|
Nepomuceny trzech województw wielkopolskich
(zobacz pełny opis
granic >>) są eleganckie i prezentują wysoką klasę artystyczną.
Ton nadają rzeźby barokowe. Nie spotkacie tu dzikich ludowych
świątków przywodzących na myśl afrykańskie totemy, takich jak na
kielecczyźnie. Jednocześnie są swojskie i znakomicie wtopione w
krajobraz kulturowy Regionu. Ciekawostką są inne niż w innych
regionach kolory, widoczne w polichromiach i w obrazach Jana N. -
sutanny, almucje, stuły i birety są często czerwone, stosuje się
też zieleń i seledyn, a czasem te dwa kolory współgrają ze sobą np.
poprzez zastosowanie ich na odwrociach materii (zobacz: Słopanowo,
Podrzewie, Osieczna, Kąkolewo, Świerczyna, Brenno, Mierzejewo,
Miąskowo, Karśnice, Wieleń, Miejska Górka, Sarbinowo, Grabowo,
Niepart, Prochy, Trębaczów, Opatówek, Grzymiszew, Lewków, Rutwica,
Biskupin, Chomiąża Szlachecka, Zdziechowa, Trzebiszewo).
Poznań był żywym ośrodkiem nepomuckim, w kościele farnym znajdowały
się tu relikwie Jana N. ofiarowane w roku 1737 przez podkomorzego
poznańskiego Franciszka z Bnina Radzewskiego z żoną Zofią z
Czarnkowskich. Przy farze od roku 1732 (16 maja, zaledwie 7 miesięcy
po bulli papieża Klemensa XII zezwalającego na ich tworzenie)
działało Bractwo św. Jana Nepomucena, które w święto swego patrona
(15 i 16 maja) organizowało uroczystości publiczne przy figurze na
rynku. Zachowały się księgi Bractwa, liczącego u swych początków 274
członków.
|
KATALOG
(365 + 30)
|
^ |
ALFABETYCZNIE
|
|
POWIATY: |
|
- Czarnków-Trzcianka (>>)
- Gostyń (część
>>)
- Grodzisk Wielkopolski
(>>)
- Kościan
(>>)
- Leszno
(>>)
|
|
|
|
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
|
Gloger, 1903: Województwo
Poznańskie, przecięte prawie na dwie równe połowy rzeką Wartą (na
lewym brzegu leżała część nieco większa), stanowiło zachodnią część
ziemi Wielkopolskiej, a wysunięte północnym krańcem daleko poza
Noteć, graniczyło tam z Pomorzem, na wschód z województwem
Kaliskiem, na południe z dolnym Śląskiem, na zachód z Brandenburgią.
Ogólnej przestrzeni posiadało mil kwadratowych 294, która rozpadała
się na 4 powiaty: Poznański (162 mil kw.), Kościański (92 mil kw.),
Wałecki za Notecią (30 mil kw.) i ziemię Wschowską (9 mil kw.) |
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 |
-
Poznań (gm. i pow. Poznań, ):
na rynku, u wylotu ul. Wrocławskiej stoi barokowa, ostatnio iluminowana,
kamienna figura Jana N., pochodząca prawdopodobnie z 1724 roku.
Ustawiono ją tam po to, by bronić od częstych powodzi, bo poznańscy
patroni Piotr i Paweł wobec wylewów Warty bywali bezsilni. Jan też nie
zawsze sobie radził - w 1736 roku wielka woda zalała miasto, ale w
zalety świętego nikt nie zwątpił. Figura szczęśliwie przetrwała wojnę, a
wyremontowano ją we wrześniu 2002. Dawniej otoczona była żelazną kutą
barierką, która zniknęła w czasach powojennych, ale została odtworzona
przy ostatnim remoncie
-
Poznań (gm. i pow. Poznań, ):
w ratuszu na rynku eksponowany jest obraz Stanisława Wróblewskiego z
roku 1919 przedstawiający pomnik Jana N. z rynku (zobacz wyżej). Obraz
całkiem udany, tylko żal znacznie ładniejszego otoczenia Jana sprzed 90
lat
-
-
Poznań (gm. i pow. Poznań): na XIX-wiecznych rycinach dostrzec można
Nepomuka przy moście wiodącym na Ostrów Tumski. Widać ją np. na rysunku
J. v. Minuottiego z roku 1833. Nie jest to ten sam, który w tej chwili
stoi na dziedzińcu pałacu biskupiego, przy południowej nawie katedry -
ten z ryciny trzyma krzyż w jednej ręce (zobacz niżej)
-
Poznań (gm. i pow. Poznań, ): na dziedzińcu pałacu biskupiego, przy
południowej nawie katedry jest okazała kamienna figura Jana N.
Przeniesiona tu z
Kobylegopola (dziś dzielnica Poznania), gdzie stała przed pałacem
Mycielskich, i odremontowana w roku 1957. W
źródłach daje się niekiedy spotkać datowanie tego obiektu na rok 1694, a
to z racji daty fundacji wyrytej na cokole (np. Andrzej Jelski w: "Ochrona Zabytków" 1/2,
2003), co czyniłoby z tego Jana najstarszy obiekt nepomucki w Polsce. Jednak śledztwo przeprowadzone przez Brata Wirtualnego M.Z. obaliło ten pogląd.
Oto jego relacja z tych badań:
"Rzeczywiście na cokole znajduje się napis 'Stawiał Fr. Skaławski R.P.
1694'. Na pewno nie jest to napis wykuty przez rzeźbiarza, autora figury.
Nie ten styl i epoka. Nie powstał również raczej przy odnowieniu, o którym
mówi dalsza część napisu, czyli w roku 1890. (...) A tu na dodatek katalog
podaje datę powstania figury na ok. 1730 rok (bez żadnego wywodzenia tej
daty). Gdyby na cokole znajdował się napis z inną datą na pewno autorzy
odnieśli by się do niego i napisali o błędnej dacie na cokole lub uznali,
że jest to prawidłowa data. To przecież opracowanie naukowe i
nieprawdopodobne jest aby autorzy podali inną niż na figurze datę jej
powstania bez komentarza. Reasumując tą kwestię. Napis na pewno nie jest
dziełem twórcy figury. Powstał przy jednym z kolejnych remontów. Na pewno
nie przed 1890 r. Mało prawdopodobne, że przy przenosinach w roku 1957 z
Kobylego Pola. Najprawdopodobniej pod koniec XX wieku. Nie wiem dlaczego
się pojawił i na jakiej podstawie źródłowej się opiera. Wiem, że
informacja w nim zawarta jest błędna. Decydujące znaczenie dla datowania
ma kartusz znajdujący się na lewym boku (patrząc od frontu) cokołu.
Znajdują się na nim herby Nałęcz oraz Odrowąż i inicjały F.S.Ch.P. Jest to
oznaczenie fundatora figury Franciszka Skaławskiego herbu Nałęcz. Herb
Odrowąż odnosi się do jego żony Jadwigi Mieszkowskiej. F. S. Ch. P. to
inicjały oznaczające Franciszek Skaławski Chorąży Poznański. Aby sprawdzić
daty z życia Franciszka Skaławskiego nie trzeba być na szczęście
archiwistą. Biblioteka Kórnicka udostępniła ogółowi Genealogie Szlachty
Wielkopolskiej ze znajdujących się w jej zasobach tzw. tek Dworzaczka.
Włodzimierz Dworzaczek to profesor UAM (zm. 1988), wybitny historyk,
genealog, wydawca źródeł. Z informacji o Franciszku Skałwskim tam
zawartych wynika, że:
1. Z Jadwigą Mieszkowską ożenił się po 1694 r. (ok. 1698)
2. Chorążym poznańskim został w r. 1732/1733. W roku 1737 (tuż przed
śmiercią) awansował i został kasztelanem gnieźnieńskim. Wcześniej (przed
1732) był podczaszym poznańskim. Przed 1712 rokiem nie pełnił
prawdopodobnie żadnego urzędu. Gdyby nawet pełnił to nie mógł to być
urząd chorążego poznańskiego. Urzędy ziemskie były dożywotnie i można było
jedynie awansować. Urząd podczaszego jest o kilka stopni w hierarchii
niżej od chorążego. Niemożliwa jest kombinacja chorąży - podczaszy -
chorąży.
W oczywisty sposób w 1694 r. Franciszek Skaławski nie mógł fundować figury
jako chorąży poznański i mąż Jadwigi Mieszkowskiej. Poza tym był wówczas
około 26 letnim młodym człowiekiem, któremu pewnie nie w głowie były
dewocyjne fundacje.
Jedynym wytłumaczeniem mogłoby być to, że kartusz dodano lub zmieniono na
istniejącej od 1694 r. figurze w latach 1732 -1737 po awansie na chorążego
poznańskiego a przed tym jak został kasztelanem. Jest to jednak
nieprawdopodobne.
Po pierwsze to za wcześnie na Nepomucena w Poznaniu. (Ja też spotkałem się
w różnych prowincjonalnych muzeach, jak Ty w Gnieźnie, z datowaniem rzeźb
JN na XVII wiek. Należy to jednak złożyć, jeżeli nie ma konkretnego
dowodu, a nie spotkałem się z takowym, na karb obiegowych twierdzeń. Barok
potocznie najbardziej kojarzy się z wiekiem XVII. )
Po drugie, w 1694 roku żonaty był z inną kobietą, z którą miał żyjące jeszcze
w 2 poł. XVIII w. córki. Czyli nie wypada zapominać o zmarłej.
Po trzecie był bardzo młody.
Po czwarte kartusz nie wygląda na powstały w innym czasie niż reszta.
Po piąte autorzy KZS datują figurę na ok. 1730 czyli prawdopodobnie nie na
podstawie biografii fundatora (napisaliby po 1732 lub 1732-1737). Tą inną
podstawą mogą być jakieś nieznane mi informacje albo też cechy
architektoniczne zauważalne dla fachowców. To różnica prawie 40 -tu lat.
Reasumując wszystko wskazuje, że figura powstała po 1732 r., a przed 1737
r."
-
Poznań (gm. i pow. Poznań, ): kościół pojezuicki, dziś kolegiata farna - biała figura Nepomuka
w ołtarzu św. Krzyża, w
lewej kaplicy przy prezbiterium. Jest to, wykonana przez Jana Żoka w 1948
roku, kopia zniszczonego w 1945 roku jezuickiej rzeźby. Ołtarz pochodzi
z roku 1743, więc nowa figura zastąpiła starą po ponad 200 latach od jej
stworzenia. Przy farze w roku 1732 założono Bractwo
św. Jana Nepomucena
(>>), stąd w tym kościele prócz tej figury był jeszcze
relikwiarz - zobacz niżej
-
Poznań (gm. i pow. Poznań, ): jeden z elementów polichromii zakrystii
poznańskiej fary (kościół pojezuicki) to wizerunek Jana N. Jest to
popiersie świętego namalowane w otoku w rogu sufitu, uzupełnione o napis
"S-tus Joannes Nepomuc." (nad: Thomas)
-
-
Poznań (gm. i pow. Poznań): kościół pojezuicki, dziś farny - figura
świętego adorującego
krzyż w pierwszej kaplicy lewej nawy, przy wejściu, okazała się być
wizerunkiem innego świętego Jana - jezuickiego świętego z Francji Jana
Franciszka Regis, i jako taka zostaje wykreślona z ewidencji (nad: M.Z.).
Podczas mojej wizji lokalnej rzeźba zasłonięta była po pierś
styropianową tablicą i nie działało oświetlenie. Wszystko to w
połączeniu z podobieństwem ikonograficznym oraz brak wzmianek w źródłach
tłumaczy pomyłkę
-
¿
Poznań (gm. i pow. Poznań): są doniesienia o istnieniu Nepomucena w
skrzydle zachodnim dawnego kolegium jezuickiego. To wspólny z farą
zespół zabudowań. Tam jest teraz Urząd Miejski (uwaga: do sprawdzenia!) (nad: M.Z.)
-
Poznań (gm. i pow. Poznań): w kościele św. Józefa odnaleźć można
ładnego drewnianego Nepomuka z XVIII wieku
-
Poznań (gm. i pow. Poznań): obraz Jana N. z Matką Boską w otoczeniu
aniołów dzierżących gwiazdy w ołtarzu kościoła św. Antoniego Padewskiego (franciszkanów) przy ul. Ludgardy pochodzi z roku 1775, lecz
przemalował go Hieronim Späth w roku 1893.
Odwiedziłem ten kościół 2007-11-22 i nie udało mi się znaleźć tego
obrazu, być może nie jest eksponowany. Wyczytałem za to informację, że
przy drugim filarze prawej nawy bocznej był niegdyś ołtarz nepomucki,
lecz wtórnie umieszczono w nim obraz MB Samotrzeciej. Znalazłem ten
ołtarz - zachodzi więc pytanie, czy obraz z 1775 roku był pierwotnie na
wyposażeniu tego ołtarza? Kształt obrazu zdaje się pasować do ołtarza.
Lecz gdzie obraz jest teraz? (uwaga: należy sprawdzić w źródłach)
-
Poznań (gm. i pow. Poznań): w tym samym kościele franciszkanów przy ul. Ludgardy (zobacz wyżej) jest biały Nepomuk, z rękami rozłożonymi (nad: J.G.). Ja byłem tam ponownie w końcu 2008 roku i nie udało mi się zobaczyć tego Jana
-
-
Poznań-Garbary (gm. i pow. Poznań): niedaleko Warty, przy kościele Bożego Ciała, w latach 50-tych
XVIII wieku stała jeszcze jedna figura Jana N., dziś nieistniejąca. Czy figura,
na którą Karmelici otrzymali materiał od Magistratu (1747) jest właśnie tą
figurą, figurą z Rynku czy też jeszcze inną rzeźbą?
-
Poznań-Garbary (gm. i pow. Poznań, ): w tymże pokarmelickim kościele Bożego Ciała
przy ulicy Strzeleckiej 40 odnaleźć
można owalny obraz nepomucki z połowy XVIII wieku, w rokokowej ramie
-
Poznań-Garbary (gm. i pow. Poznań, ): w kościele Bożego Ciała jest regencyjny konfesjonał z wizerunkiem Jana N. z lat
1738-1740
-
Poznań-Garbary (gm. i pow. Poznań, ): w kościele Bożego Ciała,
na
ścianie po prawej stronie prezbiterium wisi barokowy obraz
przedstawiający apoteozę Jana N.
Anioł przynosi Janowi wieniec chwały od widocznej w rogu MB ze Starej Boleslavi
(nad: P.K.)
-
Poznań (gm. i pow. Poznań): w kościele Bernardynów przy Placu
Bernardyńskim, w lewym rogu prezbiterium stoi biały Jan N. z krzyżem
(nad: J.G.)
-
Poznań-Śródka (gm. i pow. Poznań, ):
w pofilipińskim kościele św. Małgorzaty przy Rynku Śródeckim jest
nieduży biały Nepomuk z rozłożonymi rękami (nad: J.G.)
-
Poznań (gm. i pow. Poznań, ): w Muzeum Etnograficznym przy ulicy
Mostowej 7 przechowywany jest
drewniany Jan N. z
Kuchar (gm. Gołuchów, pow. Pleszew), oczywiście w stylu ludowym.
Ustawiony jest na wysokim drewnianym profilowanym słupie i chroniony
piramidalnym daszkiem. II połowa XIX wieku (MNP Esz4921) (nad: Bajarka)
-
Poznań (gm. i pow. Poznań, ):
w kościele św. Wojciecha przy ul. Św. Wojciech 1, w Krypcie Zasłużonych,
przechowywana jest niewielka figurka Jana N. w aureoli, z uszkodzoną
lewą dłonią i bez krzyża (nad: JJK <- AniaS)
-
Poznań-Antoninek (gm. i pow. Poznań): naprzeciw Młyńskiego Stawu, przy
ul. Browarnej na Antoninku jest krępa kamienna figura Jana N. na wysokim cokole, wśród drzew.
Na pierwszy rzut oka kojarzy się raczej ze świętym Mikołajem grożącym
palcem niegrzecznym dzieciom
|













|
 |
|
Poznań |
pow. Poznań |
gm. Poznań |
ul. Lubrańskiego 1 |
|
 |
W magazynie Muzeum Archidiecezjalnego przechowywana
jest drewniana polichromowana rzeźba ludowa Jana N. w eleganckim
kontrapoście, o wysokości 92 cm, pochodząca z
Siekierek
(gm. Kostrzyń, pow. Poznań, depozyt tamtejszej parafii), z XVIII wieku. Cechą charakterystyczną jest
- niestety - brak głowy. Pozostał jedynie ułomek twarzy. Utrącone
fragmenty krzyża, pęknięcie idące przez pierś postaci, zniszczona
polichromia (nad: P.K.) |
|
 |
|
Poznań |
pow. Poznań |
gm. Poznań |
ul. Lubrańskiego 1 |
|
 |
W magazynie Muzeum Archidiecezjalnego przechowywana
jest drewniana polichromowana rzeźba ludowa Jana N. o wysokości 55 cm,
pochodząca z kapliczki z okolic Poznania, z XIX wieku. Cechą charakterystyczną jest
brak dłoni i krzyża, długa niebieska stuła i statyczność ujęcia (nad: P.K.) |
 |
|
Poznan-Kiekrz |
pow. Poznań |
gm. Poznań |
|
|
 |
W kościele NMP i Michała Archanioła, w ołtarzu bocznym z
lat 1720-30, znajduje się obraz Jana N. z II połowy XVIII wieku.
Jan trzyma palec przy ustach, ma biret, aureolę krzyż i palmę. W tle scena
Topienia oraz główki anielskie |
|
|
^ |
Powiat Poznań - poza stolicą powiatu (17 +
2) |
|
 |
|
-
Murowana Goślina |
pow. Poznań |
gm. Murowana Goślina |
|
|
|
Na rynku stał przed wojną Nepomuk w towarzystwie Wawrzyńca. Przypomniano o tym podczas
jarmarku w lipcu 2004, kiedy to aktorzy odegrali role figur z pomników i
- uroczyście odsłonięci - zaczęli ze sobą rozmawiać. Był to jeden z
wielu pomysłów mających odtworzyć nastrój przedwojennego miasteczka |
|

 
  |
-
Buk (gm. Buk, pow. Poznań,
):
zaraz za Bukiem (powiat poznański), ale jeszcze przed Wojnowicami, przy
drodze wylotowej na Opalenicę, jest barokowa figura Jana N. z roku 1747 na krępej
kolumnie ustawionej na cokole. Ten ozdobiono we frontowej płycinie tablicą z herbem Nałęcz fundatora, Wiktora Raczyńskiego. W dwóch bocznych widnieje ornament wstęgowo - cegłowy, muszle i liście akantu. Na
kolumnie wijący się napis: Honorem Meum Nemini Da(bo?). Jan jest
mocno skorodowany. Figurę usytuowano na skraju majętności Raczyńskich na granicy z dobrami bukowskimi. Przez ponad 200 lat mieszkańcy Wojnowic pieszo podążający do kościoła w Buku traktowali figurę jako półmetek drogi do kościoła. W 1940 roku Niemiec mieszkający najbliżej figury zrzucił rzeźbę z piaskowca, a ta rozpadła się na części. Poszczególne części przechowano. Usilne starania mieszkanki Wojnowic sprawiły, że proboszcz bukowski ks. Antoni Chilomer zajął się sprawą odbudowy figury. Obecna kolumna jest niższa o około 100 cm. Prawdopodobnie rok nowego poświęcenia figury to 1954
|
 
  |
|
 |
|
¿
Kolniczki /
Boguszynek |
pow. Środa |
gm. Nowe Miasto |
|
|
|
Zapisałem tu
niegdyś znalezioną gdzieś informację, że w kościele
parafialnym znajduje się przeniesiona ze starego kościoła
figura św. Jana Nepomucena z XVIII wieku. Tymczasem JJK odpytał o figurę
tamtejszego proboszcza, który zaprzecza faktowi jej istnienia.
Parafianie podpowiadają, że być może jest w pobliskim kościele w
Boguszynku (uwaga: należy sprawdzić ponownie w obu miejscach) |
|
 |
|
-
Sieraków |
powiat: Międzychód |
gm: Sieraków |
ul. Wieleńska |
|
|
W kościele pobernardyńskim do 1925 roku istniał
ołtarz śś.
Bernardyna ze Sieny, Rocha i Jana Nepomucena, z niewielkim obrazem
Jana N. w zwieńczeniu; niestety ołtarz rozebrano i losy obrazu są
nieznane (nad: P.T.) |
|
 |
|
-
Sieraków |
powiat: Międzychód |
gm: Sieraków |
ul. Wieleńska |
|
|
W dawnym kościele parafialnym, który spłonął w 1817
roku, przechowywano relikwiarz w formie krzyża z
relikwiami (>>)
Świętego -
wymienia go jedna z XIX-wiecznych specyfikacji. Być może za ich
sprowadzeniem do Sierakowa stał także (jak w przypadku poznańskiej
fary) Franciszek Radzewski, który pod koniec życia rezydował w
Sierakowie. Od roku 1746 był tu obchodzony odpust nepomucki (nad:
P.T.) |
|
 |
|
Obrzycko |
powiat: Szamotuły |
gm: Obrzycko |
ul. Kościelna |
|
 |
W bocznym ołtarzu kościoła śśw. Piotra i Pawła, w
szczycie, znajduje się barokowy obraz Jana N. autorstwa Jana Gładysza z
roku 1792 (nad: H.Jakóbczak) |
|
 |
|
Wronki-Zamoście |
powiat: Szamotuły |
gm: Wronki |
ul. Nadbrzeżna |
|
|
Na skarpie Warty, przy kładce biegnącej śladem
rozebranego w latach 50. drewnianego mostu, ustawiono współczesną szablonową
figurę Jana N. na prostokątnym cokole. Na nim umieszczono napis: "WYPŁYŃ
NA GŁĘBIĘ / Łk. 5,4 / JAK CHCE TRADYCJA, / STOJĘ TU PRZY DRODZE,
PRZEPRAWIE JA, / + ***** / JAN NEPOMUCEN / PREZBITER W PRADZE CZESKIEJ,
MĘCZENNIK, BY CIĘ WESPRZEĆ, UTRUDZONY PRZYJACIELU, / W WĘDRÓWCE DO CELU
PODRÓŻY, / PILNIE BACZ, BY DOBREGO CELU // WESTCHNIJMY WSPÓLNIE, A
ZNAJDZIESZ / WSPOMOŻENIE U NASZEGO / OJCA NIEBIESKIEGO AMEN. // W ROKU
PAŃSKIM 2014, / PRZYWRACAJĄC DAWNY KULT ŚWIĘTEGO / NA ZIEMI WRONECKIEJ".
Obiekt ufundowany przez członka Towarzystwa Miłośników Ziemi Wronieckiej
Piotra Franka w roku 2014 |
    |
 |
|
Sokolniki Małe |
powiat: Szamotuły |
gm: Kaźmierz |
nr 9 |
|
 |
Koło remizy znajduje się polichromowana figura Jana N. na ceglanym
cokole. Na tym miejscu stoi od czasu remontu w roku 2010. W roku 1996
podczas rozbiórki cokołu znaleziono skrzynkę, a w niej butelkę, w której
na papierowej karcie zapisana była historia figury, niestety nie do
odczytania. Odtworzone staraniem mieszkańców losy obiektu mówią, że
pierwszą, drewnianą figurę ufundował dziedzic Sokolnik Małych, pan
Jarochowski. Ustawiono ją przy drodze nad stawem, gdzie przetrwałą do
parcelacji majątku w roku 1904. Zgodnie z pruską ustawą germanizacyjną
powstała tu kolonia niemiecka, a teren z figurą przypadł koloniście
Johannowi Schmidtowi i jego trzem dorosłym synom, którzy wrzucili ją do
stawu. Ojciec zaś postanowił ją zniszczyć i wykorzystać jako drewno
opałowe. Miejscowe podanie mówi, że kiedy podniósł w górę siekierę gotową do zdruzgotania
figury, doznał dziwnego drżenia, stanął jak skamieniały, ręka mu opadła,
nie zadając zamierzonego ciosu. Lęk go ogarnął, a nie chcąc się do tego
przyznać, ukrył figurę w stodole pod słomą. Tam jednak sprofanowano ją
potwornie. Nie jest jasne, czy później na cokole ustawiono starą drewnianą
figurę, czy też jest następczynię, wykonaną z kamienia, jednak rzeźba
byłą na swym cokole, kiedy we wrześniu 1939
roku Niemcy podjęli próbę jej zniszczenia. Kolejną, tym razem udaną,
przeprowadzili w grudniu
tego roku. Samą rzeźbę następnym rankiem 17 grudnia zabrał i ukrył w
oborze gospodarz Piotr Płocharz wraz z synami. Po wojnie figurę
przywrócono i ponownie poświęcono (uwaga: ustalić ew. fakt i moment zmiany
drewnianej rzeźby na nową kamienną) (nad: remekka) |
   |
 |
|
Połajewo |
powiat: Czarnków-Trzcianka |
gm: Połajewo |
|
|
|
W kościele znajduje się rzeźba Jana N. z przełomu wieków XVIII i
XIX, utrzymana w stylu rokokowo-ludowym (uwaga: należy się upewnić,
że chodzi o to Połajewo, a nie - jak w przypadku informacji o
ołtarzu z obrazem JN - o Połajewo na
Kujawach >>) |
 |
|
Skrzatusz |
pow. Piła |
gm. Szydłowo |
|
|
 |
W kościele
Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny przechowywana jest
srebrna plakieta z warsztatu G.W. w Nysie, działającego w
latach 1719-31. Jest to dar J. Brandtschowskiego z roku
1727. Wykonana ze złoconego srebra, repusowana i
grawerowana, opatrzona puncą Nysy - lilią. W owalu widoczny
pomnik Jana N. na cokole, z pięcioma gwiazdami wokół głowy.
Krzyż i palma, widoczny napis "IOA: IAC: / BRANDT /
SCHOWS / KIJ" (nad: H.Jakóbczak, za:
www.rocznikskrzatuski.pl, 07/2015, strona 118) |
|
 |
|
Wełna |
powiat: Oborniki |
gm: Rogoźno |
|
|
 |
W drewnianym kościele Podwyższenia Krzyża jest
malowidło przedstawiające Jana N., najprawdopodobniej dzieło
pochodzącego z Moraw poznańskiego franciszkanina z Adama Swacha [ur.
1668 w Daczycach na Morawach - zm. 1747 w Poznaniu, tworzącego
w Lądzie, Poznaniu, Pyzdrach, Łowiczu, Krasnymstawie, Studziannej,
Owińskach i Jarosławiu (>>)]
z lat 1728-31 |
 |
|
Gogolewo |
powiat: Śrem |
gm: Książ Wielkopolski |
nr 21 |
|
 |
W kościele p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego jest
obecnie figura z kapliczki. Kapliczka ta stoi przy dawnej szkole, przy
bocznej drodze prowadzącej na cmentarz i do drewnianego kościoła nad
Wartą, po jej lewej stronie. Tam, na prostopadłościennym cokole
rezydowała niegdyś barokowa drewniana figura Jana N. z XVIII wieku.
Kapliczka została zniszczona podczas II Wojny Światowej, potem
odbudowana, a ostatnio (2016) zastąpiona współczesną (zobacz niżej).
Figura została ukryta przez mieszkańców i wróciła na swe miejsce po
wojnie, gdzie stała do lat 90. ze względu na ogólne zniszczenie
spowodowane wpływem czynników atmosferycznych trafił do pracowni
konserwatorskiej. Zadania renowacji podjęła się Maria Strzałko -
Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków. Zaleceniem konserwatora
była ochrona barokowej rzeźby przed działaniem deszczu i słońca dlatego
figura trafiła do wnętrza pobliskiego kościoła p.w. Podwyższenia Krzyża
Świętego gdzie obecnie stoi przy bocznej ścianie po lewej stronie nawy.
Wykonana z drewna dębowego, polichromowana i złocona (nad: P.K., uzup:
dzidek1960) |
|
 |
|
Mchy |
powiat:
Śrem |
gm:
Książ Wielkopolski |
nr 44 |
|
 |
Koło remizy i w bliskości stawu murowana
i tynkowana dwukondygnacyjna kapliczka - dawniej barokowa
XVIII-wieczna, później kompletnie przerobiona. W dolnej
wnęce polichromowany płaskorzeźbiony wizerunek Jana N., na
górze św. Wawrzyniec. Są to kopie oryginalnych obiektów,
przechowywanych dziś w parafii (zobacz niżej), wykonane
przez Piotra Szymkowiaka po II wojnie światowej
(uzup: dzidek1960) |
|
 |
|
Mchy |
powiat:
Śrem |
gm:
Książ Wielkopolski |
nr 28 |
|
|
W pomieszczeniach parafii przechowuje się
oryginalny XVIII-wieczny polichromowany płaskorzeźbiony wizerunek Jana N.
z kapliczki koło remizy (zobacz wyżej). Podczas II wojny światowej
ta
płaskorzeźba oraz jej towarzysz - św. Wawrzyniec - zostały zniszczone i wrzucone do stawu. Maria Plackowska ukradkiem je zebrała i ukryła w rodzinnym
grobowcu. W 1945 roku, zaraz po zakończonej wojnie,
wszystkie elementy figur zostały poskładane i posklejane.
Odbudową kapliczki zajął się Andrzej Lampasiak. W
późniejszym czasie przeprowadzono prace konserwatorskie,
które potwierdziły, że oba świątki pochodzą z pracowni braci
Pralińskich. Wykonane są z drewna dębowego, polichromowane i
złocone. Niestety obiekty te nie są
dostępne do oglądania. Dzisiejsze figury znajdujące się w
kapliczce są "kopiami" wykonanymi przez Piotra Szymkowiaka
(zobacz wyżej)
(nad: dzidek1960) |
|
 |
|
Mchy |
powiat:
Śrem |
gm:
Książ Wielkopolski |
nr 28 |
|
 |
W kościele p.w. św. Marcina Biskupa
(zobacz wyżej)
znajduje się drewniana rokokowa rzeźba Jana N. malowana na
biało ze złoceniami. Stoi przy jednym z bocznych ołtarzy
poświęconych Matce Bożej (nad: dzidek1960) |
|
 |
|
Wieszczyczyn |
powiat:
Śrem |
gm:
Dolsk |
ul. Kościelna 30 |
|
|
Przy kościele Św. Rocha są dwie kaplice.
Jedna z 1849 roku poświęcona jest Janowi N. |
|
 |
|
Lwówek |
powiat: Nowy Tomyśl |
gm: Lwówek |
ul. Świętojańska |
|
 |
W gotyckim kościele NMP Wniebowziętej, przy prawym
filarze, stoi kamienna (?) figura Jana N. w gwiaździstej aureoli (nad:
P.K.) |
 |
|
Brody |
powiat: Nowy Tomyśl |
gm: Lwówek |
|
|
|
W drewnianym kościele św. Andrzeja (zobacz wyżej), w
prawym ołtarzu
znajduje się górny obraz z wizerunkiem Jana N. (nad: Pietrosul) |
|
c

 
 
 
 |
-
Kęszyca (gm. i pow. Międzyrzecz): w starym, ceglanym kościele św.
Marcina piękny olejny obraz Jana N. adorującego krzyż. Przed Janem
otwarta Księga, czaszka i klepsydra (nad: U.J.S. -> JJK)
-
Pszczew (gm. Pszczew, pow. Międzyrzecz,
):
betonowa figura Św. Nepomucena znajdowała się na rozjeździe dróg w
kierunku Stołunia i Międzychodu. Urząd Gminy, animowany również przez
Towarzystwo Miłośników Pszczewa, sfinansował remonty wszystkich
kapliczek w gminie, a więc również tej. Remont polegał na podwyższeniu
cokołu i wykonaniu nowej figury (zobacz niżej) - niestety stara betonowa
figura zalega w głębokim nieposzanowaniu na placu Zakładu Usług
Komunalnych
-
Pszczew (gm. Pszczew, pow. Międzyrzecz,
):
w miejscu starej betonowej figury JN wyrzuconej podczas remontu (zobacz
powyżej) stanęła drewniana rzeźba JN, wykonana przez H. Grudzień,
ustawiona została w dniu 31.12.2005. Polichromowana - choć farba złazi
już po trzech latach, ma tylko trzy gwiazdy w aureoli (nad: JJK)
-
Trzebiszewo
(gm. Skwierzyna, pow. Międzyrzecz,
):
we wnęce na ścianie kościoła nad wejściem głównym neoromańskiego
kościoła pod wezwaniem Jana N. jest rzeźba JN. Na oko drewniana,
polichromowana, w gwiaździstej aureoli, z palmą w ręku. Ładna, o cechach
barokowych - zapewne starsza niż kościół i umieszczona tu wtórnie
-
Trzebiszewo
(gm. Skwierzyna, pow. Międzyrzecz,
):
w neoromańskim kościele pod wezwaniem JN jest wizerunek Jana N. na
feretronie (nad: JJK)
-
Trzebiszewo
(gm. Skwierzyna, pow. Międzyrzecz,
):
w neoromańskim kościele pod wezwaniem JN jest obraz Jana N. (nad: JJK)
-
Brójce
(gm. Trzciel, pow. Międzyrzecz): figura Jana N. w ołtarzu głównym w tutejszym
neogotyckim kościele
-
Bledzew (gm. Bledzew, pow. Międzyrzecz): XVIII-wieczna kamienna
figura JN na rynku ustawiona na bielonym cokole. Jan ma aureolę, w
której zostały tylko cztery gwiazdy
|




 |
 |
|
Sokola Dąbrowa |
powiat: Międzyrzecz |
gm: Bledzew |
|
|
 |
W centrum wsi, przy kościele Wniebowzięcia NMP, stoi
kamienna figura Jana N. z 1867 roku na cokole (nad: Pietrosul) |
|
 |
|
Stary Dworek |
powiat: Międzyrzecz |
gm: Bledzew |
|
|
 |
Przy drodze do Zemska kamienna rzeźba Jana N. stoi,
jako jedna z figur, na przyporze trójbocznego cokołu okazałej barokowej
kapliczki NMP. Obiekt został odnowiony w roku 2014 (nad: Pietrosul) |
|
 |
|
Dobino |
powiat: Wałcz |
gm: Wałcz |
|
|
 |
Na rozstajach, pod osłoną starych drzew, stoi smukła
ceglana kapliczka słupowa. W jej niszy umieszczono figurę Jana N. w
birecie, z krzyżem |
|
 |
|
Rutwica |
powiat: Wałcz |
gm: Tuczno |
|
|
 |
Szachulcowy kościół filialny z XVII wieku, w wieku
XVIII lub XIX uzyskał wezwanie Jana Nepomucena, parafia św. Anny w
Strącznie, dekanat Wałcz (wpis do rejestru zabytków nr 352 z
28.08.1961). Wewnątrz ołtarz z obrazem - ale nie może to być Jan N. Jest
bez zarostu, aureoli i biretu, adorujący kielich z hostią ustawiony na
księdze zamiast krzyża (nad: M.B.) |
|
 |
|
Marcinkowice |
powiat: Wałcz |
gm: Tuczno |
|
|
 |
Za wsią, przy drodze do Tuczna, pięknie usytuowana na
wzgórku i otoczona sosnami, stoi figura św. Jana Nepomucena. Na masywnym
cokole, murowanym, otynkowanym, z wnęką, gzymsami, wolutowymi spływami i
wyobrażeniem gwiazd oraz krzyża. Parafia św. Katarzyny -
Marcinkowice; dekanat Mirosławiec (nad: M.B.). U podnóża pięknej
kamiennej polichromowanej figury JN pomiędzy literami KK widnieje data 1775 (źródła podają 1875) oraz rycerski kartusz
herbowy (uwaga: figura ma cechy barokowe - data XIX-wieczna jest mniej
prawdopodobna). Niestety Jan nie jest w dobrym stanie - w roku 2010 miała
głowę owiniętą drutem, a w 2018 głowy nie było. Mam nadzieję, że została
zabezpieczona i po remoncie obiektu wróci na swoje miejsce (wpis do rejestru zabytków nr A-630 z 5.09.1989) |
   |
 |
|
Marcinkowice |
powiat: Wałcz |
gm: Tuczno |
|
|
|
Szczyt północnej kaplicy kościoła św. Katarzyny ozdobiony jest
płyciną, a ta malowidłem przestawiającym świętego w szatach kapłańskich,
w birecie, w trzema gwiazdami nad głową. Przyznaję mu status nepomucki,
ale sprawa wymaga zbadania, a identyfikacja ostatecznego potwierdzenia |
|
 |
|
Rusinowo |
powiat: Wałcz |
gm: Tuczno |
nr 33a |
|
 |
Przy starej brukowanej drodze stoi murowana kapliczka
słupowa z prawosławnym (!) krzyżem z poprzeczką na szczycie. W górnej
wnęce polichromowana figura św. Jana Nepomucena |
|
 |
|
-
Mielęcin |
powiat: Wałcz |
gm: Człopa |
|
|
|
Był tu niegdyś kościół pod wezwaniem Jana Nepomucena
wchodzący w skład dekanatu Mirosławiec,
ale spłonął i został zastąpiony nowym poświęconym MB Bolesnej (nad: M.B.) |
|
|
^ |
Powiat Leszno (31 + 3)
zobacz na mapie Google (>>)
|
Tereny obecnie uznane za tzw. Ziemię
Leszczyńską, czyli dzisiejsze powiaty:
Leszno
(>>), Kościan
(>>), Wolsztyn
(>>), Rawicz
(>>), Ostrów Wielkopolski (część
>>),
Gostyń (część,
>>) i Grodzisk Wielkopolski
(>>), nie stanowiły ziemi w znaczeniu historycznej jednostki
terytorialnej, choć taki takie pojęcie jest popularnie używane. Obszar
ten pozostawał pod panowaniem książąt głogowskich do roku 1313. Wtedy
Władysław Łokietek i rycerstwo wielkopolskie wznieciło zbrojny bunt
przeciwko ich władzy i odzyskało te obszary. Lata 1331-32 to potyczki
króla Czech Jana Luksemburskiego z Łokietkiem, który odzyskuje ten
obszar, jednakże bez Ziemi Wschowskiej, która to zostaje przyłączona do
Polski dopiero przez Kazimierza Wielkiego w 1343 roku. Wtedy też
sytuacja stabilizuje się i granica pomiędzy Polską a Śląskiem trwa aż do
roku 1793.
Król Polski Stanisław Leszczyński, którego gniazdo
rodzinne to właśnie Leszno, był zarażony wirusem nepomuckim
(zobacz >>). Mówił o Janie jako o swym niebieskim bracie stryjecznym,
nawiązując do rodzinnej legendy o pochodzeniu rodu z Czech. Z okazji
kanonizacji wygnany monarcha zdobył z niemałym trudem
relikwie Janowe (>>) i
ofiarował je katedrze w Blois we Francji. Wirus ten przeszedł na jego
córkę Marię, królową francuską od roku 1725 - wprowadziła ona kult św.
Jana do Wersalu, fundując tam jego ołtarz.
Opieka medialna Panoramy Leszczyńskiej przyniosła
owoce: czytelnicy nadsyłali zgłoszenia kolejnych obiektów nepomuckich!
Zobacz np. Jana z Grabonogu (>>).
Na podstawie nadesłanych materiałów ukazało się już siedem artykułów
nepomuckich! Wiele obiektów nepomuckich z tego regionu strony te
zawdzięczają Bratu Wirtualnemu A.P. (zobacz
osobną stronę wystawy jego fotografii >>)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-
Rydzyna (gm. Rydzyna, pow. Leszno): figura Jana Nepomucena znajdująca
się w kościele pw. św. Stanisława. Fundator kościoła i figury to
Aleksander Józef Sulkowski, który w 1735 r. kupił Rydzynę od Stanisława
Leszczyńskiego. Datowanie figury - około 1750 roku (nad: A.P.)
-
Kłoda (gm. Rydzyna, pow. Leszno): tutejszy rzeźbiarz
wykonał w roku 1979 współczesną kopię Nepomuka z Garzyna -
zobacz wyżej (>>).
Zamawiającym był pewien kolekcjoner. Ta nazwa jednak nie bardzo pasuje do
osoby tego typu. Nie bawmy się w political correctness - to zwykły
złodziej (>>)! Oryginalna rzeźba
została wymieniona na nową
|
|
|


 |
-
Pawłowice (gm. Krzemieniewo, pow. Leszno):
barokową kamienną figurę Jana ustawiono (zapewne wtórnie) na cmentarzu,
pod ceglanym otwartym łukiem. Rzeźba mocno skorodowana, lecz dobrej
klasy (nad: A.P.)
-
Mierzejewo (gm. Krzemieniewo, pow. Leszno): tutejsza
statyczna (XIX/XX wiek) figura Jana N.
z palma i aureolą, stojąca na
prywatnej posesji należącej do pani Wiesławy Smektały ma ciekawą historię.
Ona także opowiedziała nam historię związaną z rzeźbą. Stojąca na
betonowym cokole figurka św. Jana Nepomucena postawiona została około 150
lat temu. Nieznany jest człowiek, który ją stworzył. Przez okres wojny
została przechowana w stodole, natomiast w 1944 roku posadowiono ja na nowym
cokole. W 1974 roku w gospodarstwie na terenie którego stoi figura wybuchł
pożar. Płonęła stodoła. Mocny wiatr zaczął zagrażać sąsiednim budynkom
mieszkalnym zbudowanym z drewna. Zrozpaczony sąsiad, nieżyjący już dziś p.
Springer, obiecał, że jeśli pożar oszczędzi jego gospodarstwo, będzie
opiekował się ta figurą aż do swej śmierci. Gospodarstwo ocalało z pożaru,
a szczęśliwy właściciel do ostatnich swych dni dbał o to, aby figurka
prezentowała się okazale. W tym roku uczniowie szkoły podstawowej z Drobnina odbyli w tym miejscu lekcję historyczna poświęcona postaci
świętego. Figurze tej poświęcony był artykuł w Panoramie Leszczyńskiej z
maja 2002 (nad: A.P.)
|


 |
 |
|
Oporowo |
powiat: Leszno |
gm: Krzemieniewo |
|
|
|
W tym samym kościele NMP (zobacz wyżej) znajduje się
dodatkowo kilka nepomuckich tabliczek wotywnych z XVIII wieku (uwaga:
sprawdzić na miejscu. źródła podają nawet wiek XVII, co jest wątpliwe) |
|
|
|
-
Garzyn |
powiat: Leszno |
gm: Krzemieniewo |
|
|
|
Murowana kapliczka nepomucka z wnęką. Oryginalna rzeźba Jana
Nepomucena została z niej ukradziona (>>)
- na zamówienie kolekcjonera-złodzieja
rzeźbiarz z Kłody wykonał w 1979 r. współczesną kopię (zobacz niżej), a rzeźby zostały
zamienione! Zobacz dalsze szczegóły (>>)!
Na kapliczce, niedawno odnowionej, tablica z datami 1945 i 2011
(nad: A.P.) |
|
|
 
 
 
 
 
  |
-
Osieczna (gm. Osieczna, pow. Leszno): piękna kamienna rzeźba
Jana N. w typie ludowym na rozstajach dróg
- Leszno - Śrem. Wyróżnia go nietypowa i niekanoniczna ilość gwiazd oraz
oczy w typie Simpsonów. Niedawno (marzec 2004) ta piękna figurka została
odnowiona przez właściciela pobliskiej posesji. Postawił
ogrodzenie wokół niej oraz podświetlił ją od dołu. Wieczorem wygląda ponoć
pysznie (nad: A.P.)
-
Osieczna (gm.
Osieczna, pow. Leszno): w wirydarzu klasztoru franciszkanów-reformatów
barokowa kamienna rzeźba JN. Do roku 1939 tworzyła zwieńczenie ozdobnej
kapliczki barokowej z 1716 ustawionej na dziedzińcu przed klasztorem,
zniszczonej przez Niemców
-
Osieczna (gm. Osieczna, pow. Leszno): w
bocznym ołtarzu w kościele franciszkanów-reformatów św. Walentego jest
obraz Apoteozy JN, w ramach z ornamentami rokokowymi, z XVIII wieku.
Jan, z krzyżykiem zawieszonym na łańcuszku i czerwoną stułą na szyi
unosi się na obłokach, duży anioł w górnym rogu obrazu trzyma krucyfiks,
a poniżej małe putto (bezskrzydłe) z palcem na ustach zajmuje się
atrybutami: otwartą księgą, kluczem i palmą. Na księdze leży też drugi
przedmiot, nieco tajemniczy - jest to być może szarfa i kółko, na którym
zawieszono klucz - taki barokowy breloczek. W dolnym rogu - scena
Topienia
-
Świerczyna (gm. Osieczna, pow. Leszno): drewniana figurka Jana
znajduje się w jednym z bocznych ołtarzy kościoła pw. Św. Łukasza
Ewangelisty w Świerczynie. Ostatnio (2018?) została poddana renowacji (nad: A.P.,
uzup: M.N.)
-
Świerczyna (gm. Osieczna, pow. Leszno): przy kościele
św.
Łukasza Ewangelisty stoi figura przydrożna Jana N., umieszczona na cokole z 1929 roku.
Jest to rzeźba
późnobarokowa z II połowy XVIII wieku, piaskowiec (nad: A.P.)
-
Kąkolewo (gm. Osieczna, pow. Leszno) kamienna figura JN stoi sobie
na prywatnej posesji. Pochodzi prawdopodobnie z I połowy XIX wieku. W Kąkolewie
szalała wtedy epidemia cholery. Po jej zakończeniu kowal Jan
Żakowski sfinansował połowę kosztów fundacji figury. Drugą część
sfinansowali wszyscy mieszkańcy Kąkolewa o imieniu Jan, którym udało się
ocaleć od pomoru. Figurka stoi w tej chwili na terenie posesji należącej
do potomka Jana Żakowskiego. Corocznie figurka jest bielona wapnem.
Ostatnio (2004) został dwukrotnie przemalowany (na pstrokato, później
biało)
(nad: A.P.)
|
 
 
 
  |
 |
-
Wilkowice (gm.
Lipno, pow. Leszno): tutejsza barokowa figura Jana N. z 1740 roku umiejscowiona
jest przy ul. Dworcowej, naprzeciw kościoła pw. Błogosławionej Edyty Stein.
Kamienny Jan, w birecie, trzyma krucyfiks oburącz w dość nietypowy sposób,
raczej demonstrując go widzowi niż adorując (nad: A.P.)
-
-
Radomicko (gm. Lipno, pow. Leszno): na cmentarzu przykościelnym stał Nepomuk
barokowy z II połowy XVIII wieku, wykonany z drewna lipowego, około 1,5 m. Na
szyi Jana widoczny złoty medal, zapewne z wizerunkiem MB ze Starej
Boleslavii. Wskutek postępującego zniszczenia (zwłaszcza górnej
części biretu i polichromii) proboszcz tamtejszej parafii chciał przenieść go do kościoła, a na zewnątrz
postawić figurę Jana Pawła II lub innego świętego. Ostatecznie w roku 2005 rzeźba
trafiła do Muzeum Archidiecezji w Poznaniu. Cokół po figurze znajduje
się po wschodniej stronie kościoła. Słup cokołu
jest nowszy niż figura (nad: A.P.)
|
  |
 |
|
Górka Duchowna |
powiat: Leszno |
gm: Lipno |
|
|
 |
W muzeum parafialnym przy kościele MB i św. Michała
eksponowana jest bezgłowa kamienna figura Jana N. pochodząca z kapliczki
w pobliskim Targowisku (pow. Leszno, gm. Lipno - zobacz niżej). Brakuje jej również dłoni, a zniszczona została przez
Niemców w roku 1942 (nad: E.B.) |
|
 |
|
Górka Duchowna |
powiat: Leszno |
gm: Lipno |
|
|
 |
W muzeum parafialnym przy kościele MB i św. Michała
eksponowana jest drewniana polichromowana figura Jana N. w pięciogwiaździstej aureoli (nad: E.B.) |
|
|
|
-
Targowisko |
powiat: Leszno |
gm: Lipno |
|
|
|
Z fiszki informacyjnej figury Jana N. eksponowanej w muzeum parafialnym przy kościele MB i św. Michała
w Górce Duchownej (zobacz wyżej) wynika, że ta bezgłowa kamienna figura Jana N.,
zniszczona przez Niemców w roku 1942, pochodzi z kapliczki
w pobliskim Targowisku. Być może jest to istniejąca do dzisiaj na
rozstajach ceglana
słupowa kapliczka poświęcona dziś św. Józefowi (uwaga: sprawdzić na
miejscu) |
|
|

 |
-
Włoszakowice (gm. Włoszakowice, pow. Leszno): drewniany barokowy Jan
N.
znaleziony w kościele parafialnym (nad: A.P.)
-
Włoszakowice (gm. Włoszakowice, pow. Leszno): od strony Boszkowa
na prywatnym ogrodzonym terenie (sad) stoi Jan N., który z daleka wygląda na
współczesną figurę (nad: A.P.)
-
Boszkowo (gm. Włoszakowice, pow. Leszno): lekarz-ortopeda ufundował współczesną figurkę Nepomuka
wykonaną na jego zamówienie. Buduje dla niej kapliczkę na swojej daczy.
Szacunek!
|
  |
 |
|
Święciechowa |
powiat: Leszno |
gm: Święciechowa |
ul. Lasocicka |
|

 |
Istniało tu
Bractwo
św. Jana Nepomucena
(>>), czego dowodzi wyszukana
przez H.Jakóbczaka w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej oryginalna legitymacja członkowska tego
stowarzyszenia dewocyjnego, wydrukowana w oficynie Michała Wawrzyńca
około połowy XVIII wieku. Bractwo działało przy kościele
farnym św. Jakuba (zobacz wyżej) w dawnym Schwetzkau, które zamieszkałe
było w dużej mierze przez Niemców wyznania katolickiego, na podstawie
zezwolenia papieża Klemensa XII z 16 maja roku 1740. Dokument ten
klasyfikuję jako samodzielny obiekt nepomucki i przypisuję do tej
miejscowości mimo, że fizycznie znajduje się w Bibliotece Kórnickiej PAN. W dolnej części, pod
obrazkiem z wizerunkiem JN, jest miejsce na podpis członka i datę wstąpienia (nad: H.Jakóbczak)
W tej samej miejscowości jest też pseudonepomuk.
Jest to bezbroda figura przydrożna, barokowa, z II ćwierci XVIII wieku,
kamienna. Całość przemalowana, data zatarta. Według Wojewódzkiej Służby
Ochrony Zabytków jest to Jan Nepomucen, według nas - NIE. Ale ta tajemnicza
rzeźba ma dużo uroku. Wypada kontynuować poszukiwania w źródłach celem
dokonania prawdziwej identyfikacji tej postaci, niewątpliwie jakiegoś
duchownego. |
  |
|
 |
|
Kościan |
powiat: Kościan |
gm: Kościan |
ul. Piłsudskiego 34 |
|
|
W polu środkowym lewego bocznego ołtarza, jest obraz ze sceną glorii św.
Jana Nepomucena, barokowy z XVIII wieku. Obiekt był niedostępny z powodu
remontu (nad: M.K., uzup: S.Zobniów) |
|
|
 
 
 
 
 |
-
Kościan (gm. i pow. Kościan):
przy ul Kościelnej figura na murze otaczającym kościół
parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP, późnobarokowa, z 2 połowy XVIII wieku
kamienna, grubo przemalowana
-
Kościan
(gm. i pow. Kościan): na pl. Niezłomnych 1, wysoko na dachu kościoła pw.
Serca Jezusa na tle kościelnej dzwonnicy figura Jana N. z piaskowca (nad:
JJK)
-
Oborzyska (gm.
i pow. Kościan): w tej miejscowości, znanej też jako Stare Oborzyska, na cmentarzu kościelnym
przy alejce do kościoła jest późnobarokowa figura Jana N., II połowa XVIII wieku, kamienna,
bardzo zerodowana i o nieczytelnych już rysach, wymaga pilnej pomocy
-
Widziszewo (gm. i pow. Kościan): na skrzyżowaniu ulic Lipowej i
Podgórnej stoi kamienny polichromowany Jan, zapewne z XIX wieku, w pozie
dosyć statycznej, na marmoryzowanej kolumnie. Na cokole wezwanie:
"Św. / Janie / Nepomucenie / módl się / za nami"
-
Czarkowo (gm. i pow. Kościan): przy ul. Nacławskiej kapliczka przydrożna, murowana, z
ludową kamienną rzeźbą JN o uszkodzonych dłoniach. Kaplicę wyłożono kafelkami (wygląda to obrzydliwie, choć czysto). Data powstania
to 1893 rok (nad: A.P.)
-
Bonikowo (gm.
i pow. Kościan, ): przy kościele, przed domem parafialnym, ustawiono
figurę Jana N. z początku XX wieku, polichromowaną na biało-brązowo
|




 |
|
 
 
 
 
 
  |
-
Lubiń
(gm. Krzywiń, pow. Kościan): piękna przydrożna figura Jana N. przy klasztorze
benedyktynów. Kamienna rzeźba na nowym cokole, z I połowy XIX wieku.
Zobacz plan
sytuacyjny (>>) (nad: A.P.)
-
Lubiń
(gm. Krzywiń, pow. Kościan): w kościele Narodzenia Najświętszej Marii
Panny przy Klasztorze Benedyktynów, w górnej kondygnacji lewego bocznego
ołtarza, piękny obraz Jana N. z językiem w dłoni (nad: JJK)
-
Jerka (gm. Krzywiń, pow. Kościan, ): kopia starej figury Jana N.,
zniszczonej w czasie trwania działań wojennych, znajduje się niedaleko
ronda im. Melchiora Wańkowicza. Odsłonięto go trzy miesiące temu,
natomiast przed wojną stał w tym samym miejscu oryginał. (nad: A.P.) Na
cokole umieszczona jest tablica z nazwiskami 43 ofiar I wojny światowej i
Powstańców Wlkp. Plastycznie najciekawszy jest cokół w formie wiązki
kolumn, na nim ustawiono kapliczkę domkową, a dopiero na jej szczycie -
figurę Jana
|
 
 
 
 
 
  |
|
 
 
 |
-
Śmigiel (gm. Śmigiel, pow. Kościan): na cmentarzu przy kościele
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, za murem przy ul. Farna, na murowanym cokole wysokości 3 m,
stoi rzeźba Jana N. z piaskowca, datowana na przełom XVII/XIX wiek. Jan jest
krępy, pokryty patyną i ma uszkodzona aureolę, która - urwana -
zaczepiła się gdzieś na barku i krucyfiksie (nad: A.P.)
-
Karśnice (gm. Śmigiel, pow. Kościan): w tej miejscowości, zwanej dawniej Białym Jeziorem,
w centrum wsi przy skrzyżowaniu dróg Czacz-Wilkowo Polskie i Nowy
Białcz-Żegrówko, na kolumnie stoi kamienna figura Jana N. w aureoli, przydrożna, z XIX wieku. Jan wykonany jest z piaskowca.
Na zbliżeniu widać, że krzyż został przymocowany do jego ręki za pomocą
kawałka żelastwa.
Zobacz plan
sytuacyjny (>>) (nad: A.P.)
-
Spławie (gm. Śmigiel, pow. Kościan): kamienna figura przydrożna
Jana N. na nowym cokole, o wysokości około 90 cm z lat 40-tych XVIII wieku. Co
ciekawe - wstążki którymi jest ozdobiony wyglądają na zupełnie nowe. Pod
figurką znajdowały się świeże kwiaty, co dowodzi żywości kultu.
Zobacz plan
sytuacyjny (>>) (nad: A.P.)
|


 |
 |
|
Stary Białcz |
powiat: Kościan |
gm: Śmigiel |
|
|
|
W kościele, w szczycie jednego z ołtarzy jest barokowy obraz Jana N. (uzup: S.Zobniów) |
|
|
 |
-
Jarogniewice (gm. Czempiń, pow. Kościan): obok mostku i stawu w
przydworskim parku (dziś dom opieki) późnobarokowa kapliczka ze statuą Jana N.,
druga połowa XVIII lub I połowa XIX wieku, neoklasycystyczny, wysokość około 1
m, wykonany w piaskowcu, późnobarokowa kamienna rzeźba przydrożna na
kamiennej ośmiokątnej kolumnie. Rekonstruowanym w 1951 roku, w tej chwili znowu wymaga
remontu (fotki nadesłane przez A.P.)
|

|



 |
-
Wolsztyn (gm. i pow. Wolsztyn, ):
kamienna figura Jana N. przy kościele NMP, ul. Kocha 38, ustawiona na dwuczłonowym
postumencie zaopatrzonym we wnękę i tablicę z wezwaniem oraz datą 1907
(nad: J.S.)
-
Obra
(gm. i pow. Wolsztyn, ):
w kościele NMP i św. Jakuba, w trzecim ołtarzu, poświęconym Janowi N.,
znajduje się obraz „św. Jana Nepomucen” z około 1766 roku pędzla Józefa
Feliksa Seyfrieda, w ładnej rokokowej ramie. W górnej części ołtarza
umieszczono też płaskorzeźbę Jana N. na chmurkach
-
Obra
(gm. i pow. Wolsztyn, ):
w tej miejscowości leżącej przy trasie 315 z Wolsztyna w kierunku Nowej
Soli, na terenie tutejszego klasztoru
cystersów (>>), a dokładniej na dziedzińcu przed kościołem, stoi
piękna późnobarokowa figura św. Jana Nepomucena, wykonana z kamienia w
1749 roku, zburzona przez hitlerowców w 1940 roku i postawiona na nowo w
1951, z częściowo zrekonstruowanym cokołem. Wzniesiona z fundacji opata
Józefa Michała Loki. Na cokole jego herb Rogala i data (nad: K.S. i A.P.)
-
Kębłowo (gm. i pow. Wolsztyn, ):
na cmentarzu kościelnym kamienna barokowa statua Jana N. z piaskowca z
XVIII wieku. Cokół z wolutami, dawniej z latarnią, całość niefachowo,
choć uroczo (czerwone guziczki!) polichromowana. Mistyczne spojrzenie
Jana nieco zdewaluowało się na skutek nakładania wielu warstw farby -
teraz patrzy on jakby nieco otumaniony. Tuż obok figury św. Jana na
dawnym przykościelnym cmentarzu pochowany został ks. Jan Nepomucen Kunze
(1847 – 1871) budowniczy obecnego kościoła parafialnego
|
 
 
 |
|

 
 
 
 
 
 
 
  |
-
Przemęt (gm. Przemęt, pow. Wolsztyn, ):
nieopodal klasztoru cystersów, przy ul. Opackiej, stoi dorodny Jan N.
(nad: A.P.)
-
Przemęt (gm. Przemęt, pow. Wolsztyn, ):
w kościele pocysterskim św. Jana Chrzciciela znajduje się barokowy
Nepomuk. Ma gołą głowę, a jego biret podtrzymuje cherubin. I
połowa XVIII wieku. Ustawiony na ozdobnej konsoli (nad: A.P.)
-
Przemęt (gm. Przemęt, pow. Wolsztyn, ):
w tym samym pocysterskim kościele farnym św. Jana Chrzciciela
jest również ołtarz nepomucki z lat 1770-80, z ciekawym obrazem
olejnym JN. Adorowany krzyż leży na stole i oparty jest na ludzkiej
czaszce, u stóp JN biret i aniołek z palcem na ustach i zamkniętą księgą
podający Janowi palmę, a w tle scena zrzucenia z mostu (nad: A.P.)
-
Przemęt (gm. Przemęt, pow. Wolsztyn, ):
w tym samym pocysterskim kościele farnym św. Jana Chrzciciela,
na ścianie kaplicy bocznej znajduje się makieta ołtarza z figurką
JN na tle złotych chmur i promieni, z Trójcą Świętą nad nim, zapewne z
XVIII wieku. Nic nie wiadomo na temat samego ołtarza (nad: JJK)
-
Przemęt (gm. Przemęt, pow. Wolsztyn, ):
w kościele św. Jana Chrzciciela (zobacz wyżej), w zakrystii znajduje się
polichromowana barokowa figura Jana N. Nietypowe ujęcie dłoni - prawa
podtrzymuje głowice dużego krzyża. Duża befka, biret, ozdobne sznury
mantoletu (nad: T.C.)
-
Siekówko (gm. Przemęt, pow. Wolsztyn): w centrum wsi stoi okazała
kapliczka - dzwonnica z figurą św. Jana Nepomucena oraz tablicą z 1987
r. upamiętniająca 9 ofiar I wojny światowej i 10 ofiar II wojny
światowej. Według mieszkańców kapliczka wraz z figurką stanęła we wsi
prawdopodobnie około 1945-47 roku
-
Sokołowice (gm. Przemęt, pow. Wolsztyn, ):
na skrzyżowaniu dróg w południowo - zachodniej części wsi znajduje się
kopiec z figurą św. Jana Nepomucena, kryjący wg tradycji ofiary pomoru
-
Wieleń Zaobrzański (gm. Przemęt, pow. Wolsztyn): w kościele
Narodzenia NMP naprzeciwko ambony - barokowa figura św. Jana Nepomucena
z XVIII wieku. Sfotografowanie tego Jana wymagało oficjalnego zezwolenia
wydanego przez parafię w Kaszczorze (na papierze firmowym producenta
baterii :). Zabawne, ale budujące - parafia bardzo dba o swojego Jana.
Nr w rejestrze zabytków: 617 (nad: A.P.)
-
Kaszczor /
Wieleń Zaobrzański (gm. Przemęt, pow. Wolsztyn, ):
w Wieleniu stała jeszcze niedawno figura przydrożna Jana N. na słupie,
późnobarokowa z XVIII wieku, drewniana. Niestety, jak donosi JJK,
wandale pomalowali ja sprayem i trzeba było podjąć radykalne kroki -
przeniesiono ją na plebanię kościoła pw. Św. Wojciecha, oczywiście po
remoncie. Jan ma piękną aureolę ze złotymi gwiazdami - sześcioma!
-
Kaszczor (gm. Przemęt, pow. Wolsztyn, ):
naprzeciwko bramy prowadzącej do kościoła pw. św. Wojciecha - dobrej
klasy barokowa figurka św. Jana Nepomucena wykonana z piaskowca w 1745
r. (fot. nad: A.P.) Rzeźbie skradziono dwa amorki flankujące Jana -
zobacz spis obiektów
skradzionych >>
-
Starkowo (gm. Przemęt, pow. Wolsztyn): Nepomuk stojący na prywatnej
posesji nr 42. Ufundowała go w I połowie XIX wieku Józefa Kosiczyńska
jako akt podziękowania za ocalenie rodziny z pożaru domostwa (bardziej
odpowiedni byłby chyba Florian :-). jego pierwotna lokalizacja to
granica wsi w kierunku Przemętu. Przy nim zatrzymywały się kondukty
żałobne wiozące zwłoki na cmentarz w Przemęcie. W czasie wojny figurka
została uchroniona przed zniszczeniem przez Niemców - przechował ją
proboszcz parafii w Przemęcie. Bardzo dobrze zachowana. Odnawiana była w
2000 roku przez pana Wilczkowiaka z Włoszakowic. Figurka wykonana jest z
drewna lipowego (nad: A.P.)
|
 
 
 
 
 
 |
|
 |
|
|
 |
|
Rawicz-Sarnowa |
powiat: Rawicz |
gm: Rawicz |
ul. F. Nowowiejskiego |
|
 |
W tej dzielnicy Rawicza, dawniej samodzielnej
miejscowości, w kościele św. Andrzeja znajduje się ołtarz z pięknym
obrazem Jana N. Warto zwrócić uwagę na ramę! (nad: A.P.) |
|
|
|
|
Słupia Kapitulna |
powiat: Rawicz |
gm: Rawicz |
|
|
 |
Stała tu figura Jana N. z początku XX wieku, wykonana
ze sztucznego kamienia. Zniszczona przez Niemców, resztki zakopano w
ziemi. W prywatnych rękach zachowała się głowa figury, ocalona przez
Niemca-katolika. (nad: A.P. na podstawie listu ks. Wł. Marzęckiego w
odpowiedzi na akcję Panoramy Leszczyńskiej) |
|
|
|
Wydawy |
powiat: Rawicz |
gm: Rawicz |
|
|
 |
Figurka drewniana Jana N. z końca XIX wieku w nowszej
kapliczce z 1945 roku (nad: A.P.) |
 |
 |
|
Szkaradowo |
powiat: Rawicz |
gm: Jutrosin |
nr 115 |
|
|
Uruchomiony w marcu 2015 roku w budynku starej
piekarni lokalny browar otrzymał nazwę Nepomucen - od kamiennej figury
Jana N. opisanej powyżej. Kupujcie piwo Nepomucen! |
|
 |
|
Dubin |
powiat: Rawicz |
gm: Jutrosin |
|
|
|
Na plebanii przy kościele prawdopodobnie
przechowywana jest stara zniszczona figura Jana N. z kapliczki nad Orlą.
In loco nowa szablonowa figura (zobacz wyżej). Obiekt jest
kompletnym destruktem - kłodą zmurszałego drewna (nad: Dzidek1960) |
|
|

 
  |
-
Miejska Górka (gm. Miejska Górka, pow. Rawicz): figura kamienna Jana
N. na cokole o ciekawej formie, z końca XIX wieku (nad: A.P.). Zdjęcia
wykonane w maju 2009 roku zdjęcia pokazują, że Jan został odświeżony i
odmalowany. Cokół ma teraz żółtobrązowy kolor, mozzeta - czerwony, komża
- biały, a sutanna - czarny
-
Miejska Górka-Goruszki (gm. Miejska Górka, pow. Rawicz): barokowy
ołtarz z obrazem Jana N. w kościele franciszkańskim. (nad: A.P.)
-
Konary (gm. Miejska Górka, pow. Rawicz): w kościele św. Michała, w
ołtarzu głównym, jest rzeźba Jana N. z I połowy XVIII wieku
|

 |
 |
|
Ostrów Wielkopolski |
pow. Ostrów Wielkopolski |
gm. Ostrów Wielkopolski |
|
|
|
W konkatedrze św. Stanisława Biskupa przy placu Stefana Rowińskiego, w
ołtarzu Matki Bożej Nieustającej Pomocy jest naturalnej wielkości rzeźba
Jana Nepomucena autorstwa Władysława Marcinkowskiego. Według "Słownika
geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" (Tom
VII) od roku 1756 istniało tu
Bractwo św. Jana Nepomucena (>>)
(1858-1947) |
|
|
 |
-
Gostyń (gm. i pow. Gostyń,
):
w bazylice filipinów na Świętej Górze jest ołtarz fundowany w roku 1748
przez łowczynię wschowską Zofię z Gruszczyńskich z obrazem Jana N.
Przedstawiono go tam w towarzystwie bodajże św. Antoniego (z lilią),
adorującego MB, nieco łysego i w aureoli
|
 |
|
|
Niepart |
powiat: Gostyń |
gm: Krobia |
|
|
 |
Przy kościele parafialnym, na
postumencie wysokości około czterech metrów, znajduje się polichromowana figura
Jana N. o wysokości około jednego metra (nad: A.P.) |
|
|

 |
-
Wziąchów (gm. Pogorzela, pow. Gostyń): stał tutaj kamienny
posąg Jana N., wykonany najprawdopodobniej w latach 70-tych XIX wieku.
Figura (około 1,5 m), wykonana z ciosanego i gładzonego kamienia,
ustawiona była na wysokim (5-6 m) okrągłym cokole z trójstopniowym
postumentem w miejscu, gdzie nieznany z nazwiska fundator uniknął
tragicznego wypadku, przy drodze z Pogorzeli do Krotoszyna, w narożnika
obecnego boiska szkolnego. Jan został zniszczony - tak jak inne pomniki
w tej miejscowości - podczas II Wojny Światowej. Głowę figury, na której
do dziś pozostały ślady łomu, ocalił kilkunastoletni wtedy Czesław
Młyński, który zakopał ją w ogrodzie. Jego siostrzeniec, pan W.
Pankiewicz, odkopał głowę figury, a jej opis, historię i fotografie
przesłał do Panoramy Leszczyńskiej w odpowiedzi na jej akcję "Szukamy
figur św. Jana Nepomucena" (nad: A.P.)
|

 |
|
 |
-
Grabonóg (gm. Piaski, pow. Gostyń): figurę św. Jana Nepomucena,
patrona Czech postawili miejscowi chłopi w dowód wdzięczności, za to, że
ówczesny właściciel Grabonoga dał im pieniądze za wydzierżawienie pól na
tereny łowieckie. W 1939 roku, kiedy Niemcy likwidowali wszystkie
przydrożne krzyże, figury i świątki, również tę przewrócili. Pod osłoną
nocy miejscowi chłopi, na czele z nieżyjącym już Franciszkiem
Katarzyńskim, przenieśli uszkodzona figurę na strych miejscowej szkoły.
Tam przeleżała przez cały okres okupacji. Potem trafiła do Franciszka
Katarzyńskiego. Przez kilka lat przechowywał ją w paszarni. Gdy powstało
grabonoskie muzeum figura powiększyła jego zbiory. W 1986 roku w
zakładzie kamieniarskim Czesława Nadolnego przeprowadzono jej renowację.
W trzy lata później św. Jan Nepomucen stanął w tym samym miejscu co
przed wojną (nadesłał czytelnik Panoramy Leszczyńskiej, oprac. A.P.)
-
Podrzecze (gm Piaski, pow. Gostyń): figura Jana N. z tej
miejscowości przechowywana jest w nieznanym muzeum, znane jest nam jej
przedwojenne zdjęcie (nad: A.P.) (uwaga: ustalić aktualne miejsce
pobytu)
|
 |
 |
|
Poniec |
powiat: Gostyń |
gm: Poniec |
ul. Kościelna |
|
 |
W szczycie ołtarza w kościele pw. Najświętszej Marii
Panny obraz Jana N. (nad: E.B.) |
|
 |
|
Poniec (dawniej w Sarbinowie) |
powiat: Gostyń |
gm: Poniec |
Rynek |
|
 |
Do 2014 roku pod starym drzewem w Sarbinowie (zobacz
niżej) leżał
250-letni destrukt drewnianej figury Jana N. Figura była bardzo
zniszczona - praktycznie brak twarzy, krzyża, resztki polichromii - co
dodawało jej uroku, lecz fatalnie wróżyło na przyszłość. W czerwcu 2004
roku figurą Jana z Sarbinowa zainteresowała się Wojewódzka Służba
Ochrony Zabytków. A.P. przekazał im pełną dokumentację fotograficzną
oraz plan sytuacyjny miejsca, w którym stoi. Żyliśmy nadzieją, że figura
trafi do muzeum w Gostyniu, a wcześniej zostanie poddana działaniom
konserwacyjnym (8.06.2004), a zdjęcia z lutego 2014, czyli po 10 latach,
dowodziły fiaska tych zamiarów. Pisałem wtedy: "jeśli nie wydarzy się
jakiś cud, to obiekt ten zaraz przestanie istnieć!". I cud się wydarzył:
w 95. numerze lokalnej gazety ABC opisano rozpoczęty w sierpniu 2014
proces renowacji figury w pracowni Daniela Nowackiego z Osiecznej.
Jan został dokładnie oczyszczony i żywicznie posklejany. Zdecydowano się
go pozostawić w stanie destruktu ale dobrze zabezpieczonego przed dalszą
destrukcją. Niestety, po zakończeniu remontu figura zapewne nie wróci już na swe
stare miejsce i zostanie zastąpiona kopią (zobacz niżej) - wyremontowany
oryginał trafił do gabinetu burmistrza Ponieca, a potem do archiwum
urzędu. Jak na razie brak pomysłu na dalszą ekspozycję (nad: A.P., uzup:
dzidek1960) |
     
      |
 |
|
Grodzisk Wielkopolski |
powiat: Grodzisk Wielkopolski |
gm: Grodzisk Wielkopolski |
ul. 3 Maja 1 |
|
|
W kościele pobernardyńskim im. Najświętszego Imienia
Jezus jest kamienna figura Jana
Nepomucena z I połowy XVIII wieku (uwaga: zweryfikować) |
|
 |
|
Grodzisk Wielkopolski |
powiat: Grodzisk Wielkopolski |
gm: Grodzisk Wielkopolski |
ul. 3 Maja 1 |
|
|
W kościele pobernardyńskim im. Najświętszego Imienia
Jezus jest obraz Jana N. z I połowy wieku XVIII (uwaga: zweryfikować) |
|
 |
|
Grodzisk Wielkopolski |
powiat: Grodzisk Wielkopolski |
gm: Grodzisk Wielkopolski |
ul. 27 Stycznia (d. Zamkowa) |
|
 |
Za plebanią farną jest kamienna figura Jana
Nepomucena, a raczej jej destrukt. Na cokoliku-kolumnie przymocowano
fragment tułowia i głowę rzeźby. Nepomuk ten stał kiedyś z drugiej strony plebani, a zniszczono
go w trakcie II wojny światowej, jak wiele innych w tych stronach.
Historię jej zniszczenia i czegoś w rodzaju klątwy z tym związanej
podaje strona grodzisk.wlkp.pl: "Przy dawnej ulicy Zamkowej, a
obecnie ulicy 27 Stycznia stała kiedyś figura św. Jana Nepomucena. W
okresie okupacji hitlerowskiej przy rozbijaniu i usuwaniu tej figury
oraz figury przy kościele klasztornym, zasłynął jeden z miejscowych
Niemców, oficer SS, syn znanego restauratora z ulicy
Bukowskiej. Razem z innymi Niemcami przy pomocy młotów rozbijał figurę
św. Jana Nepomucena, odrywając nogi posągu. Wielu mieszkańców pamięta
doskonale fragmenty figury triumfalnie niesione na Ratusz. Zapamiętano
go jeszcze z innej przyczyny. Kiedy po kolejnym urlopie udawał się na
front, to krzyczał do Polaków stojących na peronie, że nie chce ich tu
więcej widzieć, kiedy ponownie wróci do miasta. Widać Opatrzność
wysłuchała gorących próśb biedaka, bo kiedy ponownie wrócił do Grodziska
nie widział już nikogo. Przywieziono go w metalowej trumnie z
odstrzelonymi nogami. Na nic był uroczysty pogrzeb z kompanią honorową,
orkiestrą, mający zrobić wrażenie na Polakach. Tutaj ludzie zapamiętali
odrąbane nogi figury Jana Nepomucena i jego - odstrzelone" (nad: A.Pi.,
uzup: Pietrosul) |
|
|
|
Grodzisk Wielkopolski |
powiat: Grodzisk Wielkopolski |
gm: Grodzisk Wielkopolski |
|
|
 |
Kompozycja z destruktem kamiennej figury Jana N.
(zobacz wyżej) doczekała się swojego wizerunku namalowanego przez E.B. w
2003 roku - kompozycja ks. Zygmunta Humerczyka (nad: Pietrosul) |
|
 |
|
Woźniki |
powiat: Grodzisk Wielkopolski |
gm: Grodzisk Wielkopolski |
|
|
 |
W kościele klasztornym na północ od miasta (zobacz
wyżej), w szczycie jednego z ołtarzy umieszczono okrągły obraz Jana N. z
krzyżem w rękach. Ciekawym motywem jest szarfa ze stylizowaną różą na szyi - być może to znany od starożytności symbol tajemnicy (sub rosa - w sekrecie) umieszczany na sufitach sal tajnych obrad i konfesjonałów (nad: A.Pi.) |
|
|


 |
-
Prochy (gm.
Wielichowo, pow. Grodzisk Wielkopolski,
): przy mostku, na ośmiokątnym
wysokim cokole kamienna rzeźba Jana N., dosyć statyczna. Polichromowana -
czerwony biret, sutanna i mozzetta
-
Prochy (gm.
Wielichowo, pow. Grodzisk Wielkopolski,
): pochodząca z kapliczki
przydrożnej rzeźba Jana N. na cmentarzu kościelnym umieszczona w
rozgałęzieniu drzewa, II połowa XVIII wieku
-
Trzcinica (gm. Wielichowo, pow. Grodzisk):
przy trasie Parzęczewo-Wielichowo figura przydrożna na nowym
cokole, rzeźba ludowa z XIX wieku, chroniona nieładną osłoną-budką, na
cokole z kamieni
|

 |
|

 |
-
Dalekie (gm.
Granowo, pow. Grodzisk): figura Jana N. sprzed II wojny
światowej, wykonana ze sztucznego (?) kamienia. Jan był długo przechowywany w stodole, dopiero w 1999 roku
został uroczyście postawiony na ceglanym postumencie. Napis na cokole:
"Święty Janie
/
módl /
się za nami /
1999" (nad: Bajarka)
|

 |
 |
|
Łęki Wielkie |
powiat: Grodzisk Wielkopolski |
gm: Kamieniec |
nr 63 |
|
|
Na północnym skraju wsi, przed domem prywatnym, na
dużym
cokole ustawiono barokową kamienna statuę Jana N. Według inskrypcji
fundacyjnej pochodzi ona z 1738 roku, a fundatorem rzeźby był
prawdopodobnie (litery "AZBO" na podstawie) hrabia Adam Opaliński
z Bnina herbu Łodzia, kanonik poznański. Obiekt odnowiono w 1978 roku |
|
|
^ |
Województwo Poznańskie: Ziemia Wschowska
(8 + 1)
dzisiejszy powiat
Wschowa
(część, >>) w woj. lubuskim
zobacz na mapie google >>
|
|
|
|
|
|
|
|
Ziemia Wschowska to położona na granicy Wielkopolski i
X. Głogowskiego (>>) część pow. wschowskiego należąca do d. woj.
poznańskiego oraz południowa część dzisiejszego województwa lubuskiego. Na
stronie Księstwa
Głogowskiego (>>) dokładniej opisano pograniczne Nepomuki z
Przybyszowa (gm. Sława, pow. Wschowa, województwo lubuskie), ze Sławy
(pow. Wschowa, gm. Sława), ze Starego Strącza (gm. Sława, pow. Wschowa,
województwo lubuskie) oraz z Chróściny (gm. i pow. Góra) |
 |
|
Wschowa |
pow: Wschowa |
gm: Wschowa |
ul. Kościuszki 2 |
|
 |
Wśród bogatej polichromii sklepienia kościoła św.
Józefa przy klasztorze franciszkanów (dawniej bernardynów) w lunecie nad oknem znajduje się
fresk przedstawiający spowiedź królowej Zofii u Jana Nepomucena (nad:
dzidek1960) |
|
|
|
-/¿
Nowa Wieś |
pow: Wschowa |
gm: Wschowa |
|
|
|
Z cokołu zniknęła kamienna figurka. Najprawdopodobniej był to
Jan Nepomucen. Brat Wirtualny A.P.
namawia znajomego plastyka, aby na podstawie jego zdjęć wykonał kopię -
kompilację Nepomucena. Zostanie ona umieszczona na oryginalnym cokole
(nad: A.P.) |
|
 |
|
Zamysłów |
pow: Wschowa |
gm: Szlichtyngowa |
|
|
|
Polichromowana figura
Nepomucena stojąca przed murem cmentarza przykościelnego pw. Marii
Magdaleny. Rzeźba stoi na ceglanym cokole i jest osłonięta dwuspadowym
daszkiem (>>) i tylną ścianką (nad: Paulus) |
|
 |
|
Dryżyna |
pow: Wschowa |
gm: Szlichtyngowa |
nr 42 |
|
 |
Na prywatnej posesji znajduje się piaskowcowa
figura Jana Nepomucena z 1738 roku (niektóre źródła podają rok 1730)
(zobacz
artykuł z Gazety Głogowskiej z 6.03.2002 (>>) o tej rzeźbie). W 2009
roku odwiedził ja JJK i donosił, że stoi ona wśród rustifilisów,
koło resztek bramy wiodącej kiedyś do parku przy rokokowym pałacu. Pałac
był własnością Rafała Gurowskiego (1716-1797) , kasztelana poznańskiego
i starosty wschowskiego, posła, szambelana króla Augusta III i mecenasa
sztuki, który właśnie tu zmarł. Fundację figury Jana N. można zapewne
łączyć właśnie z tą wybitną postacią, jako że Gurowski ufundował również
piękną figurę JN w Cieplicach na Śląsku (zobacz >>)
i w Kościelcu.
Inna figura fundacji hr. Gurowskiego znajduje się we Władysławowie w
sieradzkiem (zobacz >>), przy czym tym razem chodzi
raczej o Melchiora Hieronima, brata Rafała (ciekawe, że i we
Władysławowie, i w Dryżynie ufundowano pomniki św. Wawrzyńca, co może
świadczyć o stałej sympatii rodziny do tych postaci). Rafał dał też
swemu synowi imiona Jan Nepomucen. Rzeźba jest wykonana z piaskowca i ma na cokole płaskorzeźbę
przedstawiającą zrzucenie Jana N. z mostu. Rezultat inspekcji P.K.
(2014-04) nie napawał optymizmem. Pomnik był wtedy w nie najlepszym
stanie i wymagał interwencji konserwatora. Korozja piaskowca zatarła
kontury rzeźby. Również cokół był dość mocno
"naruszony zębem czasu". Piaskowcowe płyty odpadły od korpusu cokołu, w
tym przednia scena Zrzucenia. Zniknęły flankujące główną postać
figurki aniołków. W aureoli nie ma już ani jednej gwiazdy. Napis na
tylnej płycie jest w górnej partii łaciński, słabo czytelny, a w
większej dolnej części, być może dodanej później, w języku polskim, być
może częściowo chronostychowanym (>>):
"NIECH BÓG BĘDZIE POCH / WALONY W
ŚWIĘTIYM / IANIE NEPOMUCENIE / PATRONIE ŻYCIA Y SŁAWY / MÓDL SIĘ ZA NAMI
/ ANNO DOMINI 1738 (1730?) / D. 30 IVNII". Proboszcz namawia
parafian do remontu figury - oby nie zaczęli jej "restauracji" metodami
domowymi, bo to może spowodować jej zeszpecenie |
       |
ALFABETYCZNIE
|
|
POWIATY: |
|
|
- Krotoszyn
(>>)
- Ostrów Wlkp. (część
>>)
- Pleszew (>>)
|
- Pyzdry (>>)
- Rawicz (część >>)
- Śrem (część
>>)
|
- Słupca (część, >>)
- Środa Wlkp. (część
>>)
- Września (>>)
|
|
MIEJSCOWOŚCI: |
|
|
|
|
|
|
|
Województwo Kaliskie stanowiło
wschodnią połowę pierwotnej Wielkopolski. Graniczyło na północy z
województwem pomorskiem, gdzie poza Noteć sięgało, na wschodzie z
Inowłocławskiem, Brzesko-kujawskiem i Łęczyckiem, na południe miało
Śląsk i województwo Sieradzkie, na zachód całą długość województwa
Poznańskiego. (...) Herbem jego była Wieniawa, t. j. głowa żubra w
koronie, z pierścieniem, przechodzącym przez nozdrza, na polu w
szachownicę z barwy białej i czerwonej ułożonem. Z północnej części
tego województwa król Stanisław August Poniatowski wydzielił
województwo gnieźnieńskie - zobacz >> |
|

|
|
 
 
 
 
 |
-
Kalisz
(gm. i pow. Kalisz, ): kamienny barokowy Jan
N. na murze klasztoru jezuitów
(dawniej bernardynów),
przy ruchliwym skrzyżowaniu Stawiszyńskiej i 3-go Maja. Ładna rzeźba o
precyzyjnym detalu, wykonana z inspiracji syndyka klasztornego księdza
Jędrzeja Radolińskiego, nieznanego autorstwa. Na początku września 1939
roku Niemcy urządzili koszary Hitlerjugend i uwięzili zakonników. Figura
została przez nich usunięta i zakopana, utrącono też głowę. Po prawie 60
latach wykopano ją z ziemi i ustawiono na dawnym miejscu we wrześniu
2002. Przy tej świątyni, jak przy wielu innych kościołach bernardynów w
Polsce, działało Bractwo św.
Jana Nepomucena (>>) założone w XVIII wieku
-
Kalisz
(gm. i pow. Kalisz, ): w kościele Nawiedzenia NMP - pobernardyńskiego,
obecnie jezuickiego, przy skrzyżowaniu Stawiszyńskiej i 3-go Maja, zobaczyć można
pięknego Jana w bocznym ołtarzu tęczowym (uwaga: jedno ze źródeł
wskazuje, zapewne błędnie, na kościół Serca Jezusa Miłosiernego.
sprawdzić)
-
Kalisz
(gm. i pow. Kalisz, ): w katedrze
św. Mikołaja feretron rokokowy 2 połowy XVIII wieku, z rzeźbą św.
Jana Nepomucena, replika z ołtarza bocznego. Obecnie na stałe
umieszczony w ołtarzu Matki Bożej Szkaplerznej, w dolnej kondygnacji,
flankowany przez dwa aniołki
(nad: T.P.)
-
Kalisz
(gm. i pow. Kalisz, ): w nawie bocznej lewej katedry, tuż przy wejściu do kaplicy
"pod orłami" ołtarz z rokokową rzeźbą świętego Jana Nepomucena.
Figurę Jana ustawiono na obfitych rzeźbionych obłokach (nad: T.P.)
-
Kalisz (gm. i pow. Kalisz, ):
w katedrze św. Mikołaja w lewej nawie, przy ołtarzu bocznym figura
świętego Jana Nepomucena (nad: JJK)
-
Kalisz
(gm. i pow. Kalisz, ): w tutejszym
Muzeum Ziemi Kaliskiej przy ul. Kościuszki 12 umieszczono figurę Jana Nepomucena
znalezioną w pobliskiej miejscowości Opawa (?). Ktoś wyrzucił ją do
śmieci!
|





 |
|
|
Zbiersk |
pow: Kalisz |
gm: Stawiszyn |
|
|
 |
W drewnianym kościele św. Urszuli przechowuje się drewnianą
polichromowaną figurę Jana N. (nad: E.B.) |
|
 |
|
Kościelec
(Kolski) |
pow: Koło |
gm: Kościelec |
|
|
 |
Niedaleko słynnego romańskiego kościoła
(zmasakrowanego przez księdza po roku 2000) stoi piaskowcowa figura Jana N. z połowy XVIII
wieku, w aureoli, z bogato rozczłonkowanym profilowanym i zdobionym cokołem. Fundowana przez Rafała Gurowskiego (1716-1797), starostę kolskiego, przemęckiego, kasztelana
poznańskiego i pruskiego hrabiego, zarażonego wirusem nepomuckim.
Ufundował on także cokół Nepomuka Cieplickiego (Dolny Śląsk
>>), a pierworodnemu synowi dał imię Jan Nepomucen. Dokładny
życiorys pana starosty
tutaj (>>). Na cokole
kartusz w herbem Wczele, a pod nim piękna inskrypcja, która zdaje się
wskazywać na fundację syna Rafała, Jana Nepomucena
Gurowskiego ("Patronie mego Przybrany Imienia"),
czemu jednak przeczy imię Rafał na innym kartuszu. Na pozostałych
bokach cokołu równie rozbudowane napisy, choć trudniej
czytelne
Potomne
niech pamiętają wieki
Że maiąc Wiele Nieprzyiaźnych
Sobie
w Zamysłach Przeszkod
wzywałem Opieki
NEPOMUCENA
Obiecuiąc TOBIE
Patronie mego Przybrany Imienia
Tu Cię wystawić na znak
Zawdzięczenia |
|
       |
| | |