NEPOMUKI GÓRNEGO ŚLĄSKA
dawne X. Bytomskie oraz X. Pszczyńskie
w tym Bytomskie, Mysłowickie i Pszczyńskie Wolne
Państwa Stanowe
|
> GŁÓWNA STRONA
NEPOMUKÓW
>> STRONA NEPOMUKÓW X. OPOLSKIEGO
>> STRONA NEPOMUKÓW X. NYSKIEGO
>> STRONA NEPOMUKÓW X. CIESZYŃSKIEGO
>> STRONA NEPOMUKÓW X. RACIBORSKIEGO
>>> STRONA JANA (?) KATOWICKIEGO
>>>
STRONA JANÓW GŁUCHOŁASKICH
>>>
STRONA JANÓW JASTRZĘBSKICH
>> STRONA JANÓW
DOLNOŚLĄSKICH
Posłuchaj:
THURI Frantisek Xaver -
Cantata honorem sancti Joani Nepomuceni (1959) - coro II
|
Nepomuków Górnośląskich
- rozumianych jako tereny dawnego X. Bytomskiego - jest dużo. Większość terytorium nazywanego obecnie Górnym
Śląskiem należała do Księstwa Opolskiego i znalazła
swe miejsce na
STRONIE NEPOMUKÓW X. OPOLSKIEGO
(>>). Część południowa to z
kolei dawne
X. RACIBORSKIE
(>>).
Tu znalazła się zachodnia część Zagłębia Dąbrowskiego i oraz
Wolne Państwa Stanowe:
Bytomskie i Pszczyńskie, wraz z
okręgiem Mikołowa. Najłatwiej terenom tym
przypisać nazwy X. Bytomskiego i X. Pszyńskiego, choć w czasach gdy przy tutejszych
drogach, mostach i rozdrożach pojawiły się Nepomuki ta pierwsza jednostka
terytorialna już nie istniała, a w drugiej panował luteranizm.
Motto: Nepomuki to jest też kónsek naszej
Shlonskiej tożsamości. Jak spotykóm taki dynkmal w Pradze czy kaj w
Bawarii np. Wurzburgu - na moście to czuje sie prawie tak jak w dóma (Ewald Bienia, Echo Ślonska,
5.04.2002).
Górnoślązacy
lubią Jana N. - stawiane są ciągle nowe figury i kapliczki, odtwarzane
są
skradzione (>>) rzeźby, odbywają się pielgrzymki i
uroczystości nepomuckie. Wiele jest parafii i kościołów pod wezwaniem
JN (Łagiewniki, Pogwizdów, Pyszowice), a miasto Jastrzębie obrało go
sobie za patrona. Są nawet konkursy wiedzy na temat Jana Nepomucena
dla dzieci! W Piekarach Śląskich jest też fabryczka figur produkująca
m.in. Nepomuki
(>>). |
NEPOMUKI GÓRNEGO ŚLĄSKA W
....współtwórz tę mapę!....
Księstwa śląskie
w wiekach XVI-XVIII:
Mapa Śląska z 1905 roku:
|
KATALOG (131 + 12)
ALFABETYCZNIE
|
|
POWIATY: |
|
|
|
|
|
|
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
Księstwo
bytomskie to sąsiadujące z Małopolską księstwo śląskie powstałe w 1284 roku w wyniku podziału
Księstwa Opolskiego. W ciągu swych dziejów
było wielokrotnie z nim łączone i ponownie wydzielane. Ostatecznie w
1521 roku ostatni Piast śląski Jan II Dobry złączył je w Księstwo
Opolsko-Raciborskie (tzw. II Księstwo O-R). Rządzili nim od
1532 roku Hohenzollernowie z ramienia Czech, potem, w latach
1552-1645 i od 1646 znajdowało się pod bezpośrednim panowaniem
Habsburgów, by w latach 1646-1666 stać się zastawem polskich Wazów.
W 1742 roku w wyniku wojen śląskich obszar księstwa został
inkorporowany do Prus. Ja wydzielam to Księstwo z powodów
praktycznych - katalog Nepomuków Górnego Śląska stał się zbyt
obszerny aby zmieścić go na jednej stronie.
|
Powiat Katowice (7 + 2)
zobacz na mapie Google (>>)
|
|
|
|
Rodowód
katowicki ma zapewne wiele Nepomuków z
Górnego Śląska i nie tylko. W dzielnicy Piotrowice przy
ulicy
Poprzecznej 12
mieściła się bowiem w latach międzywojennych filia znanego Zakładu Sztuki
Kościelnej Schaeferów z Piekar Śląskich
(zobacz niżej >>),
która produkowała i produkuje nadal odlewy rzeźb Jana N. Przykład -
Jana z Wydziału Teologii Uniwersytetu Śląskiego
(zobacz niżej >>) |
|
|
|
|
| |
|
|
-
Katowice |
pow. Katowice |
gm. Katowice |
ul. Św. Jana |
|
|
Kamienna figura
św. Jana Chrzciciela, uparcie nazywanego w źródłach Nepomucenem.
Z powodu rozpowszechnienia tej mylnej informacji poświęciłem temu obiektowi
OSOBNĄ
STRONĘ >> |
|
|
|
Katowice |
pow. Katowice |
gm. Katowice |
ul. Henryka Jordana 39 |
|
|
W Muzeum Archidiecezjalnym przechowuje się drewnianą
polichromowaną figurę Jana N. o cechach ludowych, zapewne z XIX wieku. W
prawej dłoni liść palmy. Druga ręka jest pusta, a
kiedyś zapewne trzymała krzyż. Biret, brązowa peleryna zawiązana złotym
sznurem (uwaga: niewykluczone inne obiekty nepomuckie) (nad: T.W.) |
|
|
|
¿
Katowice |
pow. Katowice |
gm. Katowice |
ul. Krasińskiego 21 |
|
|
W domu Sióstr Maryi Niepokalanej znajduje się być może figura Jana N. pochodząca z
kaplicy tego zgromadzenia we Wrocławiu (Dolny Śląsk >>) przy
Krupniczej 10,
gdzie umieszczono ją w roku 1858 roku. Nie jest mi znany
wygląd ani dalsze losy tej figury, lokalizacja w Katowicach to tylko
domysły |
|
|
|
Katowice-Bogucice |
pow. Katowice |
gm. Katowice |
ul. Markiefki |
|
|
Figura Jana N. na
konsoli na elewacji transeptu kościoła św. Szczepana. Przełom XIX i XX wieku. Rzeźba jest
żeliwnym odlewem, pustym w środku, z zewnątrz pokrytym masą
cementowo-gipsową i pomalowanym. Chroniona daszkiem. Remontowana w 2002 roku |
|
|
|
-
Bytom (gm. i pow. Bytom,
): w Muzeum Górnośląskim przechowuje
się ul figuralny św. Jana Nepomucena z Paczkowa. To najstarszy ul na Górnym Śląsku, gdzie
tradycja pszczelarska jest uboższa niż na Dolnym. Pochodzi z XVIII wieku (a nawet, w co nie wierzę, z wieku XVII - jak pisze L. Dubiel), z Paczkowa X.
Nyskie >>), ma 120 cm i wykonany jest z drewna lipowego, a następnie polichromowany. Styl barokowo-ludowy. Nepomucen przedstawiony jest tutaj tradycyjnie - w birecie,
komży i pelerynie
-
Bytom (gm. i pow. Bytom,
): w Muzeum Górnośląskim przechowuje
się też niewielką drewnianą polichromowaną figurkę Jana N. z XIX
wieku, pochodzącą z Górnego Śląska, na
solidnej podstawce, w aureoli i z krzyżem (nad: B.H.) Jest tu też
Florian (>>)
-
Bytom (gm. i pow. Bytom,
): w najstarszym bytomskim kościele pw.
NMP, w prawym bocznym ołtarzu znajduje się Jan N. w towarzystwie św.
Józefa oraz archaniołów Michała i Rafała
-
Bytom (gm. i pow. Bytom,
): dzięki uprzejmości p. A.W.
otrzymałem zdjęcia 15-centymetrowej figurki Jana z kości słoniowej,
oferowanego do sprzedaży przez jego antykwariat w Bytomiu.
Rzeźba pochodzi z II połowy XIX wieku, brak jej lewej ręki, a
podstawa została dodana później
-
Bytom-Łagiewniki (gm. i pow.
Bytom): na gminnej pieczęci Łagiewnik Średnich - dziś dzielnicy
Bytomia - widnieje wizerunek św. Jan Nepomucena. Jest to okrągła
pieczęć o wymiarach 19:22 mm. Najstarszy zachowany egzemplarz
pochodzi z 1857 roku
-
Bytom-Łagiewniki (gm. i pow. Bytom):
w tychże Łagiewnikach k. Bytomia jest kościół pod wezwaniem Jana N.
-
-
Bytom-Łagiewniki (gm. i pow. Bytom): jest tu (po)nepomucka
kapliczka z 1740 roku. Na stronach Diecezji Gliwickiej napisano, że
najstarszym łagiewnickim kapliczkom patronował św. Jan Nepomucen,
obecnie czczony w tutejszym kościele. Brak potwierdzenia, czy
rzeczywiście, jak chce tego legenda, istniała tu drewniana kapliczka
w średniowieczu. Wiadomo natomiast o późniejszych kapliczkach.
Pierwsza z nich, nieznanej fundacji, zaznaczona już na mapie z 1740
roku, stała przy szosie do Świętochłowic. Raz w roku ksiądz z
parafii Najświętszej Maryi Panny odprawiał tu mszę św. przed obrazem
św. Jana Nepomucena, przeniesionego później do kościoła (zobacz
poniżej)
-
Bytom-Łagiewniki (gm. i pow. Bytom): w kościele przy ulicy Cyryla
i Metodego jest obraz św. Jana Nepomucena, namalowanym w 1864 roku
przez tarnogórskiego artystę, Stanisława Kwiecińskiego. Przeniesiono
go tu z kapliczki z 1740 roku (zobacz powyżej). (uwaga: jedno źródło
mówi o lokalizacji obrazu na plebanii - należy sprawdzić czy jest
tam jeszcze inny Jan)
-
Bytom-Łagiewniki (gm. i pow. Bytom): jeśli zapytasz w biurze
cmentarza, być może pokażą ci figurkę św. Jana Nepomucena, będąca
własnością cmentarza. Drewniana, polichromowana, około 50 cm,
współczesna w typie ludowym, z aureolą
|
|
|
|
Bytom-Miechowice |
pow. Bytom |
gm. Bytom |
ul. Frenzla 42 |
|
|
W kościele Krzyża Świętego na przyściennym wsporniku
umieszczono figurę Jana N. w aureoli, z krzyżem w ręku i krzyżykiem oraz
stułą na szyi, polichromowaną i raczej szablonową (nad: B.H.) |
|
|
|
-
Jastrzębie Zdrój-Bzie
(gm. i pow. Jastrzębie Zdrój, ): w tej wsi, dziś dzielnicy
Jastrzębia, przy cmentarzu na ul. Świerczewskiego, jest kamienna polichromowana figura Jana N.
z połowy XVIII wieku umieszczona na niewysokim prostopadłościennym cokole
-
-
Jastrzębie Zdrój-Bzie
(gm. i pow. Jastrzębie Zdrój): stary drewniany
kościół spłonął w 1672 roku, a w jego miejsce wzniesiono nowy,
który w 1778 roku został przebudowany. W ramach tej przebudowy
wyposażono go w ołtarz św. Jana Nepomucena. Niestety w 1942 roku
także ten kościół spłonął razem z rzeczonym ołtarzem
-
Jastrzębie Zdrój-Szeroka
(gm. i pow. Jastrzębie Zdrój, ): w tej wsi, dziś dzielnicy
Jastrzębia, przy ulicy Powstańców Śląskich 127 jest murowana rokokowa
kapliczka z profilowanym szczytem z 1796 roku, z nowszą drewnianą
statyczną figurą Jana N. wewnątrz
-
Jastrzębie Zdrój-Szeroka
(gm. i pow. Jastrzębie Zdrój, ): w tej dawnej wsi,
dziś dzielnicy miasta Jastrzębia, w centrum ołtarza Św. Trójcy
kościoła Wszystkich Świętych
jest dobrej klasy późnobarokowy obraz z około
1816 roku przedstawiający apoteozę Jana N. w otoczeniu aniołów, króla Wacława i
królowej Zofii. Sygnował go Franciszek Fröml z
Fulnka na Morawach. Odnowiony w latach 1995-2001
|
|
Powiat Mysłowice (2 + 1)
zobacz na mapie Google (>>)
|
|
|
|
W XVIII wieku kult Jana N. był tu bardzo żywy. Przykładem jest
poświadczony fakt pielgrzymowania do kapliczki św. Jana Nepomucena znajdującej się na
moście >> na Czarnej Przemszy prowadzącym do leżącego w Polsce Modrzejowa. Po wydaniu przez Fryderyka II zakazu organizowania oraz
prowadzenia pielgrzymek i procesji do miejscowości poza granicami
państwa stało się to niemożliwe (zobacz na stronie
Janów Małopolskich >>)
Krótka informacja
(>>) o
otwarciu w Muzeum Miasta Mysłowice wystawy "Św. Jan Nepomucen -
dzieje kultu" (zobacz wyżej) zawierała również wskazówkę, że tutejsze muzeum mieszczące się
przy ulicy Stadionowej 7a przechowuje
figurę św. Jana z regionu Ogrodzieńca
(Małopolska >>).
(cytat: "Na wystawie ... można obejrzeć ... rzeźby – figurę św.
Jana z rejonu Ogrodzieńca"). Nie potwierdził tego telefon wykonany do muzeum przez M.Muryna.
Jest oczywiście możliwe, że Jan więziony jest w tak głębokich
magazynach, że nawet o nim nie pamiętają, ale do momentu pozyskania
innej informacji usuwam ten wpis z katalogu.
Na moście łączącym Mysłowice i Niwkę Modrzejów
położoną już w Zagłębiu, a więc w dawnym woj. krakowskim, stała
niegdyś kapliczka Jana N. Opowiadał o niej Dariusz Falecki, pasjonat
historii miasta. Przedstawił nawet fotografie (m.in. pocztówka z
1899 roku – "Pozdrowienia z Trójkąta Trzech Cesarzy"). Okazją było
otwarcie w Muzeum Miasta Mysłowice wystawy "Św. Jan Nepomucen -
dzieje kultu". Wydaje mi się, że kapliczka ta stała bliżej
wschodniego brzegu Przemszy, więc zaliczyłem ją do Nepomuków
Małopolskich -
(X.Siewierskie w woj. krakowskim >>)
|
|
|
|
|
| |
|
|
-
Siemianowice Śląskie
(gm. i pow. Siemianowice Śląskie): figura św. Jana Nepomucena z 1802
roku - rondo-skrzyżowanie ulic Bytomskiej, Parkowej i Michałkowickiej. Jan jest kamienny, na masywnym cokole z wolutami, opatrzonym datą i inicjałami L.C.H.
-
Siemianowice Śląskie
(gm. i pow. Siemianowice Śląskie,
):
w Muzeum Miejskim w Siemianowicach Śląskich przy ulicy Chopina 6
prezentowane są figury JN i
Floriana (>>)
- zapewne oryginały - z neogotyckiej kapliczki przy ulicy
Żeromskiego (nad: B.H.)
-
Siemianowice Śląskie-Bytków
(gm. i pow. Siemianowice Śląskie): figura Jana N. w murowanej kapliczce
przy pl. Skrzeka
-
Siemianowice Śląskie-Michałkowice
(gm. i pow. Siemianowice Śląskie,
): jest tu wysoka murowana kapliczka
słupowa o formach neogotyckich, w której dolnej wnęce, za szkłem,
umieszczono figurę Jana N. z palcem na ustach (nad: B.H.).
Dopiero po bliższym przyjrzeniu się B.H. stwierdziła, że Jan nie
jest bezbrody. Jest też
Florian (>>).
W Muzeum Miejskim w Siemianowicach (zobacz niżej) są identyczne
obiekty, stąd wniosek, że w kapliczce zostały kopie
-
Siemianowice Śląskie-Michałkowice
(gm. i pow. Siemianowice Śląskie,
):
przy tej samej ulicy Żeromskiego, pod nr-em15, kilkadziesiąt metrów
od neogotyckiej kapliczki (zobacz wyżej), w oszklonej niszy
budynku z przełomu XIX/XX wieku jest figurka Jana N. Urodzaj Nepomuków
tym miejscu tłumaczy istnienie w pobliżu sadzawek, gdzie okoliczni
mieszkańcy łowili ryby. Po plebiscycie tutejsi Niemcy, w tym
właściciele domu, zostali wysiedleni, po wojnie stawy zasypano,
pozostał na szczęście Nepomuk. Obecnie Nepomuka w niszy budynku NIE
MA, jest nadzieja, że został zabrany do konserwacji (nad: B.H.)
|
|
Powiat Chorzów (4 + 1)
zobacz na mapie Google (>>)
|
|
|
|
Rodowód chorzowski ma być może wiele Nepomuków z
Górnego Śląska i nie tylko. Przy ulicy Wolność 22
mieściła się bowiem w latach międzywojennych filia znanego Zakładu Sztuki
Kościelnej Schaeferów z Piekar Śląskich
(zobacz niżej >>), która
produkowała i produkuje nadal odlewy rzeźb Jana N. Nie jest tylko
pewne, czy produkowano tam figury (jak w Katowicach), czy mieścił
się tylko skład |
|
|
|
|
| |
|
|
Chorzów
Stary |
pow. Chorzów |
gm. Chorzów |
pl. Św. Jana / Bożogrobców |
|
|
W tej dzielnicy Chorzowa jest kapliczka stojąca na
placu św. Jana. Zbudowano ją wg projektu budowniczego Franciszka
Wieczorka w roku 1899. Podczas budowy obecnego, neogotyckiego starochorzowskiego kościoła św. Marii
Magdaleny (która wiązała się z rozbiórką dawnego kościoła
barokowego), na miejscu, w którym obecnie stoi kapliczka, stał
prowizoryczny, drewniany kościół. Kapliczka stoi najprawdopodobniej
w miejscu prezbiterium tego prowizorycznego kościoła. Kapliczka jest
murowana, ceglana, posadowiona na trzech stopniach i cokole. Ma
formę otwartej arkady ostrołukowej wspartej na dwóch kolumnach o
kompozytowych głowicach. Płytka przestrzeń jest zamknięta
wielobocznie i sklepiona. Arkadę wieńczy szczyt (pierwotnie
znajdowały się tam sterczyny). Figura ustawiona jest na cokole. Brak
atrybutów - krzyża i palmy męczeństwa. Zachowały się resztki dawnej
kutej kraty. Przez wiele lat słyszało się tylko o fresku na
wewnętrznych ścianach kaplicy, który był zamalowany klejową farbą.
Odrestaurowany został dopiero niedawno. W górnej części
widoczna jest Wełtawa, most Karola, Mala Strana i Hradczany. Niżej
znajduje się dekoracja ornamentalna w formie kotary (nad: M.S.) |
|
|
|
Chorzów Stary |
pow. Chorzów |
gm. Chorzów |
ul. Bożogrobców 31 |
|
|
Figura Jana N. w kościele Marii Magdaleny. Statyczna,
polichromowana, ustawiona na przyściennym wsporniku |
|
|
|
-/¿ Chorzów |
pow. Chorzów |
gm. Chorzów |
|
|
|
W tym samym skansenie (Górnośląski Park
Etnograficzny) znajduje się też inna kapliczka wykonana z wydrążonego
pnia drzewa przykrytego stożkowym gontowym daszkiem. Wewnątrz była
niegdyś (patrz zdjęcie) drewniana polichromowana ludowa figura Jana N.,
jednak nowsze zdjęcia pokazują niepokojący stan rzeczy: w kapliczce
rezyduje św. Stanisław z Piotrowinem u stóp, na otwór zabezpieczono
żelaznymi kutymi prętami. Czyżby kradzież (>>)? (uwaga: ustalić losy
figury) |
|
|
|
Chorzów |
pow. Chorzów |
gm. Chorzów |
|
|
|
W skansenie (zobacz wyżej), w sklepiku pracowni
rzeźbiarskiej znajduje się współczesna figura Jana N. w kapliczce.
Wykonana została przez Franciszka Wojtowicza w roku 2013. W dolnej część
wyobrażenie wody przelewającej się pod arkadą mostu (nad: M.Muryn) |
|
|
|
Świętochłowice-Chropaczów |
pow. Świętochłowice |
gm. Świętochłowice |
|
|
|
Miejscowość ta, podobnie jak pobliskie Łagiewniki
(zobacz wyżej), w swej pieczęci ma wizerunek Jana Nepomucena w kapliczce
opartej na czterech słupach, z półokrągłym daszkiem |
|
|
|
-
Świętochłowice-Chropaczów |
pow. Świętochłowice |
gm. Świętochłowice |
ul. Łagiewnicka 10 |
|
|
Według Rudolfa Lończyka
w XIX wieku, a może i wcześniej przy obecnej ul.
Łagiewnickiej 10 stał krzyż z wnęką (podobny do tego, który stoi do
dziś przy ulicy Kościelnej), w której umieszczono postać św.
Jana Nepomucena. Ok. 1860-1870 roku mieszkaniec Chropaczowa, p. Tomiczek
ufundował w miejsce krzyża kapliczkę, stojącą do dziś przy ulicy
Łagiewnickiej. W niej to do końca lat 60. w centralnym punkcie stała
uszkodzona figura św. Jana Nepomucena. Dopóty żyła właścicielka
kamienicy przy Chropaczowskiej 10, p. Socha, opiekowała się
kapliczką. Po jej śmierci figurę św. Jana wziął z kapliczki do
restauracji proboszcz tutejszej parafii, ks. Teodor Rak, ale nie
wróciła ona już do kapliczki. Dziś znajduje się tam figurka Matki
Boskiej z Dzieciątkiem Jezus. Figura św. Nepomucena według
Gumowskiego - rzeźbiona w kamieniu i pomalowana - znajdowała się
w jednej z dwóch istniejących w okresie międzywojennym
kapliczek. W której? Kiedy ks. proboszcz J. Gacka w 1969 roku
obejmował chropaczowską parafię, figury tej już podobno nie było |
|
|
|
-
Ruda Śląska (gm.
i pow. Ruda Śląska,
): kamienna figura
Jana N. na kolumnie usytuowana
przed kościołem św. Józefa, przy ulicy Piastowskiej
-
Ruda Śląska (gm.
i pow. Ruda Śląska,
):
w Muzeum Miejskim im. Chroboka przy ulicy Wolności eksponowana jest
figura Jana N. z kartonu (?). Przy kilku różnicach (opracowanie
włosów, kołnierza) figura wydaje się być kopią Jana z Goduli (zobacz
niżej) (nad: B.K.)
-
Ruda Śląska-Bielszowice (gm.
i pow. Ruda Śląska,
): w dzielnicy Bielszowice, dawnej wsi, przy ulicy Kokota,
niedaleko kościoła jest figura św.
Jana Nepomucena z 1744 roku. Uwaga: dostałem informację od Pani
Konserwator A.K., że rzeźba poddawana jest renowacji. Rzeźba sprzed
kościoła św. Marii Magdaleny nie stoi w miejscu pierwotnego
usytuowania. Donosi ona, że na zdjęciach archiwalnych widać, że
stała dużo dalej od kościoła, na dwóch monumentalnych stopniach.
Został przeniesiona prawdopodobnie w latach sześćdziesiątych. Przed
podjęciem prac konserwatorskich Nepomucen stał wciśnięty między
słupki współczesnego ogrodzenia kościoła koło parkingu i wyglądał
jak parkingowy. Po zakończeniu prac zostanie przeniesiony w bardziej
godne miejsce. W kronice parafialnej jest wzmianka o wizytacji
kościoła z 1756 roku gdzie jest wspomniana figura Nepomucena właśni
z tego roku. Rzeźba jest potwornie zniszczona, a to przede wszystkim
przez grube warstwy olejnych i emulsyjnych przemalowań, które
doprowadziły do zupełnej destrukcji warstw przypowierzchniowych
kamienia
-
Ruda Śląska-Godula (gm.
i pow. Ruda Śląska,
):
w dzielnicy Godula,
na Palcu Niepodległości od strony ulicy K. Goduli, kilkaset metrów przy granicy z Bytomiem (stąd poprzednia
błędna lokalizacja) stoi kamienna figura na cokole zdobionym
motywami neogotyckimi. Rąbek sutanny malowniczo zwisa z podstawy
rzeźby. Obok dostrzec można żeliwny profilowany słup - czyżby
resztka latarni oświetlającej niegdyś Jana? (nad: Bajarka, B.H.)
-
Ruda Śląska-Halemba (gm.
i pow. Ruda Śląska,
):
w dzielnicy Halemba, na skrzyżowaniu ulic Halembskiej i
Młyńskiej, na sporym cokole stoi kamienna polichromowana figura Jana N.
(nad:
M. Muryn)
-
Ruda Śląska-Halemba (gm.
i pow. Ruda Śląska,
):
w kościele, w lewej nawie, nad wejściem wisi obraz Jana N. z Mostem
Karola w tle. Jest też obraz z Florianem
(nad: B.K.)
-
Ruda Śląska-Orzegów (gm.
i pow. Ruda Śląska,
):
w dzielnicy Orzegów przy ulicy kardynała Augusta Hlonda, w jednym z
okien kościoła Michała Archanioła jest witraż
z wizerunkiem Jana N. (o Szklanych
Nepomukach - na osobnej stronie >>) (nad:
M. Muryn) (uwaga: pierwotna informacja mówiła o kościele św. Marii
Magdaleny, lecz nie znajduję takiego w Orzegowie)
|
|
|
|
Piekary
Śląskie |
pow. Piekary Śląskie |
gm. Piekary Śląskie |
ul. Bytomska 129 |
|
|
Działa tu założona w 1898 roku niewielka fabryczka
figur świętych - Zakład Sztuki Kościelnej Schaeferów z
Piekar Śląskich. Aktualnie ponadstuletnią firmą kieruje pani Barbara Kobyłczyk-Schaefer,
wnuczka założyciela. Warsztat produkuje
między innymi Nepomuki, w tym odtwarzanego po latach Jana N. z Wieca na Kaszubach. Materiał to cement z dodatkiem mączki
marmurowej. Malowane są farbami akrylowymi. Na zdjęciu Bajarki
widać, że figury nie mają dłoni - zapewne są odlewane osobno (źródło: GW 28/10/2005).
Rzeźby takie zobaczyć można m.in. w Katowicach (zobacz wyżej), Żorach-Szoszowych
(X. Raciborskie >>), Tworogu (jedna lub dwie, zobacz
niżej), Wielowsi, Gierałtowicach i Niezdar (X. Opolskie >>)
i wielu innych miejscach.
Niestety, bardzo często figury te zastępują na ich miejscach
skradzione (>>)
oryginalne rzeźby, co oczywiście nie jest winą tego szacownego
zakładu. Firma podejmuje się również renowacji starych rzeźb -
przykładem jest Jan sprzed kościoła w
Siewierzu (woj. krakowskie, zobacz >>).
Zakład powstał 26 czerwca 1898 roku z inicjatywy Kazimierza
Schaefera (co ciekawe - pochodzenia żydowskiego) i od początku
produkował dewocjonalia, szaty i utensylia kościelne i druki
religijne. Korzystał przy tym ze swej lokalizacji - tuż przy
największym ośrodku pielgrzymkowym Górnego Śląska w Piekarach.
Stroną plastyczną, to znaczy współpraca z pracowniami rzeźbiarskimi
z Wrocławia, Warszawy i Krakowa (co nie ułatwia identyfikacji
nazwisk autorów poszczególnych matryc), a ponadto malowaniem figur
drogimi sprowadzanymi z Paryża farbami olejnymi zajmował się brat
Kazimierza, absolwent Akademii Sztuk w Monachium. W latach
międzywojennych Zakład zdobył pozycję lidera w skali kraju, doczekał
się też konkurencji czerpiącej z jego dorobku, jak na przykład
sąsiedzki warsztat Kazimierza Madeja zmarłego w 1996 roku dawnego
pracownika Zakładu. Firma posiadała oddział w
Katowicach przy ulicy
Poprzecznej 12
i drugi w
Chorzowie
przy ulicy Wolność 22 oraz składy konsygnacyjne we Lwowie (dziś Ukraina, zobacz >>).
Firma zdobywała nagrody na Wystawie Krajowej w Poznaniu, a także we
Włoszech i w Paryżu, gdzie miała nawet swą ekspozycję. Po śmierci
założyciela w 1942 roku, firmę przejęli jego synowie Alojzy,
Aleksander, Szymon i Mieczysław, którzy borykali się z trudnościami
piętrzonymi przez okupanta, a potem przez władze komunistyczne.
Zakład dzielił się na poszczególne warsztaty, które upadały gnębione
podatkami, na rynku pozostała tylko odlewnia figur, od 1975 roku
prowadzona przez córkę Alojzego, panią Barbarę Kobyłczyk-Schaefer
(wg: Artur Zychowicz "Stulecie funkcjonowania ZSK w Piekarach
Śląskich" w: Zeszyty Tarnogóskie, 33/1998) |
|
|
|
-
Tarnowskie Góry (gm. i pow. Tarnowskie Góry, ):
przy ulicy Legionów 35 kamienny Jan N. autorstwa Antona Osterreicha z połowy
XVIII wieku przed siedzibą Zarządu Dóbr Donnersmarcków (tzw.
Karluszowcem/Karłuszowcem). Postument z wolutami i gzymsami. Od frontu tarcze
herbowe fundatorów: hrabiego Franciszka Ludwika Henckel von
Donneersmarck (z siemianowicko–bytomskiej, katolickiej, linii
rodu) z małżonką, hrabianką, Leopoldyną von Sobek und Kornitz z
Koszęcina. W inskrypcji chronostych (>>),
który z trudem daje się odcyfrować jako data 1755. Twórca nieznany,
prawdopodobnie warsztat wrocławski, choć być może same cokoły
dorabiano na miejscu. Paweł Zaręba pisze: Kartusze herbowe
otoczone stylizowaną dekoracją roślinną winny zawierać herby Henckel
von Donnersmarck i von Sobek und Kornitz. Nie ma śladu po połówce
lwa i trzech różach w herbie Hencklów, ze złożonego herbu Sobków
(herb hrabiowski) został tylko ten element, który był ich herbem
rodowym. W heraldyce polskiej nosi nazwę Kornic. Identycznego herbu
oprócz rodu von Sobek und Kornitz używały inne rodziny pochodzące z
miejscowości Kornice koło Raciborza: Bielik von Kornitz, Bludowski
von Kornitz, Guretzki von Kornitz itd. Nazwa rodowego gniazda
powyższych rodzin stała się w Polsce nazwą herbu, zwanego także
„Gospody błogosław”. To, co widnieje pod stopami św. Jana Nepomucena
to herb rodowy Kornic – postawiony na trzech stopniach krzyż św.
Antoniego. Brakuje dalszej połowy herbu: w górnej części trzech
strzał położonych ukośnie jedna nad drugą, w dolnej ułożonych na
kształt wieńca z gałązek palmowych. Jan trzyma nogę na kuli
ziemskiej lub globusie (astrolabium? symbol filozofa lub uczonego?) - porównaj obiekty z Czerwińska, Szczuczyna i Łomży na północnym Mazowszu >>) - znaczenie tego symbolu jest ciągle przedmiotem analiz. Rzeźba Jana i sąsiednia
Floriana doczekały się renowacji w roku 1994
-
Tarnowskie Góry (gm. i pow. Tarnowskie Góry): drewniana rzeźba
św. Jana Nepomucena na konsoli w kościele parafialnym pw. śś. Piotra
i Pawła, początek XIX wieku
-
Tarnowskie Góry-Lasowice (gm. i pow. Tarnowskie Góry, ): przy
ulicy
Mościckiego 36 otwarta kapliczka z 1861 roku, wewnątrz drewniana
polichromowana rzeźba św. Jana Nepomucena. Fundatorem gruntu pod
budowę był Gwóźdź, a Grzebelus ofiarował dzwon w sygnaturce kaplicy.
Jest to miejsce zborne dla wyruszających pielgrzymek
-
Tarnowskie Góry-Lasowice (gm. i pow. Tarnowskie Góry, ): przy
ulicy
Mościckiego 36 do otwartej kapliczki (zobacz powyżej) przylega
większa kaplica z sygnaturką. Wewnątrz, po lewej stronie ołtarzyka,
drewniana polichromowana figura Jana N. z otwartą Księgą w ręku, w czerwonej
rokiecie, bez krzyża
-
Tarnowskie Góry-Lasowice (gm. i pow. Tarnowskie Góry, ): przy
ulicy
Mościckiego 36, w tej samej większej kapliczce (zobacz powyżej) jest
też szablonowy obrazek nepomucki z Mostem Karola w tle
-
Tarnowskie Góry-Repty Śląskie (gm. i pow. Tarnowskie Góry, ):
w kościele św. Mikołaja przy ulicy Witosa 120, na pierwszym lewym
filarze od wejścia po stronie nawy głównej jest konsola z aniołkiem
na której stoi biała figura świętego Jana Nepomucena w stule ze
złotymi krzyżykami. Jan ma aureolą, która zwisa mu z szyi niczym
złoty naszyjnik (źródło: www.montes.pl)
-
Tarnowskie Góry-Repty Śląskie (gm. i pow. Tarnowskie Góry, ):
w tej dawnej wsi, dziś dzielnicy miasta, jest kapliczka z
mocno zatartym i zamalowanym wizerunkiem Jana N. we wnęce cokołu krzyża stojącego przy skrzyżowaniu
ulic Repeckiej (przy numerze 63) i Wincentego Witosa
-
-
Tarnowskie Góry-Strzybnica (gm. i pow. Tarnowskie Góry,
):
przy ulicy Grzybowej 86 stoi murowana kapliczka, otynkowana z
otwartym otworem drzwiowym. Wewnątrz ołtarzyk na którym jeszcze w
2002 roku stała figura Jana Nepomucena. Brak informacji o losach
zaginionej rzeźby, zastąpił ją obraz JN (zobacz niżej)
(źródło: www.montes.pl)
-
Tarnowskie Góry-Strzybnica (gm. i pow. Tarnowskie Góry,
):
w kapliczce przy ulicy Grzybowej 86 zawieszono obraz nepomucki (fotografia zaginionej figury?),
który po 2002 roku zastąpił rzeźbę JN
(źródło: www.montes.pl)
-
Tarnowskie Góry-Bobrowniki (gm. i pow. Tarnowskie Góry, ): przy
ulicy Ks. Wiktora Sojki 3, w kościele Przemienienia Pańskiego, w
prawej bocznej nawie pierwszy od prezbiterium ołtarz posiada
w lewej wnęce polichromowaną figurę świętego Jana Nepomucena
(źródło: www.montes.pl)
|
|
|
|
Tarnowskie Góry-Stare Tarnowice |
pow. Tarnowskie Góry |
gm. Tarnowskie Góry |
ul. Niedziałkowskiego |
|
|
W
starym gotyckim kościele św. Marcina, od strony południowej jest kaplica św. Jana
Nepomucena z 1728 roku z malowidłami nepomuckimi. Na ścianie
umieszczono postać stojącego JN z krzyżem w lewej i palmą w prawej dłoni, podpisaną
"S.IOANNES
NEPOMUCENE", nieco zniszczoną. Na sklepieniu wymalowano cztery
kartusze ze scenami z życia Świętego, w tym Spowiedź królowej i
Śmierć św. Jana |
|
|
|
Tarnowskie Góry-Stare Tarnowice |
pow. Tarnowskie Góry |
gm. Tarnowskie Góry |
ul. Niedziałkowskiego |
|
|
W
kaplicy św. Jana Nepomucena z 1728 roku w kościele św. Marcina
(zobacz wyżej) jest drewniana polichromowana figura Jana N.
współczesna kaplicy (około 1740), dobrej klasy |
|
|
|
Zabrze |
pow. Zabrze |
gm. Zabrze |
ul. Staromiejska |
|
|
Piękna barokowa figura Jana N. z 1778 roku
znajduje się na cmentarzu św. Henryka. Fundatorem był Mathias von Wilczek,
właściciel Zabrza, założyciel aż sześciu kolonii.
Rzeźba pierwotnie znajdowała się przy moście nad rzeką Bytomką w
pobliżu zabrzańskiego "zamku". Jan ma uroczy uśmiech,
ładnie cięte szczegóły szat, krucyfiks i palmę oraz aureole ze
złotymi gwiazdami. Na najstarszy cmentarz przy ulicy
Staromiejskiej rzeźba trafiła w 1894 roku dzięki dyrekcji huty Donnersmarcka, która postawiła go w miejscu najstarszego pochówku na
tym cmentarzu. Rzeźbę remontowano w 1995 roku. Wysokość 3 metry. Na szerokiej podstawie postument z wolutami po bokach
i uskokowym gzymsem. Figurę ustawiono na cokoliku z gzymsowaniem i
rozetką.
Chronostych (>>) na płycinie
głosi:
IN
VENI
PATRIAM
SEDE
EXVLARE CO
ACTVS |
co daje rok 1778, a w tłumaczeniu (M. Skrzypek, D. Walerjański) brzmi:
"W
Ojczyźnie tkwij. Na wygnanie idź pod przymusem" lub bardziej
poetycko "Zmuszony przybyłem do Ojczyzny z wygnanej siedziby"
albo "Uważam, że mieszkańcy (domownicy) zostali zmuszeni do
emigracji" (S.Zobniów). A na
odwrocie drugi chronostych (>>):
FA VENTE
MATHIAA
VVILCZEK
ETAN VENTE
DOROTHEA
ELVS
CONSORTE |
W inskrypcji tej nie wyróżniono powiększonymi
wymiarami litery LV w wyrazie ELVS w piątym wierszu. Gdyby
uwzględnić z tego wyrazu literę V to datowanie powiększyłoby się do
1777. Natomiast gdyby uwzględnić obydwie litery LV, to datowanie
wskazywałoby na 1827 rok. Ponieważ i treść tej inskrypcji jest
również nieco zagmatwana, więc jest możliwe, że w trakcie którejś z
renowacji została zniekształcona i lepiej nie uwzględniać jej do
potwierdzania datowania tego pomnika, akceptując tylko datę z
pierwszej inskrypcji (uzup: S.Zobniów)
|
|
|
|
Zabrze |
pow. Zabrze |
gm. Zabrze |
pl. Krakowski |
|
|
W
zbiorach
specjalnych tutejszego muzeum znajduje się XVIII-wieczna drewniana figura św.
Jana Nepomucena pochodząca ze starego drewnianego kościoła św. Andrzeja (nad: M.K.) |
|
|
|
Zabrze-Biskupice |
pow. Zabrze |
gm. Zabrze |
ul. Bytomska 37 |
|
|
Na plebanii
kościoła św. Jana Chrzciciela w dawnej wsi Biskupice (dziś części Zabrza),
przechowywana jest obecnie drewniana, polichromowana figura św. Jana
Nepomucena z biretem w ręku. Pochodzi ona z pobliskiej kapliczki z
drugiej połowy XIX wieku z ul. Bytomskiej (zobacz wyżej) i zapewne jest
jej rówieśniczką |
|
|
|
Zabrze-Mikulczyce |
pow. Zabrze |
gm. Zabrze |
ul. Lipowa / św. Wawrzyńca |
|
|
W domkowej kapliczce murowanej z XVII/XVIII wieku
znajduje się rzeźba Jana N., drewniana, barokowo-ludowa, polichromowana,
z XVIII wieku. Jan ma czapkę w ręce i uroczo naiwny wyraz twarzy.
Niedawno (2018?) obiekt został odnowiony, a Jan odzyskał aureolę. Kapliczka pierwotnie stała na
placu przed dworem mikulczyckim (rzeczka była po przeciwnej stronie
folwarku). Teraz kapliczka stoi w tym samym miejscu, tylko plac stracił
swój charakter, choć dwór, odbudowany po pożarze, stoi nadal (nad: M.K.,
uzup: J.Ku.) |
|
Księstwo Pszczyńskie
czyli Pszczyńskie Wolne Państwo Stanowe
wraz z Bieruniem i Mikołowem (Ziemia Pszczyńska)
(58 + 4)
zobacz na mapie Google (>>)
|
ALFABETYCZNIE
|
|
POWIATY: |
|
|
|
|
|
|
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
Ziemia pszczyńska (Księstwo Pszczyńskie) była częścią
Małopolski, a dokładniej Księstwa Oświęcimskiego. W 1178 książę krakowski
Kazimierz II Sprawiedliwy podarował ją księciu raciborskiemu – Mieszkowi I
Plątonogiemu. Jego potomek Leszek Raciborski złożył w roku 1327 hołd lenny
królowi Czech Janowi Luksemburskiemu. Po roku 1462 księstwo zostało wcielone do
ziem czeskich książąt opawskich. Przelotnie we władaniu książąt cieszyńskich,
potem żupanów spiskich, w części bogatych kupców krakowskich, a w latach
1548-1765 dziedziczna własność rodu von Promnitz pod zwierzchnictwem królów
Czech jako Pszczyńskie Wolne Państwo Stanowe (Freie Standesherrschaft Pless).
Potem Pszczynę odziedziczyli spokrewnieni z rodziną von Promnitz książęta
Anhalt-Cöthen, już pod egidą królów Prus (w wyniku wojen śląskich 1741–61). W
roku 1847 zmarł ostatni Anhalt-Cöthen, przekazując księstwo krewnemu Janowi
Henrykowi X Hochberg (Hochberg von Pless). Ród ten władał księstwem od roku 1850
do 1939 jako własnością dziedziczną z nadania króla pruskiego.
Poniżej katalog Nepomuków z tego regionu w podziale na
dzisiejsze powiaty. Nie jest ich tu zbyt dużo ze względu na oficjalnie
luterański status Księstwa, wprowadzonego formalnie już za rządów bratanka
pierwszego von Promnitza, który był biskupem wrocławskim – barona Karola von
Promnitza. Stosowano tu słynną zasadę cuius regio, eius religio,
nawracając katolików nawet przymusowo.
|
|
|
Pszczyna |
pow. Pszczyna |
gm. Pszczyna |
ul. Bednarska |
|
|
W kościele Wszystkich Świętych w prawym ołtarzu
bocznym jest duży obraz Jana Nepomucena. Święty trzyma w ręku język(?),
z którego grom biegnący poprzez cały obraz uderza... w kogo? oprawcę,
grzesznika? W tle scena zrzucania do Wełtawy (nad: B.H., uzup. S.Ł.) |
|
|
|
Pszczyna |
pow. Pszczyna |
gm. Pszczyna |
ul. Batalionów Chłopskich 21 |
|
|
Drewniana ludowa figurka Jana N. w aureoli w oszklonej kapliczce na domu w
dzielnicy Stara Wieś
(nad: M.Muryn) |
|
|
|
Pszczyna |
pow. Pszczyna |
gm. Pszczyna |
ul. Katowicka |
|
|
W tak zwanym "Domku Ogrodnika" na skraju Parku
Pszczyńskim, w nowopowstałym Muzeum Militarnych Dziejów Śląska, w sali
konferencyjnej rezyduje współczesna drewniana figura Jana N. wykonana
przez rzeźbiarza Stanisława Suskę ze Sztutowa w dawnym woj. malborskim (zobacz >>). Należy ona od
organizacji "Pro Memoria. Stowarzyszenie Bitwy pod Pszczyną 1939",
której staraniem otwarto muzeum (nad: M.K.) |
|
|
|
Wisła Mała |
pow. Pszczyna |
gm. Pszczyna |
ul. Pawia 13 |
|
|
W drewnianym kościele św. Jakuba, w zwieńczeniu ołtarza jest obraz
Jana N. w profilowanej ramie |
|
|
|
-
Ćwiklice (gm. i pow. Pszczyna,
): w tej podpszczyńskiej wsi, w bocznym ołtarzu kościoła św. Marcina jest drewniana polichromowana figura Jana N. (uwaga: należy upewnić się co do identyfikacji)
(nad: S.Ł.)
-
Studzionka
(gm. i pow. Pszczyna,
): kamienny Jan N. z 1855 roku na cmentarzu, przed
kościołem Wniebowzięcia NMP
-
Piasek
(gm. i pow. Pszczyna,
): przy głównej ulicy, obok szkoły, drewniana statyczna figura w murowanej kapliczce zamkniętej
półokrągło, zabezpieczonej kratą. We wnęce na dole inskrypcja
szwabachą: "u / Paul u. Marie / Kania / 1914"
-
Brzeźce
(gm. i pow. Pszczyna): przed kościołem Matki Boskiej Szkaplerznej
stoi kamienny polichromowany Jan N. na cokole z profilowanym gzymsem
-
-
Brzeźce
(gm. i pow. Pszczyna): w starym drewnianym kościele, poprzedniku
obecnego pw. Matki Boskiej Szkaplerznej i rozebranego w 1902 roku,
był ołtarz boczny św. Jana Nepomucena, a w nim obraz także o
wymiarach ok. 1 m x 1,50 m przedstawiający apoteozę Jana N.
|
|
|
|
-
Pawłowice (gm. Pawłowice, pow. Pszczyna,
): piękna drewniana
figura Jana N. w kapliczce koło kościoła św. Jana Chrzciciela
(uwaga: poza tym w pewnym źródle znalazłem informację, że najstarszy ołtarz
w kościele św. Pawła w tej miejscowości to ołtarz Jana
Nepomucena. Znajduje się ponoć w kaplicy północnej. Pochodzić miał z
1627 roku, co mnie wydaje się datą o stulecie za wczesną. Opis
wskazywał, że ołtarz bogato dekorowany ornamentem cęgowo-wstęgowym z
rzeźbami aniołów, ujęty po bokach wolutami (zwojami). Jednak wizja
lokalna M.M. i wywiad z proboszczem nie potwierdziły istnienia tego
obiektu)
-
Golasowice (gm. Pawłowice, pow. Pszczyna,
): kamienna
polichromowana (czerń i biel) figura Jana N. stoi na cmentarzu przy
ulicy Reja. Na postumencie tablica z łacińskim tekstem zakończonym
wezwaniem Ora Pro nobis Sancte Joannes Nepomucene!
-
-
Golasowice (gm. Pawłowice, pow. Pszczyna): według KZSwP w
kościele NMP w Golasowicach jest obraz "Święty Jan Nepomucen
słuchający spowiedzi królowej" z wieku XVIII. Natomiast wizja lokalna (M.Muryn) i rozmowa z
księdzem dały wynik negatywny (uwaga: ustalić losy tego obiektu)
-
-
Golasowice (gm. Pawłowice, pow. Pszczyna): według KZSwP w kościele NMP w Golasowicach jest
późnobarokowa figura Jana N. pochodząca z
Pielgrzymowic
w tej samej gminie. Natomiast wizja lokalna (M.Muryn) i rozmowa z
księdzem dały wynik negatywny (uwaga: ustalić losy tego obiektu)
-
Krzyżowice (gm. Pawłowice, pow. Pszczyna): przy drodze w
kierunku na Warszowice wybudowano kaplicę nepomucką. Wewnątrz
ludowo-barokowa figura Jana N. z przełomu XVIII i XIX wieku
-
Krzyżowice (gm. Pawłowice, pow. Pszczyna,
): w kościele Michała
Archanioła przy ulicy T. Kościuszki znajduje się drewniana
polichromowana figura Jana N. ustawiona na przyściennej konsoli
-
-
Warszowice (gm.
Pawłowice, pow. Pszczyna): stała tu niegdyś, do roku 1908, kamienna
figura Jana N. z z przełomu XVIII i XIX wieku. Przeniesiona do
Żor-Szoszów, zamieniona tamże na kopię, w roku 2000 znalazła się na
rynku w Żorach (gm. i pow. Żory,
,
X.Raciborskie >>), gdzie stoi do dzisiaj (nad: J.G., uzup: M.K.)
|
|
|
|
Goczałkowice-Zdrój |
pow. Pszczyna |
gm. Goczałkowice-Zdrój |
ul. Kościelna 1 |
|
|
W kościele św. Jerzego, w prawym bocznym ołtarzu jest
obraz przedstawiający Jana N. na tle panoramy Pragi, z Hradczanami i
Mostem Karola (nad: M.Muryn) |
|
|
-
Bojszowy (gm. Bojszowy, pow. Bieruń,
):
na prywatnej posesji przy ulicy Gaikowej 59 stoi kapliczka słupkowa,
a w niej znajduje się niewielka ludowa polichromowana figura Jana N. (nad: M.Muryn)
-
Bojszowy (gm. Bojszowy, pow. Bieruń,
):
w kościele pod wezwaniem Narodzenia Św. Jana Chrzciciela przy ulicy
Św. Jana, po prawej stronie neoromańskiego ołtarza głównego, stoi
polichromowana figura Jana
N. z palcem na ustach (nad: M.Muryn)
-
Bojszowy (gm. Bojszowy, pow. Bieruń,
):
w tym samym kościele pod wezwaniem Narodzenia Św. Jana Chrzciciela przy ulicy
Św. Jana (zobacz wyżej), po prawej stronie, jest figura Jana
N. z palmą, stojąca na przyściennym wsporniku i pod baldachimem (nad: M.Muryn)
-
Jedlina (gm. Bojszowy, pow. Bieruń,
): w tej wsi nad Wisłą, na
wschód od Bojszów, przy ulicy ks. Grycmana 1a, jest murowana kaplica, a w niej figura św. Jana Nepomucena, połowa XVIII wieku
-
Jedlina (gm. Bojszowy, pow. Bieruń,
): przy ulicy ks. Grycmana
8 stoi współczesny kościół filialny parafii w Bojszowach pod wezwaniem Jana N. (nad: M.Muryn)
-
Jedlina (gm. Bojszowy, pow. Bieruń,
):
w kościele pod wezwaniem Jana N. (zobacz wyżej), po prawej stronie,
przy schodach na chór stoi biała figura Jana N. (nad: M.Muryn)
-
Jedlina (gm. Bojszowy, pow. Bieruń,
):
przy ulicy Bojszowskiej u wylotu Świętojańskiej (!) stoi, na dużym
cokole zaopatrzonym w woluty, kamienna
polichromowana figura Jana N. Kontrapost, czerwona mozzetta i komża,
krucyfiks, biret, befka, brak aureoli (nad: M.Muryn)
|
|
|
|
-
Tychy (gm. i pow. Tychy,
): przy ulicy Konstantego Damrota 62, przy kościele p.w. św. Marii Magdaleny,
na ostatnim słupie ogrodzenia przykościelnego cmentarza,
stoi kamienna polichromowana figura JN, urocza i gołogłowa - czapkę
trzyma w lewym ręku
-
Tychy (gm. i pow. Tychy): w Starych Tychach, przy ulicy
Starokościelnej 40a, stoi tynkowana na szaro murowana kapliczka, a
wewnątrz zobaczyć można drewnianą polichromowaną figurę Jana N. z
krzyżem, w befce i birecie. Na ścianach dwie tablice. Starsza,
trudno czytelna, fundacyjna:
Vondator Piw..
Za te Duse Które
Ratunku Nie ma
Orden Rigis!
Jan Wadas (Kadas?) Dn.
24..Czerwca R.1816
... |
Druga opowiada o remoncie obiektu i nie świadczy o skromności
księdza proboszcza (o ile oczywiście to on ją tu umieścił):
Kaplica i figura św
JANA NEPOMUCENA
odnowiona i poświęcona w
1988r. staraniem ks. prałata
EUGENIUSZA ŚWIEŻEGO
proboszcza tut. parafii |
-
Tychy-Cielmice (gm. i pow. Tychy): kapliczka św. Jana
Nepomucena przy skrzyżowaniu ul. Ziołowej i Jedności, wewnątrz wykonana w stylu ludowo-barokowym
rzeźba JN.
Wyraz twarzy tej rzeźby, wzmocniony przez polichromię, jest uroczy
choć zadziwiający - przypomina trochę Janet Jackson (wydatne usta i
ogromne oczy)
-
Tychy-Urbanowice (gm. i pow. Tychy): przy ulicy Stolarskiej 54,
w murowanej kapliczce w oszkloną wnęką, stoi drewniana
polichromowana figura JN w aureoli i mocno nakrapianej rokiecie (nad: M.Muryn)
|
|
|
|
-
Mikołów-Bujaków
(gm. i pow. Mikołów,
): drewniana polichromowana figura św. Jana Nepomucena
z roku 1906 z ul.
Głównej (Księdza Górka) 80 na wysokim murowanym cokole, osłonięta blaszanym domkiem
-
Mikołów-Bujaków
(gm. i pow. Mikołów,
): drewniana polichromowana figura św. Jana Nepomucena z XVIII/XIX wieku
umieszczona w latarni studni z 1602 roku, ul.
Główna (Księdza Górka) 60
-
Mikołów-Borowa Wieś /
Przyszowice
(gm. i pow. Mikołów,
): drewniany Jan Nepomucen w tutejszym drewnianym
kościele przeniesionym z
Przyszowic, ustawiony na konsoli przy ścianie nawy, przy ołtarzu św. Judy Tadeusza, połowa XVIII wieku
-
Mikołów-Borowa Wieś /
Przyszowice
(gm. i pow. Mikołów,
): w tym samym kościele (patrz wyżej) piękny ołtarz Jana N.
z obrazem podtrzymywanego przez dwa anioły Świętego, ze wszystkimi atrybutami, w tym kwiatami lilii. W antepedium płaskorzeźby przedstawiające śmierć JN w nurtach Wełtawy
oraz spowiedź królowej.
Bogate złocone rokokowe ramy i zdobienia oraz marmoryzacja robią
wrażenie (nad: Paweł B.)
-
Mikołów-Mokre
(gm. i pow. Mikołów,
): przy ulicy Zamkowej 13 stoi kamienna, statyczna,
wzniesiona w 1839 roku figura Jana N. Umieszczono ją
na wysokim,
dwukondygnacyjnym cokole z zaakcentowanym pilastrem, zwieńczonym
gzymsem. Na cokole latarnia
-
Mikołów-Mokre
(gm. i pow. Mikołów,
): przy ulicy Zamkowej 7 stoi kamienna, ludowa,
figura Jana N. wzniesiona około roku 1900
-
Mikołów-Mokre
(gm. i pow. Mikołów,
): na plebani
kościoła św. Wawrzyńca przy ulicy Zamkowej 4 przechowywana
jest ładna drewniana figura Jana N. w złoconej rokiecie, z palmą i w
birecie lecz bez aureoli, wygięta w pozie adoracji nieistniejącego
dziś krucyfiksu
-
Mikołów-Paniowy
(gm. i pow. Mikołów,
): przy ulicy Przelotowej 25 jest murowana
kapliczka domkowa, a w niej drewniana polichromowana figura Jana N. o cechach
ludowo-barokowych
-
Mikołów-Paniowy
(gm. i pow. Mikołów,
): w szczycie ołtarza w kościele śś. Piotra i
Pawła przy ulicy Staromiejskiej jest obraz nepomucki przedstawiający
klęczącego Jana z palmą i w aureoli
|
|
|
|
Królówka |
pow. Mikołów |
gm. Orzesze |
ul. Ludwika Pisarka 81 |
|
|
W tej miejscowości pomiędzy Woszczycami a Zgoniem jest kamienna
polichromowana figura Jana N. na wysokim cokole, wystawiona w 1872 roku przez
dziadka tutejszego proboszcza Jerzego Kempy. (uwaga: poprzednio błędnie umieszczona w tym spisie pod hasłem Woszczyce; poprawka na podstawie MOI oraz A.B.).
Jedna z piękniejszych w tej okolicy (uzup: A.B., S.Zobniów)
|
|
|
|
-
Orzesze-Zawiść (gm. Orzesze, pow. Mikołów,
):
w Zawiści, dziś części Orzesza, przy ulicy Odrodzenia 67 i niedaleko
torów, jest polichromowana figura Jana N. w szklanej
klatce na słupie (nad: M.Muryn)
-
Orzesze-Gardawice (gm. Orzesze, pow. Mikołów): w Gardawicach,
dziś części Orzesza, przy przy tzw. "Wiślance" czyli drodze z
Katowic do Wisły, stoi kapliczka z figurą Jana N. (nad: B.H.)
-
Woszczyce (gm. Orzesze, pow. Mikołów,
):
kapliczka Jana N. przy plebani na ulicy Długosza 51, z drewnianą
polichromowaną figurą w środku, pierwsza połowa XIX wieku (uwaga:
katalog zabytków podaje początek XX wieku, ale być może dotyczy to
innego obiektu (uwaga: zweryfikować)
|
|
|