@ ! 

INNE SZUFLADY :::LWOWSKA:::PODRÓŻE:::FOTO:::ŚREDNIOWIECZE:::AUTOR!:::STARE:::PRYWATNE:::© 


 spis >> 

NEPOMUKI GÓRNEGO ŚLĄSKA:
Nepomuk Katowicki to Jan Chrzciciel

>>    wstecz do NEPOMUKÓW GÓRNOŚLĄSKICH


>     GŁÓWNA STRONA NEPOMUKÓW

>     STRONA NEPOMUKÓW GÓRNOŚLĄSKICH

>>   STRONA NEPOMUKÓW X. OPOLSKIEGO
>>   STRONA NEPOMUKÓW X. CIESZYŃSKIEGO
>>   STRONA NEPOMUKÓW X. RACIBORSKIEGO
>>   STRONA NEPOMUKÓW X. NYSKIEGO

>>>   STRONA JANA (?) KATOWICKIEGO

>>>   STRONA JANÓW GŁUCHOŁASKICH
>>>   STRONA JANÓW JASTRZĘBSKICH

>>   STRONA JANÓW DOLNOŚLĄSKICH

podstrona Janów Górnośląskich Posłuchaj:
 

THURI Frantisek Xaver -
Cantata honorem sancti Joani Nepomuceni (1959) - coro II

Księstwa śląskie
w wiekach XVI-XVIII:

Mapa Śląska z 1905 roku:


 

Figura św. Jana w Katowicach

Pan W.H. nadesłał materiały dotyczące Jana Katowickiego. Problem polega na tym, że według wszelkich dostępnych źródeł pisanych jest to Jan Nepomucen ustawiony - jak wiele innych Nepomuków - na rozstajach dróg. Tymczasem figura wcale nie wygląda na Nepomuka! Brak atrybutów, dziwny krzyż opleciony wężem, wiek, włosy, szata - nic się nie zgadza. Odnalazłem obraz Jana Chrzciciela zaopatrzonego w krzyż opleciony podobnie jak w figurze katowickiej. Czyżby dawno temu ktoś pomylił Janów? Na moje oko figura przedstawiać może Jana Ewangelistę. Świadczy o tym młody wiek postaci oraz wąż na krzyżu, co przypominać ma średniowieczną legendę o unieszkodliwieniu przez Jana węża wypełzającego z zatrutego wina. Z drugiej strony brak typowego dla tego przedstawienia kielicha, a figura ma wyraźnie kobiece kształty! Zamieszczam tekst źródłowy oraz zdjęcia.

[...] do dziś zauważalne rozszerzenie na początku ulicy św. Jana jest jedynym śladem w centrum miasta po figurze św. Jana Nepomucena, która stała na skrzyżowaniu dróg przebiegających przez wieś i była swego rodzaju jej centralnym punktem. Projektujący nową ulicę, prowadzącą do dworca, musieli przewidzieć miejsce na to by pojazdy mogły omijać figurę. gdy nie było już dla niej miejsca w centrum młodego miasta przeniesiono ją do Brynowa gdzie przetrwała w dobrym stanie do dzisiaj. [...]

W 1816 wystawiono w Katowicach, w miejscu gdzie dziś od ulicy św. Jana odchodzi ulica Staromiejska, rzeźbioną w piaskowcu figurę św. Jana Nepomucena. Nie sposób dziś ustalić nazwiska fundatora, ani też, jaka szczególna okazja skłoniła ówczesnych mieszkańców Katowic do jej tam umieszczenia. Z analizy dawnych planów wynika, że w tym miejscu krzyżowały się dwie ważne drogi: jedna  wiodąca z Pszczyny i Mikołowa  która przebiegała dzisiejszymi ulicami: Młyńska, Staromiejską i Starowiejską, i druga z kierunku północnego (prowadząca z Chorzowa i Siemianowic), która przecinała katowicki obszar dominalny (dworski), pozostawiając po prawej stronie staw przy dawnej kuźnicy bogucickiej (dzisiejsza aleja W. Korfantego) i biegła dalej na południe dzisiejszą ulicą św. Jana. Figura stała w tym miejscu do roku 1875, kiedy to korzystając z okazji, że brukowano tę ulicę, ówczesne władze miejskie poleciły ją usunąć pod pretekstem, że utrudnia wzrastający ruch uliczny. Wtedy gospodarz brynowski Mikołaj Maczuga zabrał ją i ustawił na swoim gruncie. Pamiętali o niej mieszkańcy Brynowa, a zaświadcza o tym tablica na cokole: Odnowiona na stuletnią rocznicę od obywateli gminy Brynowskiej w roku 1916. [...]

Dopisek W.H: Wiosną 1999 roku ustawiono replikę figury na miejscu, w którym dawniej się znajdowała.

źródło: "Bogiucice, Załęże et nova villa Katowice", wyd."Śląsk", Katowice 1993 wydanie pierwsze, str. 107

 


  Źródła>>
^
@ Bookmark and Share INNE SZUFLADY :::LWOWSKA:::PODRÓŻE:::FOTO:::ŚREDNIOWIECZE:::AUTOR!:::STARE:::PRYWATNE:::©