Wojciech Misko 11.03.2002
 

Święty Jan Nepomucen na Moście Karola

Tym, czym dla Paryża jest Wieża Eiffla, a dla Berlina Brama Brandenburska, tym dla Pragi jest równie znany, kamienny Most Karola

Budowę tego mostu rozpoczęto w XIV wieku. Jego głównym budowniczym był zaledwie 27-letni architekt Peter Parler. Most Karola zastąpił, zniszczony w 1342 roku przez powódź, kamienny most Judyty. Budowa trwała pół wieku. Dzieło Parlera ma ponad 500 metrów długości i 10 metrów szerokości a wspiera się na 16 filarach. Powstał z bloków piaskowca łączonych zaprawą murarską wzbogaconą podobno kurzymi jajami. Łączy się z tym ciekawa opowieść.
Kurze jaja z Velvar
Na polecenie króla Karola IV każde czeskie miasto miało dostarczyć wyznaczoną liczbę jaj do wzmocnienia zaprawy łączącej elementy mostu. Polecenie to zrealizowali także mieszkańcy miasteczka Velvar, tyle tylko, że przysłali cały wóz jaj kurzych ugotowanych na twardo! Podobno cała Praga śmiała się z głupoty velvarskich mieszczan. Most Karola łączy Stare Miasto z Malą Straną. W dawnych czasach miał także duże znaczenie strategiczne, bowiem aż do połowy XVIII wieku był jedynym w okolicy mostem łączącym brzegi Wełtawy. Na obu krańcach mostu znajdują się piękne zabytkowe wieże mostowe, a na całej długości mostu, po obu stronach, zdobi go ponad 30 posągów różnych świętych. Pierwszy z nich ustawiono jednak dopiero w 1683 roku. Ten pierwszy jest jednocześnie najbardziej znanym, przedstawia św. Jana Nepomucena, a właściwie, po czesku Jana z Pomuk.
Jan Nepomucen
W 1393 roku czeski król Wacław IV uwięził arcybiskupa Pragi oraz jego wikariusza. Powodem uwięzienia było sprzeciwianie się woli króla. Jedna z wersji mówi o odmowie wyjawienia przez Jana Nepomucena tajemnicy spowiedzi, druga natomiast, gniew króla uzasadnia niezgodnym z jego wolą zatwierdzeniem opata dla klasztoru w Kladrubach. Arcybiskup uratował życie uciekając z niewoli, ale Jan Nepomucen, wikariusz generalny Pragi został poddany torturom. Po zakończeniu okrutnego śledztwa, związanego wikariusza zrzucono z mostu w wody Wełtawy. Gdy dokonywała się ta zbrodnia na niebie ukazał się gwiezdny krąg. Ten sam, który otacza dziś głowę każdej rzeźby świętego Jana Nepomucena, kanonizowanego w 1729 roku. Na terenie Dolnego Śląska, Ziemi Kłodzkiej i po obu stronach Karkonoszy spotkać można bardzo wiele charakterystycznych posągów przedstawiających postać św. Jana Nepomucena, zwanych potocznie Nepomukami. Doliczono się kilku setek pomników. Zdecydowana większość z tych posągów wzorowana jest na rzeźbie z praskiego mostu. Święty Jan Nepomucen jest patronem dobrej spowiedzi i spowiedników. Na jednym ze zdjęć widać na cokole pomnika trzy brązowe reliefy, prawy z nich przedstawia symbolicznie męczeństwo świętego.
Szczęście na Moście Karola
Postać Nepomucena jest na nim bardzo zatarta z powodu ciągłego dotykania "na szczęście". Niewielu przemierzających Most Karola opiera się chęci zapewnienia sobie powodzenia. Jednak trzeba spełnić kilka warunków by szczęście rzeczywiście dopisało; należy dotknąć sylwetki świętego Jana Nepomucena dwoma palcami lewej ręki i wypowiedzieć w myśli jedno życzenie, przy czym nikt nie może poznać treści życzenia. Poza tym, musi to być życzenie "pozytywne", nie możemy żądać od św. Jana Nepomucena nieszczęścia dla innych. W żadnym przypadku proszę nie dotykać sylwetki psa na lewej płaskorzeźbie. A jeśli życzenie nasze, mimo wszystko się nie spełniło? Cóż, mamy okazję by ponownie odwiedzić Pragę, przejść się Mostem Karola i poprosić Św. Jana Nepomucena jeszcze raz.
Artyści, malarze, muzyka...
Na Moście Karola rozkładają swoje stragany uliczni sprzedawcy pięknych grafik i akwarel, artyści malujący autoportrety, wytwórcy różnych wisiorków, naszyjników i ozdób. Można też kupić na moście małe, ceramiczne domki stanowiące modele najbardziej znanych budowli Pragi. Spotkamy także ludzi wygłaszających przemówienia, odczytujących własne utwory literackie, śpiewających własne kompozycje. Atrakcją, zwłaszcza letnich wieczorów i nocy, są koncerty zespołów muzycznych prezentujących swoje umiejętności w repertuarze klasycznym, jazzowym i popularnym. Można usłyszeć piosenki Beatlesów, Pink Floyd i innych. Letnią porą życie na moście trwa właściwie przez okrągłą dobę. Dodatkowa nocna atrakcja to widok pięknie oświetlonych i górujących nad miastem Hradczan.
Nepomuki w Wielkopolsce
W Poznaniu św. Jan Nepomucen ma przynajmniej dwa pomniki; najbardziej znany stoi na Starym Rynku, drugi posąg znajduje się w ogrodzie przy Pałacu Arcybiskupim na Ostrowie Tumskim. Poza Poznaniem pomniki św. Jana Nepomucena znajdują się między innymi we Wschowie, w Dolsku, Jarogniewicach, Śremie, Jerce i w Lubiniu.


Tekst i zdjęcia: Wojciech Miśko

	Wstecz
	Wiadomości Nepomuckie
	Nepomuki Wielkopolskie
	Nepomuki Czeskie
	Najmłodszy polski Nepomuk - inny artykuł tego autora o Janie z Mojusza