Wiadomości Nepomuckie 2002

Otrzymałem też informację o ukazaniu się publikacji Żanety Groborz - Mazanek pt. " Krzyże, kapliczki i figury przydrożne gminy Tarnowiec" (Kraków 2002)

Porządki na stronie Janów Kielecko-świetokrzyskich sprowokował Brat Wirtualny TP, przesyłając wyciągi z Katalogów Zabytków Sztukiw Polsce, m.in. dawnego powiatu pińczowskiego. Dodałem też sporo Janów Dolnośląskich z własnych zbiorów.

Do Bractwa dołączył Brat Wirtualny M.Z. Na początek przesłał kilka zdjęć Janów Lubelskich.

W nocy z piątku na sobotę nieznani sprawcy - prawdopodobnie szalikowcy wracający z meczu Polska-Łotwa - roztrzaskali figurę św. Jana Nepomucena z Dolinki Służewieckiej w Warszawie, utrącając jej głowę i strącając z cokołu. Figura była niedawno wyremontowana. Policja powiadomiona, szczątki złożono u Dominikanów.

Mój komentarz: brak, bo musiałbym użyć zbyt wielu przymiotników. Na mój alarm odpowedział Tomasz Urzykowski z Gazety Wyborczej / Stołecznej zamieszczając tam artykuł, którego treść jest do przeczytania tutaj.

Już pod koniec tego tygodnia pojawiła się nadzieja dla Nepomuka Służewskiego. Jak donosi piątkowa Gazeta Stołeczna remont figury sfinansować mają jeszcze w tym roku władze Ursynowa oraz firma Hexal Polska. Jan stanie najprawdopobobniej obok kościoła Dominikanów, a na starym miejscu znajdzie się kopia ze sztucznego kamienia. Będziemy mieli dwa Nepomuki Służewieckie!

Górnoślązacy lubią Jana N. - w mieście Będzinie, na skarpie przed kościołem św.Trójcy, wyrósł jak grzyb po deszczu (dokładnie po powodzi,która nawiedziła Będzin) świeżutki (z datą "wrzesień 2002") pomnik Jana Nepomucena. To zadziwiające, że w dzisiejszych czasach ktoś jeszcze pamięta o takich świętych, o zakresie ich "obowiązków" i że stawia im pomniki! (nad: T.P.)

Po wakacyjnej przerwie dotarł kolejny transport od Brata Wirtualnego AP - tym razem Jany z Wydawy, Jan z Długiego Starego, z Konradowa, z Miejskiej Górki, z Elżbietkowa, z Wziąchowa, ze Starego Grodu w Wielkopolsce. Opisy figur bardzo wzbogacają informacje i cytaty pochodzące z listów nadsyłanych do Panoramy Leszczyńskiej w odpowiedzi na jej akcję "Szukamy figur św Jana Nepomucena". Jest to pasjonujące świadectwo historyczne dokumentujące niszczenie figur przez Niemców i komunistów oraz starania mieszkańców zżytych ze swymi Janami o ich uratowanie przed zagładą. Szczególnie ciekawy jest przypadek Wziąchowa, gdzie odkopano głowę Jana zniszczonego podczas wojny!

Koniec września zaznaczył się ujawnieniem dwóch nowych zarażonych bakcylem nepomuckim: Tomka z Krakowa i Michała Z. Nadesłali oni nowe fotografie Janów z Wielgomłyna (dziś: łódzkie) Książa Małego (Małopolska) i Pelplina (Pomorze). Dzięki!

Najstarszy polski Nepomuk?
Podczas wycieczki na Wielkopolskę odnalazłem w Jana na poznańskim Ostrowie Tumskim - stoi na dziedzińcu zabudowań kościelnych, przy południowej nawie katedry Nepomuka na Ostrowie Tumskim. Napis na cokole głosi, że ufundowany został przez chorążego poznańskiego Franciszka Skaławskiego ch już w roku 1694!!!
Czy jest to ten sam, którego dostrzec można na XIX-wiecznych rycinach?

Podczas wycieczki na Wielkopolskę i Kujawy odnalazłem kilka Janów, które wkrótce zamieszczę na tych stronach. Ale przeboejm i rekordem wszechczasów było znalezisko w Muzeum Diecezjalnym w Gnieźnie: 12 rzeźb Naszego Ulubionego Świętego! Datowane od XVII (baaardzo wątpię) do XIX wieku.

Dodałem kilka noych zdjęć, zmniejszając w ten sposób zaległości. Przybyło zdjęcie Jana z Nysy, artykulik na temat Jana z Tarnowa na Kurpiach, Jan ze Złotorii Starej na Mazowszu, Jan ze Lwowa przeniesiony później do Milatyna, Jan z austriackiego Linzu oraz Jan z Wróblewa w Wielkopolsce.

Otrzymałem miły list z Czech, z Pragi, od p. Václava Mošny. Pisze on - słusznie - o pomijaniu przez nas milczeniem czeskiej ery w historii Śląska i Kotliny Kłodzkiej. A na koniec: Posílám do Vaší sbírky fotografií obrázek jedné moderní sochy sv. Jana N., která je umístěna na náměstí města Skuteč ve východních Čechách. Pravděpodobně je od sochaře Hanzíka. Srdečně Vás zdravím z Prahy.

W kolejnym liście p. Mošna nadesłał informacje o kilku Janach z Włoch, jednym z Bukowiny (dzisiaj Rumunia) oraz wiadomość, że Jan z Piska w Czechach utracił podczas wielkiej powodzi jedego z flankujących aniołów. Szczęściwie była to kopia ze sztucznego kamienia, oryginał jest bezpieczny w muzeum.

Podobno w poprzednim numerze czasopisma FOKUS ukazał się tekst "Śladem Nepomucena" czy jakoś podpobnie. Chodziło o figury JN na Podlasiu. Może ktoś z Was ma ten numer?

Do Brata Wirtualnego A.P. zgłosił się lekarz - ortopeda. Okazuje się, że ma współczesną figurkę Nepomuka wykonaną na jego zamówienie. Buduje dla niej kapliczkę na swojej daczy w Boszkowie (to taka znana miejscowość letniskowa w woj. wielkopolskim). Zgłosił się bo chce by jego figurka była także uwzględnona w naszym katalogu. Chwała mu za tego Jana!

Podczas sezonu urlopowego w Panoramie Leszczyńskiej ukazały się dwa kolejne teksty nepomuckie autorstwa Brata Wirtualnego A.P.

Dodałem banner czeskiego miasta Nepomuk oraz ściągnięte z jego stron www wizerunki Jana z rynku w Nepomuku, z muzeum miejskiego oraz z najbliższej okolicy.

Siostra Wirtualna Ela W. donosi, że w pewnym warszawskim antykwariacie wystawiono do sprzedaży figury Św. Jana.

O nowym odkryciu nepomuckim w Wąchocku na kielecczyźnie donosi Brat Wirualny M.B.

Trzytygodniowa przerwa w rozwijaniu Stron Nepomuckich dobiegła końca. Jej powodem był wyjazd do Szwecji, która jest, jak wiadomo, krajem protestanckim i Janów tam brakuje. Sami są sobie winni. Po przerwie anonsuję nowe zdjęcia Jana z Chlewisk w kieleckiem nadesłane przez Jarosława Babickiego ze Starachowic. Otrzymałem też interesujące informacje o Janach kieleckich i mazowieckich od S. Pikusa. Także nowe, lepsze zdjęcie Jana z Sokołowa Podlaskiego nadesłane przez Andrzeja Rybaka. Dzięki!

Przybyło sporo nowych zdjęć. W tym dwa Nepomuki ze Zbaraża na Ukrainie i nowe zdjęcia Jana z Ogrodzieńca w Małopolsce dostarczone przez Siostrę Realna Elę W.

Poprawki Brata Wirtualnego L.J. na stronach Janów Lubelskich oraz archiwalne zdjęcia z przenosin Jana z Rapocina do magazynu Głogowie nadesłane przez Brata Wirtualnego R.R. Przypominam, że rzeźba ta zaginęła i trwają jej poszukiwania.

W najbliższy czwartek w Panoramie Leszczyńskiej ukaże się artykuł poświęcony Nepomucenowi z Mierzejewa (Wielkopolska) , z podaniem adresu tego serwisu. Ponadto nadeszły dwa kolejne zgłoszenia na akcję Panoramy. Obydwa pochodzą z ... Urzędu Miasta i Gminy Szlichtyngowa. Urzędnicy w wolnych chwilach tropią Nepomuki! Obydwa kamienne - jeden z 1717, drugi z 1732 roku. Dodatkowo - nowa dostawa Janów Wielkopolskich. Wszystko to oczywiście dzięki Bratu Wirtualnemu A.P.

Członkowei Bractwa Nepomuckiego z Towarzystwa Ziemi Głogowskiej W.A. oraz R.R. podjęli się próby odtworzenia zaginionej podczas wojny figury z 1705 roku! Trwają właśnie prace rzeźbiarskie. Nowy Jan nie będzie dokładną kopia starego, lecz Bracia Wirtualni dbają o kanoniczność postaci.

Wykonania rzeźby pojął się młody głogowski rzeźbiarz Dariusz Maściuch. To ma być wyjątkowy Jan, inny niż wszystkie, oczywiście artysta będzie się
wzorował na tym przedwojennym oraz innych z tych stron internetowych, natomiast to będzie dosyć nowoczesny Nepomuk. Oprócz tego, że ma być z piaskowca, ma mieć wprowadzone stalowe elementy m.in. krzyż, głowa, zarys szaty. Generalnie musi on być "idiodoporny" na dzisiejsze zachowania co niektórych ludzi. A w postumencie ma być tuba z aktem fundacyjnym (data, nazwiska fundatorów, dane Bractwa itp...). Towarzystwo Ziemii Głogowskiej będzie prowadzić zbiórkę wśród niektórych ludzi a w zamian oferować umieszczenie nazwiska "w tubie". Zachęcamy do chojności!

Brat Wirtualny A.P. nadesłał nowe Jany Wielkopolskie i Lubuskie. Przybyło fotografii i opisów wraz z legendami.

Otrzymałem też miły list od Siostry Realnej E.W.:
Mam cały czas dla Ciebie zdjęcia Jana ze Zbaraża i wycieczki po Jurze. Ale w ostatnią sobotę pojechałam w rodzinne strony swojej babci, tzn. okolice Sadownego (droga do wsi Zarzetka) na Mazowszu i znalazłam tam piękna kapliczkę Jana, zresztą wpisaną do rejestru zabytków (nie ma jej na Twoich stronach). Zrobiłam zdjęcia. Lecz nie to jest ważne, z relacji mojej mamy wynika, że z figurą tą wiąże się pewna relacja przekazywana z ust do ust wśród miejscowych. Mama niewiele pamięta, bo jako 6 letni szkrab wyjechała stamtąd. Z tego co sobie przypomniała to każdego roku, gdy tereny te nawiedzała powódź, Jan z kapliczki byl zabierany przez wodę i zawsze gdy woda cofała się Jan trafiał idealnie w to samo miejsce. Jest to rzeczywiscie piękna figura, mocno nadszarpnięta przez ząb czasu, drewniana, niemalowana, popękana, kapliczka też na pewno pamięta czasy pierwszej wojny, urokliwa. Gdybyś kiedyś zapuścił się w tamte rejony, polecam.

W majowym numerze Spotkań z Zabytkami znalazł się krótki artykuł Anny Wilk p.t. "Mieszkańcy ratują Nepomuka" opatrzony dwoma fotografiami. Opisuje akcję mieszkańców wsi Wróblewo, którzy spostrzegli, że ich Jan z 1785 roku niebezpiecznie się przechyla. Podparli go prowizorycznie i planują wkrótce wylać nową ławę fundamentową pod figurą. Chcą też z wiejskich funduszy odrestaurować rzeźbę i uporządkować jej otoczenie. Maja świadomość, że trzeba to robić w porozumieniu z konserwatorem zabytków. Miejscowa tradycja każe odmawiać przed posągiem litanię do Najświętszej Marii Panny. Poświadcza to napis na cokole:

Problem w tym, że Miesięcznik nie podaje, o które Wróblewo chodzi! Ja obstawiam to w Wielkopolsce, a nie to mazowieckie, a to z powodu pewnych cech stylistycznych oraz bliskości wody - rzeczki Ostrorogi - tylko w tej miejscowości. Ale sprawa wymaga dalszego zbadania.

Dorzuciłem informacje z publikacji TOnZ "Święci przydrożni, patroni przyuliczni" (Warszawa 2000). Znalazłem tam informacje o Janach Lubelskich, Górnośląskich, Warszawskich, Podhalańskich i Krakowskich.

Ponadto dzisiaj ukazał się artykuł nepomucki w Panoramie Leszczyńskiej, z podaniem adresu tego serwisu.

W kwietniowym numerze Spotkań z Zabytkami znajdziecie artykuł Krzysztofa Pawlika o Nepomucenie z Nysy. Napisano tam, że w początkach XX wieku w Księstwie Nyskim było 17 Nepomuków, z tego aż cztery w samej Nysie. Najstarszy - ten sprzed kościoła Św. Jakuba - pochodzi z 1731 roku, a więc zaledwie 2 lata po kanonizacji. Inne figury to ten sprzed kościoła śśw. Piotra i Pawła (1738), inny z 1744 roku stał na Moście Wrocławskim, a dziś przed kapucynami, i ostatni z 1773 roku koło kościoła Św. Jana na Średniej Wsi.

W ramach akcji Społeczny Przegląd Zabytków pan Jan Rukat przysła do Redakcji fiszkę i zdjęcie Nepomucena ze Złotorii Starej (gm. Zaręby Kościelne, pow. Ostrów Mazowiecka) na Mazowszu. Jan stoi na prywatnej posesji pp. Sotów, koło strumyka przy drodze do Złotorii Nowej.

Przybył jeden obraz Nepomucki z Sarnowej w Wielkopolsce, oczywiście dzięki A.P. Akcja nepomucka rozwija się tam burzliwie, nagrano audycję dla lokalnego radia Merkury, a czytelnicy Panoramy Leszczyńskiej przysyłają zgłoszenia kolejnych Janów. Ostatnio nadszedł SMS z listą 5 obiektów!
Ponadto otrzymałem miły list od A.R. z odnośnikiem do nieznanego mi Nepomuka w Sokołowie Podlaskim.

Aż 18 nowych Janów Lubelskich, , dwa Jany Podkarpackie, jeden Jan Małopolski i jeden Wielkopolski - oto połów ostatnich dwóch dni! Do tego kilka zdjęć każdego biektu, pełny opis obiektów, poprawki wyglądu stron. Duuuużo pracy Braci Wirualnych LJ i AP oraz mojej.

Spełniając wolę Członków Bractwa Nepomuckiego i innych gości tego serwisu, wyrażoną poprzez głosowanie w ankiecie zamieszczonej powyżej, wysłałem list do OOZP w sprawie hanlu Nepomukami. Oto jego treść:

WP. Dyrektor Piotr Ogrodzki, Ośrodek Ochrony Zbiorów Publicznych, 00-461 Warszawa, Al. Ujazdowskie 6

Szanowny Panie!
Dnia 26.02.2002 w Gazecie Stołecznej ukazał się artykuł Tomasza Urzykowskiego poświęcony figurom św. Jana Nepomucena wystawionym do sprzedaży w antykwariacie {...}. W tekście tym pojawiło się nazwisko Pani Moniki Barwik z OOZP- jako eksperta, i moje jako miłośnika zabytków zainteresowanego ukróceniem procederu handlu kradzionym dziełami sztuki.
Sprawa poruszona w artykule pozostała bez rozstrzygnięcia: właściciel odmówił okazania wiarygodnych dokumentów świadczących o legalnym pochodzeniu rzeźb, a zmusić go do tego może tylko policja lub prokuratura. Nadmieniam, że w przypadku rzeźb św. Jana Nepomucena praktycznie nie istnieje możliwość, aby figura taka była wykonana jako obiekt prywatnej dewocji – zawsze ustawiana była w kapliczce lub stanowiła część wyposażenia kościelnego – a w konsekwencji nie mogła być prywatna własnością i jako taka nie mogła być sprzedawana przez właściciela lub jego spadkobierców.
Jako osoba prywatna nie mam możliwości wyegzekwowania kontroli powołanych do tego organów. Pozostawienie tej sprawy w stanie aktualnym może dać efekt odwrotny do zamierzonego, to jest poczucie całkowitej bezkarności nieuczciwych właścicieli antykwariatów. W związku z tym, spełniając przy tym wolę członków Bractwa Nepomuckiego (proszę zobaczyć strony internetowe http://nepomuk.poznajkraj.pl oraz zamieszczoną tam ankietę) uprzejmie proszę o wystąpienie Ośrodka Ochrony Zbiorów Publicznych, jako organizacji powołanej do ochrony dzieł sztuki będących dobrem publicznym, do Policji Państwowej lub Prokuratury z oficjalnym wnioskiem o przeprowadzenie takiej kontroli. Nie przesądzając wyników tego konkretnego postępowania mam nadzieję, że sprawa ta stanie się precedensem, który pomoże uporządkować rynek dzieł sztuki sakralnej w Polsce.
Pozostaję z poważaniem

Podpis

Kopie: p. Tomasz Urzykowski, Gazeta Stołeczna
p. Ewa Siurawska, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami

Opieka medialna Panoramy Leszczyńskiej przynosi już owoce: czytelnicy zaczynają nadsyłać zgłoszenia kolejnych obiektów nepomuckich z dawnego województwa leszczyńskiego! Zobacz np. Jana z Grabonogu.

Brat Wirtualny MB nadesłał dramatyczny list dotyczący Janów Kieleckich:
Ta wiadomość padła jak grom z jasnego nieba. Ukradli Jana z kapliczki w Radkowicach! Nie mogę sobie wydarować kiedy w sierpniu robiłem objazd po okolicy (m.in. fotki z Lubieni i Tychowa) i nie dotarłem do Niego! Nie zadałem sobie więcej trudu by z głównej drogi w Radkowicach zboczyć w poszukiwaniach w kilka polnych dróg i poszukać JN. Tak samo jak w Chybicach i Lipiu. Ale tak to jest jak się jest uzależnionym od nie swojego środka transportu... Skany pochodzą z gazetowego wydania Tygodnika Starachowickiego (nr 14 z 2 kwietnia 2002r.). Nawiązałem kontakt z osobą, która zna człowieka, który wykonał ponoć 200 zdjęć figurek w okolicy. W nim cała nadzieja, że może będziemy znali wizerunek JN z Radkowic.

Ponadto serwis wzbogacił się o nowe Jany z Wielkopolski (nadesłał A.P.) i Lubelszczyzny (nadesłał L.J.)

Podczas Świąt odszukałem w literaturze kilka Janów Podlaskich, Mazowieckich i Górnośląskich: figura ludowa w murowanej kapliczce w Bielsku Podlaskim, wystawiona w 1863 roku w intencji powstańców koresponduje dziwnie z kapliczką sprzed klasztoru karmelitów, wystawiona z kolei przez Fosjan dla uczczenia stłumienia Powstania. W Korczewie nad Bugiem, w parku pałacowym, jest studnia zwieńczona piaskowcową figurą Jana z około 1840 roku. W Białej Podlaskiej z kolei, w kaplicy Różańcowej tutejszego kościoła parafialnego, jest figura Jana N. W Żegocinie nad Prosną, kapliczce przy kościele nie ma już niestety Nepomuka - zastąpiono go drewnianą figurą św. Maksymiliana Kolbe. Ponownie trafiłem na ślad żeliwnego Jana ufundowanego przez Ignacego Hordliczkę, który po emigracji z Czech założył w miejscowości Trąbki hutę zwaną "Czechy".

A.P. donosi, że po artykule w Panoramie Leszczyńskiej spływaja do Redakcji sygnały o kolejnych Nepomukach Wielkopolskich. Udało sie również odnaleźć miejsce, gdzie kolekcjoner-złodziej zamienił na zamówioną przez siebie kopię oryginalną figurę Jana. Działo sie to w Garzynie w leszczyńskiem, w roku 1974.

Ponadto miły list od kolejnego zarażonego wirusem nepomuckim - Brata Wirtualnego Leszka J. z jurysdykcją obejmującą lubelszczyznę i Roztocze. Zamieszczam dostarczoną przez niego listę Nepomucenów z okolic Lublina oraz Jana z Jadwidza - zdjęcia i pełny opis w postaci wypełnionego Formularza Obiektu Nepomuckiego. Dzięki!

Siostra Wirtualna Edyta K. nadesłała trzy Jany Podhalańskie, a dokładnie Beskidzko-Żywieckie: z Żywca, Przyborowa i Jeleśni.

W Panoramie Leszczyńskiej, patrona medialnego akcji nepomuckiej, ukazał sie artykuł z tekstem i zdjęciami Brata Wirtualnego A.P.! Dużo pięknych zdjęć i apel o nadsyłanie zgłoszeń do ewidencji Janów z tego regionu. Kopia artykułu w formacie pdf znajduje się tutaj.

Przybyło zimowe zdjęcie czeskiego Jana ze Spindlerowego Mlyna, niedaleko granicy RP w Karkonoszach, znajduje się ciekawa figura Jana. Figura była już w ewidencji, jednak nowe zdjęcie jest lepszej jakości. Wykonał je Robert Lewandowski - zastępca redaktora naczelnego "Panoramy Leszczyńskiej", czyli patrona medialnego akcji nepomuckiej.

Przybyło znowu Janów Wielkopolskich, a to za sprawą Brata Wirtualnego A.P. Ponadto nawiązał on ciekawą znajomość z rzeźbiarzem ludowym z Osieka w powiecie kościańskim. Wyrzeźbił on kilka Janów, a dla A.P. zrobił ekslibris nepomucki. Impulsem do wykonania tego dzieła była radość po diagnozie lekarskiej wykluczającej nowotwór. Jan z radości zrobiony!

Nowe nabytki - Jany Wielkopolskie (AP) i Kieleckie (MB). Zestawienie wojewódzkiej Służby Ochrony Zabytków nadesłane do mnie za pośrednictwem A.P. p.t. "Figurki św. Jana Nepomucena na terenie byłego województwa leszczyńskiego" wzbogaciło również stronę Wielkopolską.

Na stronie Bractwa - nawiązanie do XVIII i XIX-to wiecznych Bractw Nepomuckich, z podkreśleniem różnic między nami a naszymi Poprzednikami. Nadto - ciekawa korespondencja z JB.

Największa gazeta regionalna dawnego województwa leszczyńskiego zostaje patronem medialnym akcji! Bratu Wirtualnemu Andrzejowi P. udało się zarazić entuzjazmem Szefostwo gazety, które niniejszym pozdrawiamy. Wsparcie przyjmujemy z radością, dla dobra Sprawy.

Powstała nepomucka strona WAPowa, dla użytkowników telefonów komórkowych. Na razie gotowa jest część ogólna: co to jest, dlaczego Nepomuki, ... oraz Jany Warszawskie. CDN.

Zachęcam do podjęcia się roboty - niezbyt trudnej acz w stylu Kopciuszka - polegającej na przełożeniu na standard WAP pozostałych serwisów regionalnych.

Opisywałem juz na tych stronach kościół w Lipie (kieleckie) i jego dwa Nepomuki: kamienną figurę przed kościołem i dobrej klasy obraz - wizerunek Jana z dramatyczną sceną topienia w tle. I oto w marcowym numerze Spotkań z Zabytkami znalazł się artykuł na temat tej budowli i jej historii, który tłumaczy tak wielka popularność kultu JN w tej okolicy. Tutejszy dziedzic Jakub Borkowski zdobył w Rzymie w roku 1778 relikwie drzewa Krzyża Świętego, śśw. Tekli, Adama, Klemensa, Simpolicjusza, Maksyma oraz Jana Nepomucena! Ufundował dwa relikwiarze w kształcie monstrancji, które znajdują się koło tabernakulum.Tym bardziej mi miło, że z kościołem tym (i całą okolicą) związane są losy jednej z gałęzi mojej Rodziny, a na tutejszym cmentarzu spoczywa jeden z moich Pradziadków.

W kościele jest również pacyfikał barokowy ofiarowany przez Bractwo św. Jana Nepomucena - poprzednika naszego Bractwa - z okazji jego wprowadzenia do światyni 10 sierpnia 1785 roku.

Brat Wirtualny Andrzej P. nadesłał w ostatnich dniach całe mnóstwo Janów Wielkopolskich - zdjęć i opisów. Warto zajrzeć!

Ponadto nawiązał liczne i cenne kontakty nepomuckie: z Wielkopolskim Ośrodkiem Ochrony Krajobrazu Kulturowego, dziennikarzami (TVN24), księżmi. Wyszukał też książkę Włodzimierza Jura "Żywieckie kapliczki i krzyże przydrożne" z wieloma Nepomukami.

Powstała też wstępna wersja listu interwencyjnego, który wysyłać będziemy do osób zobowiązanych do opieki nad Nepomukami.

Skontaktowała się ze mną pani z Białostockiego Oddziału TOnZ z propozycja dostarczenia kolekcji zdjęć Janów Podlaskich. Dziękuję!

Opracowałem wzorcowy opis obiektu nepomuckiego. Cel - łatwa wymiana danych z Członkami Bractwa Nepomuckiego. Chcesz wiedzieć więcej - napisz.

Nadszedł bardzo miły list od Edyty K. Typowy przypadek zarażenia wirusem nepomuckim. Tym razem alergenem był numer Spotkań z Zabytkami z wymyślonym przeze mnie konkursem nepomuckim. Donosi ona o Janach Beskidzkich z okolic Żywca: Przyborowa, Jeleśni, Krzyżówek i samego Żywca.

Nadchodzą również potwierdzenia udziału w Bractwie Nepomuckim - mamy juz prawie komplet - oraz kolejna porcja Janów Wielkopolskich od Brata Wirtualnego A.P.

Wizyta u pewnego kolekcjonera w jednym z dużych miast Polski. Wyszedłem stamtąd oszołomiony: widziałem 5 Nepomucenów, w tym jeden wielkości około 120 cm, czarno-biały, bez brody (!). Kilka mniejszych, a wszystkie bardzo ciekawe. Inne figury Janów ów pan przechowuje w swoim biurze i daczy. Ponadto rewelacyjne zbiory rzeźby sakralnej (ludowej i barokowej), ceramika, książki...

Wymieniliśmy sie opiniami o kupowaniu figur na targach staroci. Każdy pozostał przy swoim zdaniu (ja nie kupuję), natomiast Kolekcjoner zapewnił mnie, że dzięki tylko jego zakupom rzeźby te nie opóściły jeszcze Polski, oraz że rozważa poważnie sprawę przekazania całej kolekcji jako depozyt któremuś z muzeów. Może uda się namówić go do sfotografowania i opisania jego kolekcji - wtedy oczywiście jego Jany pojawią się na tych stronach.

Podczas ciekawej rozmowy okraszonej anegdotami - dwie z nich publikuję na stronach Warszawskich Nepomuków - zmieniło mi się trochę podejście do problematyki uporządkowania rynku takich dzieł sztuki.

Zwróć uwagę na nową sondę! Jej pytanie ma związek z ostatnia akcją nepomucka w Warszawskim Sadyba BestMall. Akcja przeprowadzona była wspólnie z T. Urzykowskim z Gazety Wyborczej (Stołecznej), który napisał artykuł na ten temat. Zapraszam do czytania, a potem do głosowania.

Zobacz wyniki poprzedniej sondy!. Przypominam, że pytanie brzmiało: Czy publikowanie bazarowych cen Nepomuków i Florianów oraz lokalizacji kapliczek jest szkodliwe ze względu na złodziei? Moja analiza uzykanych wyników jest taka:

Wniosek: publikowanie lokalizacji kapliczek: TAK, publikowanie cen bazarowych: TAK, lecz z komentarzem - prawdziwym zresztą - o niewielkim zainteresowaniu kupujących taką ceną.

Akcja Nepomucka skierowana przeciwko paserskiej galerii nabiera tempa. Wkrótce więcj szczegółów!
Podczas wycieczki weekendowej próbowałem odszukać Jana N. w podwarszawskim Raszynie. Według Rejestru Zabytków powinna tam stać XVIII-wieczna rzeźba nepomucka. Niestety nie udało sie, a DarekK potwierdza, że nigdy jej tam nie widział.
Dodałem trzy nowe Jany Wielkopolskie nadesłane przez AP.

Osobną stronę poświęciłem książce A. Jackowskiego ze znakomitymi fotografiami duetu A. Różycki i P. Szczegłów. Znalazłem tam pięć Nepomuków, w tym trzy malowane na szkle.

Spore zmiany: przybyło kilka Janów lubuskich i wielkopolskich najwyższej klasy dostarczonych przez AP, kilka nowych Janów Dolnośląskich i Głogowskich, zdjęcia wnętrz niemieckich kosciołów nepomuckich, Jan z Wieliczki wykonany z soli oraz nowe zdjęcie, zrobione w sepii, Jana numer 1 z Pragi.

Podczas wyjazdy na ferie udało się (nie liczą obiektów odwiedzonych wcześniej) odszukać tych oto Janów Małopolskich, Podhalańskich i Kieleckich:

Miechów (ołtarz w kościele klasztornym Bożogrobców, figura przed kościołem), Zakopane (JanN. na Pęksowym Brzysku), Chochołów (Nepomuk odwrócony tyłem do Czarnego Dunajca, na znak pogardy dla mieszkańców tej wsi, którzy podjudzeni przez Austriaków zdradzili powstanie chochołowskie w 1846 roku), Pieniążkowice (Nepomuk w szczerym polu za wsią), Raba Wyżna (malutki Jan w drewnianej szafce zawieszonej w dużej wnęce przydrożnego domu), Jordanów (jeden z piękniejszych Nepomuków jakie widziałem, z orłem na cokole, wyremontowany w 1999 roku), Stryszów (kapliczki Floriana, Nepomucena, pieta i inne), Brody (dziwny most tylko dla pieszych ozdobiony figurami czterech archaniołów, obok kaplica z pięknym Nepomukiem), Jędrzejów (Nepomucen przy kościele parafialnym).

Na targu staroci na Kole Nepomucen ze Śląska wysokości około 60 cm, drewniany - za 900 zł. Nie znalazł sie kupiec. Złodzieje! To sie nie opłaca!

Uzyskałem zgodę Orkiestry p.w. Św. Mikołaja na zamieszczenie na stronie Janów Podlaskich ich kawałka "Piesń sobótkowa", czyli słynnego wśród bywalców Ich koncertów "Koło Jana, koło Jana...". Jest to nadnarwiańska pieśń o zbieraniu się dziewcząt na pogański obrzęd sobótkowy przy figurze św. Jana. Ponieważ figury Jana Chrzciciela są ogromnie rzadkie, a Lud notorycznie mylił ze sobą te postaci, to panienki najpewniej wyznaczyły sobie zgrupowanie koło jednego z Podlaskich Nepomuków.

W wortalu www.poznajkraj.pl redaktorzy bardzo ładnie zareklamowali serwis nepomucki:

"Czy jest coś piękniejszego niż odpoczynek pod dopiero co odnalezionym Nepomukiem? Według TW nie. Bogate kapliczki i proste świątki, stojące przy strumieniach i studniach w całej Polsce mają niepowtarzalny urok. Potrafią rozkochać w sobie i zmusić do wciąż nowych wypraw w poszukiwaniu jeszcze nieznanych elementów "kolekcji". Każde z przedstawień św. Nepomucena jest inne, każde mówi coś o swoich twórcach. Wpisane w nasz krajobraz, często pozostają niezauważone. TW próbuje przekonać nas, że to niesprawiedliwe. I wytłumaczyć, co sprawia, że przydrożne figurki mogą stać się prawdziwą pasją."

Sylwestrowy wyjazd do Puszczy Białowieskiej (Podlasie) nie przyniósł rewelacji nepomuckich, a to z powodu srogiej zimy - nie dało się eksplorować żadnych miejsc leżących dalej od głównych dróg, a i te były miejscami nieprzejezdne. Wyjątkiem jest Jan przeniesiony z parku w Białymstoku do Szczytów-Dzięciołowa (koło cerkwi) - ale i o tej figurze wiem tylko od Darka.
Zabrałem się za to za czytanie źródeł nepomuckich, przywiezionych przez Darka i Agatę. A były to:

Pierwsza pozycja, poświęcona w całości tajemnicom Dolnego Śląska, wspomina o Janie N. z parku pałacowego Magnisów w Bożkowie (Kotlina Kłodzka), oraz o relacji przyszłego prezydenta USA Johna Quincy Adamsa z wizyty w Twierdzy Kłodzkiej 27.08.1800 roku:
"Na wieży umieszczono, na rozkaz Fryderyka II, figurę świętego Jana Nepomucena, patrona Czech".
Czy jest to ta sama figura, którą obejrzeć można w lapidarium Twierdzy?

Druga książka to źródło pierwszej wagi i jeszcze wiele razy będę powoływać się na nie na tych stronach. Zawiera m.in. spis miejsc w Pradze związanych z życiem Jana, mapkę najważniejszych obiektów nepomuckich w Czechach i tysiące innych szczegółów.

Trzecia książka zawiera cały rozdział poświęcony legendzie nepomuckiej, a w nim kilka utworów nepomuckich, opis kanonizacji i kultu Języka.

Ostatnie dni starego roku przyniosły miły widok w telewizorze: w transmisji z mszy Św. z kościoła Serca Jezusa Miłosiernego w Kaliszu (Wielkopolska) pokazano pięknego Jana w bocznym ołtarzu tęczowym.

Ponadto dowiedziałem się, że w odcinku "Czterech Pancernych i psa" opowiadającym o zdobyciu Berlina gra Nepomucen z Ostrowa Tumskiego we Wrocławiu. Wrocław robił za stolicę III Rzeszy.