa
Franciszka Karpińskiego z
Krzyworzeki. Dosyć smukła postać, długi krzyż na podobieństwo pastorału
wsparty o podłoże, wysoki biret, stuła (nad: M.Muryn)
W Muzeum Ziemi Wieluńskiej prezentowana jest
współczesna drewniana dwuczłonowa kapliczka. W dolnej wnęce umieszczona
jest krępa polichromowana figura Jana N., pseudoludowa, z krzyżykiem i
palmą (nad: M.Muryn)
W Muzeum Ziemi Wieluńskiej jest drewniana, mocno
zniszczona figura Jana N. wykonana przez wędrownego rzeźbiarza Pawła
Brelińskiego. Cechą szczególną jest wydatny kołnierz peleryny. Brak
dłoni, stóp i atrybutów (nad: M.Muryn)
W kościele Św. Józefa Oblubieńca znaleźć można obraz z Janem N.
adorującym krzyż. Przy nim stół z otwartą księga i biretem, nad głową
pięć gwiazd i aniołek z palmą i wieńcem męczeńskim. Przełom XVIII i XIX
wieku (nad: M.Muryn)
Wieluń (gm. i pow. Wieluń,
):
figura Jana N. na rynku. W pobliżu niej 1 listopada 1943 roku Niemcy ustawili
długą żerdź do której przywiązano 10 polskich skazańców. Po salwie z
karabinów żandarmi dobijali swoje ofiary z pistoletów
Wieluń
(gm. i pow. Wieluń,
):
w ogrodzie przy kolegiacie Bożego Ciała i Nawiedzenia NMP ustawiono
kamienną figurę Jana N. (nad: W.Ś.)
Wieluń (gm. i pow. Wieluń,
):
przy kościele franciszkanów-reformatów, na wysokim cokole zdobionym
kanelurowanymi pilastrami, ustawiono kamienną figurę Jana N. w aureoli (nad: W.Ś.)
Wieluń (gm. i pow. Wieluń):
w kościele św. Barbary rzeźba św. Jana Nepomucena z I połowy XIX wieku
Rychłowice (gm. i pow. Wieluń): przy drodze do Gaszyna kapliczka w formie oszklonej klatki
na cokole z kamieni polnych, z czterospadowym blaszanym daszkiem, w niej drewniana polichromowana rzeźba św. Jana Nepomucena
z palmą i długim krzyżem, nienaturalnie zamocowanym w prawej dłoni (nad:
B.K.)
Na szczycie kruchty wiodącej do kościoła św. Wojciecha znajduje się figura Jana N.
z krzyżem. Goła głowa, masywny krucyfiks, palma i pastelowa polichromia
- Jan z Rudy jest rudy! (nad: M.Muryn)
Młynisko
(gm. Biała, pow. Wieluń,
):
jest tu kościół pod wezwaniem Jana N., a w nim zapewne choć
jeden wizerunek JN. W niedzielę po 21 maja odbywa się tu odpust św. Jana Nepomucena
Młynisko
(gm. Biała, pow. Wieluń,
):
koło kościoła pod wezwaniem Jana N. (zobacz wyżej) jest murowana
otynkowana na żółto kapliczka, a w jej górnej wnęce drewniana polichromowana figura
Jana N. (nad M.O.)
Kąty
(gm. Czarnożyły, pow. Wieluń,
): kapliczka św. Jana Nepomucena z roku
1990, wybudowana przez Józefa Rosińskiego z pomocą Władysława Łuczaka na
miejscu starszej, z początku XX wieku, zniszczonej w
czasie II wojny światowej. Ocalała
figurka Jana N., która była przechowywana prawie pół wieku w ukryciu. Co roku w dniu 21 maja, odprawiana jest
tu msza
święta odpustowa ku czci Jana N.
Kochlew
(gm. Wierzchlas, pow. Wieluń):
kapliczka św. Jana Nepomucena odtworzona w ramach programu "Pejzaż
Wszystkich Świętych" w roku 2008 (uwaga: należy wyszukać informacje o
starym obiekcie)
Załęcze Wielkie
(gm. Pątnów, pow. Wieluń,
): na wysokim brzegu Warty, na skraju terenu
Ośrodka Szkoleniowo-Wypoczynkowego ZHP "Nadwarciański Gród", na północ
od centrum wsi, stoi kapliczka słupowa św. Jana Nepomucena odtworzona w ramach programu
"Pejzaż Wszystkich Świętych" w roku 2008 (uwaga: należy wyszukać
informacje o starym obiekcie)
Dzietrzniki
(gm. Pątnów, pow. Wieluń): zniszczona przez Niemców podczas II Wojny
Światowej kapliczka pochodziła najprawdopodobniej z II połowy XIX
wieku. Rekonstruowany w ramach projektu "Pejzaż Wszystkich Świętych" (zobacz więcej
na ten temat >>) obiekt został ustawiony w miejscu
pierwotnej lokalizacji, a więc przy strudze, w najbliższej okolicy
kościoła. Jest to kapliczka słupowa z wnęką, w której znajduje się,
zrobiona przez Andrzeja Wojtczaka w ludowej manierze, figura Jana N. W
dolnej części, od frontu, poza ozdobnymi wolutami umieszczony został
napis: "Święty Jan Nepomucen A.D. 2009"
W drewnianym filialnym kościele Narodzenia NMP z roku
1746 znajduje się feretron z malowanym wizerunkiem Jana N. na tle Mostu
Karola i sceny Topienia. Jan przytula do policzka krucyfiks, w prawej
ręce ma palmę, a wokół głowy poświatę. 16 maja odbywa się tu odpust Jana
N. kiedy to feretron noszony jest w procesji. Uroczystość ta wiąże się z
działalnością tutejszego Bractwa św. Jana Nepomucena istniejącego co
najmniej od roku 1733, a więc związane było jeszcze z poprzednikiem
dzisiejszego kościoła (zobacz >>). Być może nie jest bez znaczenia fakt, że kościół
posadowiony jest na źródle (nad: Bartłomiej Majchrzak)
W tym samym kościele filialnym Narodzenia NMP (zobacz
wyżej) znajduje się ołtarz boczny obrazem Jana N. Świętego przedstawiono
w aureoli, z krzyżem w dłoni, na tle niebieskich draperii. W rogu dwie
główki anielskie. Obraz obramowany jest od góry wyrzeźbioną draperią, a
na środku umieszczono tablicę z napisem "ALTARE PRIVI / LEGIATVM PRO /
DEFVNCTIS PE / TRVS SEXTIS.". Ołtarz ten wiąże się zapewne z
działalnością tutejszego Bractwa św. Jana Nepomucena istniejącego co
najmniej od roku 1733 (nad: Bartłomiej Majchrzak)
W tym samym kościele filialnym Narodzenia NMP (zobacz
wyżej), na ścianie nad wejściem do zakrystii powieszono się obraz Jana N. z palmą i
krzyżem na tle sceny Topienia. U góry schematycznie ujęte obłoki i
ornament (nad: Bartłomiej Majchrzak)
W tym samym kościele filialnym Narodzenia NMP (zobacz
wyżej) na chórze, na przyściennym wsporniku, znajduje się drewniana
polichromowana figura Jana N. Jest bardzo wysmukła, z manierystycznie
wydłużoną szyją, w birecie i pelerynie, z prostym (być może
nieoryginalnym) krzyżem w rękach (nad: Bartłomiej Majchrzak)
Przekrzywiona ceglana kapliczka z półokrągłymi
bielonymi szczytami i kamiennym fundamentem, pięknie usytuowana przy
drodze, pod modrzewiem i na tle pól. Wewnątrz polichromowana
sympatyczna figura Jana N. w aureoli, z krzyżem (nad: MPloszaj)
Niedaleko Prosny, w kępie drzew znajduje się obalona
figura św. Jana Nepomucena bez głowy. Do 8 września 1941 figura była
umieszczona na cokole który stal na kopcu o średnicy 12 i wysokości 4 m.
Zdewastowali ją Niemcy wrzucając głowę do pobliskiej rzeki
W tej leżącej nad Prosną miejscowości, nad stawami na Prośnie stoi w
ceglanej kapliczce drewniany ludowy
malowany Jan N., dość toporny, ujmujący
naiwnością. Opiekuje się nią Bractwo Literacko-Prasalskie, została ona
zresztą wzniesiona z funduszu brackiego po II Wojnie Światowej na
miejscu starej, zniszczonej. Figura została odmalowana przed
rokiem 2019 (fot: Bajarka, uzup: MGB)
Niedaleko Prosny, w kępie drzew znajduje się obalona
figura św. Jana Nepomucena bez głowy. Do 8 września 1941 figura była
umieszczona na cokole który stal na kopcu o średnicy 12 i wysokości 4 m.
Zdewastowali ją Niemcy wrzucając głowę do pobliskiej rzeki
Stała tu niegdyś drewniana kapliczka domkowa ze
spiczastym daszkiem krytym gontem. Wewnątrz, za sztachetowym płotkiem,
rezydowała drewniana figura Jana N. w birecie. Zachowało się jedyne
zdjęcie tego obiektu. Jego losy po roku 1939 nie są mi znane
-
Patrzyków (gm. i pow. Pajęczno): w tej miejscowości nad Wartą, w
której oba brzegi rzeki należały do Ziemi Wieluńskiej, stała tu niegdyś kapliczka
nepomucka nad Wartą. Było to przed wojna, a może dawniej - nie
pamiętają jej juz nawet najstarsi mieszkańcy. Wspomniał ją tylko
ksiądz z Wąszosza przy okazji poświęcenia mostu i nowej kapliczki JN
po małopolskiej (>>)
stronie rzeki, w październiku 2006
Działoszyn (gm. Działoszyn, pow. Pajęczno): na tzw. Górze św.
Jana, na północny zachód od miasta, na wysokim, betonowym
postumencie ustawiono figurę św. Jana Nepomucena. Pamiątkowa tablica
podaje, że w roku 1943 pomnik ten został zniszczony przez Niemców,
lecz odbudowano go z pietyzmem w 1945 na wzór starego
W tej miejscowości leżącej na wschodniej granicy
Ziemi Wieluńskiej, niedaleko kościoła św. Marcina, na rozstajach, stoi
przydrożna murowana bielona kapliczka z polichromowaną figurą Jana N. Na
jej szczycie jest metalowy krzyż, ją samą zdobi parta kolumienek. Jan ma "wysoką" aureolę z pięcioma
dużymi gwiazdami, krucyfiks i zieloną palmę
Praszka
(gm. Praszka, pow. Olesno,
): przy ulicy Kaliskiej kaplica Jana
Nepomucena z XIX wieku zwieńczona dwoma piramidalnymi wieżyczkami i
piękną gwiazdą morawską (herrnhucką). Wewnątrz
drewniana polichromowana figura Jana N.
Szyszków
(gm. Praszka, pow. Olesno): murowana kaplica pw. Św. Jana Nepomucena
z 1920 roku
Ceglana dwuczłonowa nepomucka kapliczka wnękowa kryta
dwuspadowym daszkiem, wybudowana w roku 2004 ze składek mieszkańców.
Zastąpiła ona starszą, z roku 1946, która z kolei zastąpiła zniszczoną
podczas okupacji jak wiele obiektów nepomuckich w Wielkopolsce. Ta
pierwotna kapliczka stała na posesji należącej do tutejszego księdza.
Figura to drewniana polichromowana figura Jana N. z drewna lipowego,
zapewne XIX-wieczna, ujęta w przyklęku na prawym kolanie, trzymająca
krucyfiks, w niebieskiej pelerynie. Wysokość 130 cm (nad: H.Jakóbczak)
W kościele św. Idziego, w kaplicy, mieści się
ołtarzyk barokowy z rzeźbą św. Jana Nepomucena, namalowany przez J.
Baltazara de Jung w 1794 roku, odnowiony w roku 1852
Przy kościele stała niegdyś kapliczka św. Jana
Nepomucena, ale że wiemy to tylko z notatki z 1843 roku, to sprawa
wymaga zbadania na miejscu. Obawiam się, że obiekt już nie istnieje
(nad: J.D.)
Na rozstajach, na granicy Granic z przysiółkiem Lasek, pomiędzy dwoma
drzewami stoi murowana kapliczka. W oszklonej wnęce figura Jana N., polichromowana, z krzyżem, w birecie i pięciogwiaździstej aureoli (nad: J.Kotek)
