Tomasz Urzykowski 26.02.2002
 

Handel antykami

W sklepie z antykami pojawiły się barokowe figury św. Jana Nepomucena. Miłośnicy zabytków podejrzewają, że mogą pochodzić z kradzieży.

Rzeźby są dwie. W grudniu była jeszcze trzecia, ale została kupiona. Stoją na wystawie antykwariatu (...). Przedstawiają świętego w typowym dla niego stroju księdza. Są nieduże (67 i 102 cm), drewniane, pomalowane olejną farbą. Jednej brakuje ręki, druga nie ma nóg. Przymocowane do figur karteczki informują, że to barokowe rzeźby ze Śląska. Cena do negocjacji.

Moda na Nepomuki

Figury dostrzegł TW., badacz wizerunków Nepomucena i autor poświęconej im strony internetowej. Jest zbulwersowany:

- Posągi tego świętego stawiano wyłącznie w kapliczkach i kościołach. Nigdy nie były tworzone dla prywatnych właścicieli. Jeśli zostały zabrane, to z pewnością nielegalnie - twierdzi.

- Rzeczywiście, ostatnio ginie w Polsce dużo figur Nepomucena. Znikają głównie z przydrożnych kapliczek. Teraz panuje "moda" na tego świętego - przyznaje Monika Barwik z Ośrodka Ochrony Zbiorów Publicznych.

Wersje zdarzeń

W (...) zapewniają, że rzeźby trafiły tu legalnie. Skąd? Pani sprzedająca w galerii kręci głową. - Dokładnie nie wiem, ale sprawdzę.

Podczas kolejnych kontaktów z antykwariatem poznajemy różne wersje pochodzenia figur:

• z jakiegoś kościoła na Dolnym Śląsku (proboszcz chciał je wyrzucić na śmietnik);
• jedna jest od proboszcza, druga od prywatnego kolekcjonera;
• obie należały do pewnego kolekcjonera, który wyjechał za granicę i nie ma z nim kontaktu;
• jedna pochodzi z Małopolski, druga ze Śląska lub Małopolski. Kupiono je z prywatnej kolekcji;
• nabyte zostały w likwidowanym antykwariacie na Starym Mieście w Warszawie.

Właściciel (...) zapewnia, że ma dokumenty poświadczające legalne pochodzenie rzeźb, ale nie chce ich pokazać. - Nie wolno mi ujawniać danych osób, które je sprzedały. Zabrania tego ustawa o ochronie danych osobowych - oznajmia .

- Wiem, od kogo je kupiłem, ale nie dociekam ich dalszej przeszłości. Jeszcze by wyszło, że dawno temu rzeczywiście gdzieś zostały skradzione (...). - Na rynku antykwarycznym jest wiele dzieł sztuki. Każde z nich mogło kiedyś paść łupem złodzieja... Proszę raczej zwrócić uwagę na bazary i aukcje internetowe, a nie na renomowane antykwariaty - radzi.

To niemoralne

Ośrodek Ochrony Zbiorów Publicznych prowadzi katalog skradzionych i zaginionych dóbr kultury. Jest wśród nich ok. 20 figur św. Jana Nepomucena z całej Polski. Tych z (...) nie ma w ewidencji. Dlatego TW. sam próbuje ustalić pochodzenie figur. Rozesłał ich zdjęcia do miłośników Nepomucenów w południowej Polsce. Zastanawia się też nad przyjściem do antykwariatu z policją.

- Nie boję się. Od 25 lat jestem w tej branży i na wszystko mam papiery. Zresztą policja musi mieć zgłoszenie poszkodowanego. A tutaj takiego nie ma - mówi z przekonaniem Jacek Kiliński.

- Handel figurami z kapliczek ma w sobie coś niemoralnego. A co gorsza, odbywa się nie tylko na pokątnych targowiskach, ale i w antykwariatach. Trzeba go piętnować, bo rzeźb w kapliczkach jest coraz mniej - przekonuje TW.

Tomasz Urzykowski (26-02-02 23:49)