@ ! Bookmark and Share szuflady  LWOWSKA PODRÓŻE NEPOMUKI FLORIANY SKANSENY ŚREDNIOWIECZE 'SPOTKANIA' RóD DZIECI DŹWIĘKI FOTO AUTOR!

Podróże po Małopolsce:

część północna prowincji obejmująca dawne województwo sandomierskie
(Kieleckie, Świętokrzyskie, Ziemia Stężycka i Ziemia Radomska)


Moja Kielecczyzna to historyczny obszar, różny od ex-województwa kieleckiego, zamknięty w widłach Wisły i Pilicy. Ostatnio bywam tam dosyć często; jest to zresztą rodzinny region mojej Mamy. Sporo tam Janów Nepomucenów - tutaj kilka przykładów - bo nie brakuje rzek, rzeczek i strumyków. Obok tylko jeden przykład - Jan z Bodzentyna - kilkadziesiąt innych na osobnej stronie. Kraj czarownic, gołoborzy i drewnianych chat. Nie brakuje też Florków, bo Małopolska szczyci się jego relikwiami w Krakowie i Wąchocku. Osobno potraktować trzeba słynną małopolską grupę klasztorów cysterskich. Ale nie brakuje też innych zabytków architektury romańskiej. Obraz dopełniają zamki, liczne dwory i drewniane chaty, nie tylko w skansenach. Poniżej trochę zdjęć z licznych wojaży po tych terenach, inne znajdziecie na stronach tematycznych (skanseny, średniowiecze, dwory, Nepomuki, Floriany, Cystersi, Ambony i Dzieci). Poprzednia wersja tej strony zawierała w sobie wszystkie zdjęcia z Kieleckiego, lecz okazała się zbyt rozłożysta. Mnie Sandomierskie kojarzy się z Wisłą, która jest osią krainy. Nad Wisłą stoją gotyckie i renesansowe kościółki, nad samą wodą figury Nepomuków, a co chwila zaskakuje nas zbór ariański lub stary dwór na kopcu otoczonym niegdyś fosą.

GLOGER (Kraków 1903): Właściwą Małopolskę stanowiły województwa: Krakowskie, Sandomierskie i Lubelskie, oraz kupione (w wieku XV) przez Zbigniewa Oleśnickiego, biskupa krakowskiego, u książąt śląskich księstwo Siewierskie, i odzyskane przez Jagiełłę (choć naprzód drogą zastawu) w krainie zakarpackiej starostwo Spiskie z 13 miastami. Małopolska w tych granicach posiadała (podług dzisiejszych dokładnych obliczeń) przestrzeni mil kwadratowych 1046. Była zatem tylko o 6 mil kwadratowych mniejszą od Wielkopolski. (...)

Granice województwa Sandomierskiego od roku powyższego były następujące: na północ graniczyło z trzema województwami: Łęczyckiem, Rawskiem i Mazowieckiem. Z pierwszemi dwoma granicę stanowiła rzeka Pilica na przestrzeni od Białobrzegów do Wyśmierzyc. Z województwem Mazowieckiem, po obu stronach Wisły, była granica przeważnie sucha, a tylko w okolicy Głowaczewa i Ryczywołu na 3-milowej przestrzeni stanowiła tę granicę rzeka Radomka. Zachodnią granicę tworzyło województwo Lubelskie i ziemia Łukowska, do województwa powyższego należąca. Do województwa Sandomierskiego należała ziemia Stężycka, na prawym brzegu Wisły położona, i ta właśnie miała od północy ścianę zawiślańskiej połowy ziemi Czerskiej, od północo-wschodu ziemię Łukowską, od południa przez rzekę Wieprz województwo Lubelskie i od poludnio-zachodu rzekę Wisłę (od ujścia Wieprza do ujścia Radomki). W okolicy Sieciechowa i Kozienic kilkanaście wsi, dziś położonych na lewym brzegu Wisły, należało także do ziemi Stężyckiej. Wisła oddzielała województwo Sandomierskie od Lubelskiego, od okolicy ujścia Wieprza i wsi Gołębia, w górę tej rzeki idąc do ujścia Sanu, a dalej odgraniczał San na przestrzeni kilkomilowej aż pod Rudnik i Krzeszów, gdzie województwo Sandomierskie graniczyło już nie z Lubelskiem, ale z ziemią Przemyską województwa Ruskiego. Granica ta z ziemią Przemyską biegła od Krzeszowa i rzeki Sanu w kierunku południowo-zachodnim ku rzece Wisłokowi i miastu Krosnu, gdzie nad Jasiołką pod Świerzową i Zręczynem stykały się trzy województwa: Sandomierskie, Krakowskie i Ruskie. Dalej długa linia granicy południowo-zachodniej województwa Sandomierskiego była już opisana przy województwie Krakowskiem, jak również granica zachodnia od województwa Sieradzkiego, którą z Koniecpola do Tomaszowa stanowiła rzeka Pilica. Województwo Sandomierskie w powyższych granicach, obejmowało przestrzeni 467 i 1/4 mil kwadratowych (...)

[W] roku 1676 wymienionych jest w województwie Sandomierskim 6 powiatów: Sandomierski, Wiślicki, Chęciński, Opoczyński, Stężycki i Pilzneński, oraz siódma ziemia Radomska. Ziemia Radomska miała zaiste słuszniejsze prawo do tytułu „ziemi” niż Stężycka, była bowiem przeszło 3 razy większą od Stężyckiej, miała w Radomiu sądy ziemskie z kilku powiatów i otoczona była rzekami: Wisłą i w części Radomką, Drzewicą, Pilicą i Kamienną.




Dwór w Sławnie - dziś w obrębie Mazowsza, niedgyś woj. sandomierskie (14-08-99)






@ ! Bookmark and Share szuflady  LWOWSKA PODRÓŻE NEPOMUKI FLORIANY SKANSENY ŚREDNIOWIECZE 'SPOTKANIA' RóD DZIECI DŹWIĘKI FOTO AUTOR!