|
aureola z pięcioma gwiazdami. oczywiście zdarzają się figury bez aureoli.
najciekawsze są przypadki, kiedy aureola ma inną ilość gwiazd. powodem
może być niedouczenie twórcy. no chyba, że to nie Nepomuk!
biret. jest zawsze czarny i ma
cztery skrzydełka zwane rogami - ich ilość zależy od zdobytego stopnia
uniwersyteckiego, a Jan był doktorem uniwersytetu praskiego. rzadko zdarza się figura bez nakrycia głowy -
najczęściej dotyczy to rzeźb ustawionych w- lub obok kościoła. wtedy
czapkę trzyma sam Jan, czasem wyręcza go aniołek
wzrok utkwiony w adorowany krucyfiks. usta Jana czasem są otwarte w
mistycznym uśmiechu
Jan zawsze ma brodę i wąsy. nieliczne wyjątki należą do cennych znalezisk
palma to symbol i oznaka męczeńskiej śmierci. czasem trzyma ją aniołek
umieszczony u stóp Jana, czasem ułożona jest pod krzyżem
krucyfiks trzymany w rękach. popularny jest również wariant z krzyżem
trzymanym pionowo w jednej, zwykle lewej ręce. rzadko krzyż trzyma
cherubinek. czasami razem z krzyżem Jan trzyma palmę i/lub stułę.
ciekawsze przedstawienia prezentują Jana trzymającego palec wolnej ręki
przy ustach na znak dochowanej tajemnicy
Jan ubrany jest według kościelnej mody okresu kontrreformacji, choć moda
kościelna mało zmienia się w ciągu wieków. na sutannę
i komżę-rokietę narzuconą ma gronostajową pelerynę - almucję, oznakę
kanonika.
zwykle zawiązywana jest ona ozdobnym sznurem
biała (od spodu fioletowa) komża-rokieta wykończona jest ażurową koronką,
przysługująca kanonikom. na niej czasem widać stułę, oznakę spowiednika
sutanna zwykle jest czarna, a ten przypadek jest wyjątkowy: fiolet oznacza
godność kanonika. zapinana jest
na małe guziczki. spotkałem się z twierdzeniem, że widocznych jest zwykle
18 guzików, ale może to być przypadek. czasami zdarza się talara, rodzaj
sutanny bezguzikowej
buty są często bardzo modne, ze ściętym noskiem
cokół stanowi podstawę dla rzeźby Jana i ew. aniołków, ale oprócz tego
można znaleźć na nim płaskorzeźbione sceny z życia Jana (zrzucenie z
mostu, spowiedź królowej, przesłuchanie u króla, modlitwa Jana), herb
właściciela, napis fundacyjny i/lub dewocyjny - często w formie
chronostychu, inne atrybuty Jana takie jak
kłódka, klucz, język, zapieczętowany list lub księga |
